KNSM stuurde rechte koers
door een eeuw vol stormen
Vara gaat eigen programma
aan critiek onderwerpen
Overwegingen om Rotterdams
Kamerorkest te liquideren
E
HONDERD JAAR KROONVLAG
Uit bescheiden rederijtje groeide
machtige handelsvloot
Zie Boven
Radioseinen van Venus
Chefarine 4
Sidderstein inplaats van Mimoza
4-voudige combinatie, een
wetenschappelijk succes!
Het moeilijke begin
Opleving
Gouden jaren
Kort
nieuws
De grootste beproeving
Herstel
De feestviering
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Opa bij gaslicht
Honnegger en Milhaud
„Home Service
Amsterdammers gingen in
Friesland inbreken
Maar op de terugweg
werden zij aangehouden
Studenten stalen wapens
Vijf amateurtoneel ver
enigingen onderscheiden
Ex-officier-fiscaal
veroordeeld
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1956
(Van een redacteur)
BEMALINGSINSTALLATIE AAN
SLAPERDIJK.
Burgemeester en wethouders van Velsen
brengen ter kennis, dat door Gedeputeerde
Staten van Noordholland bij hun besluit
van 29 augustus 1956 vergunning is ver
leend aan de gemeente Haarlem tot het op
richten, in werking brengen en in werking
houden van een elektrische bemalingsin
stallatie aan de Slaperdijk te Haarlem, ka
dastraal bekend gemeente Schoten, sectie
A no's 45 (ged.) en 275 (ged.).
Een kroon van croud op een witte ruit in een blauw veld: dat is de fiere
redersvlag die nu al honderd jaar over de zeeën wappert en die overal geldt
als het symbool van Nederlands zeemanschap en Nederlandse ondernemings
lust. De vlag van de Koninklijke Nederlandse Stoombootmaatschappij. Meer
dan honderdtwintig zeeschepen en rivierboten voeren die „kroonvlag' naar alle
uithoeken van ons eigen werelddeel en naar ontelbare havens in vreemde
continenten. Een machtige handelsvloot, die elke dag gemiddeld duizend ton
lading vervoert over een afstand, gelijk aan de omtrek van de aarde. Haar
devies is „Wie zee houdt, wint de reis". En zee hééft zij gehouden, in voor- en
tegenspoed, in tijden van hoogconjunctuur, van crisis en wereldbrand, daarmee
een blijvende bijdrage leverend aan de bloei en welvaart van Nederland.
Op 1 oktober 1856 werd de kroonvlag
voor het eerst gehesen op een klein stoom
schip van 300 ton, een van de beide ge
huurde schepen waarmee de KNSM haar
bestaan begon. Enkele ondernemende
kooplieden en bankiers hadden haar opge
richt als een n.v. „ten doel hebbende, om
verschillende stoomvaartliniën daar te
stellen". Op de eerste reizen naar de
Oostzee en naar Bordeaux, werd flink.geld
toegelegd, maar, zo zegt het eerste jaar
overzicht: „het nadeelig resultaat is veel
meer dan opgewogen door de ondervin
ding, welke wij van de eischen dier vaar
ten gekregen hebben". Nu het terrein ver
kend was, kon men eigen schepen gaan be
stellen. Tekenend voor de toenmalige
stand van zaken in de scheepvaart is, dat
men geruime tijd aarzelde, of men- zeil-,
dan wel stoomschepen zou kiezen, omdat
de laatste toen nog schaars en dus peper
duur waren. Zo duur zelfs, dat de eerste
opdracht in het buitenland vergeven werd
en wel aan de bekende Schotse scheeps
bouwers W. Denm-y Brothers in Dumbar
ton, wier prijzen een heel stuk beneden
die der Nederlandse werven lagen. Een
jaar na de oprichting had de KNSM echter
al zeven schepen in de vaart van drie- tot
zeshonderd ton. De meeste echter waren,
terwille van de zuinigheid, nog uitgerust
met hulpzeilen.
Ondanks de Frans-Duitse oorlog van
1870 kon de jonge rederij haar diensten
gestaag uitbreiden. In datzelfde jaar open
de zij de vaart op de Middellandse Zee
en gingen haar kleine stomers tot zelfs
in de Zwarte Zee vracht halen. Het be
drijf rendeerde zo goed, dat men nieuw
kapitaal kon aantrekken voor de bouw
van twee voor die tijd enorme machine
stoomschepen van 3500 ton elk. Met deze
„zeekastelen." wilde men een aandeel ver
overen in het vervoer van landverhuizers
naar de Verenigde Staten, dat toen over
al in Europa opgeld deed en waaraan voor
al de Duitse rederijen al schatten verdiend
hadden. Maar nauwelijks waren de nieuwe
sohepen in 1875 gereed, of in Amerika
brak een grote economische crisis uit, die
eén eind maakte aan de immigratie op
grote schaal. De trotse „Stad Amsterdam"
en haar zusterschip, de „Haarlem" moes
ten dan ook vrijwel meteen na hun proef
vaart opgelegd worden. Vier jaar nadien
werden zij met groot verlies naar Frank
rijk verkocht.
Ook overigens waren de eerste jaren
verre van rooskleurig. Verschillende sche
pen gingen verloren, de „Willem III" na
een aanvaring bij Malaga, de „Anna Paw-
lona" op de kust van Marokko. Toch liet
de KNSM zich door deze tegenslagen niet
uit het veld slaan en toen zich in 1879
eindelijk een opleving in de economische
wereldsituatie baan brak, was zij een der
eersten, die met gecharterde schepen de
vaart over de Atlantische Oceaan hervatte.
In maart 1881 begon zij een vaste lijndienst
op New York, die aanvankelijk drieweke
lijks, daarna om de veertien dagen, en
tenslotte eens per week gevaren werd. De
vier „sterrenschepen" die op deze lijn ge
bruikt werden, maten elk ongeveer twee
duizend ton en liepen 12 mijl, waarmee zij
tot de snelsten van hun tijd behoorden.
Toch rendeerde de vaart op New York op
den duur niet voldoende en in 1883 staak
te de KNSM bij overeenkomst met de Hol-
land-Amerikalijn. haar zelfstandige dien
sten op deze stad. Haar voornaamste acti
viteit lag toch al in de Middellandse Zee
vaart.
Een schip onder de kroon/vlag was het
ook het s.s „Rembrandt" dat als
eerste van de Nederlandse koopvaardij
vloot door het Noordzeekanaal voer. Dat
kanaal, in 1876 in gebruik gesteld, behoed
de Amsterdam er voor, een dode stad te
worden. Ook de KNSM had er groot voor
deel van, „zijnde de reisduur onzer sche
pen hierdoor grotelijks bekort, en kunnen
de dezen dus meer reizen maken", zo staat
er in het jaarverslag van 1876.
Van de eeuwwisseling tot aan de jaren
van de eerste wereldoorlog groeide het be
drijf voorspoedig. In 1899 bestond de
vloot van de KNSM uit 28 schepen met een
draagvermogen van ruim 30.000 ton. Vijf
tien jaar later, bij het uitbreken van de
wereldbrand, telde zij vijftig schepen met
een inhoud van 131.700 ton. In dat jaar
werden niet minder dan 427 reizen ge
maakt. Nieuwe, grotere kantoren werden
betrokken, de kaden en opslagruimlen uit
gebreid. In 1903 besloot de maatschappij
zelf de kwijnende Europese binnenvaart
ter hand te nemen. Zij stichtte een dochter
onderneming, de Nieuwe Rijnvaart Maat
schappij, die niet alleen haar zelf, maar
alle Amsterdamse rederijen nog steeds
grote diensten bewijst in het verkeer van
en naar het achterland. In 1912 tenslotte
kwam een belangengemeenschap tot stand
met de Koninklijke West-Indische Mail
dienst, in de wandeling „KWIM" geheten,
die door het met man en muis vergaan van
haar stoomschip „Prins Willem II", èn
door de bananenziekte (de KWIM vervoer
de namelijk in hoofdzaak bananen voor de
United Fruit Company) in ernstige moei
lijkheden geraakt was. Gecombineerd kon
den de beide rederijen de transatlantische
vaart met veel profijt uitbouwen, vooral
toen an de opening van het Panamakanaal
in 1914 ook de landen aan de Westkust van
Zuid-Amerika bevaren konden worden.
Foto boven.
Een model van de nieuwste KNSM-
schepen waarvan de KNSM er twee in
aanbouw heeft. Zij krijgen de namen
„Oranje Nassau" en „Prins der Neder
landen", meten ieder 7000 brt. en zullen
plaats bieden aan bijna tweehonderd
passagiers. Deze schepen komen vol
gend jaar zomer in de vaart.
Foto links
Een van de ijzeren „schroefstoomsche
pen" waarmee de KNSM in 1857 - na
een aantal proefreizen met charter
schepen - haar exploitatie begon. Het
is de „Willem III" die zeshonderd ton
mat en honderd pk kon ontwikkelen.
Om ook nog van de wind te profiteren,
waren de Willem III en haar zuster
schepen „Anna Paulowna" en „Bere
nice" van hulpzeilen voorzien.
Op een van Kopenha-
gens ruime pleinen laat
een groot Deens dagblad
een lichtkrant draaien
die in juni j.l. het be
richt bevatte: „Ameri
kaans astronoom maakt
radiocontact met planeet
Venus". In deze woorden
verteld wekte het de in
druk alsof de sterren
kundige in kwestie stie
kem praatjes zat te hou
den met Venusbewoners,
maar deze conclusie gaat
toch te ver.
Feit is evenwel, dat er
al enkele maanden, sinds
mei, radioseinen van Ve
nus hier op aarde wor
den ontvangen. Men
moet daarbij echter niet
denken aan „menselij
ke" intelligentie; ook de
natuur zelf doet aan
radio - we weten alle
maal hoe een onweers
bui te keer kan gaan
„in" ons radiotoestel.
Het lag na de ontdek
king dat Jupiter radio
straling uitzendt voor de
hand dat radio-astrono
men ook Venus eens
gingen aftasten op di
verse golflengten en op
twee sterrenwachten in
Amerika had dit zoeken
vrijwel gelijktijdig suc
ces.
Dr. John Krauss van
Ohio State Observatory
ontving „Venus-Radio"
op een golflengte van
elf meter; drie waarne
mers van het Naval
Research Laboratorium
te Washington regis
treerden Venus-straling
op 3-centimeter-golven.
De laatste vindt hoogst
waarschijnlijk zijn oor
sprong in Venus' (war
me) wolkendek dat im
mers sterk door de zon
wordt verhit en door
deze verhitting warmte
straling afgeeft; deze
straling is vrij constant
van karakter.
Anders is het gesteld
met de 11-meter-stra-
ling die zeer sterk ver
anderlijk is. Daarin ko
men scherpe „bursts"
(uitbarstingen) voor van
een seconde tijdsduur,
die elkaar vrij snel vol
gen. De waarnemers
zeggen dat 't verschijn
sel hen doet denken aan
onweer in de Venus-at-
mosfeer, hoewel zij een
pertinente uitspraak nog
vermijden.
Ten tijde van de eerste
waarnemingen, in mei,
vertoonde ook de eerder
genoemde 3-cm-straling
een sterke toeneming,
maar deze verliep zeer
regelmatig en bleek
overeen te stemmen met
de nadering van Ve
nus. (In die maanden
haalde Venus de aarde
in en kwam tot 22 juni
steeds dichter in onze
buurt).
Momenteel is Venus
zich weer van ons aan
het verwijderen en wel
zeer snel; zij bevindt
zich rechts van de zon
en neemt juist de bocht
„van ons af". U kunt
haar 's morgens voor
zonsopkomst aan de
zuidoostelijke hemel vin
den en zij ziet er nu on
geveer uit als de maan
in haar laatste kwartier.
G. v. W.
De eerste wereldoorlog brengt het be
drijf grote moeilijkheden. De Rijnvaart
moet vrijwel geheel gestaakt worden, de
zeevaart ondervindt grote crisis van de
blokkade. In 1917 komt de crisis door de
verscherpte duikbootoorlog. Nadat enkele
schepen op mijnen gelopen of in de grond
geboord, andere volgens het „angarie-
recht" door de geallieerden verbeurd ver
klaard zijns wordt het lijnbedrijf van de
KNSM op een enkele uitzondering na ge
heel stopgezet. De kroonvlag lijdt enorme
verliezen maar: „Ondanks alles wordt er
in de oorlogsjaren ruim 90.000 ton bijge
bouwd, zodat de vloot eind 1918 een draag
vermogen van bijna 200.000 ton heeft".
In het tijdperk dat volgt, vallen de gro
te economische crises, die de gehele wereld
tot op haar grondvesten schokken. Behal
ve het teruglopen van de lading, ervaart
de scheepvaart ook grote nadelen door
Nederlands koppige, vasthouden .^gp.de
gouden standaard. Als het pond sterling
„valt", wordt de toestand kritiek. Begin
1932 moet de KNSM 26 van haar 91 sche
pen opleggen: de ontvangsten dalen met
meer dan vijftig percent. Vele werkne
mers moeten ontslagen of op wachtgeld
gesteld worden.
Pas in de zomer van 1936 komen er te
kenen van herstel, op de vrachtenmarkt
merkbaar aar. een stijging van het lading
aanbod, die echter helaas slechts het voor
teken is van een nieuwe rampspoed: de
tweede wereldoorlog.
Als die oorlog in 1939 uitbreekt, bezit
de KNSM acht grote passagiersschepen en
78 vrachtvaarders. Haar trotse, ruim acht
duizend ton metende stoomschip „Simón
Bolivar" is de eerste, die aan het oorlogs
geweld" ten offer valt, maar dat is nog
slechts het begin.
Als ook Nederland onder de laars van
de Duitse Wehrmacht verpletterd is, komt
er een eind aan alle scheepvaart van ons
land uit. Maar de KNSM heeft vele sche
pen buitengaats en bovendien lukt het,
tussen 10 en 15 mei 1940. nog zeven in
Hollandse havens en in Antwerpen liggen
de schepen de dans te ontspringen. Over
de bewogen jaren zegt de bedrijfskroniek:
„Intensief neemt de KNSM-vloot en haar
bemanningen, en ook de walemployé's op
vele plaatsen in de vrije wereld, aan de
oorlogvoering deel. Aan het vervoer van
troepen en oorlogsmateriaal en aan de ra
vitaillering. aan bauxietverschepingen
naar Amerika en aan de zeer gevaarlijke
transporten voor de verdediging van het
Panamakanaal. Zelfs wordt een dienst ge
opend, waarin onze schepen regelmatig
rond geheel Zuid-Amerika varen".
Haar moedig aandeel in de strijd om de
vrijheid komt de maatschappij op grote
verliezen te staan. Niet minder dan 48 van
haar schepen gaan verloren, waaronder de
grootste en de nieuwste: alle grote passa
giersschepen en bijna alle vrachtschepen
van de Zuid-Pacificdienst. Het totale ver
lies aan ladingcapaciteit beloopt ruim zes
tig percent. Maar het ergst van alles: 247
KNSM'ers zijn in deze vijf oorlogsjaren
met hun schip vergaan of op andere wijze
het slachtoffer van het oorlogsgeweld ge
worden.
In het vaderland zijn de verwoestingen
niet minder groot; loodsen, inventarissen
en rijnboten zijn vernield of weggesleept,
alle zeventig kranen op het etablissement
in Amsterdam door de Duitsers in septem
ber 1944 opgeblazen, zodat de rederij na
de Bevrijding praktisch opnieuw moet be
ginnen. Eind 1945 echter zijn er reeds
dertien kleine en middelgrote schepen be
steld; andere, zoals een aantal liberty ships
worden van de geallieerden overgenomen.
Wie zee houdt wint de reis.
En de reis wordt gewonnen. In juni
zijn er alweer 65 schepen in de vaart
met 223.000 ton draagvermogen. En
thans wappert de kroonvlag, fierder
dan ooit, boven een machtige koop
vaardijvloot van 77 zeeschepen (226.000
ton), en 44 rijnschepen met dertigdui
zend ton), terwijl nog een vijftiental
schepen met een gezamenlijke tonnage
van 50.000 in aanbouw is. Men vindt
de KNSM-schepen weer in honderden
havens van Noord- en Zuid-Europa en
Noord-Afrika en het Nabije Oosten, op
de eilanden in de West en in de „Spa
nish Main", in de Golf van Mexico en
langs de kusten van Noord- en Zuid-
Amerika. Maar ook op de binnenwa
teren, aan beide oevers van de Rijn en
enkele Westduitse kanalen, ja, zelfs
op de Surinamerivier, de Cottica-, de
Magdalena en de Nickerie. Uit de be
scheiden rederij „ter kleine vaart"
groeide in honderd jaar een machtige
koopvaardijvloot, die onze traditie ais
zeevarende natie waardig is. Triomfan
telijk vaart zij thans onder de fiere
Kroonvlag een nieuwe eeuw binnen.
De viering van het eeuwfeest der KNSM be
gint maandag 1 oktober met de aanbieding van
een monument, geschonken door het personeel
en de gepensioneerden, op de Surinamekade in
Amsterdam. Des avonds zal de Wereldomroep
ter ere van de jubilerende rederij twee speciale
programma's uitzenden voor de KNSM-vloot
in Europa, Azië en Amerika. Dinsdag twee ok
tober recipieert de directie in de nieuwe passa-
giershql ,$usinamek,ade. In KrasnapoJsky .zullen
vier feestavonden met een cabaret-revue voor
personeel en gepensioneerden worden gegeven,
gepresenteerd door Wim lbo en onder regie van
Cees Laseur. De revue is geschreven door
Annie M. G. Schmidt, Eli Asser en Alexander
Pola. Alle voorstellingen worden voorafgegaan
door een diner en besloten met een bal.
ccc<x<xx«c<xx>ccocccc<xx;cccoaxx»ccccccc<xxccccccococcc
Wèl baden. Vóór een strandhotel in Nes
op Ameland had de gemeente borden ge
plaatst met het opschrift „Verboden te ba
den", omdat de hotelhouder niet wilde bij
dragen aan de gemeentelijke strandexploi-
tatie. De hotelhouder ging toen zelf baden
en werd bekeurd. De kantonrechter te Leeu
warden heeft hem vrijgesproken .omdat naar
zijn mening de strandverordening bedoeld is
als veiligheidsmaatregel en niet om onwil
lige hotelhouders te plagen.
(Van een redacteur)
De muziekredacteur van de VARA, Rutger Schoute, stelt zich voor in het aan
staande seizoen een nieuwe rubriek te openen, gewijd aan critiek op de eigen muziek
programma's. Er is reeds contact opgenomen met een onafhankelijke en gezagheb
bende musicoloog, die voor zijn werk de beschikking zal krijgen over de magnetofoon-
banden der uitgezonden programma's over de discotheek en een vleugel en volledig
vrij zal blijven in het uitoefenen van zijn critische functie. De Familie Doorsnee
blijft, de eerste uitzending vindt plaats op maandagavond 8 oktober. Daarentegen
wordt de lading van de Showboat flink gewijzigd, nu Eli Asser na vier jaar Mimoza
wil gaan rusten. In plaats daarvan komt een ander kolderprogramma onder de titel
„Sidderstein", waarvan Wim Meuldijk de auteur is. Het spelletje ,,'t Hangt aan de
muur en 't tikt" keert in de Showboat terug.
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
8 volgende kwartaal te voldoen op
3 onze postgirorekening no. 273107 ten 8
3 name van Haarlems Dagblad. U
bespaart daarmee incassokosten en
8 vermijdt geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is f 7.15, post- j-j
d abonnés f 7.65.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden 8
vóór het eind van de maand. Wij
3 behoeven dan geen kwitanties uit te
8 zenden.
3
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn for-
f muiieren op aanvraag gaarne ter
8 beschikking. In dit geval dient men 8
wel voor voldoende saldo op de 3
giro-rekening zorg te dragen.
DE ADMINISTRATIE
X x
xx»oooocococooccocooooooococooooooc3cooocooocxxxxxxo3oco
In „Sidderstein" zullen de hoofdrollen
worden vertolkt door Ko van Dijk, Johan
Kaart en Conny Stuart en de overige door
Marie Meunier, Johan Valk, Joop Doder er,
Rijk de Gooyer en Jan Oradi. Wiesje
Bouwmeester en Guus Oster keren dus
niet terug.
Voor de Showboat-show maakt Alexan
der Pola (van het „Kro'tje half om" en het
V.V.D.-cabaret ,,'t Is nieuw, 't blijft Oud")
de herkenningsmelodie met berijmde actua
liteiten. Hij zal ook elke week een vaste
rubriek krijgen. Een ander nieuw gezicht
is dat van de zangeres Corry Brokken. Bij
zoveel veranderingen is het bijna verwon
derlijk, dat Cees de Lange als conferencier
nog gebleven is.
Er komen nog twee andere nieuwe caba
retprogramma's, namelijk „Het huis is te
klein", naar het boek van Eli Asser, onder
regie van Fons Rademaker op de zondag
avonden en „De Speeldoos" van Adri Kaan
op de zondagochtenden.
Vara's regisseur S. de Vries jr. gaat eens
per maand op woensdagavonden een pro
gramma samen stellen in de trant van de
vroegere „Gaslicht"-programma's, die nu
„Uit opa's jonge jaren" zullen heten. Daar
in zullen toneelstukken herleven als „De
voddenraper van Parijs", „De gebochelde"
en dergelijke. S. de Vries gaat, eveneens
een keer per maand, een serie maken
„Mensen, zoals u en ik".
B. en W. van Rotterdam hebben de ge
meenteraad voorgesteld de Rotterdamse
kunststichting een bedrag van twaalfdui
zend gulden ter beschikking te stellen voor
het doen geven van een aantal concerten
in Rotterdam door het Nederlands Kamer
orkest onder leiding van Szymon Goldberg
in dit seizoen. Er hebben zich met het Rot
terdams Kamerorkest moeilijkheden voor
gedaan. De gemeenteraad heeft op 28 juni
van dit jaar besloten vijftienduizend gul
den te voteren teneinde de salarissen voor
de leden van dit orkest tot het einde van
het toen lopende seizoen veilig te stellen.
In dezelfde raadsvergadering werd besloten
B. en W. te verzoeken een commissie sa
men te stellen om te adviseren over de
vraag hoe nog voor het komende muziek-
seizoen de belangstelling voor concerten
en begeleidingswerken van dit orkest be
vredigend zou kunnen worden opge
vangen. De commissie is volgens het thans
verschenen voorstel tot de volgende slot
som gekomen: het Rotterdams Kamer
orkest is blijkens zijn bezetting en zijn
repertoire meer te beschouwen als een
klein symfonieorkest dan als een Kamer-
muziekorkest. Twee symfonieorkesten in
Rotterdam oordeelt de commissie onge
wenst. Alle krachten dienen geconcen
treerd te worden op de vervolmaking van
het Rotterdams Filharmonisch Orkest
Voorts is de commissie van mening, dat het
eerstgenoemde orkest niet kan voldoen aan
de eisen die aan een kamermuziekorkest
moeten worden gesteld. Om deze beide
redenen acht de commissie handhaving van
het befaamde Rotterdams Kamerorkest
niet verantwoord. Zij denkt om in de be
hoefte aan kamerorkestmuziek te voorzien
aan het Nederlands Kamerorkest.
B. en W. zeggen in meerderheid tot de
slotsom te zijn gekomen, dat het niet van
een verstandig cultureel beleid zou getui-
gengen door verhoging van subsidie de
minder juiste ontwikkeling in de richting
van een tweede symfonieorkest voort te
zetten. B. en W. wijzen er onder meer op,
dat in het rapport van de staatscommissie-
Witteman wordt uitgegaan van een toe
komstige vergroting van het Rotterdams
Filharmonisch Orkest tot ongeveer honderd
musici, waardoor de gemeentelijke sub
sidie met ongeveer tweehonderd tot twee
honderdvijftigduizend gulden zou moeten
stijgen. Voorts eist een goed beleid dat
meer steun wordt gegeven aan het conser
vatorium.
Reorganisatie
De minderheid in het college is van me
ning, dat de tijd niet rijp is een beslissing
te nemen, die de liquidatie van het kamer
orkest tengevolge zal hebben. Zij zou het
tegenwoordige bestuur de gelegenheid
willen geven het orkest te reorganiseren
en daartoe bijvoorbeeld voor een jaar een
subsidie van ten hoogste honderdduizend
gulden beschikbaar te stellen.
Het college ziet als oplossing voor de
leemte, die zou ontstaan door het wegval
len van het Rotterdams Kamerorkest, het
geven van f"-ee series eoncerten door het
Nederlands Kamerorkest.
Een eerste proefneming ter gelegenheid
van het tienjarig bestaan van de Partij
van de Arbeid, waarin men ook de stem
men van een paar bekende Haarlemse
raadsleden kon horen, had groot succes.
De serie zal op 12 oktober beginnen met
korte interviews met vertegenwoordigers
van verschillende groepen weggebruikers
over verkeersproblemen.
Van de „gewone" luisterspelen de Ne
derlandse produktie van klasse is zo gering,
dat omroepsecretaris J. B. Broeksz op de
maandagmiddag gehouden persconferentie
volstond met het noemen van de namen
van Jo van de Walle en Ed. Hoornik
verdienen Arthur Millers „De vuurproef"
en „Supplément au voyage Cook" van
Jean Giraudoux vermelding.
Op de zaterdagavonden komt er weer
een serie van Willem van Iependaal, die nu
eens toerwagenbelevenissen te boek heeft
gesteld onder het motto „Samen uit, samen
thuis".
De Vara overweegt voorts de uitzending
van een microfoonbewerking van Anne
Frank's dagboek „Het Achterhuis".
Van de talloze muzikale evenementen
de Vara besteedt vijftien tot twintig per
cent van de zendtijd aan serieuze muziek
noemen wij allereerst het oratorium ,.Le
roi David" van Arthur Honegger, waar
voor met Ad. Morriën overleg gaande is
voor een Nederlandse vertaling, dat door
het Radio Filharmonisch orkest, omroep
koor en Nederlandse solisten onder leiding
van Albert Wolff zal worden uitgevoerd.
Tevens zal in dit seizoen de uitzending
plaats vinden van de „Service sacré pour
Ie samedi matin" van Darius Milhaud, een
integrale zetting op muziek van de synago
gale dienst. Het wordt in het Hebreeuws
uitgevoerd door het groot omroepkoor,
Léon Combé, bariton, Wam Heskes, spre
ker, en Albert de Klerk, orgel.
Voor de door de Vara georganiseerde
openbare recitals komen Elisabeth Schwarz
kopf en Robert Casadesus over.
Eens in de maand op woensdagavond zal
een nieuw strijkersensemble oude Italiaan
se meesters spelen. Tenslotte noemen wij
nog een gecombineerd litterair-muzikaal
programma op de maandagmiddagen.
Jeugdige luisteraars zal het interesseren,
dat Barend Bluf op woensdagavonden
domme dingen blijft doen, maar dat Benny
Vreden voor de maandagavonden wat
nieuws heeft bedacht, namelijk het ver
tellen van wetenswaardigheden uit natuur
en techniek in een instructief liedje.
Het aantal wijzigingen in het Vara-pro-
gramma is dus beperkt gebleven. Het pro
gramma patroon voldoet immers uitstekend
en spreekt brede kringen luisteraars aan
door zijn evenwichtige opbouw en dosering,
waarbij educatieve en culturele elementen
zo zijn ingekapseld in uitzendingen van
lichter gehalte, dat ze als het ware „geruis
loos" worden verteerd. Wel heeft men
natuurlijk getracht de afzonderlijke rubrie
ken, waar nodig, te verfrissen en te ver
nieuwen. Als geheel komt het Vara-pro-
gramma de eer toe, het meest: „huiselijk"
te zijn, waarbij grote zorg wordt besteed
aan die vertrouwen wekkende, maar nim
mer vulgaire, spreektrant welke bij een
familie-programma past.
Gisternacht hebben vier Amsterdam
mers, die met een auto waren gekomen, een
inbraak gepleegd in het postkantoor te
Twijzel in Friesland. Nadat zij door het
inslaan van een ruit het kantoor waren
binnengedrongen, namen zij een kistje mee,
dat echter alleen papieren bevatte die voor
de dieven "an generlei waarde waren.
Iemand, die tegenover het postkantoor
woont, had het nummer opgenomen van
de auto. De politie hield enkele uren na
de inbraak de auto op de afsluitdijk aan.
Er zaten vier Amsterdammers in, waarvan
er drie goede bekenden van politie en
justitie zijn. Zij werden teruggebracht naar
Friesland en opgesloten in het politiebu
reau te Buitenpost. Zij zullen ter beschik
king van de officier van Justitie te Leeu
warden worden gesteld.
De rechtbank in Den Haag heeft uit
spraak gedaan in de strafzaak tegen
twee Leidse studenten en een broer van
een van hen, die 14 dagen geleden hebben
terecht gestaan terzake van het plegen van
wapendiefstallen uit de Prins Maurits-
kazerne te Ede in maart van dit jaar, het
plegen van inbraken in de kantine van het
militaire neurosenhospitaal te Austerlitz
en in een wijnhandel te Den Haag.
De twee hoofddaders, broers, van wie de
een student in de rechten en de ander
boekdrukker is, zijn ieder wegens diefstal
in vereniging meermalen gepleegd, veroor
deeld tot een gevangenisstraf van een jaar
en 8 maanden met aftrek. De derde man,
eveneens student te Leiden, die een onder
geschikte rol had gespeeld, kreeg een ge
vangenisstraf van vijf maanden met aftrek,
waarvan twee maanden voorwaardelijk,
met drie jaren proeftijd en onder toezicht-
stelling van de reclassering.
De gemeente Amsterdam heeft in het
seizoen 1955/'56 prijzen toegekend aan vijf
amateurtoneelverenigingen, namelijk de
R.K. Toneelvereniging „St. Paulus", het
Amsterdams volkstoneel „De Jordaan op
de planken", het Katholiek Hoofdstadto
neel, de vereniging „Justus van Maurik jr."
en de toneelgroep „De naamlozen". De
toekenning der prijzen geschiedde overeen
komstig het advies van de commissie van
deskundigen voor de amateurtoneelprijzen
der gemeente Amsterdam, bestaande uit
mevrouw J. van Schaik-Willing en de he
ren B. Albach, H. H. Siewertsz van Reese-
ma en W. Boswinkel.
ADVERTENTIE
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en....doen wonderen!
Een belangrijke ontdekking op geneeskun
dig gebied is „synergismus". Hiermede
wordt bedoeld de wederzijdse versterking
van de werking van verschillende genees
middelen. De vier middelen verenigd in
Chefarine,,4"-elk afzonderlijk al beroemd -
werken tezamen nog beter. Ze helpen ook
dan, wanneer andere middelen falen en
doen werkelijk wonderen I
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
T egen pijnen en griep. Geschikt voorde gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door het bestanddeel Chefarox
Tot zes maanden voorwaardelijke ge
vangenisstraf heeft de rechtbank te
Utrecht de 43-jarige advocaat J. J. M. van
B. veroordeeld, die heeft terechtgestaan
wegens het verduisteren van f 1050.
In zijn functie als officier-fiscaal bij de
bijzondere rechtspleging had hij in de
jaren 1946-'47 onderhandelingen gevoerd
met twee politieke delinquenten, veehou
ders, die voorwaardelijk buiten vervolging
waren gesteld op voorwaarde, dat zij
koeien zouden leveren. Mr. Van G. had
hun voorgesteld de zaak af te doen door
betaling van f 1050, welk bedrag op zijn
bankrekening werd overgeschreven. Hij
heeft dit geld echter pas aan het rijk af
gedragen nadai er een justitieel onderzoek
was ingesteld.
