Haarlem's Dagblad | 1956 | 13 oktober 1956 | pagina 6

Opheffing handelingsonbekwaamheid van de
vrouw heeft ingrijpende gevolgen

DE SAMENZWEERDERS

Huishoudkosten voortaan ten laste
van inkomens van man èn vrouw

MERLIJN EN DE WONDERBESSEN

GLATZ' KAPSALONS

met melk meer mans

Te koop gevraagd

J. J. GLATZ

ZATERDAG 13 OKTOBER 1956

HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT

Maar de man blijft hoofd
der echtvereniging

Cor Dik exposeert in
„Het Huis Van Looy"

Twee zangverenigingen in
de H.J.M.V.

Uitspraken Amsterdams
gerechtshof

W. Bakker 75 jaar

1906-1956

Werkloosheid daalde in
september

Mogelijke verbeteringen in
spoorwegverkeer met België

^VERVOLGVERHAAL^]
v door Friedrich Bruegel J

Het plantenleven in de
Oostenrijkse alpen

Heringa Wathrich

Vrije slijter wint kort
geding tegen melkfabriek

WANNEER OP 1 JANUARI 1957 de wet tot Opheffing van de Handelings
onbekwaamheid van de Gehuwde Vrouw in werking treedt, betekent dit het
einde van de vermogensrechtelijke afhankelijke positie van de gehuwde vrouw.
Volgens het thans geldende stelsel, neergelegd in ons Burgerlijk Wetboek van
1S3S, kan de gehuwde vrouw, evenmin als een minderjarige of een onder
curatele gestelde» zelfstandig rechtshandelingen verrichten. Zij heeft hiertoe
de bijstand of machtiging van haar echtgenoot nodig. Er bestaan enkele uit
zonderingen, maar die zijn slechts incidentele regelingen. Van 1 januari af is
de gehuwde vrouw echter handelingsbekwaam. Dat wil dus zeggen, dat zij
zelfstandig rechtshandelingen kan verrichten zonder medewerking van haar
echtgenoot. Dit geldt zowel voor de vrouw, die op huwelijksvoorwaarden is
getrouwd, als voor de vrouw, die in algehele gemeenschap van goederen is
gehuwd. Dit laatste lag aanvankelijk niet in de bedoeling, daar men het
onjuist achtte dat zowel de man als de vrouw over de goederen van de ge
meenschap zou kunnen beschikken geen twee kapiteins op één schip
maar vooral op aandrang van de Tweede Kamer is ook voor de in algehele
gemeenschap gehuwde vrouw de handelingsonbekwaamheid opgeheven.

Van de wijzigingen, die de wet tot Op
heffing van de Handelingsonbekwaamheid
van de Gehuwde Vrouw brengt, moet nu
vooral genoemd worden, dat in het vervolg
ieder der echtgenoten verplicht is zijn in
komen geheel of gedeeltelijk te bestemmen
tot bestrijding van de kosten der huishou
ding en dat voorts ieder der echtgenoten
geheel aansprakelijk is voor de verbintenis
sen van de andere echtgenoot, aangegaan
ten behoeve van de gewone gang van de
huishouding.

Voor een aantal met name genoemde
rechtshandelingen is verder bepaald dat de
instemming van beide echtgenoten nodig
is, ongeacht de huwelijksvorm. Het gaat
hier om rechtshandelingen, die het gezins-
belang rechtstreeks raken en waarvan men
de beslissing niet aan een der echtgenoten
wil overlaten. Zo kunnen de echtgenoten,
die een gemeenschappelijke huishouding
hebben, slechts gezamenlijk op afbetaling
kopen, die kennelijk ten behoeve van de
huishouding strekken. Het elektrische for
nuis, dat men op afbetaling wenst te kopen,
moet dus door de echtgenoten samen ge
kocht worden. Om te beschikken over de
woning of de inboedel van de woning, die
de echtelieden samen bewonen (of de
andere echtgenoot alleen bewoont) heeft de
ene echtgenoot de toestemming van de
andere nodig. Indien de man bijvoorbeeld
hypotheek wil verlenen op het huis, dat hij
samen met zijn echtgenote bewoont, heeft
hij haar voorafgaande toestemming nodig,
zelfs al staat het huis op zijn naam en be
hoort het tot zijn privévermogen.

Schuldregeling

De meest ingrijpende wijziging is aange
bracht in de bepalingen die betrekking
hébben op de algehele gemeenschap van
goederen, welke huwelijksvorm, ook vol
gens de nieuwe wet, van rechtswege bij het
huwelijk aanvangt,'tenzij bij huwelijks
voorwaarden een andere vorm overeenge
komen is.

Verhaalbaarheid

Volgens het nu nog geldende stelsel is de
man heer en meester. Hij kan zelfstandig
beschikken over de goederen van de ge
meenschap en deze voor zijn schulden ver
binden. Van dezelfde handelingen van zijn
echtgenote, zonder zijn toestemming ver
richt, kan hij echter de vernietiging vor
deren, behoudens in de incidentele gevallen,
dat de wet de vrouw zelfstandig handelen
toestaat. Dit stelsel zal nu vervallen, en
volgens de nieuwe wet zijn de schulden van
ieder der echtgenoten, van de man zowel
als van de vrouw, op alle goederen van de
gemeenschap verhaalbaar. Sluit de vrouw
bijvoorbeeld op haar naam een levensver
zekering, zonder medeweten van de man,
dan komt de premie daarvan in beginsel
toch ten laste van de gemeenschap. De
vrouw kan dus zelfstandig rechtsgeldige
verbintenissen aangaan, waardoor de ge
meenschap gebonden wordt.

Beschikkingsbevoegheid

De beschikkingsbevoegdheid van de goe
deren van de gemeenschap komt ook niet
langer bij uitsluiting aan de man toe, maar
aan de echtgenoot, van wiens zijde zij in
de gemeenschap zijn gevallen. De levens
verzekering met de daaruit voortvloeiende
rechten, die de vrouw in bovenstaand voor
beeld sloot, valt van haar zijde in de ge
meenschap en zij is dus bevoegd hierover
te beschikken, en niet de man. Het feit dat
de premie uit de gemeenschap wordt vol
daan, maakt hem niet medebevoegd.

Men bedenke hierbij wel, dat het alleen
om de beschikkingsbevoegdheid gaat van
de goederen van de gemeenschap en niet
over de eigendom daarvan. Alle goederen
zijn gemeenschappelijk en dus gezamenlijk
eigendom van beide echtgenoten, maar de
echtgenoot van wiens zijde de zaak in de
gemeenschap valt, is bevoegd hierover te
beschikken.

Omdat het voor een buitenstaander vaak
niet doenlijk is vast te stellen, wie van de
echtgenoten over een bepaalde zaak mag
beschikken, is bepaald dat een buitenstaan
der (de juristen spreken van een derde)
de echtgenoot, die een roerende zaak of een
toonderpapier onder zich heeft, bevoegd
mag achten daarover te beschikken, uiter
aard tenzij hem kenbaar is, dat deze echt
genoot hiertoe niet bevoegd was.

De regeling van de beschikkingsbevoegd
heid, die wij hierboven weergaven, is niet
dwingend voorgeschreven, dat wil zeggen
de echtgenoten mogen bij huwelijksvoor
waarden of anderszins een andere regeling
treffen. Ingeval van lange afwezigheid van
de man kan hij zijn echtgenote volmacht
geven tijdens zijn afwezigheid over alle
goederen van de gemeenschap te beschik
ken, ongeacht van wiens zijde zij in de ge
meenschap zijn gevallen.

Buitensporigheid

Nu beide echtgenoten onafhankelijk van
elkaar de gemeenschap kunnen binden, be
staat de mogelijkheid dat één van beiden
door het aangaan van buitensporige ver
plichtingen ten laste van de gemeenschap
de ander ernstig dupeert. In een zodanig
geval kan die andere echtgenoot de ophef
fing van de gemeenschap vorderen en des
gewenst afstand van de gemeenschap

doen. Hij is dan niet langer aansprakelijk
voor de schulden, door de andere echtge
noot gemaakt. Tot nu toe had alleen de
vrouw deze rechten. Verder kan thans, na
dat een der echtgenoten reeds afstand van
de gemeenschap heeft gedaan, de andere
dit ook nog doen.

Iluwelijksvoorivaarden

Voor de vrouw, die op huwelijksvoor
waarden is gehuwd, betekent de opheffing
van de handelingsonbekwaamheid, dat zij in
het vervolg zelfstandig haar eigen vermo
gen kan besturen, dus zonder bijstand of
machtiging van haar echtgenoot. Een ver
dere wijziging is in dit verband nog, dat de
huwelijksvoorwaarden niet alleen voor het
huwelijk, maar in het vervolg ook staande
het huwelijk gemaakt kunnen worden en
de vóór het huwelijk gemaakte huwelijks
voorwaarden staande het huwelijk gewij
zigd kunnen worden. Hierdoor moet echter
aan de volgende vereisten zijn voldaan: het
huwelijk moet tenminste drie jaar bestaan
en de goedkeuring van de rechtbank moét
verkregen zijn. Deze goedkeuring wordt
geweigerd indien een redelijke grond voor
het maken of wijzigen der voorwaarden
staande het huwelijk ontbreekt of indien
er gevaar voor benadeling van de schuld
eisers bestaat.

Ten aanzien van de huwelijken, welke
voor de inwerkingtreding van de wet tot
opheffing van de handelingsbekwaamheid
van de gehuwde vrouw gesloten zijn, is be
paald dat de rechten van de echtelieden
worden geregeld door de nieuwe wet, ech
ter alleen voor de komende tijd, dus van
1 januari 1957 af.

Voor belangstellenden zij tenslotte nog
vermeld, dat op aandrang van de Tweede
Kamer in de wet de bepaling is gehand
haafd dat de man het hoofd der echtver
eniging is

„LANDSCHAPSSCHILDERKUNST"
NU IN GRONINGEN

De commissaris der Koningin in Gronin
gen mr. A. Offerhaus heeft donderdag in
hef Provinciehuis in Groningen een expo
sitie geopend van schilderijen van gewes
telijke landschapsschilderkunst, die geor
ganiseerd is door het nationaal overleg
voor gewestelijke cultuur. Deze tentoon
stelling is begonnen in Alkmaar en daarna
in Leeuwarden geëxposeerd. De werken,
die van Groningse zijde werden ingezon
den, zijn van J. Altink, J. Dijkstra, J. van
der Zee, A. Kuipers en E. Kleinma.

Opening verricht door J. W. Possen

Vrijdagavond heeft in het museum „Het
Huis Van Looy" de opening plaats gehad
van een expositie, die geheel gewijd is aan
werken van de schilder-tekenaar Cor Dik
en te bezichtigen zal zijn van heden tot
en met 4 november. In de gangen, in de
zalen beneden en in het kleine zaaltje bo
ven hangen schilderijen en tekeningen., die
alle perioden vertegenwoordigen, welke
Cor Dik heeft doorgemaakt. Het kleine
zaaltje boven bevat alleen zelfportretten
van de kunstenaar. De opening werd ver
richt door de heer J. W. Fossen., leraar
aan de Rijkskweekschool in Haarlem. „Dik
heeft mij verzocht de opening te verrich
ten", aldus de heer Fossen, „want hij
vindt, dat schilders altijd zulke eigenwij
ze dingen zeggen". De heer Fossen citeer
de direct hierop Cor Dik, die hem eens had
gezegd: „Kunst bestaat niet, die ontstaat".
Met dit aforisme wilde de heer Fossen te
vens aanduiden welk type kunstenaar Dik
is. „In het werk, dat hier wordt geëxpo
seerd, vindt men de kunstenaar, die zich
nooit heeft willen laten verleiden door
vlotte charme of prikkelende agressiviteit,
maar altijd consciëntieus heeft geprobeerd
iets te onthullen van het menselijk lot, zo
intens, dat men van sommige portretten
kan zeggen, dat zij pijnlijk onthullend zijn
voor de geportretteerde. Zijn zelfportret
ten kunnen de gedachte wekken aan een
introverte houding, omdat Dik steeds zijn
eigen persoonlijkheid heeft willen objec
tiveren als hij trachtte het algemeen men
selijke te treffen". De heer Fossen las de
vertaling van een gedicht van de Frans
man Jacques Prévert, waarvan hij de
strekking als symbolisch beschouwde voor
de werkwijze van Dik: gespannen het mo
ment afwachten waarop de kunst zich in de
kunstenaar manifesteert. „Zijn kunst kan
de indruk wekken niet geheel oorspronke
lijk te zijn, maar ze is volkomen oprecht",
aldus de heer Fossen. De geëxposeerde
werken werden door particulieren en door
het Stedelijk Museum in Amsterdam in
bruikleen gegeven.

Met werk van Haarlemse
componisten

Maandag 22 oktober wordt een concert
gegeven in de H.J.M.V. in de Lange Mar-
garethastraat te Haarlem, door de zangver
eniging „Ons Genoegen", met medewer
king van de liedertafel „Zang en Vriend
schap" uit Hilversum. Dit concert zal een
bijzonder karakter dragen, daar het voor de
pauze geheel gewijd is aan Haarlemse
componisten. Het geheel staat onder lei
ding van Jan Hensen.

Het gerechtshof te Amsterdam heeft het
vonnis van de Haarlemse rechtbank beves
tigd, waarbij een administrateur uit Haar
lem veroordeeld is tot een gevangenisstraf
van drie weken terzake het vals invullen
van een belastingbiljet voor een ander,
wiens boeken hij bijhield.

Een Haarlemse koopman, verdacht van
opzet-heling van een bandrecorder die in
Bloemendaal gestolen was, werd door het
hof veroordeeld tot een gevangenisstraf
van drie maanden voorwaardelijk en een
geldboete van f 100, subsidiair 20 dagen
hechtenis. In april had de Haarlemse
rechtbank hem een straf opgelegd van vier
maanden, waartegen de koopman in be
roep was gegaan.

ADVERTENTIE

Oude mahonie tafels, stoelen, theestoven,
leunstoelen, canapé's, mog. beschadigd zijn.
Ook wormgaatjes geen bezwaar.

Brieven onder no. 3795, aan het bur. v. d. bl.

Zondag hoopt de heer W. Bakker, direc
teur van het Rembrandt-theater aan de
Grote Markt te Haarlem, zijn vijfenzeven
tigste verjaardag te vieren. Bijna negenen
twintig jaar heeft hij de leiding van de
bioscoop. Vroeger was op de Grote Markt
gedurende vele jaren de bioscoop „De
Kroon" gevestigd, die in 1927 in andere
handen kwam. De heer Bakker werd tot
directeur beiioemd en met voortvarend
heid heeft hij het theater geleid. In Haar
lem en omgeving heeft de bioscoop een
goede naam dank zij de arbeid van de bij
na vijfenzeventigjarige.

In november 1952 vierde de heer Bakker
zijn zilveren directeursjubileum; dit ging
gepaard met de viering van het vijfentwin
tigjarig bestaan van het Rembrandttheater.

De heer Bakker is in vele kringen een
geziene figuur en door zijn arbeid en zijn
persoon heeft hij zich vele vrienden ver
worven.

Het kwam uit, zoals het in dat oude boekje stond: op de aangewezen plek, midden
in het dichte bos, vond Merlijn na lang zoeken een aantal vreemde plantjes, waar
aan vuurrode bessen groeiden. Zouden dat werkelijk de toverbessen zijn? Het moest
wel, want ze groeiden nergens anders in het bos; en Merlijn had die grote, glan
zende bessen nog nooit ergens gezien!

Hij plv.kte er wat van de planten af en keek naar de bessen op zijn hand.

„Zouden die nou écht de tovermacht hebben, zoals in dit boekje staat?", vroeg hij
zich af. „Daar ben ik echt benieuwd naar!" 19-20

ADVERTENTIE

TWEE GENERATIES

Met grote voldoening geven wij U kennis ven het
feit, dat onze zaak a.s. maandag 15 oktober 50 jaar
zal bestaan.

Voor deze gelegenheid nodigen wij U uit tot een
bezoek.

Onze Dames- en Herensalons zijn geheel gemoderni
seerd en uitgerust met de allernieuwste apparaten.
Een rustige sfeer in pasteltinten is bijzonder geslaagd.

Als jubileum-reklame de gehele maand oktober onze
Permanent van f 10.voor f 8.50.

Permanent Tiède en Cold-Wave van 12.50 voor 10.

OUDE GROENMARKT 24 (t o Kosterij Gr. Kerk). Tel. 10412

In september daalde het aantal werkloze
mannen van 17.845 tot 16.640, terwijl de
bezetting van de aanvullende werken te
rugliep van 5883 tot 1562, zodat de totale
geregistreerde arbeidsreserve van 23.728
met 5526 afnam tot 18.202.

Het laagste septembercijfer was tot dus
ver dat van 1948: 24.152. Het lage werk
loosheidspeil is kenmerkend voor de aan
houdende uitbreidingen in de industrie.

De belangrijkste oorzaak van het lage
peil der werkloosheid was echter de op
eenhoping van werkzaamheden in de land
bouw door het slechte weer: de achter
stand in de graanoogst moest worden inge
haald, de aardappeloogst kwam in volle
gang. Voorts werd hier en daar een begin
gemaakt met de bietencampagne.

Het aantal werkloze bouwvakarbeiders
daalde van 1360 tot 1078, metaalarbeiders
van 1841 tot 987, landarbeiders van 921
tot 364 en losse arbeiders van 1283 tot 921.
De werkloosheid van hotelpersoneel nam
toe van 324 tot 889 en van het transport-
personeel van 665 tot 722.

De geregistreerde vraag naar mannelijk
personeel daalde van 76.252 tot 76.000.

ADVERTENTIE

Pifblleti* Zvlv«tbvr«e». G»o»e«hog«

NEEM PER MAN
DRIEKWART KAN

©6

Internationale spoorwegconferentie

te Lissabon zal hierover beslissen

Op de internationale spoorwegconferen
tie, die eerstdaags in Lissabon zal worden
gehouden, zullen een aantal vraagstukken
besproken worden, waarbij de internatio
nale spoorwegverbindingen (uiteraard) een
belangrijke rol zullen spelen.

Zo zal tijdens deze internationale con
ferentie onder meer beslist worden welke
verbeteringen in het Nederland-België ver
keer zuilen kunnen worden aangebracht
als in de ioop van het volgend jaar de
elektrische exploitatie in het spoorwegver
keer Roosendaal-Antwerpen zal worden
toegepast. Men hoopt, dat met de invoe
ring van de zomerdienstregeling 1957 de
reisduur van de internationale treinen
Amsterdam C.S.Parijs-Noord met drie
kwartier bekort zal kunnen worden. Deze
reisduurverkorting zou kunnen ontslaan
door een besparing van ongeveer een
kwartier op het traject Roosendaal-Brus-
sel. mogelijk geworden door de elektrifi
catie van het baanvak Roosendaal-Antwer
pen en het doen geschieden van de passen-
controle in de treinen op dit traject. Ver
der zou het mogelijk zijn een half uur tijd
te winnen op het traject Brussel-Parijs,
wanneer men ertoe overgaat de internatio
nale D-treinen in plaats van door Franse
stoomlocomotieven door twee Belgische die
sellocomotieven te laten trekken, welke
laatste een groter gezamenlijk vermogen
zullen kunnen ontwikkelen.

Of deze verbeteringen reeds met de in
voering van de zomerdienstregeling van
1957 kunnen worden ingevoerd, hangt af
van de resultaten van de conferentie in
Lissabon, waar de spoorwegautoriteiten
van tal van Europese landen met deze en
dergelijke problemen zullen worden gecon
fronteerd.

Tijdens een goed bezochte bijeenkomst
van de Koninklijke Maatschappij voor
Tuinbouw en Plantkunde voor Haarlem en
omstreken, donderdagavond onder voorzit
terschap van mr. J. J. Hage gehouden in
het Krelagehuis te Haarlem, heeft de heer
J. Bakker, hoofd-assistent van de tuin-
bouwvoorlichtingsdienst in Aalsmeer, een
interessante lezing gehouden over de flora
in de Oostenrijkse Alpen, meer in het bij
zonder van het „Tessincr Fenster".

Dit botanische reisverhaal werd toege
licht met een groot aantal door de inleider
zelf opgenomen kleurendia's.

Onder „Tessiner Fenster" wordt verstaan
de smalle alpenstrook die in botanisch op
zicht typisch tweeledig is, namelijk ge
deeltelijk kalkarm en kalkrijk. De keten
vormt de hoofdwaterscheiding tussen de
stroomgebieden van Rijn en Donau, zodat
het water afvloeit naar de Noordzee en
naar de Zwarte Zee.

De heer Bakker gaf allereerst een be
knopt overzicht van de verschillende groei-
zones in het gebergte, een opvolging die
hier in verticale lijn bijna hetzelfde beeld
vertoont als op het normale aardoppervlak
in horizontale richting. Zo komen op grote
hoogte vrijwel dezelfde planten voor als
in de arctische gebieden. Elke zone wordt
gekenmerkt door 'n eigen flora; de 1ste gor
del, de cultuurzone anders dan die der
loof- en naaldwouden, die beneden de
boomgrens weer verschillen met die der
alpine- en sneeuwzones. Want zelfs in de
laatste, hoogste gordel is nog plantenleven,
niet alleen van algen, lever- en korstmos
sen, maar ook van planten der hogere orde
zoals de Gletscher-ranonkel, een soort bo
terbloem, die zelfs tot 4000 meter hoogte
nog groeit en bloeit. De boomgrens moet
men zich tenslotte niet voorstellen als een
duidelijk afgesneden lijn, ook de boom-
groei verloopt naar boven in gelijdelijk-
heid van loof- en naaldhout en dwergstrui
ken tot (in de allerkleinste afmetingen) de
bergwilg met een stammetje van enkele
centimeters, twee blaadjes en één katje.

Het „hoogst" aanwezige leven, in ruim
telijke zin wel te verstaan, bestaat uit
groene algen die in de eeuwige sneeuw
groeien bij een temperatuur van min 20
graden; loopt deze temperatuur op dan ster
ven ze af. Bij beschadiging scheiden deze
groene algen een roodachtige substantie
af die bijvoorbeeld bij voetafdrukken in de
sneeuw zichtbaar wordt als de bij elke alpe-
nist bekende „rote Schnee".

De lezing werd door alle aanwezigen met
intense belangstelling gevolgd.

Rest ons voorts nog te vermelden dat
een kleine beoordelingscommissie het hoog
ste aantal punten „met lof voor de zeer
bijzondere prestatie" toekende aan een
drietal Adianthums, de varen bekend on
der de naam Venushaar, in de huiskamer
gekweekt door de heer Spaargaren.

ADVERTENTIE

Haariem

CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS

Cf Als het inderdaad juist is, dat Antonin Horak en
Rybar aangezet heeft om Semal te vermoorden, dan
betekent dat, dat Semal met medeweten van de Partij
vermoord werd en dat zij slechts instrumenten van de
politie zijn geweest, of de Partij, maar dat is tegenwoor
dig precies hetzelfde. De Partij is de politie geworden, de
politie is Partij geworden.

Ja, zo is het. Juist omdat dezelfde gedachten door
mijn hoofd speelden, vroeg ik dat over die blaadjes. Als
we nu beiden op vrije voeten waren geweest en we had
den geweten, wat we nu weten, jij op de universiteit en
ik op de bank, en als we er van overtuigd waren geweest,
dat ze zich van hun eigen mensen ontdoen, als die geen
nut meer hebben, zouden we dan nog steeds menen, dat
vlugschriftjes het enige antwoord vormen?

Aarzelend zei Jablonsky: Het is.... lastig....

zo plotselingje mening te veranderen. Wat nog

kort geleden wit leek, blijkt ineens zwart te zijn. Je
moet weten, dat ik, zoals ze dat noemen, een cosmo-
politische intellectueel ben en zulke mensen willen altijd
op hun gemak de problemen overdenken.

Maar denk hu eens aan wat Huss, Comenius, Kant
en weet-ik-veel-wie-nog-meer geschreven hebben. En
wat staat in de Bijbel? Boeken.

Jablonsky onderbrak hem.

Ja, ik weet het; dat heb je gisteravond ook gezegd,
een zaak op leven en dood. Ik zal je mijn antwoord nu
geven, je hebt er om gevraagd. In de oorlog ben ik para
chutist geweest. Bij onze training werd ons veel verteld
over sabotage en guerilla's. In het licht, van wat ik
daar geleerd heb, zou je vraag echter moeten luiden:
Is de tegenwoordige situatie al rijp, zodat wij met sabo
tagedaden en moordaanslagen de stemming zó kunnen
opvoeren, dat we een guerilla kunnen beginnen in de we
tenschap, dat zij zal opgroeien tot een algemene opstand?
Maar als die opstand werkelijkheid zou worden en onze
roemruchte bevrijder en bondgenoot binnen zou mar
cheren om de huidige machthebbers te beschermen....
Wat dan?

Vymetal onderbrak Jablonsky.

Zelfs dat zou beter zijn dan de situatie van nu.
Die verbergt alleen maar het feit, dat de regering een
soort zetbaas is voor de werkelijke machthebbers. Sedert
München is het een tweede natuur van ons geworden
om scherp te luisteren naar wat de mensen daar over

ons zeggen. Omdat ze toen steeds gezegd hebben, dat
we onze tanden op elkaar moesten klemmen en dat we
dóór moesten zetten, zijn we blijven luisteren. Mijn
vraag is zuiver theoretisch. Je hebt zélf al gezegd waar
om: we zijn nü al veroordeeld. Stel je dus voor, dat je
vandaag nog een vrij man zou zijn. Wat had je dan ge
kozen? Het pamflet of de revolver?

Jablonsky begon te lachen, maar plotseling was hij
weer ernstig.

De revolver! Of wat nog beter zou zijn: een goede
moderne handgranaat.

Daar ben ik blij om, zei Vymetal lachend, zelfs
al is het maar een hypothetische handgranaat.

Toen Durda Jablonsky voor het verhoor kwam halen,
zag hij tot zijn niet geringe verbazing twee tevreden
glimlachende mensen. Als ze zo tevreden zijn, meende
hij, dan kan hun zaak ook niet hopeloos zijn. Ze moeten
ergens iets opgevangen hebben, dat hun een hart onder
de riem gestoken heeft.

Nadat hij Jablonsky weggeleid had, kwam hij terug
om met Vymetal een praatje te maken. Hij vond het
prettiger met hem alleen te praten, omdat hij zich bij
Jablonsky niet op zijn gemak gevoelde.

Nu, Lojza, zei Vymetal opgewekt, hoe vind je
dat? Ik ben even verlangend om jou te zien als een ver
liefde jongen of meisje. Waarvoor heb je die hamer mee
genomen? Soms om wat juridisch werk te doen?

Juridisch?

Ja. Is dat namelijk niet de nieuwe methode? Je
geeft me met die hamer een slag op m'n hoofd, opdat
ik zal bekennen. Bij de eerste slag beken ik, dat ik mijn
verloofde vermoord heb. Maar daarmee is de tegenwoor
dige aanklager niet tevreden. Ze willen een bekentenis
met een politiek tintje hebben. Na de tweede slag beken
ik dus, dat ik de plannen voor onze nieuwste duikboot
verkocht heb aan de Amerikaanse Generale Staf. Wat?
Weet je wérkelijk niet, dat wij bij de samenvloeiing van
de Moldau en de Sazava een duikbootbasis hebben

Alles is mogelijk, Franta. Tegenwoordig zijn fabrie
ken van paraplu's een topgeheim. Mijn hamer is inder
daad iets legaals; het is mijn alibi. Jullie britsen zijn niet
in orde, die moet ik repareren

Na deze inleiding, die aan moest tonen dat hij in een
vrolijke stemming was, vroeg Vymetal de bewaker om
de krant aan Jan te geven en een antwoord terug te

brengen. Durda sputterde tegen. De gang, waaraan Jans
cel lag, werd bewaakt door nieuwe mensen en de oude
bewakers durfden zich daar niet te vertonen.

Die nieuwen zijn erg eerzuchtig en ze zijn boven
dien bang. Ze rapporteren alles. Het is erg lastig om uit
te maken of hun eerzucht groter is dan hun angst of
niet. En dat is juist het gevaarlijkste. Verder zijn het
gewone mensen, precies zoals wij.

Tenslotte slaagde Vymetal er echter in aanknopend
aan wat Durda zo juist gezegd had hem over te halen
om Jan de krant te brengen en met een antwoord terug
te komen.

Dat heeft me moeite gekost, dacht Franta, toen de
bewaker vertrokken was. Als Jan nu maar die hele
krant leest en mijn boodschap ontdekt. Ach, natuurlijk
leest Jan de krant van a tot z, want niemand leest het
Partij-orgaan beter dan juist gevangenen in hun een
zame opsluiting.

Hij maakte het zich op zijn brits gemakkelijk en her
haalde nog eens de boodschap, die hij Jan gestuurd had:
„Ik heb juist ontdekt, wat je gedaan heb". Hij zou dat
zeker wel begrijpen en hem een antwoordje sturen, of
hij het inderdaad gedaan had of niet. Zijn vraag hield
verder ook nog in, hoe hij over Antonin dacht.

Hij gromde tevreden: Je kon moeilijk nog meer met
slechts acht woorden zeggen.

Formanek had zich geïnstalleerd in Kubka's kantoor
en direct daarna zorgvuldig alle verslagen van de ver
horen bestudeerd. Hij voelde zich ongelukkig. Geen won
der, dat Kubka geklaagd had over deze zaak! Hoe wil
den ze het aanleggen om mensen te veroordelen, zonder
dat er bewijzen waren? Svec had voor de belastende do
cumenten gezorgd, maar Jablonsky hield met stelligheid

vol, dat hij die papieren nog nooit eerder had gezien en
dat zij onmogelijk op zijn flat in beslag genomen konden mede-ondertekenaren van het contract.

De president van de rechtbank te Am
sterdam, mr. U. W. H. Stheeman, heeft uit
spraak gedaan in een principieel kort ge
ding tussen een vrije melkslijter uit Am
stelveen als eiser en een melkfabriek in
de hoofdstad als gedaagde. De melkfabriek
werd veroordeeld tot levering van melk
aan de vrije slijter en bij in gebreke blij
ven daarvan tot betaling van een dwang
som van 100 gulden per dag. De fabriek
werd voorts veroordeeld tot betaling van
de kosten van het geding. Het vonnis werd
bij voorraad uitvoerbaar verklaard.

De slijter had de fabriek gedagvaard
daar deze haar mondelinge toezegging tot
melklevering in september niet was nage
komen, omdat de slijter het basiscontract
toen nog niet had getekend. Dit contract
is een overeenkomst, die de gesaneerde
slijters in Amstelveen met een aantal melk
fabrieken hebben aangegaan, waarbij were
bepaald, dat de fabrieken alleen zouden
leveren aan de leden van de melkslijters-
vereniging „Ons aller belang", die zijn
toegetreden tot dit basiscontract.

De president overwoog in zijn vonnis, dat
de fabriek niet de gedane mondelinge toe
zegging had betwist en evenmin de later
gedane mededeling over de weigering tot
levering op grond van het nog niet gete
kend zijn van het basiscontract. De presi
dent overwoog, dat het verweer der fabrie-i
faalde omdat volgens een artikel in dii
contract alleen al door tekening daarvan
(hetgeen nadien was gebeurd) men toe
treedt tot het contract waardoor leverin?
mogelijk is. Een ander artikel houdt name
lijk een verbod in tot levering aan nie'

zijn. Er was geen officiële inventarislijst van de do
cumenten, die in beslag genomen waren. Hoe viel dus te
bewijzen, dat zij inderdaad op Jablonsky's flat gevonden
waren? Als hij niet oppaste, zou hij dezelfde weg als

Kubka opgaanalleen in sneller tempo. Kubka zou

wel gepensioneerd worden, maar hij, de nog jeugdige dr.
Formanek, die al lang lid van de Partij was, zou zonder
meer ontslagen worden.

(Wordt vervolgd).

De achtergrond van dit kort geding
de melksanering in Amstelveen, waarove:
noch het publiek, noch het gemeentebe
stuur tevreden is. Volgens de vrije slijter
werd door de gesaneerde collega's hej
basiscontract misbruikt om vrije slijters ui'
Amstelveen te weren. Bij de uitsprak
waren talrijke slijters uit Amstelveen aan
wezig.