In memoriam prof. R. Kranenburg
„Inconsequenties in oude spellingen
bij de nieuwe spelling vermeerderd"
Redelijke prijsverhogingen
kunnen worden toegestaan
Van dag tot dag
Winst
Haarlems
Matrassenhuis
Dr. Dotninicus sprak te Rotterdam
^^Praatótozi
cAristo
fHoe is het ontstaan?^
A
Leidenaren roepen hulp in
van Koningin om sfeer
van Rapenburg te redden
Voorafgaand overleg met ministerie van
Economische Zaken is noodzakelijk
FANTASTISCH
LAGE PR 13ZEN
Heringa Wuthrich
Onderzoek naar gezondheid
van Ambonezen in Zeeland
Prijsstop voor limonade,
kachels, havermout en
kapperstarieven
Er is slaolie genoeg
Gezin getroffen door
twee verkeersongevallen
„Haarlems Bloei" tegen
tweede basis-industrie
Ex-SS'er trachtte voor
Hongarije vrijwilligers
te werven
Op de
licht-echt
als de zon
zelf
gordijnstoffen
C.A.O. bloembollenbedrijf
niet opgezegd
Dit woord: WEDDEN
y.\(J Z'J DECEMBER 1956
I mm
De manier waarop Sovjet-Rusland tracht,
in Hongarije een min of meer stabiele, or
delijke en voor Russische belangen zo min
mogelijk nadelige situatie te scheppen,
krijgt steeds meer het karakter van een
improvisatie. Rechtlijnige politiek op lan
ge termijn is ten opzichte van deze voor
malige satelliet niet meer mogelijk. De
machthebbers in Moskou staan voor de
pijnlijke noodzaak, van diverse kwaden het
minste te kiezen en in Hongarije te redden
wat van de Russische positie aldaar nog te
redden valt.
De nog steeds niet duidelijk te omschrij
ven figuur van Janos Kadar speelt in deze
Russische pogingen een belangrijke rol.
Moskou wil hem blijkbaar zolang moge
lijk handhaven en Kadar zelf tracht wat
zijn uiteindelijke doelstellingen ook mogen
zijn het Moskou zoveel mogelijk naar
de zin te maken. Daarnaast echter staat hij
voor de onvermijdelijkheid van conces
sies aan de meerderheidsopinie in het land,
die eisen stelt welke slechts bij mondjes
maat kunnen worden gehonoreerd.
Mondjesmaat: de terugtrekking van vier
Russische divisies is er een voorbeeld van.
Zij heeft weinig praktische betekenis, aan
gezien zij de kracht der Russische troepen
in Hongarije niet wezenlijk vermindert en
het bovendien de vraag is, waar de terug
getrokken troepen zullen worden gesta
tioneerd. Als zij even buiten de Hongaarse
grenzen bivakkeren, zijn zij in een halve
dag weer op hun oude bases terug, wan
neer dat noodzakelijk mocht blijken.
Intussen zit er echter aan deze terug
trekking een veel grotere theoretische be
tekenis vast. Want zij geeft zonneklaar het
bewijs voor het Russische besef, dat Hon
garije slechts tot een hernieuwde stabilisa
tie kan komen door vermindering van de
Russische invloed. Dat Moskou toegeeft, dit
te begrijpen, betekent dat het Hongarije
als „satelliet" (in de oorspronkelijke zin
van dat woord) heeft afgeschreven. Dit
kan de Hongaren slechts inspireren tot
volhardende acties in dezelfde richting.
„Weg met de Russen" is voor Hongarije
voorlopig de enige leuze die zin heeft
en die alles omvat wat de meerderheid der
Hongaren wenst als eerste stap naar een
Hongaarse wederopstanding.
De traagheid van Moskou om aan die
leuze volledig gehoor te geven, is te be
grijpen. Doch dat men in het centrum der
oosteuropese communistische eenheid zich
realiseert, hoe de afbrokkeling dier een
heid onvermijdelijk begonnen is en nog
slechts koortsachtige pogingen onderneemt
om de consequenties daarvan zo voordelig
mogelijk voor het voormalige centrale
machtsapparaat te doen uitvallen, is een
winst voor oost-Europa die niet. licht ge
schat moet worden. En niet alleen voor
oost-Europa.
Want in feite is dit het einde van een
communistische illusie, die de gehele we
reld als een verzameling eerbiedige satel
lieten zag.
De Leidse universitaire gemeenschap
heeft aan Koningin Juliana als oud-alum-
na van Leiden een petitie gericht waarin
een scherp protest wordt geuit tegen de
voorgenomen veranderingen in de verlich
ting van het Rapenburg. De ondertekena
ren van de petitie vrezen, dat bij verwe
zenlijking van de plannen om lantaarnpa
len uitgerust met TL-buizen langs het ge
hele Rapenburg te plaatsen, door de lelijk
heid van het. gekozen type de klassieke
schoonheid van het Rapenburg zal worden
beschadigd.
Het is een publiek geheim dat de stu
denten het initiatief tot deze algemene uni
versitaire actie hebben genomen. Zij heb
ben zich echter niet tot het protest beperkt,
maar hebben tevens gestreefd naar een
positieve bijdrage tot oplossing van het
probleem. De bestaande verlichting van
het Rapenburg is en dat geven zij vol
mondig toe niet doeltreffend. Er moet
iets beters komen, maar niét die TL-flat-
wijkverlichting. Men is er na veel speur
werk in geslaagd iets te vinden, wat ook
aan het Rapenburg zou voldoen: in de ver
lichting van de Oude Gracht te Utrecht,
waar op de oude „Klassieke" palen har
moniërende koppen geplaatst zijn, die de
mogelijkheden bieden mei sterkere gloei
lampen meer licht te geven en toch de
oude sfeer te bewaren. Van overheidswege
is toestemming verkregen om op het rijks
terrein van de universiteitsbibliotheek een
proefpaal te plaatsen, die aan de smaak
der protesterenden zou voldoen aan de
eisen van verkeer en de verlangens van de
sfeer-liefhebbers.
Het Verbond van Nederlandse Werkgevers, het Centraal Sociaal Werkgevers
verbond en het Verbond van Protestants-christelijke Werkgevers hebben hun leden
een uiteenzetting gegeven van het economisch beleid der regering. Dit beleid, zo
verklaren de verbondsbesturen, houdt een stabilisatie in zowel van prijzen als van
lonen. Terwille van het slagen van dit beleid kan de regering niet toestaan, dat bij
voorbeeld kostenstijgingen, die een gevolg van de internationale spanningen zijn,
automatisch worden doorberekend. Er zal strikt de hand aan worden gehouden, dat
loonstijgingen niet voor doorberekening in aanmerking worden gebracht.
Belangrijke prijsstijgingen van grond- en
hulpstoffen, die uit het buitenland afkom
stig zijn of prijsstijgingen die hiermede op
één lijn zijn te stellen, komen in beginsel
wel voor doorberekening in aanmerking.
Wanneer naar het oordeel van de onder
nemer om bedrijfs-economische redenen
prijsverhoging noodzakelijk is, moet de
regering hierin gekend worden. Bij de be
sprekingen van het bedrijfsleven met de
regering is duidelijk gebleken, dat de
minister van Economische Zaken een open
oog heeft voor de moeilijkheden, die mede
werking aan de prijsstabilisatie in het bij
zonder onder de huidige omstandigheden
voor vele bedrijfstakken en ondernemingen
meebrengt.
De verbonden hebben bij besprekingen
met de minister ernstig de mogelijkheid
onder het oog gezien van een meldings
procedure, waarbij, met een dringend be
roep op de ondernemer om hierbij matiging
te betrachten, zou kunnen worden volstaan
redelijke prijsverhogingen, die het gevolg
zouden mogen zijn van eerdergenoemde
prijsverhogingen, tijdig vóór de inwerking
treding ervan aan het ministerie van Eco
nomische Zaken te melden. De minister
van Economische Zaken heeft echter de
verbonden ervan overtuigd, dat. deze mel
dingsprocedure niet aanvaardbaar kan
worden geacht. In de huidige bijzondere
economische situatie, waarin de eigen ver
antwoordelijkheid van regering en be
drijfsleven in belangrijke mate samengaan,
minister was bereid daarbij een zo groot
mogelijke soepelheid te betrachten.
De verbonden hebben de minister ge
wezen op de grote betekenis, die het be
drijfsleven hecht aan een snelle procedure.
ADVERTENTIE
Let op onze advertentie van
maandag 31 december
H. DE GRAAFF
GROTE HOUTSTRAAT 103
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Met betrekking tot de houding van de in
het woonoord Westkapelle verblijvende
groep Ambonezen die blijven weigeren de
verzorging zowel van de oudere Ambonezen
als van de jeugd op zich te nemen, wordt
vernomen dat de minister van Justitie zijn
ambtgenoot van Sociale Zaken en Volksge
zondheid heeft verzocht een rapport over de
gezondheidstoestand in het kamp te mogen
ontvangen. In het bijzonder de kinderen in
lit kamp zouden namelijk aan ondervoeding
'ijden.
Zodra dit rapport de minister van Justitie
heeft bereikt zal hij nagaan welke maat
regelen getroffen moeten worden om de
kinderen voor ernstige ziekten te behoeden.
De minister zal dan overwegen of het ge
wenst is de ouders tijdelijk uit de ouderlijke
macht te ontzetten.
In de Staatscourant van vrijdag zijn
thans de reeds aangekondigde prijzenbe-
schikkingen opgenomen, waarin de maxi
mumprijzen voor limonadesiroop, kool
zuurhoudende alcoholvrije dranken, vruch
tendranken. tonic- en mineraalwater,
haarden en kachels en de maximumtarie
ven van dames- en herenkappers worden
vastgelegd op het peil van 1 november. De
maximumprijs van losse en verpakte ha
vermout wordt vastgelegd op het peil van
1 juli.
Naar het ministerie van Economische
Zaken meedeelt heeft een aantal limonade
fabrikanten zijn verkoopprijzen verhoogd
met 2 en meer centen per fles. Enige fabri
kanten van haarden en kachels hebben in
november hun verkoopprijzen verhoogd
met f 8,tot f 30,per stuk. Talrijke
kappers hebben de laatste tijd hun tarie
ven verhoogd met ongeveer 20 percent.
De fabrikanten van havermout hebben
hun. verkoopprijzen verhoogd met 5 tot 10
percent, dit alles zonder dat hierover
overleg gepleegd was met het ministerie
van. Economische Zaken. Pogingen de kap
pers ertoe te bewegen, hun tariefsverho
gingen ongedaan te maken, hadden geen
succes, aldus verklaart het ministerie van
Economische Zaken.
De slaolie-industrie spreekt de geruch
ten tegen dat ei nietvoldoende slaolie zou
zijn. Wel is er op het ogenblik in de win
kels enige schaarste aan slaolie, omdat on
der de invloed van oorlogsgeruchten vier
maal zoveel is gekocht als normaal. De
Nederlandse slaolie-industrie heeft op het
ogenblik voldoende voorraden, om in ja
nuari meer dan voorheen af te leveren.
De buffervoorraden waren door de ham-
sterwoece zodanig geslonken, dat de af
levering stagneerde.
De minister heeft toegezegd hieraan zijn
bijzondere aandacht te zullen geven. De
verbonden hebben de stellige indruk ge
kregen dat deze termijn zeer redelijk zal
kunnen zijn, indien van de zijde van het
bedrijfsleven matiging wordt betracht en
de voorstellen bovendien goed zijn gefun
deerd. Bovendien zal de duur van de
procedure voor het verkrijgen van met
name een op grond van een belangrijke
stijging van de prijzen van grond- en hulp
stoffen noodzakelijke prijsverhoging in
vele gevallen kunnen worden bekort door
het overleg hierover bedrijfstaksgewijze
dan wel groepsgewijze te voeren.
De minister liet er geen onzekerheid over
bestaan dat het niet in zijn bedoeling ligt
een bestaande rentabiliteitspositie terug te
brengen tot die welke zou overeenstemmen
met een bepaalde door hem te hanteren
algemene vorm.
Reeds aangekondigde prijsverhogingen
zullen niet mogen worden toegepast, zolang
de redelijkheid daarvan niet is aangetoond.
Het Verbond van de Nederlandse Groot
handel heeft meegedeeld dat, op grond van
met de minister van Economische Zaken
gehouden besprekingen, in kringen van de
groothandel uitvoerig overleg is gepleegd.
Dit overleg heeft bevestigd, dat deze be
drijfstak zich plaatst achter het prijs-
stabilisatiebeleid der regering.
Middenstand werkt mee
In de te Utrecht gehouden bijzondere
vergadering van de Kon. Ned. Midden
standsbond is, nadat de staatssecretaris dr.
G. J. M. Veldkamp een uiteenzetting had
gegeven van het prijsstabilisatiebeleid van
de regering, een resolutie aangenomen
waarin de bond verklaart, dat medewer
king verleend dient te worden aan het zo
laag mogelijk houden van de prijzen ook
in 1957.
Ook de Nederlandse Katholieke Midden
standsbond heeft de bij deze bond aangeslo
ten organisaties gevraagd steun te verle
nen aan een voortzetting van het beleid
van prijsbewaking, mede omdat de mi
nister van Economische Zaken zich bereid
heeft verklaard tot reëel en vooral tot snel
overleg met die bedrijfstakken waar deze
politiek onevenredig zware offers zou
vragen.
De christelijke Middenstandsbond heeft
eveneens aan minister Zijlstra meegedeeld,
dat de bond en de aangesloten organisa
ties volledig instemmen met de gedachte,
dat ook in 1957 de ondernemers in het mid
den- en kleinbedrijf een beheerste prijspo
litiek zullen moeten voeren ter verkrijging
van rust in lonen en prijzen.
De Prinsessen Irene, Margriet en Bea
trix vertoeven te Sankt Anton voor een
wintersportvakantie. Deze telefoto
toont de prinsessen op de top van de
Gdlzig bij Sankt Anton.
De familie van Niessen uiit Someren is
op twee opeenvolgende dagen getroffen
door twee verkeersongevallen, waarbij de
jongste zoon het leven verloor en de vader
ernstig werd gewond. Donderdagmiddag
omstreeks drie uur reed de 20-jarige St.
van Niessen jr. op zijn scooter in Budel
tegen een van rechts komende auto, waar
aan hij geen voorrang verleende. Hij kreeg
een schedelbasisfractuur en verscheidene
inwendige kneuzingen. In het Sint Jans
ziekenhuis in Weert is hij overleden.
Een etmaal later reed de 49-jarige St.
van Niessen sr. op weg van Marheeze naar
Someren in zijn auto door nog onopgehel
derde oorzaak tegen een boom. Hij liep
ernstige kneuzingen op. Zijn naast hem
zittende oudste zoon kreeg enige hoofd
wonden. Beiden werden naar het St. Jans
ziekenhuis in Weert overgebracht. De zoon
heeft later op de dag het ziekenhuis kun
nen verlaten, maar de vader is ernstig ge
wond.
Het bestuur van de Stichting „Haarlems
Bloei" heeft door middel van een schrij
ven aan Gedeputeerde Staten van Noord
holland adhaesie betuigd met het protest
van de vereniging „IJmuidens Bloei" te
gen verder aantasting van. het natuur
schoon in de IJmond in verband met een
mogelijke vestiging van een tweede basis
industrie aan de zuid-zijde van het Noord
zeekanaal.
Door het verscheiden van prof. mr. dr.
R. Kranenburg is voor de Nederlandse
rechtswetenschap in het bijzonder voor die
van het staatsrecht, een vooraanstaande
figuur en een kracht van de eerste rang
verloren gegaan. Ook nog als zesenzeven
tig] arige leverde hij wetenschappelijk
werk, dat van onverminderde frisse kracht
getuigde. Dit kwam onder meer nog tot
uiting in zijn slechts korte tijd geleden
verschenen leerrijk en tevens in menig op
zicht boeiend geschrift over „Politieke
organisatie en groepspsychologie". Behalve
rechtsgeleerde was hij ook een man van
gezag op het gebied van de rechtsfilosofie.
Maar wie mocht menen, dat hij, die gedu
rende een belangrijk deel van zijn werk
zaam leven het hoogleraarsambt heeft ver
vuld, alleen of in hoofdzaak een studeer
kamergeleerde was, vergist zich deerlijk.
Immers, de openbare zaak hier te lande,
die hem zeer ter harte ging, heeft mede
van prof. Kranenburg's gaven profijt kun
nen trekken doordat hij zich, naast zijn
arbeid op het terrein van de rechtsfilosofie
en van het staatsrecht, tevens op het ge
bied van de praktische staatkunde heeft
bewogen. Zelf achtte hij het een verrijking,
ook voor eigen inzicht, kennis en begrip,
dat hij van 1929 af gedurende een reeks
van jaren (eerst als Vrijzinnig-Democraat,
later als lid van de Partij van de Arbeid)
deel heeft uitgemaakt van de Eerste
Kamer. Van 1946 tot 1951 bekleedde hij
daar het voorzitterschap, een functie door
hem op de hem eigen eenvoudige waardige
en strikt onpartijdige wijze vervuld. Dat hij
daarna nog, tot hij 75 werd, als lid van de
Raad van State, daar zijn staatsrechtelijke
adviezen kon geven, is ongetwijfeld mede
aan het gezag en het aanzien van dat hoge
college van staat ten goede gekomen.
De voorzitters van de Kamers plegen, een
zeer zeldzame uitzondering daargelaten,
zelf niet aan de debatten deel te nemen.
Twee keer is echter prof. Kranenburg ge
durende zijn voorzitterschap van zijn hoge
zetel afgedaald om het sprekersgestoelte te
betreden. De eerste keer op 25 mei 1948.
toen het voorstel tot Grondwetsherziening
inzake de verhoudingen tot Nederland-
over-zee aan de orde was. Daarover liet
prof. Kranenburg zijn staatsrechtelijk licht
schijnen, terwijl hij bovendien ook aan
dacht besteedde aan een op dat moment be
langrijke kwestie van praktisch-politieke
aard. Reeds stipte ik aan, dat zijn weten
schappelijkheid hem allerminst belette een
open oog voor de praktijk te hebben.
Typerend hiervoor was zeker, dat hij bij
de zoëven vermelde gelegenheid verklaarde
er geen heil in te zien allerlei geleerdheid
te verkondigen over het rechtskarakter van
de Nederlands-Indonesische Unie, gelijk de
Grondwetgever die op papier in het leven
ging roepen en zulks pas zin zou hebben
als men na verdere onderhandelingen tot
de praktische uitwerking van de unie-op-
papier zou zijn gekomen. Het was, zo zou
later blijken, in de roos geschoten!
Hier sprak werkelijk niet alleen de hoog
leraar, maar ook de man met een heldere
en nuchtere kijk op de werkelijkheid.
In de te Rotterdam voortgezette verga
dering van de Vereniging van Hoofden van
Scholen heeft dr. F. C. Dominicus uit
's-Gravenhage een inleiding gehouden over
de tegenwoordige spelling. Hij gaf tal van
voorbeelden van wat hij foutieve spelling
noemde. „Als de spelling zo is, dat we zeg
gen „we weten er niets van" en „we heb
ben er boeken bij nodig", dan mankeert er
iets aan. Ook staan er tal van fouten in
kranten en tijdschriften", zei de spreker.
Het is een geheugenspel geworden en dat
had men moeten vermijden. Dr. Dominicus
schatte, dat de vergaderingen van de spel
lingcommissie een ton hebben gekost en
ook hebben de woordenlijsten veel geld
gekost. Dr. Dominicus had hiertegen geen
bezwaar als we er maar profijt van zou
den gehad hebben, maar we zijn er verder
op achteruitgegaan dan met welke spelling
ook. Het lijkt er op of de commissie ge
tracht heeft er zoveel mogelijk een puzzel
van te maken. Een eerste eis bij eventuele
verbetering noemde hij het afschaffen van
de voorkeurspelling op misschien enige
uitzonderingen na. Er was verschil van op
vatting in de commissie, ging de spreker
voort, en het is fout, dat dit verschil in de
grote wereld is gebracht. Hem was verteld,
dat bij onenigheid in de commissie over
bepaalde woorden gestemd zou zijn.
Als er in vroegere spellingen inconse
quenties waren, moet dan het hoogste stre
ven zijn deze bij een nieuwe spelling te
vermeerderen? vroeg dr. Dominicus zich
af. Uitvoerig behandelde hij verschillende
spellingsmanieren en meende, dat de
kwestie van de woorden met of zonder
hoofdletter het slechtst verzorgd is. Zijn
grootste bezwaar was, dat het taalonderwijs
onder dit alles lijdt.
Tenslotte raadde hij de vereniging aan
met de Algemene Nederlandse Onderwij
zersfederatie tot een eenheid over de spel
lingkwestie te komen. De verenigingen
hebben verschillende opvattingen, maar
zonder eenheid loopt men de kans, dat men
beide organisatie tegen elkaar uit zal spe
len. Dit naar aanleiding van het adres, dat
de vergaderende vereniging aan de minister
wil sturen.
De vergadering heeft daarna een motie
betreffende de spelling aangenomen, waar
in de wenselijkheid wordt uitgesproken zo
spoedig mogelijk met een voor het onder
wijs aanvaardbare regeling te komen. Dit
gezien de moeilijkheden, die de laatste
spellingsregeling bij het onderwijs heeft
veroorzaakt. In de motie, die ter kennis
van de minister en de leden van de Twee
de Kamer zal worden gebracht, wordt ge
vraagd de overgangstermijn te verlengen
in afwachting van een nieuwe regeling.
Voorts namen de hoofden een motie aan
betreffende salarisherziening, waarin zij er
bij de minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen met kracht op aan drin
gen, dat de verhouding tussen de salaris
sen van schoolhoofden en onderwijzers
wordt hersteld. Deze verhouding, die naar
de mening van de vergadering geheel
scheef is getrokken, dient, aldus de motie,
afdoende te worden hersteld in de geest
van het advies, dat op 24 januari 1955 door
het ambtenarencentrum aan de minister is
uitgebracht. De motie wordt ter kennis ge
bracht aan de minister en de leden van de
Sta ten-Generaal.
Het grote belang van het wetsvoorstel
betreffende de souvereiniteitsoverdracht
aan Indonesië bracht op 20 december 1949
voorzitter Kranenburg er nogmaals toe
even in de senatoriale arena actief deel
nemen aan de strijd, v/elke aan de beslis
sing voorafging. Als het hoogtepunt uit zijn
voorzitterlij k-loopbaan beschouw ik zijn
optreden in de Nieuwe Kerk te Amsterdam
bij de inhuldiging in 1948 van Koningin
Juliana. Indrukwekkend was toen het door
hem gesprokene. En geheel in overeen
stemming met de inhoud daarvan was de
schone voordracht. Hier sprak de majesteit
van de figuur aan wie, ook volgens de
Grondwet, de leiding van de Verenigde
Vergadering van de beide Kamers der
Staten-Generaal is toevertrouwd, een
majesteit, die waardigheid en eenvoud op
zulk een zeldzaam sympathieke wijze in
zich wist te verenigen.
In deze slechts beknopte herinnering aan
prof. Kranenburg moet ik de verleiding
weerstaan om nader bij zijn wetenschappe
lijke prestaties stil te staan. Daarom ge
waag ik er slechts van, dat voor allen, die
kennis omtrent het Nederlands staatsrecht
willen vergaren, Kranenburg's Handboek
daarover een begrip is. Een juweel onder
zijn geschriften van de laatste jaren is zijn
„Inleiding in de vergelijkende staats
rechtswetenschap". Daarin komt opnieuw
sterk zijn historische kennis tot uiting ge
lijk die in tal van zijn publicaties, zeer
speciaal in zijn „Studiën over Recht en
Staat", waarneembaar is. Niet vergeten
mag hier ook worden het door hem ge
schrevene over „De structuur van ons
Koninkrijk".
Een sterke rechtvaardigheidszin, die
daar, waar hij de voorzittershamer han
teerde, aan zijn onpartijdige leiding ten
goede kwam, zoals trouwens ook eertijds de
Vrijzinnig-Democratische Bond en later
nog eens gedurende ruim een half jaar de
Partij van de Arbeid hebben mogen onder
vinden, tevens een open staan voor de
argumenten van anderen, een fijn mense
lijk aanvoelen, een hoogstaand karakter
dat alles sierde naast de man van weten
schap, de persoonlijkheid die een toege
wijde aan de openbare zaak was, de mens
Kranenburg.
Dr. E. van Raalie
Op vragen van het communistische Twee
de Kamerlid Bakker over de werving van
vrijwilligers voor Hongarije in ons land
heeft de minister van Justitie, prof. mr. I
Samkalden, geantwoord dat een persoon
die tot de „Waffen SS" heeft behoord, zich
hier te lande gedurende korte tijd heeft
beziggehouden met pogingen om gegadig
den te vinden voor een elders te vormen
legioen van vrijwilligers, bestemd om deel
te nemen aan de guerillastrijd in Hon
garije. Inderdaad heeft deze oud-SS'er ad
vertenties geplaatst en aanmeldingsformu
lieren uitgegeven. Voorts heeft hij contact
gehad met een zekere Hajdu uit Engeland
Voor zover de minister bekend is, heeft
deze wervingsactie geen noemenswaard re
sultaat opgeleverd.
De verdere pogingen zijn gestaakt, nadat
de politie een onderzoek had ingesteld.
Naar de sneeuw
Gisteravond heb ik nog even afscheid
genomen van vrienden, die met vakantie
gaan. Zij zijn nu al weg. Naar de sneeuw
zijn zij vertroken. De sneeuw en de zon
en de vrolijk lachende mensen op warme
ijsbanen. Zij blijven veertien dagen in de
bergen van Frankrijks Savoie. Dan zullen
ze terug komen, bruin verbrand en uitge
rust en klaar voor wéér een jaar werken.
Zij zullen niet in Holland zijn met Oude
jaarsavond. Maar dacht u, dat ze somber
waren?
Helemaal niet. Toen ze wegreden van
ochtend mistte het zwaar en het weerbe
richt had aangekondigd, dat het later op
de dag wel weer zou gaan regenen. Het
was hier kil en huiveringwekkend triest,
want deze dagen na Kerstmis zijn weinig
beter dan zogenaamde „donkere dagen
vóór Kerstmis". Gedwongen door de eeu
wenoude somberheid van dit land in decem
ber, zijn wij er zo langzamerhand toege
komen om die donkere dagen dan toch
maar gezellig te vinden. Je moet de com
pensatie tenslotte ergens vinden. Wij krui
pen dicht op de kachel, doen veel lichten
aan en de gordijnen dicht, drinken dan
sterk verwarmende koffie, lezen een boek
over de zomer of kijken in oude vakantie
foto's en zeggen: „Toch wel gezellig, he,
met die regen buiten en alles zo vroeg
donker". Je kunt de paraplu hóren uit
druipen in de gang. Als we soms een avond
bij iemand op bezoek gaan, zeggen we
tenslotte om een uur of elf met een gelaats
uitdrukking, die verraadt dat we ons ook
bij het allerergste nu wel neerleggen: „Nou,
we moeten er maar weer eens door. Doe
je je shawl goed om? Je hebt het te pak
ken voor je het weet". En dan stappen,
plonzen we bijna in de viezigheid, die ons
volgens een traditioneel-vereiste hersen
kronkeling zo veel gezelligheid moet geven.
Die vrinden van ons zaten gisteravond
vrolijk na te gaan wat ze allemaal vergeten
hadden in te pakken. Ze luisterden of de
kinderen wel sliepen; loant de kinderen
moeten goed uitgerust zijn voor de reis.
Morgen zullen ze voor het eerst op de
ski's staan, op hele kleine ski'tjes. Ze zul
len dan ijverig hun best doen die nieuwe
bezigheid zo goed mogelijk onder de knie
te krijgen. En intussen zullen ze zo bruin
bakken als de oliebollen, die hier op 31
december mee moeten helpen aan het in
stand houden van de benodigde lichaams
temperatuur. Er was net een bevestigende
brief gekomen van het hotel, waarin de
eigenaar schreef dat er nu al ruim een
halve meter sneeuw ligt in zijn dorp. Dat
schreef die man met enige trots, want als
het daar gesneeuwd heeft, zeggen de men
sen niet: „Hè, die vieze boel toch". Nee,
dacht u dat het deze mensen somber stem
de, twee weken weg te gaan?
Helemaal niet. Mij trouwens ook niet.
Wij gaan over vijf dagen naar hetzelfde
hotel. Ook voor twee weken. Fijn bruin
worden en gezond.
Naschrift: Weest u nu niet jaloers. Dat
zou ik echt vervelend vinden. En boven
dien: heb ik er iets van gezegd, toen u
van de zomer heerlijk in de regen aan het
strand zat? En toen moest i k werken. Nou
dan.
E. Romayn
De lezer begrijpt het al: dit is een re
productie van een fragment van een
der meesterwerken uit het Frans Hals
museum te Haarlem. Onze prijsvraag
„Speurtocht naar schilderijen" zij daar
mee onder uw aandacht gebracht. De
volledige opgave met omschrijving en
voorwaarden kan men vinden in „Er
bij" van zaterdag 15 decemberDe ter
mijn van inzending sluit 5 ianuari.
ADVERTENTIE
schriftelijk
gegarandeerd
door wyers
décorstoffen
Levering via Uw woninginnchcer
De werkgevers- en werknemersorganisa
ties, betrokken bij de c.a.o. voor het bloem
bollenbedrijf, hebben besloten de huidige
c.a.o. niet op te zeggen, hetgeen dus bete
kent dat deze c.a.o. ook geldt voor het con
tractjaar 1957-1958.
Met betrekking tot de lonen is overeen
gekomen, dat de verhogingen die in ver
band met algemene overheidsmaatregelen
tot stand zullen komen (compensatie voor
ouderdomsvoorziening en eventueel voor
huurverhoging) bij wijze van aanvulling
in de c.a.o. zullen worden opgenomen.
Wanneer zich naast de algemene loon
maatregelen buitengewone omstandighe
den voordoen, zal over de lonen tussen
tijds overleg worden gepleegd.
Besloten is tenslotte om mede in verband
met de verhoging van de lonen met 5,6 pet.
per 1 januari 1957 de goedkeuring te vra
gen aan het college van Rijksbemiddelaars
voor enkele tussentijdse wijzigingen, wel
ke ondermeer betrekking hebben op de lo
nen en de doorbetaling bij ziekte en onge
val, welke laatste wijziging nodig is in ver
band met veranderingen in de duur der
uitkering bij ziekte en ongeval, waartoe
door de bedrijfsvereniging voor het agra
risch bedrijf is besloten.
De oorspronkelijke betekenis van het
zelfstandig naamwoord wedde is: pand.
Vandaar de betekenis: door het geven
van een pand bekrachtigde overeen
komst, verbintenis, die wij nog kennen
in: jaarwedde. Wedden is dus: een pand
geven, door een pand te geven iets waar
borgen, boete betalen bij verlies. Deze
betekenis ligt al dichtbij de huidige:
een bewering stellen tegenover die van
een ander met een bepaald bedrag als
inzet.
De oude betekenis: een overeenkomst
sluiten vindt men terug in het Engelse
werkwoord to wed: trouwen, in het hu-
'^welijk treden. J
