Schrijven Verenigde Staten houden zich afzijdig in Midden-Oosten „Duidelijk geval van agressie", zegt premier Nehroe van India Labour-motie van afkeuring tegen de Britse regering O Eisenhower steunt behandeling van de Frans-Britse actie in UNO-Assemblée „UNO moet sneller handelen dan de aanvallers en de indringers Eden zou, tnèt Parijs, ten volle bereid zijn de wereldopinie te trotseren wollen dekens DeTandpasta van standing^ ZENUWRUST DONDERDAG 1 NOVEMBER 1956 5 Pijnlijke verwijten Felle critiek Nieuw Jordaans kabinet Benzinerantsoenering in Groot-Brittannië verwacht Mendès-France wil beraad van de „Grote Vier" Australië en Nieuw-Zeeland steunen Brits-Franse actie Reclame aanbieding Felle brand in woonhuis te Amsterdam Persstemmen over de Egyptische crisis In discrediet Overleg Cynisme „Onzinnige daad", oordeelt de Manchester Guardian (Van onze correspondent in Washington) Vla alle grote radio- en televisiezenders heer president Eisenhower gisteravond het Amerikaanse volk kort en krachtig toege sproken. Zijn rede, die slechts een kwartier duurde, moet indruk hebben gemaakt. De Verenigde Staten, aldus Eisenhower, zullen zich in het Midden-Oosten van gevechts handelingen onthouden en door middel van de UNO-Assemblée zal extra morele druk op de aanvallers worden uitgeoefend. De Veiligheidsraad heeft namelijk op voorstel van Joegoslavië besloten dat de Algemene Vergadering heden in buitenge wone zitting in New York zal bijeenko men. Eisenhower kon alleen met optimisme spreken over de toestand in Midden-Euro pa. Hij maakte bekend dat de Amerikaan se regering in verbinding staat met de nieu we regering in Polen over economische hulpverlening. De Amerikaanse president heeft blijk gegeven van grote zelfbeheersing. Want hoewel Washington gegriefd is over het geen zich in Egypte voltrekt, vermeed Eisenhower van een samenzwering te spre ken. Hij zei alleen dat Washington niet ge kend is in of geraadpleegd is over de ac ties van Israel en van Groot-Brittannië en Frankrijk. „Eisenhower verklaarde zelfs: „Het is kennelijk het recht van al deze landen zulke beslissingen te nemen en tot zulke daden over te gaan". Deze ruimheid van opvatting is eigenlijk in tegenspraak met wat Eisenhower zei: „De daden die zijn on dernomen laten zich nauwelijks in over eenstemming brengen met de beginselen en doelstellingen van de UNO. De presi dent acht de zaak in de UNO niet afge daan. Hij wenst een behandeling in de Al gemene Vergadering, waar het veto niet geldt en waar de aanvallende partijen on der de druk der wereldopinie kunnen worden gebracht. Vergeleken met de felle opmerkingen aan het adres van Groot- Brittannië en Frankijk, die men in Wash ington in officiële kringen kan beluiste ren, is de toon der grote Amerikaanse bla den betrekkelijk gematigd. Eisenhowers rede gaf er reeds blijk van dat de opwin ding begint te bedaren. De president zei dat de Verenigde Staten de vriendschap met Groot-Brittannië en Frankrijk wensen te handhaven. Men beseft in Washington dat een zekere vorm van samenwerking met Londen en Parijs noodzakelijk blijft. Men heeft wel overwogen de militaire steun aan deze staten stop te zetten, doch heeft dit plan weer laten varen. Na de er varingen van de laatste dagen zullen even wel de pogingen om in de Noordatlanti- sche Verdragsorganisatie tot meer politiek overleg te geraken, door vele Amerikanen schamper worden bejegend. De isolationdsten in de Verenigde Staten zullen door de Brits-Franse actie ongetwij feld in hun streven worden gesterkt. Eisenhower zei volgens Reuter en AFP nog dat de „gewapende aanval" van Groot- Brittannië en Frankrijk tegen Egypte „bij vergissing" is ontketend. „Wij aanvaarden het gebruik van geweld niet als een wijs en geschikt middel ter regeling van inter nationale geschillen". Eisenhower ver klaarde dat de Verenigde Staten zich vol ledig bewusit zijn van de diepe bezorgdheid van Israel, Groot-Brittannië en Frankrijk en dat zij van mening zijn dat de toestand in het Midden-Oosten „onnodig" verer gerd is door de politiek van Egypte zelf. Met betrekking tot het Brits-Franse veto over de Amerikaanse resolutie zei de pre sident, dat de Verenigde Staten „voorne mens zijn deze zaak voor de algemene ver gadering van de Verenigde Naties te bren gen". Vooraanstaande Amerikaanse kranten noemen enige van Dulles' verwijten, die de minister in vertrouwelijke gesprekken zou hebben geuit: 1. Engeland en Frankrijk hebben de afgelopen week hun bedoelin gen angstvallig voor Amerika verborgen gehouden; 2. de Amerikaanse ambassa deurs zijn bewust door Engeland en Frankrijk op een dwaalspoor gebracht; 3. militaire attache's van Frankrijk en En geland zouden twee of drie dagen van te voren geweten hebben wat Israel van plan was, en de Amerikaanse militaire attaché zou in onwetendheid zijn gelaten; 4. uit het eerste Israëlische communiqué'zou het sa menspel met Frankrijk en Engeland ge bleken zijn. Daarin werd gezegd, dat het Suezkanaal het doel van de Israëlische actie was. Dit zou hebben moeten dienen om de Britten en Fransen een voorwend sel tot interventie te geven; 5. Israel zou wel eens voor zijn hulp beloond kunnen worden met een stuk Jordaans grondge bied en de rest van Jeruzalem; 6. Ame rika zou het Britse ultimatum aan Egypte als een van de brutaalste beschouwen die ooit zijn gesteld; 7. door hun militair op treden tegen Nasser zouden de Britten en Fransen naar Amerikaanse mening het Westelijke standpunt tegenover het Russi sche imperialisme ernstig hebben ver zwakt, juist nu Oosteuropese landen tegen de overheersing van Moskou in verzet ko men. Aldus enkele leidende Amerikaanse dagbladen. Geen enkele van deze beschul digingen is evenwel, openlijk door Dulles of een andere hoge ambtenaar in het open baar geuit. Sommige Amerikaanse kranten oefenen scherpe critiek op het veto van Frankrijk en Engeland in de Veiligheidsraad. De „Washington Post" schrijft, dat daarmee het Atlantisch bondgenootschap ver scheurd is. Amerika is nu verplicht om, als de Israëliërs niet terugtrekken, Egypte te hulp te komen, aldus het blad. De „Wash ington Evening Star" meent, dat Frankrijk en Engeland, met Israel als een soort lok vogel, tot bruut geweld zijn overgegaan op de oude imperialistische wijze. Volgens dit blad zal het avontuur, ook als het slaagt, een haat en een wantrouwen jegens Frank rijk en Engeland wekken, waar deze lan den nog jarenlang de last van zullen on dervinden. Stevensons oordeel Stevenson, de Democratische kandidaat voor het presidentschap meent dat de re- gering-Eisenhower in grote mate verant woordelijk is voor de crisis in het Midden- Oosten wegens haar sussende politiek. Amerika is verplicht de integriteit van Is rael te steunen, zo zei hij. De perschef van het Witte Huis, Hager- ty, heeft bekendgemaakt, dat Eisenhower in de afgelopen dagen met premier Eden van Engeland en premier Mollet van Frankrijk heeft gecorrespondeerd over de toestand in het Midden-Oosten. De officiële Britse bekendmaking, dat bommenwerpers aanvallen uitvoeren op militaire doelen in Egypte, was voor het Witte Huis geen verrassing. Hagerty verklaarde: „dat we ten wij", toen een verslaggever hem de eerste berichten bracht. De Verenigde Sta ten blijven vastbesloten, de drie-mogend- hedenverbintenis van 1950 om ieder slacht offer van agressie in het Midden-Oosten te hulp te komen, na te komen, zo zei Ha gerty. Jeugdige leden van de verbindings dienst van het Israëlische leger staan via een mobiel radio-zend- en ont vangststation in verbinding met het hoofdkwartier van de strijdkrachten. AMMAN (Reuter). Soeliman Naboelsi, leider van de Jordaanse nationale socialis ten partij, die opzegging van het Brits- Jordaanse verdrag, een federatie met Syrië en een eventuele unie met Egypte voor staat, heeft een nieuw Jordaans kabinet levormd, waarin hijzelf premier en mi nster van Buitenlandse Zaken is. De samenstelling van het kabinet is door koning Hoessein goedgekeurd. Naboelsi is Jordaans ambassadeur te Londen geweest. NEW YORK (Reuter/AFP). Premier Nehroe van India heeft de secretaris-ge neraal van de UNO Hammarskjoeld woens dag een brief doen toekomen, waarin hij verklaart te hopen „dat de UNO de on middellijke terugtrekking van alle buiten landse troepen zal eisen. De UNO moet sneller handelen dan de aanvallers en de indringers". Het is duidelijk en toegegeven, dat Israel zich op grote schaal heeft schul dig gemaakt aan agressie jegens Egypte. Inplaats dat het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk deze agressie een halt trachten toe te roepen, vallen zij zelf Egyptisch ge bied binnen. Ik herinner me geen zwaarder geval van agressie dan hetgeen tegen Egyp te geschiedt". Nehroe vraagt krachtige maatregelen van de UNO om te verhinderen, dat de wereld in een oorlog wordt gestort. De Brits-Franse aanval op Egypte is niet al leen een belediging van de Veiligheidsraad en een schending van het UNO handvast, maar houdt tevens de mogelijkheid van de ernstigste gevolgen in de gehele wereld in. Nehroe,.zond oolc dringende, persoon lijke boodschappen over de toéstand in het Midden-Oosten aan president Eisenhower, Sir Anthony Eden en Güy Mollet, de'Brit se en de Franse premier, en aan president Nasser van Egypte. Hij zou op allen een beroep hebben gedaan al het mogelijke te doen tot stopzetting van de vijandelijk heden en het tot stand brengen van een re geling door onderhandelingen. Nehroe heeft in een toespraak verklaard dat onafhankelijke landen in Azië en Afri ka die zich respecteren de „duidelijke en openlijke agressie" van de Britten en Fransen tegen Egypte niet zullen dulden. Indiase ambtenaren waren „verbijsterd" toen zij hoorden van de Britse en Franse veto's in de Veiligheidsraad. Men be schouwt de toestand als zeer alarmerend. De Canadese minister van Buitenlandse Zaken, Pearson, heeft gezegd, dat Canada het betreurt, dat Groot-Brittannië en Frankrijk het nodig vonden een ultimatum te stellen. Canada was tevoren niet inge licht. De minister deelde mede, dat zijn regering nog niet heeft vastgesteld of het Israëlische optreden tegen Egypte al of niet agressie is. Het Russische partijblad „Pravda" ver klaart, dat Israel Egypte nooit zou hebben durven aanvallen, als het niet door de Ver enigde Staten, Engeland en Frankrijk ge- LONDEN (United Press) Het Britse ministerie van Defensie heeft een systeem ontworpen volgens hetwelk op korte ter mijn de distributie van benzine kan wor den ingevoerd. De distributie zal volgens een woordvoerder van het ministerie wor den gemotiveerd door de staat van oorlog. Er is een beschikking van het ministerie van Defensie van kracht geworden, volgens welke de regering alle fasen van distributie voor benzine en andere olie-produkten kan invoeren. Het regeringstoezicht wordt vol gens de beschikking uitgestrekt tot de pro- auktie en de prijzen van deze produkten. steund was. „De agressie is ook gericht te gen andere landen in het Midden-Oosten en zij houdt nauw verband met de algeme ne politiek van de Westelijke landen in dat gebied", aldus deze Russische commentaar. Premier Boelganin en partijsecretaris Kroesjtsjev hebben verklaard, dat zij on gerust zijn over de toestand in het Midden oosten. De Russische ambassadeur in Is rael, Abramov, heeft namens zijn regering bij de Israëlische minister van Buitenland se Zaken, mevrouw Golda Meir, een krach tig protest laten horen tegen de „Israëli sche agressie". PARIJS (Reuter) Pierre Mendès- France, de oud-premier en leider van de Franse radicale partij, heeft gepleit voor een onmiddellijke bijeenkomst van de „Grote Vier" (Groot-Brittannië, Frankrijk, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten) teneinde te voorkomen, dat het Midden- Oosten „in vlammen opgaat". In een com muniqué voor de pers verklaarde Mendès- France, die na het begin van de Israëli sche aanval op Egypte nog een gesprek mét premier Mollet had gehad, dat de „Grote V' r" de macht bezitten om een oorlog te stuiten. „Wij staan misschien aan de voor avond van een algemene oorlog. Het con flict tussen Israel en de Arabische staten zal niet gemakkelijk kunnen worden ge lokaliseerd". De oud-premier voegde hier aan toe, dat de „dramatische gebeurtenis sen", die zich vorige week in Tunesië en Marokko hebben voorgedaan, zich elk ogenblik kunnen herhalen. De Suezkwes- tie zou tot incidenten kunnen leiden, het geen de lont in het kruitvat zou betekenen. CANBERRA (Reuter) De Australische premier, Robert Menzies, heeft in het Australische Huis van Afgevaardigden meegedeeld, dat Australië de Britsch-Fran- se actie in het Midden-Oosten steunt. Ook de Nieuwzeelandse premier, Sidney Hol land, heeft verklaard dat hij volledig ver trouwen heeft in de Britse bedoelingen wat betreft de actie in Egypte. (Van onze correspondent in Londen) De Britse regering en de Labouroppositie staan feller dan ooit tegenover elkaar. Pre mier Sir Anthony Eden verklaarde gisteren bij de voortzetting van het debat over de gebeurtenissen in het Midden-Oosten, dat de weg die de regering heeft ingeslagen de enig juiste is. Het tot Egypte gerichte aan bod om een tijdelijke bezetting van de ka naal-zone toe te staan, is nog steeds van kracht en vormt het beste middel om de vijandelijkheden te beëindigen en uitbrei ding van het conflict te voorkomen, aldus Eden. Oppositieleider Hugh Gaitskell, die gisteren eenstemmig is herkozen als leider van de Labourfractie, acht de Britse inter ventie in Egypte een rampzalige dwaasheid, een inbreuk op het UNO-handvest en een slag in het gezicht van de Veiligheidsraad, op het ogenblik, dat Polen en Hongarije de vrije wereld de grootste bemoediging in jaren hebben gegeven. De oppositie diende een motie van afkeu ring in, waarin in de scherpste bewoordin gen critiek wordt uitgeoefend op de manier, waarop de Britse regering de crisis in het Midden Oosten heeft aangepakt. Verder be schuldigt Labour de regering er van dat zij het Britse volk en het Britse gemenebest onderling verdeeld heeft en het bondge nootschap met de Verenigde Staten in ge vaar heeft gebracht. Labour is van plan overal in het land demonstraties te houden en de wereld dui delijk te maken, dat miljoenen Britten het oneens zijn met het optreden van de rege ring. Deze voorgenomen campagne, al is zij geen rechtstreekse sabotage van de mili taire inspanning, kan zo wordt gevreesd het moreel van de troepen ondermijnen. De oppositie wil door beïnvloeding van de openbare mening zodanige druk op de re gering uitoefenen, dat zij haar tegenwoor dige houding moet opgeven. Zonneklaar is voorts gebleken, welk een afgrond er ten opzichte van het Midden-Oosten bestaat tussen de Franse en Britse socialistische partijen. De conservatieven heffen de juichtoon aan dat het Britse leiderschap in de wereld ein delijk is hersteld. Er moest in het Midden- Oosten tenslotte worden opgetreden en zo wordt betoogd Engeland was daar voor het aangewezen land omdat het in dit gebied nu eenmaal historisch een bijzon dere verantwoordelijkheid draagt. Eden zei nog eens dat het bondgenootschap met de Verenigde Staten zeker niet betekent dat Groot-Brittannië altijd critiekloos met Amerika zou moeten meegaan. Er ontstond een geweldig tumult op de Labour-banken, toen Eden bij de opening van het debat weigerde te onthullen of de militaire ope raties tegen Egypte al of niet begonnen waren. Het enige, dat Eden wilde zegggen, was dat de regering niet op haar beslis sing zou terugkomen. De oppositie wilde, als de actie nog niet begonnen was, de kans niet laten voorbijgaan om een oorlog met Egypte op het laatste ogenblik te voor komen. Selwyn Lloyd, de minister van Buiten landse Zaken, bevestigde later in het La gerhuis, dat .de luqht.-operaties tot Egyp tische militaire doelen hoofdzakelijk vliegvelden worden beperkt, De Egyp tische burgerbevolking is gewaarschuwd zich verre van deze doelen te houden. Sel-* wyn Lloyd ontkende het bericht van radio Caïro dat de Britten Cairo zouden hebben gebombardeerd. Nieuwe situatie Eden werd tot tweemaal toe door de op positie uitgejouwd en herhaaldelijk geïn terrumpeerd. De premier verklaarde dat de regering geweigerd, heeft Israel in. de Veiligheidsraad van agressie te beschuldi gen met het oog op de voorafgaande agres- 160 km van de eigen grens terugtrekken. In Londen verwacht men dat Israel zal trachten zich meester te maken van de Egyptische Gaza-strook, die voor het land steeds een bedreiging heeft betekend. Gaitskell: misbruik Gaitskell verklaarde dat de Britse rege ring misbruik van de situatie maakt om het Suezkanaal te bemachtigen. Hij hecht blijkbaar waarde aan de geruchten over een samenspannen tussen Israel, Engeland en Frankrijk, hetgeen Selwyn Lloyd met klem ontkend heeft. Engeland haalt zich volgens Gaitskell een golf van haat op de hals. De Britse regering heeft een streep gehaald door de gehele na-oorlogse poli tiek. Het is volgens Gaitskell vrijwel zeker dat de UNO-Assemblee zich met een twee derde meerderheid tegen Engeland zal uit spreken. Dan zal een zeer ernstige situatie ontstaan omdat, aldus Gaitskell, de hele UNO-macht tegen Engeland kan worden aangewend om haar te doen stoppen. Sel wyn Lloyd betoogde dat Engeland uit zelf verdediging heeft gehandeld, namelijk om zijn landgenoten in Egypte te beschermen. Uit Edens verklaring en de gedachten- wisseling met de oppositie kunnen volgens Reuter de volgende conclusies worden ge trokken: 1. de Brits-Franse beslissing, om de Suez-kanaalzone te bezetten, na de Egyptische verwerping van het verzoek zulks te mogen doen, is onherroepelijk; 2. Engeland en Frankrijk achten het een zaak van bijzonder belang, dat Egypte niet alleen het beheer over het Suez kanaal in handen houdt en 3. om verwezen lijking van dit tweede punt te bereiken, zijn beide landen ten volle bereid critiek en veroordeling, uit welk gedeelte der we reld ook, te aanvaarden. ADVERTENTIE DUBBELFACE 150 x 200 14.90 WOLLEN FANTASIE DEKENS 150 x 200 20.75 170 x 220 25.90 190 x 235 31.50 ZIE DE ETALAGES Kruisstraat 11 Haarlem Telefoon 11491 Een felle uitslaande brand heeft woens dagmiddag de tweede, derde en zolder verdieping van een woonhuis in de Nico- laas Beetsstraat nr. 56 nabij de Kinker straat in Amsterdam-West vernield. Ook de zolderverdieping van het ernaast gele gen pand nr. 58 brandde uit. Twee brand weerlieden geraakten door de rook be dwelmd en werden naar de kazerne terug gebracht. De politie is öp grond van het onderzoek sie door de Egyptische campagne tegen door de brandpiket de mening toegedaan, Israel, tegen Groot-Brittannië en tegen het dat een 7-jarig knaapje in het pand nr. 56 westen. Het nieuwe in de stituatie is, dat Engeland, hoewel het officieel nog neu traal wenst te blijven, in het conflict tussen de Arabische landen en Israel, in feite Is rael morele en indirekte ondersteuning heeft gegeven, want Israel mag volgens het Britse ultimatum 160 km binnen Egyptisch grondgebied blijven en Egypte moet zich met lucifers heeft zitten spelen, waardoor een paar rolletjes oud behangselpapier in een kast in brand zijn geraakt. De bewo ners van de tweede verdieping, een gezin van vier personen, die niets van hun in boedel konden redden, waren niet tegen brand verzekerd. De familie van drie per sonen, die op de derde verdieping woont, was wel verzekerd. ADVERTENTIE Schrijven, wat is dat eigen lijk? Gedachten op papier zet ten, beweert men, doch dat lijkt mij een zeer oppervlak kige en zelfs ondeskundige de finitie. Want gedachten zijn zozeer het onvervreemdbare, onkenbare innerlijke eigendom van de mens dat zij meestal enkel reeds door in letters en zinnen op papier te worden gezet hun eigen wezen ver liezen en in de tastbaarheid en zichtbaarheid zichzelf ver loochenen. Schrijven kan ech ter ook iets anders zijn. Wellicht is het vaak slechts een aaneenrijgen van letters en woorden tot een charmante en sierlijke krans van uiter lijke opsmuk, terwijl de ge dachten, die onder het vlech ten kwamen en gingen, ver vliegen in de oneindigheid, zoals de liederen van kinderen die bloemenkransen maken in de voorjaarswei. Die kinderen vlechten niet hun liederen, doch de geplukte bloemen. En ziet hoe snel de margrieten en madeliefjes ver welken zodra zij geplukt en gevlochten zijn. De woorden der mensen, gesproken en ge schreven, verwelken en ver flensen meestal zodra zij ge sproken en geschreven zijn, omdat het leven eruit gevlucht is. En dat leven is de gedachte. Een enkele maal vangt een mens zijn zuivere gedachte in een zin, een woord, een ge zegde. Een ziel, gevangen in een lichaam van letters, om kleed met een lijf van inkt dat beweegt en handelt en zich ontwikkelt met de tijden en blijft leven voor allen die het zien willen. Wie een levend woord kan schrijven, is een groot man. Het is een ij del streven, een groot man te willen wezen. Doch wanneer men ziet en verneemt, hoe en wat mensen schrijven en op welke ge dachteloze wijze zij woorden en zinnen als dode kinderen doen geboren worden, vraagt men zich af waarom dat zo moet zijn: denken deze mensen niet, of doen zij hun best hun gedachten te verbloemen? Trachten zij te schrijven op een wijze, die hun innerlijk verborgen houdt of schrijven zij zonder hun innerlijk te raadplegen? Het gaat niet om gedichten of andere litteraire pogingen. Leest de brieven, die ge krijgt, en ziet hoe de mensen in hun epistels zich als vreemden ver hullen in een deftige of be lachelijke conventie, in een ge bruik van termen die zij uit de ladekastjes van hun ge heugen pasklaar tevoorschijn halen. Zinnen als plastic ge bruiksvoorwerpen, tevoren ge perst en gepolijst voor alge meen gebruik. En ziet hoe zij zelfs deze „pre-fabricated" spelling zonder blikken of blo zen verkeerd gebruiken en neerzetten zonder te beseffen wat zij doen. Terwijl hun gedachten hun rijke, variabele voorraad schuur van eigèn denkbeelden en veeldimensionale verge zichten buiten spel blijven en een nutteloze rondedans doen. We moeten het niet al te diepzinnig bekijken niet iedereen immers kan een Hooft of Schiller zijn. Doch het is een helaas verstorven gewoonte om in de dagelijkse omgang een persoonlijke stijl en gratie te leggen, ook bij kleinigheden. Persoonlijke, let wel. En verder, om ook in het geschreven woord zorgvuldig en weldoordacht zichzelf te blijven. De man die mij een brief schrijft met de volgende zin, moet wel weinig zelfkennis hebben, aangezien hij blijk baar dingen doet die hemzelf grotelijks verwonderen. Hij schrijft namelijk: „Tot mijn grote verbazing deel ik u mede. dat...." Een ander critiseert een krantenbericht aldus: „De toe dracht van het door u gemelde ongeluk op de Botermarkt was niet geheel juist." Hij is dus blijkbaar van mening, dat dit ongeluk zich op een geheel andere wijze had moeten toe dragen en ofschoon wij moe ten toegeven dat de meeste ongelukken beter zouden af lopen wanneer zij anders zou den gebeuren, moet ons toch van het hart dat daar weinig aan te doen zal zijn. De dingen gebéuren nu eenmaal. „Deze film met Marilyn Monroe, zich afspelend aan de Rivièra, is een lor", schrijft iemand naar aanleiding van een hem niet streng genoeg voorkomende beoordeling. Doch voor zover valt na te gaan is er nooit een film ge maakt waarin Marilyn Mon roe zich aan de Rivièra af speelt. Of bedoelt de geachte briefschrijver „afspoelend?" In dat geval zijn wij het met hem eens. Dat moet een lorrig ge zicht zijn. Over films gesproken er is mij een zin bijgebleven uit een recensie in een weekblad, die wel moet zijn neergeschre ven door een man wiens zin voor symboliek nog sluime rend was. „Het arme meisje, op zulk een argeloze wijze in de val gelopen, dreigde moe der te wordenKijk eens, alles goed en wel. Ik kan medelijden hebben met een ax-m, argeloos meisje dat in een val loopt. Maar als ze be gint te dreigen en dan nog wel met zulk een ondoordacht en ophefmakend voornemen, dan rijst bij mij het vermoeden dat zij toch minder argeloos is dan zij lijkt. „In dat jaar", schrijft een persbureau-correspondent op gewekt, „werd de uitvinder van de cacao in poedervorm geboren". Welk een opzienbarende ge beurtenis moet dat zijn ge weest voor de gyneacologen! En hoe moest dat met die luiers? Een merkwaardig incident heeft zich onlangs afgespeeld in een kerk ergens in Noord - holland, want een nieuwsblad schreef: „Onder het zingen van Te Deum Laudamus van de bruidjes schreed de neo mist het kerkgebouw uit". De neomist had volgens mij helemaal niet behoren te zin gen. En het gezang „Te Deum Laudamus van de Bruidjes" is in geen enkele bundel te vin den. Het moet een betreurens waardige indruk hebben ge maakt, dat de neomist zijn zenuwen zo slecht in bedwang had. Na nog ergens gelezen te hebben, dat bij een veldtocht tegen de bruine rat enorme successen werden behaald en dat „de dode ratten zich op stapelden", verbaast mij niets meer. Want als de doden zelf gaan medewerken aan een or delijke opruiming, kan men in dit ondermaanse voortaan alles verwachten. Tx-ouwens, de wereld van heden is toclx al een verbazing wekkend totaal. In dat opzicht ben ik het volkomen eens met de man, die mij droevig liet weten: „Als onze voorvaderen dit nog moesten meemaken, zouden zij zich in hun graf omdraaien". Inderdaad. Zij zouden wen sen écht dood te zijn. J. L. „Wat wij vreesden," zegt het Handelsblad, „is nog actueler geworden. Mocht een werkelijke oorlog uitbreken, dan wordt de eenheid der wes telijke wereld op een zware proef gesteld en zal de strijd om de beheersing van het Naburige Oosten nu ook met de Russen als belangheb benden tot een der ernstigste crises leiden in de geschiedenis sinds het einde van de oorlog." In de Veiligheidsraad is de breuk tussen de V.S. enerzijds en Engeland en Frankrijk anderzijds wel de meest fatale van alle gebeurtenissen ge weest. In deze raad hebben de V.S. voorgesteld zowel het terugtrekken te eisen van de troepen van Israël, als elke militaire operatie van ande ren te verbieden. De Britten en Fransen hebben niet willen afzien van het bezetten van de zone van het Suezkanaal. Hun veto heeft de Veilig heidsraad verlamd. Nog niet het functioneren van de V.N., want in kringen van de volkeren organisatie wordt nu koortsachtig gewerkt aan het bijeenroepen van de assemblee, welke haar morele gezag kan aanwenden, om alsnog opera ties op grote schaal te voorkomen. Misschien hoopt men op een slechts „symbolische" bezet ting van de kanaalzone, waarvan Eden heeft gesproken. Doch ook dit is slechts mogelijk, in dien de Egyptenaren die aanvaarden. Hoe het zij: de V.S. hebben overwogen, dat elke werke lijke bezetting van de kanaalzone het Westen ernstig in discrediet zou brengen in de ganse Arabische wereld: dat Saoedisch Arabië (nauw met de V.S. verbonden) en Irak en Jordanië (bondgenoten van Engeland) zich zouden afwen den van de Westelijke wereld, hoewel die de medewerking der Arabieren dringend behoeft voor de oliewinning, de vaart door het Suez kanaal en het afwijzen van Russische infiltratie pogingen. Aan dit gevaar hebben de V.S. zich niet willen blootstellen. Het Parool meent: „Het is achteraf wel duidelijk, dat Londen en Parijs op de hoogte waren van de Israëlische aanval op Egypte. Het is zelfs niet gewaagd te veronderstellen, dat er tussen de drie landen overleg is gepleegd omtrent het juiste tijdstip van de aanval. Rusland heeft de handen vol aan Oost- en Centraal Europa en misschien zelfs ook in eigen land. Het is door de destalinisatie in eigen kring en in de satellietlanden blijkbaar verzwakt of moet men zeggen, dat de destalini satie juist de uiting van die verzwakking was? tn ieder geval zullen de Russen op dit ogenblik weinig lust hebben om aan de Arabische landen meer dan morele steun te geven." „Gezegd moet worden, dat het optreden van Engeland en Frankrijk van een verrassend cy nisme getuigt," schrijft de Nieuwe Rotter damse Courant. Eden heeft gisteren in het Lagerhuis niet gepoogd dit optreden wette lijk te rechtvaardigen. „Wij baseren deze aan gelegenheid op de situatie van het ogenblik," zeide hij zonder blikken of blozen. Die situatie was dan ook, zoals opgemerkt, uitgelezen: Is raels militaire ruggesteun gewaarborgd, Amerika gebonden door een verkiezingscampagne, Rus land bedreigd door ineenstorting van zijn Oost europees glacis. Weinig staatslieden zouden in vroeger eeuw niet van die gelegenheid gebruik gemaakt hebben. Thans leven wij echter in een eeuw, waarin het democratische Westen langzamerhand de gevangene is geworden van zijn eigen beginse len. Door de i-echtsorde, waarvan het de begin selen aanvaard heeft weten te krijgen, wordt het zelf meer gebonden dan zij, die een andere opvatting over het recht hebben. Deze vrijwil lige onderwerping aan een onafhankelijk rechts stelsel, deze zelfbeperking, is de essentie van de democratie en is dus slechts mogelijk in een maatschappij, waarin allen zich deze zelfbeper king opleggen. Dit is niet het geval in de inter nationale maatschappij. Vandaar dat de laatste jaren het Westen de twijfel bekroop: Fiat justi- tia et pereat mundus? Wat recht is geschiede, al vergaat de wereld? Deze twijfel werd luide, toen Nassers coup tegen een vitaal element van onze gebrekkige wereldorde, indien ongestraft geble ven, een aantrekkelijk voorbeeld voor andere vrijbuiters over de gehele wereld dreigde te worden. Engeland en Frankrijk hebben gemeend zich te moeten bevrijden van deze twijfel door hun veto uit te spreken. Voor Engeland was dit een precedent. Frankrijk had dit reeds eerder ge daan (bij één gelegenheid Nederland door zijn veto vrijwarende voor een veroordeling). Voor velen in het Westen komt dit veto als een schok: waarin onderscheiden Engeland en Frankrijk zich nu -van Rusland? Blokkeren zij nu niet evengoed als Rusland zo vele malen gedaan heeft, de ontwikkeling van een wereldrechts orde? Het is moeilijk deze vragen niet te be amen. Ook hun voorbeeld kan aantrekkelijk zijn voor vrijbuiters. Slechts wanneer zij getoond zullen hebben, dat uit hun optreden een voor allen veiliger en rechtvaardiger regime in het Suezkanaal kan voortkomen dan overleg (al dan niet in het kader der Verenigde Naties) heeft kunnen bereiken het zou dan niet de eerste keer in de geschiedenis zijn dat macht een factor bij rechtsvorming kan zijn dan zouden zij iets van hun schuld gekweten hebben." ADVERTENTIE Zwaarmoedige gedachten, tobberijen en angstgevoel worden verdreven door MIJNHARDT'S ZENUWTABLETTEN In Versterken stemmen U het zelfvertrouwen en weer moedig en rustig. (Van onze correspondent in Londen) De liberale „Manchester Guardian" noemt het Bi-its-Franse ultimatum een onzinnige daad, die Engeland in een oorlog kan ver wikkelen met de gehele Arabische wereld. Erger is dat talloze andere landen Enge land en Fi-ankx-ijk zullen veroordelen. Het grote gevaar is, dat bij voortduring van de Israëlische actie Irak in het conflict zal worden betrokken. Het Israëlische succes van vandaag wordt misschien gekocht met de ondergang van morgen. Indien Is rael snel terugtrekt, dienen de onderte kenaren van de drie mogendheden-verkla- ring duidelijk te maken, dat zij Israel te hulp zullen komen bij een nieuwe schen ding van haar grenzen. De „Times" schuift de verantwoordelijk heid voor het Frans-Britse besluit op Is rael af, maar erkent dat het gevaar dreigt, dat het Suez-kanaal door bombardementen onbruikbaar zal woi-den gemaakt. De rege ring zou er echter verkeerd aan gedaan hebben, als zij werkloos was blijven toe zien. Stoutmoedigheid werpt vaak vruch ten af, maar het risico kan niet worden ontkend. Indien dit alles eerder zou zijn gebeurd, zouden de Arabische reacties waarschijnlijk gemengd zijn, wegens het ook in de Arabische landen bestaan de wantrouwen tegen Nasser. De liberale „News Chronicle" noemt het besluit „een gigantische gok", Waarbij En geland staat of valt. Indien Eden geleid werd door zijn persoonlijk verlangen om Nasser ten val te brengen daarbij een gewillig oor lenend aan een militant Frankx-ijk dan zal het jaren kosten uit deze situatie te komen. Eden heeft meer gedaan dan een ultimatum sturen. Hij heeft Egypte tegenover een onherroepelijke be slissing geplaatst. Verontrustender nog is, dat hij deze beslissing aankondigde voor dat het volkomeh duidelijk was, dat oorlog in het Midden-Oosten onvermijdelijk zou zijn. Het leidt tot verdenkingen en niet al leen in Rusland dat wij meer in het Suez-kanaal geïnteresseerd zijn, dan in het behoud van de vrede. Engeland staat alleen zonder de steun van de UNO, Amerika en het eigen Gemenebest.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1956 | | pagina 7