Nieuwe actie van Nasser tegen
buitenlandse instellingen
Gomoelka hoopt kennelijk
op Poolse zelfdiscipline
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Financiële ondernemingen
worden Egyptisch gemaakt
I HET WEER
Nieuw goedkeuringsbeleid inzake
weg- en waterbouwkundige werken
Amsterdams grachtenhuis in vlammen
Geen uitstel voor Franse en Britse banken
Zondag verkiezingen
Gevaar van boycot door katholieken
na gesprek met kardinaal afgenomen
Gaitskell waarschuwt
Britse regering bezuinigt
op defensie uitgaven
Zwakke wind
Generaal Valluy zinspeelt
op Speidels benoeming
Maatregel voor investeringsbeperking
Het woord is aan
cfel
ryoitOlOf/
Nieuwjaarsreceptie
Twee doden in het verkeer
Israel heeft de hoofdstad
van de Sinaï ontruimd
Doodvonnis voor Hongaars
verzetsleider
Verpleegsters getuigden
tegen dr. Adams
REEDS 49 DODEN j
71e JAARGANG No 160
WOENSDAG 16 JANUARI 1957
302e JAARGANG No 8
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 55 et, p. kwartaal 7.15,
fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
PARIJS (Reuter/A.F.P.) In Egypte zijn ter gelegenheid van de eerste
verjaardag van de grondwet wetten afgekondigd, volgens welke de buitenlandse
banken en verzekeringsmaatschappijen moeten worden omgezet in Egyptische
naamloze vennootschappen. Zij worden Egyptisch eigendom en moeten door
Egyptenaren worden beheerd. De maatschappijen krijgen vijf jaar tijd om zich
aan de nieuwe wetgeving aan te passen met uitzondering van de Britse en
Franse, die onmiddellijk worden overgenomen. Hetzelfde geldt voor alle handels
huizen die als agent van buitenlandse ondernemingen optreden of zich bezig
houden met de in- en uitvoer. Er zal een overheidsorgaan worden opgericht,
dat zich zal bezig houden met de economische ontwikkeling van het land. Het
zal middelaar zijn tussen de overheid en het particuliere bedrijfsleven. Er zullen
leningen worden uitgeschreven om dit lichaam van kapitaal te voorzien. De
Egyptische regering heeft tevens een hoge raad voor de nationale planning
ingesteld, die onder leiding zal staan van president Nasser.
Het Egyptische nieuwsbureau voor het
midden-oosten zegt dat de vijandelijke
banken, verzekeringsmaatschappijen en
handelsondernemingen eigendom worden
van het op te richten economische insti
tuut. Op deze ondernemingen is onmiddel
lijk na de Brits-Franse aanval al beslag
gelegd. De Egyptische minister van Finan
ciën, Kaissouny, heeft gezegd dat aan de
rechten van rekeninghouders en verze
kerden niets zal worden afgedaan. De
maatregel heeft ten doel de ondernemingen
te „egyptianiseren" om te verzekeren, dat
zij zullen werken in het landsbelang.
De aandelen van de betrokken buiten
landse ondernemingen moeten in handen
van Egyptenaren komen. Alle topfunctio
narissen moeten Egyptenaar van geboorte
zjjn.
De minister zei: „Vele landen zijn ons
hierin voorgegaan. Frankrijk bijvoorbeeld
heeft zijn centrale bank en zijn handels
banken bijna geheel genationaliseerd, ter
wijl onze nieuwe wetten de banken in han
den van particulieren laten, onder voor
waarde, dat die particulieren Egyptenaren
zijn". De meeste banken in Egypte zijn
filialen van Britse en Franse banken. Zij
hebben na de naasting van de Suezkanaal -
maatschappij de katoenverbouw of in
dustriële en handelsondernemingen niet
willen steunen, aldus de minister. Hierdoor
is een plotselinge sterke daling van de ka-
toenprijzen opgetreden en is de economie
van Egypte in ongunstige zin beïnvloed.
Door andere handelwijzen hebben deze
banken een waardedaling van het Egyp
tische pond in het buitenland veroorzaakt,
aldus Kaissouny.
Hugh Gaitskell, de leider van de socialis
tische oppositie in het Britse Lagerhuis,
heeft de UNO en de Verenigde Staten ge
waarschuwd tegen „zwakheid", als Egypte
het opruimingswerk in het Suezkanaal be
lemmeringen in de weg legt. Gaitskell
sprak aan een diner van de economische
club te New York.
Het semi-officiële Egyptische blad „Al
Gomhoeria" heeft de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken Dulles ervan
beschuldigd, dat hij in zijn verklaring voor
LONDEN (Reuter) In Londen is mee
gedeeld, dat de reservetroepen van het
Britse leger, de marine en de luchtmacht
verminderd zullen worden. De luchtmacht
zal het grootste deel van haar reserve-een-
heden, waaronder twintig gevechtseska
ders, ontbinden. 1-Iet ministerie voor Lucht
vaart verklaarde dat dit een besparing in
de defensiekosten betekent van 5.500.000
pond sterling per jaar.
Het ministerie van Oorlog deelde mee,
dat ongeveer 120.000 leden van de Britse
landweer dit jaar, aan het einde van hun
tweejarige militaire dienst, niet zullen
worden opgeroepen voor weekeinde oefe
ningen met het territoriale leger. De mari
ne heeft verklaard dat zij evenals de lucht
macht haar „week-einde" reserve-eenheden
ontbindt. Als gevolg van de vermindering
van de reservestrijdkrachten van de lucht
macht zijn de orders voor honderd Hunter-
straaljagers ten behoeve van de luchtmacht
geannuleerd.
Volgens het conservatieve Londense blad
„Daily Mail" worden de defensiekosten
door deze bezuinigingen besnoeid met 35
miljoen pond.
»CCOOCO^OOOOOXCCO(XOKCC03CCOCCOOOOOCOCCOCCCOOCCCC<X:-'
VERWACHTING, medegedeeld door
5 het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
woensdagavond tot donderdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Aanvankelijk weinig bewolking
met hier en daar mistbanken,
later enkele overdrijvende wol
kenvelden. Droog weer. Zwakke
tot matige wind tussen noordoost 3
en noord. Vannacht lichte vorst, 8
morgen overdag temperaturen 8
oplopend tot enkele graden
boven het vriespunt.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
ICOSXCOCCOOCCOCOODOOOOSOOOCODOOOOCXXXXXXXOOOCCOOCXXWCOCC
de commissie van buitenlandse zaken van
het Amerikaanse Huis van Afgevaardig
den geen nauwkeurige inlichtingen heeft
verstrekt over de toestand van de Egyp
tisch economie, die volgens het blad „ge
zond is en gestaag verbetert".
Het blad zegt, dat Egypte niet vraagt om
financiële steun van Amerika, maar slechts
zijn bevroren dollar-tegoed in de Verenig
de Staten opeist.
De verklaringen van Dulles en Gaitskell
Dver de noodzaak het internationale politie-
leger te handhaven zijn in de Egyptische
pers, aangehaald door radio-Cairo, bitter
gecritiseerd. „Al Chaab" schreef: „Elke dag
opnieuw blijkt dat er in de Britse buiten
landse politiek geen verschil is tussen de
conservatieve partij en Labour. Dulles wil
de wereld tot elke prijs overtuigen van dc
noodzaak de Arabieren en Israëliërs op
voet van gelijkheid te plaatsen. Dat is een
grote samenzwering in het belang van Is
rael en het Zionisme tegen het Arabisch
nationalisme. „Al Akhbar" vraagt zich af
waarom alleen Egypte alle ongemakken
van de anti-communistische politiek in het
Nabije Oosten draagt en, indien het dan
beslist nodig is het politieleger in dit
gebied te handhaven, waarom dan niet in
Israel.
Ook de Canadese minister van Buiten
landse Zaken, Lester Pearson, heeft in een
rede in 't Lagerhuis te Ottawa voorgesteld
het internationale politieleger in Egypte te
handhaven, zolang er geen regeling is ge
troffen voor de geschillen in het Nabije
Oosten.
KOBLENZ (Reuter/U.P.). Generaal Val
luy, de Franse bevelhebber van de NAVO-
strijdkrachten in de Middeneuropese sec
tor, heeft meegedeeld, dat de Westduitse
luitenant-generaal Speidel binnenkort zou
kunnen worden benoemd tot bevelhebber
van de NAVO-landstrijdkrachten in Mid
den-Europa.
Generaal Valluy sprak de hoop uit, dat
hij generaal Speidel in april op het hoofd
kwartier van de NAVO te Fontainebleau
zou kunnen begroeten. Hij zei te verwach
ten, dat Duitse troepen aan de volgende
NAVO-manoeuvres zullen deelnemen.
Met ingang van 21 januari zal een rijks-
goedkeuring vereist zijn voor weg- en wa
terbouwkundige werken, waarvan de bouw
kosten een bedrag van f 50.000 te boven
gaan. Ook voor zover deze werken door
lagere publiekrechtelijke lichamen worden
uitgevoerd, zal rijksgoedkeuring voor deze
werken nodig zijn, zulks ongeacht of de
kosten ten laste van de gewone dienst dan
wel van de kapitaalsdienst komen. Een des
betreffende beschikking zal dezer dagen in
de Nederlandse Staascourant worden ge
plaatst.
In december 1956 had de minister van
Binnenlandse Zaken, Bezitsvorming en Pu
bliekrechtelijke Bedrijfsorganisatie de ge
meentebesturen verzocht voorlopig geen
nieuwe kapitaalswerken of -bestedingen
aan te vangen. Thans heeft deze minister
nadere maatregelen bekend gemaakt, die
hierop neerkomen:
1. Woningbouw ingevolge de woningwet
en de delen van - of indien de werken niet
splitsbaar zijn ook de gehele kapitaalswer
ken, die reeds zijn aangevangen - kunnen
voorlopig vlottend worden gefinancierd, in
dien de financiering niet kan geschieden
uit het provenu van een vaste lening.
2. Er wordt op aangedrongen dat nog niet
aangevangen kapitaalswerken of delen
daarvan buiten genoemde woningbouw,
ook indien de kredieten daarvoor reeds
door Gedeputeerde Staten zijn goedge
keurd, eerst worden uitgevoerd na ver
kregen bericht van geen bezwaar van Ge-
deptueerde Staten. Voor zover het werken
betreft, waarvoor een rijksgoedkeuring in
gevolge de wederopbouwwet vereist is, zal
bovendien deze goedkeuring moeten zijn
verkregen alvorens met het werk kan wor
den begonnen.
3. Voor nieuwe kapitaalswerken buiten
genoemde woningbouw, waarvoor de kre
dieten thans nog niet zijn goedgekeurd,
geldt hetzelfde als onder 2. vermeld.
4. Alle na vandaag op te nemen lang
lopende leningen zullen in de eerste plaats
geacht worden te strekken tot inperking
van de vlottende schuld binnen de kasgeld-
norm (deze is 25 percent van het begro
tingstotaal of 100.000.voor kleinere
gemeenten) en daarna ter financiering van
de onder handen of binnenkort aan te van
gen woningbouw.
In een circulaire aan de gemeentebestu
ren heeft de minister van Volkshuisvesting
en Bouwnijverheid medegedeeld, dat de
bedoelde wijziging van het beleid met be
trekking tot het verlenen van rijksgoed
keuringen wenselijk leek met het oog op de
noodzaak, investeringen van de lagere pu
bliekrechtelijke lichamen te beperken. Het
ligt niet in de bedoeling, ter vermindering
van de gemeentelijke investeringen beper
kingen toe te passen op de woningbouw
ingevolge de woningwet. Integendeel, de
ratio van de maatregelen, die de regering
op verschillend gebied treft, is mede gele
gen in de noodzaak ruimte te scheppen
voor de financiering van de woningbouw.
Bij het beoordelen van de aanvragen om
rijksgoedkeuring voor weg- en waterbouw
kundige werken zal een zekere selectie
worden toegepast. Omtrent het verlenen van
goedkeuring zal de minister van Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid zich op gelijke
wijze doen adviseren als thans ten aanzien
van overheidsbouw het geval is.
De uitvoering van weg- en waterbouw
kundige werken ten behoeve van de reali
satie van woningbouwplannen, zoals het
bouwrijp maken van gronden, het aanleg
gen van straten en dergelijke, zal door de
genomen maatregelen niet worden be
moeilijkt. Voor dergelijke werken zal in het
algemeen steeds rijksgoedkeuring worden
verleend. Wel zullen de plannen sober
dienen te worden opgezet.
La Rochefoucauld:
Weinigen zijn verstandig genoeg om
nuttige blaam te verkiezen boven ver
raderlijke lof.
In een der oudste stadsgedeelten van
Amsterdam heeft een felle bijna niet te
stuiten brand een twee verdiepingen hoog
grachtenhuisje op de Oude Zijds Achter
burgwal hoek Stoofsteeg geheel in as ge
legd. Voor deze spectaculaire brand in een
buurt, zoals elke wereldstad er een heeft,
bestond zo'n grote belangstelling van het
publiek, dat de brandweerwagens mede
door de geparkeerde auto's op de smalle
gracht slechts met grote moeite bij het
pand konden komen; bij hun aankomst
was het hoekhuis je als een laaiende fak
kel. Door immense hoeveelheden water,
via acht slangen en een op de brug opge
steld straalwaterkanon, in de vuurzee te
spuiten slaagden de brandwachts er in de
hardnekkig voortwoekerende vlammen te
doven. De drijvende motorspuit „Jan van
der Heijden" behoefde niet in actie te
komen.
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR HAARLEM
FERD BOLSTR. 48 ADAM /-
TEL 13439
TEL 717162
WINTERSPORTKLEPING
Hedenochtend hielden Koningin Juliana
en Prins Bernhard op het paleis op de
Dam een Nieuws jaarsreceptie voor de
leden van het corps diplomatique. Foto:
De Koningin en Prins Bernhard inspec
teren de ere-wacht, die wordt gevormd
door een compagnie van het garderegi
ment fuseliers „Prinses Irene".
De 22-jarige bromfietser G. A. van Daa-
len is na het passeren van een hem tege
moetkomende vrachtwagen op de Juliana-
weg bij B r a k e 1 tegen twee wielrijders
aangereden, die geen achterlicht voerden.
Aan de opgelopen verwondingen is hij
overleden.
Een Rijnsburgse expediteur reed heden
morgen teZoetermeer op de Juliana-
laan in de richting van de Stationsstraat.
Hij bemerkte niet dat een met hout bela
den vrachtauto met uitstekende last langs
de weg stond geparkeerd. Op het laatste
ogenblik trachtte de bestuurder de gepar
keerde wagen te ontwijken, maar enige
uitstekende planken drongen in de kabine,
waardoor de bijrijder de 36-jarige J. K.
uit Rijnsburg zo aan het hoofd werd ge
kwetst dat hij terstond overleed.
Uit het onderzoek naar de oorzaak van
de brand is gebleken, dat hij ontstond toen
de loodgieter J. Hagenaar bij een gascom-
foor zijn benzinebrander vulde. De kle
ding van de loodgieter vatte vlam. Hij ren
de naar buiten en werd door zijn broer in
de gracht geduwd. Met brand- en snij-
wonden werd het slachtoffer naar het na
bij gelegen Binnengasthuis overgebracht.
JERUZALEM (Reuter) Het Israëli
sche parlement heeft de regeringspolitiek
ten aanzien van de terugtrekking uit Sinai
met 63 tegen 11 stemmen goedgekeurd. Er
waren acht onthoudingen. Het persbureau
voor het Midden-Oosten meldt uit Cairo,
dat de UNO-strijdkrachten El Arisj, dat als
de hoofdstad van het schiereiland Sinai
wordt beschouwd, zijn binnengetrokken.
El Arisj, dat ongeveer zestig kilometer
van de Israëlische grens ligt, is de eerste
grote stad, die de Israëliërs sedert hun
campagne tegen Egypte hebben ontruimd.
Indiase troepen hebben het zesde eeuwse
Grieks-orthodoxe klooster Sint Catharina,
aan de voet van de berg van Mozes, van
de Israëliërs overgenomen. De Israëlische
troepen zijn tot twintig kilometer ten oos
ten van El Arisj teruggetrokken. De stad
is ongerept maar alle kampen en militaire
installaties zijn vernietigd.
BOEDAPEST (Reuter/AFP/Un. Press)
Een Hongaars gerechtshof heeft Jozef Du-
das, een van de leiders van de oktober-
opstand op een geheime zitting ter dood
veroordeeld, aldus hebben gewoonlijk be
trouwbare kringen dinsdag in Boedapest
meegedeeld. Dudas zou de leiding hebben
gehad van een gewapende groep, die op 29
oktober de redactiebureaus van het offi
ciële blad „Szabad Nep" bezette. Hij werd
in feite burgemeester van Boedapest in be
gin november tijdens de korte periode,
waarin de Russische troepen zich uit Boe
dapest teruggetrokken hadden. Nadat de
communisten met behulp van Sovjet-tanks
weer aan de macht waren gekomen, werd
Dudas als „contrarevolutionair" gearre
steerd. Volgens de genoemde kringen ver
wacht men dat hij spoedig zal worden
doodgeschoten.
Voorts heeft men dinsdag vernomen, dat
een militaire rechtbank in Boedapest de
20-jarige Istvan Horvath ter dood heeft
veroordeeld. Horvath zou aan het hoofd
gestaan hebben van een gewapende groep,
die de vorige maand in de heuvels van
Bakony in het westen van Hongarije ope
reerde. Volgens een verklaring hebben an
dere leden van de groep, die twee maan
den geleden deel heeft genomen aan de
gevechten tegen de Russen in Boedapest,
gevangenisstraffen van vijf tot tien jaar
gekregen.
Cijfers
Radio-Boedapest heeft cijfers gegeven
over het aantal slachtoffers dat tijdens de
opstand gevallen is. Tussen de 2500 en 3000
personen zijn gedood, aldus radio-Boeda-
pest, en naar schatting 13.000 gewond.
Deze cijfers gelden voor geheel Hongarije
In Boedapest alleen werden ongeveer
11.500 personen gewond, voornamelijk in
de 7de, 8ste en 9de districten, waar de
strijd het hevigst is geweest.
Ook in de provincie-hoofdsteden Pees,
Gyoer-Sopron en BZS-Kiskun, was het
aantal slachtoffers hoog.
EASTBOURNE (Reuter). Het proces
tegen de 57-jarige vrijgezel-dokter J. B.
Adams, huisarts van welgestelde inwoners
van de badplaats Eastbourne in het graaf
schap Sussex, die er van beschuldigd
wordt patiënten, die hem in hun testament
hadden begunstigd, door opzettelijke grote
injecties met verdovende middelen' om het
leven te hebben gebracht, is gisteren
voortgezet. Vier verpleegsters verschenen
in de getuigenbank. Zij verklaarden dat zij
er nimmer bij aanwezig mochten zijn, wan
neer dr. Adams zijn patiënten behandelde
en injecteerde. Ook was hij nooit bereid
vragen te beantwoorden over de aard der
geneesmiddelen, die hij zijn patiënten toe
diende.
De openbare aanklager heeft dr. Adams
eveneens beschuldigd van moord op een
bejaard echtpaar, dat hem in testamenten
had bedacht. Dr. Adams zat, evenals maan
dag, onverstoorbaar in de beklaagdenbank,
waar hij aantekeningen in een boekje
maakte, zonder ook maar een blik op de
overvolle rechtzaal te werpen.
Tengevolge van verkeersonge- j
j lukken in ons land zijn in 1957
reeds om het leven gekomen 49
personen, waarvan 9 kinderen.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN PAGINA'S
WARSCHAU (Un. Press) Met het oog
op de zondag in Polen te houden algemene
verkiezingen, heeft de Poolse premier
Jozef Cyrankiewicz gisteren een langdurig
onderhoud gehad met kardinaal Stefan
Wyszynski. Volgens het Poolse nieuws
agentschap P.A.P. werd de verhouding
tussen kerk en staat besproken, speciaal de
benoemingen in kerkelijke functies en de
manier, waarop in de scholen godsdienst
onderwijs zal worden gegeven.
Kennelijk onder de invloed van de Chi
nese premier Tjsoe En Lai heeft thans
premier Gomoelka het leiderschap van de
Sovjet-Unie in de communistische wereld
erkend. In een verkiezingsredevoering zei-
de hij: „Onze buitenlandse politiek moet
zodanig zjjn, dat Polens positie in de wereld
en die- van diens vrienden, met aan het
hoofd de Sovjet-Unie, wordt versterkt".
Ook uit het overige deel van zjjn rede bleek
duideljjk, dat de leider der Poolse commu
nisten vreest dat het anti-stalinisme, dat
overigens tot zjjn rehabilitatie leidde, te
ver gaat.
„De revolutionair-s partij van de wer
kende klasse zal nooit toestaan, dat reac
tionairen weer aan de macht komen en dat
het kapitalisme in Polen wordt hersteld.
Wij zullen ons niet overgeven omdat een
machtswisseling voor Polen slechts tragi
sche gevolgen zou hebben," aldus Gomoel
ka, kennelijk met de Hongaarse revolutie
voor ogen.
„Wij willen geen terugkeer naar het
burgerlijke parlementarisme oftewel de
toestand, waarin het parlement het toneel
zou worden van de strijd tussen politieke
partijen" aldus Leon Chajn, algemeen
secretaris van het centrale comité der
Poolse democratische partij (die evenals de
Verenigde arbeiderspartij en de Boeren
partij officieel erkend is in Polen) in een
verkiezingstoespraak, gepubliceerd door
het Poolse persbureau. „Onze drie partijen
hebben, zij het werkend langs verschil
lende banen, slechts één doel: de opbouw
van het socialisme".
Ook Wycech, ondervoorzitter van het
centrale comité der Boerenpartij, hield een
toespraak en zei onder meer: „Vrede en
recht moeten door strijd worden verwor
ven en dus is het nodig de macht van het
vredes- en socialistische kamp, geleid door
de Sovjet-Unie, te doen groeien."
Het Poolse episcopaat heeft in een dins
dag uitgegeven oproep alle rooms-katholie-
ken uitgenodigd zondag aanstaande hun
stem uit te brengen bij de algemene ver
kiezingen in Polen. In de oproep, die is
ondertekend door de secretaris van het
episcopaat, mgr. Choromanski, wordt ge
zegd, dat de room-katholieke burgers op
die dag de gewetensplicht van het stem
men moeten vervullen.
In welingelichte kringen te Warschau
werd gezegd, dat de oproep in belangrijke
mate zal kunnen bijdragen tot beëindiging
van een campagne in bepaalde delen
van het land, die boycot van de verkiezin
gen ten doel heeft.
In de genoemde kringen wees men erop,
dat deze publikatie volgt op het bezoek
van de Poolse primaat, kardinaal Wys
zynski, aan minister-president Cyrankie
wicz. De kardinaal legde dit bezoek zater
dag jongstleden af.
Geen veroordeling
Tsjoe en Lai is er niet in geslaagd, of
heeft daar wellicht ook minder tijd en
drang aan besteed, om in de na het bezoek
te ondertekenen verklaring een scherpe
veroordeling opgenomen te krijgen over de
Hongaarse revolutie, zo schrijft de UP-cor-
respondent in Polen, Anthony Cavendisch.
In politieke kringen te Warschau wijst
men erop dat Gomoelka's prestige een be
langrijke deuk zou kunnen krijgen als deze
zonder meer de Hongaarse opstand veroor
deelt, aangezien hij ten slotte in het kiel
zog van deze revolutie naar boven is ge
komen. Het Poolse volk zou hem met aan
zienlijk minder achting bejegenen wanneer
Gomoelka zich liet verleiden tot een ver
oordeling van de Hongaarse gebeurtenis
sen.