Statendam voldoet aan
hoogste verwachtingen
Vijftig jaar geleden
Agrs-gola
Van dag tot dag
Vara herdenkt vanavond
Arturo Toscanini
Technische proefvaart naar wens verlopen
VRIJDAG 18 JANUARI 1957
3
Uit Haarlems Dagblad
van 18 Januari 1907
So g8 c&nt
Prof. mr. A. L. de Block lid
van de Raad van State
Vacature griffier der
Staten van Noordholland
Examens
Gebouwd in recordtempo
Haarlemse bijdrage
Kerkelijk Nieuws
Zeepost
Gisteren zag ik een hond met een kale
plek. Bij de hondenkapper", zei hij, „pro
beren ze me allerlei zalfjes en stralerij te
verkopen; oliemassage en speciale sham
poo. Ik heb mijn laatste hondenpenning
er aan uitgegeven. Als ik op straat poe
dels aanspreek, lachen ze me in mijn ge
zicht uit. Ik heb al geprobeerd een pruikje
van echt hondenhaar te dragen, maar het
verschuift als ik achter een bromfiets aan
hol.
Ik heb mijn opgeruimde natuur verloren
en ben naar de hondenpsychiater geweest.
Deze sprak van nest-fixaties en stuurde
me een rekening voor zeven-en-dertig
vijftig. Maar ik- ben nog even kaal", zei
de hond.
Afgezien van het merkwaardige feit, dat
deze hond openlijk sprak over een klacht
waarover wij mensen maar al te gemakke
lijk zwijgen, zit hierin niet een lering voor
mijn trouwe lezers?
„Ach hond", had ik willen antwoorden
- maar ik kon niet, het verkeer was ter
plaatse zeer zwaar en ik vreesde overreden
te worden; ook de hond holde tussen de
wielen van passerende vrachtauto's. „Ach
hond, ook onder een kale plek kan een
edel hart kloppen. Het is juist de man (of
in jouw geval de hond) die zich met zijn
uiterlijk heeft verzoend, die uit deze aan
vaarding kracht put. Zo heb ik een flamin
go met één poot gekend, die gelukkiger
was dan een varken met vier".
Persoonlijk vond ik, dat die kale plek
de hond karakter gaf. Ook in heren heb
ik dit vaak gemerkt. Waarom zou Loesje
anders altijd gezien worden in Café-Bar
Mondain in gezelschap van heren met kale
hoofden?
Ik. vertelde dit aan de hond, toen een
rood licht het verkeer tot stilstand bracht.
Maar het dier luisterde nauwelijks. Hij
volgde een poedel met de ogen en kwispel
de, blijkbaar volledig berustend in zijn lot.
Ik geef dit gesprek weer voor wat het
waard is. Men kan mij zeggen, dat honden
praat ijdele praat is. Maar de rector van
het meisjes-lyceum in Grauw had zijn ge
voelens niet pregnanter onder woorden
kunnen brengen. Alleen had hij niet zo
handig tussen de wielen kunnen weg
komen.
Nu kan men beweren, dat een kale plek
in een rector niet zo storend is als in een
hond. Een doctor in de klassieke talen
wordt niet pijnloos afgemaakt bij begin
nende haaruitval. Aan de andere kant kan
men van een classicus weer niet verlan
gen, dat hij blaft zodra iemand het tuin
hek opent.
Een hond die de Oden van Ovidius niet
vlot kan vertalen - en dat geldt voor het
merendeel - kan daarom nog een goede
kameraad zijn. Als zijn neus maar nat is,
zijn oren fief omhoog staan, zijn staart
lustig kwispelt, zijn pels glanst en hij
zindelijk is. Voor een rector is dat niet
genoeg.
Wat bewijst dit alles nu? Ach, het is zo
kortzichtig om altijd maar te vragen naar
bewijzen en argumenten. U zult het me ten
goede houden, dat dat meer de rector in
ons is dan de hond. Van het kale dier kan
men leren: te berusten. Geen pensioen,
geen grote vakantie, altijd maar snuffelen
en beentjes uit vuilnisvaten wroeten
Een rector zou ervoor bedanken; een hond
met een kale plek doet het zonder wrok
ken of zelf-beklag.
Wat is een beetje kale plek in ons,
heren, als wij denken aan die lieve, snuf
felende, hollende hond, die ik gisteren zag?
H. B. Fortuin
LONDEN. De Petersburgsche cor
respondent van een Engelsch blad maakt
melding van een reeks politieke moorden
in Rusland, welke elkaar gevolgd zijn met
regelmatige tusschenpoozen van zes of
zeven dagen. Op 22 December werd te
Twer Graaf Ignatiëf vermoord. Op 28
December volgde te Omsk generaal Lit-
winof; op 3 Januari gaf Von der Launitz
den geest onder de kogels van een revo-
lutionnair; den 9den Janauri werd Pav
lov vermoord en op 16 Januari schoten
te Minsk twee mannen den garnizoens
commandant Bjelawin op den openbaren
weg neer.
Volgens den correspondent is Pavlov
vermoord omdat hij de vader der gruwe
lijke veldkrijgsraden is geweest; Von der
Launitz omdat hij de hand heeft gehad
in de gruwelen van Tambof, waar de be
kende Maria Speridonowa in haar cel
gemarteld werd. Litwinof was eveneens
een wreedaard, terwijl Ignatiëf een der
ergste reactionnairen was.
ADVERTENTIE
'ADVERTENTIE
MA*k&itf(Aiud/
met
Aan mr. J. R. H. van Schaik is op zyn
verzoek met ingang van 1 februari 1957
eervol ontslag verleend als lid van de
Raad van State, met dankbetuiging voor
de gewichtige diensten in die functie aan
het land bewezen. In zijn plaats is tot lid
van de Raad van State benoemd prof. mr.
A. L. de Block te 's Gravenhage. Prof. De
Block is thans griffier van de Eerste
Kamer.
Prof. De Block, die op 19 juni 1901 te
Amersfoort werd geboren, studeerde
rechtswetenschappen aan de rijksuniver
siteit te Leiden. Na enige tijd als secretaris
van de Nederlandse Kamer van Koophan
del te Keulen werkzaam te zijn geweest,
studeerde hij aan de universiteit te Oslo
ter voorbereiding van zijn proefschrift:
„Scandinavische samenwerking inzake
wetgeving", waarop hij in 1927 promoveer
de tot doctor in de rechtswetenschap.
In datzelfde jaar volgde zijn benoeming
tot commies-griffier van de Eerste Kamer.
In 1935 werd hij benoemd tot griffier, als
opvolger van wijlen jhr. dr. W. A. Bee-
laerts van Blokland. Drie jaar later werd
mr. De Block buitengewoon hoogleraar in
het staats- en administratief recht aan de
Katholieke Economische Hogeschool te
Tilburg.
Voordracht voor opvolger van
mr. M. A. Stuf kens
Gedeputeerde Staten van Noordholland
hebben aan de Provinciale Staten van
Noordholland voorgesteld met ingang van
1 september aan mr. M. A. Stufkens op de
meest eervolle wijze ontslag te verlenen als
griffier der Staten van Noordholland. Wij
hebben reeds meegedeeld, dat mr. Stufkens
in december vijfenzestig jaar is geworden
en dat hij eervol ontslag als griffier had
aangevraagd.
Ter voorziening in de vacature hebben
de Provinciale Staten de volgende voor
dracht aangeboden: 1. mr. G. W. van Dok-
kum, hoofdadministrateur *A. ter provin
ciale griffie van Zuid-Holland; 2. dr. D.
van der Wel, administrateur C ter provin
ciale griffie van Noordholland; 3. mr. M.
van Manen, hoofdadministrateur ter pro
vinciale griffie van Noordholland.
De eerste voorgedragene, mr. G. W. v a n
Dokkum, is vijftig jaar oud en in
Utrecht geboren, waar hij rechten gestu
deerd heeft. Mr. Van Dokkum is eerst
werkzaam geweest bij de provinciale grif
fie van Utrecht en sedert 1 januari 1937
is hij bij de provinciale griffie van Zuid-
Holland. Van hoofdcommies is hij opge-
klomrheh tot hoofdadministrateur A. Hij
is chef van de tweede afdeling, waaronder
o.a. ressorteren provinciale financiën, ver
pleging van krankzinnigen en zwakzin
nigen, subsidies en personeelsaangelegen
heden.
Dr. D. van der Wel, die in 1917 te
Rotterdam is geboren, heeft in Leiden ge
studeerd. Voor hij op 1 november 1949 be
noemd werd bij de provinciale griffie van
Noordholland was hij werkzaam bij de ge
meentesecretarie van Sassenheim en bij
de Vereniging van Nederlandse gemeen
ten. Sedert 1 oktober 1953 is mr. Van der
Wel chef van de afdeling 2b (verkeers- en
wegenvraagstukken en economische aan
gelegenheden) bij de provinciale griffie
van Noordholland.
De derde voorgedragene, mr. M. van
Manen is op 1 januari 1931 in dienst ge
treden bij de provinciale griffie van
Noordholland en is thans hoofdadmini
strateur, chef van de eerste afdeling
(volkshuisvesting, volksgezondheid, land
en tuinbouw, algemene zaken enz.).
DELFT: Tot doctor in de technische we
tenschappen zijn gepromoveerd de heren O.
E. van Lohuizen en ir. M. R. Mantz. De heer
Van Lohuizen promoveerde op het proef
schrift „De verhuizing van asylgroepen bij
monoglyceriden" en ir. Mantz op het proef
schrift „Harmonische bedrijfsvoering".
Intérieur van de kaartkamer toeristen
klasse. Achter links een der vier wand
schilderingen, die de Zandvoortse
kunstenares Nel Klaassen voor deze
zaal maakte.
renswaardige afkeuring mogen hier worden
genoemd: „Tyl Uilenspiegel" en „Guys and
Dolls", de eerste een Franse de tweede een
Amerikaanse film, beide reeds dadelijk na
hun debuut geprezen als zeer bezienswaar
dige exemplaren in hun genre. „Tyl Uilen
spiegel" kan als tendens-figuur moeilijk
rekenen op de sympathie van katholieken
doch waarom zijn de Belgische katholie
ken bereid de film in hun land te tolere
ren en de Nederlandse niet? Het boek
„Tyl Uilenspiegel en de Lamme Goedzak"
kan men in Nederland vrij kopen en lezen,
en niemand zal het in zijn hoofd halen een
verkoop- of drukverbod daarvan te be
pleiten. Wie het leze wil, leze het. Wie het
een verderfelijk boek vindt, trekt daa-uit
de consequenties voor zichzelf. Waarom
kan dit niet ten aanzien van de fihn? En
dan „Guys en Dolls"!. Deze film is verbo
den omdat zij het Leger des Heils belache
lijk zou maken! Welke kleine of grote
volksgroep is er in Nederland, die al niet
eens in een of andere film door Harold
Lloyd, Laurel en Hardy, Abbott en Castel-
lo, Fernandel en andere filmkomieken be
lachelijk is gemaakt? Alle buschauffeurs,
dienstmeisjes, kruideniers, militairen, jour
nalisten, politie-agenten, burgemeesters en
ministers hebben nu recht en reden om
verbod van films te eisen wegens „beledi
ging van hun groep". En de centrale
commissie zal zich weldra nog slechts tot
goedkeuring van tekenfilms kunnen be
palen, vooropgesteld dat Donald Duck en
Pluto geen persiflages op bestaande Ne
derlandse volksgroepen leveren. Wij worden
op deze wijze wel overdadig beschermd
tegen alles, wat ons kwaad zou kunnen
doen. Wij, dat zijn alle volksgroepen van
Nederlanders tezamen, in horizontale en
verticale richting onderverdeeld naar
religie, politieke kleur, stand, vak en in
tellect in hokjes ondergebracht.
Als deze tendens aanhoudt, wordt het in
derdaad de grote vraag of er nog wel te
kenfilms van Donald Duck kunnen worden
vertoond. Want als er iemand ooit op de
film een belachelijke figuur heeft gesla
gen, dan is het wel de Groep der Eenden
(De G.D.E.).
Of wil de keuringscommissie door haar
dictatoriale beschermingspraktijken wel
licht suggereren, dat wij Nederlanders
in tegenstelling met de leden der commis
sie allemaal tot de G.D.E. behoren?
Zo ja, dan wordt het tijd keuringscom
missies in het leven te roepen voor littera
tuur, prentbriefkaarten, week- en maand
bladen, kranten, affiches, zakagenda's, re
clamefolders, postzegels, schilderijen, be
hangselpapier en japonkatoentjes. Want er
is wellicht ergens een bevolkingsgroep te
vinden desnoods levend in natuurlijke
staat in de ondoordringbare wouden van
Epe die door de daarop voorkomende
voorstellingen beledigd zou kunnen worden.
ADVERTENTIE
De Vara zal hedenavond om 9 uur eigen
opnamen uitzenden, die op 23 maart 1938
werden gemaakt van het enige radiocon
cert, dat Toscanini in Nederland heeft ge
dirigeerd. Hij trad toen op met het Resi
dentie Orkest. Ten gehore worden gebracht
de ouverture „Anacreon" van Cherubini,
de „Prélude a l'après midi d'un faune" van
Debussy en de „Tovenaarsleerling" van
Dukas. Vooraf zal een fragment worden
weergegeven van een repetitie, die Tosca
nini met het orkest hield. Daarbij hoort
men aanwijzingen van de dirigent.
HET WAS een zeer voldane kapitein Haagmans, die gisteren de pers ontving aan
boord van zijn trotse „Statendam", de nieuwste aanwinst van de Holland Amerika-
lijn. Het schip was 's morgens in alle vroegte aan de Schiedamse werf teruggekeerd
van een driedaagse proeftocht, waarbij het ruimschoots aan de gestelde verwachtin
gen voldaan heeft. De maandag en dinsdag waren gewijd aan het gewone routine
werk, het compenseren der kompassen en de demagnetisering die in Portland ver
richt werd. Daarna werden de door Lloyd's Register voorgeschreven ankerproeven
gedaan om de kracht der ankerlieren te controleren en vervolgens koerste het schip
weer huiswaarts, waarbij men de machines een etmaal lang volle kracht heeft laten
lopen. Snelheids- (21 mijl) en stuurproeven verliepen tot volle tevredenheid: in een
halve minuut werd het roer van 35 graden bakboord naar 35 graden stuurboord ge
draaid, en daarbij „volgde" het machtige schip zo prachtig, dat er geen noemens
waardige slagzij optrad. De Statendam leverde tevens het bewijs, een zeer rustig
varend schip te zijn, dat zelfs op topsnelheid nagenoeg trillingsvrij is. Enkele uren
heeft men zwaar weer gehad, doch ook in de storm bleek het schip bizonder goed te
manoeuvreren, in weerwil van de voor schepen van deze grootte (24.000 b.r.t.) geringe
diepgang van 25 voet. Met de stabilisators grote roterende vinnen, die buiten de
romp uitsteken en die automatisch ingesteld worden had men nog weinig erva
ring kunnen opdoen, maar de gezagvoerder verwacht, hiermee slingeringen van der
tien graden tot een halve graad te kunnen „afremmen".
De nieuwe Statendam is, na de Nieuw
Amsterdam (36.000 ton), het grootste pas
sagiersschip van Nederland en neemt op
de wereldranglijst de twintigste plaats in.
De bouw was een snelheidsrecord: op
18 juni 1955 werd bij Wilton Fijenoord de
kiel gelegd, op 12 juni van het vorige jaar
ging het schip te water. Gedurende de
drie maanden afmontage werkten er aan
boord dagelijks 1400 mensen; bij de toele
vering van onderdelen, outillagestukken
en inventaris zijn vele tientallen firma's
met tienduizenden werknemers betrokken
geweest. Het schip is vrijwel van A tot Z
Nederlands fabrikaat, slechts voor enkele
pompen en uitrustingsstukken moesten
buitenlandse leveranciers worden inge
schakeld. Schip en inrichting zijn thans
voor een waarde van vijfenvijftig miljoen
gulden verzekerd; een tiende deel van de
totale bouwsom werd besteed aan meubi
lair en betimmeringen.
De inrichting en de decoratie der salons,
bars, lounges en hutten werden toever
trouwd aan binnenhuisarchitecten en kun
stenaars van naam. Vrijwel alle technie
ken der beeldende kunsten zijn daarbij
aan het woord gekomen, olieverfschilde
rijen en wandschilderingen, beeldhouw
werk, metaalplastieken, naaldsierkunst en
vele andere. De meeste kunstvoorwerpen
en kunstnijverheidsprodukten zijn van
min of meer moderne stijl, maar van over-
wekend figuratief karakter, uitgesproken
„abstracties" zijn er vrijwel niet.
Ook een aantal kunstenaars uit onze om
geving heeft aan de verfraaiing van de in
terieurs van het schip meegewerkt. In de
eerste plaats mevrouw Nel Klaassen uit
Zandvoort, die trouwens al vele jaren
voor de Holland Amerikalijn werkt. Van
deze Prix-de-Rome winnares beeldhou
wen prijken in de „anteroom" der eerste
klasse een meterslang wandtapijt in klas
sieke gobelin-techniek, en in het „obser
vatory" vier decoratieve wandschilderin
gen, „De vier winden". Haar plaatsgenoot
de heer Jan Bouhuys vervaardigde twee
prachtige marmermozaïeken „Dag en
nacht", voor de vestibule van het prome
nadedek; elk dier tableaux meet ruim twee
bij twee meter en weegt ongeveer 450 ki
logram. De duizenden stukjes marmer,
onyx en andere soorten halfedelsteen zijn
afkomstig uit alle delen van de wereld
en werden door de heer Bouhuys en me
vrouw Klaassen zelf op maat gehakt en
„geknepen".
Debutante in deze scheepvaartkunste
naarskringen is het eenentwintigjarige
Haarlemse meisje Joke Haverkorn, die
nog maar kort geleden, samen met een
vriendin, in Amsterdam een miniatuur
atelier voor kunstnaaldwerk „Het Uiltje"
op poten zette. Zij kwamen in kennis met
de bekende Amsterdamse ontwerpster Gi-
sele van Waterschoot, die het werk van
deze jonge Haarlemse zo goed vond, dat
zij Joke de uitvoering van haar gobelin
„Augurium" toevertrouwde. Het kleurige
resultaat daarvan siert nu de wand van
een der „duurste" zalen aan boord van de
Statendam, de „drawing room" eerste
klasse. Een succes om trots op te zijn!
Ook de Santpoortse kunstschilder Jan
Makkes, de bronsgieterij Binder hebben
een bijdrage geleverd; van de eerste prijkt
o.a. een fraai schilderij in het stewards-
verblijf.
Voor meubilair en betimmering zijn, de
traditie der Hollandse passagiersvloot ge
trouw, de edelste houtsoorten en de kost
baarste bekledingstoffen gebruikt. De
kleurencombinaties zijn goed gekozen, dik
wijls verrassend, maar nooit brutaal. Al
les aan boord getuigt van degelijkheid èn
goede smaak: een soort van decente luxe,
die nergens opdringerig wordt. Persoonlijk
beviel ons de toeristenklasse het beste: zij
is iets frisser en lichter van karakter dan
de „make up" der eerste klasse, waar de
meubels wel eens wat tè solide, tè ge-
polsterd en ietwat monumentaal aandoen,
maar dat is uiteraard een kwestie van
smaak.
Wat de Statendam de passagiers op zijn
negen dekken nog meer aan ontspanning
en comfort biedt, is teveel om hier opge
somd te worden. We doen daarom maar
een vluchtige greep: sportdekken met ge
legenheid voor dektennis, shuffleboard en
andere spelletjes, twee zwembaden, waar
van een permanent overdekt, Turkse ba
den, „medicinale" rugdouches, rooksalons,
lees- en kaartzalen, een grote theaterzaal,
die tevens als bioscoop en als kerkzaal ge
bruikt kan worden, twee ruime hospitalen
met operatiekamer en isoleerafdeling, een
kinderspeelkamer, een gymnastieklokaal,
een eigen drukkerij, kapsalons, diverse
winkels, e.d.
Veel van deze zaken vindt men natuur
lijk op de meeste grote passagiersschepen,
maar in de Statendam is het allemaal net
iets mooier, moderner en comfortabeler,
maar daar is het dan ook de nieuwste
oceaanstomer voor. „Het is een goed
schip", zegt kapitein Haagmans met ge
rechtvaardigde zeemanstrots „en ik
hoop er heel lang op te varen".
De Statendam heeft een lengte van 193 meter
en een grootste breedte van 26 meter. Hij kan
84 eerste klasse passagiers en 871 toeristenklas.
sers herbergen: de bemanning bestaat uit 433
koppen.
Modern en fleurig is dit hoekje van de
serre op het promenadedek. De betim
mering is van lichte houtsoorten, de
fauteuils zijn uitgevoerd in staal en
plastic. Overal is een ruim gebruik
gemaakt van decoratieve planten.
Ned. Herv. Kerk
Ds. H. G. v. Beusekom, woonachtig te
Rhoon, stelt zich opnieuw beroepbaar.
Beroepen te Veenendaal (5e pred.pl.) H.
Talsma te 's-Gravenhage.
Geref. Kerken
Beroepen te Slootdorp H. J. Lugtigheid
te Een (Dr.).
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden.; de data waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd staan achter de naam van het schip
vermeld: Argentinië: m.s. „Paraguay Star"
22 jan. en s.s. „Alcantara" 24 jan.; Austra-
lieë via Engeland 26 jan.; Brazilië; m.s.
„Paraguay Star" 22 jan. s.s. „Alcantara"
24 jan.; Canada: m.s. „Westerdam" 24 jan.;
Chili: via New York 24 jan.; Indonesië: s.s.
„Limburg" 24 jan.; Ned. Antillen: m.s.
„Adonis" 21 jan.; Ned. Nieuw-Guinea: s.s.
„Limburg" 24 jan.; Nieuw Zeeland: vja
Engeland 26 jan.; Unie van Z.-Afrika en
Z.W.-Afrika: m.s. „Winchester Castle" 26
jan.; Suriname: m.s. „Mentor" 23 jan.
Een gedisciplineerd mens is zijn vrijheid
waard, zou men, met een kleine variant op
de bekende slagzin der destillateurs, kun
nen betogen tegen allen, die erop uit zijn
die vrijheid te beknotten met de beste be
doelingen doch de bedenkelijkste resul
taten. Neen, dit slaat niet belagers van onze
nationale souvereiniteit van binnenuit of
van buitenaf. Het is deze keer bedoeld te
gen hen, die menen dat zij het monopolie
van het Nederlandse geweten bezitten en
met deze zware last op hun schouders
steeds verder gaan in het verbieden van
dingen, die een gedisciplineerd mens zelf
zou moeten kunnen en mogen beoordelen.
Wie de internationaal spreekwoorde
lijk geworden Nederlandse bekrompen
heid ten aanzien van wat mag en niet mag
tot maatstaf wil nemen voor de opbouw
van een verbodenstelsel-van-boven-af,
werkt aan de vrijheidsberoving van die Ne
derlanders, welke zich een bredere en roya
lere kijk op de samenleving hebben ver
worven en uit dien hoofde menselijker in
hun oordeel zijn geworden.
Het komt ons voor, dat die vrijheidsbe
roving steeds ijveriger beoefend wordt in
de kring der filmkeuring, die ons telkens
weer cinematografische produkten onthoudt
welke wij gaarne zelf op hun waarde zou
den hebben beoordeeld. Die opgelegde ont
houding is strijdig met de persoonlijke
verantwooi-delijkheid. Zij geeft ons volk
het stempel van onmondigheid wat een
aanmatigende en ongemotiveerde zelfover
schatting der filmkeurders moet worden
genoemd.
Twee markante voorbeelden van afkeu-
