Hongarije door verbeten verzet
onregeerbaar voor Kadar
Overweldigende UNO-meerderheid
brandmerkte Russisch optreden
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Russen zouden het nu met
Münnich willen proberen
HET WEER
Ook Poolse arbeiders eisen
ontruiming van Hongarije
c&'M0RRIS'ttfc&/
Franse en Duitse bezwaren
tegen het rapport der wijzen
Brits plan om NAVO te maken
tot overkoepelend orgaan
Boeren kwamen stakers
met voedsel te hulp
Koeznetsovs tegenzet faalde
Dulles zou echter volledige vrijheid
van handelen voor F.5. bedingen
Speelclubs opgerold
Dode en gewonde bij
autobotsing
Later weer regen
Voor de Stille Armen
Het woord is aan
Djilas kreeg drie jaar
tuchthuisstraf
Bijval uit Polen
Anna Kethly wil UNO-
politie in Hongarije
7le JAARGANG No 134
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DONDERDAG 13 DECEMBER 1956
Haarlems Dagblad
301e JAARGANG No 286
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 55 ct, p. kwartaal 7.15,
fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze correspondent in Wenen)
Alle tekenen wijzen er op, dat de tegenwoordige fase in de volksopstand
van beslissende betekenis is voor de verdere ontwikkeling in Hongarije.
Een illegale geheime zender richtte gisteren aan de communistische machts
hebbers de volgende boodschap: „Wij wijzen de regering, de politie en de
Sovjets er op, dat wij hebben besloten om met alle, ons ter beschikking
staande middelen te strijden, omdat onze democratische weg van onder
handelingen, waarlangs wij de idealen van de revolutie der arbeiders en
boeren trachtten te verwerkelijken, werd afgesneden. Wij willen vooral
vrede, maar voor echte socialisten is orde en rust niet te vereenzelvigen
met onderwerping aan de machten van de terreur". Minstens negentig
percent van de arbeiders heeft gestaakt, zodat het gehele economische leven
in Hongarije lam was geslagen. Dit blijkt wel het duidelijkst uit de officiële
berichten uit Boedapest en Moskou, die slechts enkele bedrijven weten op
te nomen, waar het werk werd hervat, terwijl anderzijds wordt toegegeven,
dat de verzetsstrijders een aantal zogenaamde werkwilligen hebben weten
over te halen of te dwingen om het werk neer te leggen. Dit geldt ook voor
de verkeersbedrijven en de staatswinkels. Volgens het communistische
blad „Nep Szabadsag" is deze staking een feit, dat zich nog nooit in de ge
schiedenis van de arbeidersbeweging heeft voorgedaan.
In de nacht van dinsdag op woensdag
hebben leden van de Nederlandse
rijkspolitie en de Belgische rijkswacht
een drietal speelclubs in de Belgische
enclave Baarle-Nassau opgerold. Al
het aanwezige speelgerei werd in be
slag genomen. Politiemannen bezig
met het inladen van een speeltajel
van „Woodside", een van de drie clubs.
Woensdagavond is op de Zuiderzeestraat
weg te Oidebroek mevrouw Van H. uit
Zwolle met haar auto, waarin ook haar va
der, de 80-jarige heer P. M. J. H uit Zwolle
zat, bij het inhalen van enige voorliggers
tegen een militaire vrachtauto gebotst. De
heer H. was op slag dood. Zijn dochter
werd vrij ernstig gewond naar een zieken
huis in Zwolle overgebracht.
Zeven miljoen voor Piongaren
De twee acties voor hulp aan de Honga
ren hebben tezamen nu een bedrag van
meer dan 7 miljoen gulden opgebracht. De
stand van de girorekeningen was vanoch
tend: 777 f 3.729.115,19; 999 f 3.271.545,59.
Zowel in Hongarije zelf als in het buiten
land verwacht men dat de Russen Kadar
zullen laten vallen om hem door Münnich
te vervangen, die toch al drie portefeuilles
in handen heeft, want hij beheerst het
ministerie van Binnenlandse Zaken, van
Justitie en van de Openbare Veiligheid,
terwijl hij bovendien waarnemend minis
ter-president is. In Boedapest zag men
woensdag honderdduizenden stakende ar
beiders die aan de oproep van de opge
heven arbeidersraad gehoor hadden gege
ven. In de stadswijk Uj-Pest hebben com
munistische politie-agenten plotseling het
vuur geopend op ongewapende demon
stranten, om hen te dwingen het werk te
hervatten. Het aantal doden en gewonden
is niet bekend. Voor de staatsschouwburg
in het centrum van de stad is de politie
met gummi-knuppels tegen de bevolking
opgetreden. Politie-agenten, die personen
wilden arresteren, werden afgeranseld,
waarop Russische tanks en pantserwagens
verschenen, die de menigte door schoten in
de lucht uit elkaar joegen. Op het Szena-
plein heeft een onbekende een handgranaat
op een autobus geworpen en werden de
chauffeurs door de stakers aangevallen.
Ondanks de ijzeren ring, die de Russen
rondom Boedapest hebben gelegd, konden
1600 tot 1800 boeren uit de omgeving af
zonderlijk of in groepen doorbreken en de
stakende arbeiders in de hoofdstad van
levensmiddelen voorzien.
Volgens het Joegoslavische blad „Borba"
wordt er voor honderd percent gestaakt in
de steden Debrecen, Gyoer en Szolnok. In
andere steden werd het werk slechts ten
dele hervat, vooral in Dunapentele, waar
twee duizend personen tegen de politiek
van Kadar demonstreerden. In Miskolc zou
een communistische drukkerij door de be
volking onbruikbaar zijn gemaakt.
V erzetscentrum Pees
Volgens een bericht uit Belgrado is Pees
op het ogenblik het centrum van het ge
wapende verzet. Daar de Russen in dit
heuvelachtige bosgebied geen gebruik kun
nen maken van hun tanks en zware wape
nen, zijn gewapende arbeiders en studenten
in het bezit van hun stellingen gebleven.
Ook hebben er onverwachte aanvallen
plaats gehad in Dunapentele. Magyarovar
en in andere steden. Verder heeft de be
volking tegen de geweldmaatregelen van
de regering op verschillende plaatsen ge-
nrotesteerd. Volgens nog niet gecontro
leerde berichten zouden tijdens de gevech
ten 78 Hongaren en 12 Russische-soldaten
zijn gedood, terwijl 280 Hongaren en 17
Russen werden gewond In de laatste drie
dagen zou de regering meer dan driedui
zend personen, voornamelijk intellectuelen
en leden van de arbeidersraden hebben
gearresteerd, waaronder de voorzitter van
de centrale arbeidersraad Sandor Racz. als
mede een ander lid van deze organisatie
Sandor Bali. Beiden worden er van be-
ADVERTENT1S
BARTELI0R.1SSTR: HAARLEM Htv 13439
FERO. BOLSTR. 48 A DAM TL 71.7f62^>
MOTOR - BPOMFIETSKIED1NG
Cax»noococccoccooocxy)o< r<xyxx -e*»
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
donderdagavond tot vrijdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Aanvankelijk opklaringen, later
opnieuw regen. Overwegend
krachtige zuidwestelijke wind.
Weinig verandering in tempera
tuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
schuldigd dat zij de arbeiders tot staking
hebben aangezet, dat zij zouden hebben
aangestuurd op de val van de regering-
Kadar en contact zouden hebben gehad met
radio Vrij Europa, alsmede met Westerse
correspondenten, die zij verkeerd hadden
ingelicht over de regering en de Hongaarse
arbeiders. De verontwaardiging over de
arrestatie van deze beide arbeiders is onder
de andere arbeiders zo groot, dat een aan
zienlijk gedeelte van hen waarschijnlijk
vandaag nog zal blijven staken. Bovendien
heeft de centrale arbeidersraad een tele
gram aan Boelganin gezonden, waarin hem
wordt verzocht deze vrij gekozen delegatie
te willen ontvangen om hem op de hoogte
te brengen van de toestand in Hongarije
en van de eisen der arbeiders. Woensdag
avond deelde radio-Boedapest mede. dat
alle personen, op staande voet en „auto
matisch" ter dood worden veroordeeld, die
tijdens de staat van beleg schuldig worden
verklaard door de snelwerkende rechtban
ken. Vluchtelingen hebben verklaard, dat
het grensgebied gisteren bijna niet werd
gecontroleerd, omdat men de Russische
troepen hier had teruggetrokken ter be
strijding van de partisanen.
Russen tegen Russen
Onze correspondent te Londen berichtte
hedenmorgen, dat volgens daar ontvangen
berichten zesduizend Russen de zijde dei-
Hongaarse opstandelingen hebben gekozen.
Samen met vijftienduizend Hongaren zou
den zij zich verbergen in de heuvels bij het
Balatonmeer en op het sein wachten om de
strijd opnieuw te beginnen met het doel
Nagy weer aan de macht te brengen. Zij
zouden onder bevel staan van generaal
Maleter, de held van de oorspronkelijke op
stand in Boedapest, die na door de Russen
in een val te zijn gelokt, wist te ontsnap
pen. In hun woningen hebben de Hongaren
nog voldoende wapens en munitie.
(Reuter) De Hongaarse arbeiders be
gonnen donderdagochtend, na een staking
van 48 uur uit protest tegen de regerings-
politiek, naar hun werk terug te keren.
Volgens waarnemers is het echter onzeker,
of het werk algemeen hervat zal worden,
nu de centrale arbeidersraad van Boeda
pest, die tot de staking opgeroepen had,
ontbonden is. Ook de arrestaties van leden
van arbeidersraden wekken verzet.
14e verantwoording
A. v. Z. ƒ2.50; Bridgeclub „Bosch en
Vaart" 37.—; M. K. 7.—-, Pedro 1.—; C.
W. J. 25.—; G. C. 5.—; Peggy 2.50; Frits
ƒ2.50; Pauline 2.50; Jacqueline ƒ2.50; Ma
kelaar f2.50; De Kinderen ƒ5.Van G.
ƒ1.—; A. S.—De B. ƒ1.50; M. J. v. T.—B.
ƒ100.—; M. C. K. ƒ50.—; Mw. H. J. D.—S.
25.De Gezellige Bridgeclub ƒ15.N.N.
10.—; N.N. 10.—; H. F. d. L. 10.—: Prof.
Dr. H. J. v. d. S. 10.—; K. J. 10.—; Hr. en
Mevr. B. ƒ10.—; S. B. T. S. ƒ10.—; H. J.
5._; c. v. H. ƒ5.—; G. W. K. ƒ5.—; A. H.
ƒ5.—; P. de R. ƒ5.—; W. M. ƒ5.—; P. de G.
5.A. de V. 5.Mevr. J. v. d. H.R.
f5.—; Mw. C. C. H. L. ƒ2.50; J. v. G. ƒ2.50;
Mevr. B. L.—H. ƒ2.50; A. S. f2.50; Mevr. M.
G. P.—G. ƒ2.50; W. F. A. 2.50: N. W. T.
ƒ2.50: Mevr. E. v. E.—B. ƒ2.50; Mevr. G. C.
A.—D. f2.50; J. A. H.—M. ƒ2.—; N.N. ƒ2.—;
H. A. W. ƒ1.50.
Dagtotaal ƒ430,50. In het geheel is thans
bij ons blad binnengekomen een bedrag van
ƒ8.597,03.
Giften kunnen worden afgegeven aan onze
kantoren Grote Houtstraat 93 en Rijksstraat
weg 2 te Haarlem, of worden overgeschre
ven op onze postgiro 273107, onder vermel
ding „Voor de Stille Armen".
Anonymus
De grootste schat van de leugenaar is
zijn goed geheugen.
BELGRADO, (United Press) De recht
bank in Belgrado heeft Milovan Djilas,
voormalig vice-president van Joegoslavië,
veroordeeld tot drie jaar tuchthuisstraf.
De rechtbank veroordeelde Djilas wegens
„activiteit tegen de staat", hetgeen be
tekent, dat Djilas artikelen tegen het com
munisme in Rusland, de satellietlanden,
maar ook Joegoslavië, heeft geschreven in
bladen in het Westen. Het proces tegen
Djilas duurde slechts één dag. Op 19 no
vember was Djilas gearresteerd.
(Van een onzer redacteuren)
PARIJS, 13 december De bespreking
van de internationale toestand door de mi
nisters van Buitenlandse Zaken in de
Noordatlantische raad, die bijna anderhalve
dag in beslag heeft genomen, is voorname
lijk neergekomen op een veelstemmig plei
dooi voor nauwere politieke samenwerking
tussen de NAVO-landen. Het was dan ook
niet verwonderlijk dat enige ministers,
onder andere de Nederlander mr. Luns,
1 gisteren opmerkten dat de raad druk bezig
was, het paard achter de wagen te spannen,
i daar men dat onderwerp logischei-wijze
NEW YORK (Reuter/AFP). Met een indrukwekkende meerderheid
heeft de Algemene Vergadering van de UNO woensdag een scherpe ver
oordeling uitgesproken aan het adres van Rusland voor de onderdrukking
van het Hongaarse volk. Tevoren deed de Russische plaatsvervangende
minister van Buitenlandse Zaken Koeznetsov nog een poging om het accent
te verleggen. Hij verzocht de voorzitter van de UNO-Assemblée, prins
Wan van Thailand het volgende punt op de agenda van de Assemblee te
plaatsen: „De inmenging van Amerika in de binnenlandse aangelegen
heden der volksdemocratieën en zijn ondermijnende activiteit tegen deze
landen." Koeznetsov zei dat de activiteit van Amerika gericht is tegen
Albanië, Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië, de Sovjet-Unie en Tsje-
cho-Slowakije en ten doel heeft „het vrijelijk door de volken van deze lan
den gekozen politieke stelsel te ondermijnen". Koeznetsov zei, dat het de
plicht van de UNO is stappen te ondernemen om een eind aan de onder
mijnende activiteit van Amerika. De permanente Amerikaanse vertegen
woordiger, Lodge, gaf in antwoord op de Rusische beschuldigingen een
korte verklaring uit, waarin hij zei: „Laat Moskou waarnemers van de
UNO toelaten in Hongarije, en de wereld zal spoedig weten of deze
Russische beschuldiging waar of onwaar is".
De amendementen, die door Birma,
Ceylon, India en Indonesië zijn ingediend
op de door twintig landen ingediende re
solutie, waarin het Russische optreden
ccccccorx> xjexy x iooooocooocooocoooc
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S
(Van onze correspondent in Parijs)
De conferentie van de vijftien NAVO-
landen is met de studie begonnen van het
rapport der drie wijze mannen de Ca
nadees Pearson, de Noor Lange en de Ita
liaan Martino waarin de noodzaak
wordt bepleit van een intiemere politieke
samenwerking binnen de atlantische ge
meenschap. De wenselijkheid van nauwere
eensgezindheid werd nog sterker uitge
drukt in een opzienbarend voorstel van de
Britse minister van Buitenlandse Zaken,
Selwyn Lloyd, die verlangt dat alle Euro
pese organen van politieke of economische
samenwerking, zoals de Raad van Europa
en de Organisatie voor Europese Economi
sche Samenwerking, in de NAVO worden
opgenomen. De nieuwe organisatie zou, ge
lijk ook de drie wijzen wensen, onder lei
ding van een secretaris-generaal komen die
de bevoegdheid heeft bemiddelend op te
treden bij eventuele geschillen tussen de
leden. Deze post zal hoogstwaarschijnlijk
aan de Belgische minister Paul-Henri
Spaak worden toevertrouwd, die de Euro
pese tegenhanger van de secretaris-gene
raal Dag Hammarskjoeld zou worden. In
het Britse voorstel wordt ook gesproken
over een atlantisch parlement, maar welke
bevoegdheden dat orgaan zou dienen te
krijgen, is nog niet duidelijk.
Verwondering
De Amerikaanse minister Dulles is on
verwacht met een ingrijpende critiek voor
de dag gekomen. Hij verdedigde het stand
punt, dat de Verenigde Staten zich volle
dige vrijheid van actie moeten kunnen
voorbehouden om ten alle tijde zijn vitale
belangen in de wereld te kunnen verdedi
gen. Naast onze veertien bondgenoten van
de NAVO, zo verklaarde Dulles tegenover
zijn verbaasde ambtgenoten, is er nog een
dertigtal andere landen, waarmede wij
eveneens de nauwste betrekkingen onder
houden en het is mij onmogelijk één groep
van naties een bevoorrechte positie te ver
lenen.
Wanneer Dulles vandaag bij deze me
ning zou blijven, ziet men niet goed in wat
er van een werkelijke politieke integratie
terecht kan komen. De Fransen en Britten
gaven openlijk blijk van hun verwondering
omdat zij juist van de Verenigde Staten
scherpe verwijten te horen hebben gekre
gen dat zij in de Suez-kwestie eigenmach
tig zijn opgetreden.
(ANP/Reuter). Dulles zou bij de toelich
ting van het Amerikaanse standpunt ten
aanzien van het rapport nog hebben ver
klaard, dat een intensief politiek overleg
niet mogelijk zal zijn als men het aantal
vergaderingen van de ministers van Bui
tenlandse Zaken van de NAVO-landen zou
opvoeren. Hij zou de gedachte hebben ont
wikkeld voor dit overleg plaatsvervangers
aan te wijzen.
Von Brentano, de Westduitse minister
van Buitenlandse Zaken, deed het voorstel
een permanente ministerraad in het leven
te roepen om de problemen, die invloed
zouden kunnen uitoefenen op de eenheid
en militaire paraatheid van de NAVO,
voortdurend in het oog te kunnen houden.
Deze raad zou dan moeten opereren naast
de bestaande permanente raad. Het poli
tieke overleg tussen de leden van de NAVO
zou tot de voornaamste taak van de nieu
we raad behoren.
in Hongarije wordt veroordeeld, zijn
woensdagavond met overweldigende meer
derheid door de Algemene Vergadering
verworpen.
Deze amendementen hadden ten doel de
veroordeling van de Sovjet-Unie te schrap
pen en de secretaris-generaal te verzoeken
pogingen in het werk te stellen om met de
Russen en Hongaren, zowel te New York
ris te Moskou, te onderhandelen om een
oplossing van de kwestie te bevorderen.
Na verwerping van deze amendementen
heeft de Algemene Vergadering de reso
lutie van de 20 landen aangenomen.
Het deel van de resolutie, dat luidt
„overwegende, dat de recente gebeurtenis
sen duidelijk de wil van het Hongaarse
volk tot het herwinnen van hun vrijheid
en onafhankelijkheid hebben aangetoond"
werd goedgekeurd met 53 stemmen voor,
acht tegen bij tien onthoudingen.
De Algemene Vergadering heeft het ar
tikel, waarin er bij de Sovjet-Unie op
wordt aangedrongen onmiddellijk schik
kingen te treffen voor het terugtrekken
van haar strijdkrachten uit Hongarije on
der toezicht van de UNO, goedgekeurd met
53 stemmen voor, acht tegen bij elf ont
houdingen.
De veroordeling van de Sovjet-Unie
werd goedgekeurd met 49 stemmen voor,
acht tegen bij vijftien onthoudingen.
De uitslag van de stemming over de re
solutie i haar geheel was 55 stemmen
voor, acht tegen bij dertien onthoudingen.
De Sovjet-Unie en de andere éommunisti-
sche landen onthielden zich. Jordanië, Ma
rokko, Saoedi-Arabië, Soedan, Syrië, Je
men, Joegoslavië, Afghanistan, Cambodja,
Egypte, Finland, India en Indonesië heb
ben zich onthouden. Hongarije, Zuid-Afri-
ka en Haïti waren afwezig.
Na verdaging van de vergadering tot
dinsdag is een nota van de Hongaarse re
gering aan Hammarskjoeld gepubliceerd,
waarin wordt gezegd, dat de regering te
Boedapest bereid is op een later tijdstip
door middel van haar vertegenwoordigers
te New York een voorstel te doen tot het
bereiken van overeenstemming over een
bezoek van de secretaris-generaal aan
Hongarije.
In de nota, die tijdens het debat door een
koerier was gebracht, wordt gezegd, dat
het de Hongaarse regering niet schikt, dat
de secretaris-generaal reeds op 16 decem
ber naar Hongarije komt.
Waarnemers hebben opgemerkt, dat dit
de eerste officiële mededeling van de Hon-
ïs,
se-
gaarse regering aan Hammerskjoeld
waarin wordt gezegd, dat de door de
cretaris-generaal voorgestelde datum voor
de regering niet aanvaardbaar is. Vorige
week had radio-Boedapest reeds gemeld,
dat Hammarskjoelds voorstel van de hand
is gewezen.
United Press meldt uit Warschau, dat
vertegenwoordigers van 30.000 metaal-ar
beiders in Poznan de interventie van Rus
land veroordeeld en het onmiddellijke te
rugtrekken van de Russische troepen uit
Boedapest geëist hebben.
Een motie, die met algemene stemmen
door de arbeiders van de Cegielski vroe
gere Stalin metaalfabrieken werd aan
genomen, sprak zich uit voor een vervan
ging van de Russische troepen in Hongarije
door troepen van de mogendheden van het
verdrag van Warschau, dus van Tsjecho-
Slowakije, Polen, Roemenië en Bulgarije.
Een aantal arbeiders diende een amen
dement in, dat voorstelde om de Russi
sche troepen te doen vervangen door
troepen van de UNO.
Een woordvoerder van de arbeiders van
de Cegielski-fabrieken heeft meegedeeld,
dat zowel de motie als het amendement di
rect naar de secretaris-generaal van de
UNO Dag Hammarskjoeld zouden worden
gezonden.
De sprekers op de bijeenkomst ver
klaarden dat de resolutie is ingediend uit
naam van alle 30.000 arbeiders van de
stc alfabrieken in Poznan. Duizenden ar
beiders juichten toen de resolutie tijdens
een massa-bijeenkomst voor de fabrieks
gebouwen werd voorgelezen.
De arbeiders verklaarden volledig in te
stemmen met het besluit van de thans
buiten de wet gestelde centrale arbeiders
raad van Boedapest om een algemene sta
king in Hongarije af te kondigen.
„Wij eisen de terugtrekking der Sovjet
troepen uit Hongarije, en, indien de si
tuatie het eist, en het Hongaarse volk het
wenst, dat zij vervangen worden door troe
pen van de landen van het Pact van War
schau", aldus de resolutie.
De arbeiders eisten voorts, dat Polen
het getroffen Hongarije via het internatio
nale Rode Kruis in Genève bijstand ver
leent en dat de hulp geboden zal worden
„aan diegenen, die strijden voor hun vrij
heid en nationale souvereiniteit".
LONDEN (United Press) Anna Kethly,
de vrouwelijke minister in het kabinet van
Imre Nagy en de enige minister uit die re
gering, die thans in vrijheid is, heeft mee
gedeeld dat zij de UNO wil verzoeken, een
politieleger te zenden om in Hongarije „de
enige wettige regering" te herstellen.
Volgens mevrouw Kethly hebben een
aantal gedelegeerden en sommige ministers
van Buitenlandse Zaken er reeds in toege
stemd, dit verzoek te steunen.
Mevrouw Kethly zeide to hopen dat zij
persoonlijk voor de Algemene Vergadering
mag verschijnen. Zij wist hiervoor een pre
cedent te noemen, namelijk dat een ver
tegenwoordiger van communistisch China
voor de Assemblée verschenen is om te
spreken over het gebruik van bacteriën bij
de oorlogvoering in Korea.
Overigens gaf mevrouw Kethly als haar
mening, dat Kadar onder volstrekte druk
van de Russen staat.
diende te bespreken, nadat het rapport van
de „drie wijze mannen", dat juist over de
praktische mogelijkheden van zulk een po
litieke samenwerking gaat, zou zijn be
handeld. De raad zag de juistheid hiervan
in en besloot toen, dat rapport maar dade
lijk in behandeling te nemen, en pas daar
na verder te gaan met het debat over de
internationale situatie.
Dit debat heeft plaats gehad in een zoge
naamde- „beperkte vergadering", waaraan
slechts wordt deelgenomen door de minis
ters zelf en maximaal twee hoge ambtena
ren per land, welke deelnemers zich boven
dien tot. discretie verplichtten. Die verplich
ting wordt echter door verschillende dele
gaties verschillend geïnterpreteerd, met het
gevolg dat bijvoorbeeld de Amerikaanse
delegatie zeer lange verhalen heeft losge
laten over de rede van bijna een uur, die
door Dulles was gehouden, terwijl de Britse
delegatie volstrekt niets wilde vertellen van
wat Selwyn Lloyd daarop geantwoord had.
In sommige delegaties werd dan ook
enigszins wrevelig opgemerkt, dat de be
richtgeving over de Noordatlantische raad
op deze manier welhaast onvermijdelijk op
een scheve voorstelling van zaken moet uit
lopen.
Lekken
Overigens blijkt uit de Amerikaanse en
andere „lekken" dat de rede van Dulles in
wezen een boetpredikatie aan het adres
van Groot-Brittannië en Frankrijk was,
omdat die landen eigenmachtig tot mili
taire actie waren overgegaan in plaats van,
zoals hij aanbeval, „op provocatie te rea
geren met zelfbeheersing". Maar ook door
andere delegaties werd erkend, dat Dulles
zich daarbij onthouden heeft van scherpe
formuleringen en de antwoorden van Pi-
neau en Lloyd zouden even rustig en zake
lijk zijn geweest.
De Belgische minister Spaak, die volgens
de algemene verwachting nog voor het ein
de van deze week zal worden benoemd tot
opvolger van lord Ismay als secretaris
generaal van de NAVO, verdedigde wat hij
zelf noemde „een midden-positie", tussen
de Amerikaanse en Brits-Franse. Hij was
het er namelijk wel met Dulles over eens,
dat het uitbreken van oorlog moet worden
vermeden en dat de UNO daarbij waarde
volle hulp kan verlenen, maar anderzijds
zei hij de noodzaak te beseffen van het af
dwingen van eerbied voor rechtvaardigheid
en internationaal recht. Zijn positie kwam
daardoor wel enigszins overeen met die van
minister Luns, die, evenals onlangs in de
Tweede Kamer, betoogde dat men bij alle
trouw aan het Handvest van de UNO, niet
blind mag zijn voor het feit, dat de UNO
slechts een moeizaam hanteerbaar instru
ment voor internationale samenwerking en
handhaving van de vrede is.
Het rapport van de „drie wijze mannen",
dat een aantal aanbevelingen voor interna
tionale samenwerking op politiek, econo
misch en cultureel gebied in het meer
beperkte kader van de NAVO bevat, zou
vermoedelijk gistermiddag reeds zijn aan
genomen, als Frankrijk niet enige bezwa
ren tegen enige, maar niet nader aange
duide, punten er van had geopperd. Door
talrijke andere ministers was reeds instem
ming met het rapport betuigd, maar toen
minister Pineau had gezegd, dat hij enige
amendementen wilde indienen, werden er
ook van Duitse kant critische opmerkingen
gemaakt, eveneens zonder nadere precise
ring van de passages, waartegen eigen-lijk
bezwaar werd gemaakt.
Tevreden
De Nederlandse delegatie behoorde tot
die, welke het rapport graag in zijn tegen
woordige vorm aangenomen zou willen
zien. In Nederlandse kring is men zeer goed
te spreken over de voorstellen, die daarin
door het driemanschap Pearson-Martino-
Lange worden gedaan om tot meer onder
ling overleg over internationale problemen
en dus tot een zekere coördinatie van de
buitenlandse politiek der verschillende lan
den te komen. Men acht daarbij het vast
stellen van de desbetreffende intenties door
de leden-landen belangrijker dan de keuze
van methodes en procedures, omtrent wel
ke laatste men graag het grootst mogelijke
begrip wil tonen voor de praktische moei
lijkheden, die bijvoorbeeld door de verder
afgelegen landen moeten worden over
wonnen.
Uit enige uitlatingen tijdens het debat is
gebleken, dat dit Nederlandse standpunt
geheel door onze Benelux-partners wordt
gedeeld. Het driemanschap en de twee de
legaties, die amendementen wilden indie
nen, zouden het resultaat van hun deels
nachtelijk overleg hedenochtend bij het be
gin der zitting aan de Noordatlantische
raad voorleggen. Als dit overleg intussen
niet tot onoverkomenlijkbe moeilijkheden
zal hebben geleid, zou de raad het rapport
vandaag dus in zijn geheel kunnen aan
vaarden.
In het tegenovergestelde geval zou er
zich wel eens een urenlang debat over
kunnen ontwikkelen.