Behoedzaam beleid om Nasser
van avonturen te weerhouden
DE SAMENZWEERDERS
MERLIJN EN DE WONDERBESSEN
Agenda voor
Haarlem
Nederland en
Hongarije
Amerikaanse nood-leverantie
van olie aan Europa dubieus
TELEFUNKEN
Amerika goed aangeschreven in Cairo
Eisenhower volkomen
achter UNO-resoluties
Witte tanden - frisse adem
met COLGATE!
Enige kans wellicht
via de O.E.E.S.
Boeken
Kalenders
Vulpennen
Boekhandel VEKO
r
W. Voet Zonen
Fluistercampagne in Oost-
Europa tegen Belgrado
Kroesjtsjev vermijdt een
ontmoeting met Tito
Sabena haalt Russische
technici uit Soedan
De Russische invloed
Poolse delegatie in Moskou
Hammarskjoelds bezoek
aan Boedapest niet zeker
Wervelstorm in Vietnam,
ruim 100 vissers vermist
Bezoek aan Riga van leden
Nederland-USSR"
VERVOLGVERHAAL
door Fried rich Bruegel
J
Brand in stallen en schuur
te Hattum; schade twee ton
Acteur John Gobau moet
operatie ondergaan
DONDERDAG 15 NOVEMBER 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
(I/an onze correspondent in Washington)
President Eisenhower zeide woensdag
op een persconferentie, dat Amerika de
UNO zal steunen in haar actie om „vrij
willigers" weg te houden uit het Mid
den-Oosten. Deze uitspraak blijkt in
diverse hoofdsteden verschillend te zijn
uitgelegd. De interpretaties variëren
van een „waarschuwing aan Moskou"
tot „een blijk, dat Amerika in feite niets
krachtigs wil doen".'Juist omdat de in
terpretatie van Eisenhower's woorden
zo belangrijk is, volgt hier een analyse
van de Amerikaanse politiek, zoals die
zich openbaart in de Amerikaanse
hoofdstad:
1. Amerika heeft besloten voorlopig
geen benzine naar Europa te ver
schepen ter aanvulling van de daar
ontstaande tekorten.
2. Een conferentie met Eden en Mollet
is op de lange baan geschoven.
3. Een definitieve conferentie is aan
gekondigd tussen Eisenhower en
Nehru.
Dat zijn drie feiten, die meer licht wer
pen op de houding der Amerikaanse re
gering op dit moment. Het is niet uitge
sloten, dat deze houding op den duur zal
worden gewijzigd, doch in de naaste toe
komst concentreert Washington zich op
een dubbel doel, te weten de installatie
ADVERTENTIE
Hei beste
der betere
horloges!
All-risk
verzekerd op
wereld-polis
Anegang 15 - Haarlem
BELGRADO (Reuter). - Uit gewoonlijk
betrouwbare bron in Belgrado wordt ver
nomen, dat president Tito van Joegoslavië
er mee heeft ingestemd de Russische par
tijleider Kroesjtsjev te ontmoeten voor een
bespreking over de toekomst van het com
munisme in Oost-Europa, maar waarne
mers geloven, dat die bespreking niet spoe
dig zal worden gehouden als gevolg van
de toestand in Hongarije.
Voorts zou volgens de waarnemers op
het ogenblik het risico te groot zijn dat
het tot een botsing tussen Tito en Kroesjt
sjev zou komen en het succes van een be
spreking dus niet gegarandeerd kan wor
den. De Sovjet-Unie en andere Oosteuro-
pese landen hebben Joegoslavië er reeds
van beschuldigd, dat het mede-verant
woordelijk is voor de opstand in Hongarije.
Een botsing tussen Tito en Kroesjtsjev op
dit punt zou, naar Joegoslavische commu
nisten vrezen, wellicht tot een Russische
terugkeer naar het Stalinisme kunnen lei
den.
Bovendien zou Joegoslavië in een moei
lijke positie verkeren, doordat de afgezette
Hongaarse titoïstische premier Nagy een
toevlucht op de Joegoslavische ambassade
heeft gevonden.
Generaal Gosnjak, de Joegoslavische
minister van Defensie, heeft in Belgrado
besprekingen gevoerd met een delegatie
van het Russische leger onder leiding van
generaal Komarov. De Sovjet-delegatie
brengt, naar het officieel heet, een tegen
bezoek.
(United Press) meldt, dat volgens berich
ten, die in Londen binnen komen. Moskou
wil suggeren dat Joegoslavië handelt op
aanwijzing van de westerse imperialisti
sche machten. De aanwezigheid van sterke
Russische pantser-divisies aan de grenzen
van Joegoslavië en de herziening van de
Russische existentiepolitiek wijzen hierop,
aldus welingelichte kringen te Londen.
Diplomatieke waarnemers berichten
uit de hoofdsteden van de satelliet landen
dat Tito's positie als gevolg van de Rus
sische gewapende interventie in Hongarije
weer wankel is komen te staan.
De waarnemers geloven dat het Kremlin
Tito wil intimideren. Alles wijst er echter
op dat Tito, evenmin als in het verleden,
zich er niet veel van aan zal trekken.
ROME (Reuter). Het Italiaanse pers
bureau „Ansa" meldt dat de Sovjet-Unie
tien Belgische vliegtuigen heeft gehuurd,
voor het overbrengen van 200 thans in
Soedan verblijvende Russische technici
naar Rusland.
Deze technici bevonden zich in Egypte,
waar zij als instructeur bij de opleiding van
Egyptische troepen en voor het onderhoud
van door de Russen geleverd oorlogstuig
werkzaam waren. Zij weken, na de Brits-
Franse landingen in de Suezkanaalzone,
naar Soedan uit. Zondag zijn reeds de eer
ste twintig van deze technici in Rome aan
gekomen. Zij vertrokken de volgende dag,
via Brussel naar Moskou.
De Sabena in Brussel bevestigde dat een
speciaal vliegtuig van Wadi-Haifa met
„een gezelschap Tsjechen en Russen aan
boord" naar Rome vertrok. Vandaar zouden
zij naar Brussel worden gevlogen, waar zij
hedenochtend zouden overstappen in het
lijntoestel van de Sabena naar Praag.
van een internationale troepenmacht in
Egypte, alsmede de zo spoedig mogelijke
ontruiming van dat land door de Engelsen
en de Fransen.
De Engelsen en Fransen in Washington
zien maar al te duidelijk, hoe krachtig
Amerika deze doelen nastreeft. Amerika's
politiek in de naaste toekomst valt geheel
samen met de oogmerken der UNO, ge
steld in de bekende resoluties. Het is daar
om volkomen verklaarbaar, dat Eisen
hower het streven tot verbetering dei-
situatie beperkt wil houden binnen het
kader der UNO.
Eisenhower onderstreepte dat de actie
der UNO zich niet behoefde te beperken
tot de resoluties en zinspeelde daarbij op
de UNO-actie in Korea. Thans is het even
wel moeilijker, zo betogen waarnemers in
Washington, om in UNO-verband een ge
wapende actie te organiseren. De zaak is
nu in handen van de Assemblée, waar een
twee-derde meerderheid vereist is voor
de aanneming van belangrijke resoluties.
De Assemblée telt thans 79 leden. De
communisten plus de AFRO-Aziat.en kun
nen echter gemakkelijk 30 stemmen bij
eenbrengen om zo de actie der Assemblée
te blokkeren.
Voorlopig wil Washington intussen niets
doen buiten het UNO-verband en voor de
Russen zou dit een aanmoediging kunnen
zijn dat zij zonder te groot risico verder
kunnen gaan in hun poging in het Mid
den-Oosten te domineren.
Men mene evenwel niet, dat Washing
ton niet zou inzien welk een klap het voor
het Westen zou zijn indien Rusland vat
zou krijgen op de olie van het Midden-
Oosten. Een dergelijke gebeurtenis zou
bovendien een muur kunnen oprichten
tussen de westelijke democratieën en neu
trale staten als India en Indonesië. Wan
neer daarom Washington's politiek voor
de naaste toekomst al bepaald is, dan be
tekent het nog niet, dat deze politiek zo
zal blijven, indien zou blijken dat de meest
gewenste oplossing binnen UNO-verband
niet is te verwezenlijken.
Zowel de ambtenaren van de UNO in
New York als de Amerikaanse regering
in Washington zijn zeer voldaan over het
feit, dat de eerste TJNO-troepen thans
naar Egypte zijn vertrokken. Amerika
staat in Cairo uiteraard aanzienlijk beter
aangeschreven dan Engeland en Frankrijk
en de Amerikanen hopen door hun voor
zichtige politiek Nasser van riskante avon
turen te weerhouden.
United Press meldt nog, dat Eisenhower
op een vraag, wat de Verenigde Staten er
tegen zouden doen om de Russische in
vloed in het Midden-Oosten te keren,
antwoordde, dat hij niet wist of deze in
vloed geheel en al geëlimineerd zou kun
nen worden maar, „dat alle kleine landen
zélf wel in staat zijn om te zien wat er
gebeurt, wanneer ze te dicht bij Rusland
komen".
Amerika wenst vriendschap zowel met
de Arabische landen als met Israel omdat
het meent dat beide groepen elkaar op de
duur nodig zullen hebben.
LONDEN (Reuter). Wladislaw Go-
moelka, de Poolse partijsecretaris, is met
een delegatie van leden van regering er
partij in Moskou aangekomen. De Polen
zullen met de Russische communistische
leiders besprekingen voeren, waarbij naar
men verwacht de bijzonderheden van Po-
lens onafhankelijke koers op de weg naar
het socialisme zullen worden uitgewerkt.
BOEDAPEST (Rcutcr/AFP) Radio-
Boedapest heeft meegedeeld, dat de secre
taris-generaal van de UNO, Dag Ham-
marskjocld, vrijdag of zaterdag naar Boe
dapest komt. De Hongaren zijn echter niet
geneigd dit bericht voor waar aan te ne
men zolang Hammarskjoeld zich niet wer
kelijk op Hongaarse bodem bevindt. Ham
marskjoeld heeft de Hongaarse regering
verzocht haar besluit om geen UNO-waar-
nemers in Hongarije toe te laten, opnieuw
in overweging te nemen. Volgens een UNO-
woordvoerdcr zal Hammarskjoeld op zijn
terugreis van Cairo naar Boedapest gaan
als de Hongaarse regering hem toestaat die
stad te bezoeken. De Hongaarse minister
van Buitenlandse Zaken, Imre Horvath,
heeft Hammarskjoeld in New York mee
gedeeld dat hij nog steeds op antwoord
van zijn regering wacht.
Het internationale Rode Kruis te Ge-
nève heeft een dankbetuiging van het Hon
gaarse Rode Kruis ontvangen, waarin
wordt gezegd dat er maatregelen zijn ge
nomen om het binnenkomen van hulpgoe
deren over alle grenzen van het land te
verzekeren.
Volgens het bureau van de hoge com
missaris voor het vluchtelingemvezien van
de UNO hebbeh achttien landen aan de
Hongaarse vluchtelingen asiel aangeboden.
Duidelijk
Een Amerikaanse senaatscommissie heeft
een van de leiders „van de groep stu
denten, die de vonk van de opstand in Boe
dapest verwekten" en een andere getuige,
ondervraagd over de Hongaarse opstand.
Het Witte Huis heeft bekendgemaakt dat
het leger is begonnen, de kazernes te Camp
Kilmer in New Jersey gereed te maken
voor de huisvesting van enige duizenden
Hongaarse vluchtelingen, van wie de eer
sten reeds tegen het eind van de volgende
week worden verwacht.
De „Pravda", het blad van de Russische
communistische partij, zegt dat „de ver
antwoordelijkheid van de Verenigde Sta
ten voor de contra-revolutionaire putsch
in Hongarije" duidelijk aan de dag is ge
treden.
Volgens een artikel, geschreven door de
correspondent bij de UNO, „bewijzen on
weerlegbare feiten dat met name de reac
tionaire kringen van de Verenigde Staten
hebben aangestuurd op het optreden van de
ondergrondse Horthy-beweging, waardoor
de bloedige gebeurtenissen in Hongarije
werden ontketend". Het blad noemt het
opnemen van de Hongaarse kwestie op de
agenda van de UNO-assemblée en „nieuwe
slag voor het morele en politieke gezag van
de UNO".
ADV F, RTF. NT JE
DUFFEL MONTY COATS ƒ59.50
SAIGON (A.F.P.). De zuidelijke provin
cies van Vietnam (Cochin-China) zijn de
zer dagen door een wervelstorm getroffen,
waardoor veel mensen om het leven zijn
gekomen en grote schade is aangericht.
Te Kaap Saint-Jacques, aan de monding
van de rivier de Saigon worden 106 vissers
vermist. Hun schepen zijn vergaan of de
zee op gedreven.
Vluchtelingenkampen te Cantho en Rach-
gia hebben zwaar geleden.
ADVERTENT JF.
Nieuwe heerlijke smaak!
Erg lekker ook voor kinderen
Nieuw actief schuim!
Houdt Uw mond fris en
gezond
Nieuwe lage prijs!
Nu kan iedereen zich Colgate veroorloven.
Colgate de meest verkochte tandpasta ter wereld
Amsterdam heeft de naam Stalinlaan
gewijzigd in Vrijheidslaan. Het door leden
van alle raadsfracties, behalve de C.P.N.,
ingediend voorstel daartoe heeft de ge
meenteraad van de hoofdstad in zijn ver
gadering van woensdagmiddag aanvaard
met alleen de stemmen van acht commu
nistische leden tegen.
De fractievoorzitter van de P.v.d.A., de
heer A. S. Herfst, die het initiatief tot dit
voorstel had genomen, zei in zijn toelich
ting, dat thans, mede in verband met het
gebeurde in Hongarije, dat ook de Amster
damse bevolking zo sterk heeft beroerd, de
naam Stalinlaan ondraaglijk is.
Toen woordvoerders van de C.P.N.-frac
tie zich sterk tegen het voorstel kantten,
„de verdiensten van Stalin voor de socialis
tische arbeidersklasse" en de gebeurtenis
sen in Hongarije bespraken, verlieten alle
andere fractieleden de raadzaal.
Met algemene stemmen heeft de Bus-
sumse gemeenteraad een voorstel aangeno
men om een onlangs aangekochte grote
villa van gemeentewege beschikbaar le
stellen voor gratis buisvesting van een
aantal Hongaarse vluchtelingen
Het Surinaamse Rode Kruis heeft ver
binding gezocht met het Nederlandse Rode
Kruis over eventuele hulp door Suriname
voor de Hongaren. De echtgenote van de
gouverneur, mevrouw Van Tiïburg-Stikkers
maakte van de gelegenheid, dat een recep
tie werd gehouden voor de Nederlandse
ambassadeur in Mexico, de heer Van Beu-
sekom, die een bezoek aan Suriname
bracht, gebruik om een collecte te houden
voor de Hongaren.
De lijstencollecte van de plaatselijke af
deling van het Nederlandse Rode Kruis ten
bate van Hongarije, heeft te Ruurlo opge
bracht 6245. Dit is ruim 1.13 per in
woner.
De gemeenteraden van De Lier en Hal
steren hebben elk, met grote instemming
van alle leden, besloten een woning be
schikbaar te stellen voor een uit Hongarije
gevlucht gezin. Het is de bedoeling, dat in
de gemeenten inzamelingen worden ge
houden om die woning te kunnen inrichten.
Op 15 november zal de radio-actie
„Operatie Goed Zo" van de N.C.R.V. ten
bate van het Nationaal Comité tot Bestrii-
ding van de Kinderverlamming en de in
richtingen „Bartimeus" (blinde kinderen),
„Effatha" (doofstomme kinderen) en „Jo-
hannastichting" (spastische en invalide
kinderen), beginnen. De N.C.R.V. heelt
met instemming van de genoemde instel
lingen en de schenkers der prijzen thans
besloten gedurende de eerste drie weken
van deze campagne de opbrengst geheel
ten goede te doen komen aan noodlijdende
Hongaarse kinderen.
De stichting hulpactie voor Hongarije
heeft wederom een wagon kleding en
levensmiddelen verzonden naar de kampc-n
der Hongaarse vluchtelingen in Oostenrijk.
Het Rode Kruis heeft zich ook ditmaal met
de technische verzorging belast.
De katholieke studentenvereniging ,,St.
Franciscus Xaverius" in Wageningen geeft
op zaterdag 17 november de Nederlandse
première van „La terre est. ronde" van
Armand Salacrou in schouwburg Junushorf
in Wageningen onder regie van Ad. Hooy-
kaas. De baten zullen ton goede komen aan
gevluchte Hongaarse studenten.
De burgemeesters der gemeenten Aals
meer, Diemen, Haarlemmerliede en
Spaarnwoude. Haarlemmermeer, Nieuwer-
Amstel en Uithoorn zijn op instigatie van
de vertegenwoordiger van de Hoge Com
missaris voor het vluchtelingenwerk der
Verenigde Naties overgegaan tot de vor
ming van een stichting, welke zich ten
doel stelt binnen het rayon van hun ge
meenten het vluchtelingenwerk metterdaad
uit te oefenen.
De stichting zal daartoe ondermeer aan
vluchtelingen en vluchtelingengezinnen
huisvesting bieden en trachten voor hen in
Nederland een nieuwe mogelijkheid van
een normaal leven te scheppen. Aan de
Hongaarse vluchtelingen zal hierbij alle
prioriteit worden verleend.
Hoewel de burgemeesters als stichters
zijn opgetreden is het de bedoeling dat aan
het werk van de stichting straks ook door
particulieren wordf deelgenomen.
Merlijn, die er helemaal geen erg in had, dat Morabix achter hem aan sloop, stapte
welgemoed het bos door. Maar Morabix bleef hem steeds volgen en verstopte zich
telkens achter de stam van een boom, als hij dacht, dat Merlijn hem zou kunnen
ontdekken.
Toen Merlijn zijn huisje had bereikt en er binnen ging, grijnsde de boze Morabix
tevreden.
„Zo, zo, hier woont hij dus", mompelde hij. „Dat weet ik dan vast!"
Toen Merlijn binnen was, sloop Morabix achter de dikke boom vandaan; voorzichtig
liep hij naar het raam. 75-76
WASHINGTON (Reuter/AFP). We
gens de Engels-Franse actie in Egypte heeft
de Amerikaanse regering haar plan. dat
voorziet in aanvullende olieleveranties van
het westelijk halfrond voor het geval de
olie-aanvoer van Europa moeilijkheden
mocht ondervinden, in de ijskast geborgen,
zo wordt van diplomatieke zijde te Wash
ington vernomen. Uiteraard heeft dit geen
invloed op de Europese aankopen van
Amerikaanse olie, die langs de normale
handelskanalen worden verricht. Deze aan
kopen worden, ondanks de bestaande dol
lartekorten, aanzienlijk uitgebreid.
Het betekent echter wel, dat Europa geen
gebruik zal kunnen maken van het pro
gramma voor gecoördineerde olieleveran-
ties, dat de Amerikaanse olie-industrie
heeft uitgewerkt voor het geval de olie-
aanvoer uit het Nabijne Oosten mocht wor
den onderbroken.
Agence France Presse verneemt in ge
woonlijk goed ingelichte kringen te Wash
ington, dat de -Amerikaanse regering, die
er naar streeft onpartijdig te blijven in het
conflict, dat uit de militaire actie van
Frankrijk. Engeland en Israel is voortge
sproten, niet de schijn wil wekken als zou
zij deze landen rechtstreeks willen steu
nen door ze te helpen bij hun olievoorzie
ning. Deze houding vormt dus eigenlijk een
soort morele sanctie achteraf, zo merkt
men in deze kringen op.
Men ziet te Washington echter niet over
het hoofd, dat niet alleen Engeland en
Frankrijk, maar ook verscheidene andere
Europese landen worden getroffen door de
onderbreking van de olie-aanvoer uit het
Nabije Oosten en dat in sommige van deze
landen reeds tot olierantsoenering of an
dere verbruiksbeperking is overgegaan. Het
wordt daarom waarschijnlijk geacht, dat
de Amerikaanse regering bereid zal zijn
geen verzoeken van afzonderlijke landen,
maar wel van een organisatie, die alle lan
den vertegenwoordigt, bijvoorbeeld de Or
ganisatie voor Europese Economische Sa
menwerking, in overweging te nemen. Op
deze wijze zou het mogelijk zijn, enerzijds
zonder dat er onderscheid wordt gemaakt
en anderzijds zonder dat de Vei-enigde Sta
ten zich hierdoor zijdelings zouden asso
ciëren met een actie, die zij niet hebben
goedgekeurd, verlichting te brengen in de
ernstige oliecrisis, waardoor Europa wordt
bedreigd. Men meent te weten, dat er in de
OEES reeds besprekingen over deze aange
legenheden worden gevoerd en men ver
wacht, dat deze organisatie binnenkort een
besluit zal nemen ten aanzien van een even
tueel verzoek van haar zijde aan de olie
producerende landen van Amerika.
ADVERTENTIE
*Wf -A,
stijl en perfectie sinds'1''903
.V,
ADVERTENTIE
VVVVVVTVVVVVVVVVVVYVVVVVVVYY
ZIJLSTRAAT 98 Telefoon 11708
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA4AAA
7fl Geen van beide mannen antwoordde echter.
Als zij nu maar iets zeiden, dacht Helena. Als zij
niet gaan praten, word ik gek en dan ga ik gillen. Ze
wist niet, dat haar ogen reeds vol tranen stonden....
Dinsdag vlieg ik naar Parijs terug, zei Jean. In
ieder geval.
Parijs, zei Kosek met een zwakke glimlach. Het
is elf jaar geleden, dat ik het laatst in Parijs ben ge
weest.
Plock heb ik al gezegd, dat ik dinsdag terug wil
gaan. Dit zijn de meest vreemde paasdagen, die ik ooit
heb meegemaakt!
Ach Pasen, zei Helena. Dat is voor mij geen
vakantie meer. Dat is een doodgewone dag geworden.
Jean vond een voorwendsel om te kunnen vertrekken.
Ik moet Lenötre opbellen om een afspraak te maken
voor morgen of overmorgen. Ik bel liever van het hote'.
uit op om u, mijnheer Kosek, geen last te bezorgen.
Helena vertrok eveneens.
Ik zal u de kortste weg naar het Alcron wijzen.
Toen zij voor het hotel stonden, zei Helena: Ik heb
thuis iets liggen, dat van Jan is: een doos vol met foto's.
Ik zou u die doos graag willen brengen laten wij zeg
gen om elf uur morgenochtend. Wilt u heem aan Jans
oom in Frankrijk geven?
Toen Aubrey op zijn kamer was en zijn slaappillen had
ingenomen, wist hij het: Zij had begrepen wie hij was.
HOOFDSTUK XXV
Formanek had Jans laatste verhoor in de nacht voor
de eerste Paasdag zelf geleid. Het had bijna twee uren
geduurd en, gelijk bij de vorige verhoren, was er nau
welijks over de moord op Semal gesproken.
Dit was een onderdeel van Formaneks eigen methode,
waarvan hij de doeltreffendheid wilde nagaan. Toen hij
het schema voor het verhoor had. opgesteld, was hij er
van uitgegaan, dat de harde methode voor geen van de
twee gevangenen de juiste zou zijn. Hij was er zeker
van, nadat hij de documenten had bestudeerd, die tussen
Jablonsky's papieren waren gevonden, en na de getuige
nis van de Maly's aangehoord te hebben, dat hij in staat
zou zijn een onweerlegbare aanklacht op te bouwen,
zelfs al zouden Jablonsky en Horak niet bekennen. Nu
hat rasultaat van de onderzoekingen vast stond was For
manek verlangend zijn eigen psychologische methode te
testen.
Natuurlijk had hij zichzelf gedekt door een telefoon
gesprek met Svec, die grommend zijn toestemming had
gegeven: Wij willen een onwrikbare aanklacht. Hoe
je die bereikt, doet niet ter zake. Als je er in slaagt
bekentenissen te verkrijgen, zoveel te beter. De bij Ja
blonsky gevonden documenten, die wij jou gestuurd
hebben, en de verklaringen van de getuigen zijn voldoen
de voor een aanklacht. Als jouw psychologische methode
verdere resultaten oplevert, is dat mij best. De Partij
staat er echter op, dat je ophoudt formeel-juridisch te
werk te gaan en dat je de resultaten overhandigt. Direct.
En verder geen getelefoneer meer!
Bij het laatste verhoor had Formanek zich in hoofd
zaak beziggehouden met Jans jeugdjaren. Hij wilde dui
delijk maken, hoeveel de politie over zijn verleden wist
en hierdoor zijn zelfvertrouwen aan het wankelen
brengen.
Wij weten alles over u, had Formanek zelfvoldaan
bij het begin van het verhoor gezegd. Het heeft dus
geen zin iets te verbergen.
Was Jan niet ongeschoren geweest en had hij boord
en das omgehad, die volgens gevangenisvoorschrift niet
gedragen mochten worden, dan had niemand kunnen
vermoeden, dat de twee jonge mannen, die sigaretten
rokend tegenover elkaar zaten en op zachte toon conver
seerden, een politiefunctionaris en een met de doodstraf
bedreigde gevangene waren. Zij spraken over de Franse
politiek en het Franse leger, over de verzetsbeweging
uit de oorlog, over Jans betrekkingen tot meisjes, zijn uit
vindingen ter vergroting van de produktie, over Jablons
ky's litteraire opvattingen en geleide economie, kortom
over alles, maar niet over de moord op Semal en de
dingen, welke Organisatie no. 5 toegeschreven werden.
Ik zou graag, zo verklaarde Formanek, de psycho
logische achtergrond leren kennen, waartegen u opge
groeid bent, en de oorzaak vinden van de activiteiten,
die u hier gebracht hebben.
Zij weten inderdaad heel wat van mijn leven, dacht
Jan. Zij moeten mij lang en zorgvuldig in de gaten
hebben gehouden.
Sinds hij van Jablonsky het Partijblad gekregen had
en antwoord had gegeven op zijn vraag, was zijn enige
wens dat het onderzoek zó lang zou duren, dat Helena
uitgevonden zou hebben wie Antonin in werkelijkheid
was. Als hij dit eenmaal wist, kon hij zijn plan uitvoeren.
Daarom ging hij uitvoerig in op ieder onderwerp, dat
Formanek aansneed. Ieder verhoor, waarbij ik geen
pertinente antwoorden behoef te geven op pertinente
vragen, betekent winst voor ons en dat geeft Helena
meer tijd om Antonins identiteit uit te zoeken.
Formanek begon plotseling met een andere intonatie
te spreken.
Ik meen, dat ik mij er nu ongeveer een voorstelling
van kan maken, wat er in uw hoofd omgaat, en ik zie de
motieven, die u tot de moord op Semal gebracht hebben.
Totdat ik weet, wie Antonin is, moet ik niets toegeven,
meende Jan.
Ik heb nooit.
U wilt zeggen, onderbrak Formanek hem, dat
u hem niet vermoord hebt. Ik laat die leugen niet uit
spreken, omdat ik voor u de weg terug naar de waarheid
niet zwaarder wil maken; dat wil zeggen de weg, die
leidt naar een bekentenis. Dat is de enige mogelijkheid
om verbetering in uw situatie te brengen. Wij beschikken
over twee waterdichte getuigenissen, dat u Rybar op
het kritieke ogenblik Palacky Street verlieten. Maar dat
is nog niet alie wetenschap, waar wij over beschikken.
Dinsdag op zijn laatst zal de aanklacht tegen u en uw
medeplichtigen ingediend worden. Voordien zal ik u nog
één keer bij mij laten komen Ik vertel u dat, opdat u
zich bewust bent van de werkelijke positie, waarin u
verkeert. De enige manier, om de doodstraf te ontlopen,
is een bekentenis, waarin duidelijk de subversieve acti
viteiten van u en uw vrienden worden toegegeven. U
wordt nu naar uw cel teruggebracht, waar u papier, een
pen en inkt zult vinden. Het is aan u, om van deze kans
gebruik t^ maken. Zodra u de bekentenis op schrift hebt
gesteld, dient u mij dat te laten weten, zodat u mij die
zelf kunt overhandigen. Ik zal daartoe onmiddellijk be
reid zijn.
Tijdens het uitspreken van deze woorden, had hij op
de bel gedrukt, zodat de laatste woorden door de bewa
ker opgevangen waren. Hij gaf hem een teken, waarop
Jan werd weggeleid.
Ik heb nog maar een paar uur, dacht Jan, toen hij
naar zijn cel gebracht werd.
Wordt vervolgd).
9V-
RIGA (Tass). Een delegatie van de
vereniging Nederland-USSR, die op uit
nodiging van het Sovjet-genootschap voor
culturele betrekkingen met het buitenland
de Sovjet-Unie bezoekt, heeft vier dagen
doorgebracht in Letland. In Riga woonde
de delegatie een voorstelling van „Tann-
hauser" bij en verder werden verschillende
excursies gemaakt. Dinsdag werd het ge
zelschap ontvangen door de Lettische ver
eniging van Sovjet-schrijvers, waarna het
verder reisde naar Leningrad.
De leider van het gezelschap, de heer
A. Koning, uitte in een onderhoud met een
correspondent van Tass zijn tevredenheid
over het bezoek aan Moskou en Riga. Het
Sovjet-volk en het Nederlandse volk heb
ben alles wat nodig is om in vrede en
vriendschap te leven, zo zei hij.
Woensdagavond omstreeks elf uur ont
stond, vermoedelijk door kortsluiting,
brand in de landbouw'schuur van de heer
Schelte van der Mey te Hallum. Door het
snelle ingrijpen van de brandweren van
Oude Bildtzi.il, van de vliegbasis Leeuwar
den, van St. Annaparochie en van Ferwerd,
konden het huis en de inboedel van de
boerderij behouden blijven.
De schuur met inhoud en de stallen,
waarin twee paarden en elf stuks vee wa
ren gehuisvest, gingen echter in vlammen
on. De schade bedraagt ongeveer f 200.000.
Men was verzekei'd.
De toneelspeler John Gobau is in het
Gasthuis van de Vereniging voor Zieken
verpleging in Amsterdam opgenomen,
voor het ondergaan van een operatie. De
acteur zal naar men verwacht, enkele we
ken daar moeten vertoeven.
DONDERDAG 15 NOVEMBER
Rembrandt: „Bushalte", 13 jaar, 7 en 9.15
uur. Cinema Palace: „De man, die nooit be
stond' 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy: I.V.A.O.
Nederlandse film „Jonge harten", 8 uur.
Lido; „De zondares". 18 jaar. 7 en 9.15 uur.
Studio: „Morgen zie ik je weer", alle leeft.,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „De zoon van
Caroline'', 18 jaar, 8 uur. Luxor: „De huza
ren". alle leeft., 7 en 9.15 uur. Concert
gebouw: Koor Katholiek Haarlem. Concert
o. 1. v. Albert de Klerk m. m. v. N. Ph. O.,
8.15 uur. De Leeuwerik: Grote goochelshow-
avond van Noordhollands broederschap van
Goochelaars, 8 uur. Zuiderkapel: Jac. Klein
Haneveld zal spreken over: „Israel-Rusland
in het licht der profetie", 8 uur. Jeugdkapel
Sionskerk: mevrouw dr. Elsa Pereira d'
Oliveira spreekt voor volksuniversiteit
over „Wat iedere vrouw moet weten", 8 uur.
VRIJDAG 16 NOVEMBER
Minervatheater: Jan P. Strijbos vertelt bij
zijn kleurenfilm „Langs koele stranden",
8.15 uur. Luxor: „Alexander de Grote", 14
jaar, 2, 6.30 en 9.15 uur. Roxy: „De laatste
der Mavajo's", 14 jaar, ?.30, 7 en 9.15 uur.
Lido: „De zesde juni", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „Alexander de Grote",
14 jaar, 2, 6.30 en 9.15 uur. Frans Hals: „Ju-
bal", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Studio:
„Invitation to dance", alle leeft., 2.15, 7 en
9.15 uur. Cinema Palace: „Charlie's Tante",
18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Concertgebouw:
Tweede jeugdconcert voor de schoolgaande
jeugd. N. Ph. O. o. 1. v. Marinus Adar 15
uur. Concert ten bate van Hongarije. So
listen Tibor de Machula, cello en Robert
Weisz, piano, 8.15 uur. Brinkmann: Contact
avond spoorwegen „Werken bij N. S.", 8 u.
