Kabinet-Kadar poogt wanhopig
naderende chaos te keren
Zwitsaletten
Golden Rietion
Tragiek van een Koningin
Internationaal hulpprogram
op lange termijn is nodig
Nederland en
Hongarije
Onder
ons
gezegd...
Russen onderdrukten ook in
1848 opstand der Hongaren
Vijftig jaar geleder
Aart Kossuths eisen is nog niet voldaan
/'Hoe is het ontstaan?^
DINSDAG 13 NOVEMBER 1956
3
Naamloos
Gezagloos
ONENIGHEID IN HET
KREMLIN VERMOED
Leger zou bemiddelen in
onbehaaglijk bestand
...toch maar liever
Joegoslavië krijgt schuld
van Hongaars drama
Dit woord: FIELT
J
Gomoelka zou spoedig naar
Moskou reizen
Politieke commissarissen
overbodig op de vloot
Cairo bij dag weer open
voor luchtverkeer
Een OMEGA-MIDO
Uit Haarlems Dagblad
van 13 november 1906
(Van onze correspondent in Wenen)
Met de moed der wanhoop en zonder
een spoor van gezag tracht het kabinet van
Janos Kadar de naderende chaos te keren.
In Boedapest en in geheel Hongarije wer
ken de mensen nog niet. Met deze alge
mene staking willen zij de Russische troe
pen dwingen het land te verlaten, maar
dit middel is een tweesnijdend zwaard, dat
zich tegen het volk zelf richt. Bepaalde
groepen die dit-gevaar inzien, willen het
werk in beperkte omvang hervatten. De
regering heeft verordend dat alle voor
raden moeten worden afgeleverd en gere
gistreerd en alleen volgens de richtlijnen
van de regering mogen worden gedistri
bueerd. De landbouwstaat Hongarije lijdt
honger, omdat ook op het platteland de
werkzaamheden stilliggen. Bovendien
vluchten ook vele boeren uit de grensge
bieden. Men heeft tot nutoe ongeveer
17.000 vluchtelingen in Oostenrijk geteld.
De kolchozen zijn grotendeels opgeheven,
de werktuigen, tractors en machines in
collectief bezit worden verwaarloosd en
Leerlingen van het christelijk lyceum te
Almelo hebben het plan opgevat om ten
behoeve van de slachtoffers van het verzet
in Hongarije een dag te gaan werken bij
bedrijven in Almelo. Als het plan wordt
gesteund door directies en hoofden van
bedrijven, dan zal de school woensdag ge
sloten blijven. De lyceïsten willen de aldus
verloren gaande schooltijd inhalen op 5
december. Het sinterklaasfeest, dat dan
anders op school wordt gevierd, zal dit jaar
komen te vervallen.
Om ruim half zes is maandagavond uit
Nijmegen een trein, bestaande uit negen
personenrijtuigen en een slaapwagen, met
bestemming Wenen vertrokken om daar
500 tot 600 vluchtelingen te halen, die in
Nederland gastvrijheid zullen vinden. De
reis gaat over KleefKeulenPassau naar
Wenen. Hedenavond om negen uur zal de
trein in Wenen zijn.
De sociale verzekeringsraad deelt mede,
dat over loon voor overwerk ten bate van
de actie voor Hongarije geen sociale ver
zekeringspremie behoeft te worden betaald,
alleen echter als de werkgever zorg draagt
voor de overmaking van het met dit over
werk verdiende loon. Deze regeling sluit
aan bij de beslissing van de minister van
Financiën waarbij is bepaald dat overwerk-
geld voor Hongarije vrij is van loonbe
lasting.
In een resolutie over Hongarije spreekt
het hoofdbestuur van de Nederlandse On
derwijzersvereniging „als zijn vurig ver
langen uit dat in Hongarije een democra
tisch regime wordt gevestigd, gebaseerd op
vrije verkiezingen en op erkenning van het
recht op vrije politieke- en vakorganisatie".
Het bestuur „betuigt zijn afschuw van de
Russsche onderdrukking van het Hongaarse
volk, en roept alle onderwijzers en leraren
op, om zoveel mogelijk hulp te bieden aan
de Hongaarse vluchtelingen en verzets
strijders".
Ruim tienduizend studerenden van
Nederlandse Middelbare Technische scholen
beginnen dezer dagen een landelijke actie,
waarvan de opbrengst ten goede zal komen
aan het M.T.S. Asielfonds, dat zich ten doel
stelt aankomende jonge technici, afkomstig
van de landen achter het ijzeren gordijn,
de gelegenheid te geven hun studie aan een
M.T.S. in Nederland te voltooien.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft goe
deren ter waarde van 800.000 in de hulp
verlening aan gevluchte Hongaren naar
Wenen gestuurd. Door 't hoofdbestuur wordt
met spanning uitgezien naar de binnen
komende stortingen op giro 777, die eind
vorige week de acht ton reeds bereikt had
den. In de tweede helft van deze week,
waarschijnlijk donderdag zal een tweede
colonne Rode Kruiswagens, bemand met
helpers van het Rode Kruiscorps, uit Den
Haag vertrekken.
Verschillende gemeenten hebben nieuw
bouwwoningen beschikbar gesteld voor
Hongaarse vluchtelingen. De woningen
zullen op kosten van de gemeenten worden
geïnstalleerd.
Het Actiecomité Hongarije organiseert m
samenwerking met de Kon. Ned. Midden
standsbond en de Ned. Kath. Middenstands
bond een landelijke inzameling van adhe
siebetuigingen op woensdag 14 november,
zodat iedere Nederlander zijn instemming
kan betuigen met de tekst van het tele
gram, dat luidt: „Ondergetekenden, kennis
genomen hebbende van de ontstellende ge
beurtenissen in Hongarije, verzoeken de
Verenigde Naties met al haar organen en in
stellingen alle middelen die haar volgens
het handvest van de Verenigde Naties ten
dienste staan, voor zover deze noodzakelijk
zijn, te gebruiken met het doel de vrijheid
van het Hongaarse volk te verkrijgen, te
verzekeren en de ontstane nood te
leningen". Bij de winkeliers, die aange
sloten zijn bij bedoelde bonden zullen, aldus
het actiecomité, in de loop van woensdag
stencils, waarop de tekst van het telegram
staat ge dm kt, ter tekening liggen voor het
publiek.
Uit de kringen van muziek, beeldende
kunsten, danskunst, toneel en letterkunde
in Den Haag is het plan voortgekomen in
de Koninklijke Schouwburg, die daarvoor
welwillend door de gemeente 's-Gravenha-
ge zal worden beschikbaar gesteld, geza
menlijk een nachtvoorstelling te geven,
waarvan de baten ten goede zullen komen
aan het Nationaal Comité Hulp aan het
Hongaarse Volk. Medewerking zullen on
der meer verlenen: „De Haagse Comedie",
de violisten Theo Olof en Herman Kreb-
bers, „Het Nederlands Ballet", „De Iiaghe
Sanghers" en de letterkundige Ben van
Eysselsfeijn. Ook zullen enkele schilderijen
van bekende Haagse kunstschilders wor
den verloot. De voorstelling zal zaterdag
avond 17 november 24.00 uur in de Ko
ninklijke Schouwburg beginnen.
zijn gedeeltelijk vernield. De maisoogst
ligt op de velden te rotten. Binnenkort zal
men ook op het platteland het werk moe
ten hervatten, omdat de boeren anders
geen geld krijgen voor het aanschaffen
van andere benodigdheden.
De chaotische toestanden in Boedapest
hebben het marionettenkabinet van Kadar
genoodzaakt met de Russische autoriteiten
te onderhandelen over het toelaten van
Rode Kruis-colonnes. De Russen hebben
deze internationale organisatie altijd ge
wantrouwd en toen zij' merkten, dat de
West-Duitse groep gebruik maakte van
een korte golfzender waarop het Rode
Kruis recht heeft werd dit apparaat in
beslag genomen.
Een groep Rode Kruisverpleegsters uit
België werd een week lang in Boedapest
gevangen gezet. De Russen lijken het werk
van het Rode Kruis nu te dulden, omdat
deze organisatie maatregelen heeft getrof
fen. die hen geruststellen. Na de eerste
„wilde" hulpacties, die niet onder controle
stonden, heeft het eerste grote transport
Hongarije bereikt met een officiële vergun
ning.
Het transport bestaat uit vijftien vracht
auto's met zeventien ton voedsel, vérband-
maeriaal en geneesmiddelen. Het begelei
dende personeel bestaat uit twintig perso
nen, onder wie twee dokters. Zij reizen
met documenten van het Rode Kruis zon
der opgave van hun naam of hun nationali
teit. Ook op de medicamenten en levens
middelen wordt het land van oorsprong of
afkomst niet aangegeven en er zal geen
gebruik worden gemaakt van een radiozen
der. Morgen verwacht men de auto's van
het eerste transport terug. Intussen is er
een tweede, veel groter, transport onder
weg, bestaande uit 38 auto's met een last
van 120 ton. Dit is echter nog veel te wei
nig, zelfs al zouden deze zendingen aan de
lopende band vertrekken. Er moet een
soort internationale Marshall-hulp voor
Hongarije in het leven worden geroepen op
lange termijn.
Het is noodlottig voor Hongarije, dat het
'en regering heeft zonder gezag, die door
de Russen wordt genegeerd. De vrijgelei
den die de communistische minister, dr.
Miinnich, ondertekent beschouwen de Rus
sische autoriteiten als waardeloos papier,
ofschoon ze in het Hongaars en Russisch
gesteld zijn. Er zijn aanwijzingen dat het
bewind van Kadar van korte duur zal zijn.
Kadar belooft dat de gehate, geheime
staatspolitie (A.V.H.) niet meer zal worden
opgericht, wat grotendeels te verklaren
valt, dat de meeste leden van deze orga
nisatie, uit vrees voor wraak, geen dienst
meer willen doen. Andere concessies, die
Kadar uit het programma van de verzets
strijders heeft overgenomen, zijn van min
der belang. Van groter belang zou het zijn.
wanneer het hem gelukt dat er geen wraak
wordt genomen op hen die aan het verzet
hebben deelgenomen. Het Hongaarse volk
neemt geen genoegen met de belofte dat
de Russische troepen na het „herstellen
van de orde" zullen worden teruggetrok
ken. Moskou blijft aan het pact van War
schau vasthouden, hetgeen betekent dat
de Russische troepen in Hongarije blijven
en de militaire dictatuur ook het politieke
bewind zal beheersen. Intussen sneuvelen
er nog altijd jonge verzetsstrijders, die de
hulp van de UNO hebben verwacht.
Radio-Moskou heeft zondag in ee'n uit
zending voor Hongarije gezegd, dat het
verdrag van Warschau van kracht moet
blijven, zolang de Noordatlantische Ver
dragsorganisatie bestaat. Reactionaire
krachten in hét Westen trachten onenig
heid te veroorzaken in de familie van so
cialistische landen, opdat zij deze landen
één voor één kunnen vernietigen. Een van
de eerste daden van de reactionairen was
een poging om Hongarije te scheiden van
de andere socialistische landen en het land
los te maken van het verdrag van War
schau. Indien de „contra-revolutie" hierin
zou zijn geslaagd, zouden de vaderlands
lievende strijdkrachten niet sterk genoeg
zijn geweest om de „illegale fascistische
centra en de subversieve groepen, die uit
de westelijke landen Hongarije zijn binnen
gekomen, te vernietigen," aldus radio-
Moskou.
LONDEN (United Press) Volgens di
plomatieke berichten lijkt er in het Krem
lin tussen de twistende partijen een onbe
haaglijk bestand te zijn gesloten, waarbij
het rode leger als bemiddelaar is opgetre
den. De minister van Defensie, maarschalk
Zjoekov, zou zijn invloed aanzienlijk heb
ben versterkt zowel tegenover de voor
malige minister van Buitenlandse Zaken
Molotov als over partijsecretaris Kroesjt-
sjev. Volgens de berichten hebben de ge
beurtenissen in Oost-Europa een grote uit
werking gehad op het leiderschap in het
Kremlin, waarin verdeeldheid zou zijn
ontstaan.
Het collectieve leiderschap zou hebben
ingestemd met een soort van wapenstil
stand om zich eerst bezig te kunnen hou
den met de spoedeisende politieke en mili
taire aspecten van de Hongaarse opstand
en de crisis in het Midden-Oosten, aldus
deze berichten. De twist tussen de oude
garde en de de-stalinisatie-groep van
Kroesjtsjev lijkt niet te zijn bijgelegd.
Men vermoedt dat het rode leger' heeft in
gegrepen om de vrede te bewaren, terwijl
in Hongarije „zuiveringsoperaties" gaande
waren en in Polen onzeker werd opgetre
den. Er zijn aanwijzingen dat het leger
een belangrijke invloed heeft gehad op
de beslissing om militair in te grijpen in
Hongarije. Volgens het rode leger moeten
de satellietlanden Ruslands „geïsoleerde
verdediging" verzekeren. Het zou hebben
gewaarschuwd, dat bij afwezigheid van
Russische militaire controle in Oost- en
Centraal-Europa de grenzen der westelij
ke mogendheden tot die van Rusland zou
den kunnen worden gebracht.
Zjoekov heeft in dit opzicht de zijde ge
kozen van eerste vice-premier Molotov,
eens een der naaste medewerkers van
Stalin. Molotov zou ook de steun hebben
van maarschalk Koniev, commandant van
de troepen van het pact van Warschau.
Toch' zou het rode leger welwillend staan
ten opzichte van de de-stalinisatie-politiek
in zoverre deze binnenlands ideologisch
valt toe te passen.
Waarnemers hebben 'de indruk dat de
eisen van de oude garde, onder leiding
van Molotov en de eerste vice-premier
Lazar Kaganovitsj, het Kremlin dwingen
een politiek van hardheid in de satelliet-
landen en in het Midden-Oosten te voe
ren.
Kroesjtsjev is niet geheel afgeweken van
zijn nieuwe politieke lijn in de ideologische
sfeer, aldus de waarnemers. Het rode le
ger ziet toe dat-de balans niet overslaat.
ADVERTENTIE
Bestrijd UW PIJNEN met:
ADVERTENTIE
Een gulden genieting
cour 80 cent
Lajos Kossuth, de aanvoerder der Hon
gaarse revolutie in 1848, was een advocaat,
die als plaatsvervanger van een magnaat
lid van de Oostenrijks-Hongaarse Landdag
was en gevangen had gezeten wegens hoog
verraad. Hij was redacteur van het leiden
de orgaan der Hongaarse liberalen, de
Pesti Hirlap. In de Landdag van 1847
1848 stond hij aan het hoofd van de natio-
naal-liberale oppositie. Kossuth was een
meeslepende redenaar, die afschaffing
eiste van de privileges van de adel, vrij
heid voor de boeren, een parlementaire
regeringsvorm en volledige vrijheid van
drukpers. Na het uitbreken van de revo
lutie stond hij aan het hoofd van de radi
cale onafhankelijkheidspartij.
Kossuth was een lastige collega voor zijn
mede-ministers in het gematigde minis-
terie-Batthyany. Hij bewerkte de uitgifte
van papiergeld, het oproepen van een
nationale strijdmacht van tweehonderddui
zend man en een staatslening van 42 mil
joen (gulden). Toen de oorlog met Oosten
rijk uitbrak, werd Kossuth het voornaam
ste lid van een „comité voor nationale ver
dediging" van zes leden. In feite was hij
dictator. De Oostenrijkers overwonnen bij
Windischgratz en de regering-Kossuth nam
de wijk naar Debreczen achter de moeras
sen van de Theiss. De Hongaren hielden
echter stand en verdreven de Oostenrijkers
uit Boedapest, waar het huis Habsburg
vervallen werd verklaard van de troon en
Kossuth werd uitgeroepen tot staatspresi
dent. Wenen riep echter de Russen te hulp
en de Hongaren legden het af tegen de
troepen van Paskevitsj.
Kossuth nam de wijk naar Turkije, dat
weigerde hem uit te leveren. Zodra hij uit
de Turkse internering was ontslagen, ging
Kossuth naar Engeland en Amerika om de
Hongaarse zaak te bepleiten. Hij voerde
Het ruime vertrek van
wijlen koningin Amelia van
Portugal is met pijnlijke
nauwkeurigheid in dezelfde
toestand gelaten. Het :-
bloemde tapijt in lichte kleu
ren is zonder smetje, op het
meubilair ligt geen stofje.
De kristallen van de kaar
senkroon glinsteren als echte
diamanten. Een slaapkamer,
die nog getuigt van vrouwe
lijke verfijning en waarin de
overheersende tinten teer
blauw en licht geel zijn.
Het is een tragische wet
van de geschiedenis, dat het
oude vaak meedogenloos
door het nieuwe wordt over
spoeld, zodat slechts vage
herinneringen overblijven.
In landen waar de republi
keinse staatsvorm de monar
chie heeft vervangen, zijn
van de laatste meestal alleen
maar wat schimmige souve
nirs overgebleven. Portugal
heeft mij een andere indruk
gegeven. Het kasteel van
Vila Vigosa is niet geconfis-
keerd; het kwam als legaat
van de ex-koning in het be
zit van de staat en deze heeft
er angstvallig zorg voor ge
dragen, dat er niets werd
veranderd. Hoe vaak heb ik
trouwens Portugezen, over
tuigde aanhangers van het
Salazar-regime, niet volko
men natuurlijk horen spre
ken over „ons koningshuis"?
Een van de oorzaken hiervan
is misschien de geneigdheid
het verleden te idealiseren,
hoewel Portugal, vergeleken
met zijn Gouden Eeuw,
waarin grote ontdekkingen
werden gedaan en een impe
rium werd gevestigd, waar-
empel niet veel reden heeft
trots te zijn op de historie
van de laatste honderd jaar.
Hoe het ook zij, de repu
bliek heeft geen koningspor
tret van de wanden van het
paleis verwijderd en men
heeft het zelfs als museum
„Hier heeft koningin Amelia de nacht voor de moord op
haar man en zoon doorgebracht", zei de gids. Voor het eerst
sinds wij de rondgang door het paleis van de Bragangas in
Vila. Vigosa v)aren begonnen, hoorden we iets reverents in
zijn stem. Hij was oud genoeg om de proclamatie van de
republiek op 5 oktober 1910 enigszins bewust te hebben
meegemaakt, maar de tijd had hem, de voormalige be
diende van de Portugese koningin, zijn vroegere meesteres
niet doen vergeten.
voor het publiek openge
steld. Duizenden bewonderen
er elk jaar de Brusselse en
Aubusson tapijten en gobe
lins, het aardewerk uit de
Napoleontische tijd, de deco
raties van de Franse schil
der Quillard, een leerling
van Watteau en de vele
Hollandse tegels van Jan van
Bogaerts. Zij staan zich even
te vergapen aan het grote
gouden kruis, ingezet met
meer dan zesduizend kost
bare stenen en paarlen
een werkstuk van Filipe de
Valejo uit de tweede helft
van de zeventiende eeuw
en bekijken in de keuken vol
ontzag de geweldige verza
meling koperen vaatwerk,
liefst driehonderdveertig
stuks. Als zij dan weer op
het ruime voorplein staan,
kunnen zij zich proberen voor
te stellen hoe het er hier
vroeger heeft uitgezien bij
stierengevechten, die heime
lijk over de tuinmuur wer
den gadegeslagen door de
dames van de hofhouding.
Voor mij maakten de woor
den van de oude paleisbe-
diende een beeld uit het ver
leden tot bijna levende wer
kelijkheid. Op 31 januari
1908 was koningin Amelia
nog als een gelukkige vrouw
ter ruste gegaan, nadat zij
eerst voor de fraai georna
menteerde kaptafel in de
hoek had gezeten. Hoe kon
zij beseffen, dat de dag van
de terugkeer naar de hoofd
stad zo ongelukkig zou ver
lopen?
Mijn gedachten sprongen
honderdvijftig kilometer
westwaarts, naar het Praga
do Comercio te Lissabon, een
van de schoonste pleinen van
Europa. Het is een schepping
van de markies de Pombal,
die na de aardbevingsramp
van 1 november 1759 dicta
toriale bevoegdheden kreeg
als minister van „Wederop
bouw en Volkshuisvesting".
Een imposante ruimte, ruw
weg een vierkant vormend
met aan drie zijden statige
gebouwen. De vierde zijde is
de brede Taag, vol bruinvis
sen, die dartelen in het kiel
zog van pontveren van Ne
derlandse makelij.
Op dit plein voltrok zich
de tragedie. Na een reeks
van schandalen, die het land
op de rand van de revolutie
brachten, was in 1906 de
regeringsmacht in handen
gekomen van de dictator
Joao Franco. Het schijnt, dat
hij serieus van plan was de
al wankelende monarchie t,e
redden, maar de middelen,
die hij daartoe aanwendde,
waren niet alleen ontoerei
kend, maar hadden zelfs een
averechtse uitwerking. Vooral
in Lissabon gistte het. Toen
de koninklijke familie tegen
de avond van de eerste
februari op de Praga de Co
mercio voet aan wal zette,
stonden met geweren bewa
pende moordenaars al in een
hoek van het plein bij de Rua
do Arsenal gereed. Het rij
tuig, waarin koning Carlos I,
koningin Amelia, kroonprins
Luis en prins Manuel ge
zeten waren, kwam niet
verder dan enkele honderden
meters. Ter hoogte van het
hoofdpostkantoor drongen
vier mannen door de menigte
en begonnen te schieten. De
koning was onmiddellijk
dood, evenals de kroonprins.
Slechts aan het feit, dat de
koningin in een vertwijfelde
poging tot afweer haar bloe
men naar de moordenaars
wierp en het lichaam van
haar jongste zoon met het
hare dekte, was te danken,
dat prins Manuel er met een
schampschot afkwam.
De monarchie heeft deze
aanslag niet lang overleefd.
Twee jaar later deed Manuel
II afstand van de troon en
vestigde zich met zijn moe
der in Engeland. Hij stierf er
in 1932. Koningin Amelia, die
in 1867 te Twickenham aan
de Theems als dochter van
graaf Louis van Parijs, een
neef van de Burgerkoning
Louis-Philippe, was geboren,
overleefde haar zoon nog
twintig jaar. Einde 1951
heeft zij, een tragische en
eenzame figuur, voorgoed de
>gen gesloten.
In 1908 legden tweehon
derdduizend inwoners van
Lissabon bloemen op de gra
ven van de moordenaars, van
wie er ter plaatse drie door
officieren van de garde wa
ren neergeschoten. Thans is
alle haat tegen de dynastie
der Bragangas, die Portugal
van 1640 af heeft geregeerd,
verdwenen. Daarvan getuig
de een oude man, die mij in
de slaapkamer van koningin
Amelia op een naast het bed
hangend portret wees:
„Hun trouwportret, uit
1886. Ze was toen negentien,
onze koningin, en mooi als
de jonge lente
J. J. F. Remming
ingj
Lajos Kossuth
ook onderhandelingen met keizer Napoléon
III van Frankrijk over het verwekken van
een opstand in zijn vaderland. Hij overwoog
toen de Hongaarse kroon aan te bieden
aan Jéróme Bonaparte. In de oorlog die de
Italianen om hun eenheid tegen de Oosten
rijkers vochten, vormde hij, met Klapka,
een Hongaars legioen onder bevel van
Garibaldi. De rest van zijn leven sleet hij
in Italië, hoewel hij verscheidene malen
tot volksvertegenwoordiger in Hongarije
werd gekozen. Na zijn dood, hij leefde van
1802 tot 1894, werden zijn stoffelijke res
ten naar Hongarije overgebracht.
BELGRADO A.F.P./Reuter) Het
officiële Joegoslavische blad Borba schrijft
dat de poging om de verantwoordelijkheid
voor de gebeurtenissen in Hongarije op
Joegoslavië te schuiven, „slechts verwar
ring kan stichten in de betrekkingen tus
sen ons land en zekere landen van Oost-
Europa en de gunstige loop van de vriend
schappelijke betrekkingen tussen Joego
slavië en die landen kan verstoren". Borba
hekelt ook de houding van westelijke com
munistische partijen.
Borba haalt een artikel aan van de
secretaris van de Albanese communistische
partij, Enver Hodja, dat het Russische par
tijorgaan Pravda heeft overgenomen en
waarin Joegoslavië verantwoordelijk wordt
gesteld voor de opstand in Hongarije. Ook
wordt melding gemaakt van een uitlating
van een lid van de Franse communistische
partij, die Joegoslavië „de geniepige hand
langer van het westelijke imperialisme"
heeft genoemd. Volgens Borba zijn dit door
zichtige pogingen om de werkelijke oorza
ken van het conflict in Hongarije te ver
doezelen.
Borba zegt de tussenkomst van vreemde
troepen op het gebied van een soevereine
staat niet te kunnen goedkeuren, maar stelt
daartegenover vast, dat elke poging tot
inmenging van het westen in het leven en
de ontwikkeling van de Oosteuropese lan
den om daar het voormalig bewind te her
stellen, moet leiden tot slechte betrekkin
gen in Europa. Volgens Borba is geen
terugkeer naar het stalinisme in Hongarije
mogelijk, maar evenmin een terugkeer
naar het kapitalisme. „Wij moeten alle
pogingen om Joegoslavië als een socialis
tisch land in diskrediet te brengen, om alle
pogingen ons het recht te ontzeggen om
onze mening te geven over vraagstukken,
waarin wij belangstellen, vastberaden van
de hand wijzen", zo besluit Borba.
In verscheidene woorden is de begin
letter f uit een v ontstaan. Fooi hangt
samen met via, fraai met verus. Zo is
het ook gesteld met fielt dat via het
Franse vil teruggaat op het Latijnse
vilis: gemeen. Een fielt is dan ook: een
bedrieger, een schurk en in het bijzon
der: iemand d'ie zonder zichzelf straf
baar te maken, anderen op geslepen wij
ze kwaad doet. Het woord luidde vroe
ger: fiel en heeft pas in later tijd een t
gekregen, zoals ook fazant uit fazan,
burcht uit burg en inkt uit ink is ont
staan.
Een samenstelling waarin de oude
vorm fiel is bewaard, is: fielebout in de
uitdrukking: de fijne fielebout uithan
gen voor: huichelen.
WARSCHAU (Reuter/A.F.P.) Men
verwacht te Warschau dat de Poolse partij
secretaris Gomoelka, vergezeld door pre
mier Cyrankiewicz en zijn voorganger
Ochab spoedig naar Moskou zal vliegen
voor het voortzetten der besprekingen met
de Russische partij-secretaris Kroesjtsjev,
die op 19 oktober te Warschau werden ge
houden. Na de besprèkingen te Warschau
hadden er Russische troepenbewegingen
plaats en voltrok zich wat de Polen de
„oktoberrevolutie" noemen, die ertoe leidde
dat Gomoelka volledig in ere werd her
steld.
De Poolse regering heeft bij het parle
ment een wetsontwerp ingediend tot ont
binding van het comité voor de staatsvei
ligheid en van het ministerie van staats
boerderijen. De dossiers van de spionnage-
zaken, die bij het comité-staatsveiligheid
berustten, zullen worden overgedragen aan
het staatssecretariaat van Binnenlandse
Zaken.
De verenigde arbeiderspartij heeft adat ge
wezen socialistische leiders gerehabiliteerd
en hun het lidmaatschap van de partij aan
geboden. In opdracht van de partij zullen
voortaan geen politieke commissarissen
meer met koopvaardij- en vissersschepen
meevaren. Dit wordt overbodig geacht,
aldus radio-Warschau.
Nieuwe stromingen
Volgens dagblad „Glos Pracy" zijn be
sprekingen tussen Polen en West-Duit-s-
land mogelijk als gevolg van Adenauers
„reëlere houding" tegenover Rusland. De
Oder-Neisse-grens zou echter nooit het
voorwerp van marchanderen mogen wor
den. De heroprichting van de „wehrmacht"
belemmert de hereniging van Duitsland en
betekent een bedreiging van Polens veilig
heid. Daarom is Polen tot het Verdrag van
Warschau toegetreden, aldus de „Glos
Pracy". De „Triboena Loedoe" schrijft:
„Het ogenblik lijkt te zijn aangebroken om
duidelijk onze houding te bepalen tegen
over de nieuwe stromingen in de Duitse
bondsrepubliek".
United Press verneemt uit kringen van
de Westduitse inlichtingendienst, dat Rus
land zijn militaire macht langs deRussisch-
Poolse grens verdubbeld heeft, als gevolg
van de vrees, die Rusland koestert ten op
zichte van de situatie in Polen. De Russi
sche troepen in Polen en in Oost-Duitsland
zouden echter niet zijn versterkt.
CAïRO (Reuter) De directeur-gene
raal van de burgerluchtvaart in Egypte
heeft zondag de vertegenwoordigers te
Cairo van de K.L.M., „Transworld Air Li
nes", de „Swissair" en de „Air India" mee
gedeeld, dat hun maatschappijen hun com
merciële werkzaamheden op de luchthaven
van Cairo kunnen hervatten, zodra zij
daarvoor klaar zijn. Er zullen echter
's nachts geen vliegtuigen mogen landen of
opstijgen. Op 30 oktober werden alle Egyp
tische vliegvelden voor het luchtverkeer
gesloten.
ADVERTENTIE
COLLECTIE vindt u bij
Grote Houtstraat 49 - Haarlem
"AARLEM. Het is een histori
nacht geweest. Honderden arbeiders hc
ben koortsachtig gewerkt in het helle
schijnsel van tientallen sterke booglam
pen, om het nieuwe perron in te schake
len in het spoorwegnet. Nadat de lang
verbeide laatste trein uit de richting
Amsterdam op het oude stationnetje was
gearriveerd, dat nu met zijn gaslantarens
maar een pooveren indruk maakte, klonk
het commando „Maak los". De lijven der
arbeiders buigen zich, en de schroefbou
ten uit de rails worden losgedraaid. Dan
worden zware staven onder de rails ge
zet en onder het geroep van het „Hee-
hup" der voormannen worden de oude
en de nieuwe rails langzaam naar elkaar
toegeschoven. Binnen tien -• inuten is het
klaar; de schroefbouten worden weer
aangebracht en een ingenieur buigt zich
over de rails om alles nauwkeurig na te
zien. Snel stampen de werklieden het
zand onder de dwarsbalken vast en het
werk is klaar. Even later nadert reeds de
eerste trein, die op het nieuwe perron zal
aankom::- Het is de Bazel-expresse, die
kalm de plaats voorbijrolt, waar zooeven
nog honderden rappe handen werkten.
Het werkvolk heft een gejuich aan.
„Hoera, hoera", klinkt het door de
avondstilte. Een historisch moment! Een
reusachtige arbeid is gereed, die mede
door het zoo gunstige weder volkomen
geslaagd is.
