Spaak zal Atlantische eenheid moeten verwezenlijken Kentering in Amerikaans beleid te bespeuren KRUPP OVERWEEGT STICHTING STAALFABRIEKEN IN IJMUIDEN Taktische kernwapens voor Europese NAVO-landen cfm Onlangs voorspelde dreiging voor Velsen zou nabij zijn HET WEER Geschillen in slotcommuniqué gecamoufleerd U nuKKP vefoteyoutu% Groei naar eenheid Loonbijslag van 5,6 pet. na 1 januari Gedeeltelijke compensatie premie Ouderdomswet ,Zeer gevaarlijk' Neutrale zone in Europa is weer actueel in Londen Voor de Stille Armen Het woord is aan Onbestendig Straaljager neergestort bij Breugel Eden weer aan het werk in Downingstreet Hij zegt van zijn gelijk overtuigd te zijn 71e JAARGANG No 136 ZATERDAG 15 DECEMBER 1956 30 1 e JAARGANG No 288 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 TT T| T"^. "II 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. I n 1 B Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- H ll I li M i Abonnement p. week 55 ct, p. kwartaal 7.15, kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. I J| 1 I I J B I BI Jj I Jj BI fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107 mlmiir dh Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Hoofdredacteur: Simon Koster W Y1 T in H iff tT n SH TT Tl W TLT m Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Q P Xv C H T H A A R L M S C H C O U R A 1M T Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze correspondent in Parijs) De conferentie der vijftien NAVO-landen die dinsdag in het Palais de Chaillot te Parijs was begonnen, is gisteren beëindigd met een slotcommuniqué, waarin de voornaamste resultaten van de samenkomst worden opgesomd. Een belangrijke gebeurtenis is de benoeming tot secretaris-generaal van de Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Paul-Henri Spaak, die op 1 april de huidige secretaris generaal Lord Ismay zal vervangen. Van zijn uitzonderlijk krachtige persoonlijk heid zal het in de eerste plaats afhangen, of de nieuwe richtlijnen, die in het rapport der drie wijze mannen zijn neergelegd, ook werkelijk een ingrijpende wijziging in de Atlantische samenwerking tengevolge zullen hebben. Spaak heeft op zijn eerste persconferentie, in zijn toekomstige kwaliteit van NAVO-arbiter gezegd, dat hij ook op zijn nieuwe post voor de Europese eenheid zal blijven ijveren. De nieuwe richtlijnen van de drie wijzen zijn omschreven en aanvaard, maar som mige ministers, Dulles van Amerika in het bijzonder, hebben bij voorbaat zoveel re serves geuit omtrent een werkelijke poli tieke samenwerking op Atlantische basis, dat men op dit punt voorlopig sceptisch moet blijven. Tot dusver hebben de rege ringen, zoals Lord Ismay in het -begin van de.week heeft gezegd, hun nationale gevoe lens altijd boven de Atlantische principes gesteld en er zal veel overtuigingskracht en veel doorzettingswil van de nieuwe secretaris-generaal worden vereist om dit radicaal te doen veranderen. Men mag zich evenmin verhelen, dat de herinnering aan het Suez-drama en zijn noodlottige gevol gen nog niet zijn vervaagd. Dulles is blij ven weigeren zijn collega's Pineau en Lloyd tezamen te ontmoeten. De Amerikaanse minister moet hun wel hebben beloofd alles te zullen doen om de ontruiming van het Suezkanaal, die zo hoogst belangrijk voor Europa is, te be spoedigen. Dulles heeft Pineau ook zijn critiek niet gespaard met betrekking tot de Franse politiek in Algerije. Die menings verschillen, die nog niet zijn bijgelegd, worden in het slotcommuniqué zoveel mo gelijk gecamoufleerd en ten aanzien van het Midden-Oosten wordt vooral de onge rustheid der vijftien landen over Sovjet infiltratie tot uitdrukking gebracht. Over Midden-Europa, het tweede belangrijke probleem dat ter sprake is gekomen, wor den in het communique opmerkingen ge maakt, die op een hoogst belangrijke ont wikkeling kunnen wijzen. De NAVO-mi- ADVERTENTIE BARTEUORISSTR. HAARLEM - TEL 13439 FERO. BOLSTR. 48 A DAM TEL 717162 BROMFIETS - REGENKLEDING In de Staatscourant van vrijdag is een beschikking van het College van Rijksbe middelaars opgenomen, waarbij toestem ming wordt gegeven voor een loonsverho ging ter gedeeltelijke compensatie van de premiebetaling voor de algemene ouder domswet. Aan werknemers van 15 jaar en ouder, doch niet ouder dan 65 jaar, wordt door de werkgever boven de rechtens geldende Ionen een bijdrage uitgekeerd. Deze bijslag bedraagt 5,6 pet. van het rechtens geldende loon en wordt afgerekend bij de loon uitbetaling in de gebruikelijke betalings periode. Hierbij dient er rekening mede te worden gehouden, dat de hijslag niet meer zal bedragen dan 386,40 per jaar. Deze beschikking treedt in werking met ingang van het eerste loontijdvak, dat na 31 december 1956 eindigt. Voor bedrijfstakken of groepen van werknemers, wier bijzondere loonstructuur daartoe aanleiding geeft, kan door het College van Rijksbemiddelaars, na Overleg met de Stichting van de Arbeid, een afwij kende regeling worden getroffen. nisters slaan de gebeurtenissen in de satel- lietlanden met de grootste opmerkzaamheid en niet zonder even grote ongerustheid gade. De rechten van de volken hun eigen regeringen te mogen kiezen worden in het NAVO-document nog eens bezegeld, zonder dat de satelliet-landen worden opgewekt zich van het Russische juk te bevrijden. Een revolutie in Oost-Duitsland, zoals zich in Hongarije heeft voorgedaan, zou tot een derde wereldoorlog kunnen leiden en de verantwoordelijkheid om zo'n ontwikkeling te verhaasten hebben de ministers niet aangedurfd. Vermoedelijk zal men eerder pogen in Midden-Europa de weg te effenen voor de oprichting van regeringen van het genre Gomoelka, om langs banen van ge leidelijkheid de satellietstaten in een onaf hankelijke richting te kunnen stuwen. Na de conferentie heeft ook de Neder landse minister van Oorlog, ir. Staf, ons deelgenoot gemaakt van zijn bevindingen. Het bleek, dat hij evenals mr. Luns, met bemoedigender gedachten huiswaarts keert dan hij naar Parijs was gekomen. In Neder landse diplomatieke en militaire kringen is men zich terdege van de gevaren bewust, die de komende ontwikkeling in het Bal kan-gebied kan oproepen. De klachten, dat de Westeuropese landen geen eigen kern wapens zouden bezitten, neemt men niet zo bijzonder tragisch op. In de eerste plaats hoorden we zeggen, dat Nederland wel kernartillerie bezit, ofschoon de sleutel van de arsenalen in Amerikaanse handen blijft. In de tweede plaats acht men het de vraag, of de nieuwe ontwikkeling in Midden- Europa, althans in de eerste fase, het ge bruik van conventionale wapens veel waar schijnlijker en noodzakelijker zal maken, dan van verschillende soorten kemgeschut. Een Westduitse regeringswoordvoerder heeft in Bonn gezegd, dat de Duitse bonds republiek in dezelfde mate als de andere NAVO-landen van taktische kernwapens zal worden voorzien, zodra deze wapens over twee of drie jaar ter beschikking van de NAVO-strijdkrachten worden gesteld. (Reuter). De Amerikaanse Democra tische senator Fulbright, lid van commis sie voor buitenlandse zaken van de senaat heeft gezegd, dat een Amerikaans plan om de NAVO-bondgenoten van wapens te voorzien die kernladingen kunnen hebben, hem „zeer gevaarlijk" toeschijnt. De Ver enigde Staten hadden gepoogd een kern oorlog te voorkomen, maar het „ronddelen" van kernwapens lijkt in strijd met deze po litiek. De senator is van mening, dat de Sovjet-Unie thans hetzelfde zal doen ten aanzien van haar bondgenoten. (Van onze correspondent in Londen) Voordat het Britse Lagerhuis op Kerst reces gaat, zal het woensdag een debat wij den aan Hongarije als blijk van morele steun voor het verzet. De opvatting dat de vrije wereld machteloos zou staan tegen over de gebeurtenissen in Hongarije wordt door de Britten niet gedeeld. Militaire in terventie wordt wel uitgesloten geacht, om dat niemand bereid is eeri wereldoorlog te riskeren om Oost-Europa te redden. Ook economische sancties zijn niet mogelijk omdat ze enkel de satellieten zullen scha den. Alleen politieke maatregelen blijven over, die van eensgezindheid moeten ge tuigen, willen zij hun doel bereiken. Hier ligt, zo voelt men het vrij algemeen, het zwakke punt van het Suez-avontuur, dat niet, zoals beweerd wordt, het Russi sche optreden in Hongarije zou hebben ver oorzaakt de troepen waren reeds in be weging maar een eendrachtige reactie van het Westen onmogelijk maakten. In Groot-Brittannië doet het denkbeeld weer opgeld de Russen een neutraal ver enigd Duitsland aan te bieden in ruil voor de neutralisatie van Polen en Hongarije of van alle satellieten. Degenen die menen dat de crisis op deze wijze kan worden opgelost, speculeren voornamelijk op het element van vrees voor Duitsland en het Westen, dat in de Russische politiek nog altijd een grote rol speelt. 16e verantwoording J. H. S. ƒ5,—; Ver. v. Huisvrouwen afd. Haarlem ƒ66,—; S. M. H. ƒ2,50; Uit dank baarheid ƒ10,N. N. ƒ1,Mevr. v. Br. ƒ2,50; Mevr. S. H. ƒ2,50; P. J. de V. ƒ10,—; Mevr. v. d. K. ƒ2,50; J. W. G. A. 5N. N. 10,—; P. F. 10,—; Dames R. 5,—; P. T. T. ƒ2.50; Haarl. Cour. Bez. Ver. „Onder Ons" ƒ25,—; H. v. d. V. ƒ2,50; H. F. ƒ5,—; A. D. Lij 5,—; J. en F. 2,—; N. N. 5,—; A. de K. ƒ5,—; N. N. ƒ5,—; v. d. H. ƒ3,—; H. B. f2,50; A. F. ƒ2,50; M. K. ƒ2,50; J. D. ƒ2,50; S. v. O. ƒ2,50; A. Z. ƒ10,—; N. ƒ1,50; S. f3,—; K. R. K. ƒ10,—; B. v. d. B. ƒ2,—; V. H. 10,—; A. G. v. S. 25,—; W. J. de B. ƒ25,—; Dr. J. S. B. ƒ25,—; Mej. N. C. v. V. 25,—; Uit collectebus „Voor liefdadige doel einden" ƒ20,Mevr. Wed. J. A. M.R. 10,—; H. J. V. 10,—; Mej. E. de G. 10,—; Ir. J. J. F. ƒ10,—; J. de J. ƒ10,—; L. v. Z. 10.—; Ir. M. A. C. 10,—; J. B.—V. 10,—; S. de N. 10,—; L. S.—K. 10,—; Dr. H. H. Z. ƒ10,—; Mr. Joha M. IC. ƒ5,—; Mr. F. H. C. L. V. ƒ5,—; S. K. ƒ5,—; J. H. ƒ5,- F. N. v. W. ƒ5,—; J. B.—H. ƒ5,—; R. ƒ5,—; A. C. H. K. ƒ5,—; J. H. B. ƒ4,—; J. M. ten B. ƒ2.50; A. C. M. D. ƒ2,50. Dagtotaal ƒ520,—. In het geheel is thans bij ons blad 'binnengekomen een bedrag van 9408,53. Giften kunnen worden afgegeven aan onze kantoren Grote Houtstraat 93 en Rijksstraat weg 2, Haarlem of worden overgeschreven op onze postgiro 273107 onder vermelding „Voor de Stille Armen". Bij Let Comité binnengekomen: via D. G. H. 10,—; de S., N.V. ƒ15,—; G. B. ƒ2,50; I. C. H. 10.—; J. J. v. K. ƒ5,—; wed. G. O. Pz. Co., N.V. ƒ50,—; E„ N.V. ƒ25,—Apoth. K. 10.—; V. D„ N.V. 100,—; H„ N.V. 10,—; J. T. ƒ10,—; N. N. ƒ2,50; M. H. F. ƒ500,—; S. C. ƒ2,—. Albert Schweitzer: Geweld is de zwakte van de sterke. (Van onze correspondent in Washington) Plannen voor een eventuele terugtrek king van de Amerikaanse troepen uit Duitsland worden niet slechts naar voren gebracht door de Amerikaanse pers en radio, doch ook ernstig overwogen door de hoogste Amerikaanse autoriteiten. Harold Stassen, de ontwapeningsspecialist van de huidige regering, heeft dit kenbaar ge- DE NOODLOTTIGE DREIGING voor de bebouwde kom van IJmui- den van de vestiging van een tweede basisindustrie in de IJmond wordt acuut. Er zijn concrete aanwijzingen, waaruit blijkt dat het machtige Duitse Krupp-concern een vestiging van een nieuwe grote staalindustrie in het IJmond-gebied op de zuidelijke oever van het Noordzeekanaal in de ge meente Velsen overweegt. De vestiging van een dergelijke tweede basis industrie behoorde in het Interim rapport IJmond 1951 tot de mogelijk heden en ondanks felle protesten, vooral van de gemeente Velsen, die de komst van een basisindustrie in het duingebied ten zuiden van Haring- en Vissershaven welhaast dodelijk achtte voor de harmonische groei van de gemeente, werd deze mogelijkheid van vestiging ook opengehouden in het ontwerp streekplan voor Zuid-Kennemerland, dat enige weken geleden verscheen. Een door de gemeente Velsen in een bezwaarschrift tegen dit streekplan geuite veronderstelde overspoeling van Zuid-Kennemerland door een tweede basis-industrie dreigt met deze plannen van het Krupp- concern bewaarheid te worden. De aanvankelijk bij dit concern bestaande plannen om een nieuwe industrie op het eiland Roozenburg aan de Nieuwe Waterweg te stichten schijnen met de overweging van een in de toekomst betere outillage te IJ muiden geheel van de baan te zijn. «xcoccccosccoc<x»oococ»ccccccococcooc<xxxxcocooccoccco Q 8 VERWACHTING, medegedeeld door h het IC.N.M.I. in De Bilt, geldig van c zaterdagavond tot zondagavond, op- g gemaakt om 11.15 uur: Veel bewolking met tijdelijk regen. Krachtige en in de kust- jjj provincies af en toe stormach- p tige zuidwestelijke wind. Weinig 8 verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. jj ioocc<x:o3cooc>oo=ooxoooc»oocoDococeoocooooooocccoooooooo< DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG PAGINA'S, WAARIN OPGENOMEN ERBIJ De plannen tot vestiging van deze enorme industrie in het duingebied ten zuiden van de IJmuidense Haring- en Vissershaven werpen uiteraard een schaduw over de ont wikkeling van het IJmuidense visserijbe drijf. Het zou in de toekomst wel eens kun nen betekenen, dat bij uitvoering van Krupp's plannen in de IJmond de vissers bevolking van Katwijk haar zin krijgt. Teneinde deze tweede basisindustrie vol doende armslag te geven is zelfs het stout moedige plan geopperd om de gehele IJmui dense visserij naar Katwijk over te plaatsen en aldaar een grote nieuwe vissershaven te graven. Een gevolg van de vestiging van de tweede basisindustrie in ongetwijfeld een remmende invloed op de verdere ont wikkeling van het IJmuidense visserijbe drijf. Olie naar Roozenburg? Op de vestiging van deze staalindustrie iu het Nederlandse kustgebied is ook al enige malen gezinspeeld door de burge meester van Rotterdam. In tegenstelling tot onze informaties van dit moment onder meer in Duitsland heeft Rotterdams burgemeester verklaard dat het eiland Roo zenburg nog wel eens voor de vestiging van een staalindustrie in aanmerking zou ko men. Voor deze gedachte pleit het feit, dat er een nieuwe haven voor grote tankers en een buitenhaven bij Hoek van Holland wor den aangelegd. Tevens bestaan er plannen om in het Botlekgebied een groot overslag bedrijf voor kolen en waarschijnlijk ook erts uit Amerika te stichten. Deze combi natie van havens en bedrijven sluit de ves tiging van een hoogovenbedrijf op Roozen burg, volgens de burgemeester van Rot- tredam, nog steeds niet uit. Zijn wij goed ingelicht, dan gaat thans de voorkeur uit naar de vestiging van een olieraffinaderij op Roozenburg. Outillage beter Het Krupp-concern moet de outillage te IJmuiden in de toekomst toch echter guns tiger achten. De aanleg van een betere ha ventoegang, een nieuw havencomplex spe ciaal voor deze basisindustrie en een dieper vaarwater wordt al bestudeerd. Een terrein, dat idealer is dan het ten zuiden van IJmui den gelegen duingebied, is bijkans in Neder land niet te vinden. Een eventuele stichting van een basis industrie in Den Helder, die als derde mo gelijkheid is overwogen, moet uitgesloten worden geacht in verband met de aan wezigheid van de marine-basis aldaar. Rekening gehouden met vestiging In het Interim rapport IJmond 1951 werd al opgemerkt, dat de vestiging van een tweede basisindustrie op de zuid-oever van het Noordzeekanaal ondanks de dan te duchten ernstige bezwaren niet bij voorbaat mocht worden uitgesloten voor het geval deze vestiging bij uiterste noodzaak door zeer grote nationale belangen zou worden geëist. De hiertoe nodige verbinding ten zuiden van de Haringhaven diende, volgens dit rapport, te worden opengehouden. In het ontwerp streekplan Kennemer- land-Zuid wordt ook opgemerkt, dat de vestiging van deze tweede basisindustrie zeer ernstige en in hoge mate ongewenste stedebouwkundige gevolgen met zich zal meebrengen. Er wordt op het verlies ge wezen van een groot areaal recreatie-, na tuur- en waterwingebied en een onvermij delijk aaneengroeien van Haarlem en IJmuiden. Zolang echter in het land geen andere vestigingsplaats te vinden zal zijn moet echter met de mogelijkheid van de vestiging van deze tweede basisindustrie rekening worden gehouden, aldus het ont werp streekplan. Immers mocht te eniger lijd blijken, dat het inderdaad als een groot nationaal economisch belang is te beschou wen hier plaats voor een dergelijke be langrijke industrie te verschaffen, dan kun nen op dat ogenblik alle belangen tegen elkaar worden afgewogen. Het streekplan heeft het thans door Krupp begeerde duin gebied dan ook een niet spoedig te ver wezenlijken bestemming gegeven. Commentaar De burgemeester van Rotterdam, mr. G. E. van Walsum verklaarde naar aanleiding van bovenstaande berichten niet te weten van de hier gemelde plannen van Krupp. Ook is hem niets bekend van de mogelijk heid van weer een nieuwe raffinaderij, dit maal op Roozenburg. (Op de welplaat is een terrein gereserveerd voor de nieuwe Esso-raffinaderij). Onze Rotterdamse correspondent voegt hieraan nog het volgende toe: het bericht suggereert, dat alleen Krupp interesse voor vestiging van een hoogovenbedrijf in het Nederlandse kustgebied zou hebben. Dit nu is onjuist. Zijn wij wel ingelicht, dan heeft met name een Duits-Amerikaanse onder neming reeds maanden geleden informele besprekingen te Rotterdam gevoerd over de mogelijkheid van een hoogovenbedrijf in het Waterweg-gebied. Vrijdagmiddag is een Thunderstreak- straaljager van de vliegbasis Volkel, tijde lijk gestationeerd op de basis Eindhoven, neergestort in Breugel in Noord-Brabant. De piloot heeft zich met de schietstoel ge red. De neergestorte straaljager heeft brand veroorzaakt in twee boerderijen, die verlo ren gingen. Naar de Luchtmachtvoorlichtingsdienst mededeelt, waren er vier Thunderstreak- straaljagers van de vliegbasis Volkel in de lucht. Toen een van de vliegers motormoei lijkheden kreeg besloot hij een landing te maken op de basis Eindhoven. Hij kreeg toestemming om te landen, maar bij de na dering van de basis werd hij door zijn volgvlieger door de radio gewaarschuwd, dat zijn vliegtuig in brand stond. Hij ver liet toen onmiddellijk door middel van de schietstoel het toestel, dat van ongeveer 500 meter hoogte neerstortte en zich vlak bij enkele boerderijen tussen Son en Breu gel in de grond boorde. Het werd geheel vernield. De piloot kwam op ongeveer een kilometer afstand van de straaljager op de grond en was ongedeerd. Hij is de 26- jarige eerste luitenant-vlieger F. Hoppe- ner uit Uden. Vermoedelijk door wegvliegende stukken van het vliegtuig ontstond brand in twee boerderijen, die geheel afbrandden. Een derde boerderij liep schade op. De brand weren van Son en Eindhoven en van het vliegveld Welschap bij Eindhoven hebben de brand geblust. Ravage van een der totaal uitgebrande boerderijen. maakt aan enkele vooraanstaande Ameri kaanse journalisten. De Amerikaanse re gering treft ernstige voorbereidingen voor een koersverandering in de nieuwe situatie die gevaren, doch ook mogelijkheden biedt. Blijft Duitsland gespleten, dan west Ame rika West-Duitsland beslist in de NAVO te houden Is het evenwel mogelijk Duitsland te verenigen, dan zou men wellicht genoe gen nemen met een neutrale status. Pas in het begin van het volgend jaar wanneer de ontwapeningscommissie van de UNO opnieuw bijeenkomt worden bijzonder heden over dit plan verwacht. De Amerikaanse regering heeft echter reeds duidelijk gemaakt, niet star te zul len vasthouden aan haar vroegere stel lingen, doch open te staan voor nieuwe initiatieven, zoals het Russische voorstel tot een wederzijdse luchtinspectie boven een groot gedeelte van een min of meer geneutraliseerd Europa. Men gelooft in Washington dat de Russen kampend met moeilijkheden in Midden-Europa wel licht bereid zijn tot een regeling die hen, zonder te veel hun gezicht te verliezen, uit een pijnlijke positie zou kunnen redden In ieder geval wil men van Amerikaanse kant met de nodige soepelheid de moge lijkheden onderzoeken, welke de huidige, losser geworden, situatie wellicht biedt. Voldoening? Premier Nehroe, die zondag in Washing ton wordt verwacht, zal stellig met vol doening van deze Amerikaanse bereidheid kennis nemen. Amerika's NAVO-bondge noten zullen echter vóór alles zeker willen zijn van de Amerikaanse bijstand, indien de nood aan de man mocht komen. De legering van Amerikaanse troepen in deze landen is hun sterkste garantie voor Ame rikaanse bijstand in geval van een aanval. Enkele voorbeelden van de veranderde Amerikaanse opvatting zijn dat Washing ton vermindering overweegt van het aan tal manschappen nog vóórdat een volledige wederzijdse inspectie in werking is getre den, dat Washington bereid is een voor lopige luchtinspectie in een beperkt ge bied te aanvaarden, gekoppeld aan een grondinspectie zoals de Russen hebben voor gesteld en dat Washington plannen voor bereidt om te komen tot een beperkte con trole inzake de geleide projectielen. Di*" lijkt alleen bereikbaar, indien een werke lijk hecht controlesysteem kan worden in gesteld en zulks is niet eenvoudig. Een sta king van de proeven met waterstofbommen door de Amerikaanse regering wordt niet meer tot de omogelijkheden gerekend. De Amerikaanse autoriteiten zijn niet afkerig van vrij revolutionaire wijzigingen in hun traditionele standpunt. De leiders van Amerika hebben in deze periode een bijzonder grote verantwoordelijkheid. Mo reel staat Amerika sterk tegenover Azië en Afrika. Militair heeft het land nog al tijd een voosprong on de Sovjet Unie °n economisch is Amerika dominerend ten aanzien van Europa. Overleg tussen Eisen hower en Nehroe kan in deze periode extra nuttig zijn. Als de deze week in Parijs genomen be sluiten volledig verwezenlijkt worden, zal de Noordatlantische Verdragsorganisatie aanmerkelijk van karakter veranderen. Naast de militaire banden, die er sedert het ontstaan van de NAVO zijn geweest, zullen er politieke banden tussen de bond genoten komen en de secretaris-generaal heeft behalve zijn dienende ook een lei dinggevende en bemiddelende functie ge kregen, waarvan de nieuw benoemde man op deze post, Paul-Henri Spaak, ongetwij feld alle mogelijkheden zal gebruiken. Door deze fundamentele wijzigingen in opzet en taak van de alliantie zal de NAVO veel meer dan tot dusverre een aaneengesloten geheel vormen. Weliswaar heeft Amerika zich in zaken, die buiten het eigenlijke werkterrein van de NAVO vallen, ruimer armslag voor onafhankelijke beslissingen voorbehouden dan de andere leden-staten zullen hebben, maar dit is nu eenmaal de onvermijdelijke consequentie van het feit, dat Amerika thans in het westelijke kamp de enige werkelijke wereldmacht is, hoe moeilijk het Engeland en Frankrijk ook valt dit toe te geven. Het moet trouwens worden erkend, dat Dulles binnen de gren zen van het praktisch mogelijke vrij ver is gegaan door te zeggen, dat de Amerikaanse regering bereid is elke situatie op inter nationaal gebied, die kan worden voorzien, tijdig met de andere NAVO-leden te be spreken. Al houdt dit natuurlijk voor Washington niet de verplichting in, altijd rekening te houden met de adviezen of wensen van de bondgenoten, het geeft deze bondgenoten wel volop gelegenheid tot het uitspreken van hun mening over de ver schillende aspecten van Amerika's buiten landse politiek. Als dit op tactvolle wijze gebeurt, zal het zeker van invloed kunnen zijn op de uiteindelijke Amerikaanse be slissingen. Door de bijzonder openhartige gedach- tenwisseling, die deze week in de Noord atlantische raad heeft plaats gehad, zullen overigens, in het algemeen, verschillende Westeuropese regeringen meer begrip heb ben gekregen voor de opvatting, dat het beter is, de feitelijke leiding van de Ver enigde Staten in het bondgenootschap te erkennen dan haar te betwisten, maar tege lijkertijd alles te doen, om die leidende mogendheid te overtuigen van de ziens wijze der andere landen. Een voor de hand liggende methode om dit te bereiken - en ook hiervoor schijnt onder de deelnemers aan de Parijse bij eenkomsten meer begrip te zijn gewekt - is versterking van de politieke en economi sche positie van West-Europa zelf door nauwere onderlinge aaneensluiting. Er valt weinig in te brengen tegen de logica van de bewering, dat één krachtige Europese stem in Washington beter zal worden gehoord dan een koor van zwakke Europese stemmen. Hoe zeer dit standpunt nu ook in Engeland veld begint te winnen, is gebleken uit het betoog, dat de Britse minister van Buitenlandse Zaken in de Noordatlantische raad heeft gehouden. Sel- wyn Lloyd pleitte voor de vorming van een Atlantische gemeenschap als kader van een sterke Europese gemeenschap, waarbij alle bestaande en geprojecteerde organisaties voor Europese samenwerking dienen te worden ingeschakeld. De politieke en militaire zaken zouden worden behartigd door de NAVO, met de Westeuropese Unie als adviserend lichaam. De E.G.K.S., de O.E.E.S., de Europese Betalingsunie en de nieuwe organisaties van Brussel zouden, in nauwer structureel verband, economische instellingen van de gemeenschap worden. Uit dit alles zou een bestel groeien, dat een zeer grote Europese invloed binnen de omvangrijke omlijsting van het Atlantische bondgenootschap zou waarborgen. Het spreekt boekdelen, dat een dergelijke gedachte, zij het dan ook voor alsnog slechts als een mogelijkheid, naar voren is gebracht door de minister van Buitenlandse Zaken van een land, waar men nog maar heel kort geleden niet anders dan in termen van het Gemenebest wilde denken. Het is wel uiterst merkwaardig, dat de Parijse besprekingen, hoewel zij vrijwel onmiddellijk zijn gevolgd op de periode van de grootst mogelijke spanningen en on enigheid in het Atlantische bondgenoot schap. de weg hebben geëffend voor een nauwere en meer vruchtbare samenwer king, op Europees zowel als op Atlantisch gebied, dan menigeen had durven verwach ten. Men mag gerust aannemen, dat dit resultaat nooit zou zijn bereikt als de westelijke wereld niet juist zo verdeeld zou zijn geweest op een ogenblik, dat zij werd geconfronteerd met nieuwe uitdagingen van de Sovjet-politiek, niet alleen in Europa zelf, maar ook in het voor Europa zo belangrijke Midden-Oosten, dat nu ook officieel tot gebied van voortdurende NAVO-waakzaamheid is gemaakt. Het is jammer, maar waar, dat er nog altijd een dreiging van buitenaf nodig is om het Westen tot samenwerking te bewegen. Simon Koster (Van onze correspondent in Londen Sir Anthony Eden is gisteravond van zijn drieweekse rustkuur in Jamaica gebruind en in, opgewekte stemming teruggekeerd Eden zei er meer dan ooit van overtuigd te zijn, dat de regeringsbeslissingen juist waren, en dat de historie dit zou uitwijzen. In de toekomst zijn twee dingen noodzake lijk: het kanaal moet opgeruimd worden met alle beschikbare middelen en zonder uitstel, en de toekomst ervan moet blij vend geregeld worden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1956 | | pagina 1