Panda en de Meester ^magiër
eEsuoio
Hogere bijdrage van Bloemendaal voor
middelbaar onderwijs te Haarlem
Tape-recorders
van den Berg
Het weer blijft regenachtig
Toch ió het
r
Haarlem blijft ook in toekomst
Velsense kooplustigen trekken
Invloeden van IJmond op Haarlem
HOOFDPIJN?
WEG HOOFDPIJN!
Radio geeft donderdag
Wij zijn er weer
Amerikaanse
Ford
Bouw klasselokalen in voorbereiding
Wereldnieuws
zo
J
2
Deviezenreserve is met
f 73 mil joen gedaald
f
OE KLQMPENCENTRALE
Distributiewet
Personeel stal voor f 57.000
bij Rotterdamse firma
Schepen op Noord- en
Oostzee seinden om hulp
ZEEVAART
KUNDE
N-
"Y
WOENSDAG 2 8 NOVEMBER 1956
In het rapport van het Nederlands Eco- ongeveer zeven percent van de aankopen
nomisch Instituut te Rotterdam over de
invloeden van de Ontwikkeling van liet
IJmondgebied op de gemeente Haarlem is
een hoofdstuk gewijd aan de vraag of de
groei van de steden in de IJmond inder
daad invloed kan uitoefenen op de Haar
lemse winkelstand. Of er invloed zal zijn
hangt af van de vraag of het IJmondgebied
voor zijn verzorging mede op de Haarlemse
winkels is aangewezen. Als hulpmiddel
waarmee deze afhankelijkheid kan worden
bepaald kozen de samenstellers van het
rapport niet het aantal winkels, doch de
aantallen personen in winkels werkzaam,
kortweg winkelpersoneel geheten.
Uit de diverse cijfers blijkt dat Haarlem
volgens de bedrijfistelling in 1950 2684
leden winkelpersoneel nodig had, hetgeen
volgens de bedrijfstelling echter 3664 moest
zijn. Het overschot van 980 wijst op de
centrum-functie van Haarlem. In Velsen
was de toestand op 31 december 1950 ge
heel anders want toen beschikte men over
492 leden winkelpersoneel terwijl er vol
gens de bedrijfstelling 796 nodig waren.
Dit tekort wijst op de ofhankelijkheid van
Velsen van streekcentra.
Ook Beverwijk heeft een centrum
functie met een overschot van 97 (527 tegen
430). Heemskerk heeft daarentegen weel
een tekort van 34 (71 tegen 37) zodat deze
gemeente weer afhankelijk is van een
streekcentrum. Velsen en Heemskerk zijn
dus voor hun verzorging gedeeltelijk op an
dere gemeenten aangewezen. Bij gebrek
aan andere gegevens is aangenomen, dat
deze gemeenten zich voor him verzorging
zullen richten op het dichtstbijgelegen
streekcentrum (gemeene met een overschot
aan winkelpersoneel in verhouding tot de
eigen behoefte). Voor Heemskerk betekent
dit, dat zij zich op Beverwijk zal oriën
teren.
Voor Velsen ligt het probleem echter iets
ingewikkelder. In rechte lijn gemeten ligt
Velsen ongetwijfeld dichter bij Beverwijk
dan bij Haarlem. We mogen echter niet
over het hoofd zien, dat het grootste deel
van Velsen door het Noordzeekanaal van
Beverwijk is gescheiden. Op 1 januari 1951
bedroeg het aantal inwoners van Velsen
48.413, waarvan ongeveer 40.000 woonach
tig in Velsen-Zuid en ongeveer 8.500 in
Velsen-Noord. Deze verkeershind^mis
was er de oorzaak, van, dat Velsen-
Zuid, dus het grootste deel van Vel
sen, zich in het verleden voornamelijk op
Haarlem en niet op Beverwijk oriënteerde
om te voorzien in het tekort aan winkel
gelegenheid van de eigen gemeente.
Nog een tweede moeilijkheid dient men
onder het oog te zien. Zowel Velsen als
Haarlem liggen op betrekkelijk geringe af
stand van Amsterdam, dat als ongeëven
aard winkelcentrum natuurlijk een grote
zuigkracht uitoefent op de inwoners der
naburige gemeenten. In ander verband
verrichte onderzoekingen van het N.E.I.
hebben aangetoond, dat er goede gronden
zijn om te veronderstellen, dat bijvoorbeeld
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en
weerbericht. 8.15 Platen. 8.50 Voor de huis
vrouw. 9.40 Platen. 10.00 Platen. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Platen.
12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.25 Voor de
boeren. 12.35 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.38 Platen. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en Katholiek nieuws. 13.20 Sopraan
en piano en pianorecital. 13.50 Platen. 14.00
Metropole-orkest, klein koor en solist. 14.45
Voor de vrouw. 15.15 Platen. 16.00 Bijbel
overdenking. 16.30 Kamermuziek. 17.00 Voor
de jeugd. 17.30 Platen. 17.40 Beursberichten.
17.45 Lichte muziek. 18.10 Vocaal ensemble.
18.30 Friese uitzending. 18.45 Platen. 19.00
Nieuws en weerbericht. 19.10 Platen. 19.20
Sociaal perspectief, causerie. 19.30 Verzoek
programma. 20.00 Radiokrant. 20.20 Geva
rieerd programma. 21.45 Platen. 22.00 Perio
dieken Parade. 22.10 Kerkorgelconcert. 22.35
Platen. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15 Zaalsportuitslagen. 23.2024.00
Nieuws.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
8.45 Idem. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw.
9.10 Voor de vrouw. 9.15 Platen. 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Platen. 10.50 Voor de kleu
ters. 11.00 Tussen de wal en het schip, cau
serie. 11.15 Omroeporkest. 12.00 Amusements
muziek. 12.25 In 't spionnetje. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Platen. 12.50
Uit het bedrijfsleven, causerie. 13.00 Nieuws.
13.15 Mededelingen of platen. 13.20 Lichte
muziek. 13.25 Hammondorgel. 13.55 Koer
sen. 14.00 Platen. 14.10 Automatie en uw toe
komst. klankbeeld. 14.45 Sopraan en piano.
15.15 Voor de zieken. 16.00 Van Vier tot
vijf. 17.00 Voor de jeugd. 17.45 Regerings
uitzending: Nederland en de Wereld: Tech
nische hulp en moderne ontwikkeling in de
Arabische landen. 18.00 Nieuws. 18.15 Sport-
problemen. 18.25 Cowboyliedjes. 18.55 Ge
sproken brief uit Londen. 19.00 Voor de kin
deren. 19.05 Jazzmuziek. 19.40 De Peperklip,
klankbeeld. 20.00 Nieuws. 20.05 Radio Phil-
harmonisch orkest en soliste. 21.15 Journaal.
21.35 Havenconcert. 22.30 Dansmuziek. 23.00
Nieuws. 23.15 Koersen. 23.15 Sportactuali-
teiten. 23.2523.55 Lichte muziek.
TELEVISIE (N.T.S., N.C.R.V.,)
20.00 Journaal en weerbericht. 20.15 Voor
de vrouw. 20.45 Het soldaatje, tekenfilm.
20.55 Reportage in een bakkerij. 21.25 Zang,
dans en nantomime. 21.50 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Amusementsorkest. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00
Engelse les. 14.15 Platen. 14.30 Franse les.
14.45 Platen. 15.00 Schoolradio. 16.30 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor de
kinderen. 18.15 Meisjeskoor. 18.30 Voor de
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50
Politieke causerie. 20.00 Platen. 20.10 Klank
beeld. 20.40 Verzoekprogramma. 21.30 De
Vuurdoop 22.00 Nieuws. 22.10 Internationale
Radio-Universiteit. 22.30 Zang en orgel. 22.50
Platen. 22.5523.00 Nieuws.
door Haarlemmens in Amsterdam wordt
verricht. Hoewel de afstand per spoor van
Velsen naar Amsterdam groter is dan die
van Haarlem naar Amsterdam, kan men
toch veronderstellen, dat ook de inwoners
van Velsen ongeveer zeven percent van
hun aankopen in Amsterdam doen.
Resumerend kan men vaststellen dat aan
de behoefte aan winkels in 1950 in Velsen
op de volgende wijze werd voldaan: Totaal
benodigd winkelpersoneel: 796 personen
waarvan in de eigen gemeente aanwezig
492 personen (62n/o), in Amsterdam 56 per
sonen (7"/o), in Haarlem 248 personen
(31%). Totaal 796 personen.
Voo/Haarlem kan men de volgende tabel
opstellen: Totaal aanwezig winkelperso
neel in 1950: 3.664 pers., waarvan benodigd
voor: de eigen bewoners 2.496 personen
(68%), de inwoners van Velsen 248 perso
nen (7"/o), de inwoners van andere ge
meenten: 920 personen (25%). Totaal 3.664
personen (100"/o).
De claim van Velsens inwoners op het
Haarlemse winkelbedrijf blijkt dus onge
veer 1/10 te bedragen van het kwantum,
dat de Haarlemmers voor aankopen in hun
eigen gemeente nodig hebben.
Er bestaan bepaalde redenen om aan te
nemen, dat in de verhoudingen tussen de
verschillende gemeenten verandering zal
komen ten gevolge van: 1. grotere inwoner
tallen van die gemeenten; 2. gestegen wel
vaart van de bewoners.
Wat Velsen-Zuid betreft lijkt het niet
aannemelijk, dat een groei van ca. 40.000
inwoners in 1950 tot ca. 60.000 inwoners in
1980 zal leiden tot een grotere of kleinere
afhankelijkheid (in procenten van het to
taal benodigd winkelpersoneel uitgedrukt)
van andere gemeenten. Met zekerheid is
hier echter niets te zeggen.
Wanneer men aanneemt dat in 1980 de
verhoudingen tussen de gemeenten wat
betreft hun „winkelverzorging" ongewij
zigd zijn gebleven dan betekent dit, dat
Velsen ook dan weer op zeven percent van
het totaal winkelpersoneel in Haarlem „be
slag zal leggen".
Anders gezegd, de afhankelijkheid van
de gemeente Velsen van de gemeente
Haarlem zal ook dan weer 1/10 bedragen
van het aantal personen, in winkels werk
zaam, dat in Haarlem voor de verzorging
van de eigen inwoners noodzakelijk zal zijn.
Weekstaat Ned. Bank
Blijkens de "weekstaat van de Neder-
landsche Bank van 26 november is de
netto deviezenreserve verder gedaald en
wel van f853 miljoen tot f780 miljoen.
Goud en deviezen tezamen zijn hiermee
gekomen op f4010 miljoen.
Onder invloed van de naderende ultimo
is de biljettencirculatie gestegen met f38
miljoen. Een verdere stijging kan ver
wacht worden. Plet saldo van de schatkist
is gedaald van f 203 miljoen tot 156 mil
joen. De schatkist heeft grote betalingen
moeten verrichten en bovendien is schat
kistpapier vervallen ten bedrage van on
geveer f30 miloen.. Alles bijeen is het
schatkistsaldo met f47 miljoen gedaald.
Saldo's van banken zijn opgelopen van
f285 miljoen tot f366 miljoen. Het geld
blijft onverminderd krap. Daggeld noteert
nog steeds l'/s percent zuiver nominaal.
Het blijkt, dat het convertibele bedrag
van de vorderingen in buitenlands geld en
van de buitenlandse betaalmiddelen teza
men sterk verminderd is, namelijk van
f303 miljoen tot f 239 miljoen. Het dek
kingspercentage in goud en deviezen is
verminderd tot 69,01.
ADVERTENTIE
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
Wij hebben nuttige en mooie
geschenken
Komt u even kijken 9
WRINGERS vanaf ƒ41.25
STRIJKPLANKEN, v.a14.95
PEDAALEMMERS 11-95
THEESERVIEZEN ƒ18.75
BRAADPANNEN, v.a2.95
OLIEKACHELS mot 10 KORTING.
Alle soorten KEUKENUITZETTEN.
KOLENKITTEN, v.a1.98
TRAPPEN, p. trede v.a1.60
KLOMPEN en KLOMPSOKKEN
v.a. 1.
Bij aankoop van 25.
een aardige verrassing!
Haarlem
Or. Leijdssfraat 10
Telefoon 11784
tlm 4 dec. geopend tot 10 uur.
YYYYYYVYVYYYYYYYYYYYYYYYYYYY
ADVERTENTIE
Is de beste tijd om een
te kopen!
Vraagt Uw Ford-dealer
alle Inlichtingen
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot bekrachtiging van het Ko
ninklijk Besluit van 6 september 1956 inzake
inwerkingtreding van enige artikelen van de
Distributiewet 1939.
Teneinde de mogelijkheid te scheppen aan
moeilijkheden ten aanzien van de grondstof-
fenvoorziening van ons land. welke uit de
ontwikkeling van de internationale toestand
zouden kunnen voortvloeien, snel en doel
treffend het hoofd te bieden, hebben de mi
nisters Zijlstra en Mansholt het reeds enige
tijd geleden raadzaam geoordeeld een Ko
ninklijk Besluit uit te lokken, teneinde en
kele artikelen van de Distributiewet, welke
sinds 27 september 1955 buiten werking wa
ren, in geval van noodzaak opnieuw in wer
king te stellen. Met de publikatie van het be.
sluit is gewacht tot de omstandigheden in
grijpen nodig zouden maken. Deze situatie
is inmiddels Ingetreden door de recente ge
beurtenissen in het midden-Oosten, welke
een beperking van de voorziening van ons
tand met aardolieproduktie veroorzaken.
Vooralsnog is niet te voorzien, wanneer
de omstandigheden, die tot het in werking
stellen van bedoelde artikelen aanleiding
hebben gegeven, zullen hebben opgehouden
te bestaan. Voorgesteld wordt thans te be
palen, dat deze artikelen gedurende ten
hoogste één jaar in werking zullen zijn.
„Ofschoon de ramingen van de gewone
dienst van het hoofdstuk onderwijs op de
gemeentebegroting 1957 van Bloemendaal
geen grote wijzigingen vertonen ten op
zichte van het jaar 1956, is een tendens tot
stijging merkbaar. De bijdrage aan de ge
meente Haarlem in de kosten van het mid
delbaar- en voorbereidend hoger onderwijs
zal voor volgende jaren steeds stijgen", al
dus delen B. en W. van Bloemendaal in
hun toelichting op de gemeentebegroting
mee.
De redenen van het stijgen der bijdrage
zijn: het geheel wegvallen van het school
geld voor de twee laagste leerjaren en het
terugbrengen van de schoolgelden tot aan
zienlijk lagere bedragen voor de overige
leerjaren; het enigszins teruglopen van het
aanial leerlingen der betrokken Haarlem
se scholen; de algemene salarisherzienin
gen, die ook voor het middelbaar onder
wijs en voorbereidend hoger onderwijs zijn
doorgevoerd. De bijdrage van f 40.000 aan
Haarlem, die voor 1957 is uitgetrokken, zal
nog oplopen.
1-Iet ligt in de lijn der verwachtingen, dat
op grond van de kleuteronderwijswet eni
ge aanvragen tot stichting van een nieuw
schoolgebouw met inbegrip van aankoop
van de daartoe benodigde bouwgronden in
behandeling zullen moeten worden geno
men.
Uitgetrokken wordt voor de uitbreiding
van de Graaf Florisschool te Vogelenzang
met een klasselokaal en de kosten van in
richting daarvan f 40.000; voor de uitbrei
ding van de Vondelschool met twee klasse
lokalen, met inbegrip van de kosten van
inrichting, f 60.000; voor vergroting van
het vaklokaal van de Bornwaterschool
f25.000.
Voor de uitbreiding van de Hartenlust-
school met twee klasselokalen en drie op
de zolderverdieping in te richten vakloka
len worden respectievelijk f 100.000 en
f 65.000 geraamd.
De stichtingskosten van de nieuv/e open
bare kleuterschool te Overveen worden
geraamd op f 100.000 en van inrichtings
kosten op f 10.000. Bij de kleuterschool in
de Bornwaterschool zal een speellokaal
worden gebouwd, waarvan de kosten op
f 50.000 worden geraamd.
De bouw van een kleed- en waslokaal
bij de gymnastiekzaal der Schoolvereni
ging „Aerdenhout-Bentveld", de verande
ring van inrichting van dat lokaal en de
aanschaffing van werktuigen worden be
groot op f 45.000; de bouw en inrichting
van de St. Jozefschool te Bloemendaal,
waarvoor reeds f 200.000 is uitgetrokken,
op f40.000; de verbetering van de kunst
verlichting in de St. Antoniusschool te
Aerdenhout op f 4500-
Benoeming;. Frits Knol, concertmeester
en assistent-dirigent van het Utrechts Ste
delijk Orkest, is benoemd tot leider van de
orkestklasse van het Utrechts conserva
torium. A
ADVERTENTIE
GRUNDIG - PHILIPS - AMROH
ELECTRONICA N.V.
ZIJLSTRAAT 87 - TELEFOON 11110
hedenmorgen 7
neerslag van d
24 ui
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Dublin
In de algemene circulatie is sinds giste
ren weinig verandering gekomen. Boven
Scandinavië bleef de luchtdruk laag, ter
wijl het gebied van hoge luchtdruk nabij
de Azoren zich eveneens wist te handha
ven. Wel nam het Scandinavische lage
drukgebied iets in betekenis af, als gevolg
waarvan de zware stormen boven het
Noordzeegebied gingen liggen.
Een kleine storing, die zich dinsdagoch
tend boven het westelijk deel van de
Oceaan bevond, trok met een gemiddelde
snelheid van honderd kilometer per uur Londen
naar Europa en bereikte vanochtend noord- Brussel
oost-Frankrijk. Ze veroorzaakte daar ta- Parijs
melijk langdurige regenval, terwijl ze bij Bordeaux
ons de buiigheid deed toenemen. Grenoble
Achter de storing komt opnieuw een Nice
krachtige tot stormachtige noordwestelijke Berlijn
stroming tot ontwikkeling, die zich ook tot Frankfort
het Noordzeegebied zal uitbreiden. Er vindt München
dan hernieuwde aanvoer van onstabiele po- Zürich
laire lucht plaats, waarin morgen vrij veel Genève
buien, mogelijk zelfs hagel- of natte Locarno
sneeuwbuien zullen ontstaan. Het weer be
houdt dus een onbestendig karakter.
WEERRAPPORTEN
29 november
Zon op 8.25 uur, onder 16.36 uur.
Maan op 5.09 uur, onder 14.53 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 28 november
Hoog water: 12.31 en uur.
Laag water: 8.00 en 20.20 uur.
Donderdag 29 november
Hoog water: 1.02 en 13.29 uur.
Laag water: 9.02 en 21.20 uur.
Wenen
Innsbruck
Rome
Mallorca
Amsterdam
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eel de
De Bilt
Twente
Eindhoven
ur ls van
60
OU
03
uur, de
*07 C
ie laatsie
•O
Q>
-
■lu
4)
2.S
geheel bew.
nw
7
0,1
sneeuw
no
-5
3
half bew.
wzw
2
0.2
onbewolkt
w
1
0,3
regenbui
w
3
1
onbewolkt
w
6
0,3
regen
zw
6
9
regen
zw
10
6
zwaar bew.
wzw
10
3
regen
zzw
5
0,6
licht bew.
nnw
5
0
geheel bew.
zw
5
2
regen
wzw
5
17
regen
zw
4
10
regen
wzw
8
3
half bew.
z
7
0,1
licht bew.
ozo
-2
0
geheel bew.
wzw
6
2
nevel
windst.
3
0
motregen
z
12
1
zwaar bew.
nno
7
0
regen
zw
6
1
zwaar bew.
w
7
0,1
lichte regen
zw
5
5
lichte regen
zw
6
1
regenbui
zw
4
1
regenbui
zw
5
1
geheel bew.
zzw
4
0,1
zwaar bew.
zzw
5
0,1
lichte regen
zzw
5
1
69. De achtergebleven agent was nog
steeds ijverig naar Joris aan het zoeken.
Hij keerde vaasjes om en schudde pulle
tjes leeg, zonder de voortvluchtige aan te
treffen. Maar vastbesloten hield hij vol.
Dit begon Joris te vervelen. Hij had al
enkele malen voorzichtig door het raam
gegluurd om te kijken of de weg al vrij
was, maar nu de plichtsgetrouwe agent
nog steeds geen aanstalten maakte om
heen te 'gaan, besloot hij zich maar weer
eens van een list te bedienen. Op het ogen
blik dat de agent met zijn rug naar het
raam stond, hengelde Joris met zijn stok
je naar een der emmers, die de verdwe
nen werksters hadden achtergelaten en
trok tegelijkertijd snel en geruisloos een
gebloemd gordijn van de roede. Enkele
ogenblikken later, toen de agent juist be
gonnen was om onder de vloerkleden te
kijken, voelde de politieman plotseling
een stevige por van 'achteren. Omkijkend
ontwaarde hij een werkster in een ge
bloemde jurk, die hem boos aankeek.
,,Rommelmaker!", riep zij met schorre
stem, 't is een schande! Ik heb deze kamer
pas een goede beurt gegeven en kijk nu
eens wat een bende weer! Sic transit glo
ria camera, zoals wij werksters zeggen!"
Verbluft hoorde de agent deze heftige
woordenstroom aan. „Asjemenou", bracht
hij er eindelijk uit. „Ikik dacht dat
alle werksters van dit hotel verdwenen
waren". „Dan zal ik hun voorbeeld vol
gen", sprak de werkster ferm, „ik heb er
genoeg van". En met snelle pas verliet
zij het vertrek. Een zak, die zij op de rug
torste, rinkelde zachtjes
Voor de bouw en inrichting van een
nieuwe christelijke school voor ulo te
Bloemendaal zal nodig zijn f 340.000; dit
bedrag is van de begroting 1956 afgevoerd
en op die van 1957 overgebracht.
Geraamd wordt een bedrag van f 25.000
voor kosten van voorbereiding voor de
bouw van een kleuterschool ten behoeve
van de schoolvereniging „Aerdenhout-
Bentveld".
In Rotterdam vond een chauffeur on
langs in zijn vrachtauto zes dozen met pil
len en poeders, waarvan de herkomst
duister was. Hij bracht deze vondst naai
de politie. Het onderzoek dat deze instelde
resulteerde in de ontdekking, dat bij het
Rotterdamse filiaal van een Amsterdamse
pharmaceutische fabriek omvangrijke
diefstallen waren gepleegd door leden van
het personeel. Er waren voor f 20.000 aan
pharmaceutische artikelen, voorts een
kwart miljoen scheermesjes en honderd
elektrische scheerapparaten gestolen, to
taal voor ongeveer f 57.000.
De politie heeft negentien personen ge
arresteerd die bij deze diefstallen betrok
ken zijn. Ook zijn drie helers aangehouden,
een grossier, een drogist en een kapper.
De hevige westerstormen op de Noordzee
en Oostzee duurden vandaag voort en twee
kleine schepen seinden om hulp.
De Duitse sleepboot Danzig" slaagde er
gistermiddag in de kleine Duitse kusttanker
„Fanto 18". die hulpeloos in de Noordzee
ronddobberde, te bereiken en het schip
naar Cuxhaven te slepen.
Duitse reddingsboten verlieten de haven
van Kiel om een kleine Duitse visserskot-
ter, die in de Oostzee bij de Duitse kust in
moeilijkheden verkeerde, te hulp te komen.
Het Costoricaanse motorschip „George"
is dinsdag in de Oostzee gezonken, ten
oosten van het eiland Oeland (Zweden). De
14 Griekse opvarenden van het schip zijn
door een Duits schip, de „Guenther Russ"
gered, nadat zij vier uur in een sloep had
den rondgedreven.
De „George" meet 1500 ton en was met
cokes op weg van Engeland naar Gesle in
Zweden. Blijkbaar is de lading gaan schui
ven, waardoor het schip water maakte en
de machinekamer onder liep.
EXPOSITIE ..SCHEPPEND AMBACHT
LIMBURG" GEOPEND
In navolging van regionale organisaties
van de vereniging „Scheppend Ambacht"
in Delft, Hilversum, Tilburg en Leeuwar
den, heeft de vereniging „Scheppend Am
bacht Limburg" in Maastricht een perma
nente expositie ingericht van werkstukken
van Limburgse kunst-ambachtbeoefenaars.
De tentoonstelling, ingericht in een pand
aan de Breedestraat in Maastricht, is dins
dag officieel geopend.
ADVERTENTIE
did vnet vi/ord£n ke^-roefc
e* ^etui^erv van goeole
GASTMVlWESr 5 HAAR.LE*\
Stemming. De Britse admiraliteit draagt
haar steentje bij aan een verhoging van
de Kerststemming in Engeland door
een overschot aan scheepsbellen te koop
aan te bieden voor een prijs van f 20
tot f 100 per stuk.
Gevaar. Naar te Addis Abeba verluidt,
heeft de Ethiopische regering Egypte
verzocht, zijn militaire attaché, kolonel
Abdel Azia Hilmy, terug te roepen, om
dat de betrokkene door zijn optreden
de veiligheid van Ethiopië in gevaar
zou brengen.
Gedenkschriften. In München zijn dinsdag
de door een Zuidduitse uitgeverij ge
publiceerde gedenkschriften van de
voormalige Duitse minister van Buiten
landse Zaken Von Ribbentrop in be
slag genomen. Hetzelfde lot viel ten deel
aan twee boeken met brieven van de
vroegere plaatsvervanger van Hitier,
Rudolf Hess. Tegen de uitgever is een
onderzoek ingesteld wegens uitgave en
verspreiding van staatsgevaarlijke ge
schriften.
Spanjaarden. De Belgische minister van
Arbeid heeft dinsdag in de Belgische
Kamer verklaard dat het verdrag in
zake de aanwerving van Spaanse mijn
werkers voor de Belgische mijnen
woensdag te Brussel zal worden gete
kend.
Vermisten. Ongeveer 200 vissers zijn ver
mist of verdronken sinds een plotseling
opstekende storm dinsdag voor de Mer-
sing-kust (Malakka) een grote ravage
aanrichtte. De kustgebieden worden uit
zee, uit de lucht en te land afgezocht
naar slachtoffers. Tot dusverre heeft
men slechts 107 van de 300 vissers die
hun bedrijf aan de kust uitoefenden, ge
vonden.
Baantje. „Generalissimus Tsjang Kai Tsjek
zou, ir het kader van een regeling van
het Formosaanse vraagstuk, een hoge
regeringsfunctie in China kunnen ver
krijgen", aldus heeft, blijkens een uit de
Cambodjaanse hoofdstad Pnom Penh
afkomstig bericht in de „New York
Times", de communistisch-Chinese pre
mier en minister van Buitenlandse Za
ken Tsjoe en Lai ter gelegenheid van
zijn bezoek aan Cambodja verklaard.
Er uit. De Indische Praja-socialistische
partij heeft op een nationale conferentie
te Bangalore erop aangedrongen, dat
India uit het Britse gemenebest treedt.
De Brits-Frans-Israelische „agressie-
strijdkrachten" moeten onmiddellijk uit
Egypte worden teruggetrokken en dit
laatste land moet schadeloos gesteld
worden voor zijn verliezen. De Indische
regering wordt verzocht haar erkenning
van het „opgelegde regime" van Kadar
in Hongarije in te trekken.
Ongevraagd. „Vlieg in een witgeschilderd
vliegtuig naar Boedapest, zonder Hon
gaarse toestemming af te wachten", al
dus suggereert het Zwitserse radicaal-
democratische blad „National Zeitung"
de secretaris-generaal van de UNO. In
een open brief aan Hammarskjoeld zegt
het blad, dat deze dit eenvoudig aan de
Hongaarse en Sovjet-Russische regering
zou moeten aankondigen.
Bezoek. De Graaf van Parijs is in Israel
aangekomen voor een particulier b&r
zoek ter bestudering van de levensom
standigheden in de nederzettingen der
pioniers en andere maatschappelijk»
aspecten. Hij zal door president Ben Zvi
en premier Ben Goerion ontvangen
worden.
Tweede taal. De Russische taal blijft voor
de studenten in Oost-Duitsland ook in
de toekomst de voornaamste buiten
landse taal en verplicht leervak. Maar
het Oostduitse staatssecretariaat voor
hoger onderwijs heeft, zo blijkt uit een
bericht in het tijdschrift „Jonge We
reld", tot één concessie besloten.
Co-existeren. Premier Tsjoe en Lai van
communistisch China en zijn collega
Soen Joen van Cambodja hebben een
gemeenschappelijke verklaring onder
tekend waarin zij opnieuw bevestigen
dat hun buitenlandse politiek op de vijf
beginselen van co-existentie is gegrond
vest. Tsjoe en Lai heeft voorts de
noodzaak onderschreven, dat zijn volks
genoten in Cambodja zich van elke po
litieke activiteit onthouden.
Reus. De Amerikaanse „Slick Airways"
heeft vergunning van de regering ont
vangen de ongeveer twee meter lange
en meer dan 470 kilogram wegende
Robert Hughes uit Illinois naar New
York waar hij voor de televisie zal
optreden met een vrachtvliegtuig te
vervoeren, omdat geen deur van een
passagiersvliegtuig wijd genoeg is om
Hughes, wiens omvang in het middel
drie meter bedraagt, door te laten.
IEDER VAN ons kan instemmen met
de bewering, dat de zeevaart haar wereld
omspannende taak eerst kon beginnen na
de uitvinding van de Jacobsstaf, een pri
mitief instrument voor het meten van de
zonnestand, èn nadat het kompas van een
windroos was voorzien. Eerst toen waren
de zeelieden in staat te bepalen op welke
plek van de aardbol hun schip zich be
vond, en waarheen zij de ste
ven moesten richten om een
andere plek te bereiken. Pas
na deze twee uitvindingen wa
ren de grondslagen gelegd voor
de grote ontdekkingsreizen ter
zee, waarvan Columbus de
eerste maakte.
Dit is allemaal heel begrij
pelijk. Maar vóór deze uitvindingen wa
ren gedaan, voeren in de oudheid de sche
pen al van Indië naar Egypte, bezochten
de Kartagers de Azoren, maakten Phoe-
nisische schepen de tocht om Afrika en
werd het tin van de Britse eilanden naar
de Middellandse Zee vervoerd. En om wat
dichter bij de tijd van Columbus te blij
ven, de Arabieren bereikten in de 8ste
eeuw met hun schepen al de Chinese wa
teren en drie eeuwen later landden de
Noormannen in Groenland en bezochten
de kusten van het Amerikaanse vasteland.
Allemaal tochten, die zonder de hierboven
als noodzakelijk gekenmerkte hulpmidde
len werden ondernomen.
Des te hoger moeten we de tochten van
de Polynesiërs aanslaan, die, ondanks de
ongunstige voorwaarden van wind- en
zeestromingen, van eilandengroep naar
eilandengroep steeds verder de Stille
Oceaan op gingen. Zij maakten met hun
vroeger reeds genoemde) dubbele boten
tochten die, wat waaghalzerij betreft, ze
ker niet onder doen voor de tochten der
Phoeniciërs, Arabieren of Vikingen. Vol
gens betrouwbare berichten zijn zij op
hun ontdekkingstochten van Nieuw-Zee
land af zó ver naar het zuiden gevaren,
dat. zij ijsbergen en zee-olifanten hebben
waargenomen.
In de stamtradities ligt de herinnering
aan dergelijke tochten, die in het verle
den werden ondernomen, stevig verankerd,
en de kennis van landen, klimaat, planten
wereld en dierenleven is vaak verbazing
wekkend, vooral omdat de
persoon in kwestie deze lan
den of eilanden zelf vaak
nooit heeft bezocht, maar
uitsluitend afgaat op de ver
halen die van ouder op
ouder zijn overgeleverd. Zo
was een van hen in staat
mededelingen te doen over
de ligging der belangrijkste eilanden tus
sen 140 gr. en 180 gr. W.L., waaronder be
horen de Marquesas-, Toeboeai-, Fidzji-,
Tonga- en Rotoems eilanden. Ieder die de
moeite neemt op een atlas de wirwar van
eilandjes te bezien, waaruit elk van deze
groepen bestaat, zal de kennis van deze
Polynesische zeevaarder hogelijk waar
deren.
De Micronesiërs van de Marshall eilan
den wedijveren in zeevaartkunde met de
Polynesiërs en zij hebben het zelfs ge
bracht tot een soort zee-kaart, vervaar
digd uit slakkenhuisjes en aaneengebon
den reepjes bamboe, die door lengte en
richting overheersende zeestromingen en
windrichtingen aangeven, terwijl de slak
kenhuisjes de eilandjes voorstellen. Het is
naturlijk geen werkelijke zee-kaart, maar
een soort knopenschrift op het gebied van
van de cartografie.
Waarmee we overstappen naar de we
reldkaarten uit de oudheid.
Daarover morgen
(Nadruk verboden)
II. Pétillon
