Bouw transformatorstation
in november gereed
SCHOOLBOEKEN
Centrale Boekhandel
DE SAMENZWEERDERS
L
Levering van elektriciteit in
nabije toekomst gewaarborgd
Ds. D. H. Biesma deed intrede bij
Chr. Gereformeerde Kerk Haarlem-N.
TAXI 18000
r
Agenda voor
Haarlem
Bunno op zoek naar Luilekkerland
SLEUTEL WEG?
4
IN HAARLEM-ZUID
Medische verzorging
tijdens het weekeinde
Niet storend
„DE SLEUTELSPECIALIST"
Adoptie van Ouwer- en
Nieuwerkerk afgesloten
Vier filmproducenten in
één N.V. verenigd
Geen onachtzaamheid van
gemeente bij aanvaring
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Jo Vincent verbonden
aan Muziekschool
VER VOLGVERHAALA
door Friedrich Bruegel J
Opstelwedstrijd Europees
produktiviteitscentrum
„Theater" gaat „Dagboek
van Anne Frank" spelen
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
De bewoners van Haarlem-Zuid en
Heemstede kunnen vol vertrouwen zijn
over de elektriciteitsvoorziening: in de na
bije toekomst. Want momenteel is aan de
Linnaeuslaan in de Hout een groot trans
formatorstation in aanbouw, dat over en
kele maanden, om precies te zijn in no
vember, gereed zal zijn. Door dit station
is de levering van elektriciteit in de ko
mende jaren gewaarborgd. De inrichting
van dit station vereist veel technisch ver
nuft. Aan de bouw is een lange voorbe
reiding voorafgegaan, omdat men hier met
een ingewikkeld object te doen heeft, dat
berekend moet zijn op een nog ingewik
kelder apparatuur.
Met het gereedkomen van dit station is
Haarlem twee van dergelijke door de
kostbare inhoud kapitale gebouwen
rijk. Aan de Spaanndamseweg in Noord is
reeds een dergelijk onderstation in wer
king, en het ligt in de bedoeling ook in
west een transformatorstation te plaatsen.
Verleden jaar december is met de bouw
van het station aan de Linnaeuslaan be
gonnen en verwacht wordt, dat het begin
december van dit jaar in werking kan wor
den gesteld. Het is dan nog niet volledig
klaar, maar de verdere installatie kan
daarna worden verricht.
De bouw van het onderstation betekent
een ingrijpende verlichting van de zware
belasting van het elektriciteitsnet. De ver
dergaande woningbouw en toenemende in
dustrialisatie gaan gepaard met een zwaar
dere druk op het net. Zouden geen nieuwe
voorzieningen worden getroffen, dan zou
het in de toekomst met de elektriciteits
voorziening wel eens „stuk" kunnen lopen.
Door de bouw van onderstations wordt de
stroomdistributie daarom sterk vereenvou
digd en worden grotere reserve-mogelijk
heden geschapen, zodat eventuele storin
gen tot een minimum beperkt blijven.
In het transformatorstation wordt de
elektrische energie, die via een ondersta
tion uit de centrale wordt aangevoerd, om
geschakeld van 50.000 op 6000 volt. De
stroom wordt in twee kabels aangevoerd
en na te zijn omgeschakeld via achttien ka
bels naar kleinere stations geleid, waar
de elektriciteit geschikt wordt gemaakt
voor industrie- en huiselijk verbruik.
Dit omvormen van 50.000 op 6000 volt
vereist een omvangrijke, kostbare appara
tuur. Drie transformatoren krijgen in het
station een plaats. Iedere transformator
heeft een gewicht van 35 ton en een leng-
ADVERTENTIE
v/h H. N. MUL en v/h J. M. STAP
GROTE HOUTSTRAAT 63
HAARLEM - TEL. 10305
HAARLEM
Artsen: Men raadplege firma Mathot,
telefoon 11990 (uitsluitend telefonisch).
Dierenartsen: J. Jongkind, Kenaupark 13,
telefoon 14524; J. P. Westerman, Leidse-
vaart 76, telefoon 12111.
Apotheken: Bos en Vaart-apotheek, Bos
en Vaartstraat 26, telefoon 13290; Cen
traal Apotheek, Grote Houtstr. 78, tele
foon 10500; Noorder-apotheek, Jan Gij-
zenkade 181, telefoon 23821; H. Remmers
en Zoon, Kruisstraat 6, telefoon 10354.
BENNEBROEK
Artsen: Dokter P. van Aalst, Rijks
straatweg 53, telefoon 300.
LISSE
Artsen: Dokter J. M. van Dijk, Achter
weg 6, telefoon 3134.
HEEMSTEDE
Artsen: Dokter P. M. van der Gugten,
Heemsteedse Dreef 37, telefoon 39903 en
dokter W. van der Linde, Heemsteedse
Dreef 253, telefoon 34606.
Wijkverpleging: Zuster L. Dudok van
Heel, Jac. de Witstraat 9, telefoon 34673.
Apotheken: Aerdenhout Apotheek, Zand-
voortselaan 164,- telefoon 26772 en Heem
steedse Apotheek, Binnenweg 98, tele
foon 38197.
ZANDVOORT
Artsen: Dokter H. K. van Es, Kostver-
lorenstraat 4, telefoon 2058 en dokter
C. F. M. Robbers, Koninginneweg 34,
telefoon 2813.
Wijkverpleegster: Zuster A. Langeveld,
Gasthuishofje 27, telefoon 2791.
Verloskundige: Zuster G. Bokma, Tol
weg 6, telefoon 2816.
Apotheken: De Zandvoortse apotheek,
J. J. L. A. Wijnne, Haltestraat 8, tele
foon 2389. Tot 2 uur geopend, daarna
uitsluitend voor noodgevallen; Apotheek
M. J. Kerkhoven-Nieuwenhuis, Zeestraat
71, telefoon 3073. Tot 6 uur geopend,
daarna uitsluitend voor noodgevallen.
BLOEMENDAAL
Artsen: Dokter J. A. Bosch, Bloemen-
daalseweg 84, telefoon 22185. Overveen:
Dokter D. K. Heeringa, Militairenweg 18,
Overveen, telefoon 24480. Aerdenhout:
Dokter J. Reurink, Aerdenhoutsduin-
weg 8, telefoon 26035.
Wijkverpleegsters: Zuster K. Hendrix,
Julianalaan 118, Overveen, telef. 10506
en zuster H. J. G. Lugthart, Anjelieren
laan 5, Aerdenhout, telefoon 26876.
Apotheken: Voor de avond- en nacht
diensten zijn tot zaterdagmorgen 1 sep
tember voor spoedeisende gevallen ge
opend de Elswout Apotheek, Bloemen-
daalseweg 341, Overveen, telefoon 16760;
de Santpoortse Apotheek, Bloemen-
daalsestraatweg 145, Santpoort-station,
telefoon 02560-8249 en de Aerdenhout
Apotheek, Zandvoortselaan 164, Aerden
hout, telefoon 26772.
HAARLEMMERMEER
Hoofddorp: Dokter Bult, telefoon 6320.
Nieuw-Vennep: Dokter Nugteren, tel. 220.
Badhoevedorp: Dokter Faber.
HILLEGOM
Artsen: Dokter J. Versluijs, Hoofdstraat
142, telefoon 5121.
te van 3.5 meter, zodat voor iedere trans
formator een extra zware fundering moest
worden aangelegd, geheel los van de totale
onderbouw. Ook enige grote schakelaars
worden er op een aparte fundering opge
steld. In het station wordt voorts een be-
dieningsruimte ingericht en een lokaal,
waarvan de wanden schuilgaan achter een
schakelbord vol knopjes, handles en licht
jes.
Het transformatorstation zal volautoma
tisch kunnen werken. Als het eenmaal in
bedi-ijf is, komt er praktisch alleen onder
houdspersoneel aan te pas. Naar de cen
trale aan de Harmensjansweg loopt een te-
lecommunicatiekabel en door middel hier
van „seint" de apparatuur, als er iets
niet in de haak is. Zelfs de kleinste onre
gelmatigheid wordt in de centrale gemeld,
zodat hier bij een eventuele storing die
zich door de hoge kwaliteit van de appara
tuur welhaast niet zal voordoen onmid
dellijk kan worden opgetreden. Het perso
neel in de centrale wordt op een storing
attent gemaakt, doordat dan een sirene
aanslaat. Aan de veiligheid van het ge
hele systeem moesten wel hoge eisen wor
den gesteld. Met een speciaal volautoma
tisch brandblusapparaat kan bij overhit-
ting de gehele ruimte met koolzuur wor
den volgespoten. De kabels naar en van
het gebouw verzamelen zich in de kelder,
waar te zijner tijd één kluwen van kilo
meters draad te zien zal zijn.
Het station wordt gebouwd op het ter
rein, waar vroeger de manége stond. Moei
te nog kosten zijn gespaard om het geheel
een fraai aanzien te geven, waardoor het
gebouw de groenbeboste omgeving niet zal
storen. Het aanzicht zal trouwens bedui
dend aantrekkelijker zijn dan in de tijd
van de oude manége.
Mede met het oog op de omgeving is
de gevel opgetrokken uit een fraaie, ge
glazuurde steen. Om de eerder genoemde
storende werking te voorkomen is het ge
bouw zo laag mogelijk gehouden. De trans
formatoren en schakelaars worden zelfs
drie meter in de grond geplaatst. Om het
station zal een groenbeplanting worden
aangebracht, zodat het uiterlijk niets te
wensen overlaat.
Enkele dagen geleden hebben de werk
lieden het hoogste punt van het gebouw
bereikt. Volgende week reeds zal de eer
ste apparatuur worden geplaatst. Om dit
mogelijk te maken is een gedeelte van de
gevel opengehouden, welke openingen met
schokbetonplaten kunnen worden gedicht.
Over enkele dagen zal het dak van de
transformatorruimte zijn gestort. In sep
tember zullen twee transformatoren aan
komen, waarvan er één voorjogig als re
serve dienst óoé'V.Sëh dèr-de transformator
zal over enkele jaren wprden geplaatst.
Als de bouw in növêtnber eenmaal ge
reed is, zullen de voorbij gangers er weinig
van bemerken, dat hier een transformator-
station van grote capaciteit staat. Want het
station is geheel „gesloten" en de omgeving
zal niet worden ontsierd door uitsteeksels.
Met. het oog hierop en op dé andere voor
zieningen kan men gerust stellen, dat bij
het bedrijf Openbare Werken architect
D. Heiloo van het bedrijf heeft het gebouw
ontworpen en bij de aannemersfirma
Jonker en Zn eerst vele uitvoerige bereke
ningen en schetsen moesten worden ge
maakt, voordat de eerste spa in de grond
kon worden gezet.
ADVERTENTIE
LANGE VEERSTRAAT 10
TEL. 11493
ADVERTENTIE
Imp. A.P.K. - A'dam-Tel. 44978
De adoptie van de in 1953 door de wa
tersnood getroffen gemeenten Ouwerkerk
en Nieuwerkerk is gisteren officieel be
sloten met een bezoek van de voltallige
gemeenteraad van Enschedé aan de beide
geadopteerde plaatsen. Er werd een rond
wandeling door de twee dorpen gemaakt
en burgemeester M. van Veen van En
schedé legde kransen op de begraafplaat
sen van de rampslachtoffers. Als sluitstuk
van de adoptie geeft de bevolking van
Enschedé enige honderdtallen uniform uit
gevoerde grafstenen voor de graven der
slachtoffers. Aan de beeldhouwer Mari
Andriessen is verzocht een monument te
ontwerpen.
Gisteren berichtten wij dat te Hilversum
is opgericht de n.v. „Cinecentrum," een
concentratie van de vier Nederlandse film
producenten, n.v. Multifilm en n.v. film
fabriek Polygoon, beide te Haarlem en
n.v. Profilti en Interfilm n.v., beide in Den
Haag. Thans is bekend, dat de nieuwe n.v.
indien de vergunningen daartoe worden
verstrekt, een omvangrijk complex labo
ratoria zal stichten op een terrein aan de
Catharina van Renneslaan in Hilversum.
Hier zullen dan alle kinotechnische werk
zaamheden worden geconcentreerd. Het
dagblad „De Gooi en Eemlander" meldde,
dat de mogelijkheid niet uitgesloten moet
worden geacht, dat het nieuwe kleuren
filmlaboratorium van Polygoon, het enige
in Nederland, op de duur naar Hilversum
zal worden verplaatst en noemt het verder
waarschijnlijk, dat Multifilm, welke n.v,
momenteel is gehuisvest aan het Kenau
park in Haarlem, naar Hilversum zal ver
huizen. Informaties hierover konden ons
nog niet worden verstrekt-
B. en W. adviseren tot afwijsing
van versoek om schadeloosstelling
Burgemeester en wethouders van Haar
lem hebben de gemeenteraad geadviseerd
afwijzend te beschikken op een verzoek,
dat namens de heer J. Hensen te Hilversum
door mr. W. Glastra was gedaan, teneinde
van de gemeente Haarlem schadevergoe
ding te verkrijgen voor schade toegebracht
aan de motorboot „Rolland" van de heer
Hensen bij een aanvaring met de Melkbrug
op 3 augustus 1951.
De aanvraag tot schadevergoeding was
op,, .grond van een vermeende
onachtzaamheid van één der brugwachters
en bedroeg f1000.
B. en'''W. zeggen thans, dat na een on
derzoek is gebleken, dat niet van enige
onachtzaamheid van de gemeente sprake is.
HAARLEM. 24 augustus 1956
GEHUWD: 24 aug., J. van Dalen en A. E.
Bolt; F. G. Lammertsma en H. W. van Loon;
J. J. Keur en J. van der Zee.
BEVALLEN van een zoon: 22 aug.. M. Chr.
Roodenrijsde Munck; 23 aug.. E. Grauwel-
manPedersen; 24 aug., M. J. Kapteinvan
der Zijden.
BEVALLEN van een dochter: 23 aug., M.
J. BalkPeeters; G. G. Reijndersvan Trigt.
OVERLEDEN: 21 aug., R. M. E. Aspeslagh,
72 j., Kinderhuissingel; 22 aug., Chr. J. K.
Groenlo, 92 j„ Leidsevaart; A. E. B. van Beu-
ningen van Helsdingen--van der Heide. 83
j., Westerhoutpark; 23 aug., A van Hooff, 82
j., Brouwersvaart.
Naar wij vernemen is mevrouw Jo Vin
cent met ingang van 1 september aanstaan
de als hoofdlerares voor solozang verbon
den aan de Muziekschool van de Maat
schappij tot bevordering van de toonkunst
aan de Nieuwe Gracht te Haarlem.
De heer en mevrouw Bos-Vincent, die
sinds het neerleggen van de concertprak
tijk van de zangeres enige jaren geleden,
in Zuid-Frankrijk woonden, zullen zich
thans in Aerdenhout vestigen.
Men herinnert, zich, dat Jo Vincent in
het najaar van 1953 haar carrière als zan
geres heeft afgesloten, een carrière die al
zeer vroeg begonnen is en waarvan het
einde op de afscheidsconcerten overal in
het land zo'n grote indruk maakte, omdat
bij die gelegenheden men werkelijk goed
besefte wat deze bijzondere sopraan voor
het muziekleven in ons land betekend
heeft. Op negenjarige leeftijd is zij reeds
begonnen met de ontwikkeling van haar
stem. Cornelie van Zanten, mevrouw De
Veer-De Lange en haar vader hebben haar
rijp gemaakt voor het. podium, dat zij al
tamelijk kort later kon betreden, want
onze muziekrecensent, Jos. de Klerk,
schreef bij haar afscheid: „In verre her
innering zie ik, op een zondagmiddag, een
jong, slank meisje van zowat zestien jaar
op het podium van de Haarlemse Concert
zaal en hoor ik haar zingen met een stem
zo welluidend, zo helder, zo zuiver, zo ge
makkelijk aansprekend, zo natuurlijk mu
zikaal, zo charmant zonder te willen char
meren, zo onopgesmukt eenvoudig, dat het
Eindelijk, na allerlei moeilijkheden op de zware weg, kwam Bunno bij een kruis
punt, waar vier wegen bij elkaar kwamen. Dit moest dan de viersprong zijn, waar
over reus Grimoldanus het had gehad.
En jawelBunno keek verheugd naar de paal, die bij het kruispunt was geplant;
want op die paal stond een houten vogel!
„Hier is het!", zuchtte Bunno opgelucht. „Nu moet ik hier dus wachten!"
Hij ging zitten op een grote steen, die naast de paal lag, en keek afwachtend rond.
Jo Vincent
mij de indruk gaf van iets wonderlijks, zo
als men in de lente geboeid kan luisteren
naar een nachtegaal".
De concertpraktijk begon zij heel be
scheiden in een oratorium in Assendelft.
Er zijn er vele, bijvoorbeeld Aaltje Noor
dewier, in de provincie begonnen. Jo Vin
cent heeft naar aanleiding daarvan eens
gezegd, dat zoveel zangers en zangeressen
maar één gedachte hebben: zo gauw moge
lijk op het podium in Amsterdam. „Het
lukt wel eens, maar later hoort men meest
al niets meer vah hen omdat Zij vergeten
hoe langzaam ook het grootste talent groeit
en hoe stug men-moet blijven studeren, een
hele carrière door, omdat het moeilijker is
op het podium te blijven dan er te komen".
Het is zeer zeker voor een belangrijk
deel aan deze wetenschap te danken, dat
Jo Vincent later triomfen heeft kunnen
vieren met Mengelberg, Furtwangler, Wal
ter en Toscanini, dat zij bijvoorbeeld de
Matthaeus Passion zo heeft kunnen zin
gen., dat men nu ook nog wel spreekt van
„haar" Matthaeus Passion, terwijl zij al
enkele jaren niet meer optreedt, anderen
de aandacht vragen, zij zich wijdt aan een
normaal huishouden en zich gaat wijden
aan paedagogisch onderricht.
ADVERTENTIE
Nadat ds. D. H. Biesma, vroeger predi
kant te Hoogeveen, woensdagavond door
zijn broer ds. D. Biesma uit Utrecht be
vestigd was tot predikant van de Christe
lijke Gereformeerde Kerk van Haarlem-
Noord heeft hij vrijdagavond in het kerk
gebouw aan de Floresstraat zijn intrede
gedaan. De bevestiger sprak over Johan
nes 1, verzen 1 tot 3 en de nieuwe predi
kant hield in aansluiting hierop een predi
katie naar aanleiding Johannes 1, verzen
12 en 13.
Ter inleiding van de dienst was ge
zongen Psalm 105, verzen 1 en 2: „Looft,
looft verheugd den Heer der Heren". Ge
lezen werd Johannes 1, verzen 19 tot 28.
Na gebed en het zingen van Psalm 135,
verzen 1, 2 en 12 „Prijst den naam van
uwen God" sprak ds. Biesma over zijn
tekst: „Maar zovelen Hem aangenomen
hebben, die heeft Hij macht gegeven, kin
deren Gods te worden, namelijk die in
Zijnen Naam geloven; welke niet uit den
bloede, noch uit den wil des mans, maar
uit God geboren zijn".
In zijn inleiding herinnerde de voor
ganger aan de bevestigingspreek, waarin
aandacht gevraagd werd voor het zien en
horen van de verkondiging. Hiermee werd
bedoeld het verkondigen van Jezus Chris
tus en van het leven. Op de schouders
van een predikant is een grote verant
woordelijkheid gelegd, om de boodschap
van de verkondiging te brengen, maar ook
hebben de leden der gemeente een ver
antwoordelijke taak. Zij zijn hoorders van
de boodschap van het verlossingswerk van
God. Verwerpen zij die boodschap, dan
verwerpen zij het leven en gaan zij in de
dood verloren.
Johannes heeft geschreven over het aan
nemen van Jezus Christus en wel over
het bestaan ervan, waartoe het aannemen
leidt en - waaruit het -aannemen ontstaat.
Uitvoerig ging ds. Biesma deze drie pun
ten na en gaf de antwoorden die Johannes
in de 'tekst op de vragen geeft. De predi
kant zeide, dat afstammeling nog niet be
tekent een kind van God te worden, want
de geboorte geeft geen waarborg. Er is een
daad van God nodig. Als de krachten van
de heilige geest levendig worden gemaakt
dan is er plaats bij Jezus Christus. Dat be
tekent aannemen van Hem.
De gemeente zong Psalm 16 vers 6: „Gij
maakt eerlang mij 't levenspad bekend",
waarna ds. Biesma zich richtte tot de
leden der kerk, tot. de leden van de k°rke-
raad en tot ds. J. C. Maris. Laatstgenoem
de zegde spreker dank voor de wijze,
waarop hij hem is tegemoet getreden en
op de hoogte heeft gesteld van het werk
in Haarlem-Noord. Dank bracht hij aan
zijn broer, die hem bevestigd heeft en
welkom heette hij de heer W. C. Bakker,
die het gemeentebestuur van Haarlem
vertegenwoordigde. Er bestaan aanrakings-
vlakken tussen de kerk en de overheid en
O Hij had gelukkig geen wapen meer bij zich, maar
wel een distributiekaart, zodat hij, zonder zich een
moment te bedenken, naar binnen ging en een maaltijd
bestelde. Na de eerste happen was zijn honger echter
reeds geheel en al verdwenen. Hii at echter door, omdat
hij er geen notie van had wanneer hij weer zou kunnen
eten en uitrusten.
Het café Slavia was nog steeds in trek, men kwam ex-
graag. Het was er op dit uur van de dag zelfs vrij druk.
Men lachte, praatte en fluisterde.
Zie ik er soms vreemd uit? vroeg Jan zich af. Waarom
zit die dikke man me anders zo aan te staren? Hij zei
zelfs iets: Natuurlijk, mijnheer, neemt u gerust de Ge-
illustreerde.
Jan nam het blad en deed alsof hij er in ging lezen.
Toen ik in het leger zat, peinsde Jan, was ik heel anders.
Ik was tégen al dat militaire gedoe. Maar dat blééf niet
zo. Mijn bataljon was gelegerd in de Georg von Podie-
brady-kazerne. Ik ging toen om met Milka. Niet dat het
nu een diepe liefde was. Maar ze was een aardig meisje.
Vaak heb ik haar meegenomen naar Slavia. Maar we
vonden het beiden toch prettiger de avonden op haar
flat door te brengen, dan in een café. Het duurde van
februari tot mei '38 .en iedere keer, dat we samen uit
gingen, vroeg ze me angstig: Jan, denk je, dat er oor
log komt? Ik vraag me af wat er van haar geworden is.
In die maanden veranderde ik en toen ik tot luitenant
bevorderd weid, vond ik het bepaald niet prettig, dat
ik mijn geweer voor een revolver moest inruilen. In die
dagen meende ik, dat revolvers speelgoed waren en geen
wapen voor volwassen mannen. Maar nu weet ik wei
beter.
Zo bleef hij enige tijd piekeren over verschillende
gebeurtenissen uit zijn militaire leven, die hij vergeleek
met episodes uit het illegale leven, dat hij thans leidde.
Als hij niet toevallig gediend had in het fatale jaar van
München, als zijn eerste operationele plicht als onder
officier niet geweest was het overgeven van een bepaalde
sector van de frontlinie aan de vijand, zonder slag of
stoot, zou hij de dingen dan thans anders gezien hebben"
Toen hij weer opkeek, was de dikke man druk in ge
sprek met iemand die naast hem zat.
Jan bestelde tenslotte nog een kop koffie, échte koffie,
tegen de officieel toegelaten buitensporig hoge prijs.
HOOFDSTUK VII
Franta Vymetal was van één ding héél zeker: hij was
een lafaard, die hec ongeluk had steeds in zaken ver
wikkeld te zijn, welke moed vereisten. Dit was zijn hele
leven nu al zo geweest en Franta, die vijfenvijftig was,
vond zich al een heel oud man. Vóór de oorlog van de
keizer was hij een anti-Oostenrijkse agitator geweest,
terwijl hij in de oorlog met het Praagse Huis Regiment
aan het oostfront had gestreden. Dit regiment, zoals zo
vele Tsjechische eenheden, was tenslotte overgelopen,
zodat Franta al spoedig daarna in het Tsjechische legioen
aan geallieerde zijde vocht. Later, toen een afdeling van
het legioen gevormd werd om aan het westelijk front in
gezet te woi-den, meldde Franta zich hiervoor aan. Hij
werd toen overgeplaatst naar Frankrijk. Midden oktober
1918 werd hij krijgsgevangen gemaakt en naar Oostenrijk
overgebracht. In die dagen was het nog gebruikelijk niet
één, twee, drie een mens van zijn leven te beroven en
Fi-anta's leven werd dan ook gespaard als gevolg van de
formaliteiten, de nasporingen en onderzoekingen, en de
legale procedure van een krijgsraad. Maar hij had, bij
wijze van spreken, de strop al rond zijn nek gevoeld.
Lastig vond hij het later om weer te wennen aan het ge
wone leven en het kostte hem heel wat moeite een be
trekking te vinden. Hij was het liefst houtvester gewor
den, maar hij was hiervoor te oud. Tenslotte kwam hij
op een bank terecht.
Franta had geen krijgshaftige eigenschappen. Hij was
van middelmatige lengte en slank. Zag men hem van
enige afstand, dan gaf hij de indruk een nog jonge man
te zijn. Niemand gaf hem vijfenvijftig, zelfs niet als men
vlak bij hem stond. Tijdens de eerste republiek was hij
getrouwd en had twee dochters gekregen.
Toen de Duitsers Tsjechoslowakije binnenvielen, vond
hij zijn „roeping". Hij bood bescherming en onderdak aan
mensen, die gezocht werden door de Duitsers.
Mijn gasten, zoals hij hen noemde, sliepen steeds best,
maar ik sliep nauwelijks, omdat ik steeds bang was. Ik
beefde altijd van angst als ik iemand te logei-en had. Ik
ben zo mager omdat ik zo weinig slaap kreeg gedurende
die jaren!
De Duitsers kregen tenslotte natuurlijk de lucht van
Franta's werk, zodat hij in Dachau belandde.
Van de dag af dat hij terugkwam was hij in de op
positie. Er was veel te veel politie en zij bemoeiden zich
met alles en nog wat. En tegen de tijd, dat de politie
onder het nieuwe regiem oppermachtig was geworden,
was hij al tot de organisatie toegetreden en deed hij het
werk, dat hij ook tijdens de Duitse overheersing had ge
daan. Hij distribueerde nieuwsblaadjes en zorgde voor
contacten. Hij leek geboren voor dit werk, Hij was zelfs
zó onopvallend, zó wars van een uiterlijke samenzwe
ringsmentaliteit, dat een vriend hem eens „de onzicht
bare Franta" had genoemd. Hij kon komen en gaan zon
der opgemerkt te worden en hij behoefde geen moeite te
doen om onopgemei-kt te blijven: want hij was van nature
zo: hoe luidruchtiger zijn omgeving was, hoe kalmer hij
zelf werd.
In één opzicht hield hij zich niet aan de regels van de
organisatie. Zijn dochters wisten steeds van tevoren wat
voor werk hij voor de organisatie ter hand had genomen,
zodat zij in geval van nood zouden kunnen voleinden wat
hij begonnen was. Zijn beide dochters waren getrouwd,
maar zij woonden in hetzelfde flatgebouw als hij, zodat
er een nauw contact tusen hen bestond, waarbij de kans,
dat zijn dochters ontdekt zouden worden, vrij gering was.
Hierdoor was het mogelijk geweest Jan te waarschuwen.
Klokslag zes uur waren heren op Franta's flat gekomen
en hadden hem gezegd dat hij onder arrest stond, zonder
hem te vertellen waar hij van verdacht wei-d. Franta had
gevraagd om het bevel tot inhechtenisneming te mogen
zien. Alleen maar voor de goede orde, hei-en, en om
mij er van te overtuigen dat u niet een grapje met mij
uithaalt. Hij sprak erg rustig en kalm.
We heben geen bevel tot inhechtenisneming nodig.
Dat zullen we straks wel opmaken, wierpen ze tegen.
Dat is nu juist wat de wet verbiedt, heren. Franta
was blijven aandringen en hij glimlachte daarbij alsof
hij hen 'n mop vertelde. De meest agressieve van de twee
politiemannen maakte een wegvagende beweging met de
hand en zei grommend: Pak uw pyama en tanden-
borstel en let verder goed op uw woorden.
Franta haalde zijn portefeuille te voorschijn en liet de
inhoud zien. Wilt u er goede nota van nemen, dat ik
180 kronen bij me heb?
Waarom laat u ons dat geld zien? Het kan ons niets
schelen, wat u bij zich heeft.
Franta glimlachte beleefd.
Een voorzorgsmaatregel omdat van alles kan gebeu
ren. Ik heriner me uit de tijd van het pi-otectoraat, dat
twee heren Sobotka, de aannemer van legerbouwwerken,
kwamen opzoeken. Zij hadden óók geen bevel tot
inhechtenisneming bij zich en zij hadden hein niet hun
legitimatiebewijs laten zien. Toch namen ze hem mee
naar het politiebureau. Toen ze op straat waren, zei
Sobotka dat het voor iedereen pijnlijk zou zijn om hem
onder ai-rest te zien en dat hij graag een taxi wilde be
talen. Daarop vroegen de politiemannen of hij genoeg
geld bij zich had. Hij liet toen een dikke portefeuille zien.
De politiemannen voelden toen ook veel voor een taxi.
Toen Sobotka wilde betalen, was zijn portefeuille echter
verdwenen, doch één der politiemannen betaalde de
chauffeur. Vreemd genoeg met geld uit een portefeuille,
die precies op die van Sobotka leek. Sobotka ging het
politiebureau binnen en daar bleek al heel gauw dat alles
op een misverstand berustte, maar hij kreeg zijn porte
feuille niet terug. Tot op de dag van vandaag weet
Sobotka nog niet of die twee mannen nu echte politie
mannen waren of niet.
Allemaal onzin, zei één der mannen, maar omdat
hij met belangstelling had geluisterd, voelde hij zich ge
drongen te zeggen: Dat gebeux-de onder de Duitsers,
maar tegenwooi'dig komt zoiets niet meer voor!
Natuurlijk niet, zei Franta, we hebben tegenwoordig
zelfs geen politie meer, alleen leden van de nationale
veiligheidsdienst.
Als alles, wat u gezegd had, niet zulk een nonsens
was, zou ik denken dat u ons voor het lapje wilde houden.
Maar omdat ik zie, dat u groen van angst ben, zal ik
maar doen alsof ik niets gehoord heb.
(Wordt vervolgd).
beide hebben elkander nodig. Ook richtte
ds. Biesma zich tot ds. J. P. Geels, predi
kant van de Christelijke Gereformeerde
Kerk van Haarlem-Centrum, die enige tijd
als consulent is opgetreden, alsmede tot
afgevaardigden uit de classis, uit IJmui-
den en uit Hoogeveen.
Ds. Maris sprak ds. Biesma namens de
gemeente van Haarlem-Noord toe en ver
zocht de predikant toe te zingen Psalm 134
vers 4: „Dat 's Heren zegen op u daal".
Ook hebben nog het woord gevoerd ds. D.
Biesma en ds. Geels, laatstgenoemde na
mens de kerk van Haarlem-Centrum, na
mens de classis Haarlem en als consulent.
Met het zingen van Psalm 75 vers 1 „U
alleen, U loven wij" werd de dienst ge
sloten.
Twee Nederlanders bekroond
In de internationale opstelwedstrijd, uit
geschreven door het Europese Produktivi
teitscentrum (E.P.A.) te Parijs, zijn de op
stellen van de Nederlanders ir. J. H. Schut
te Delft en H. Pol te Kollum bekroond. In
totaal zijn drieëntwintig opstellen be
kroond van inzenders uit Frankrijk, Grie
kenland, Ierland, Italië, Nederland, Enge
land en de Franse overzeese gebiedsdelen.
De opstelwedstrijd stond open voor stu
derenden aan technische en economische
hogescholen, de economische faculteiten
van de universiteiten te Amsterdam en
Groningen, de landbouwhogeschool en de
M.T.S.-en. De opgave was een beschrijving
van een praktijkgeval van produktiviteits-
verhoging.
De prijswinnaars zullen gezamenlijk een
studiereis maken van ongeveer veertien
dagen naar vijf Europese landen.
Regisseur Karl Guttmann
De toneelgroep „Theater" heeft thans
definitief de opvoeringsx-echten verworven
van een door Frances Goodrich en Albert
Hackett geschreven toneelstuk naar het
dagboek van het in de laatste wereldoorlog
omgekomen Nederlandse Joodse meisje
Anne Frank. In de tweede helft van no
vember zal dit stuk in Nederland in pre
mière gaan, geregisseerd door Karl Gutt
mann.
Het toneelstuk is eerst in New York op
gevoerd en heeft daar, zoals wij reeds eer
der schreven, zo'n succes beleefd, dat het
een jaar lang moest worden geprolongeerd.
In de Amerikaanse opvoering speelt de
achttienjarige Susan Strasberg de hoofdrol.
Ook het Weense „Theater in de Joseph-
stad", het vroegere theater van Max Rein-
hardt, heeft Karl Guttmann als regisseur
voor dit werk uitgenodigd. In Oostenrijk
zal het stuk begin maart van het volgend
jaar in première gaan.
ZATERDAG 25 AUGUSTUS
Minerva: „Korporaal Wanhoop", alle leeft.,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Sissi", alle leeft.,
7 en 9.1 uur. Luxor: „Twintigduizend mij
len onder zee", 15 jaar, 7 9.15 uur. Frans
Hals: „De parel van de Stille Zuidzee", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy: „De charge van
de wilde brigade", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Vrouwenbungalow", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Studio: „Picnic", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Lido: „Heb je 'm door?", alle leeft.,
7 en 9.15 uur. „Vergeef mij", 18 jaar, 23.30
uur. Frans Halsmuseum: 8.30—10.30 uur, Bij
zondere avondopenstelling met kaarslicht en
oude muziek.
ZONDAG 26 SEPTEMBER
Minerva: „Korporaal Wanhoop", alle leeft.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: 11 uur,
„Het grote avontuur", alle leeft., „Sissi', alle
leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Twintig
duizend mijlen onder zee", 14 jaar, 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Frans Hals: „De parel van de
Stille Zuidzee", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „De charge van de wilde brigade", 14
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: 10.30 uur,
lm weissen Röss'l, alle leeft., „Vrouwen
bungalow", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Studie; 10.30 uur, Vakantieprogramma.
„Picnic", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur, 11
uur: „Rose-Marie", alle leeft., Lido: „Heb
je 'm door?", alle lc ft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Zuiderkapel: 10, 5 en 8 uur: Dienst o. 1. v.
J. Klein Haneveld, 8 uur: Jeugdsamenkomst.
Concertgebouw: 8 uur. Bont programma m.
m. v. onder meer Tobi Rix en Cees de
Lange.
MAANDAG 27 AUGUSTUS
Minerva: „Korporaal Wanhoop", alle leeft.,
2.30 uur. „Ich tanze mit dir in den Himmel
hinein", 8.15 uur. Rembrandt: „Sissi", alle
leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 u-r. Luxor: „Twintig
duizend mijlen onder zee". 14 jaar, 2, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „De pare van de Stille
Zuidzee", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Roxv:
„Helden zonder glorie", 14 jaar, 2.30, 7 en
9.15 uur. Palace: „Vrouwenbungalow", 18
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Studio: 10.30 uur,
Vakantieprogramma „Picnic", alle leeft.,
2.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „Heb je 'm door?",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Openlucht
theater, Bloemendaal: 8 uur, Hoofdstad
operette met „Hör* mein Lied Violetla".
Begijnhofkapel: 8 uur, Interkerkelijke sa
menkomst. Zangdienst van 7.30 uur af.
