BRYLCREEM
DE SAMENZWEERDERS
AAMBEIEN
Starf'-tentoonstelling 1956
MERLIJN EN DE WONDERBESSEN
r
Agenda voor
Haarlem
ff BRYLCREEM
DINSDAG 6 NOVEMBER 1956
4
Kolenverbruik neemt in
West-Europa sterk toe
De KLM vliegt weer op
Beyrouth en Tel Aviv
TELEVISIE PRIJSVRAAG
the perfect hairdressing
Opnieuw een jaar geëist
tegen oud-directeur van
tapijtenfabriek
Voor autorijlessen werd in
1955 f 40 miljoen besteed
Man poogde zijn vroegere
hospita te wurgen
Meer dan 1.5 miljoen
leerlingen bij L.O.
In september kwamen ruim
6500 huizen gereed
Examens
Bloedplasma voor minder
ontwikkelde gebieden
Nederlanders gewond bij
auto-ongeluk in Duitsland
VERVOLGVERHAAL
door Friedrieh Br
uegel
E.B.U.-overschot in
oktober
Een miljoen voor personeel
van de staatsmijnen
Korporaal veroordeeld
wegens dierenmishandeling
Slik dit tabletje
en stil de pijn
HEMOTABS
99
„Start 5" - een tentoonstelling die tot 11
november in het Centraal Museum te
Utrecht gehouden wordt - laat ons werk
zien van jonge Nederlandse schilders, gro
tendeels kunstenaars, die hun levensjaar
nog moeten bereiken. Er waren dus meer
„Start"-tentoonstellingen. Het idee voor
deze exposities, die nu al vier jaar lang
in verscheidene plaatsen van ons land ge
houden worden, kwam op in 1952 bij de
jury voor de koninklijke subsidie voor de
vrije schilderkunst, die toen onder voor
zitterschap van Matthieu Wiegman stond.
Men ging van de gedachte uit dat er naast
een financiële tegemoetkoming een andere
hulp noodzakelijk was. Bieden de finan
ciën gelegenheid een tijdlang ongestoord
aan het werk te blijven, de resultaten
daarvan dienen toch buiten de ateliers te
komen, in een publiek, opdat hierdoor de
kansen geboren kunnen worden dat de
jonge kunstenaar in eigen onderhoud door
middel van zijn vak gaat voorzien. Moge
een jury borg staan voor zekere kwaliteit,
het is voor de jonge kunstenaar naar mijn
smaak ook van belang zich te toetsen aan
het werk van anderen en aan het publiek,
omdat hij toch meent iets belangrijks te
zeggen te hebben.
Men legde terecht de leeftijdsgrens voor
deze tot exposeren geroepen schilders ho
ger dan voor de kandidaten voor de ko
ninklijke subsidie. Niet aller begin ligt
even vroeg. De tentoonstellingen worden
gefinancierd door het ministerie van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, een
uitstekende vorm van overheidssteun,
waarmee niet alleen de betrokken schil
ders gediend zijn maar ook de belangstel
lenden (denk aan het publiek in de provin
cie). Men kan onder deskundige leiding
deze exposities bezichtigen. Op voorstel
van Wiegman werden de jonge schilders
zelf betrokken in de organisatie van deze
tentoonstellingen, die tot nu toe op de
schouders rust van mevrouw E. Rutten-
Broekman van genoemd ministerie, zo ko
men zij dus in aanraking met sociale ver
plichtingen zonder welke een schilder te
genwoordig moeilijk tot maatschappelijke
zelfstandigheid komt.
Wat betreft de tentoonstelling zelve valt
een zekere tendens op naar het nieuwe
expressionisme, dat aansluit bij die meer
intuïtieve richting van deze naam en een
zin tot abstraheren. „Experimentelen" of
„abstracten" zijn hier niet of nauwelijks
vertegenwoordigd. Hoewel de samenstel
ling der „Start" tentoonstellingen bijna
geheel in handen is gegeven aan een com
missie van jongere schilders, kan aangeno
men worden dat de eerste samenstellers,
verenigd in de jury voor de koninklijke
subsidie, een geest hebben bepaald waar
van men nog niet direct af is. Men voelt
de voorkeur voor de tendensen in deze ex
positie als een gevolg van de opinie van
een jury, die niet anders kon komen dan
tot een gemiddeld oordeel, hetgeen dan ook
een zekere middelmatigheid oplevert. Mid
delmatig in die zin, dat het hier geëxpo
seerde neigt naar het midden houden tus
sen verschillende belangrijke richtingen en
een zekere gematigdheid vertoont, als ge
volg van de instelling van deze jonge kun
stenaars, die met vaak duidelijk speurbare
ernst het bestuderen van werken van grote
voorgangers stellen boven een zich vrijer,
meer individualistisch uiten.
Hoewel een Dick Zwier de koninklijke
subsidie volgens de catalogus nooit heeft
gehad of aangevraagd, kan zijn hier geëx
poseerd werk een goed voorbeeld genoemd
worden van de voorkeur van een jury.
Dick Zwier heeft veel in zijn mars en
zoekt al jarenlang naar een meer persoon
lijk uiten. Hij zal zich wel te volwassen
achten om nog in de geest van zekere pri
mitieve zondagsschilders te werken, zoals
hij dit op overigens aantrekkelijke wijze
vroeger wel deed. Hij heeft, gelijk ook
andere hier vertegenwoordigden, gezien
dat het werk van de Fransman Villon, een
pas later tenvolle gewaardeerde kubist,
een waarde voor ons is geworden, een
waarde in deze tijd geboren en boven die
tijd misschien uitgroeiend door het zoeken
naar een klassiek evenwicht. Zwiers werk
hier, waartegen ik gezien de tekenkwali
teiten en het begrip voor hedendaagse
schilderkunstige waarden geen bezwaar
kan hebben, doet me echter maar heel
weinig, veel minder in ieder geval, dan
andere zaken van zijn hand. Maar hoezeer
kan ik me voorstellen dat een jury of com
missie van samenstelling de zekerheden
van Zwiers kunnen, begrip en goede smaak
prefereert boven een vrijere, individua
listische uiting van. een jongere, die door
het leven nog zoveel te leren kan hebben.
Dat primitievere vroegere werk van
Zwier zegt mij dan nog steeds meer dan
de hier geëxposeerde doeken van Dirk
Breed, van wie ik op een tentoonstelling
in Haarlem eens aantrekkelijker zaken zag.
Zwiers ingehoudenheid lijkt me zuiverder
dan Defesche's expressionisme. Defesche's
prachtige kleur, een kleur die deze begaaf
de schilder eigen mag zijn, kan ik niet
tenvolle in verband zien met zijn bedoe
lingen. Men wil altijd graag bij de tijd
zijn. Maar is er dan geen plaats voor die
heerlijke Bonnard meer in deze tijd. C.
Franse gelooft gelukkig nog van wel blij
kens zijn in de verte door Bonnard beïn
vloede schilderijen. Nico Molenkamps ex
pressionisme komt me ongeloofwaardig
voor, wanneer ik met Defesche vergelijk.
Te handig gaat deze knappe figuur met
een mode mee. Zuiver maar soms wat
mat is het werk van Hans Engelman, die
wel bewondering voor de grote Beckmann
moet hebben. Voltooider is dat van Jutta
Metzger, zijn vrouw. Gelijk een Zwier weet
ook Frans Nols van wanten. De eenvoud
van zijn werk, eenvoud zonder opzettelijk
heden is innemend.
De ,,Start"-tentoonstellingen hebben voor
ons de aantrekkelijkheid dat we kennis
kunnen maken met talenten elders in de
lande, van wie we nog niet hoorden en het
is te wensen dat er ook een expositie komt
dichter in onze omgeving. Zo was de ken
nismaking met het werk van Marijke Stul-
tiens-Thunnissen voor mij een plezierige.
Hoezeer de „Starf'-tentoonstellingen nood
zakelijk zijn om sommigen een duwtje te
geven, bleek mij bij het werk van A. J.
Veldkoen uit Amsterdam, dat mij voorheen
nooit is opgevallen en vermelding tenvolle
verdient. J. Groenestein, Jacob Kuijper en
A. Muis zijn geen onbekenden meer voor
ons en behoren door hun kwaliteiten tot
de besten hier. Het zij gezegd, dat men
omtrent deze figuren meer zekerheid kan
koesteren dan bij een Pierre van Soest of
een Aart Roos of nog enkele andere figu
ren onder de niet genoemden, die trachten
voort te bouwen op veelbesproken uitingen
als bijvoorbeeld die van Picasso, waarover
ons oordeel minder definitief kan zijn dan
over het werk van de al eerder genoemde
Bonnard.
Geef deze jongeren overigens eens on
gelijk dat ze de wereld wat minder plesant
zien. Ik geloof zeker in hun ernst.
Bob Buys
De directeur-voorzitter van de Staats
mijnen, de heer H. H. Wemmers, heeft aan
de ondernemingsraad van de Staatsmijnen
het jaarlijkse overzicht gegeven van de
voornaamste gebeurtenissen binnen de
Europese Gemeenschap voor Kolen en
Staal. Hij verklaart daarin dat het ver
schil tussen de hoeveelheid kolen die de
landen van de E.G.K.S. produceren en de
hoeveelheid die West-Europa nodig heeft,
met het jaar groter wordt.
De koleninvoer van de Kolen- en Staal
gemeenschap is van rond 14 miljoen ton in
1953 en 1954 met een sprong gestegen naar
35 miljoen ton die men dit jaar verwacht in
te voeren. Het grootste deel hiervan, ruim
29 miljoen ton, moet uit de Verenigde Sta
ten komen.
De sterke stijging van verbruik en in
voer vindt men ook binnen onze nationale
grenzen. Nederland kon in 1953 nog rond
komen met 17,3 miljoen ton kolen. Naar
schatting zal het in 1956 meer dan 18,5
miljoen ton nodig hebben. Het zijn spe
ciaal de elektrische centrales en de cokes-
ovens die steeds grotere hoeveelheden ko-:
len vragen. De produktie van de Limburg
se mijnen kan in deze stijgende behoefte
niet voorzien. Zij blijkt in de eerste negen
maanden van dit jaaar ongeveer gelijk te
zijn gebleven aan de produktie in de over
eenkomstige periode van 1955, die rond
8,9 miljoen ton bedroeg.
Maandag zijn weer K.L.M.-vliegtuigen
van Schiphol naar Beyrouth in de Liba
non en Tel Aviv in Israel vertrokken. De
K.L.M. had de diensten naar beide steden
begin vorige week in verband met de
moeilijkheden in het Nabije Oosten ge
staakt. De vluchten worden nu volgens
een gewijzigde dienstregeling uitgevoerd.
ADVERTENTIE
De grootste Sinterklaasverrassing
komt niet uit Spanje, maar uit Engeland!
ADVERTENTIE
Alle Sinterklazen geven dit iaar het BRYLCREEM
televisiegeschenk. Allemachtig leuk om te geven - enig
om te krijgen. Dit „cadeau-met-kans-op-meer" wordt
het grootste succes van de Sinterklaasavond!
DOE MEE! Koop zo'n
aardige set van twee
potten BRYLCREEM.
Vul de prijsvraagkaart in.
Wint u de hoofdprijs, dan
gaat er een schitterend
PHILIPS televisietoestel
naar uzelf en naar degene,
aan wie u de Brylcreem-
set cadeau gegeven hebt.
Voor f 3,90 twee grote potten Brylcreem plus de kansen
op extra cadeaux GRATIS op de koop toe. Haast u -
de voorraad is beperkt I
Bttcham Nt der tand) N. V. - EngrosJaeq. Mol M. F. Amsterdam
Voor het gerechtshof te Amsterdam heeft
de procureur-generaal mr. A. S. de Muinck
Keizer bevestiging van het vonnis, dat de
rechtbank in eerste aanleg had uitgespro
ken, een jaar gevangenisstraf geëist tegen
de 52-jarige voormalige directeur van een
inmiddels failliet verklaarde tapijtenfabriek
uit Huizen (N.H.), de heer H. R. Deze ver
dachte nam het vorig jaar de wijk naar
Duitsland (hij is Duitser van geboorte), liet
bij de behandeling voor de rechtbank ver
stek gaan en was ook niet aanwezig. Wel
ging hij tegen het verstekvonnis van de
rechtba.nk zelf in appel.
De procureur-generaal achtte in zijn re
quisitoir de ten laste gelegde verduistering
van tapijten bewezen. In 1952 was verdachte
door de aandeelhouders als directeur ont
slagen. Van een Zweed leende hij echter
f 145.000.- en van enkele Nederlanders bo
vendien nog meer geld. Daarmede kocht hij
zoveel aandelen van de fabriek op, dat hij
er de meerderheid van in handen kreeg en
zich op die wijze zelf weer tot directeur
benoemde. Als zekerheid voor de lening in
Zweden dienden de aandelen. Hij verplicht
te zich tapijten aan de Zweedse geldschieter
te leveren en dat geschiedde inderdaad. In
1953 waren de schulden van de fabriek zo
hoog gestegen, dat er surseance van beta
ling werd verleend. Intussen ging de ver
dachte rustig door met het leveren van ta
pijten naar Zweden, hoewel de Nationale
Herstelbank en de Nederlandse Handel Mij.
reeds in 1951 grote credieten hadden ver
strekt onder eigendomsoverdracht van
grondstoffen en produkten. De verdachte le
verde dus aan Zweden (en ook aan een
Nederlandse firma, die hem geld geleend
had) tapijten af, die eigendom van deze beide
bankinstellingen waren, terwijl hij wist, dat
hiervoor geen betaling meer kon worden
verwacht.
Het hof zal op 19 november uitspraak doen.
In Utrecht is de jaarvergadering gehou
den van de Algemene Bond van Autorij
scholen in Nederland (A.B.A.N.). Het
Tweede Kamerlid mr. F. L. H. Bachg hield
voor de leden een lezing, waarin hij onder
meer zei dat van de 1.100.000 in omloop
zijnde rijbewijzen er 300.000 in handen
zijn van mensen die zelden of nooit rijden.
Hij betoogde voorts dat de onveiligheid
op de weg en de economie van het autorij-
schoolbedrijf een op korte termijn doorge
voerde sanering van dit bedrijf noodzake
lijk maken. Deze sanering zou naar zijn
mening een hertoetsing op vakbekwaam
heid moeten zijn van allen die als onder
nemer of als instructeur in het bedrijf
werkzaam willen blijven. Mr. Bachg zag
als grondslag voor een blijvende ordening
van het autorijschoolbedrijf een bedrijf
schap voor autorijscholen of een rijschool-
wet onder verantwoordelijkheid van de
minister van Verkeer en met medeverant
woordelijkheid van de ministers van Eco
nomische en van Sociaale Zaken. In af
wachting daarvan zouden op basis van de
Wegenverkeerswet eisen aan rijinstruc-
teurs en leswagens kunnen worden ge
steld.
Mr. Bachg achtte het de plicht van het
bonafide autorijschoolbedrijf, zelf examens
te houden voor de (her)toetsing van alle
rijinstructeurs.
De voorzitter van de A.B.A.N., de heer
L. S. de Kleijnen uit Den Haag, zei, dat
een ontwerp voor een wettelijke regeling
reeds aan de regering is aangeboden. Hij
verwachtte dat binnen het jaar door sa
nering een einde zal zijn gekomen aan de
nu nog toenemende onoverzichtelijkheid,
ongeordendheid en beunhazerij. Er zijn
volgens de voorzitter op het ogenblik niet
minder dan 2.400 autorijschoolbedrijven in
ons land, waarvan er 2.100 met één wagen
rijden. In het afgelopen jaar is door de
kandidaten veertig miljoen gulden aan
lesgeld uitgegeven.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft de
31-jarige fabrieksarbeider J. A. M. uit
Amsterdam, die op 18 maart gepoogd heeft
zijn 79-jarige vroegere hospita in haar wo
ning te wurgen, veroordeeld tot negen
maanden met aftrek en terbeschikkingstel
ling van de regering. In eerste instantie
was M. tot een jaar met aftrek veroordeeld
en de procureur-generaal had acht maan
den met aftrek geëist: in beide gevallen met
terbeschikkingstelling.
De fabrieksarbeider werd in het psychia
trisch rapport geschetst als een verbeten
en gespannen persoonlijkheid, die sterk
verminderd toerekenbaar is en verslaafd
aan het lezen van cowboyboeken. De man
had zijn daad gepleegd nadat hij 's avonds
een film met veel vechtpartijen in een
kleine bioscoop gezien had.
Merlijn staple stevig door, op weg naar huis. Om hem heen zongen de vogels. Maar
opeens hoorde hij een minder vrolijk geluidDaar zat een bedroefd huilend
meisje op een boomstam. Merlijn kwam zachtjes naderbij en keek op haar neer.
„Wat scheelt er aan?", vroeg hij.
Het meisje keek op en snikte.
„Mijn vader is zo erg ziek en ik ben zo bang", zei ze huilend.
„Ochdat is akelig", zei Merlijn medelijdend. „Is hij al lang ziek?"
„Een hele week", snikte Golinde. „Hij kan niet meer opstaan". 59-60
Blijkens voorlopige cijfers van het Cen
traal Bureau van de Statistiek bedroeg het
aantal leerlingen op de lagere scholen op 16
september 1956 1.513.000 tegen 1.492.600
een jaar tevoren (toeneming 1,4 percent).
Het aantal voor de eerste maal tot het
lager onderwijs toegelatenen liep in de
periode van 17 januari16 september 1956
ten opzichte van het vorig jaar met 10.100
(4,3 percent) terug tot 222.300.
Volgens gegevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek zijn in september
6528 woningen voltooid.
In de eerste negen maanden van 1956
werden 46.224 woningen opgeleverd tegen
40.121 in de overeenkomstige periode van
1955.
Gerekend tot en met sepetmber 1956
werden sedert de bevrijding 486.101 nieu
we woningen opgeleverd.
Utrecht. Doctoraal examen theologie: ds.
I. Faber, Schoonoord (Dr.); H. W. Obbink
jr., Utrecht. Doctoraal examen sociale geo
grafie: mej. A. H. S. Bernsen, Hilversum.
Doctoraal examen geneeskunde: A. F. I.
Chang Shing Pang. Utrecht; A. A. W. op de
Coul, Den Bosch: mej. D. T. Gerritsen, Rot
terdam; W. P. M, van Eyck, Utrecht; J. J.
P. Groeneweg, Ter Apel; mej. W. Th. Jan
sen, Hilversum; P. A. van Keep. Breda; mej.
J. A. van Leerzen, Bilthoven; J. H. Rietjens,
Utrecht; F. J. M. Timmermans, Tegelen.
Semi-artsexamen: G. Joubert, Utrecht; mevr.
H. Leenstra—Borsje, Utrecht; J. Th. K. G.
Nievelstein, Utrecht; F. A. A. M. Smeur,
Utrecht; E. R. Vlaanderen, Hilversum;
mej. M. v. d. Weerd. Veenendaal. Arts-
ox-rnen: P. A. Dekema; S. G. F. Henssen,
Beek-Elsloo; J. C. W. Prins, Eindhoven.
Utrecht. De heer W. Th. J. M. Hekkens te
Utrecht is gepromoveerd tot doctor in de
wis- en natuurkunde, op een proefschrift,
getiteld: „Over d-glutamaat-lactamase".
De Nederlandse regering heeft het ten
behoeve van het leger opgeslagen bloéd-
plasma door bemiddeling van het Neder
landse Rode Kruis ter beschikking van de
minder ontwikkelde gebieden gesteld.
De houdbaarheid van bloedplasma is
beperkt tot vijf jaar. Daar ziekenhuizen
veelal vers bloed gebruiken, moet het plas
ma na vijf jaar als onbruikbaar worden
afgeschreven.
De regering heeft gemeend het over
enige tijd voor vervanging in aanmerking
komende plasma ter beschikking te moeten
stellen van de minder ontwikkelde gebie
den, die er grote behoefte aan hebben.
Een Nederlander is op de autoweg
Keulen-Frankfort, tussen Frankfort en
Wiesbaden, met zijn auto tegen een licht
mast gebotst. De wagen werd vernield. De
bestuurder, de 45-jarige J. F. Franz uit
Maasniel en twee mede inzittenden werden
naar een ziekenhuis in Wiesbaden ver
voerd. Twee van hen waren ernstig aan het
hoofd gewond, maar hun toestand is niet
levensgevaarlijk.
Het betalingsverkeer met de aan de
Europese Betalings Unie deelnemende lan
den heeft voor Nederland in oktober 1956
een overschot van 15.849.800 opgeleverd.
Van dit bedrag zal Nederland bij de
verrekening op 14 dezer 11.886.400 in
goud of dollars ontvangen. Voor een bedrag
van 3.963.400 zal Nederland krediet ver
lenen aan de E.B.U. Voorts zal op het door
Nederland aan de E.B.U. verleende krediet
in mindering worden gebracht een bedrag
van 6.251.000. dat uit hoofde van de met
Denemarken, Engeland, Frankrijk, Noor
wegen en IJsland gesloten consolidatie-
overeenkomsten in goud of dollars wordt
ontvangen.
Na de uitvoering van deze verrekeningen
zal de vordering van Nederland op de
E.B.U. 435.822.000 bedragen.
Inbrekers. De Utrechtse politie heeft
een 19-jarige schilder en een 19-jarige
fabrieksarbeider aangehouden, di~ beken
den een aantal inbraken te hebben gepleegd,
onder meer in een rusthuis, bij de jaarbeurs
en bij een schildersbedrijf, waar f 1300 werd
gestolen. Bij een huiszoeking werden goe
deren aangetroffen, die op de jaarbeurs wa
ren gestolen.
ADVERTENTIE
n geheel nieuw middel tegen
UV - fc?i
De ondernemingsraad van de Staats
mijnen is akkoord gegaan met het voor
stel van de directie over de verdeling van
een miljoen gulden, dat aan het personeel
beschikbaar is gesteld uit de bedrijfs
resultaten van 1955. Deze verdeling zal zo
geschieden, dat aan ieder personeelslid een
bedrag wordt uitgekeerd, gelijk aan een
en een kwart dag verlofloon. Degenen die
dit bedrag sparen volgens de spaarrege
lingen, zullen over het gespaarde bedrag
een premie van veertig percent ontvangen.
De 28-jarige korporaal J. T. van L. uit
Arnhem is tot twee weken gevangenisstraf
en een boete van f 50 veroordeeld door de
krijgsraad wegens dierenmishandeling. De
auditeur-militair noemde hetgeen deze
korporaal misdreven heeft zeer ernstig.
Als de korporaal wachtcommandant was,
zette hij lijntjes uit met vishaakjes en
aas. Op die manier had hij een vlaamse
gaai en een merel gevangen. De vlaamse
gaai trapte hij dood, de merel gooide hij
in een brandende kachel.
71 De Geheime Afdeling van het Ministerie van
■*- Binnenlandse Zaken weet natuurlijk heel goed wat
Plock's plannen zijn en zijn risico bestaat er dan ook in,
dat zij hem te vroeg arresteren.
Waarom? Wat heeft hij dan misdreven?
Waarom?, herhaalde Lenötre. De Geheime Af
deling regeert in feite het land. Het is het directe in
strument van de Partij. In onze kringen zijn wij het
er nog niet over eens, of de Geheime Afdeling ook het
instrument van Josef is van de Generalissimo of
niet, of de Partij een schakel is in de keten. Natuurlijk
kunnen zij Plock zonder opgaaf van redenen als een
vlo vertrappen. Niemand zou zich daarover opwinden.
En hoe staat het met Plock's zaken? Ik ben zijn
compagnon, tenminste zolang ik hier in Praag ben.
Het land heeft grondstoffen nodig, die alleen het
Westen kan leveren. Noch wij, noch de andere westelijke
mogendheden zien graag grondstoffen, waar wij harde
dollars voor hebben betaald, naar het oosten gaan en dat
de westelijke en oostelijke zakenlieden de winst opstrij
ken. De Amerikanen zijn woedend, alhoewel heel wat
Amerikaanse firma's aan dit spel meedoen. De materia
len gaan voor een belangrijk gedeelte nog verder naar
het oosten, bewerkt of eenvoudig opnieuw geadresseerd.
De Tsjechen krijgen daarvoor roebels, leva's, zloty's,
leien of minderwaardige goederen en slechte grondstof
fen, terwijl zij gedurig dollars verliezen.
Lenötre lachte, alsof hij een goede mop had verteld.
Nu komt het tweede deel van de geschiedenis, waar
in Plock en zijn kornuiten een rol spelen. Zij zorgen
voor de dollars. Zij smokkelen chocolade, textielwaren,
garens, lucifers, kousen, schoenen en wat al niet meer
naar Oost-Duitsland, Italië en ieder ander land, dat
kopen wil en zij krijgen daarvoor dollars en goederen,
die zij weer voor dollars kunnen verkopen. De export
naar het westen loopt echter terug, daar men de beste
produkten naar het oosten uitvoert en het westen geen
minderwaardige zaken, waarin zoals Plock ook wel weet,
eens verandering moet komen. En dan is zijn rol uitge
speeld. De oorlog is nu al enkele jaren geleden afgelopen
en wanneer de nabuurlanden hun economische leven
gaan normaliseren, moet Tsjechoslowakije dat ook doen.
Het uur van Plock heeft dan geslagen. Kunt u dat be
grijpen?
Jean knikte.
Maar welk verband bestaat ér tussen deze trans
acties en de zaak, waarvoor ik naar Praag ben gekomen?
Ik zal nu niet verder op Plock's zaken ingaan. Voor
u is het genoeg te weten, dat hij momenteel koper im
porteert. Of het werkelijk uit de Verenigde Staten komt,
zoals hij beweert, weet niemand. Een deel van dit koper
iigt in ieder geval in Frankrijk, het andere deel in Tan-
ger, in de vrije zone. Om het transport te vergemakke
lijken probeert Plock Franse zakenlieden te interesseren.
U bent de enige, die hij gevonden heeft. U bent dus niet
alleen voor hem, maar ook voor het Ministerie van Bui
tenlandse Handel een man van betekenis. Plock zal u
zonder enige twijfel van de ene naar de andere bespre
king slepen, om met u te kunnen pronken. Het is aan u
om met de één of andere belangrijke functionaris zo ver
te komen, dat hij u met de Geheime Afdeling in contact
brengt. De Geheime Afdeling, dat top-ministerie zou ik
kunnen zeggen, staat namelijk achter iedere internatio
nale zaak. Stelt u zich eens voor, welke ongelimiteerde
mogelijkheden deze duistere zaken voor het verkrijgen
van inlichtingen bieden
Dit, mon cher Aubrey, is de enige weg, die voor u
open staat, maar hij is bijzonder smal en bochtig. Wij
zelf worden door de Geheime Afdeling van spionage
beticht. Daar is natuurlijk geen woord van waar. Zij wil
len een incident scheppen en enkele van ons uitwijzen.
Maar waarom zij dit willen, weten wij niet. Wij hebben
daarover natuurlijk theorieën, maar meer ook niet. Parijs
zal een krachtige houding aannemen. De Tsjechen zul
len enkele van onze mensen uitwijzen, waarop Parijs met
gelijke munt zal terugbetalen. Zulke dingen hebben geen
enkel resultaat.... behalve dat mijn collega's, die het
land moeten verlaten, zich geluksvogels zullen noemen.
Zij hebben niet alleen het genoegen zich martelaren te
voelen, ze zullen ook een andere post krijgen....
Maar dat geldt niet voor Horak, interrumpeerde
Jan. Hij zou zijn hoofd wel eens kunnen verliezen.
Zou?, gromde Lenötre.
Na even gezwegen te hebben, liet hij er op volgen:
U moet u geen illusies maken!
Illusies? Ik heb geen illusies.
Om niet Lenötre aan behoeven te kijken, staarde Jean
naar zijn eigen handen.
Lenötre kon de stilte, die daarop inviel, niet verdra
gen. Hij vertelde, dat hij Kosek voor na het eten uitge
nodigd had. Kosek probeerde, zoals Aubrey verder in
lichtte, toegelaten te worden als verdediger van Jablons-
ky en Horak. Uitvoerig beschreef hij de advocaat, waar
op hij liet volgen, dat het Ministerie van Binnenlandse
Zaken druk doende was tegen hem te ageren, maar dat
Kosek iedereen in Praag kende en ook nu nog in politio
nele en justitiële kringen connecties had.
Jean, die plotseling door een grote vermoeidheid over
vallen werd, luisterde nauwelijks meer. Hij probeerde
zijn krachten te sparen voor de man, die moeite deed om
Jan te mogen verdedigen.
Nauwelijks was Kosek binnen, of hij had reeds Jean's
hart gewonnen. Het is iemand van mijn opvattingen,
dacht Aubrey, van mijn soort.
Kosek gaf allereerst een nauwkeurige uiteenzetting
over de zaak Horak-Jablonsky, zonder ook maar in het
geringste partijdig te zijn, en besloot met een analyse
van de affaire. Hij zei dat het niet mogelijk was om vast
te stellen wat in de aanklacht met de waarheid strookte
en wat een puur verzinsel was. In de zaak-Jablonsky ging
het volgens hem uitsluitend om de subversieve pamflet
ten; in de zaak-Horak daarentegen inderdaad om een
moord, een politieke moord, indien men die term wilde
aanvaarden, wat op zichzelf al een zekere rechtvaardi
ging in zich hield. Horak kon echter op verzachtende
omstandigheden wijzen, volgens Kosek. Vervolgens wijd
de de advocaat uit over wat Helena hem verteld had
over Jarmila's dood. Toen haalde Kosek alsof hij reeds
in de rechtszaal was en op het punt stond zijn grootste
troef uit te spelen, de drie foto's van Antonin te voor
schijn en legde ze ondersteboven voor zich neer. Hele
na Jablonska, die gevaarlijk veel over de zaak afweet,
beweert met stelligheid, dat al hun acties, niet alleen de
moord op Semal, maar ook het maandenlang ongestoord
drukken en verspreiden van de pamfletten, uitgelokt
werd door een agent provocateur, die zich achter de
naam Antonin verschool. Ik geef toe, dat ik lange tijd
aan het bestaan van die man getwijfeld heb. Maar toen
slaagden Josef en Jan er in met elkaar in de gevangenis
in contact te komen, waarna zij Helena een boodschap
stuurden. Zij wist tenslotte beslag te leggen op drie foto's
van deze agent provocateur..
Kosek draaide de drie foto's om.
(Wordt vervolgd).
Hemotabs - een geheel nieuw
middel tegen die p ij n 1 ij k e
aambeien. Deze tabletjes zijn
prettig en gemakkelijk in te
nemen - gewoon maar slikken
met een beetje water - en geven
een weldadige verlichting bij
die pijnlijke aanvallen. Ge
bruik van zalf of zetpillen
wordt hierbij overbodig.
Hemotabs werken van binnen
uit, doen de zwellingen slin
ken en bevorderen de ge
nezing. Ze zijn bovendien
zacht laxerend; herstellen
de natuurlijke functies - zo
belangrijk voor volkomen ge
nezing en geven U langdurige
vrijwaring van pijn.
f 1.50 per volledige kuur. - Bij
alle apothekers en drogisten.
'n Product van
E. Griffiths Hughes Ltd., Manchester.
DINSDAG 6 NOVEMBER
Minerva: „Deep in my heart", alle leeft.,
8.15 uur. Cinema Palace: „Artisten en mo
dellen", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Roxy: „De
slavin der Minnetarees", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „Ja, die liefde in Tirol",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. Lido: „Mars door de
hel", 18 jaar 7 en 9.15 uur. Studio: „De zeven
hoofdzonden", 18 jaar, 7 en 6.15 uur. Luxor:
„Schurken gaan naar de hel", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „Achter de schermen
van Scotland Yard, 14 jaar, 8 uur. Brink-
mann: Lezing van Pirzadé Vilayat Mayat
Khan over „Verlichting door wijsheid" voor
Soefi-centruin Haarlem, 8 uur. Grote Kerk:
Bidstond voor Hongarije, 8 uur.
WOENSDAG 7 NOVEMBER
Cinema Palace: „Artisten en modellen",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy: „De
slavin der Minnetarees", 14 jaar, 2.30, 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „Ja, die liefde in Tirol",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „Mars
door de hel", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Studio: „De zeven hoofdzonden", 18 jaar,
2.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Schurken gaan
naar de hel", 18 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Frans
Ilals: „Achter de schermen van Scotland
Yard", 14 jaar, 2.30 en 8 uur. Minerva: Op
treden van de danseres Cilly Wang met
dansparodieën, 8.15 uur. Concertgebouw:
Symphonieorkest Haarlem o. 1. v. Marinus
Adam „Opera Orpheus", 8 uur. Remonstrant
se kerk: Ir. K. Kooy zal voor remonstrantse
gemeente spreken over: „Leiding geven in
het werk", 8.15 uur. Frans Halsmuseum:
Voor de Volksuniversiteit spreekt de heer
H. P, Baard over: „Vijf eeuwen schilder
kunst in de Nederlanden", 8 uur.
Jansslraat 83: ds. C. P. de Ruiter, predi
kant der Adventkerk spreekt over het boek
voor deze onrustige tijd, 8 uur.
