Boedapest herademt in vrijheid
nu de strijd is gestaakt
Nagy poogt regering van
vier partijen te vormen
Beperkingen bestedingen
onafwendbaar
Hongarije stelt Rusland voor
onderhandelingen te openen
Interview met kardinaal Mindszenty
Over uittreding uit Warschaupact en
terugtrekking der Russische troepen
Minister van Financiën verklaart
Tekort op de rijksbegroting zal met
400a 500 miljoen moeten verminderen
7
Herzien wapenschild
Hulp voor Hongarije
Drie doden in het verkeer
Roemeense communisten
zijn het ook met Tito eens
Marechaussee, op wacht bij
Ruigenhoek, viel in slaap
P.v.d.A. belegde bijeen
komst voor steun aan
Hongarije
H. A. Healey overleden
Talentvolle voetballer en
cricketer van „Haarlem"
Su hsidieverl ag ing
Prentjes-Meneren
DONDERDAG 1 NOVEMBER 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
(Van onze correspondent in Boedapest)
De Russische troepen zijn nu grotendeels
uit Boedapest vertrokken. De nog aan
wezige tanks staan niet meer in aanvals-
formatie op gevaarlijke punten, maar
wachten in lange rijen op het bevel om te
vertrekken in oostelijke richting.
In de stad krioelt het van mensen. Zij
nemen geen notitie van de Russen, die toch
weg zullen trekken. Daarom prikkelt men
hen niet. Winkels, kantoren en fabrieken
zijn nog gesloten, omdat de mensen op
adem moeten komen en op zoek gaan naar
hun vrienden. Honderden staan geduldig
in de rij voor het hoofdpostkantoor om hun
familie telegrafisch gerust te stellen. De
orde is voorbeeldig. Het weerzien op straat
is ontroerend. Ook mannen omhelzen elkaar
met tranen in de ogen. Men is blij en trots,
maar niet uitgelaten of uitbundig. Velen
bezoeken de kerken. Allen gaan te voet,
omdat het verkeer nog stil ligt, maar op de
Donau varen weer sleepboten met rijn
aken achter zich aan. De mensen voeren de
duiven op het Marchusplein bij de Donau.
Het leven in de hotels wordt beter.en
ook duurder. Men handelt weer in dollars.
Alleen cafetaria's, apotheken, bakkers,
groenten- en comestibleszakbn zijn ge
opend. Men eet taartjes, drinkt zwarte
koffie uit een glas en koopt een fles wijn
of likeur. Een week lang was er geen
sterke drank te koop en men hield zich
aan dit bevel, alleen al uit zelfbehoud.
Elders staan lange rijen voor een gebouw,
waar levensmiddelen gratis worden uitge
deeld. De mensen zijn armelijk gekleed. De
vrouwen en meisjes dragen bijna allen
lange broeken en donkere pullovers. Hier
en daar wordt er nog geschoten door in het
nauw gedreven geheime staatspolitie. Bij
de vroegere A.V.H.-kazerne hoort men
klopsignalen onder de grond. De ingang
ligt onder het puin en de bunker is van
zulk zwaar beton, dat men het niet uit
elkaar kan krijgen. Jonge verzetsstrijders
patrouilleren overal om hun vijanden de
vlucht te beletten. In de buurt van de
Nederlandse legatie staat de villa van
Rakosi, waar zijn vrouw niets te eten heeft.
Rakosi moet in de Sovjet-Unie zijn. Op
sommige punten liggen nog lijken van de
geheime staatspolitie. Zij zijn gruwelijk
verminkt, want de haat tegen de A.V.H. is
zeer groot. Onder deze verminkten bevin
den zich ook Griekse communisten, die
men voor het systeem had laten strijden.
De strijders voor de vrijheid zijn reeds be
graven. Soms ziet men midden' in de stad
een kleine grafheuvel met verse bloemen
voor deze helden, soms kinderen van vijf
tien en zestien jaar.
Zakenmensen zuiveren hun winkels van
glassplinters, kalk en vuil. Veel etalages in
Het wapenschild, dat boven de deur
van de Hongaarse legatie aan de Oran
jestraat te 's-Gravenhage is aange
bracht, heeft een verandering onder
gaan. Op het schild is het embleem -
een rijzende ster omgeven door koren
schoven, met onder de ster gekruist
een hamer en korenaren - door het
oude Kossuthembleem vervangen. Dit
is een schild met kruis in rood-witte
kleuren, met onder het kruis de gou
den kroon en daaronder een groene
tak. Daaromheen zijn echter in de
Hongaarse en Franse taal de woorden
„legatie van de Hongaarse volksrepu
bliek" blijven staanVoor het gebouw
bevindt zich nog altijd politiebewaking,
nadat dezer dagen het oude wapen
schild met verf was bewerkt.
de binnenstad en de zevende en negende
wijk zijn zwaar beschadigd, maar er wordt
niet geplunderd. Een zakenman, wiens
etalage totaal kapot is, etaleert keurig een
paar blousjes, kousen en pullovers. Daar
voor legt hij een stuk papier met de woor
den: „Zo plunderen Hongaren".
De politieke toestand is uiterst verward
en zdl voorlopig wel zo blijven. Bijna over
al ziet men proclamaties over de doelein
den van de verschillende politieke partijen
en groeperingen met hun onderscheiden
belangen. Er zijn al besprekingen gaande.
Het merkwaardige is, dat niet alleen de
communisten, maar ook de socialisten
onder leiding van Anna Kethly, verder de
kleine boerenpartij en zelfs de organisator
van het verzet contact met Nagy hebben
opgenomen. Tegen alle verwachtingen in
geniet hij nog het meeste vertrouwen bij
het volk en de politici. In Hongarije ont
breekt een sterke politieke persoonlijkheid,
zoals dr. Karl Renner dat in 1945 voor Oos
tenrijk was. Alleen Nagy blijft over, die
bekend staat als een fel tegenstander van
de Russen en van wie men verwacht, dat
hij tenminste als hoofd van een voorlopige
regering een basis kan leggen voor vrije
verkiezingen en dat hij de Russen er toe
kan bewegen zo spoedig mogelijk het ge
hele land te verlaten. Nagy heeft gisteren
op het parlementsplein verklaard, dat kar
dinaal Mindszenty indertijd ten onrechte
was veroordeeld en derhalve in al zijn
rechten en waardigheden is hersteld. In
rooms-katholieke kringen ziet men de kar
dinaal als de man, die leiding zou kunnen
geven. Wij hebben gisteren met de kerk
vorst gesproken. Hij is klein van postuur
en maakt een gezonde en energieke indruk.
Zijn gelaat is indrukwekkend, levendig en
innerlijke kracht spreekt uit zijn ogen.
Men verwacht dat hij zal trachten de chris
telijke beginselen ook op politiek gebied
door te zetten, maar geen actief aandeel in
Op girorekening 777 van het Nederland
se Rode Kruis, geopend voor de hulpver
lening aan de getroffenen in Hongarije, is
woensdag als eindcijfer van de eerste stor
tingen een bedrag van 36.978 gulden ge
boekt. Daarnaast werden het hoofdbestuur
door verscheidene bedrijven toezeggingen
voor bijdragen gedaan.
de politiek zal nemen en zeker niet dat hij
minister-president zal worden. Zijn eerste
zorg gaat uit naar de priesters. Het reli
gieuze leven dat zolang werd onderdrukt,
moet weer nieuw voedsel krijgen, zo ver
klaarde de kardinaal. Men beschouwt hem
als een nationale figuur en als de morele
kracht van het verzet. Hij zal het volk op
zijn morele plichten wijzen en het aan
sporen spoedig aan het werk te gaan en
het nieuwe vaderland op te bouwen. Mor
gen zal de kardinaal een persconferentie
geven. Nagy heeft in een interview mee
gedeeld, dat de leden van de geheime
staatspolitie collectief zullen worden ge
straft. Zijn oorspronkelijke plan tijdens de
revolutie nog, om een soort communistische
volksfront-regering op brede basis te vor
men, heeft hij moeten prijsgeven onder de
druk van de nu opkomende nieuwe par
tijen. Toch probeert hij de communisten
te steunen. Nagy schijnt een voorlopig
kabinet nu te willen vormen met zeven
portefeuilles, waarvan vier voor de com
munisten, twee voor de twee boerenpartijen
en één voor de socialisten. Dit laatste
wordt onaanvaardbaar geacht, omdat deze
partij in 1945 nog meeT dan de helft van
de zetels in het parlement bezat.' In de
andere politieke kringen wil men de com
munisten in dit voorlopige kabinet ten
hoogste twee portefeuilles geven, voor Nagy
en partijsecretaris Kadar, drie portefeuilles
aan de vroegere partijen bij elkaar. Daar
naast eisen de verzetsstrijders onder leiding
van Jozef Dodas twee portefeuilles op. Het
is te verwachten, dat er voorstanders zijn
van een nieuwe christelijke sociale partij,
die eventueel met de boerenbond kan
samenwerken.
PARIJS, (Reuter/AFP) De Hongaarse
regering heeft woensdag in een nota aan
de Sovjet-Unie gevraagd om aanwijzing
van een Russische delegatie voor onderhan
delingen op regeringsniveau over terug
trekking van de Russische troepen uit Hon
garije. Voorts verzoekt de regering om
spoedige vaststelling van de plaats waar
onderhandeld zal worden en het uur waar
op de onderhandelingen kunnen beginnen.
De opstand is geslaagd, zo heeft premier
Nagy woensdagmiddag in een toespraak
tot een menigte op het plein voor het par
lement verklaard. Wij hebben de bende
van Rakosi en Geroe verdreven, zo zei hij
volgens radio-Boedapest. Er zal geen in
menging in de Hongaarse binnenlandse
aangelegenheden worden geduld. Het is
mogelijk, dat Hongarije een neutrale kern
in Midden-Europa wordt.
Vandaag begint de conferentie over op
zegging van het verdrag van Warschau en
terugtrekking van de Russische troepen.
Tegenover journalisten verklaarde de pre
mier: „Alle Russische troepen in Hongarije
zijn op hun basis teruggekeerd. Hongarije
kan zich uit het pact van Warschau terug
trekken zonder te wachten op de ontbin
ding van de organisatie. Deze houding zal
de Hongaarse regering innemen bij de be
sprekingen met de Sovjet-Unie."
Nagy verklaarde voorts, dat Hongarije
in zijn huidige positie moet vertrouwen op
materiële hulp van de grote mogendheden.
Leiders van de opstandelingen hadden
woensdag eerder op de dag aan de premier
terugtrekking van alle Russische troepen
uit Hongarije tegen het einde van het jaar
geëist. Ook willen zij, dat de regering een
bijeenkomt van de landen van het pact
van Warschau zou beleggen om de Hon
gaarse uittreding mede te delen.
Het nationale comité van Gyoer heeft
bekendgemaakt, dat een delegatie van vier
districten met eisen naar de premier is
gezonden. Als de eisen niet ingewilligd wor
den, zal de algemene staking hei-vat wor
den. Het comité zal dan de regering-Nagy
niet erkennen.
Het radiostation van de opstandelingen
te Miskolcz heeft de Hongaarse regering
gewaarschuwd dat de Russische troepen
die Boedapest verlaten hebben, zullen te
rugkeren na een schijn-aftocht in de rich
ting van de grens. Het revolutionaire co
mité van de provincie Borsod eist van de
regering dat zij tussenbeide komt om een
einde te maken aan de Russische troepen
bewegingen in de richting van de hoofd
stad.
Volgens radio-Boedapest zijn woensdag
de politieke gevangenen, die onder „het
regime van Rakosi en Geroe" veroordeeld
waren, vrijgelaten. De afgezette eerste se
cretaris van de Hongaarse arbeiderspartij
De 47-jarige jachtopziener D. van Dijk,
die te Beesd met zijn rijwiel de rijksweg
Den BoschUtrecht wilde oversteken, is
door een uit Den Bosch naderende perso
nenauto aangereden en op slag gedood. De
auto kantelde van de weg af. De heer Van
Dijk was een vooraanstaande figuur in de
ondergrondse beweging in de Betuwe tij
dens de oorlogsjaren.
De heer K. Lub uit Enkhuizen, 55 jaar
oud, is bij het oversteken van de provin
ciale weg, nabij de Raadhuisstraat in Groo
tebroek, door een passerende auto aange
reden. Het slachtoffer was op slag dood.
De 52-jarige religieuse Theresulla, in de
wereld mejuffrouw Van Esch, van het Mgr.
Savelbergklooster te Heerlen, is op de
Heerenweg te Heerlerheide door onver
klaarbare oorzaak met haar bromfiets te
gen een lichtmast gereden. De zuster liep
zware verwondingen aan het hoofd op en
overleed ter plaatse.
Ernoe Geroe en de vroegere premier An
dras Hegedues hebben Hongarije verlaten,
zo meldt radio-Boedapest. Het uitgangs
verbod in Boedapest is met ingang van
heden opgeheven. De opstandelingenzender
van Gyoer heeft vanochtend een hevige
aanval gedaan op de communistische leden
van' de regering Nagy: de cóftimunisten,
aldus verklaart een commentator, zullen
■als de voornaamste vijanden van het volk
worden beschouwd. Allerheiligen wordt
weer als een grote feestdag gevierd. Tij
dens het communistische regime werd deze
dag genegeerd.
BELGRADO (Reuter-U.P.) Joegoslavië
en Roemenië zijn het er bij hun besprekin
gen in Belgrado over eens geworden, dat
er verschillende wegen zijn bij de opbouw
van het socialisme. Behalve tussen commu
nistische partijen moest er ook kunnen
worden samengewerkt met socialistische
partijen en andere „progressieve bewegin
gen". Het akkoord is zaterdag op het eiland
Brioni getekend door president Tito, de
eerste secretaris van de Roemeense com
munistische partij, Gheorghioe Dej en de
premier van Roemenië, Chivoe Stoica. Er
zijn ook handels- en betalingsovereenkorn-
sten gesloten en een akkoord over weten
schappelijke en technische samenwerking.
In de verklaring wordt onder meer gezegd,
dat de partijen zullen streven naar uit
breiding van haar samenwerking op basis
van volledig vertrouwen, openhartigheid,
gelijkheid, niet-inmenging in eikaars in
terne aangelegenheden, vrije meningsuit-
wisseling en objectieve, opbouwende en
kameraadschappelijke critiek.
De Roemenen vormden de vierde delega
tie die Tito sedert zijn terugkeer uit Jalta
ontvangen heeft. Eerst werd met de Bul
garen gesproken en naar verluidt bleven
toen enige problemen onopgelost. De be
sprekingen met de Italiaanse communisten
die daarop volgden, zijn echter door beide
partijen een volledig succes genoemd. Toen
kwamen de Hongaren aan de beurt en ten
slotte de Roemenen.
Bulgaren afkerig
Naar de mening van buitenlandse waar
nemers te Belgrado zal het Bulgarije
moeilijker dan andere Oosteuropese landen
vallen de banden met de Sovjet-Unie te,
verbreken. Bulgarije is voornamelijk een
landbouwstaat. met een betrekkelijk gering
aantal fabrieksarbeiders en intellectuelen
de klassen die in Polen en Hongarije de
anti-Russische gevoelens hebben aange
wakkerd. Tenslotte schijnen de denkbeel
den van Tito in Bulgarije weinig ingang te
hebben gevonden. De Bulgaarse delegatie
heeft zich in Belgrado critisch uitgelaten
over de Joegoslavische landbouwpolitiek en
over het stelsel, waarbij de arbeiders zelf
het beheer over de fabrieken hebben. Bo
vendien hebben vele Bulgaren een tradi
tionele afkeer van de Joegoslaven.
De waarnemers achten de houding van
het Bulgaarse leger van veel belang. Vol
gens te Belgrado ontvangen berichten zou
een groep generaals betrokken zijn geweest
bij een, overigens mislukte, poging om de
„stalinistische" vice-premier Voelko Tsjer-
venkov uit het centrale partijcomité te
stoten. Ook burgerlijke leden van dit
comité zouden de denkbeelden van Tito
zijn toegedaan, maar zij hebben niet het
aanzien, dat Gomoelka in Polen en Nagy in
Hongarije geniet.
Albanezen dito
Een woordvoerder van de Albanese lega
tie te Rome heeft verklaard, dat er „geen
waarheid schuilt" in berichten over anti-
Russische demonstraties in een Albanese
fabriek. De woordvoerder zei: „het is rustig
in Albanië. Onze fabrieken worden dooi
de Albanezen zelf geleid."
De krijgsraad te velde west te 's-Gra
venhage heeft de 26-jarige marechaussee
eerste klasse C. R. veroordeeld tot drie
maanden gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest en ontslag uit de militaire dienst
zonder ontzetting uit het recht bij de ge
wapende macht te dienen, omdat hij in de
nacht van 30 september, toen hij als schild
wacht stond bij het landhuis Ruigenhoek
bij Scheveningen, slapend achter een duin
pol was aangetroffen. Die nacht verbleven
de Koningin en Prinses Wilhelmina in dit
landhuis.
De president van de krijgsraad verweet
dit de marechaussee zeer, te meer omdat
hij als beroepsmilitair bij een wapen diende
dat er speciaal voor is om diensten voor het
Koninklijk Huis te verrichten.
De auditeur-militair, die voor R. geen
verzachtende omstandigheden had kunnen
vinden, vroeg twee maanden gevangenis
straf met aftrek van voorarrest en verla
ging tot de rang van soldaat laagste klasse.
Kardinaal Mindszenty, de Hongaarse
rooms-katholieke primaat, is in de
nacht van dinsdag op woensdag door
leden van de verzetsbeweging bevrijd
uit een gevangenis. Op de foto ziet men
de primaat met enkele verzetsstrijders
tijdens de aankomst bij het paleis van
de kardinaal in Boedapest.
Tijdens een demonstratieve bijeenkomst
van de P.v.d.A. in de Koopmansbeurs te
Amsterdam heeft de heer E. Vermeer be
kend gemaakt dat in Hongarije de Vrije
Socialistische Partij is opgericht. Mej. An
na Kethly zal deze partij vertegenwoordi
gen op de bijeenkomst van het Internatio
naal Verbond van Vrije Vakverenigingen.
De bijeenkomst werd door ruim drie
duizend personen bijgewoond. De partij
voorzitter E. Vermeer, de heren G. Ruy-
gers, H. Oosterhuis, de Hongaarse predi
kant ds. I. S. Tüscki en een jonge Hongaar
Karl Binec hebben er het woord gevoerd.
Ze riepen allen op tot steun voor het ver
zet van het door vrijheidsdrang gedreven
Hongaarse volk.
De heer E. Vermeer begon zijn toespraak
met de opmerking, dat het nog te vroeg is
voor het partijbestuur reeds nu een ver
klaring af te leggen over de toestand in het
Midden-Oosten. Ilij zei echter wel te ge
loven, dat de sympathie van het ganse Ne
derlandse volk uitgaat naar het kleine Is
rael.
ADVERTENTIE
Complete Woninginrichting
BARTELJORISSTR. 13-17, HAARLEM
In Leicester in Enge
land is dezer dagen
op 75-jarige leeftijd
overleden de heer A.
Healey, die voor de
eerste wereldoorlog
als sportman in Haar
lem een grote naam
had. De heer Healey.
die reeds als amateur
in Leicester City
voetbal had gespeeld,
vestigde zich in 1904
in Haarlem en werd
lid van de voetbal
vereniging „Haar
lem", waarvoor hij op
27 november van dat
jaar de eerste wed
strijd speelde, name
lijk tegen HFC, als midvoor. De uitslag
werd vier-vier.
Na die dag werd het allengs steeds duide
lijker dat de Engelsman Healey voor „Haar
lem" een uiterst nuttig speler zou gaan wor
den. In vrijwel alle wedstrijden, die Healey
voor de roodbroeken speelde trad hij op de
voorgrond. Al spoedig kwam Healey op de
plaats, die hem in het elftal het beste lag,
centerhalf. Dat Healey niet in vertegen
woordigende elftallen werd gekozen was al
leen te wijten aan het feit dat hij Engels
man bleef en dus niet gerechtigd was voor
keuze-elftallen uit te komen. Zijn laatste
seizoen was dat van 1914-1915. Op 4 septem
ber 1915 benoemde het bestuur van Haarlem
Healey tot lid van verdienste.
Ook na zijn afscheid als actief speler bleef
de heer Healey warme belangstelling koes
teren voor „Haarlem" en was tot voor kort
een trouv bezoeker van de wedstrijden van
het eerste elftal.
Ook cricketer
Ook als cricketer had de heer Healey zeer
grote verdiensten. Aanvankelijk speelde hij
voor Volharding, doch in 1916 ging hij re
gelmatig voor Haarlem spelen, dat toen al
eersteklasser was. Ook in eersteklasse
cricket bleek Healey ver boven de middel
maat uit L steken. En ware het niet zo dat
hij de Engelse nationaliteit had. hij zou on
getwijfeld in het Nederlands cricketteam
zijn gekozen. Tot 1926 bleef hij de cricket-
sport trouw. In totaal scoorde hij tot dat
jaar 4228 runs in 210 innings, waarbij hij 21
maal not out bleef. Zijn hoogste score was
die van 115 tegen Hermes DVS in 1920. Ook
als bowler was Healey zeer goed bruik
baar. Hij nam 522 wickets tegen 7024 runs
en deed in totaal 51 vaneen Zijn beste pres
tatie als bowler was die in 1923 toen hij 9-44
nam tegen VRA.
De nieuwe minister van Financiën, de heer II. J. Hofstra, heeft in antwoord op de
financiële beschouwingen van de Tweede Kamer over de rijksbegroting voor 1957 me
degedeeld, dat hij het als een van zijn belangrijkste taken ziet te waken tegen een
inflatoire financiering van de overheidshuishouding. In het door hem te voeren finan-
cieel-economisch beleid zal het streven naar gezond geld een centrale plaats in
nemen. De minister verklaart dat een duidelijke beperking van de bestedingen thans
onafwendbaar is, waarbij alle bestedingscategorieën onder het oog zullen moeten
worden gezien.
De afremming der bestedingen zal in het algemeen op zodanige wijze dienen te ge
schieden, dat de structurele ontwikkeling zo weinig mogelijk wordt geschaad. Bij
het doorvoeren van de beperkingen zullen fysieke controles slechts in speciale ge
vallen als middel worden toegepast, zodat in het kader van de te nemen maatregelen
een belangrijke rol zal toekomen aan het algemeen financieel beleid.
De gunstige conjunctuur heeft bijgedra
gen tot economische versterking en tot
verruiming van de mogelijkheden de ver
deling van het nationale inkomen tussen
de verschillende bevolkingsgroepen op een
meer bevredigend vlak te brengen. Noch
tans brengt de hoogconjunctuur haar eigen
problemen mede, voortvloeiende uit een
overspanning van de economie en uit de
schaarste aan arbeidskrachten en kapitaal.
Ook uit andere verschijnselen, zoals de
stijging der prijzen in sommige sectoren,
met name de bouwsector, blijkt de aan
wezigheid van spanningen. Voorts zijn de
nationale bestedingen de laatste jaren te
sterk gestegen en overtreffen zij thans
de middelen, hetgeen tot een verzwakking
van de betalingsbalans heeft geleid, aldus
de minister.
De noodzaak van een bevredigende be
talingsbalans wordt algemeen aanvaard.
Indien men wil voldoen aan diverse ver
plichtingen (aflossing van buitenlandse
staatsschuld, giften aan overzeese rijks
delen e.d.) en de reserves althans enigs
zins relatief op peil wil houden is, bij een
normale voorraadvorming, een betalings
balansoverschot op lopende rekening van
ongeveer een half miljard gulden per jaar
vereist. In jaren van hoogconjunctuur is
een groter overschot ter wille van de vor
ming van conjuncturele reserves wenselijk.
De lopende rekening van de betalings
balans op transactie-basis voor het eerste
halfjaar 1956 vertoonde evenwel een tekort
van ongeveer 200 miljoen gulden, terwijl
ook voor het gehele jaar een tekort kan
worden verwacht. Bij een ongewijzigd re
geringsbeleid is hierin voor de naaste toe
komst geen verbetering van betekenis te
verwachten.
De minister is van mening, dat onder de
huidige omstandigheden, mede ter ver
mijding van grote schokken in het econo
misch gebeuren, het tekort op de rijks
begroting met 400 500 miljoen moet wor
den verminderd.
Nagegaan zal worden welke gewone uit
gaven kunnen worden verlaagd en welke
onvermijdelijke nieuwe uitgaven zoveel
mogelijk kunnen worden getemporiseerd.
Met kracht moet worden gestreefd naar
verbetering van de efficiency van het
overheidsapparaat.
Voorts zal gestreefd worden naar een
beperking van de kapitaalsuitgaven van de
overheid.
In het kader van de beperking der be
stedingen dient mede aandacht te worden
besteed aan de tarieven der overheids
bedrijven en aan de consumentensubsidies.
Het probleem van een herziening van som
mige tarieven is in onderzoek. Mocht blij
ken, dat de rentabliteit van bepaalde be
drijven onvoldoende moet worden geacht,
dan zullen maatregelen om die rentabili
teit te verhogen, niet achterwege kunnen
blijven.
Aangezien de noodzakelijke verbetering
van de financiële positie niet uitsluitend
door een verlaging van de rijksuitgaven
zal kunnen worden bereikt, zal enige ver
hoging van de inkomsten van de staat on
vermijdelijk zijn. De minister is zich er van
bewust, dat, gezien de nog altijd zware be
lastingdruk, dit middel tot verbetering van
de financiële positie van de staat met grote
behoedzaamheid zal moeten worden aan
gewend.
De minister zegt verder dat aan elke
maatregel tot vermindering van het over
heidstekort bepaalde nadelen zijn verbon
den. Dit geldt ook voor een vermindering
of afschaffing van prijssubsidies. Niettemin
is de minister van oordeel, dat subsidie
verlaging niet kan worden gemist. Hij acht
het wenselijk, dat algemeen gebruikte goe
deren en diensten normaliter uit het in
komen worden gekocht, vooral tijdens
hoogconjunctuur met veelal stijgende in
komens.
Een nadeel is echter het prijsverhogend
effect. Echter mag niet uit het oog worden
verloren, dat indien de subsidieverlaging
uit het complex van maatregelen zou wor
den gelicht, een overbesteding, met als
consequentie een opwaartse druk op de
prijzen en een ongunstige ontwikkeling
van de betalingsbalans, in de hand zou
worden gewerkt.
De kwantitatieve betekenis van de prijs
subsidies is belangrijk. Alleen reeds de af
schaffing van de subsidies op melk en
suiker zou 70 miljoen gulden per jaar op
leveren.
Nog belangrijker zijn de huursubsidies.
aldus de minister. Een verhoging van de
huren van voor-oorlogse woningen is nut
tig voor de verhoudingen op de woning
markt. Zij zal bovendien het budget van
de overheid, die een groot aantal voor
oorlogse woningen exploiteert of subsi
dieert, verbeteren. Een stijging in 1957 van
de huren van voor-oorlogse woningen met
25 pet zal er voorts toe bijdragen, dat voor
nieuw te bouwen woningen het subsidie
per woning niet behoeft te worden ver
hoogd.
De verklaring in de miljoenennota, dat
naast de voorgenomen afschaffing van de
Vereveningsheffing, niet valt te rekenen
met een verdergaande belastingverlaging
bij wijze van tegenwicht voor de lasten,
voortvloeiende uit een huurverhoging en
de algemene ouderdomsvoorziening, doelt
op alle belastingverlichtingen welke de to
tale belastingopbrengst verminderen. De
minister is overigens van mening, dat de
vraag, of inhet algemeen onvolkomen
heden in de belastingwetten door middel
van elkaar compenserende verlichtingen en
verzwaringen behoren te worden ver
beterd, niet ter gelegenheid van de invoe
ring van een huurverhoging of van de
algemene ouderdomsvoorziening, doch in
het ruime verband van de belastingheffing
in beschouwing dient te worden genomen.
Hoe rijper van jaren ik word, des te ge
ringer is mijn opwinding over allerlei ge
beurtenissen.
Dit is een heel normaal verschijnsel, maar
het is vervelend omdat het cynisch-zijn
vervelend is. Ik zie allerlei plaatjes van
allerlei mannen die ik belangrijk behoor
te vinden, doch hoe meer van die plaatjes
ik zie, des te onbelangrijker ga ik ze vin
den.
Ik zie plaatjes van staatshoofden-op-
visite die erewachten inspecteren; van
volksleiders die achter microfoons staan te
betogen; van politieke heren die elkander
glimlachend de hand schudden; van mooie
dames die heur rondingen op het voorde
ligst voor de lens brengen; van met me
dailles overdekte excellenties; van krans-
leggende grootmogols; van kabinettenfor-
merende belangwekkendheden; en ik ga
er steeds meer en steeds duidelijker een
poppenspel in zien, een nooit-eindigende
reeks van kinderachtigheden, die niets te
maken hebben met de problemen en dra
ma's die het wereldtoneel beheersen.
Het eigenaardigste en wanhopigste vind
ik, dat al deze heren zonder twijfel niet
dommer zijn dan ik. Integendeel: om ten
slotte op die plaatjes te komen moet men
iets in zijn mars hebben. Er zijn mensen
die altijd maar weer beweren dat ook (of
juist) de domme carrière maakt, maar dat
is gemakkelijke demagogische praat. Voor
mij staat het vast dat al die prentjes-
meneren ze alle vijf behoorlijk bij elkaar
hebben.
Maar hoe komt het dan dat zij niet zien
wat ik zie: dat het allemaal zo onecht, zo
flauw, zo kinderlijk leugenachtig is? En dat
het wat veel ernstiger is allemaal
niets te maken heeft met de werkelijkheid,
met de grote dingen waar het alleen maar
om gaat?
In het gunstigste geval nemen al die
heren al die dingen net zo weinig au
serieux als ik dat doe maar hoe is het
dan mensemogelijk dat zij die spelletjes
b 1 ij v e n spelen, dat zij al die nonsens met
een strak of glimlachend gezichtje kunnen
volhouden, al maar net doende of zij het
wél au serieux nemen?
Nu ben ik er stellig van overtuigd, dat
wat ik steeds duidelijk voel, door steeds
meer mensen gevoeld wordt en dat steeds
meer mensen hun schouder glimlachend
of geërgerd optrekken, wanneer zij een
hoge heer in een slee omringd door wit-
gehelmde supermannen zien voorbij-ijlen,
of wanneer zij het eeuwige plaatje van de
met sterren en kruisen behangen grote man
bekijken. Ik geloof dat al die onwezenlijke
flauwiteit steeds meer naast de werkelijk
heid en naast het leven komt te staan en
dat steeds meer mensen dat gaan onder
kennen.
Dacht u werkelijk dat het iemand in
teresseert of de Emir van Monteblanco, de
Zamzam van Zamzam of de Keizer van Me-
sopotamië met de gebruikelijke eerbewijzen
in Montebello, in Arcadië of in Lage Ruige
Weide worden ontvangen?
Elias
