Plaatsing knipperlichten bij
oversteekplaatsen in Haarlem
JAARLIJKSE
OPRUIMING
Fa. B. A. Cassee Zn
„De Spaarnebrommers" gestart met
nieuwe verkeerscursus
Je kunt het nooit weten
Bij de dood van Edgar Tytgat
Radio Moors
Nog meer cursisten
kunnen worden geplaatst
Derde N.Ph.O.-concert
voor scholieren
ZATERDAG 12 JANUARI 1957
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
ZEER LAGE PRIJZEN
Ds. E. A. Groenewegen
r teraardebesteld
Rouwdienst te Halfweg
Veel animo bij dames
voor politiedienst
LJit Haarlem reeds negen
sollicitaties
Plaatskaartenkantoor
Haarlems station
Badmintontoernooi in
instituut Wolters
„Swift" tegen „De Kam
pioen" op home-trainers
„Gezicht op Zutphen" in
Frans Halsmuseum
Anderhalf jaar geëist
tegen Heemstedenaar
Verdacht van verduistering
van zestig mille
Voor veilig verkeer in Haarlem
POTTER'S LINIA
Burgerliike Stand van
Haarlem
HET ZUIDELIJK TONEEL
Funderingen haltegebouw
worden gelegd
„Leven zonder
krampachtigheid"
Haarlemse Sportraad over
Sport-totalisator
Daar verwacht wordt, dat omstreeks
april of mei de wettelijke bepalingen om
trent de voorrang van voetgangers op
daartoe gemarkeerde oversteekplaatsen
van kracht worden, wordt op het ogen
blik door verschillende Haarlemse ge
meentediensten nagegaan op welke plaat
sen deze oversteekplaatsen voorzien zul
len worden: van. de voorgeschreven knip
perballon, in. de wandeling als „zuurbal"
aangeduid, wegens de oranje kleur en. het
opvallende formaat.
De gedachten gaan. uit om inzonderheid
de oversteekplaatsen in de Grote Hout
straat bij het Proveniershuis en op het
Houtplein te beschermen, terwijl het voorts
in het voornemen ligt Rijkswaterstaat te
verzoeken ook oversteekplaatsen op de
Rijksstraatweg ter hoogte van de Zaanen-
laan en de Overtonstraat als voorrangs
oversteekplaatsen te mogen aanduiden.
Intussen bevinden deze maatregelen
zich nog in een pril stadium van voorbe
reiding. Het Gemeentelijk Energiebedrijf
zal de technische problemen nog moeten
oplossen en een kostenberekening opstel-
ten, waarvan al wel vaststaat, dat zij niet
mee zal vallen. Want de „zuurballen" zijn
vrij kostbaar, en. de aanleg- en aanslui-
tingskosten zouden ook wel eens kunnen
oplopen.
Omtrent de keuze van het toekomstige
verkeerslichtsignalenstelsel in Haarlem is
ook nog niets te zeggen. De huidige ver
keerslichten naderen het tijdstip waarop
hun vervanging wegens ouderdomsver-
schijnselen onvermijdelijk wordt Op het
investeringsplan is voor 1958 deze post
pro memorie geraamd. Dit jaar komt er
dus zeker niets van, maar wel zal waar-
ADVERTENTIE
van COUPONS
KARPETTEN
SLAAPKAMERS
HUISKAMERS
DRESSOIRS
COMPL. MEUBILERING
Zijlstraat 85 Haarlem
In de gereformeerde kerk te Halfweg is
vrijdagmiddag een rouwdienst gehouden
alvorens het stoffelijk overschot van ds.
E. A. Groenewegen op de begraafplaats te
Zwanenburg ter ruste werd gelegd. Ds.
Groenewegen is dertig jaar predikant in
Halfweg geweest en zondag te Bennebroek
in de leeftijd van zevenenzeventig jaar
overleden.
Ds. L. B,erger, predikant te Halfweg,
leidde de dienst; hij liet zingen psalm 89,
vers 19, ging in gebed voor en las psalm
90. Ook werd nog" gezongen psalm 39, 3, 4
en 5. In zijn inleiding tot de predikatie
zeide ds. Berger, dat de thans overledene
geen gemakkelijk leven heeft gehad. Twee
dochters en zijn vrouw heeft hij verloren.
Daarna leefde hij in eenzaamheid en zijn
gezondheid was niet goed, waardoor hij
het laatste jaar aan zijn huis gebonden was.
Nooit heeft men hem echter horen klagen.
Dat kwam door zijn geloof in Jezus Chris
tus. Aan een werkzaam leven is thans een
einde gekomen en het is goed aldus de
voorganger voor de begrafenis zal ge
schieden in de kerk bijeen te komen, waar
in de stem van ds. Groenenwegen zo dik
wijls heeft geklonken. Dan kan de gemeen
te zich bezinnen op de toekomst en luiste
ren, wat 'God heeft te zeggen.
Ds. Berger hield vervolgens een predi
katie naar aanleiding van Hebreën 13, ver
zen 7 en 8. „Gedenkt uwer voorganger, die
in het woord Gods gesproken hebben en
volgt hun geloof na, aanschouwende de uit
komst hunner wandeling, Jezus Christus is
gisteren en heden dezelfde en in der eeu
wigheid". De predikant zeide, dai de voor
gangers verdwijnen, maar Jezus Christus,
waarover ds. Groenewegen gepreekt heeft,
blijft. Moge dat een troost zijn. Men is
thans bedroefd en daarbij dacht spreker in
het bijzonder aan de nabestaanden, omdat
familieleden elkander zo moelijk kunnen
missen. Dankbaar zijn wij aldus ds. Ber
ger voor hetgeen God in de thans over
ledene gegeven heeft en blij, omdat hij in
het vaderhuis een woning betrokken heeft.
Nadat gezongen was gezang 26 vers 2
••Jezus mijn vei-losser leeft" sprak ds. IJ
van der Ze e, predikant te Nieuw Ven
nep, die herinnerde aan de woorden va:
Faulus „Dankt God in alles", Wij zijn Goc
dankbaar voor hetgeen Hij in ds. Groene
wegen gegeven heeft aan de gereformeerde
kerken in de classis Haarlem en in de pro
vincie. Dertig jaar heeft hij de kerk van
Halfweg gediend en doordat hij een warm
hart had voor de nood der kei-ken, verleen
de hij andere kerken steun. Op kerkelijke
bijeenkomsten was hij een geziene figuur,
ook nadat hij zijn werk in Halfweg wegens
emeriteit had neergelegd. In de provincie
bad ds. Groenewegen een goede naam en
naam een vooraanstaande plaats in. Zijn
werk zal in brede kring door Gods genade
in gedachtenis worden gehouden.
Tot besluit werd nog gezongen gezang
28 vers 2 „Ik weet aan wie ik mij ver-
trouwe", waarna de kist met het stoffelijk
overschot onder orgelspel uitgedragen
werd.
Op de begraafplaats waren velen bijeen,
om ds. Groenewegen de laatste eer te be
wijzen. Onder hen waren afgevaardigden
van de gereformeerde kerk te Nijverdal,
waaraan de overledene vier jaar verbon
den is geweest. Aan de groeve sprak ds.
C.' Klapwijk, predikant der Gereformeerde
kerk te Bennebroek, een afscheidswoord,
waarna hij de geloofsbelijdenis las en het
Ohze Vader bad.
De zoon van ds. Groenewegen dankte
voor de blijken van deelneming.
schijnlijk in de loop van dit jaar worden
overgegaan tot het aanbrengen van een
definitief verkeerssignaal op het kruis
punt van Grote Houtstraat en -brug met
de Gasthuis- en Raamvest, waar de ver
keersgeleider zich nu van een verplaats
baar verkeerslicht bedient. Het spreekt
welhaast vanzelf, dat het voor dat punt te
kiezen type verkeerssignaal zal bepalen
welk stelsel in. de toekomst in Haarlem
zal worden gevolgd. Het hoofd van de
Haarlemse verkeerspolitie, hoofdinspec
teur I. B. Brauckrnann, heeft deze kwestie
nog in studie.
ADVERTENTIE
Naar \vy vernemen bestaat er al vry
veel animo onder de dames van eenentwin
tig tot achtentwintig jaar voor de vacature
van vrouwelyke politie-agent in Haarlem.
Ongeveer veertig sollicitaties zijn reeds
binnengekomen, waarvan acht of negen uit
Haarlem en omgeving. De meeste andere
sollicitaties zyn afkomstig uit grote steden,
zoals Rotterdam, Amsterdam, Groningen
en Hilversum. Uit deze aanmeldingen zal
een keus worden gedaan, zodat men waar
schijnlijk tegen het voorjaar een zestal
vrouwelyke agenten zal kunnen aanstellen.
Noodloketten in gebruik
Treinreizigers die aan de zijde van het
Stationsplein te Haarlem kaartjes willen ko
pen, zullen de komende weken geen gebruik
kunnen maken van de loketten aan de oos
telijke zijde van de stationshal, maar van de
noodloketten die in een houten gebouwtje
zijn ondergebracht. De loketten worden ver
nieuwd en verwacht wordt, dat hiermee an
derhalve maand gemoeid is. Wij deelden
vroeger reeds mee. dat het systeem van ver
koop van plaatskaarten gemoderniseerd zal
worden. Een Zwitsers systeem zal worden in
gevoerd, dat ook reeds bestaat aan de zijde
van het Kennemerplein en in vele plaatsen
van ons land. De verkoop van kaarten kan
dan vlotter geschieden dan thans het geval is.
In de zaal van instituut Wolters aan de
Jansstraat in Haarlem is de afgelopen week
een badmintontoernooi gehouden, waaraan
zes damesparen deelnamen. In groep A
won het dubel Wolters—Gail la rd, en in de
B-groep het dubbel Bergé—Joosten.
In samenwerking met de supportersclub
„De Achtervolger" houdt de Leidse wieler
club „Swift" op maandag 14 januari in Sas-
senheim wedstrijden op home-trainers. Voor j
deze „rollen-wedstrijden" heeft men de
Haarlemse wielerclub ..De Kampioen" uit
genodigd om als tegenstander van „Swift"
te fungeren. De wedstrijden worden gehou
den in het K.S.M.-gebouw te SassenJieim en
de aanvang is bepaald op acht uur.
Staf werkplaats herstel antiek
textiel zal toelichting geven
Het tapijt ,jGezicht op Zutphen", dat in
opdracht van de Stichting „Het Wijnhuis
fonds" te Zutphen in de Werkplaats tot
Herstel van Antiek Textiel in Haarlem is i
vervaardigd en bestemd is voor de burger
zaal van het raadhuis, is één dezer dagen
gereed gekomen. Het tapijt, waarover wij
reeds uitvoerig schreven, zal van 18 tot 26
januari, gelijktijdig met het voor de ge
meente Nijmegen gerestaureerde antieke
tapijt „Arcus en de beer", één van de ta
pijten uit de Metamorfosen-serie, in het
Frans Halsmuseum worden tentoongesteld.
Vrijdag 18 januari om twee uur zal de
staf van de werkplaats in de tentoonstel
lingszaal van het museum een toelichting
geven op de reconstructie van het nieuwe
tapijt en enige bijzonderheden vertellen
over de restauratie van het antieke gobe
lin.
Tegen een 49-jarige gedetineerde Heem
stedenaar, oud-employé van een bank in
Amsterdam, heeft de officier van justitie
bij de rechtbank te Amsterdam wegens
verduistering van ruim 60.000 gulden an
derhalf jaar met aftrek geëist.
De verdachte, die zich zelf in september
van het vorig jaar bij de politie had aan
gegeven, gaf volmondig de op uiterst ge
raffineerde wijze in de afgelopen vier
jaren gepleegde verduisteringen toe. De
man, die chef van de effectenafdeling van
de bank was geweest, had te duur geleefd
en zijn vrouw was zeer veeleisend, naar
hij ter zitting toegaf.
In zijn vorige en laatste betrekking had
hij zeer grote tantièmes ontvangen, maar
zijn gelden niet goed beheerd, zodat, toen
de belastingaanslagen kwamen, hij in finan
ciële moeilijkheden raakte.
Verdachte ging, naar hij verder ver
klaarde, in zijn administratie knoeien door
gefingeerde posten te boeken voor verkoop
van effecten. Van verkochte effecten eigen
de hij zich de opbrengst toe. Verder maak
te hij gefingeerde brieven en liet op echte
brieven ruimte open om er nadien in te
knoeien. Wanneer effecten werden afge
geven aan cliënten werd niet om een ont
vangstbewijs gevraagd noch werd het af
gegeven. Deze mededeling deed de officier
opmerken, dat er dan een ernstig tekort in
de controle was. Toen de directie argwaan
kreeg, gaf verdachte zich aan.
De officier, mr. G. R. Nubé, legde in zijn
requisitoir de nadruk op het raffinement
waarmede verdachte, die een belangrijke
vertrouwensfunctie bekleedde, zijn hande
lingen had gecamoufleerd. Bij zijn eis hield
de officier er rekening mee, dat verdachte
alles onvoorwaardelijk toegeeft en een
blanco strafregister heeft. Daar staat ech
ter het gemak tegenover, waarmede hij
bekent en tevens de ernst van de ver
duistering.
De raadsman (die vroeg zijn pleidooi met
gesloten deuren te mogen houden, hetgeen
de rechtbank afwees), verzocht een ge
combineerde straf op te leggen. De recht
bank zal op 25 januari uitspraak doen.
ADVERTENTIE
van ouds bekend Tel. 14609
Officieel Philips-reparateur
KRUISSTRAAT 38 - HAARLEM
Vrijdagavond heeft de Haarlemse brom
fietsclub „De Spaarnebrommers" in de aula
van de li.b.s.-B aan de Zijlvest te Haarlem
een begin gemaakt met haar nieuwe ver
keerscursus voor weggebruikers. Dat er
ondanks het nog steeds grote aantal ver
keersovertredingen en -ongevallen bü velen
wel degelijk het streven bestaat de veilig
heid in het verkeer door eigen gedrag te
bevorderen, bewezen de ruim zestig dames
en heren, meest bromfietsberijders, die op
deze eerste cursusavond aanwezig waren.
Het bestuur van „De Spaarnebrommers"
is in januari 1955 met het organiseren van
deze verkeerscursussen begonnen en gezien
het algemeen belang, dat men daarbij op
het oog had, werd van de aanvang af de
volle medewerking van het gemeentebe
stuur, de verkeerspolitie en de Vereniging
voor Veilig Verkeer, afdeling Haarlem, ver
kregen. Tot nu toe hebben bijna vierhon
derd personen aan in totaal achttien van
deze cursussen deelgenomen, van wie ruim
riehonderd en vijftig na afloop het door
De Spaarnebrommers" ingestelde diploma
an rijvaardigheid in ontvangst mochten
amen.
De cursussen staan onder de deskundige
leiding van de heer J. van Zijl, instructeur
bij de Haarlemse reserve-politie. Elke cur
sus omvat een drietal instructie-avonden
van ieder twee uur. Behandeld worden de
voornaamste bepalingen van de Wegenver
keerswet en het Wegenverkeersreglement,
waarin de gedragsregels voor de weggebrui
kers zijn gesteld. De stof wordt aan de hand
van sprekende voorbeelden uit de praktijk
en een serie lichtbeelden met verkeerssitu
aties toegelicht. Tevens worden de beteke
nis van de verkeersborden, de verschillende
soorten verkeerslichten en de aanwijzingen
van de verkeerspolitie behandeld.
Op de vierde cursusavond wordt dan een
schriftelijk examen afgenomen, waarna de
verworven theoretische kennis op een za
terdagmiddag aan de praktijk wordt ge
toetst. Wanneer de cursist dit praktische ge
deelte met goed gevolg heeft afgelegd, ont
vangt hij een rijbewijs en mag hij een ken
teken op zijn voertuig met de vermelding
„Veilig brommen Haarlem" aanbrengen.
De voorzitter van „De Spaarnebrom
mers", de heer F. J. van de Bosch, vertelde
nog, dat er een verheugend grote animo
voor de verkeerscursussen bestaat. Aan
vankelijk meent de weggebruiker de ver
schillende gedragsregels in het verkeer wel
te weten maar de ervaring heeft geleerd,
dat men nog niet voor de helft weet, het
geen tijdens de cursus wordt geleerd. De
opinie van velen is dan ook, dat men spijt
heeft niet eerder een verkeerscursus te
hebben gevolgd; vele verkeersovertredingen
met de daarmede gepaard gaande boeten,
zouden dan zijn voorkomen.
Degenen, die verhinderd waren aan deze
eerste cursusavond deel te nemen kunnen
zich zonder bezwaar vrijdagavond 18 janu
ari alsnog voor de nieuwe cursus laten in
schrijven, zodat zij dan aan het eind van de
avond bijgewerkt kunnen worden en zij
niet op de overige cursisten achter behoe
ven te raken.
ADVERTENTIE
tteem een paw
'n Paar tabletjes in de mond doen
wonderenKrachtige bestrijding
bij hoest en keelpijn. Bovendien
frisse adem, óók na gebruik van
cigaretten of 'n borreltje.
In handige platte strooidoosjes
55 cent.
Alle
Apothekers
en
Drogisten
verkopen ze.
Imp. Fa. H. ten HERKEL HILVERSUM
BEVALLEN van een Zoon, 10 jam.: M. J.
Stolvoort—Feije; Tj. Meijer—Tiekstra; G.
A. FrijlinkSmits; 11 jan.: W. Wenning
Klijn; J. H. HeddemaNouris; S. den Har-
togRiemens.
BEVALLEN van een Dochter, 11 jan.: A.
J. OpstalVan Dijk.
OVERLEDEN, 9 jan.: J. P. Buijs, 78 jaar,
Maerten van Heemskerkstraat; A. Eiker
bout, 71 j., Kloppersingel: 10 jan.: B. Ver
dam, 69 j., Lootsstraat; R. Meijer—Kuiper,
66 j., Constantijn Huijgensstraat.
Vrijdag had in dubbele uitvoering
's middags en 's avonds het derde peda
gogische concert voor scholieren van het
Noordhollands Philharmonisch Orkest on
der leiding en met toelichting van Marinus
Adam in de gemeentelijke Concertzaal te
Haarlem plaats. Het Adagio uit het ballet
„Die Geschöpfe des Prometheus" van Beet
hoven bewees andermaal zijn goede dien
sten voor een demonstratie als deze. De
vijf solo-instrumenten, die de hoofdrollen
in het stuk spelen: fluit, klarinet, fagot,
cello en harp, waren niet alleen te horen,
maar ook duidelijk te zien, want de diri
gent had hun bespelers vooraan op het
podium doen plaats nemen.
Als tweede nummer op het programma
werd beknopt besproken en vervolgens
uitgevoerd het „Concert voor klein orkest"
opus 34 van Albert Roussel, de beroemde
Franse componist die in 1937 overleed.
Tegenover de keuze van dit moderne werk
op een jeugdconcert sta ik vrij sceptisch.
Het mag waar zijn dat het een interessant
stuk objectieve muziek is (persoonlijk houd
ik er bijzonder veel van en meermalen heb
ik Adam's interpretatie van het werk ge
prezen) en met markante thema's opge
bouwd. Maar het is geen kost voor on
geoefende oren. Dit modernisme op klas
sieke leest brengt verwarring teweeg in-
plaats van begrip voor het spel der mo
tieven, dat door een publiek van neofieten
toch niet te volgen is.
Daarna werden drie fragmenten uit de
kwasi ernstige opera „De Doge van Ve
netië" van dr. Johan Wagenaar ter hand
genomen. Begrip voor de bedoeling van
deze compositie is de jeugd moeilijk bij te
brengen. Zij kan nauwelijks besef hebben
voor wat hier belachelijk gemaakt wil
worden. Maar het is ten minste muziek die
direct aanspreekt en door haar klare on-
gecompliceei-dheid vrij goed verwerkt kan
worden. Bovendien kan men, zonder te
weten waarover het gaat, van deze frisse
en geestige muziek genieten en daar
komt het in de eerste plaats op aan.
Jos. cle Klerk
99
99
In 't Gulden Vlies te Alkmaar heb ik
dezer dagen een innemende, door jeugdig
enthousiasme gekenmerkte opvoering van
„Je kunt het nooit weten" van Shaw door
het Zuidelijke Toneel gezien. Dit jeugdige
enthousiasme lijkt mij in de eerste plaats
te zijn uitgegaan van regisseur Louis Saal-
born, een oude rot in het theater, die zich
blijkbaar met geestdrift en geleid door zijn
veelzijdige ervaring op de taak heeft ge
worpen dit nieuwe gezelschap te rehabi
literen na een allesbehalve gelukkig de
buut. Nu wil ik geenszins beweren, dat ook
maar de schijn van een volmaakte opvoe
ring bereikt werd, eigenlijk zelfs niet dat
men in de buurt daarvan kwam. Maar wel
mocht ik tot mijn genoegen vaststellen,
dat er mogelijkheden schuilen in deze
combinatie van grotendeels weinig beken
de krachten, die onder vakkundig toezicht
tot behoorlijke prestaties in staat zullen
zijn. Het is te hopen, dat men aan deze
verwachting zal weten te beantwoorden,
want cultuurspreiding is een onzinnige on
derneming als men de middelen mist om
in een nog te kweken behoefte bevredigend
te voorzien.
De zestig jaar oude kluchtige komedie
„Je kunt het nooit weten" is gekozen als
bijdrage aan de herdenking van George
Bernard (Bernhard stond er in het pro
gramma, maar dat kan natuurlijk een zet
fout zijn) Shaw, die honderd jaar geleden
geboren werd. Het is één van zijn bekend
ste, maar toch ook één van zijn zwakste
stukken, zeer moeilijk te verwezenlijken
en niettemin vrijwel altijd van succes ver
zekerd. De moeilijkheden bij de uitvoering
schuilen in de wonderlijke mengeling van
zedenmeesterend realisme en groteske
fantasie. Max Beerbohm heeft al omtrent
de eeuwwisseling geconstateerd, dat de
ernstige personen zich belachelijk gedra
gen en dat de ridicule figuren voor serieu
ze problemen gesteld worden. In de prak
tijk valt dat echter nogal mee: als men
zich maar op het standpunt stelt, dat Shaw
niet alleen het smalle pad van het sublie
me bewandelde, maar hier bijvoorbeeld
de brede weg van het populaire insloeg,
dan behoeft men met enig evenwichtsge
voel geen misstap te maken. Dat er nog
een andere moeilijkheid kan bestaan, na
melijk het beroep van een der hoofdper
sonen, wordt bewezen door de historische
anekdote, door de impresario Cochran mee
gedeeld, volgens welke de beroemde ac
teur Richard Mansfield de hem aangeboden
rol weigerde onder het motto „dat een
tandarts nu eenmaal bij het Amerikaanse
publiek onmogelijk in trek kan zijn".
Door het overlijden van Edgar Tytgat
heeft België één van zijn grootste schilders
van deze tijd verloren. Zijn ceuvre en dat
van Rik Wouters, Eusor, Perweke, Gustavo
de Smet, Frits van den Berghe, Gustave
van de Woestijne, Valerius de Saedeleer
en als men wil nog enkele anderen vorm
den de belangrijkste facetten van de mo
derne Belgische schilderkunst van voor de
oorlog, die van meer noordelijkg aard was
dan thans, nu ook een meer latijns voelen
kenbaar is geworden met het werk van in
middels tot bekendheid gekomen jongeren.
Tytgat lag dan ook ons, Nederlanders, wel
met onze sympathieën voor Vlaanderen, al
is zijn hier misschien nog betrekkelijke po
pulariteit eigenlijk pas na de oorlog ont
staan.
Toen nog niet zo lang na de oorlog de
kunsthandelaar M. L. de Boer te Amster
dam zijnerzijds een evenement aan ons
culturele leven wilde toevoegen, werd hem
van schilderszijde geadviseerd werk van
Tytgat te brengen. Sindsdien was Tytgats
werk herhaaldelijk in ons land te zien. Het
Stedelijk Museum te Amsterdam kwam
kort na De Boer met een grotere expositie
voor de dag. Andere kunsthandels volgden
met Tytgats grafiek, gaven gelegenheid
tot weerzien van diens schilderijen en
gouaches en vulden onze kennis aan met
het vertonen van hier nog onbekende za
ken in dezelfde materialen. Wie in die na
oorlogse waardering voor Tytgats werk
hier een reactie wil zien op aê nogal eens
moeilijke exposities van abstracten, expe
rimentelen en nieuwe expressionisten ver
gist zich, want het genoot een werkelijk
warme liefde bij een ieder die de ontwik
keling van de beeldende kunst gedurende
deze jaren volgde. Wat Tytgat te vertel
len had, kan iedereen interesseren. De
manier, waarop hij vertelde, is voor ieder
verstaanbaar. De aai-d van zijn werk deed
het ontsnappen aan een meer critische be
schouwing.
Tytgats wijze van vertellen, zijn vorm
van uitdrukken, heeft een enigszins pri
mitief karakter, maar van een zekei-e ge
wildheid kon men moeilijk spreken bij
deze twintigste-eeuwer. Dat hij in even
impressionistische zin knap kon zijn, wordt
door een schilderijtje uit het Stedelijk Mu
seum bewezen. Zijn ons het meest bekende
vormgeving moge zo gegroeid zijn uit het
Vlaamse expressionisme, zij dringt zich
niet op met de kracht van bijvoorbeeld van
die van De Smet, met wiens figuren Tyt
gats kleinere wel te vergelijken zijn. Tyt
gats kleur, vaak teer of ingehouden, was
altijd mooi en persoonlijk te noemen en
stelde bij niemand problemen. Slechts een
enkele keer mocht ik vernemen, dat iemand
zich even gehindez-d voelde door Tytgats
geschilderde verhalen, waaraan soms enige
pikanterie niet ontbrak maai* die toch
moeilijk plat genoemd kunnen worden.
Vaak had Hytgats werk (met name de
grafiek) iets van oude volksprenten. Aan
een kunstmatig folklorisme zou men echter
niet denken.
Persoonlijk heb ik nooit grote behoefte
gevoeld zijn verhalende aquarellen hele
maal af te lezen, daar het geheel van zijn
composities om de meer abstracte, de puur
schilderkunstige waarden daarvan me een
genieten schonk, dat me het onderwerp
deed vergeten. Wel kon het zijn dat plot
seling een episode uit zo'n verhaal me trof
en er een schilderijtje in een schilderij te
bewonderen viel. Van een vooropgezet en
bewust bouwen met genoemde waarden
is echter geen sprake.
De schilderkunstige kwaliteiten van Tyt
gats ceuvre erkennen we eigenlijk pas
door het feit, dat we constateren dat dit
werk boven de anekdote uitkomt. Want
vooral aan een reeks olieverfschilderijen
ligt vaak het anekdotische ten grondslag.
Ik denk aan onderwerpen als een burger
vrouwtje, dat bij de pastoor op bezoek
moet, aan een aantal vrouwen in een
wachtkamer en dergelijke gegevens, die
zich afspelen in typische Belgische inte
rieurs. Naar kledij en sfeer, voor zover be
paald door het aanzien van het interieur,
zou dit werk aan een tijd gebonden kun
nen zijn. Is het door het onderwerp inne
mend voor sommige mensen door een ze
kere spot, anderen zal het ietwat kriegel
maken Tytgats menselijkheid deed hem
echter toch geen partij kiezen, deed hem
veeleer zo iets beminnen en hem drijven
tot resultaten van algemene en naar
eeuwigheid reikende waarde. Tijdelozer
zijn door de aarcl van het onderwerp zijn
tafrelen van de kermis en het circusleven.
Toen ik een vriend, een vriend ook van
Tytgats werk (en wie zou dat eigenlijk niet
zijn) van het overlijden van de Belgische
schilder mededeling deed, viel me op hoe
weinig wij eigenlijk hierop voorbereid wa-
„De melodieuze clown" is een van
Tytgats beroemdste werken geworden.
ren. Wij waren veel meer verwonderd dan
toen bijvoorbeeld Bonnard's of Matisse's
stralende loopbaan door de dood afgesne
den werd. Meer misschien leefde in Tytgat
iets meer dat ook in ons zelve is dan bij
de zo bewonderende anderen, die toch veel
meer de schilderkunst een weg wezen.
Bob Buys
Spoorwegwerken Heemstede
Binnenkort rijden de treinen met
60 km per uur over hulpbaan
Met de spoonvegwerken te Heemstede
is men op het ogenblik zover gevorderd,
dat de snelheid van de treinen op de hulp-
baan onlangs van 30 kilometer op 50 kilo
meter per uur gebracht kon worden. Zeei
binnenkort, waarschijnlijk zelfs aanstaan
de maandag al, zal deze snelheid nog ver
der kunnen worden opgevoerd tot 60 kilo
meter per uur.
De uitvoering van het viaduct geschiedt
in drie fasen. Op het ogenblik is men aan
de eerste fase bezig. Deze omvat de aanleg
van het zuidelijk landhoofd, waarbij te
vens de hal van het haltegebouw gebouwd
zal worden. De bouwput hiervoor is reeds
gegraven, op het ogenblik is men bezig
met het stellen van de putringen. Deze
zullen, gevuld met beton, de funderingen
van het haltegebouw vormen. De hal van
het haltegebouw zal afzonderlijk gefun
deerd worden in verband met het lawaai
van de rijdende treinen. Hierdoor zal de
geluidsoverdracht tot het minimum be
perkt blijven en vormt de hal in het halte
gebouw als het ware een doos in een doos.
Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de
duiker in de Houtvaart. Deze zal door de
Amsterdamse Waterleiding verlegd wor
den. Daarna worden de oude funderingen
van de bruglandhoofden weggehaald,
waarna met het betonwerken begonnen
kan worden.
IVeekeindcursus „Woodbrookers"
De arbeidersgemeenschap der „Wood-
brookers" zal op 2 en 3 februari te Bentveld
een cursus houden over „Leven zonder
krampachtigheid". Ter toelichting: de men
sen ontwerpen niet zelden met grote
moeite en strijd doelstellingen, schetsen de
wegen daarheen en beijveren zich daarlangs
de doelen te bereiken. Hoe harder men
werkt en strijdt, hoe dichter men het doel
schijnt te naderen, des te groter wordt de
teleurstelling. De wijkende perspectieven
werken ontmoedigend. AI de aspecten, die bij
dit probleem op de voorgrond treden, zullen
tijdens de cursus worden belicht.
Zaterdag zal dr. J. Sperna Weiland iets
vertellen over de religieuze toekomstver
wachtingen. Zondag zal dr. W J. van der
Woestijne een inleiding houden over „Wij
kend perspectief". Mevrouw dr. E. Flesse-
man—Van Leer zal het leven in en vanuit de
actuele situatie belichten en iets vertellen
over de wijze, waarop men in het leven van
nu staat. De leiding van de weekelndcursus
berust bij dr. A. van Biemen en mejuffrouw
ds. W. H. Buys. I
Liane Saalbom en Lo van Hensbergen
in een scène uit „Je kunt het nooit
weten" van Shaw door het
Zuidelijk Toneel.
Hoe dit alles ook zij, men kon zich bij
de door het Zuidelijk Toneel gegeven voor
stelling best amuseren om dit stuk, waarin
conservatieve levenshoudingen botsen met
moderne begrippen, waarin de emancipa
tie van de vrouw van de vrolijke kant
wordt bekeken, waarin de jongste genera
tie zich in kokette eigenwijsheid nog zelf
standiger toont en waarin de liefde, ont
vonkt als een chemische reactie, tenslotte
een romantische gloed aan het carnaval
in een Engelse badplaats verleent. Goed
beschouwd zit er aan Shaw's behandeling
van de strijd tussen de seksen (in de tijd
dat hij zelf in het huwelijk trad met zijn
schatrijke secretaresse, wier vermogen
hem hinderde) meer dan één interessant
aspect, mogelijk een biografisch, zeker een
psychologisch. In dat laatste opzicht ver
kies ik dan overigens toch de dichterlijke
visie op een soortgelijke overwinning van
koele pose door de natuurgetrouwe vrouw,
jagend in kuisheid als Artemis, van Wil
liam Shakespeare in zijn „Driekoningen
avond" bijvoorbeeld.
In buitengewoon lelijke decors werd
over het algemeen redelijk goed toneelge-
speeld. De glansrol in het stuk, die van
de filosofische kelner Willam, die eigen
lijk Walter heet, was aan Sacco van der
Made toevertrouwd. Zonder in stereotiepe
manieren te vervallen heeft deze zich wer
kelijk zeer bevredigend en met de n.odjge
humor van zijn taak gekweten. Lo van
Hensbergen was de ouderwetse bullebak
met degelijke principes en fikse uitbar
stingen van wat de Engelsen temperament
noemen en Johan van Doorn diens bemin
nelijker geestverwant. Hans Culeman trad
in het laatste bedrijf als de iedereen van
zijn voetstuk gooiende advocaat op. Carla
de Raet vervulde de rol van de zonder
rekening met de wetten der biologie te
houden vooruitstrevende moeder en Liane
Saalborn was voorbeeldig als de jonge
vrouw, die niet zonder reden de r aam
Gloria draagt: zij toonde onder het voor
komen van belaagde onschuld het wezen
van zegevierende jageres.
De uit het Haarlemse amateurtoneel
voortgekomen Peter Aryans, die lange tijd
in de hoorspelkern voor de radio werkte,
heeft zijn houding - hier als de berooide
tandarts Valentine - op de planken nog
niet gevonden. Hij maakt in dit blijspel
nog teveel de indruk alsof hij in de revue
staat, waardoor hij soms meer komiekerig
dan komisch werkte. Deze opmerking is
meer voor hemzelf dan voor het publiek
bestemd en wordt slechts gemaakt omdat
ik wel vertrouwen in zijn onmiskenbare
talent heb. Er zijn niet zoveel jeune pre
miers, zodat hij kansen genoeg zal krijgen,
maar hij zal moeten leren zijn gemak van
optreden doelmatig te gebruiken. Een ver
rassing voor mij was het brutaal-levendige
aandeel van Wieke Haitsma Muiier en ook
wel enigszins het pedante spel van Huib
de Vries als de volmondige kinderen, twee
„kleine zelfstandigen". Voor deze opvoe
ring werd de vertaling van dr. Ph. G. Gun
ning gebruikt.
Daoid Koning
ADVERTENTIE
DE EERSTE COÖP. ASSOCIATIE
VOOR UITVAARTVERZORGING JÏ
ZIJLWEG 63 - TELEFOON 15141 (2 LIJNEN)
Verzorging van begrafenissen,
crematies en transporten.
Werkt uitsluitend in het belang van
haar opdrachtgevers
Rouwkamers Aula en Koffiekamers
De Commissie Ontwikkeling van de Haar
lemse Sportraad heeft voor dit seizoen een
drietal bijeenkomsten op haar programma
staan, waarop onderwerpen zullen worden
behandeld, die in het bijzonder op de sport
betrekking hebben.
Op de eerste bijeenkomst, die 25 januari in
het gebouw van de Haarlemse Kegelbond
aan de Tempeliersstraat zal worden gehou
den, wordt het actuele onderwerp „De sport-
totalisator" aan de orde gesteld.
Mr. P. A Blaisse, lid van de Tweede Ka
mer der Staten-Genrraal en professor dr. I.
A. Diepenhorst zulen in het kort de voor
delen en bezwaren van de sport-toto be
lichten.
EVANGELISATIEDIENSTEN
De Zuiderkapel afdeling Haarlem-Noord
zal met ingang van maandagavond in het
clubgebouw van de volkstuindersvereni-
ging „Zonder Werken Niets" aan de Geu-
sevesperstraat in Oud-Schoten evangelisa
tiediensten voor de jeugd van twaalf tot
en met zestien jaar houden. De diensten
beginnen om half acht.
