brylcreem
DE LAATSTE TOAST
Illustratoren
exposeren
m
Santpoorts politiepost moet groter
worden om PTT te hellpen
HOOGTEZON
MERLIJN EN DE WONDERBESSEN
Agenda voor
Haarlem
H. J. Maertens n.v.
Tragische brand bij olifanten
NAAIMACHINES
4
Kleurenlitho9 s
gezond
Uw hoofdhuid fris - Uw haar
heeft „voedingswaarde" voor Uw haar
omdat Brylcreem waardevolle,
versterkende stoffen en zuivere,
natuurlijke oliën bevat.
omdat de oliën in Brylcreem
geëmulgeerd zijn voor smetteloze
haarverzorging.
omdat massage met Brylcreem
een dubbel voordeel geeft: mooi
haar en gezond haarl
brylcreem
De kernenergie in
Nederland
Ned. Handel Mij. wijst
kredietbeperking af
Kerkeliik Nieuws
Post moet oude kantoor uit en definitieve vestiging
is nog lang niet klaar
Internationale muziekweek
1957 in Bilthoven
Militairen exposeren
in Den Haag
Overzichtstentoonstelling
van Fernand Leger
Uitslag schrijfwedstrijd
voor de schooljeugd
Bouwvak vakantie 1957
vastgesteld
r
15
VERVOLGVERHAAL
DOOR JAKOB JAIKQBI j
NIEUWE UITGAVEN
Nog 12 dagen
TTkVM&tn
DONDERDAG 13 DECEMBER 1956
Sinds 1948 houdt Corvey's Papiergroot
handel te Amsterdam in de toonzaal van
deze firma exposities van werk van grafi
sche kunstenaars, die daar hun originele
of wel afdrukken van reeds geplaatste te
keningen mochten vertonen. Maar ook
traden enkele artiesten op, die op dit ge
bied niet gespecialiseerd waren maar er
alle aanleg voor vertonen. Ik denk nu aan
Jeanne Bieruma Oosting maar waar
hoort deze kunstenares niet bij, is men wel
eens geneigd te zeggen, met de erkenning
echter dat zij altijd enig recht kan laten
gelden. Zij is ook vertegenwoordigd op
Corvey's vijfentwintigste expositie, een
verzameltentoonstelling, die tot 16 decem
ber in het Stedelijk Museum gehouden
wordt.
Om in een museum als dit te exposeren
is Jeanne Bieruma Oosting wel de meest
aangewezen figuur in dit gezelschap. Meer
dan bij het andere is bij haar werk inder
daad sprake van kunst. Verder valt toch
te zeer alleen kunde op. Men ontmoet werk
van lieden met goede smaak, die handig
met anderer vondsten weten te manoeu
vreren of wel op een eens zelf gevonden
maniertje op charmante wijze weten door
te gaan. En beweegt dit alles het hart
dan al niet, men kan erkennen dat we
hier over een respectabel aantal tekenaars
beschikken. Bij het binnenkomen ontmoet
men dan al direct het werk van de ons uit
„Erbij" bekende Fiep Westendorp, die ook
voor eigen plezier, op reis aantrekkelijke
zaken weet te maken. Dat tekenen met de
dunne pen, zoals zij dat in Banyuls in Zuid-
Frankrijk deed. doch ook anderen op zeer
bevredigende wijze. Ik noem Gerard Dou-
we en Ötto Dicke, die wat spontaner dan
de eerste tekent. Friso Henstra kan ook met
de pen terecht. Bijmoer is er iets stroever
mee.
„Geboren" illustratoren zijn Frans Lam-
mers en Doeve, welke laatste op een blad
wit papier zijn tekening af lijkt te zien
en maar voor het overtrekken hebben. De
Haarlemmer H. L. Prenen heeft iets van
de kracht van vroegere Duitse illustrato
ren, Het werk van de dichter Lucebert
verraadt iets dergelijks. Hoemeer Bantzin-
ger zich op de reportage instelt, des te be
ter komt hij mij voor. Zijn direct vastkeg
gen van het in de natuur geziene is een
van aard zuiverder werk dan het loslaten
van zijn fantasie oplevert. Lotte Ruetings
vogelstudies zijn een verwerking van de
natuur op het moment zelve, dat zij deze
bekijkt. Jenny Dalenoord blijft daarin
eveneens levend, Ruth Fischer kan dat ook
en haar abstracte aardigheidjes zijn niet
bepaald nodig om haar naam te bevestigen.
Knap is altijd weer Ch. Boost, nuchter
bijna en daarmee soms juist zo fel in zijn
politieke prenten. Bertrand is altijd dwaas,
Berserik leutig, evenals Lex Metz, die
scherper tekent. Degelijk is het werk van
A. Horodisch-Garman en Kurpershoek
heeft de oude houtgravure weer tot wer
kelijk leven weten te brengen. Om volle
dig te zijn noem ik dan verder het werk
van Krijger, waarop niets is aan te mer-
kem het van smaak getuigende van Van
Keulen, dat van Bouman en dat van Tade-
ma, dat ik kortgeleden nog uitvoeriger
mocht bespreken. Maaike Braat tenslotte is
echt een vrije kunstenares.
Magdalene Sothmann vertoont in haar
Amsterdamse kunstzaal lithografieën, door
„l'Oeuvre gravée" te Paris en Zürich uit
gegeven. Ze deed dit al eens eerder. Het
thans tot 20 december geëxposeerde is een
reeks nieuwe prenten. Het moet me van
het hart dat het geheel een toch sterk
affiche-achtig karakter draagt. Fijnproe
vers op het gebied der grafische kunsten
zullen hun wenkbrauwen wel ophalen voor
deze artikelen, die per slot van rekening
iets van massaprodukten hebben. Maar
waarom geen massaprodukten als ze mooi
zijn? Door hun instelling op het litho
grafische procédé maakten verscheidene
schilders toch dingen van boeiender aard
dan reprodukties naar olieverfschilderijen
van hun hand zouden zijn, waarbij de
illusie wordt gegeven van een materie, die
er niet is. Men heeft wel te doen met een
serie „a la mode". Grotendeels is het hier
vertoonde abstracte kunst(?) te noemen.
Voorts is er erg veel dat steunt op de
charme van toevalligheidseffecten. Mis
drukken, die van de pers komen, kunnen
er soms zo aantrekkelijk uitzien. Ik maak
me sterk dat misdrukken soms wel dege
lijk aanleiding waren tot enkele thans ge
toonde werken.
Van de namen noteerde ik in de eerste
plaats die van Maria San Marti, een mij
tot nu toe onbekende figuur, die wel een
zeer aantrekkelijk bloemstuk tekende op
steen. Campigli's modieuze kunst is ook
vertegenwoordigd. Beslist knap en boeiend
zijn de paarden en de adelaar van de
Zwitser Erni, maar niet boeiender dan de
affiches, die ik van hem zag. Pignon is een
Franse schilder, die het wel moeilijk gehad
moet hebben. Zijn neiging tot abstraheren,
meedoen met de mode om in de kunst
handel te kunnen blijven meegaan, werd
bedwongen door zijn politieke overtui
gingen, die hem niet toelieten te zeer af
te wijken van het door de communisten zo
gedoopte sociale realisme. Zo zwemt hij in
de troebelheid van het opportunisme, zij
het dan met heldere, aangename kleuren.
Vollediger zichzelf blijft de meer poëtische
Goerg, geen grote maar toch een duide
lijke figuur. Het lithografische procédé
biedt aan hen, die de uitkomst niet geheel
vooruit zien en bij een drukker van smaak
werken, aangename verrassingen. Zou dat
het geval niet geweest zijn bij Poliakoff,
wiens abstracte verbeeldingen op steen
getekend toch geschakeerder zijn dan zijn
betrekkelijk vervelende schilderijen? Zad-
kine's litho's hebben naast zijn hier wel
bekende gouaches toch iets opvallend af
ficheachtigs. In Severini ontmoeten we een
oude futurist en zijn „wielrijder" heeft iets
van vaart, van beweging, hetgeen het
futurisme beoogde weer te geven.
Het ziet er plezierig uit bij Magdalene
Sothmann, leuk van kleur. Men ontmoet
zeker verantwoord werk. Voor een Hol
lander is het echter pijnlijk in dit inter
nationale gezelschap geen landgenoot ver
tegenwoordigd te zien. Om iemand uit onze
naaste omgeving te noemen: een Hans
Wiesman zou met zijn werk hier een uit
stekend figuur slaan. En dat is dan het
leerzame van dit soort tentoonstellingen,
dat we hier zien dat er Nederlanders zijn
die zich kunnen meten met figuren, die
gelden in de internationale handel.
Bob Buys
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
geeft wat Uw haar nodig heett
<tk
fAWlrieadJ JV.K. Voet Exfroti Jocif Mot N.V. Aatutiem
Dr. J. J. Went, die woensdag het ambt
van buitengewoon hoogleraar aan de Tech
nische Hogeschool te Delft heeft aanvaard
met een voordracht over „Kernenergie in
Nederland" sprak er zijn. grote voldoening
over uit, dat thans getracht wordt, bij het
technisch hoger onderwijs nauwere con
tacten te leggen tussen de kernenergie en
de toekomstige ingenieurs.
Speciaal de geïndustrialiseerde gebieden,
die nu reeds veel energie gebruiken en te
gelijkertijd een grote, dure en kwetsbare
energie-import bezitten, zullen zich dienen
te beraden wat op korte termijn op het
gebied van de kernenergie kan worden ge
daan en welke verantwoordelijkheid zij
op lange termijn in deze dragen. Zo'n ge
bied is in de eerste plaats West-Europa.
Het zal daarom zeker als een taak van de
Nederlandse energieproducenten moeten
worden gezien, te overwegen wat hun thans
reeds te doen staat en daaruit de nodige
consequenties te trekken.
HOLLANDSE STILLEVENS
IN LUXEMBURG EN LUIK
Van 10 februari tot 10 maart en van lö
maart tot 14 april 1957 wordt respectieve
lijk in Luxemburg en Luik een tentoon
stelling gehouden van het Hollandse stil
leven. Het Rijksmuseum in Amsterdam
staat voor deze tentoonstellingen „Jacht-
stilleven" van M. d'Hondecoeter in bruik
leen af.
De Nederlandsche Handel Maatschappij
staat afwijzend tegenover een monetaire
politiek, die er naar streeft deflatoire
tegenkrachten op te roepen door middel
van beperking van bankkredieten. In het
zojuist uitgekomen kwartaalbericht van de
maatschappij wordt gezegd, dat het effect
van zulk een politiek zou zijn, dat de liqui
diteitspositie nog slechter wordt, de finan
cieringsmoeilijkheden worden vergroot en
een uitbreiding van de productie wordt be
lemmerd. In het artikel wordt het tekort
op de lopende rekening van de betalings
balans over 1956 toegeschreven aan een
bestedingsinflatie, die voor het grootste
deel veroorzaakt wordt door de loonsver
hogingen, de uitkering ineens en de belas
tingverlagingen. Bij beperking van het
bankkrediet zal de compensatie van de te
hoog opgevoerde bestedingen voornamelijk
gevonden worden in de sector van de in
vesteringen en niet in die van de consump
tie, waar vooral de bestedingsinflatie tot
uiting is gekomen. De N.H.M. stelt zich dus,
evenals de S.E.R., op het standpunt, dat bij
toepassing van monetaire maatregelen de
beperking zich mede zal doen gevoelen in
sectoren, waar dit uit nationaal-economisch
gezichtspunt het minst gewenst is.
Beroepen door Generale Synode tot pred.
voor buitengewone werkzaamheden J. Mon-
teban te Morra, die dit beroep ook aannam.
Beroepen te Etten (Gld.) (toez.) W. Doude
van Troostwijk, kand. te Heelsum.
Bedankt voor Leiden (vac.-N. Kleerma
ker) H. Hiensch te Arnhem.
Geref. Kerken
Beroepen te Capelle a. d. IJsel R. Peter
sen, kand. te Amsterdam.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen ,te IJmuiden C2de maal) P. Lok
te Bussum, die dit beroep ook aannam.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te BussürrTG. Blóm te Meerkerk
en J. C. van Ravenswaaij te Scheveningen.
Twee stijlzalen in Rotterdams
Historisch Museum
In het Historisch Museum in Rotterdam
zullen twee stijlzalen worden ingericht
(Louis XV), een met de betimmering en
het plafond uit Huize Heyendaal in Nij
megen (oorspronkelijk uit Rotterdam) en
een met in het museum aanwezige onder
delen afkomstig uit de vroegere woning
van de familie Van Rijckevorsel aan de
Parklaan. Deze zalen zullen, met de reeds
ingerichte grote middenzaal, een ontvangst
centrum worden voor bijeenkomsten, le
zingen en dergelijke.
Bij de inrichting van de zalen treedt als
architect op ir. A. M. de Rouville de Meux,
die zich in het bijzonder heeft toegelegd
op historische restauraties.
Bü brief van 29 juni 1956 deelde de di
recteur van de PTT in het district Haar
lem het Velsense gemeentebestuur mee,
dat de huisvesting van het hulppostkantoor
te Santpoort op moeilijkheden dreigt te
stuiten, daar toen de bankinstelling aan de
kantoorhouder van de PTT, de huur had
opgezegd.
De gedachte van de directeur ging uit
naar een omzetting van het bestaande
hulppostkantoor in twee postagentschappen
om aan de moeilijkheden te ontkomen.
Santpoort niet beschikbaar. Het is evenwel
mogelijk een geringe uitbreiding aan het
in Santpoort te bouwen politiebureau te
geven en de dan ontstane ruimte aan de
PTT te verhuren.
De ruimte kan dan later op eenvoudige
wijze voor de politiedienst geschikt ge
maakt worden.
De PTT heeft zich in beginsel akkoord
verklaard met deze oplossing.
De kosten van de bedoelde uitbreiding
zullen naar raming ongeveer 26.400,
Naar-de mening van B. en W. van Vel- bedragen, waaruit een huurbedrag voort-
sen echter is handhaving van een hulp-
postkantoor te Santpoort zeer gewenst in
verband met de uitbreiding van het aantal
inwoners in dit deel van de gemeente, dat
nu al ongeveer 9000 bedraagt.
Op verzoek van B. en W. heeft de PTT
zich bereid verklaard een hulppostkantoor
in Santpoort te handhaven, waarbij in be
ginsel overeenstemming is bereikt, het
nieuwe kantoor te plaatsen in of nabij de
toekomstige winkelbebouwing aan de Ha-
gelingerweg te Santpoort. De realisering
van deze bebouwing kan echter nog gerui
me tijd in beslag nemen, maar met het oog
op de moeilijkheden van de PTT is het
echter noodzakelijk op zo kort mogelijke
termijn een oplossing voor tijdelijke huis
vesting van het kantoor te vinden.
Een bestaand gebouw is voor dit doel in
ADVERTENTIE
VERKOOP EN VERHUUR
Nassaustraat 5
Telefoon 15220
Van 31 augustus tot en met 7 september
1957 zal de stichting Gaudeamus in Biltho
ven de elfde internationale muziekweek
houden. Het programma omvat onder
meer kamermuziek- en orkestconcerten
met nieuwe werken van buitenlandse en
Nederlandse componisten, evenals lezingen
over hedendaagse muzikale vraagstukken.
Voor deze concerten kunnen componisten,
geboren na 1 januari 1920, tot 15 maart
1957 composities inzenden in twee catego
rieën. De maximale duur der werken is
vijftien minuten. De componisten moeten
zelf voor het uitvoeringsmateriaal zorgen.
Voor het beste werk wordt eventueel een
prijs van tweehonderdvijftig gulden be
schikbaar gesteld. De door de jruy uitge
kozen orkestrale werken zullen door het
Brabants Orkest onder leiding van Hein
Jordans worden uitgevoerd tijdens de
muziekweek in Bilthoven en Den Bosch.
SUBSIDIE VOORSTEL „ARNHEMSE
TONEELSCHOOL" VERWORPEN
Met eenendertig tegen zestien stemmen
hebben de provinciale staten van Gelder
land dinsdag het voorstel om de stichting
„Arnhemse Toneelschool" jaarlijks te sub
sidiëren met vijfduizend gulden, verwor
pen.
vloeit van 2300,per jaar, inclusief ver
warming.
Zaterdagochtend 15 december zal de
staatssecretaris van Oorlog, mr. F. J. Kra
nenburg, in Pulchri Studio in Den Haag
de foto-, teken- en schildertentoonstelling
voor militairen 1956 officieel openen
Na deze opening zal het hoofd van de dienst
Welzijnszorg Leger, reserve luitenant-kolo
nel K. J. Danckaerts, de prijzen uitreiken.
De expositie bevat de bekroonde en de
beste der niet bekroonde inzendingen van
de genoemde wedstrijd, die voor het vijfde
achtereenvolgende jaar voor militairen
werd gehouden door de dienst Welzijnszorg
Leger. Uit de inzendingen worden honderd
vijfentwintig schilderstukken en teke
ningen en driehonderdtweeëntwintig foto's
tentoongesteld.
Toen Merlijn eindelijk ook naar de kelders van het paleis afdaalde, vond hij daar
een stevig gegrendelde deur van een kerker. Hij vroeg zich af, wie daar in die cel
gevangen zou zitten; en meteen schoof hij de grendels weg en opende de zware
deur. Toen keek hij naar binnen in de halfdonkere cel, en
„Koning Bardowijn!"
Ja, daar was de koning. Hij lag op een houten bank en scheen ook al te slapen,
want hij had de ogen gesloten 123-124
De Franse ambassadeur heeft in het Ste
delijk Museum in Amsterdam dinsdag een
tentoonstelling geopend van werken van
Fernand Leger. Het is voor de eerste keer
dat in ons land een expositie wordt ge
houden, die een overzicht geeft van het
gehele oeuvre van deze vorig jaar augustus
overleden Franse schilder. De tentoonstel
ling, die drieëntachtig schilderijen omvat,
duurt tot 27 januari. De opening der ex
positie werd bijgewoond door dr. J. Huls-
ker van het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, Amsterdams
wethouder voor kunstzaken en de Franse
consul-generaal in de hoofdstad.
De landelijke prijswinnaars van de „Na
tionale schrijfwedstrijd 1956", die door het
Amsterdamse Schriftmuseum in samen
werking met het Koninklijk Instituut voor
de Tropen te Amsterdam werd georgani
seerd ter aankondiging van de tentoon
stelling „5000 jaar schrift en schrijven",
zijn:
Groep 1 (10 tot 13 jaar): Marcellus J. L.
Dirkx, elf jaar, leerling van de Don Bosco-
school te Roermond.
Groep 2 (14 tot 16 jaar): Gitteke Espeet,
14 jaar, openbare ULO-school te Soest.
Groep 3 (17 jaar en ouder): Freddy
Aponno, 17 jaar, mr. Th. Heemskerkschool
te Den Haag.
Na overleg met andere bedrijfstakken
heeft de bedrijfsraad voor het bouwbedrijf,
tezamen met de bedrijfsraden voor de
„nevenbedrijven" (schilders, stukadoors,
terrazzo en steenhouwers) besloten, de va
kantie voor de bouwarbeiders voor 1957 te
spreiden over twee perioden, en wel: 20 juli
tot en met 29 juli voor de bouwarbeiders,
werkzaam in werkplaatsen en op bouw
werken gelegen ten noorden van de lijn
Rijn, Lek, Nieuwe Maas en Nieuwe Water
weg, en vafi 10 augustus tot en met 19
augustus voor de bouwarbeiders, werkzaam
ten zuiden van deze lijn.
ADVERTENTIE
Voor men het kon verhinderen, vatte
het dekzeil vlam van de olifantenstal. In
een oogwenk was de ruimte gevuld met
rook en vonken, het stro onder de dieren
begon te smeulen, stukken brandend zeil
doek vielen hen op de rug. Luid trompet
tend rukten de dieren aan hun kettingen.
Men wierp hen natte dekens over de rug
terwijl men met man en macht trachtte
hen los te maken. Frieda, de grootste en
sterkste van de vierentwintig wist zich met
inspanning van heel haar titanenkracht te
bevrijden. Nog een paar anderen konden
zich, overdekt met zware brandwonden, in
veiligheid stellen en toen was het te laat.
Sarassani. hun toegewijde meester, die huil
de als een kind en de nagels tot bloedens
toe in de palmen van zijn handen drukte,
moest het aanzien dat enkele van zijn lieve
lingsdieren in de vlammen hun einde von
den. Op ditzelfde moment trachtten de ge
redde dieren, die in het wilde weg hadden
rondgehold, zich terug te storten in de vuur
zee om hun achtergebleven kameraden te
helpenslechts met de grootste moeite
konden zij worden weerhouden.
Zo vertelt het enige Nederlandse circusboek:
„De bonte droom van het Circus". De circus
kenners J. v. Doveren* en Fred Thomas
schreven het voor u: boeiend en afwisse
lend.... u belééft die spanning van lief en
leed achter de schermen van het circus! Voor
slechts 2.50 kunt u het kopen bij uw
roomboterleverancier, of rechtstreeks bestel
len bij Kantoor „Roomboteralbum", Post
bus 47, Den Haag. Denkt u eraan, duidelijk
uw naam en volledig adres te vermelden..?
U krijgt het album dan per omgaand toege
zonden, onder rembours. Met leuke penteke
ningen en ruimte voor prachtige kleurplaten
en fotoreprodukties die u gratis krijgt voor
de rijksbotermerken. Op elk pakje room
boter treft u er een aan. Neem 'n pakje extra
voor de zondag
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL. Gr. Houtstr.181. Tel. 14444
Weet u, waarom ik u die vreemde vraag heb ge
steld? Nee, natuurlijk. Ik zal het u daarom uitleggen,
mijnheer Termühlen. Mijn man heeft mij op een voet
stuk geplaatst. Ik spreek nu niet over het vele geld, dat
hij mij heeft nagelaten ik ben zijn enige erfgename,
behalve de paar mensen, die hij een legaat heeft ge
schonken. Hij beminde hartstochtelijk het schone.
Ze glimlachte even.
Hij was verzamelaar, ging zij verder, en het is
best mogelijk, dat ik voor hem het meesterstuk uit zijn
collectie ben geweest. Ik heb mij daar trouwens zeer
wel bij gevoeld
Plotseling stond zij op, liep naar de lange wand met
vitrines en draaide aan een lichtknopje. Op dat moment
gingen kunstig verscholen lampen branden, die de
glazen kasten van binnenuit beschenen. Een vloed van
licht deed lange rijen ceramiek, kristal, metalen kunst
voorwerpen en kostbare kleinodieën glanzen en
schitteren.
Komt u eens hier staan, zei Dorothea.
Ze stond vlak voor een der vitrines en het indirecte
licht accentueerde op een bijzondere manier haar figuur.
Zij leek op dat moment inderdaad het kostbaarste stuk
uit de collectie. Het licht weerkaatste zich in haar
donkere ogen en glansde op het enige sieraad, dat zij
droeg: een paar zilveren armbanden.
Termühlen trad op haar toe. Hoewel hij nauwelijks
enig begrip van kunst had begreep hij tóch, dat in deze
kasten een vermogen aan snuisterijen, plastieken, siera
den, siervoorwerpen uit edelmetaal, zeldzaam smeed
werk en kostbaarheden lag.
Het waren altijd de mooiste uren van mijn leven,
zei Dorothea zachtjes, wanneer ik met mijn man voor
deze kasten stond. Ziet u daar dat Venetiaanse sieraad0
Dat was zijn lievelingsstuk.
Mevrouw Werdohl haalde een wonderlijk gevormde
ketting te voorschijn en deed die om.
Ieder sieraad heeft hij mij eerst laten dragen om te
zien, of het wel bij mij zou passen. Ziet u daar dat
Arabische zilverwerk? De ene armband is nog zwaarder
dan de ander, maar tóch voel ik nauwelijks hun gewicht
als ik ze draag. En die brede ketting daar. Vroeg-
Spaanse goudsmeedkunst. Ziet u hoe die opalen glanzen?
Hoe vaak heb ik die ketting niet omgedaan! Ik ver
heugde mij altijd als een kind, als mijn man mij vol
bewondering aankeek. Vreemd eigenlijk, dat ik u dit
allemaal vertel, maar ik leef in deze herinneringen.
Vertaald uit het Duits Copyright: Cosmopress, Génève
Oorspr. titel: „Toen de champagne werd geserveerd"
Mevrouw Werdohl legde de Venetiaanse ketting, die
zij om had gehangen, weer terug in de vitrine. Op een
opvallende manier liep zij vervolgens vlak langs de
vitrines, haar armen wijd uitgespreid. Het leek Ter
mühlen een visioen, toen deze bijzondere vrouw, die hij
van deze kant nog nimmer had leren kennen, met een
bijkans starre, gehypnotiseerde blik naar haar spiegel
beeld in de vitrines keek.
Dat was een heel bijzondere wereld, Termühlen, zei
mevrouw Werdohl plotseling erg zakelijk, In die
wereld was ik gelukkig.
Ze greep een dik lederen album, dat op één der
vitrines lag, en sloeg het open.
Mijn man was een hartstochtelijk fotograaf en
wanneer hij meende, een bijzondere harmonie tussen
mij en een bepaald sieraad gevonden te hebben, rustte
hij niet, voordat hij die harmonie op de gevoelige plaat
had vastgelegd.
Ze liet Termühlen het album zien. Het bevatte uit
sluitend foto's van mevrouw Werdohl; in het half-duis-
ter, en profiel, met een verrassende belichting. Droeg zij
op de ene foto een grote zilveren schaal, precies zoals
Lavinia op Titiaans' onvergetelijke schilderij, de andere
foto's lieten haar zien met een of ander sieraad. Het
waren stuk voor stuk meesterwerkjes van fotografie, en
vooral het portret, waarop zij bij een wonderlijke be
lichting stond afgebeeld met een bijzonder mooi paar
oorbellen, deed Werdohl kennen als een waar kunste
naar.
Langzaam bladerde Dorothea het album door. Bij
ieder portret vertelde zij enkele bijzonderheden over de
sieraden, die zij droeg. De ene foto was al fraaier dan
de andere.
Plotseling aarzelde zij even. Termühlen zag dat op de
pagina, die opgeslagen lag, de foto ontbrak. Mevrouw
Werdohl's blik werd enkele ogenblikken verduisterd; zij
scheen sterk na te denken. Toen klaarde haar blik
weer op.
Neemt u het mij maar niet kwalijk, zei zij tenslotte,
dat ik zo over mijn privé leven ben gaan vertellen
Maar je kunt al die dingen zo moeilijk vergeten. Wan
neer men zo lang wat zal ik zeggen geïdealiseerd
is, verliest men gauw vaste grond onder de voeten. Maar
ik heb nu andere dingen te doen. Vóór alles moet ik er
voor zorgen, dat het bedrijf blijft draaien en verder
wilde ik deze collectie graag laten verzekeren, maar ik
begrijp weinig van zulk soort zaken. Ik zou u zeer
dankbaar zijn, als u mij daarmede zoudt willen helpen.
Mevrouw Dorothea was geheel veranderd. Zij sprak
weer zakelijk en nuchter en Termühlen meende zelfs
een zekere koelte in haar stem te horen.
U kent toch wel een betrouwbare verzekerings
maatschappij, die ik in de arm zou kunnen nemen?
Natuurlijk, mevrouw.
Vrouwen lijken nooit op elkaar, dacht Termühlen
even later, toen hij afscheid had genomen. Helena
Schrage, de steno-typiste, had op hem nog nooit zulk
een scala van indrukken gemaakt; eerst één van schoon
heid en rijkdom aan geest, daarna een zuiver zakelijke.
Mevrouw Werdohl scheen zich overigens alles te kunnen
permitteren! Het beeld van haar, zoals zij langs de vitri
nes schreed, kon hij niet uit zijn gedachten bannen
Plotseling moest Termühlen lachen. Je bent aardig op
weg verliefd te worden, Termühlen, zei hij tot zichzelf.
Zet zulke gedachten maar uit je hoofd! Zij staat véél te
hoog voor jou! Maar tóch dacht hij er even aan hoe het
zou zijn, om met haar aan zijn zijde in avondkleding op
een groots feest te verschijnen of om ergens in de Stille
Zuidzee, bruinverbrand, op een luxe-jacht haaien te
vangen.
Op zijn gemak liep hij door de straten het was
reeds lang donker geworden in de richting van een
station van de ondergrondse. Onder een lantaarn zag
hij plotseling twee mannen staan, die zachtjes met
elkaar praatten. De ene was gezet en vrij klein, de ander
tamelijk lang. Termühlen herkende in de eerste direct
commissaris Muck. Deze keek op, toen Termühlen
passeerde, en sprak hem aan.
Ook toevallig, dat ik u hier tref!, zei hij. Een
paar straten verder is wel een café'tje, waar we even
binnen kunnen wippen. Ik hoop tenminste, dat u niets
te doen heeft. Dan kunt u mij tenminste gezelschap
houden. Overigens nog een goede avond!
Termühlen begon te lachen.
Ook een goede avond. Ja, ik loop graag met u mee.
Dan gaan we.
Muck liet zijn metgezel zonder één woord staan en liep
met Termühlen verder.
(Wordt vervolgd).
„De revolutie laat haar kinderen gaan"
van Wolfgang Leonhard, uit het Duits ver
taald door F. Kool en uitgegeven bij De
Bezige Bij te Amsterdam, is een onthul
lend boek. Er zijn niet zoveel objectieve
bronnen over de wordingsgeschiedenis van
de Duitse Democratische Republiek in
Oost-Duitsland in het Nederlands vertaald
en de waarde van dit boek is juist dat die
er in beschreven wordt door een jonge
Oostduitse partijfunctionaris, opgevoed in
de Sovjet-Unie en aan de kaderschool van
de Comintern opgegeid. Hij heeft van meet
af aan meegewerkt in de leiding van de
communistische staatsgreep" in Oost-
Duitsland, tot hij zeven jaar geleden naar
Joegoslavië vluchtte. De schrijver, die nu
vierendertig jaar is en in Oxford studeert,
wekt niet de indruk van meer bekeerd te
zijn dan van de stalinistische opvattingen
van het communisme en dat verklaart
waarschijnlijk waarom hij vertelt dat de
westelijke pers en de radio de communisten
niets zeggen. Gezien zijn onafhankelijke
instelling zal hij daar zelf anders over oor
delen en tot het inzicht komen dat ook het
Joegoslavische nationale communisme kie
men van onverdraagzaamheid in zich
draagt. Hij zegt het volgende over zijn
breuk met het stalinisme: „Die beslissing
is het resultaat geweest van een jarenlang,
pijnlijk proces van twijfel en rechtvaardi
ging, van gewetenskwellingen en kramp
achtige pogingen om tot elke prijs het stel
sel theoretisch te verdedigen. Is dit stadium
echter eenmaal bereikt, dan is er geen terug
meer mogelijk. De ontwikkeling gaat dan
onvermijdelijk verder, totdat de beslissen
de grens overschreden wordt, waarachter
zich een van het stalinisme bevrijd wereld
beeld opent". De beschrijving-van-binnen
uit van de sovjetisering van Oost-Duitsland
moge een les zijn voor allen die van me
ning zijn, dat samenwerking mogelijk is
met communisten, die de belangen van de
Sovjet-Unie hoger stellen dan die van het
land, dat hun zijn nationaliteit heeft ge
geven. Dit boek geeft een helder beeld van
de spanningen, die het nationale commu
nisme in Polen en de nationale opstand in
Hongarije in de stalinistisch geregeerde
volksdemocratieën wakker roepen.
„De geheime passagier" door Geoffrey
Househodd. Voordat in Ecuador een avon
tuurlijke Engelsman sterft, geeft hij aan
zijn zoon, Claudio Howard-Wolferstan, de
plaats op van een schat, die in de schoor
steen van het Engelse familiebuiten is ver
stopt. Claudio gaat op reis naar Engeland,
maar heeft geen geluk, als blijkt, dat het
buiten gebruikt wordt als tehuis voor enige
atoomgeleerden. Bij zijn binnendringen in
't voorvaderlijk bezit, wordt hij gesnapt en
verdacht van spionage. Dit is het begin van
een dolle reeks avonturen, die hem uit
eindelijk als een geheime passagier brengt
op een schip, dat naar Rusland vaart. Hoe
hij later weer terugkomt, moet u ervaren
uit het verhaal, dat van het begin tot einde
boeit en op een humoristisch wijze ge
schreven is, die het lezen tot een waarlijke
ontspanning maakt. Het boek is in een
goede vertaling van Halbo C. Kool uitge
geven bij Jan van Tuyl n.v. te Zaltbommel.
ADVERTENTIE
dan is het weer Kerstfeest! Natuur
lijk haalt U voor Uw feestschotels
mayonnaise in huis. Wilt U verse
mayonnaise, let dan op het achter
etiket met datumstempel.
Wilt U lekkere mayonnaise, let dan
op het vooretiket, want de fijnste
mayonnaise komt van
DONDERDAG 13 DECEMBER
Lido: „Het eiland der verleiding", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Studio: „Svengali", 14 jaar, 7
en 9.15 uur. Frans Hals: „Minderjarig meisje
ontvoerd", 18 jaar, 8 uur. Cinema Palace:
„Charlie's tante", t8 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„De ijzeren handschoen", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Luxor: „De wereld der stilte", alle leeft.,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „De man, die te
veel wist", 14 jaar, 7 uur. „Goud van Napels"
voor Haarlemse Kunstgemeenschap, 9.15 uur.
Frans Halsmuseum: Mevrouw dra. M. M.
Boldingh spreekt voor volksuniversiteit over
„Thomas Mann", 8 uur. Concertgebouw:
Christelijke Oratoriumvereniging m.m.v. N.
Ph. O., 8 uur. Gebouw H.J.M.V.: Mevrouw T.
BlankenstijnBiersma over het onderwerp:
„Seksuele voorlichting van onze kinderen",
8 uur. Zuiderkapel: „Israel-Rusland in het
licht der profetie", 8 uur.
VRIJDAG 14 DECEMBER
Lido: „De gevangene van de woestijn", 14
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Studio: „GervaiseV
18 jaar, 2.15, 7 er 9.15 uur. Frans Hals: „Hel
den zonder moed", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 u,
Luxor: „De wereld der stilte", alle leeft., 2,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „De man, die
teveel wist", 14 jaar. 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „Ik vecht voor geld", 14 jaar, 2.30, 7 en
9.15 uur. Cinema Palace: „Charlie's tante".
18 jaar. 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Minerva: Jour
nalisten spreken over laatste gebeurtenissen
in Hongarije, 8.15 uur. Concertgebouw:
N.Ph.O. o.l.v. Marinus Adam, m.m.v. Herman
Krebbers en Theo Olof, viool. Stadsschouw
burg: Het Zuidelijk Toneel met „Jeanne en
de rechters", 8 uur. Jeugdkape! Sionskerk:
Lezing met film over Belgisch Congo door
dr. A. Melchior. 8 uur. Wilhelminastraat 22:
Vereniging v. Spiritisten „Hot licht", 8.15 u.