TAXI 18000
„Chauvinisme mag keuze van de
orgelbouwer niet beinvloeden"
Velsen oppert ernstige bezwaren
tegen ontwerp streekplan-Zuid
Orgelpunt
<=j5rieven aan
de redactie
SLOT DEFECT?
Bilderdijk-expositie in
„Het huis van Looy"
7
WASSERIJ DUYN
Dr. J. de Groot spreekt voor
nijverheid en handel
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Nederlandse orgeldeskundige tot Haarlemse raad:
Amsterdamsevaart krijgt
zehrastrepen
Rolschaatsenbaan nabij
het Krelagehuis
Winkeldievegge
aangehouden
Ook elders moeilijkheden
bij petroleumdetaillisten
Ministerie ziet geen heil
in petroleumdistributie
Tweede basisindustrie levensgevaarlijk,
tweede tunnel onmogelijk
en kanaalverbreding ongelukkig
Voordracht door Otto
Sterman voor H.K.G.
Nieuwe vinding van
Haarlemse verffabriek
ZATERDAG 8 DECEMBER 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
pE HAARLEMMERS mogen zich er niet
over beklagen, dat hun stsd zo weinig „in
het nieuws" is. Integendeel, op gezette
tijden meent het gehele land zich met de
gang van zaken hier te moeten en ook te
kunnen bemoeien. In zekere zin is het
natuurlijk verheugend, dat zoveel belang
stelling getoond wordt voor het wel en wee
van de stad, maar de blijdschap daarover
zou onvermengder kunnen zijn, wanneer
nien het gevoel kon hebben, .dat inderdaad
het Haarlemse belang bij deze geïnteres
seerden voorop stond.
Wanneer aanstaande woensdagmiddag in
he Haarlemse raadsvergadering het vijfde
punt van de agenda aan de orde komt, zal
de publieke tribune tjokvol zijn: orgel
houwers, organisten en orgelliefhebbers uit
het gehele land zullen getuige willen zijn
van het debat over de voorgenomen restau
ratie van het Christiaan Müller-orgel in de
Grote kerk. Zij die deskundig zijn, of zich
dat althans achten, zullen toeschouwen hoe
leken over deze restauratie zullen oordelen.
Nu is het een goed gebruik, dat een ge
meentebestuur, dat onmogelijk op alle
terreinen deskundig kan zijn, zich laat
voorlichten door experts. Dat is ook bij de
voorbereiding van dit voorstel gebeurd. Et-
is een commissie benoemd, die geheel op
de hoogte van haar taak kan worden geacht
en die vooral over een grote hoeveelheid
documentatie beschikt. Desondanks is er,
nog voordat haar conclusie openbaar werd,
in vakkringen op heftige wijze tegen haar
rapport geageerd. De grondtoon welke men
daarbij steeds weer herkende was: ..Waar
om een buitenlandse firma deze opdracht
verlenen, wanneer een Nederlandse orgel
bouwer dit even goed zou kunnen doen?"
Wat nu bij deze discussies bijzonder opvalt
is wel, dat steeds van één bepaalde Neder
landse orgelbouwer wordt gesproken, het
geen een bijzonder subjectief element in
het debat brengt. Alleen al daarom valt te
verwachten, dat een deel van de beraad
slagingen in de Haarlemse raad achter
gesloten deuren zal plaats vinden, waarin
ongetwijfeld minder over de restauratie
dan wel over de wijze waarop deze kwestie
van sommige kanten is benaderd, aan de
orde zal komen. Juist omdat steeds de naam
van één bepaalde orgelbouwer wordt ge
noemd. ligt de vraag voor de hand of een
dergelijke deining ook niet zou zijn ont
staan, wanneer een andere Nederlandse
firma dan degene die thans steeds zo wordt
gepropageerd door de adviescommissie was
aanbevolen. Deze vraag wint aan actuali
teit door de moeilijkheden welke waren
gerezen om de bouw vaii een orgel in de
St. Eusebiuskerk in Arnhem. Naar men
ons heeft meegedeeld hebben zich ook toen
paladijnen opgeworpen voor de blijkbaar
zo favoriete Nederlandse orgelbouwer, hoe
wel het toen niet om een buitenlander,
maar om een landgenoot ging. Een en ander-
zou zelfs geleid hebben tot het ontslag van
de rijks orgelcommissie.
Voor leken is het al bijzonder moeilijk
om wegwijs te geraken in de blijkbaar wel
heel bijzondere samenleving van orgelbou
wers en organisten. Gisteren hebben wij
een telegram gepubliceerd van opposanten
van het voorstel van B. en W. waarin de
Deense organist Finn Viderö werd geci
teerd als minder geestdriftig over het werk
van zijn landgenoot. Vandaag kan men
lezen hoe diezelfde Finn Viderö zich ver
nietigend uitlaat over de restauratie van
het Zwolse orgel, dat Haarlem steed's ten
voorbeeld wordt gesteld. De Duitser Wal-
cha, die zich volgens de opposanten al
evenmin met het werk van Marcussen in
genomen toonde, zit in het aanbevelings
comité voor een nieuw orgel in de Nicolai-
kerk te Utrecht, dat geleverd wordt door
Marcussen. Anton Heilier is na een kennis
making met de Deense orgels op zijn aan
vankelijke afwijzing teruggekomen en
heeft uitdrukkelijk Marcussen aanbevolen.
Hetzelfde is het geval met de Haarlemse
organist Klaas Bolt.
Wat moet een uit leken bestaande ge
meenteraad bij zoveel tegenstrijdigheden
nu doen? Temeer daar twee argumenten
hier zeker niet mogen meespreken, dat van
de financiën en dat van het risico. Risico is
er altijd en onder alle omstandigheden en
wat de financiën betreft: een bedrag van
160.000 gulden, dat in veertig jaar wordt
afgeschreven, maar ten dienste van vele
generaties wordt geïnvesteerd, kan onmo
gelijk een punt van discussie zijn.
Óns dunkt, dat men hier uitsluitend moet
afgaan op de waarde welke men toekent
aan de adviescommissie welke men zelf
heeft gekozen. Er moeten wei heel gewich
tige redenen in het spel zijn wanneer het
advies, waarom men zelf heeft verzocht,
niet wordt opgevolgd. Er is geen enkele
reden om te twijfelen aan de integriteit,
de deskundigheid en de zorgzaamheid
waarmee de Haarlemse adviescommissie
te werk is gegaan.
Wanneer de Haarlem-e raad dat advies
aanvaardt, dan gelooft hij inderdaad op
gezag. Maar leken mogen op gezag geloven,
wanneer hun andere middelen om te ken
nen en te weten ontbreken. En het is geen
schande om trouw te blijven aan het ge
zag, dat men in dit geval zelf heeft geko
zen.
ADVERTENTIE
..VMSTfcKUAM SJ5VA ART M 1105J
Op dinsdag 18 december zal dr. J. de
Groot, hoofd van de bedrijfsgeneeskundige
dienst van de Koninklijke Nederlandse
Hoogovens en Staalfabrieken, in café-res
taurant Brinkmann in Haarlem voor het
departement Haarlem van de Nederlandse
maatschappij voor Nijverheid en Handel
een lezing houden over het onderwerp „Be
drijfsgeneeskunde, waarom en hoe?" De
inleider zal een beeld geven van de beteke
nis van de bedrijfsgeneeskunde voor het be
drijfsleven en zal in het bijzonder de relatie
van bedrijfsgeneeskunde tot gezondheids
zorg, ziekteverzuim, produktiviteit en effi-
ciëncy belichten. Na een gezamenlijke
koffiemaaltijd zal een excursie worden ge
maakt naar de Velser Tunnel.
HAARLEM, 7 december 1956
BEVALLEN van een zoon: 6 dec., J. van
HamersveldPost; E. H. de LethHarme-
link; 7 dec., M. Prenen—Steltenpool; H. So-
mers—Rutten.
BEVALLEN van ^en dochter: 5 dec.. C.
Th. M. van der Veldvan Loon; L. S. I.
Becker—Gout: 6 dec., H. Massop—Zwem
mer; C. van BastenNaber; W. C. Roeien
Kortekaas; M. C. M. de Graaff—Vink.
OVERLEDEN: 5 dec., C. Emmer, 60 j.,
Voorzorgstraat; W. Kramer, 53 j., Kinder
huissingel; G. J. IT. Kerstholt, 33 j., Ekster
straat; M. E. van Steijn—Otten. 78 j., Rip-
perdapark; 6 dec., J. van Strien, 73 j., Maer-
ten van Heemskerkstraat.
Het adres van het hoofdbestuur van de Nederlandse Organistenvereniging over de
door B. en W. van Haarlem voorgestelde restauratie van het orgel in de Grote Kerk
door de Deense firma Marcussen heeft een weerwoord uitgelokt van een redacteur
van het officieel orgaan „Het orgel" van die vereniging, de heer C. H. Edskcs uit
Groningen.
In dit nieuwe adres aan de Haarlemse raad protesteert de heer Edskes, die zich
inzonderheid bezig houdt met orgelbouw, tegen de houding welke het hoofdbestuur
van de Nederlandse Organistcnvercniging heeft aangenomen omdat dit bestuur zich
niet objectief heeft laten voorlichten, waartegenover de Haarlemse adviescommissie
zich daarentegen wel uitgebreid heeft georiënteerd en mede op grond daarvan tot
haar conclusie is gekomen.
De heer Edskes stelt verder, dat van bepaalde zijde wordt getracht te speculeren
op de subjectieve gevoelens van het publiek. Vroeger liet men zich echter niet leiden
door chauvinistische gevoelens wanneer het om nieuwbouw en restauratie van orgels
ging. Juist daaraan is het te danken, dat ons land een groot aantal waardevolle
instrumenten rijk is.
De heer Edskes merkt op, dat het bestuur
van de N.O.V. tijdens de samenstelling van
zijn adres niet voltallig was, omdat de
voorzittersplaats vacant is. Het morele be
lang van dit feit moet niet worden onder
schat, omdat de afgetreden voorzitter,
George Stam, na een samenwerking met de
in het adres van de Organistenvereniging
zo aanbevolen Nederlandse orgelmaker
mede op grond van een bezoek aan Deense
orgels, te Rotterdam voor de bouw van een
nieuw orgel in de St. Laurens heeft gead
viseerd zich tot Marcussen te wenden.
De heer Edskes vindt het voorts opmer
kelijk. dat de N.O.V., die altijd heeft gezwe
gen toen de verminking van historische
orgels a priori vast stond, thans in het
geweer is gekomen, waarbij het hoofdbe
stuur noch de leden, noch de redacteur
voor orgelbouw van het officieel orgaan
zijn geraadpleegd. Voorts vindt de heer
Edskes het feit, dat een orgelbouwer vele
instrumenten heeft gerestaureerd, niet zo
belangrijk als de daarbij verkregen resul
taten. Het is mogelijk een aantal orgel
makers te noemen, die verschillende res
tauraties van orgels van gelijke betekenis
als het Haarlemse op hun naam hebben
slaan, doch aan wie niemand nog een op
dracht zou durven verstrekken. Bovendien
is het juist voor restauraties van doorslag
gevende betekenis wat de orgelbouwer
presteert bij de bouw van nieuwe instru
menten. En het is slechts weinigen gegeven
„het edele zingen" ook bij nieuwe orgel
pijpen te verwerkelijken. Wil een orgel
maker aan alle eisen voldoen, dan dient hij
de pijpen tot in alle onderdelen in eigen
werkplaatsen te vervaardigen en niet een
of meer fazen van dit proces aan derden
overlaten.
De door de Haarlemse adviescommissie
aanbevolen Deense orgelmaker bezit deze
vakbekwaamheid en ervaring in hoge
mate. Het is zonder meer duidelijk, dat
een firma, welke onlangs haar honderd-
vijftigja.rig bestaan xnerde en die reeds
grote bekendheid heeft genoten, over on
eindig meer ervaring moet beschikken dan
welke jongere Nederlandse firma ook. zo
schrijft de heer Edskes. die vervolgt: Het
is deze orgelmaker in de loop van de tijd
gelukt om vrijwel alle geheimen van oude
ornelbouw te ontsluieren".
De heer Edskes oiteert ter illustratie van
zijn betoog uitlatingen van Friedrich Bihn
cn betwijfelt of inzonderheid bij de orgels
te Alkmaar en Zwolle, door de organisten
vereniging als voorbeelden van geslaagde
Nederlandse orgelrestauraties aangevoerd,
wel zo'n goed resultaat werd bereikt. Hij
vindt trouwens dat men in Alkmaar beter
van revisie dan van restauratie kan
spreken.
In Zwolle is de klank beslist onbevre
digend, waartoe de schrijver de Deense or-
ADVERTENTIF.
DE EER
STE COÖP./ASSOCIATIE
VOOR
UITVAARTVERZORGING u*
ZfrLWEG
63 -TELEFOON 15141 (2 LIJNEN) j"
I
Aantal leden 23000
Geeft u heden op als lid voor 1957
met
direct ingaande rechten
On? fietsovei- steek plaats aan te geven
Onlangs heeft de ANWB er bij de rijks
waterstaat op aangedrongen om de wiel-
rijdersoversteekplaats in de rijksweg Am
sterdamHaarlem, ter hoogte van de Bak
huizen v. d. Brinkstraat te Haarlem, te
markeren met het zebra-patroon, bestaan
de uit brede witte strepen everwijdig aan
de as van de rijksweg. Thans kan mee
gedeeld worden dat aan het verzoek van
de bond zal worden voldaan. Bovendien
zal de verharding van de daarop aanslui
tende rijwielstrook voor de wielrijders in
de richting Haarlem in 1957 worden ver
beterd. De aanwezige keistrook tussen de
hoofdrijbaan en de rijwielstrook zal wor
den vervangen door een betonnen band,
waarbij tevens een doorgaande witte streep
als scheidingslijn zal worden aangebracht.
In de toekomst zal in de omgeving van
het Krelagehuis aan de Leidsevaart te
Haarlem een nieuwe parkeerplaats wor
den aangelegd, die tevens als rolschaatsen-
gaan gebruikt kan worden. Deze parkeer
plaats komt aan de Nadorststraat.
De gemeente is in de gelegenheid voor
f 1.700 aan te kopen perceel Leidsevaart
30a, bestaande uit één vertrek met toilet
ruimte en B. en W. stellen de gemeente
raad voor dat te kopen. De jaarlijkse huur
opbrengst kan worden gesteld op f 208.
Het college deelt mee, dat het bezit van
het perceel voor de gemeente van belang
is wegens de plannen tot aanleg van par
keerplaats tevens rolschaatsenbaan.
De Heemsteedse politie heeft een dezer
dagen een vrouw aangehouden, die ervan
wordt verdacht winkeldiefstallen te heb
ben gepleegd. Zij werd aangehouden, toen
zij een zelfbedieningswinkel aan de Bin
nenweg had verlaten en levensmiddelen
ter waarde van twintig gulden bij zich had.
De politie trof thuis nog een hoeveelheid
levensmiddelen ter waarde van vijftig
gulden aan.
ganist Finn Viderö citeert: „Ik was in
Zwolle om het grote orgel te bekijken.
Maar iaat een teleurstelling. De oude klank
was geheel verloren gegaan!" En een Duits
organist schreef over het eveneens door de
betrokken Nederlandse orgelbouwer ge
restaureerde orgel van Bolsward: „Ik kan
slechts zeggen, dat dit werk niet in de
verste verte met dat van Marcussen kan
worden vergeleken. Eens zullen velen dat
erkennen, maar dan zal het voor tal van
orgels te laat zijn".
Al deze brieven liggen bij de heer
Edskes ter inzage. De adressant herhaalt,
dat de leden van het hoofdbestuur van de
N.O.V. slecht georiënteerd zijn omtrent de
orgels van Marcussen, in tegenstelling tot
de Haarlemse adviescommissie. Evenals B.
en W. in hun toelichting verwerpt ook de
heer Edskes het argument van het risico,
dat volgens hem tot een minimum beperkt
kan worden. Argumenten van financiële
aard mogen bij werken als het onderhavige
natuurlijk geen rol spelen. Doet men dit
wel. dan geeft men blijk de juiste instelling
ten opzichte van restauraties te ontberen.worden afgeleverd.
Na de moeilijkheden bij de Haarlemse
petroleum-detaillisten die wij enige dagen
geleden gemeld hebben, is thans in Den
Haag ook een situatie ontstaan, waardoor
de detaillisten daar gedwongen zijn hun
klanten zeer kleine hoeveelheden petro
leum te verschaffen.
Het Rijksbureau voor Aardolieprodukten
heeft de grote oliemaatschappijen geadvi
seerd hun detaillisten 100 percent van de
omzet in het laatste kwartaal van 1955 te
leveren. Van een inkrimping zoals bij de
benzine is dus geen sprake, maar door de
bijzonder grote hoeveelheden die in novem
ber door de klanten van de detaillisten zijn
afgenomen, moet men het in december nu
minder aan doen. Er zijn huisvoruwen die
vaten van 200 liter hebben gekocht.
Bovendien hebben de oliemaatschappijen
van het Rijksbureau voor Aardolieproduk
ten de opdracht gekregen, een bepaalde
olievoorraad aan te houden, om aan even
tueel plotseling optredende moeilijkheden,
zoals een strenge vorstperiode, het hoofd
te kunnen bieden. Sommige oliemaatschap
pijen kunnen inderdaad 100 percent van
het laatste kwartaal van 1955 leveren, er
zijn echter ook maatschappijen, die het
voorzichtiger aan moeten doen, om niet op
een gegeven ogenblik „droog" te komen.
Veel petroleumverbruikers menen dat
distributie de oplossing van het probleem
zou zijn. Bij het ministerie van Economi
sche zaken is men echter van mening, dat
distributie geen uitkomst zal bieden. In dat
geval zou aan ieder gezin een bonkaart
moeten worden uitgereikt, waarna er wei
nig mensen zullen zijn, die hun bonnen
willen laten verlopen.
Daar het tekort niet overal in Neder
land even groot is, zijn sommige maat
schappijen van plan een hergroepering van
hun voorraden te beginnen.
Over het algemeen verwacht men dat de
toestand in januari weer normaal zal zijn.
met dien verstande, dat dan 100 percent
van het laatste kwartaal 1955 zal kunnen
Nadat reeds aan een aantal bezwaren van
de gemeente Velsen tegen het voorontwerp
van het streekplan voor Kennemerland-
Zuid tegemoet is gekomen in het definitieve
ontwerp een souplesse, die de gemeente
lijke overheid dankbaar heeft gestemd
en er ook door een veel geringere detail
lering van dit streekplan in tegenstelling
tot dat voor de IJmond-Noord een gemak
kelijker afhandeling mogelijk wordt, zijn
ex. uiteraard nog wel enige punten in dit
omvangrijke dokument overgebleven, die
bij de gemeente Velsen een bepaalde en
niet geringe vrees hebben gaande gemaakt.
Tegenover die vrees staat echter vreugde
over het feit, dat dit ontwerp de mogelijk
heid schept tot een verruiming van de be
bouwing van IJmuiden (zoals wij indertijd
al meedeelden zal er. als het plan wordt
goedgekeurd, een uitbouw aan Duinwijk
kunnen worden gemaakt, die inderdaad een
aanzienlijke verruiming van het te bebou
wen oppervlak met zich brengt). Maar
zoals gezegd er blijven overwegende be
zwaren. Eén der ernstigste ligt besloten in
de „dreiging" van een tweede basisindustrie
in de IJmond, die dan in het duingebied be
zuiden IJmuiden terecht zou komen cn
waarvoor een stuk duingrond volgens het
ontwerp streekplan gereserveerd moet wor
den, opdat men op de langere duur nog kan
zien, of het wel dan niet nodig zal blijken
te zijn.
De gemeente acht een dergelijke tweede
basisindustrie „noodlottig voor de situatie,
waarin de gehele bebouwde kom van
IJmuiden en Velserbeek zou komen te ver
keren" en „dodelijk voor de harmonische
ontwikkeling van de gemeente Velsen".
Verder wordt er door het gemeentebestuur
zwaar getild aan de plannen tot verbreding
van het Noordzeekanaal en op den duur
nieuwe sluizen die hoogstwaarschijnlijk
goeddeels ten koste van de zuidelijke oever
zal geschieden en tenslotte wordt er door
Velsen met klem op gewezen, dat er in het
ontwerp niet gerept wordt over een schade
vergoedingsregeling.
Tegen het streekplan IJmond-noord is
al bezwaar gemaakt bij Gedeputeerde
Staten inzake de bestemming „verkeer te
water": De niet-simultane behandeling van
de beide streekplannen moest leiden tot
een gebrek aan overzicht bij de behande
ling van de vraagstukken, verbonden aan
de verbreding van het kanaal.
In het streekplan IJmuiden-noord bleef
al heel onduidelijk in welke mate het
kanaal aan de zuidelijke oever zou moeten
worden verbreed. Mocht het vertrouwen
bestaan, dat thans gegevens en ver
wachtingen omtrent het scheepvaartver
keer ter beschikking zouden worden ge
steld, waaruit de noodzaak voor de ver
breding van het kanaal (tot de thans wel
aangegeven maat) zou kunnen worden ont
leend. tot haar grote spijt moet het college
van B. en W. constateren, dat zelfs geen
poging is gedaan tot documentatie en aan
voeren van argumenten voor de geprojec
teerde verbreding. Waar overigens zelfs ten
aanzien van veel minder belangrijke pro
blemen. tot in details prognoses en becijfe
ringen worden overgelegd, steekt het hier
ingenomen standpunt wel zeer schril af.
B. en W. hebben dus aan het Nederlands
Economisch Instituut te Rotterdam op
dracht verstrekt een onderzoek in te stel
len naar de ontwikkelingstendenzen van de
scheepvaart op het Noordzeekanaal.
In afwachting van het resultaat van dit
onderzoek, moeten zy vooralsnog bezwaar
aantekenen tegen de geprojecteerde ver
breding. zoals deze in het plan is aange
geven aan de zuidelijke oever van het ka
naal vanaf het pontveer te Velsen tot even
bewesten de Velserbrug.
Voorts vraagt men aandacht voor het
feit dat, behoudens de in het streekplan
opgenomen verbreding van het Noordzee
kanaal tussen de tunnels te Velsen en de
Velserspoorbrug, nog niet is aangegeven,
dat het Noordzeekanaal mogelijk eveneens
zal moeten worden verruimd tussen de
Velserbrug en het complex zuidersluizen.
In de toelichting staat, dat dit thans „in
het midden is gelaten." Tevens wordt er
echter gezegd, dat een „eventueel nood
zakelijke vergroting van het sluizencom-
plex zich zou uitstrekken over grotendeels
bebouwde terreinen, waar geen groot ge
vaar dreigt, dat zonder een regeling bij
streekplanwerken zouden plaats hebben,
die een dergelijk groot werk op ontoelaat
bare wijze zouden doorkruisen." B. en W.
achten het echter wel heel noodzakelijk dat
met de gemeente overleg wordt gepleegd,
indien de ontwikkeling van de scheepvaart
en de uitbreiding van het sluizencomplex
ook tot deze volgende stap zouden nopen
en dat aan die projecten een zo uitgebreid
mogelijk onderzoek voorafgaat en ten
grondslag ligt. Wegens de grote belangen,
welke hierbij voor de gemeente op het spel
staan, zullen B. en W. pogingen in het werk
stellen, dat de gemeente dan van de aan
vang af bij dit vooronderzoek wordt in
geschakeld.
Zeer sterk bepleiten B. en W. nogmaals,
dat het vraagstuk van de oeververbindin
gen in commissoriaal verband nader wordt
bestudeerd.
Het openhouden van mogelijkheden voor
de stichting van een tweede basisindustrie
in de zuidelijke IJmond is voor het eerst
gesteld in het ontwerp-interim rapport
IJmond. Daartegen heeft Velsen al in 1951
bezwaren gebracht.
Het voorontwerp van het streekplan toont
aan, dat met deze bezwaren in feite geen
rekening is gehouden. Wij hebben daarom
onze bezwaren tegen de basisindustrie her
haald en kenbaar gemaakt aan de Tech
nische Commissie van de Provinciale Pla
nologische Dienst van Noordholland. Daar
op is ten antwoord gegeven:
„Wij onderschrijven uw opvatting, dat
vestiging van een tweede basisindustrie
van enige betekenis te IJmuiden niet aan
vaardbaar kan worden geacht. Het streek-
planontwerp toont dit ook ten duidelijkste
aan. Wij hebben niettemin ook bij nader
overleg, onder aanvoering van nieuwe ar
gumenten. voor dit standpunt on rijks
niveau niet zoveel gehoor gevonden, dat
daar van deze mogelijkheid geheel wordt
afgezien
B. en W. constateren dus, dat hun stelling
door de Technische Commissie ten volle
wordt erkend en menen voorts te moeten
stellen, dat. met de inmiddels in Nederland
opgedane ervaring nooit kan worden voor
zien of een dergelijk bedrijf zich niet nog
veel verder zal ontplooien.
ADVERTENTIE
Donderdag 20 december zal de voor
drachtkunstenaar Otto Sterman voor de
Haarlemse Kunstgemeenschap optreden in
de tuinzaal van het Concertgebouw. Otto
Sterman draagt voor uit zijn repertoire
„Ik ben een neger", bestaande uit proza,
poëzie, bijbelse vertellingen en sprookjes.
Het tweede deel van het programma is ge
wijd aan de folklore van Suriname met
zang, muziek en vertoon van klederdrach
ten door een gezelschap, dat verbonden is
aan het Koninklijk Instituut voor de Tro
pen.
Garagebedrijf aan Sehipholweg
Indertijd hebben wij reeds gemeld, dat de
Haarlemse garagehouder Th. Heeremans
plannen had om een garagecomplex te la
ten bouwen op de hoek van Sehipholweg,
Merovingenstraat en J. J. Hamelinkstraat.
Uit een thans bij de Haarlemse raad inge
diend voorstel tot grondverkoop blijkt, dat
deze plannen inmiddels vaste vorm heb
ben aangenomen. Er zal niet alleen een
garage worden gebouwd, maar ook een
showroom, kantoren en drie bovenwo
ningen. De daarvoor benodigde 3200 vier
kante meter grond zal tegen f 28.20 per
vierkante meter worden verkocht.
Kleuren maken niet basisivit
en pigmentcapsules
Een kleine Haarlemse verffabriek is erin
geslaagd, een geheel nieuwe methode te
ontwikkelen voor het mengen van kleu
ren, die naar de deskudigen verwachten,
grote verbeteringen bewerkstelligen in de
moderne verftechniek.
Tot nu toe werden verven cn lakken voor
het schilderen van in- en exterieurs ver
vaardigd in een groot aantal hoofd- en
secundaire kleuren, waaruit door vermen
ging desgewenst allerlei tussentinten en
schakeringen gemaakt konden worden. Dit
mengen is echter een moeilijk en omslach
tig werk, dat een grote kleurtechnische
ervaring vereist. Het kon bijgevolg alleen
met succes geschieden, indien het door een
vakman, een geroutineerde verfhandelaar
of idem huisschilder verricht werd. De voor
naamste moeilijkheid is echter, dat het
bijna ondoenlijk bleek, bij latere nabestel
lingen weer precies dezelfde kleurscha
kering te reproduceren.
De Haarlemse fabriek heeft nu ln haar
laboratorium na lang en moeizaam ex
perimenteren een systeem ontwikkeld,
waarbij al deze nadelen ondervangen zijn.
Men gaat uit van een witte basisverf, Pres-
toline wit. waaraan een afgepaste hoeveel
heid kleui-pigment in een willekeurige
hoofdkleur kan worden toegevoegd. Deze
kleurpigmenten worden verpakt in kleine
capsules van plastic, zijn vlot mengbaar
met de witte basisverf en leveren, in deze
vermenging, elke gewenste nuancering van
de hoofdkleur in kwestie. De capsules wor-
den voor alle hoofdkleuren vervaardigd in
verschillende grootten en concentraties en
op de bijgevoegde kleuren- en c'oderings-
kaart kan men nu precies zien, hoeveel
capsules er aan een blik basisverf moeten
worden toegevoegd, om de gewenste tussen
tint te krijgen. Het aantal bereikbare kleur
schakeringen is op deze manier vrijwel on
beperkt, maar het grootste voordeel is.
dat elk van die tussenkleuren te allen
tijde met wiskundige zekerheid gerepro
duceerd kan worden, indien men zich aan
de nauwkeurige aanwijzingen op de kleu
rencode houdt. Vergissingen of kleurafwij
kingen zijn, naar de fabrikant beweert, met
dit systeem niet meer mogelijk en iedere
leek kan dus zonder angst voor misluk
kingen zijn eigen kleurenmixer worden.
De pigmentcapsules zijn van zeer sterk
taai plastic gemaakt, die een druk van zes
tig kilogram glansrijk doorstaan en hun
kleurige inhoud is onbenerkt houdbaar. De
voordelen voor de verfhandelaar zijn. dat
hij nu niet meer een groot en kostbaar
assortiment bussen verf in vele tientallen
kleuren hoeft aan te houden, doch volstaan
kan met voorraad toonbankladen witte
basisverf en een paar met pigmentcapsules,
hetgeen hem een aanzienlijke besparing
aan opslagruimte en investeringen op
levert.
Andere winstpunten zijn volgens de fa
brikant, behalve het vervallen van het om
slachtige kleurenmengen, dat men geen
verliezen meer hoeft te lijden door vel-
vorming of verdroging van restanten der
mengkleuren en ook geen vrees hoeft te
hebben voor „kluitvorming", zoals die bij
het gebruik van de in de handel zijnde
kleurpasta's schijnt voor te komen. Het
mengen van basisverf en kleurcapsules is.
zoals wij op een demonstratie konden er
varen, een kwestie van enige minuten en de
fabrikant garandeert onvoorwaardelijk de
constante kleur en kwaliteit van ziin pro-
dukt, zowel voor binnen- als voor buiten
werk. De nieuwe methode, die in de grond
van de zaak een verrassend-eenvoudige is.
heeft reeds de aandacht getrokken van
diverse buitenlandse interessenten.
(Verkort weergegeven)
Melksanering.
Sinds jaren heb ik in verscheidene
steden van ons land melk bezorgd. Mijn
mening is, dat menige huisvrouw, die thans
de vrije handelaar kiest, na enige tijd
overgaat naar een sanerende slijter. Want
vooral in de zomermaanden is de vrije
handelaar nooit in staat vooral de losse
melk te leveren in die conditie als die van
de sanerende bezorger. De losse melk van
de sanerende slijter ondergaat door de
kortere afstand als gevolg van de huis-aan-
huis bediening minder schommelingen en
bij warm weer kan de slijter een keer ex
tra naar huis gaan om uit de koelbak bij
te laden. De vrije handelaar echter moet
zijn melk de hele stad door venten en komt
vooral in de zomermaanden bij zijn late
klanten met half-gekarnde melk. Daarbij
komt, dat de vrije handelaar nooit zo vroeg
bij zijn klanten komt als de sanerende
slijter.
EEN MELKBEZORGER
De bisschop van Haarlem, mgr. J. P.
Huibers, zal zondagavond de gerestau
reerde Mariakapel in de St. Jozefkerk
aan de Jansstraat plechtig inzegenen.
Het doel van de restauratie was de
volle aandacht te vestigen op een mira
culeus beeld, genaamd Maria van
Haarlem, dat rond 1400 is ontworpen
en door de jaren heen in verscheidene
Haarlemse heiligdommen een plaats
heeft gehad. De muren van de nieuwe
kapel zijn in een lichte kleur geschil
derd. In het midden is een fraaie kaar
senluchter opgehangen. Bij een bezoek
aan het pelgrimsoord wordt de aan
dacht spoedig getrokken door een groot
raam, vervaardigd door de glazenier
en parochiaan Karei Trautwein. Dit
raam (zie foto) vertoont in vijftien
taferelen een uitbeelding van de ge
heimen der rozenkrans, die aanvangen
met het bezoek van Maria aan haar
nicht Elisabeth en eindigen met de
kroning van Maria in de hemel. Deze
kroning beslaat het. gehele middenvlak
en de andere taferelen, die voor een
groot gedeelte betrekking hebben op
het leven van Jezus, zijn hieromheen
gegroepeerd.
ADVERTENTIE
„DE S L E U T E l S P E C I A I I S T"
LANGE VEERSTRAAT 10 - TEL. 11493
Vrijdag 14 december wordt in „Het Huis
van Looy" een voor Haarlem bijzondere
expositie geopend, die zal duren tot en met
6 januari, een expositie ter gelegenheid van
de in Haarlem geleefd hebbende letterkun
dige Willem Bilderdijk, die in 1756 in Am
sterdam werd geboren. Zij tracht de herin
nering aan Bilderdijk zo sterk mogelijk te
laten spreken met een verzameling van
boeken, handschriften en portretten van
Bilderdijk en een aantal voorwerpen, die
in zijn meest dagelijkse leven betekenis
voor hem hadden.
Deze expositie is tot stand kunnen ko
men door samenwerking tussen het Bilder-
dijk-Museum in Amsterdam, de Koninklij
ke Nederlandse Academie in Amsterdam,
de Maatschappij der Nederlandse Letter
kunde in Leiden en het Nederlands Letter
kundig Museum en Documentatiecentrum
in Den Haag. Het comité, dat hieruit werd
gevormd, wil met deze expositie een indruk
geven van Bilderdijks betekenis in zijn
tijd. De bijzonder verzorgde catalogus ver
meldt in de inleiding onder meer: „De
grote, dikwijls mateloze verering, die de
dichter tijdens zijn leven en na zijn dood
ten deel viel, is de oorzaak, dat in de loop
der jaren verscheidene Bilderdijkverza-
melingen zijn ontstaan, waarvan die van
het Bilderdijk-Museum en de Koninklijke
Academie van Wetenschappen wel de be
langrijkste zijn. Voor geen andere figuur
uit onze letterkunde is een zo overvloedig
materiaal aanwezig, wanneer men een
beeld wil geven van zijn leven en werk.
Dit stelde de inrichters van de tentoon
stelling voor niet geringe moeilijkheden
en dwong hen een groot aantal stukken
achterwege te laten, die ruimschoots had
den verdiend te worden tentoongesteld.
Waf hier is bijeengebracht is maar een
fractie van het materiaal dat beschikbaar
is. De beschrijving der stukken in deze ca
talogus is zeer summier gehouden. Een
doorgaans uitvoeriger toelichting vindt men
bij de stukken afzonderlijk. Voor de esthe
tische verzorging is het werkcomité veel
dank verschuldigd aan de architecten J. B.
Ingwersen en Jan Heese. Bilderdijk heett
altijd zijn vrienden en zijn vijanden gehad,
tijdens zijn leven en na zijn sterven. Hij
heeft ze nog en hij zal ze wel blijven hou
den zolang het Nederlandse volk zich
blijft verdiepen in hef verleden van zijn lit
teratuur. Beide partijen vinden in zijn le
ven en zijn werk een overvloedig arsenaal
van argumenten om hun opvattingen te
verdedigen. Het Nationaal Comité Bilder-
dijk-herdenking 1956 is van mening, dat er.
tweehonderd jaar na ziin geboorte, nog al
tijd aanleiding is om deze grote, eenzame
figuur als dichter en denker in eerbiedige
genegenheid te herdenken".
De expositie werd al gehouden in Am
sterdam, Den Haag en Leiden. In Haarlem
zal zij wegens ruimtegebrek in „Het Huis
van Looy" niet geheel de oorspronkelijke
omvang hebben, doch het voornaamste er
van zal met zorg worden uitgekozen, opdat
men toch nog een gaaf beeld krijgt van de
sfeer waarin Bilderdijk heeft geleefd.
Nieuwe voorzitter Nederlandse
Vereniging van Gemeenten
Het bestuur van de Vereniging van
Nederlandse gemeenten heeft mr. H. A.
M. T. Kolfschoten, burgemeester van Eind
hoven. benoemd tot voorzitter der vereni
ging. Hij volgt mr. Arn. J. d'Ailly op, die
wegens zijn aftreden als burgemeester van
Amsterdam zijn voorziffersfunclie ter be
schikking had gesteld.
1
