DE LAATSTE TOAST
Kleine historie van voorbije tijd
toegewijd te boek gesteld
De leerling van Doctor Marciolo
Nieuwe therapie bij kanker
Honderd jaar Hartekamp
Kort en bondig
Gunstige resultaten met door
Nederlandse arts ontwikkelde
enzympreparaten
DINSDAG 8 JANUARI 1957
Obstructie in Sovjet
Kunstacademie
Wim Sonneveld heeft
succes in Hollywood
De zagende pijnen
Borstbeeld Cor Ruys in
Rotterdamse Schouwburg
Straaljagerpiloot ongedeerd
na gevaarlijke noodlanding
Horeca vakbeurs geopend
De stimulans voor moderne mensen.
In 't verkeer, in 't dagelijks leven,
tijdens het werk, bij de studie is
KING onmisbaar als stimulans
voor nieuwe veerkracht.
f VERVOLGVERHAAL
I DOOR JAKOB JAKQBI
Agenda voor Haarlem
De Hartekamp in 1844.
„In het Haarlemsche," zegt Anna Maria,
„laat iedereen den ander stikken als hij
daar lust in heeft, maar de verknochtheid
lijdt daar niet onder."
Een dergelijke kernachtige uitspraak zou
men niet spoedig verwachten uit de mond
van een adellijke dame op leeftijd, gewezen
Dame du palais van koningin Sophia en
bewoonster van een der mooiste buitens in
deze streek. Maar mevrouw A. M. barones
van Verschuer-Brants was één van die niet
al te gangbare verschijningen onder de
vooraanstaande vrouwen van de tweede
helft der negentiende eeuw, die niet alleen
charme en een gezond verstand hebben
meegekregen, maar zich daarenboven on
derscheiden door een critisch, nuchter oor
deel, dat doorklinkt in een overigens vaak
briljante, geestige conversatie.
Het kon wel niet anders of deze barones
Van Verschuer-Brants moest wel uitgroeien
tot de hoofdpersoon van het door jhr. F.
J. E. van Lennep met zoveel liefde ge
schreven en door de vereniging Haerlem
en de Erven F. Bohn met zoveel zorg uit
gegeven boekje „Honderd jaar Hartekamp".
Jhr. Van Lennep voert ons terug in wat
hij zelf blijkens zijn voorwoord ook als een
onherroepelijk voorbije tijd beschouwt, een
halve eeuw na het overlijden van het
echtpaar Van Verschuer-Brants, dat niet
alleen het leven op de Hartekamp gedu
rende zestig jaar heeft bepaald, maar dat
ook gedurende ongeveer twintig jaar kleur
heeft gegeven aan de omgeving van ko
ningin Sophie. Deze tweeledigheid van de
bewoners van de Hartekamp leidt ook tot
een aantrekkelijke vermenging van de
„grote" met de „kleine" geschiedenis. De
lotgevallen en het familieleven van de Van
Verschueren's zijn niet los te maken van
de staatkundige ontwikkeling in hun
dagen: de verandering der sociale struc
tuur gaat ook aan hen, al is het niet
rechtstreeks, niet voorbij. In dit verband
moet men de auteur dankbaar zijn voor
zijn bondige, maar belangstelling wekken
de schets van de thans vrijwel vergeten
koningin Sophie. Na deze beschrijving
begrijpt men Busken Huet's „Avond aan
het hof", dat hem zoveel moeilijkheden be
zorgde, veel beter.
De verdienste van jhr. Van Lennep
schuilt echter vooral in de mate, waarin
hij onze belangstelling weet wakker te
roepen voor de menselijke kant van deze
bewoners van de Hartekamp, die ogen
schijnlijk, gefortuneerd als zij zijn, toch
minder „doucent de vivre" hebben geno
ten dan men op het eerste gezicht zou
menen. Anna Maria Brants verliest haar
ouders op jeugdige leeftijd, haar huwelijk
met de jonge, flinke baron Van Verschuer,
die echter naar de maatstaven van haar
familie vrij onbemiddeld moet zijn geweest,
komt niet zonder tegenwerking tot stand
en het jonge paar betreurt al spoedig het
verlies van een stamhouder. Hoe diep dit
sterfgeval wordt gevoeld, blijkt wel uit de
tekenende uitlating van de ruim negentig
jarige baron Van Verschuer, wanneer hij
zijn sterven voorvoelt: „Nu ga ik naar
Bernhardje".
Aan dergelijke rake aanduidingen is dit
boekje rijk, waarvan hier een paar voor
beelden mogen volgen. Over de ouders van
de latere barones Van Verschuere wordt
opgemerkt:
„Inmiddels vermindert de ingetogen aard
der doopsgezinden naarmate hun rijkdom
wast." Ergens anders heet het: „De kozak
ken - bij die gelegenheid onze bevrijders -
aten de kaarsen van de kandelaars en de
zeep van de waschtafels. Daartegen had
mevrouw Hodshon bezwaar." En met ken
nelijk pleizier citeert jhr. Van Lennep naar
aanleiding van de bezwaren tegen het
huwelijk tussen de zeer gefortuneerde
Anna Maria en de „kale baron" de uit
spraak: „je moet het niet om het geld doen,
maar je behoeft het er ook niet om te
laten!" De schrijver heeft trouwens zijn
onderwerp onbewimpeld en objectief be
naderd, ook daar waar hij pijnlijke mo
menten moest aanroeren in het leven van
deze hem uiteraard na aan het hart lig
gende familie. Maar de eerst romantische
en daarna ongelukkige liefdesgeschiedenis
van de dochter, jonkvrouwe Mathilde,
Het Russische blad „Sovjetskaja Koel-
toera" meldt, dat voorstanders van het im
pressionisme op de openbare vergaderin
gen van de Sovjet Kunstacademie „klas
sieke obstructiemethoden" hebben gebruikt
om te verhinderen, dat hun tegenstanders
aan het woord komen. De secretaris van
de academie heeft verklaard, dat door het
„geschreeuw" van de pro-impressionisten
in het afgelopen jaar niet geantwoord kon
worden op beschuldigingen, dat het be
stuur van de academie „de democratische
beginselen schendt" en niets weet van de
kunst in de westelijke landen en de onte
vredenheid van de meeste schilders.
„Sovjetskaja Koeltoera" antwoordde nu
op drie beschuldigingen, dat „de leiding
van de kunst in de Sovjet-Unie uiteinde
lijk berust bij de staat en de partij". De
Sovjet-democratie moet de belangen van
de arbeiders verdedigen, niet die van de
bourgeoisie en zij kan niet het recht van
de burgerlijke kunst erkennen om op Sov
jetbodem eenzelfde opgang te maken als
maakt diepe indruk omdat de auteur niet
uitsluitend het anecdotische element be
oogde, maar de toedracht ook in een mild
licht plaatste. Het is deze wijsheid, die
„Honderd jaar Hartekamp" ook tot koste
lijke lectuur stempelt voor diegenen, wier
maatschappelijke plaats en daarmee ook
hun maatschappelijk inzicht ver verwijderd
is van de levenskring van de toenmalige
bewoners van de Hartekamp. Zij worden
zeker niet geïdealiseerd, blijkens de vol
gende passage: „Zoo hebben bijvoorbeeld
het Réveil en, sterker nog, de dichters van
'80, naar ik veronderstel, het echtpaar ge
lijk menigeen in hun omgeving, onberoerd
gelaten. En met de industriële revolutie en
het sociaal ontwaken is het vermoedelijk
net zoo." Hetgeen intussen niet wegneemt,
dat barones Van Verschuer haar gespaarde
„speldegeld" bestemde voor de huisvesting
van bejaarden: de Van Verschuer-Brants-
stichting in Bennebroek dankt er haar ont
staan aan.
Op de achtergrond van dit relaas be
speurt men steeds weer het buiten „De
Hartekamp", toen een parel aan de weg
tussen Haarlem en Bennebroek. Wordt de
waarde van het interieur als voor discussie
vatbaar gesteld, de tuin en het bospark
bloeien tijdens de lectuur voor ons oog op
als een laatste herinnering aan een ver
loren paradijs.
Voorbereidingen voor samenspel
met Robert Taylor
HOLLYWOOD (UP) De Nederlandse
acteur Wim Sonneveld heeft gisteren ont
huld, dat hij getest wordt voor een leuke
rol in de op stapel staande MGM-film
„Tip on a dead jockey", waarin Robert
Taylor de hoofdrol zal spelen. Sonneveld
voegde eraan toe, dat er nog niets defini
tief is. De acteur, die thans nog bezig is
aan de opnamen van „Silk stockings" met
de filmdansers Fred Astaire en Cyd Cha-
risse, zei, dat de rol, die hij in de film
met Robert Taylor zou spelen „een goede"
is en dat hij de tweede hoofdrol zou ver
tolken. In „Silk stockings", een muzikale
versie van de in 1939 vervaardigde film
„Ninotsjka", waarin Greta Garbo de hoofd
rol speelde, speelt Sonneveld een Russische
componist, om wien de intrige is geweven.
„Het is een heel belangrijke rol", zei Son
neveld, die in bijna de gehele film te zien
zal zijn. Sonneveld deelde tevens mede,
dat Dean Martin zojuist een opname heeft
laten maken van „Daar is de orgelman",
een lied dat Jean Senn voor Sonneveld
schreef en dat door Martin in „Watching
the world go by" werd herdoopt.
ADVERTENTIE
van rheumatiek, spit, ischias hoofd- en
zenuwpijnen worden snel en afdoende ver
dreven door Togal. Er is geen beter middel
tegen dan Togal. Togal baat waar andere
middelen falen. Togal zuivert de nieren en
is onschadelijk voor hart en maag. Bij apoth.
en drog. f 0.95, f 2.40 en f 8.88.
Etherpiraten. Opsporingsambtenaren
van P.T.T. hebben in samenwerking met de
rijkspolitie te Dalfsen de clandestiene radio
zender „Baanbreker" opgespoord en in be
slaggenomen. Proces-verbaal werd opge
maakt tegen een 30-jarige grondwerker en
een 34-jarige zuivelarbeider, beiden te
Dalfsen.
Gehuwde ambtenares. Gedeputeerde
Staten van Zeeland hebben de provinciale
Staten voorgesteld over te gaan tot intrek
king van de in het ambtenarenreglement
voorkomende bepalingen, welke het dienst
verband van de gehuwde vrouw in de weg
staan. Hoewel het college in het algemeen
van mening is, dat de gehuwde vrouw als
regel niet buitenshuis dient te werken, is het
na ampele overweging niettemin van oordeel
dat de beantwoording van de vraag of de
vrouwelijke ambtenaar ook na haar huwe
lijk haar functie in dienst der provincie kan
blijven bekleden in de eerste plaats behoort
aan de echtgenoten zelf.
Proeftocht „Statendam". De tweede
technische proeftocht van de „Statendam" is,
naar de directie van Wilton Fijenoord ons
mededeelt thans definitief vastgesteld op 14
januari. De proeftocht duurt tot en met 17
januari.
Bromfietsdiefstallen. De politie van
's-Gravenhage heeft een 27-jarige instru
mentmaker aangehouden, die in Rhoon een
groot aantal van diefstal afkomstige brom
fietsen heeft verkocht. Hij beweert deze
bromfietsen legaal te hebben gekocht van
iemand, die onlangs ten gevolge van een
verkeersongeval is overleden.
Mislukt avontuur. Douane-ambtenaren
in Luikgestel hebben een auto aangehouden
die vrijdag in Hilversum was gestolen door
een vijftienjarige en een achttienjarige jon
gen, beiden uit Kortenhoef. Zij hadden geen
rijbewijs en waren niet in het bezit van
grensdocumenten, maar wilden desondanks
met de auto naar Italië rijden. Bovendien
bleek dat zij in het bezit waren van talrijke
sleutels en inbrekerswerktuigen.
Herdenking. In februari zal in de
Domkerk te Utrecht een nationale bijeen
komst worden gehouden ter herdenking van
d geboortedag van Lord Baden Powell, 22
februari 1857. Lord Baden Powell was de
stichter van de verkennersbeweging. In
1920 werd hij in Richmond tijdens de eerste
jamboree uitgeroepen tot chief-scout van de
gehele wereld. In 1937 vertrok Lord Baden
Powell naar Kenya, waar hij op 8 januari
19'1 is overleden.
Ongeljjk verdeeld. Tijdens het bevol
kingsonderzoek op tbc. in de gemeente
Noord dijk (Groningen) is gebleken dat in
het dorp Oosterhoogebrug (gemeente Noord-
dijk) op een inwonertal van 1008 42 artsen
praktiseren. De gemeente Noorddijk. die
grenst aan de gemeente Groningen, heeft
gec.i dokter
Verandering. Het bij de Koninklijke
Rotterdamse Lloyd in beheer zijnde rege
ringsschip „Waterman", dat enige honder
den Nederlandse emigranten naar Zuid-
Afrika heeft gebracht, is met 107 passagiers
uit Kaapstad en Walvisbaai in Roterdam
teruggekeerd. Een Rotterdamse stucadoor,
die indertijd met vrouw en vier kinderen
naar Zuid-Afrika emigreerde, repatrieerde
daar hij in Italië een zangstudie wil gaan
volgen. Hij me.ent voldoende talent te be
zitten om operatenor te worden.
102-jarige te Rotterdam. Vandaag is
mevrouw P. van GeenenVan Yperen, ge
boren in Hillegersberg, 102 jaar geworden.
Mevrouw Van Geenen, de oudste inwoner
van Rotterdam, woont in het tehuis van
ouden van dagen van de diaconie der Her
vormde Gemeente van Roterdam.
Nederlands Instituut te Parys. De in
gebruikstelling door Prins Bernhard van het
Nederlands Instituut te Parijs op vrijdag 11
januari, zal onder meer bijgewoond worden
door de president van de Franse republiek,
de minister van Onderwijs van Frankrijk en
de Nederlandse minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen en de ambassa
deurs in Frankrijk van Nederland. België en
Luxemburg.
Defensiebijdrage. Tijdens de vergade
ring van de staten der Nederlandse Antillen
is de regering gemachtigd 1 miljoen in het
algemeen reservefonds te storten voor de
defensie-bijdrage aan Nederland. Premier
Jonckheer legde de nadruk op de plicht der
Antillen om in de defensie bij te dragen en
ontkende, dat de Antillen schulden in dit
op zicht aan Nederland hebben.
Het door de beeldhouwer J. G. Wertheim
vervaardigde borstbeeld van de in 1952
overleden toneelspeler Cor Ruys is door het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen aan de gemeente Rotterdam in
bruikleen afgestaan. De overdracht van het
beeld, dat een plaats krijgt in de Rotter
damse Schouwburg, zal aldaar geschieden
op donderdag 10 januari 's middags om
drie uur. Het ligt in de bedoeling van de
burgemeester het in bruikleen namens het
gemeentebestuur te aanvaarden.
Gloster Meteor op rail achter
versneld voorbijgereden trein
De sergeant-vlieger Reiss van de Ko
ninklijke Luchtmacht heeft maandagmid
dag zijn Gloster Meteor in een noodlanding
aan de grond gebracht tussen de stations
Barneveld-d'— -n Barneveld-Voorthuizen.
Het vliegtuï de tegen de spoordyk en
kantelde geiL~.keiyk op de rails. De piloot
kon ongedeerd het beschadigde toestel ver
laten. Maandagavond is met een 50-tons
kraanwagen de Gloster Meteor van de rails
gelicht. Hedenmorgen is het treinverkeer
op de lijn hervat.
De piloot kreeg tijdens zijn vlucht navi-
gatiemoeilijkheden en kon met de resteren
de brandstof geen enkele vliegbasis meer
bereiken. Hij besloot een noodlanding te
maken op een weiland tussen de aldaar
talrijke boerderijen. Het zicht was sle'cht.
In de dalingsmanoeuvre ontdekte de piloot
de spoorlijn, waarop de trein naar Barne-
veld-dorp reed. De bestuurder en reizigers
van deze trein zagen het vliegtuig recht
op zich afkomen. De treinbestuurder ver
hoogde zijn snelheid terwijl de piloot de
daling versnelde. De trein was juist voor
bij, toen de Gloster Meteor op de spoorlijn
kantelde.
De Eerste Nederlandse Horeca Vakbeurs,
die in het bijgebouw van het RAI-gebouw
te Amsterdam tot vrijdag wordt gehouden,
is maandag opengesteld. Op deze beurs
worden in 130 stands de meest uiteen
lopende artikelen en apparaten voor het
Horeca-bedrijf geëxposeerd en gedemon
streerd. Een de neus prikkelende koffie-
geur, afkomstig van talloze expresso-
apparaten, overheerst op de beurs.
Lodo keek om zich heentoen opende hij de deur van het kastje. Er stonden
allerlei potjes en flessen in; vooraan stond een kom, gevuld met een geheimzinnig
glinsterende, rode vloeistof.
„Wat zou dat zijn?", mompelde Lodo.
Hij pakte voorzichtig de kom uit het kastje en keek er in. Het vocht had een mooie
kleur en toen het licht er op viel kreeg het een glans als van goud,
Lodo boog zich voorover en rook er aan.... 15-16
Dr. W. A. G. van Everdingen, die verbon
den is als arts-specialist aan de Gemeen
telijke Geneeskundige en Gezondheids
dienst te Utrecht, heeft in de afgelopen
jaren een kankertherapie ontwikkeld,
waarover thans door de medische univer
siteitskliniek te Keulen mededelingen zijn
gedaan.
ADVERTENTIE
Het beste dagelijkse middel ter optrekking en verkwikking.
oa Idioot dat ik ben!, zei hij in de grootste opwin-
ding, bespottelijk idioot!! Verontschuldigt u mij.
Zonder verder nog iets te zeggen, verliet hij in grote
haast de ziekenkamer en rende de trappen af. De chauf
feur zat achter het stuur en las rustig een krant.
Naar het hoofdbureau, schreeuwde Muck, zo vlug
mogelijk naar het hoofdbureau!
Onderweg overlegde hij snel. Hij dacht aan het bezoek
aan Others en Abner een blonde vrouw betaalde
iedere maand vijfhonderd mark aan deze vrouwenjager,
aan Wiens morele defecten geen twijfel meer bestond.
Men mocht dus vermoeden, dat Albertz iets bezat, waar
mede hij die blonde vrouw in zijn macht had en haar kon
afpersen, doodgewoon afpersen. De betalingen bleven
uit, en Albertz begon te dreigen wat al een prachtig
motief voor een moord zou zijn. Een moord, die gepleegd
was door iemand, die de toestanden in het flatgebouw
precies kende, die sterk' was en zo behendig als een kat.
Stop, zei hij tot zichzelf. Nu draaf je door. De schoen-
afdruk onder het lichtknopje past niet bij degene, die je
nu op het oog hebt.
Muck schudde het hoofd. Hij wilde de zaken niet
vereenvoudigen, maar het beeld van de blonde vrouw,
die bij het doorzoeken van de flat gestoord werd, verliet
hem niet.
Op het hoofdbureau gekomen, liep hij ogenblikkelijk
naar zijn kantoor. Hij smeet zijn hoed neer en rukte de
deur naar de kamer van Dickhoff open.
Dickhoff!, schreeuwde hij, waarom voor de
duivel is die kist nog niet geopend?
De kleine Dickhoff kroop bijkans in elkaar. Hij kende
zijn chef maar al te goed en wist dat het oppassen was.
als Muck's oren rood waren.
Hoe weet ik dat?, antwoordde hij beverig, eerst
moesten vingerafdrukken genomen worden en toen heeft
u zélf bevel gegeven, dat het slot niet geforceerd mocht
worden.
Dat klopte inderdaad. Muck had de betrokken inspec
teur gezegd, dat de geldkist alléén geopend mocht
worden, als het slot niet geforceerd behoefde te. worden,
omdat later misschien nog sleutelafdrukken genomen
moesten worden.
Vertaald uit het Duits Copyright: Cosmopress, Génève
Oorspr. titel: „Toen de champagne werd geserveerd"
Tien minuten later verscheen Dickhoff met de geldkist.
Het was een zwaar werkje, commissaris, zei Dick
hoff, die kist is erg kostbaar. Ze is dubbelwandig. We
hebben het slot eruit gebrand.
Muck zei niets. Hij beefde. Hij sloeg het deksel op. Er
lagen enkele papieren in; een verzekeringspolis, een
huurcontract, enkele persoonlijke bescheiden.
Geheel onderin de kassette lag een foto. Het was een
meesterlijke portret-opname van Dorothea Werdohl
Muck keek er met grote belangstelling naar. Zij was
met half tegenlicht genomen, zodat haar grote, donkere
ogen bijna het gehele beeld beheersten. Ze hield haar
hoofd in de hand gesteund. De tweede blikvanger van
het portret was een grote ring, die zij aan de middel
vinger droeg. In een brede, enigszins ouderwetse zetting
zat een hoog geslepen steen. De lichtreflexen op het
kleinood vormden een opvallend contrast met de bleke
gelaatstint. De fotograaf had kennelijk zowel op het
gelaat als op de steen het accent willen leggen.
De laatste tijd vind ik nogal wat foto's, dacht Muck.
Het begint langzamerhand te veel van het goede te
worden. Hij draaide het portret om. Er stond geen op
dracht op de achterkant geschreven. Het was echter
duidelijk, dat de foto uit een album afkomstig was. In
de hoeken waren nog sporen van lijm te vinden. De foto
- was overigens niet zorgvuldig behandeld; er zaten hier
en daar lichte knikjes in.
Muck was nauwelijks zijn verbazing meester. Hij had
gemeend iets héél anders in de kist te vinden, één of
ander duidelijk bewijs voor afpersing. Was het deze foto,
die de moordenaar gezocht had? Had hij soms vergeten
de kist te openen, toen hij door het bellen gestoord werd?
Vreemd. Bij de briefdoorslagen van Albertz ontbraken
er twee. In de ene brief moest op een bepaalde plaats
het woord „fotografie" en in de andere het woord „18
februari" gestaan hebben. Foto's had hij thans genoeg
en op de 18de februari werd Irmgard Christensen ver-
het socialistisch realisme, aldus het blad. rustig te wachten.
moord. Maar hoe was de samenhang van alles? Hoe was
~LE" yar!neer ™e,n er m,et een hamer °P slaat?de samenhang met „export Argentinië" en met de blonde
vrouw, die iedere maand vijfhonderd mark op Albertz'
rekening stortte? Mevrouw Werdohl was donker, dat
maakte het juist zo moeilijk.
Het was laat in de middag, bijna al het begin van de
Ik moet die kassette hier hebbenen open!
Muck ging achter zijn bureau zitten. Dat hij daaraan
niet had gedacht, het meest logische! Hij dwong zichzelf
avond, toen Termühlen bij het huis van mevrouw Wer
dohl kwam. Hij had het op kantoor vrij druk gehad en
zich moeten haasten om niet nóg later te komen. Het
zonlicht kleurde nog net de hemel en de temperatuur
was mild.
Ditmaal werd hij door Jean, de butler, naar de winter
tuin geleid. .Mevrouw Werdohl lag languitgestrekt in
een tuinstoel, toen Termühlen binnenkwam. Zij was
kennelijk in een boek verdiept geweest en begroette hem
lachend.
Het is eigenlijk niet in de haak, dat ik hier zo lig
te luiei-en, zei ze, maar dat zijn mijn prettigste uren.
Ik geniet er graag van. Ik vind niets mooier, Termühlen,
als het felle daglicht langzaam verdwijnt en de scheme
ring alle contouren begint uit te vlakken. Men kan dan
zo heerlijk dromen
Termühlen was er al aan gewend, dat mevrouw Wer
dohl steeds een andere indruk maakte dan men van haar
verwachtte, maar ook dit keer werd hij weer door haar
houding verrast. De fletse kleuren van de kussens in
haar stoel omlijstten haar donker geklede gestalte. De
wintertuin was ruim. Voor de grote ruiten stdnden
dozijnen uitgezoente planten en bloemen, kasrozen en
typische boompjes met eigenaardig gevormde bladeren
In de stenen muur aan de zijde van het huis waren
enkele kunstige glas-in-lood ruiten aangebracht. Aan de
ene zijde werd men omringd door de exotische pracht
van bloemen en planten, die dof glansden in het avond
licht, aan de andere, blinde zijde van de wintertuin
bevonden zich de glas-in-lood ruiten, die wonderbaarlijk
goed verlicht waren.
Pakt u een stoel, mijnheer Termühlen, en kom naast
mij zitten, zei mevrouw Werdohl uitnodigend. Hoe
gaat het in de grote wereld?
Als ik het zeggen mag, mevrouw, zei Termühlen,
dan heeft u hier om u heen meer grote wereld dan ik
in het zakelijke en nuchtere kantoor van mijnheer
Amthor.
Het is maar hoe men het opvat, Termühlen, ant
woordde mevrouw Werdohl gelaten, maar hier in de
wintertuin dringt nauwelijks het ritme van het dage
lijkse leven door Ik krijg vaak de indruk, dat ik hier
op een soort eiland zit en-daar ben ik, eerlijk gezegd
blij om. Wilt u even op de bel drukken? Een kopje thee
zal ons wel smaken, denk ik zo.
(Wordt vervolgd).
Sinds enige jaren houdt een werkgroep
van deze kliniek zich bezig met de chemo
therapie bij kanker. Naar aanleiding van
door dr. Van Everdingen ontwikkelde pre
paraten en de resultaten van de eerste be-
handelingsproeven in Nederland wordt
sinds juli 1955 de therapie van dr. Van
Everdingen ook in de Keulse kliniek toe
gepast.
In het Duitse medisch-wetenschappelijke
tijdschrift „Medizinische Klimik", worden
door de werkgroep van de Keulse kliniek
mededelingen gedaan over de klinische re
sultaten, bereikt met de preparaten bij de
therapie van kanker.
Van de 62 in vijftien maanden behandel
de patiënten vertoonden 9 een objectieve
verbetering met teruggang van de klinische
symptomen, terwijl bij 80 percent van de
meestal in het ergste stdium van kanker
verkerende patiënten een duidelijke ver
betering van de algemene toestand werd
waargenomen, gedeeltelijk met gewichts
toeneming en vermindering van de subjec
tieve bezwaren.
De door dr. Van Everdingen ontwikkelde
preparaten zijn een injectie vloeistof van
leverextractdialysaten en een concentraat
van emzymsystemen, waardoor het tot zich
nemen van grote hoeveelheden, rauwkost
door de patiënt overbodig wordt.
In Keulen werd allereerst de nieuwe
therapie toegepast bij patiënten bij wie een
chirurgische of stralentherapeutische be
handeling geen zin meer had. De opvallen
de beïnvloeding van het ziekteverloop met
een duidelijke verbetermg van de algemene
toestand die werd waargenomen, in som
mige gevallen met objectieve verschijnse
len van teruggaan van het gezwel, was voor
de werkgroep aanleiding om de behande
ling uit te breiden tot patiënten die bij
het klinische vooronderzoek nog voor ope
ratie in aanmerking schenen te komen.
In het Duitse medisch-wetenschappelijke
tijdschrift wordt een aantal gevallen nader
besproken. Als totaalindruk geeft de werk
groep als haar mening te kennen dat bij
de behandelde patiënten het ongewoon
lang aanhouden van de goede algemene
toestand opvalt. Zo bleken vele patiënten
ondanks uitgebreide processen tot wande
lingen in staat. Deze gunstige indruk werd
versterkt door stijging van de eetlust, ge
deeltelijk met toeneming van het gewicht
en het verdwijnen van pijnen, evenals van
de overige lokale en algemene bezwaren.
Geen enkele ongunstige beïnvloeding van
het bloedbeeld werd waargenomen, in
tegenstelling met de behandeling van cytos-
tatica of stralen.
In het tijdschrift wordt voorts een aan
tal casuïstische mededelingen gedaan over
de onverwachte gunstige beïnvloeding van
desolate gevallen, waarna de werkgroep
erop wijst, dat bij het grootste deel der
voor beoordeling in aanmerking komende
patiënten, ongeveer 80 percent, een subjec
tieve verbetering optrad met een sterke
verbetering van de algemene toestand.
Met het toepassen van enzymen bij de
behandeling van kankerpatiënten wordt,
aldus de werkgroep, een geheel nieuwe
weg ingeslagen. De theoretische basis van
deze therapie zal verder moeten worden
uitgewerkt, maar, aldus het tijdschrift,
wanneer het gelukt bij 9 van de 62 patiën
ten, waarvan het grootste gedeelte pas in
het allerlaatste stadium der ziekte onder
behandeling kwam, een gunstige therapeu
tische beïnvloeding te verkrijgen en bijna
alle zieken gedurende lange tijd een goede
algemene toestand behouden, dan is het
gerechtvaardigd bij de enzym-therapie in
veel grotere omvang dan tot nu toe het ge
val was te gaan toepassen.
De werkgroep merkt tenslotte op, dat
met deze preparaten geen „wondergene-
zingen" bereikt kunnen worden. Alleen
reeds de mogelijkheid om de patiënt een
lang lijden te besparen en hem daarenboven
gedurende langere tijd ambulant en zonder
klachten te houden betekent, volgens de
werkgroep, een belangrijke stap vooruit,
die verplicht tot een diepgaand verder
klinisch en enzymchemisch onderzoek.
DINSDAG 8 JANUARI
Minerva: „Invitation to the dance", alle
leeft., 8.15 uur. Luxor: „Jungle der misdaad",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „0815,
hot einde", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. LidO;
„Onvergankelijke melodie", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Studio: „Gervaise", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „De avonturierster
van Beiroet", 18 jaar, 8 uur. Cinema Palace:
„Don Juan", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„Manon", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Stadsschouw
burg: Rotterdams Toneel met „Op hoop van
zegen", 8 uur.
WOENSDAG 9 JANUARI
Minerva: „Invitation to the dance", alle
leeft., 8.15 uur. Luxor: „De wereld der stilte",
alle leeft., 2 uur; „Jungle der Misdaad", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „08—15, het
einde", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. LidO:
„Onvergankelijke melodie", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Studio: „Gervaise", 18 jaar,
2.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „De avontu
rierster van Beiroet", 18 jaar, 2.30 en 8 uur.
Cinema Palace: „Don Juan", 14 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur Roxy: „Manon'', 18 jaar, 2.30,
7 en 9.15 u. Concertgebouw: Emigratie <~or-
lichtingsavon over Canada van Gewestelijk
Arbeidsbureau, 8 uur. Jansstraat 83: Een
goddelijk ultimatum „Er zal geen tijd meer
zijn!", 8 uur. Wijkgebouw Gedempte Oude
Gracht: Ned. Ver. voor natuurgeneeswijze,
8 uur.
