MEUBEL
ZONDER
RENTE
r
Panda en de Meestexwna:
:ier
HüMg
Vreedzaam gebruik van nucleaire
energie op „Het Atoom 1957"
KLEDING
TERMIJN
A
LANGE
STERKE
NAGELS
Atoom-expositie op Schiphol
De radio geeft vrijdag
HAARLEMSE
KLEDING
CENTRALE
Tekeningen van
Jan Wiegman
Wereldnieuws
ió l\et zo
Leonardo
DONDERDAG 1 NOVEMBER 1956
Kernreactor
woningtextiel
een
ongekend
grote
sortering
lfmodelkame
toufeaUJ?
Snelle ontwikkeling
Europees congres voor
luchtvaartgeneeskunde
Nieuwe middelen tegen
vliegerskwalen
Vragen van Kamerlid
over bouwbureaus
Rondvaarten geen vervoer
maar vermakelijkheid
Gas en elektriciteit duurder
in Amsterdam
Nieuwe onderzeebootjager
„Limburg" in dienst
Smallens gastdirigent bij
Nederlandse Opera
Nederlandse nota omtrent
overval van Darul Islam
De vogeltrek
De kou zit de vogels
achter de veren
Kort nieuws
Drie maal zoveel kinderen
sterven door ongevallen als
door infectieziekten
Jhr. mr. O. F. A. M. van
Nispen tot Sevenaer
overleden
Onderzoek naar ongeval
met studentenhom
VJ
De tentoonstelling- „Het Atoom 1957", de
grootste die ooit in haar soort in gehouden,
zal zodanig zijn samengesteld dat het pu
blick op overzichtelijke, bevattelijke en
tegelijkertijd wetenschappelijk verant
woorde wijze wordt ingelicht over de kern
fysica en het vreedzame gebruik van de
door kernsplitsing vrijgemaakte energie.
In een gebouw van tienduizend vierkante
meter, dat reeds verrijst nabij de ingang
van de wereldluchthaven Schiphol, wordt
de expositie gehouden van medio juni tot
eind augustus 1957.
De tentoonstelling zal zeven afdelingen
hebben, die als volgt zijn omschreven: een
overzicht van de ontwikkeling der (klas
sieke) energiebronnen; de daarvan thans
nog aanwezige hoeveelheden; het in ver
sneld tempo verminderen van de voorradi
ge kolen, olie, kortom der bedoelde energie
bronnen, waaruit blijkt, dat de mens de
kernenergie „juist op tijd" aan zich heeft
dienstbaar gemaakt; een demonstratie van
de instrumenten, die op het gebied der
kernenergie worden gebruikt, waarbij een
verduidelijking der begrippen kern, splij
ting, reactor, etcetera; verduidelijking van
de spontane en „kunstmatige" radio-acti
viteit en van de ontwikkeling van de daar
uit gewonnen energie; toepassing van de
radio-actieve isotopen in de wetenschap
(geneeskunde, biologie, industrie enzo
voorts); een theoretische en practische in
leiding in de electronica.
Een van de belangrijkste objecten is een
kernreactor van het type „swimming pool",
welke naam het apparaat ontleent aan de
betonnen kuip met water, die als bescher
mingsmuur om het centrum is aangelegd.
Deze reactor is uit de begroting van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen in
Amerika besteld. Zij werkt op laag niveau.
Later zal zij elders in Nederland voor het
universitaire onderwijs worden gebruikt-
Reeds thans staat vast, dat inzendingen
worden getoond uit de Verenigde Staten,
Rusland, Frankrijk, Engeland, België en
Noorwegen. Speciale aandacht zal worden
gewijd aan de Nederlands-Noorse samen
werking. Van Nederlandse zijde is de me
dewerking verzekerd van de Shell, Philips,
ADVERTENTIE
SST?-
WONINGINRICHTING
BEVERWIJK
Geopend.8-12.30 en iA-iauur.Dinsd.lot i3Us=
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgen
gebed en liturgische kalender. 8.00 Nieuws
en weerberichten. 8.15 Plechtige requiem
mis. 9.40 Platen. 10.30 Koorzang. 10.55 Pla
ten. 11.00 Voor de zieken. 11.40 Pianorecital.
12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Platen. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en katholiek
nieuws. 13.20 Pianoduo. 13.45 Voor de
vrouw. 14.00 Platen. 14.30 Knapenkoor. 14.55
Harmonie-orkest. 15.30 Metropole-orkest en
solist. 16.00 Voor de zieken. 17.00 Boekbe
spreking voor de kinderen. 17.15 Kinder
koor. Intermezzo van platen. 17.40 Beursbe
richten. 17.45 Platen. 18.30 Vragenbeant-
woording. 18.45 Instrumentaal trio. 19.00
Nieuws. 19.10 Regeringsuitzending: Neder
land en de wereldtentoonstelling in Brussel,
door jhr. ir. F. E. Ch. Everts, directeur van
de Stichting Wereldtentoonstelling 1958, af
deling Nederland. 19.20 Regeringsuitzen
ding: Emigratierubriek. Het emigratie
praatje van H. A. van Luyk. 19.30 Gedich
ten over Allerzielen met muzikale omlijs
ting. 20.30 Actualiteiten. 20.45 Platen. 20.50
Radiofilharmonisch-orkest, groot koor en
solisten. 22.00 Allerzielen, toespraak. 22.15
Twee piano's. 22.45 Avondgebed en litur
gische kalender. 23.00 Nieuws. 23.15-24.00
Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
3.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 Voor de
vrouw. 9.40 Schoolradio. 10.00 Thuis, cause
rie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Platen. 10.40
Voor de kleuters. 11.00 Tenor en harp. 11.15
Orgel en hammondorgel. 11.35 Wat doe je
voor de kost. 12.00 Orgel. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Sport en prog
nose. 12.50 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mede
delingen en platen. 13.20 Lichte muziek.
13.55 Koersen. 14.00 Cello en piano. 14.30
Voordracht. 14.50 Gevarieerd programma.
16.00 Platen. 16.20 Muzikale causerie. 17.00
Voor de jeugd. 17.30 Lichte muziek. 18.00
Nieuws. 18.15 Actualiteiten. 18.20 Lichte mu
ziek. 18.50 Vakverenigingsnieuws. 19.00 Voor
de kinderen. 19.10 Kinderkoor. 19.30 De die
nende kerk, causerie. 19.50 Berichten. 20.00
Nieuws. 20.05 Boekbespreking. 20.15 Zang en
piano. 20.30 Tien jaar Unesco, causerie,
20.40 Het onderwijs nu, causerie. 21.00 Dans
muziek. 21.30 Etherforum. 22.10 Buitenlands
overzicht. 22.25 Exotische klanken. 22.40
Zorg om de mens, causerie. 22.50 Avond
wijding. 23.00 Nieuws. 23.15-24.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S.).
20.15-21.45 De Muur, TV-spel.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Orkestconcert. 12.30 Weerberichten.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de
soldaten. 14.00 Platen. 15.15 Pianokwintet.
16.00 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 18.00
Instrumentaal kwintet. 18.20 Platen. 18.30
Godsd.causerie. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
20.00 Idem. In de pauze: Kunstkaleidoscoop.
22.00 Nieuws. 22.11 Orkestconcert. 22.44 Pla
ten. 23.00 Nieuws. 23.05-24.00 Platen.
PTT, Reactorcentrum Nederland, de land
bouwkundige hogeschool te Wageningen,
de Kema, het gemeentelijke energiebedrijf
te Amsterdam en het mathematisch cen
trum aldaar.
Het laatste gedeelte van de tentoonstel
ling is gewijd aan de historische en tech
nische ontwikkeling van de luchtvaart
De organisatoren vertrouwen daarmee te
bereiken, dat de bezoekers van de realiteit
der fabelachtig snelle ontwikkeling, die de
toepassing der atomaire energie vertoont,
zich gemakkelijk zullen laten overtuigen
naar de analogie van de enorme ontwik
keling die de luchtvaart de laatste halve
eeuw heeft te zien gegeven.
Aan het vervoer van de naar men ver
wacht zeer grote aantallen belangstellen
den uit binnen- en buitenland zal de ge
meente Amsterdam door frequente bus
diensten naar de luchthaven zorgdragen.
Prins Bernhard heeft het erevoorzitter
schap van de stichting aanvaard. Van het
erecomité zullen voorts deel uitmaken de
ambassadeurs van de landen waaruit in
zendingen de inhoud der tentoonstelling
zullen vormen. Voorts zijn tot dit comité
vertegenwoordigers uit alle wetenschap
pelijke en industriële kringen, die op eni
gerlei wijze met de ontwikkeling der kern
fysica en haar toepassingen zijn betrok
ken, toegetreden. Mr. Arn. J. d'Ailly treedt
op als rijksgedelegeerde.
Op het dinsdag in Scheveningen begon
nen Europese congres voort luchtvaartge
neeskunde heeft de Belgische gedelegeer
de dr. E. Evrard een uiteenzetting gegeven
van de mogelijkheden om de zuurstofvoor
ziening van het lichaam te verbeteren,
wanneer de mens op grote hoogte of door
andere omstandigheden gedwongen is,
zuurstof in zuivere vorm te gebruiken.
Er bestaat thans een middel, cysheamine
genaamd, dat in staat zou zijn de bloedvat-
verwijdende invloed van de 100 percent
zuurstof tegen te gaan. Merkwaardig is dat
ditzelfde middel eveneens wordt genoemd
als bescherming tegen radoactieve straleen.
De Nederlandse arts dr. M. P. Lansberg
besprak het leven op een kunstmaan. De
korte straal van de aard-satelliet is er de
oorzaak van, dat het menselijk evenwichts
orgaan daar zeer ongewone situaties te ver
werken krijgt. Het draaien van het hoofd
naar rechts of links zal reeds een neiging
tot vallen geven in voorwaartse of achter
waartse richting. Men moet hierbij beden
ken, dat de aardrotatie gelijk is aan een
omwenteling per 14 uur en de satelliet 180
omwentelingen per uur maakt.
Dr. Rawlins uit Engeland besprak het
nut van de vliegerhelm. De meeste valhel
men die dóór motorrijders eh dbof coiïreürs
worden gebruikt, bieden onvoldoende be
scherming. Een goede valhelm redt'Azijn
drager bij luchtvaartongevallen dikwijls
van de dood. Onjuist geconstrueerde val
helmen waren daarentegen echter vaak de
oorzaak van ongevallen met dodelijke af
loop.
Besloten werd de eerste drie jaar ieder
jaar een Europees congres voor luchtvaart
geneeskunde te houden. Het volgend jaar
wordt het congres in Stockholm, het jaar
daarop in Brussel gehouden. Verder werd
overeengekomen dat elk land een burger
en een militaire luchtvaartgeneeskundige
zal aanwijzen, die contact met elkaar zul
len onderhouden en een nieuw congres
zullen voorbereiden.
Het Tweede Kamerlid J. M. Peters
(K.V.P.) heeft gevraagd of het de minister
van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid
bekend is, dat bepaalde, zich noemende
bouwbureaus, onder voorspiegeling van het
verlenen van belangrijke mate van service
aan gegadigden voor eigenbouw, van dezen
via een schriftelijke overeenkomst voor
schotten innen, zonder gelijkwaardige
diensten hiertegenover te stellen. De heer
Peters verzoekt de minister een onderzoek
in te stellen en de resultaten daarvan be
kend te maken en eventueel mede te delen,
welke maatregelen hij denkt te nemen
tegen dergelijke praktijken.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
zonder prijsverhoging
op
JANSSTRAAT 63
Ruime keuze:
Demie's - Costuums
Pantalons - Colberts
Autocoats - Japonnen
Mantels - Damespantalons
Regenmantels enz.
B. en W. Amsterdam
Aangezien burgemeester en wethouders
van Amsterdam van mening zijn dat de
rondvaarten door de Amsterdamse grach
ten pleziervaarten zijn en uitsluitend ten
doel hebben om ontspanning en vermaak te
verschaffen hebben zij aan de gemeente
raad voorgesteld in de verordening op de
heffing van een belasting op vermakelijk
heden een wijziging aan te brengen en
wel de toevoeging dat „mede als vermake
lijkheden worden aangemerkt de voor ont
spanning of vermaak georganiseerde rond
vaarten, welke geheel of hoofdzakelijk bin
nen de gemeente worden gehouden".
In hun toelichting op het voorstel geven
B. en W. verder als hun mening te kennen
dat men, al varende, op aangename wijze
een indruk verkrijgt van de schoonheid en
de bezienswaardigheden van de stad, „voor
de instandhouding waarvan particulieren
en overheid zich grote offers getroosten".
Van vervoer in de eigenlijke zin is geen
sprake, aldus B. en W.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
besloten de kleinverbruikerstarieven voor
gas en elektriciteit met onmiddellijke in
gang te verhogen. Het tarief voor gas
wordt van 15 cent per kubieke meter ver
hoogd tot 19.5 en het lichttarief van 25 per
kwh (of 27,5 cent over de penningmeter)
tot 30.5. cent.
Deze'vrij aanzienlijke verhoging is, naar
de wethouder voor de bedrijven vei'klaar-
de,"(noodzakelijk wegens, dei .aanzienlijke
kostenstijging. Zonder deze verhoging zou
de begroting een tekort te zien geven van
5,5 miljoen gulden. Bovendien is de raad
verplicht deze tarieven te verhogen, wil
de gemeente in aanmerking komen voor de
door haar aan het rijk gevraagde ver
hoging uit het gemeentefonds.
Het voorstel werd met de 7 stemmen
der C.P.N. tegen aangenomen.
Op de werf van „De Schelde" te Vlis-
singen is de onderzeebootjager „Limburg"
aan de Koninklijke Marine overgedragen
en in dienst gesteld. Daarbij waren aan
wezig de Commissaris der Koningin in de
provincie Limburg, dir. F. J. M. A. H. Hou-
ben. en een deputatie van jonge mijnwer
kers van de staatsmijnen en van de Öranje-
Nassaumijnen. De commandant van de
„Limburg", jhr. P. L. M. van Geen. is een
Limburger van geboorte. Prinses Beatrix
heeft de „Limburg" op 5 september 1955
gedoopt en te water gelaten.
Plet nieuwe schip heeft een machine
vermogen van 60.000 pk. Het is een der
snelste schepen van de Koninklijke Ma
rine.
De Amerikaanse dirigent Alexander
Smallens, die in Nederland voorstellingen
van „Porgy and Bess" heeft geleid, is on
langs in Amsterdam aangekomen, waar hij
voor de tijd van enige maanden als gast
dirigent aan de Nederlandse Opera zal zijn
verbonden. Onder meer bereidt hij de
première voor van „Piqué Dame" van
Tsjaikofsky.
Zo op het eerste gezicht is er niet veel
te beleven aan de tentoonstelling van te
keningen, die Jan Wiegman tot 10 novem
ber in „Het Huis met de Kogel" te Haar
lem houdt. Het werk is technisch voldoen
de verantwoord om er niet over te hoeven
schoolmeesteren, maar het is óók zo dat
men van leerlingen van opleidingsinsti
tuten even vaardig gedaan werk met meer
karakter kan ontmoeten.
Toch zit er wel enige zin in het feit, dat
Jan Wiegman exposeert. Men kan op zijn
tentoonstelling namelijk portretten van
bekenden tegenkomen, waarbij men nog
niet het ergste hoeft te denken als men
weet dat op de.uitnodiging te lezen staat,
dat hij ook tijdens zittingen van het kan
tongerecht tekende. Hoevelen komen er
niet met deze instantie in aanraking al
leen tengevolge van het onduidelijk plaat
sen van verkeersborden? Die goede be
kenden (voor mij zijn dat enkele broeders
in de kunst) werden door Wiegman altijd
duidelijk genoeg getroffen, zoals dat heet.
Plij zou iets kunnen betekenen op het ge
bied van de reportage, zich hierin meer
moeten specialiseren als daar kans toe be
staat en hem daarvoor nog tijd genoeg ge
geven is. Of Wiegman ook in staat zal
blijken dieper op zijn modellen in te gaan.
al ware het slechts om een rake karika
tuur te maken betwijfel ik echter.
Bob Bui/s
DJAKARTA (ANP). De Nederlandse
tijdelijke zaakgelastigde in Djakarta, de
heer' Hagenaar, heeft naar aanleiding van
de overval op 20 oktober op de bungalow
van de Nederlandse diplomatieke missie op
de Puntjak door een bende van de Darul
Islam bij het Indonesische ministerie van
Buitenlandse Zaken uiting gegeven aan de
ongerustheid over de onvoldoende bewa
king ter plaatse.
In de nota wordt herinnerd aan dc plicht
van de Indonesische regering voldoende
waarborgen te bieden voor de veiligheid
van de Nederlanders en Nederlandse eigen
dommen en wordt het verzoek gedaan, dat
het ministerie er toe zal bijdragen, dat her
haling in de toekomst zal worden voorko
men.
Onder invloed van de koude-inval was
er gisteren de hele-dag grote trekactiviteit
van kraaien. In de loop van de ochtend
trokken langs de westrand van de stad
troepjes leeuweriken vrij hoog en regel
matig grote troepen variërend van dertig
tot honderdvijftig kauwtjes en roeken. Zo
werden in een half uur, van twee uur tot
half drie, zeshonderdvijfentwintig kauwen
en roeken in acht
tien troepen geteld.
Een enkele veld
leeuwerik en een
koperwiek en een
sperwer passeer
den. Vanmorgen
was er aan de
kust een matige
trek, er stond een
zwakke oosten
wind en het was
zeer koud. De spreeuwen en kraaien zijn
in deze tijd de voornaamste doortrekkers.
De ringmussen, pimpelmezen .en kneuen,
die vandaag langs kwamen, zijn dan ook
nog late doortrekkers. De post aan de bou
levard bij de Zeeweg meldde vanmorgen
tot negen uur zes bonte kraaien en kau
wen, vijfentwintig roeken, acht vinken,
vijftig ringmussen. zes pimpelmezen, vijf
graspiepers en acht kneuen. Een troep van
vijftig groenlingen zwerft nog steeds om
de post. Van half negen af kwamen zesen
negentig veldleeuweriken over in vrij
grote troepen. Tot kwart voor acht vlogen
zeshonderdvierentachtig spreeuwen in nor
male richting langs, zesentwintig van deze
vogels trokken terug naar het noorden. Van
acht uur tot kwart voor negen kwamen
drieënvijftig spreeuwen van zee uit het
land in vliegen, zodat er vroeger op de
morgen trek over zee westwaarts geweest
moet zijn. Over de binnenduinrand was
vermoedelijk sterkere trek van kraaien
vanmorgen. In de dennebossen in het Ken-
nemerduin kan men nu heel veel zwarte
mezen zien. Op de weilanden rond Haarlem
verblijven dit jaar bijzonder veel kieviten,
terwijl er gisteren ook veel roeken bijkwa
men. Het aantal roeken dat dit jaar langs
de post trekt is kleiner dan normaal.
Trein ramde auto. De trein, die dins
dag om 11.42 uit Utrecht was vertrokken
naar Arnhem, heeft tussen Ede en Wolfheze
een vrachtaute met aanhangwagen, geladen
met bieten aangereden. De aanhangwagen
werd vernield. De bestuurder van de
vrachtauto werd licht gewond. Het trein
stel werd licht ontzet en is met een locomo
tief naar Wolfheze getrokken.
9
46. Het was voor Joris een grote teleur
stelling toen hij bemerkte, dat de geldzak
ken, die hij uit de bankkluis had wegge
nomen, opeens waren verdwenen. „Het
geld!", riep hij. „Waar is het geld?! Zoeven
had ik het nog onder mijn arm!" „Het is
in de kluis achtergebleven", antwoordde
Plutanus, „want wie een innerlijke reis
maakt, moet het altijd achterlaten". Dat
is dan een groot nadeel van uw innerlijke
wijze van reizen", bromde Joris misnoegd.
„Neen, het is een nadeel van geld, waaraan
gij uiterlingen zoveel waarde schijnt te
hechten", antwoordde de magiër. Op dat
ogenblik ging de deur open en de hotel
directeur keek om de hoek. „Wel, wel", zei
hij blij verrast. „We hebben plotseling
gasten gekregen. Ik heb u niet zien bin
nenkomen en u daarom nog niet de be
diening kunnen geven, waarop huurders
van deze luxueuse suite recht hebben.
Maar dit verzuim wordt hersteld! Nu da
delijk! En hij gooide de deur wijd open
om een stoet van deftige kelners binnen
te laten, die beladen waren met bloemen,
wijn, limonade, taartjes, geroosterde boter
hammen en nog vele andere goede dingen.
„Beilo!", riep Plutanus. „Deze uiterlingen
zijn zeer vrijgevig". „Maar ze geven dat
niet voor niets", merkte Panda bedrukt
op. „Daar moeten wij voor betalen". „Met
geldvulde Joris kreunend aan. „En
dat hebben we nu juist niet, want we kon
den het niet meenemen!"
In Nederland sterven drie maal zoveel
kinderen door ongevallen als door infectie
ziekten. Dit staat vermeld in een studie
rapport, dat op verzoek van de regeringen
van Nederland en Zweden is opgesteld
door een aantal deskundigen van de We
reldgezondheidsorganisatie, een van de ge
specialiseerde organisaties van de UNO.
Uit dit onlangs verschenen rapport blijkt
voorts, dat in de laatste jaren in vele lan
den de kindersterfte aanzienlijk is gedaald,
doch dat het aantal dodelijke ongevallen
met kinderen daarentegen een scherpe
stijging vertoont.
Zoals de internationale arbeidsorganisa
tie in samenwerking met de nationale re
geringen en het bedrijfsleven op grote
schaal werkzaam is ter voorkoming van
ongevallen in de bedrijven, zo zal de We
reldgezondheidsorganisatie thans een groot
scheepse actie beginnen ter voorkoming
van ongevallen bij kinderen. Het rapport
van de studiegroep van de Wereldgezond
heidsorganisatie heeft daartoe een aantal
preventieve maatregelen voorgesteld. Daar
onder nemen de maatregelen van opvoe
ding en propaganda een belangrijke plaats
in, doch tevens wordt gew zen op moge
lijkheden ter voorkoming van dodelijke on
gevallen door verdrinking, verbranding,
inneming van vergiften, enzovoorts.
Politierapporten en medische verklarin
gen wijzen uit, dat. het grootste deel van
alle jeugdongevallen had kunnen worden
voorkomen door een betere voorlichting en
door grotere oplettendheid zowel van de
kinderen als van de ouders en opvoeders.
In de ouderdom van 89 jaar is te Wasse
naar overleden jhr. mr. O. F. A. M. van
Nispen tot Sevenaer, oud-lid van de Twee
de Kamer.
Jhr. Van Nispen tot Sevenaer werd in
1901 tot lid van de Tweede Kamer gekozen
voor het district Nijmegen. Zijn lidmaat
schap van deze Kamer duurde tot 1915. In
deze periode bekleedde hij gedurende een
jaar het voorzitterschap der Kamer.
Op 25 november 1915 werd hij benoemd
tot gezant bij de Heilige Stoel. In 1926
werd hij gezant te Wenen en in 1928 ge
zant te Brussel.
Naar aanleiding van het feit, dat een
aantal Rotterdamse studenten zich onder
doktersbehandeling heeft moeten stellen,
nadat Utrechtse bezoekers in de studenten
sociëteit „Hermes" te Rotterdam een rook
bom wierpen, maken „rector et senatus
veteranorum" van het Utrechtse studenten
korps bekend, dat zij de gebeurtenissen
op maandag 22 oktober te Rotterdam ten
strengste afkeuren en dat zij de nodige
maatregelen hebben genomen om een her
haling van een dergelijk geval te voor
komen.
Het onderzoek naar de juiste gang van
zaken en de verantwoordelijkheid van de
betrokken personen is inmiddels nog niet
'bëeindigd. Vast Is komen te staan, dat de
„eerstejaars", die deze bom heeft gefabri
ceerd, zich geenszins bewust was van de
mogelijkheid van het ontstaan van giftige
gassen en slechts de opzet had een rook-
ontwikkelend projectiel te vervaardigen.
ADVERTENTIE
Schoonheid ss peclal is te
Ann Seymour schrijft in
„Woman and Beauty":
„Nagels die breken en splij
ten hebben behoefte aan
een speciale olie. genaamd
NuNale. die onder de nagel
riem doordringt, snelle
groei bevordert en broos
heid voorkomt." Nu ook in
Nederland - f 1.80 per flacon.
wiankt broze nagels sterk
Ballonnen. De Tsjechische regering heeft
in een nota aan de Verenigde Staten
geprotesteerd tegen de ballonacties van
radio Vrij Europa, aldus meldt radio-
Praag. Tsjechoslowakije wil de zaak
desnoods voor de UNO brengen, aldus
de nota.
Ontploffing. In een munitiefabriek bij
Erith in het Britse graafschap Kent,
heeft zich woensdagmiddag een ontplof
fing voorgedaan, waarbij een persoon
werd gewond. De materiele schade is
aanzienlijk.
Verhoogd. Het Londense instituut van assu
radeurs heeft bekend gemaakt, dat de
commissie voor de tarieven voor oor
logsrisicoverzekering het tarief voor
verzekering tegen risico van oorlog en
van staking, plundering en oproer voor
alle reizen door het Suezkanaal en/of
naar, uit of overladend in havens in
Egypte, Israel, Jordanië, Libanon of
Syrië, met tien shilling per honderd
pond sterling heeft verhoogd.
Gewaarschuwd. De nationalistisch-chinese
regering heeft een westduits protest
over de beschieting van het vrachtschip
„Monika" bij het eiland Quemoy op
24 september afgewezen. Het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken te
Taipeh verklaarde, dat het schip ruim
schoots gewaarschuwd was, voor dat de
kustbatterijen het vuur openden. Bij het
incident werd een lid van de bemanning
van het Westduitse schip gedood.
Jammer. De afdeling Oslo van de Noorse
communistische partij heeft een motie
aangenomen, waarin de interventie der
Russische troepen in Hongarije wordt
betreurd.. „Het volk en de werkende
klasse moeten een kapitalistische op
stand in Hongarije alleen bestrijden",
aldus de motie.
Ingestort. Te Jokohama en Koemano zijn
achttien Japanners om het leven geko
men wier huizen door grondverschui
vingen tengevolge van hevige regens in
gestort waren.
Verliezen. Volgens de jongste officiële ge
gevens zijn in de tweede wereldoorlog
6.5 miljoen Duitschers om het leven ge
komen, hetzij bij gevechten, bij lucht
bombardementen of op de vlucht uit
Oost-Europese en andere gebieden.
Teruggeroepen. De Belgische regering
heeft besloten de minister van Buiten
landse Zaken, Spaak, te verzoeken naar
Brussel terug te keren met het oog op
de toestand in het Midden-Oosten.
Spaak maakt op het ogenblik een reis
door de Sovjet-Unie.
Oefeningen. In de haven van Almeria, in
Zuid-Spanje, zijn de kruiser Miguel de
Cervantes", vier torpedoboot jagers en
6 mijnenvegers aangekomen.Vier onder
zeeboten en een mijnenlegger verlieten
kort daarna de haven voor oefeningen
in de Middellandse Zee.
Badoglio. Maarschalk Badoglio, de Itali
aanse veroveraar van Ethiopië in 193?
en eerste premier na de val van het fas
cisme, is te Grazzano in Noord-Italië
overleden. Hij is 85 jaar geworden. Ba
doglio trachtte tevergeefs Mussolini er
van te weerhouden zich in de tweede
wereldoorlog te begeven. Toen de geal
lieerden in 1943 voet aan wal zetten op
Sicilië, voegde Badoglio zich bij de
strijdkrachten van (wijlen) koning Vic
tor Emanuel III tegen de Duce. Hij
sloot een wapenstilstand en verklaarde
de oorlog aan Duitsland. Na de bevrij
ding van Rome in 1944, werd Badoglio
als premier vervangen door Bonomi. Hij
verscheen niet meer in het openbare le
ven nadat Italië het koningschap had
weggestemd en een republiek was ge
worden in 1946.
Nota. Rusland heeft West-Duitsland een
nota gezonden waarin verklaard wordt
dat alleen de Sovjet-Unie het recht
heeft zich uit te spreken over de natio
naliteit van personen die naar West-
Duitsland gerepatrieerd wensen te wor
den. Sovjet-burgers kunnen geen twee
nationaliteiten hebben, aldus de nota,
zodat Westduitsers die Sovjet-burger
werden als zodanig behandeld zullen
worden. Het Duitse staatsburgerschap
dat Hitier verleende aan Russische on
derdanen erkent de Sovjet-Unie niet.
Demonstratie. Een aantal jonge Britse pre
dikanten heeft woensdag te Londen
deelgenomen aan een demonstratie tegen
de oorlog in Egypte, die gehouden werd
in de centrale hal van het Britse Lager
huis waar het publiek de leden van het
parlement kan spreken.
STELT MEN iemand de vraag, wie
Leonardo da Vinei -was, dan zal in de
meeste gevallen worden geantwoord dat
onze vraag betrekking heeft op de Ita
liaanse schilder en beeldhouwer uit de 15de
en begin 16de eeuw, maker van de Mona
Lisa, het beroemde schilderij dat destijds
uit het Louvre verdween. En een insider
zal zelfs opmerken, dat het vrouweportret
eigenlijk la Gioconda moet he-
ten, omdat hier de vrouw is
afgebeeld van Francesco del
Giocondo.
Dat is alles goed en wel, en
eventueel zijn er nog wel an
dere schilderijen van Leonar
do da Vinei te noemen, maar
of we deze man met ongetwij
feld geniale trekken in de eerste plaats als
schilder of beeldhouwer moeten typeren,
is lang niet zeker.
Eigenlijk is Leonardo da Vinei een veel
omstreden figuur, die aanleiding heeft ge
geven tot legendevorming, anderzijds veel
bestreden is, maar in ieder geval toch zó
belangrijk was, dat een enorme litteratuur
over hem js ontstaan. Mensen van ency-
clopaedische kennis kwam.en gedurende de
middeleeuwen in verscheidene landen
voor, omdat d'eze kennis een betrekkelijk
klein terrein besloeg. En eveneens kwamen
zo nu en dan alzijdige kunstenaars voor,
omdat de problemen der architectuur be
trekkelijk eenvoudig waren en in beeld
houw- en schilderkunst de vorm door de
inhoud werd overheerst. Maar in Leonardo
da Vinei treffen we toch een kunstzinnige
en intellectuele alzijdigheid aan, die weinig
voorkomt.
Behalve z\jn talenten, had hij ook zijn
uiterlijk mee. Hij was sterk en goed ge
bouwd, van majestueuze statuur - zoals (Nadruk verboden)
dat destijds heette - en herculische li
chaamskracht, waardoor hij in staat was
de onwilligste paarden in toom te houden
en hoefijzers als lood om te buigen. Ook
al zou deze laatste prestatie een onderdeel
van de legende uitmaken, dan moeten we
uil een kleine overdrijving toch niet af
leiden, dat het een miezerig mannetje is
geweest, dat aan algehele lichaamszwakte
leed. Integendeel, we kunnen
rustig aannemen dat het een
forse, mannelijke figuur was.
Hij had echter nog meer
kwaliteiten, die voor die tijd
aantrekkelijk waren; hij ums
onderhoudend in gezelschap
en een ervaren musicus.
Als je dan nog een groot
schilder en beeldhouwer, en een voortref
felijk tekenaar bent, mag over de bagage
die je in het leven hebt meegekregen zeker
niet geklaagd worden.
De talenten van Leonardo da Vinei strek
ten zich echter over een nog veel groter
terrein uit. Als voornaamste moet dan in
de eerste plaats genoemd worden zijn niet
te bevredigen weetgierigheid, die tevens
een handicap voor hem betekende. Want
z\jn voortdurend zoeken naar de oorzaak
der dingen deed hem steeds weer naar
iets anders grijpen, noch vóór hij tot een
eindresultaat was gekomen. Dit heeft tot
gevolg gehad, dat in de eerste plaats slechts
zeer weinig werken van Leonardo da Vinei
in voltooide staat tot ons zijn gekomen,
en in de tweede plaats dat deze rusteloze
zoeker en werker zelden zo diep in een
onderwerp afdaalde als zijn talenten hem
veroorloofden. We komen nu terecht bij
zijn geheimzinnige d,agboek.
Daarover morgen.
H. Pétillon
