Polen ruggesteunen Gomoelka bij zijn hoge spel met Moskou OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Stemmers op andere dan partij- kandidaten vielen wel erg op Leiders van Hongaarse opstand Dudas en Szabo opgehangen Vier Arabische landen wensen geen Amerikaanse bescherming c4" EERSTE VERKIEZINGSINDR UK Russisch diplomaat het land uitgewezen Journalistenfederatie ontbonden Koning Saoed van Saoedi-Arabië als hun woordvoerder naar Washington Q Dinsdag benoeming nieuwe dirigent van N. Ph. O. 71e JAARGANG No 164 Regeringspamfletten Weinig verandering Hij trachtte door omkoperij geheime gegevens te krijgen Staatsie bij rouw Het woord is aan De benzinesituatie Jonge Velsenaren met duizend gulden op stap Drie doden in het verkeer; allen ouder dan zestig jaar REEDS 66 DODEN Koningin en Prins in mei naar Zweden Officieel bezoek ter gelegen- heid van Linnaeus- herdenking Koningin Juliana in Arosa Edinburgh met een baard I Goedkope koelhuisboter op binnenlandse markt MAANDAG 21 JANUARI 1957 302e JAARGANG No 12 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie, prukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15, fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman WARSCHAU (Reuter/AFP/Un. Press) Ofschoon de officiële uit slag der Poolse verkiezingen nog enkele dagen op zich zal laten wachten hebben waarnemers in Polen de indruk, dat Gomoelka met een overwel digende meerderheid het vertrouwen van het Poolse volk heeft gekregen. Zijn emotionele rede van zaterdag, waarin hij zei dat tegen het socia lisme stemmen Polen „van de kaart vegen" betekende en de steun van de roomskatholieke kerk, die liever Gomoelke ziet dan de Russen blijken belangrijke punten in zijn voordeel te zijn. De Polen hadden de stemlo kalen kunnen boycotten, of de candidaten negeren. Maar uit alle berichten blijkt, dat de opkomst zeer groot is geweest zondag. Ongeveer negentig procent van de kiezers is opgekomen en in de stad Warschau opgekomen 95 percent. In Warschau patrouilleerden mannen van de militie, dikwijls vergezeld van le den der arbeiders- of studentenmilitie. Functionarissen deelden op straat pam fletten uit, waarin de bevolking werd op geroepen gehoor te geven aan de radio- oproep van Gomoelka van zaterdag en geen namen op de eenheidskieslijst door te schrappen. De kiezers konden in stemhokjes hun biljet invullen, of beter gezegd, de namen van de lijst schrappen, die zij niet wensten. In sommige stembureaus in de hoofdstad viel het zondagochtend op, dat kiezers niet de moeite namen hun biljet in het stemhokje in de enveloppe te doen. Velen deden het zonder een naam door te schrappen zoals de leiders het wensten onmiddellijk in de bus. Onder aan de lijsten stonden de namen van de kandidaten die aanvaard niet gerecommandeerd zijn door de commu nistische partij. Maar geen Pool zou op deze kandidaten kunnen stemmen, zonder dat de leden van het stembureau er iets van hadden gezien. Want al wie in de rij stond voor de stembus kreeg de vraag ge steld of hij voor de partij, of voor andere kandidaten wilde stemmen. Wie dat laatste wilde doen, kreeg een stemhokje aangewezen, maar zelfs achter het gordijntje mochten de leden van de „verkiezingscommissie" een kijkje nemen. Van de 51 kiezers, die in een tijdsver loop van 40 minuten in het stembureau in de Senatorska-straat in Warschau hun stem kwamen uitbrengen, zijn er 17 achter het gordijntje gegaan om op een andere dan de communistische kandidaat hun stem uit te brengen. Bij stembureau 348, in het Praga-dis- trict, waar Gomoelka en zijn vrouw stem den, werden in eenzelfde tijdsbestek to taal geen afwijkende stemmen geregis treerd. Niemand maakte daar gebruik van de gelegenheid om in het geheim te stem men. Volgens onbevestigde berichten van zondag zou de primaat van Polen, kardi naal Wyszynski, Warschau hebben verla ten, zonder in zijn kiesdistrict zijn stem uit te brengen. Volgens mensen uit zijn omgeving kan hij echter, als hoofd van de kerk, in elk district zijn stem uitbrengen. Later werd bericht, dat hij zijn stem zon dagavond had uitgebracht. De opkomst Een der redenen van de grote opkomst is, dat de communistische partij, onder leiding van partijsecretaris Gomoelka, er met nadruk op heeft gewezen dat zij de enige politieke organisatie in Polen is en dat haar nederlaag tot anarchie en bloed vergieten zou leiden. Polen, die van huis uit burgerlijke par tijen zijn toegedaan en zelfs leden der Poolse adelijke families zijn het hiermede eens. Zij zijn er, na de gebeurtenissen in Hongarije, van overtuigd, dat de Sovjet- Unie geen satellietstaat onder een rechtse regering aan haar grenzen zal dulden, aangezien het Kremlin ervan overtuigd is dat dit de veiligheid van Sovjet-Rus- land in gevaar zou brengen. A.F.P. maakte melding van een bericht van het Poolse persbureau P.A.P., inhou dend dat 114 buitenlandse journalisten uit 22 landen toestemming hebben gekregen het verloop der Poolse verkiezingen te verslaan. Volgens P.A.P. konden alle bui tenlandse persvertegenwoordigers verkie zingsbijeenkomsten bijwonen, terwijl zij de VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van maandagavond tot dinsdagavond, op gemaakt om 11.15 uur: Zwaarbewolkt met verspreide opklaringen en in de kustpro vincies mogelijk wat regen of ijzel. Matige tot krachtige wind tussen zuidwest en zuid. Weinig verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. stemlokalen vrijelijk mochten betreden en met kiezers en kandidaten mochten spre ken. De Poolse stembureaus zijn zondag te 22 uur gesloten, waarna met het tellen der uitgebrachte stemmen werd begonnen. De reactionairen In de reeds eerder aangehaalde, bijzon der zorgelijke rede van Gomoelka van za terdagavond, heeft deze voorts gezegd, dat tegenstanders van zijn regime, zowel de anti-communisten als de „reactionaire elementen" (vermoedelijk doelde hij op de oude stalinisten) zich welbewust zijn, dat alleen een socialistisch Polen een plaats op de kaart van Europa kan hebben als een souvereine en onafhankelijke staat. Zij weten maar al te goed, vervolgde Go moelka, dat de Poolse verenigde arbei derspartij de beste waarborg voor de on afhankelijkheid van Polen is en te zelf der tijd voor de vriendschap tussen het Poolse volk en het Sovjet volk, voor de betrek kingen van goede nabuurschap en broe derschap tussen Polen en Rusland, welke van het allergrootste belang voor het Poolse volk zijn. Op vrijdag 18 januari is aan de Russi sche ambassadeur In Den Haag medege deeld, dat de Nederlandse regering zich genoodzaakt heeft gezien de tweede se cretaris aan de Russische ambassade, de heer V. D. Drankov, tot persona non grata te verklaren. De heer Drankov heeft, overeenkomstig de door de Nederlandse regering gestelde eis, binnen achtenveertig uur na deze mededeling aan de Russische ambassadeur Nederland verlaten. Naar het ANP van het ministerie van Buitenlandse Zaken verneemt, is de maat regel tegen de heer Drankov genomen wegens handelingen, die in strijd zijn met de positie van een diplomatieke ambtenaar van een vreemde mogendheid. Hij heeft getracht een ambtenaar in functie om te kopen met het doel geheime gegevens te bemachtigen, daardoor de veiligheid van de Nederlandse staat in gevaar brengend. De heer Drankov was sedert 18 augustus 1954 aan de ambassade der Sovjet-Unie in Den Haag werkzaam. Hij vervulde daar de taak van persattaché. In 1953 heeft de Ne derlandse regering de toenmalige corres pondent van het Russische persbureau „Tass" Pisarev uit Nederland uitgewezen wegens ongeoorloofde politieke activiteit als vreemdeling. Er bestaat naar A.N.P. verneemt evenwel geen verband tussen deze uitwijzing en de thans tegen de Rus sische diplomaat genomen maatregel. Deze foto toont de lijkstoet van de Graaf van Athlone, een oud oom van de Britse Koningin, die op 82- jarige leeftijd over leed, die de St. Geor- gekapel bij het kas teel van Windsor na dert tijdens de mili taire begrafenis wel ke zaterdag is gehou den. De kist was per trein van Londen naar Windsor ge bracht en daar op een affuit geplaatst. Ko ningin Elizabeth, Ko ningin-moeder Eliza beth en prinses Mar garet hadden haar vakantie te Sandring- ham onderbroken om bij de plechtigheid te kunnen zijn. Paul Valévy Al onze vijanden zijn sterfelijk. Drie Amerikaanse bommenwerpers hebben de eerste volledige non-stop vlucht rondom de aarde, in 45 uur en 19 minuten volbracht. De foto toont de landing van een der B-52 Boeing strato- fortress, na de recordvlucht op de Amerikaanse luchtbasis March in Cali- fornië. Onderweg werd drie maal in de lucht bijgetankt. Minister Zijlstra spreekt morgen voor de radio Dinsdagavond om 8 uur zal de minister van Economische Zaken, prof. Zylstra, over beide radiozenders spreken over de ben zinesituatie. Van bevoegde zijde kon men ons heden nog niet meedelen of de minister ook mededelingen zal doen over een even tuele verzachting van het zondagsrijverbod. Naar alle waarschijnlijkheid zou dit onder werp heden in de ministerraad ter sprake worden gebracht. In Roozendaal heeft de Velsense recher che drie jeugdige Velsenaren aangehouden, die er van verdacht worden in de loop van de vorige week een bedrag van dui zend gulden aan spaargeld te hebben ont vreemd ten nadele van de ouders van één hunner. De vierde verdachte in deze zaak is in Velsen gearresteerd allen hebben een volledige bekentenis afgelegd Na donderdag het geld te hebben gesto len is er door het stel goede sier van ge maakt in diverse gelegenheden in Amster dam, Den Haag en Rotterdam, waarna men afzakte naar Roozendaal. Vandaar zijn de jongelui zij waren tussen de drieëntwintig en de vierentwintig jaar oud en één hunner was met zijn negentien ja ren nog minderjarig op transport ge steld naar Velsen, waar zij hun achterge bleven kameraad, die inmiddels hier was opgepakt, toen ontmoetten. Voorts heeft de recherche aangehouden een 30-jarige inwoner van IJmuiden, die gedetineerd was in de Groningse st-afgevangenis en tijdens het transport aan zijn bewaker wist te ontsnappen. Deze A. is terugge bracht naar Groningen. Te U b b e m a, gemeente Vries in Drente, is de 61-jarige landarbeider J. Zwiers, toen hij de weg overstak, aangereden door een personenauto. In het Wilhelminaziekenhuis te Assen is hij overleden. Te BI ar i cum is op de Torenlaan, op dezelfde plaats waar vorige week een be jaarde heer dodelijk is aangereden, de 63- jarige wielrijder R. J. W. uit Bussum aan gereden en zwaar gewond. Het slachtoffer is in het St. Jansziekenhuis te Laren over leden. Te L e u s d e n is op de Arnhemse weg de 64-jarige wielrijder J. Witteman, schil der van beroep, door een autobus aangere den. De man, die enisgzins doof was, week vlak voor de bus plotseling uit, waardoor de busbestuurder een botsing niet meer kon voorkomen. De heer Witteveen was op slag dood. Tengevolge van verkeersonge- j lukken in ons land zijn in 1957 reeds om het leven gekomen 66 personen, waarvan 12 kinderen. CCOXXCCCCOXX5CCOCCOCXXX DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S Koningin Juliana en Prins Bernhard zul len van 21 tot en met 23 mei een officieel bezoek aan Zweden brengen. Dit bezoek valt samen met de herden king van het feit dat de beroemde Zweedse botanicus Linnaeus 250 jaar geleden gebo ren werd. Linnaeus heeft een tijdlang in Nederland gestudeerd. Dit is het eerste officiële bezoek, dat de vorstin als koningin aan Zweden zal bren gen. In 1946 bracht zij als Prinses Juliana, vergezeld van Prins Bernhard, een bezoek aan Zweden, om de regering te danken voor de hulp gedurende de tweede wereld oorlog. Hoewel het bezoek samenvalt met de Linnaeusherdenking in Stockholm moet het in de eerste plaats worden gezien als een tegenbezoek na het officiële bezoek dat het Zweedse koninklijk paar in april 1955 aan ons land heeft gebracht. Koningin Juliana is zondag per trein in Arosa in Zwitserland aangekomen, waar zij twaalf dagen zal blijven om de winter sport te beoefenen. Het gevolg van de Koningin bestaat uit tien personen, bij wie zich de burgemees ter van Utrecht, jhr. C. J. A. de Ranitz, bevindt. Tegen het einde van de vakantie van de Koningin zal Prins Bernhard naar Arosa gaan en met H.M. de terugreis naar Neder land maken. WENEN (Un. Press) Twee leiders van de Hongaarse opstand zyn zaterdag ge- executeerd, zo heeft radio-Boedapest be kend gemaakt. Het zyn Jozsef Dudas, de vroegere voorzitter van de revolutionaire raad voor geheel Hongarije, en Janos Sza bo, zyn rechterhand gedurende de opstand. De Hongaarse radio zeide, dat zy vandaag geëxecuteerd zyn na een proces van zes dagen. Zy waren schuldig bevonden aan „poging de Hongaarse volksdemocratie om ver te werpen door een gewapende opstand te organiseren". Radio-Boedapest vertelde niet, waar het proces is gevoerd en ook niet waar de executies zijn uitgevoerd. Geruchten, dat Dudas ter dood veroordeeld was, deden al eerder deze week in Boedapest de ronde. De radio zeide, dat in totaal 44 getuigen charge en décharge verhoord zijn. Vijf getuigen werden opgeroepen op speciaal verzoek van Dudas. „Alle getuigen lever den het bewijs van de beschuldigingen tegen de twee mannen", aldus de radio. Verteld werd dat Dudas en Szabo berecht zijn door een militair tribunaal van het Hongaarse opperste gerechtshof. Zij wer den eenstemmig ter dood veroordeeld. Verzoeken om clementie werden afgewe zen en beiden werden zaterdagochtend vroeg opgehangen. Westerse waarnemers die in Boedapest waren toen de opstand begon, hebben Dudas niet beschouwd als een der „orga nisatoren" in het eerste stadium van de opstand. Zij beschouwden hem als een handige opportunist, die na de revolutie op een belangrijke plaats wist door te drin gen en die zich kennelijk ten doel stelde de leider van een anti-communistische rege ring te worden. De radio zeide, dat Szabo door Dudas benoemd werd tot commandant van een speciale contra-revolutionaire eenheid, welke een aantal personen arresteerde en hen executeerde. „Hij stond aan het hoofd van een gewapende groep, welke het Cor- vin-veem plunderde (dat met de Kilian- kazerne het toneel van de bloedigste strijd van Boedapest was) en vermoordde een aantal personen. Met zijn speciale com mandogroep bezette Dudas het ministerie van Buitenlandse Zaken en nam hij de radiozender van het ministerie in beslag om contact met de imperialisten te vesti gen", aldus radio-Boedapest. Over het ver leden van Dudas zeide de radio nog, dat hij in 1944 door Horthy als communist naar Rusland was gestuurd om met Rusland over voorwaarden voor een staken van het vuren te onderhandelen, hoewel hij nooit lid van de communistische partij was ge weest. Radio-Boedapest meldt, dat de afdeling der Hongaarse communistische party uit het 20ste district van Boedapest een reso lutie heeft aangenomen, waarin verklaard wordt, dat vele arbeiders het vertrouwen in de party hebben verloren tydens de opstand. De resolutie vraagt het centraal comité der party daarom, een geheel nieuw programma af te kondigen. In een nieuwe poging het verzet tegen haar te breken, heeft de Hongaarse rege ring de federatie van Hongaarse journalis ten „ontbonden", onder het voorwendsel, dat de voorzitter van de federatie niet gekozen is in overeenstemming met de statuten van de federatie. CAIRO (Reuter/AFP). De vier Ara bische leiders die in Cairo hebben gecon fereerd president Nasser van Egypte, koning Saoed van Saoedi-Arabië, koning Hoessein van Jordanië en premier Sabri EI Assali van Syriëhebben volgens radio-Cairo besloten de plannen van Eisenhower voor het Nabije-Oosten van de hand te wijzen. Zy zijn niet van me ning, dat er in het Nabije-Oosten een va cuum bestaat en als er een bestond, zou het door de Arabieren zelf moeten worden opgevuld. Volgens een Egyptische verkla ring hebben de vier Arabische leiders „ook besloten nimmer toe te staan dat hun lan den onder de invloedssfeer komen van een of andere buitenlandse mogendheid en zyn zij eensgezind overeengekomen dat koning Saoed deze mening bij zijn bezoek aan Washington zal uiten. Zij zijn het er voorts over eens dat bezetting door Israel van welk deel van het Egyptische grondgebied ook „de ernstigste gevolgen zal hebben" en dat aan elke poging om de Egyptische soevereiniteit inzake het Suezkanaal aan te tasten weerstand zal worden geboden. Tenslotte kwamen zij overeen Jemen „te gen de Britse agressie" en het Algerynse volk „op elk gebied" te steunen. In Arabische politieke kringen is men van mening, dat Jordanië spoedig maat regelen zal nemen tot beëindiging van zijn verdrag met Groot-Brittannië, op grond waarvan Jordanië jaarlijks twaalf miljoen pond sterling krijgt voor het gebruik van militaire bases. Egypte, Saoedi-Arabië en Syrië zullen Jordanië als compensatie 12.500.000 Egyptische ponden betalen. Vol gens het Egyptische blad „Al Sjaab" zul len als deel van de hulp ook wapens wor den verstrekt. Premier Soeleiman Naboel- si van Jordanië zei in antwoord op de vraag of Jordanië wel bereid is econo mische hulp uit het buitenland te aan vaarden, dat zulke hulp zeer welkom zou zijn. In een door radio-Moskou uitgezon den vraaggesprek met een Russische jour nalist zei premier Soeleiman Naboelsi, dat gemeenschappelijke Syrische en Jordaanse commissies op het ogenblik ontwerpen uitwerken om een economische eenheid tussen beide landen te bewerkstelligen. De premier verklaarde dat de Arabische landen geen inmenging in hun aangelegen heden „onder het mom van bescherming zullen toestaan. Koning Saoed is zondag met het Ameri kaanse passagiersschip „Constitution" uit Napels naar de Verenigde Staten ver trokken. Kort voor zijn vertrek werd be kendgemaakt, dat de vorst een uitnodiging van generaal Franco heeft aangenomen voor een officieel bezoek aan Spanje. Een datum zal later worden vastgesteld. „Ik zal van mijn verblijf in de Verenigde Sta ten in gezelschap van koning Saoed ge bruik maken om voor het leger van Saoe di-Arabië de modernste wapens te krij gen", aldus heeft Emir Fahd, de minister van Defensie van Saoedi-Arabië, volgens radio-Cairo voor zijn vertrek meegedeeld. ANKARA (Reuter) Kroonprins Abdoel Illah van Irak, die een conferentie van de vier mohammedaanse leden van het ver drag van Bagdad te Ankara heeft bijge woond, wordt vandaag in Londen verwacht voor een bezoek van drie dagen aan Groot- Brittannië, het vijfde lid van de verdrags organisatie, Groot-Brittannië, was voor de conferentie, waaraan de premiers van Tur kije, Pakistan, Irak en Perzië hebben deel genomen, niet uitgenodigd. Prins Abdoel Illah reist via Londen naar Washington voor een officieel bezoek van een week aan de Verenigde Staten. In Ankara ver luidt dat prins-regent Abdoel Illah, de vier landen van het pact van Bagdad bij zijn besprekingen met president Eisenhower zal vertegenwoordigen. Te Ankara verluidt dat de vier premiers zijn overeengekomen, binnen twee maan den te Karatsji een conferentie te beleggen, waaraan ook Groot-Brittannië zou deel nemen, om van gedachten te wisselen over maatregelen voor een oplossing van de problemen in het Nabije Oosten. De leiders van vier van de krachtigste mohammedaanse staten ter wereld zullen dit weekeinde in Ankara „volledige over eenstemming" bereiken over „de noodzake lijkheid van uitbanning van communisti sche infiltratie in het Nabije Oosten", al dus verklaarde premier Noeri El Said van Irak zaterdagavond tegenover de pers. De premier zei dat de vier landen gaarne steun van democratische landen ontvangen en hij sprak de hoop uit, dat de Verenigde Staten zich bij het pact van Bagdad zouden aansluiten. ADVERTENTIE BARTEL10RISSTR HAARLEM IEL 13439 FERD B0LSTR. 48 ADAM - TEL /1716Z WINTERSPORTKLEDING Met het Britse koninklijke jacht „Britannia" maakt de hertog van Edin burgh van zijn terugtocht naar Enge land, na zijn bezoek aan de Olympische Spelen in Melbourne, een wereldreis. De foto toont de hertog, die zijn baard laat groeien, aan het roer van de sloep „Lorna" op weg naar het eiland Tristan Da Cunha, waar 260 mensen wonen. Op de voorgrond de stuurman Fred Swales. Naar wy vernemen zal morgen het be stuur van het Noordhollands Philharmo- nisch Orkest te Haarlem officieel mede deling doen van de benoeming van een op volger van Toon Verhey, die wegens ge zondheidsredenen zyn functie per 1 ja nuari van dit jaar moest neerleggen, als eerste dirigent. Naar wy mogen aannemen is de keuze gevallen op de heer Henri Arends, thans assistent-dirigent van het Concertgebouw-Orkest in de hoofdstad. De heer Arends werd op 8 mei 1921 ge boren. De benoeming zou op 1 september aanstaande ingaan. Henri Arends kreeg zijn opleiding in Maastricht, waar hij het diploma voor viool behaalde en enige tijd in het Stedelijk Or kest speelde. In Maastricht nam hij tevens les in directie en leidde hij later een aantal plaatselijke koren. Later volgde Henri Arends de dirigentencursus van de Neder landse Radio Unie en woonde hij een soort gelijke cursus in Salzburg bij. Daarna werd hij benoemd tot muzikaal leider van de ko ren en het orkest van Philips in Eindhoven, welke functie hij nog vervult. In september 1953 volgde zijn benoeming als assistent dirigent van het Concertgebouw-Orkest in Amsterdam, welk orkest hij leidde bij een aantal abonnementsconcerten. Henri Arends heeft tevens in het hele land gast- dix-ecties gevoerd. Dinsdagavond kan men nader met de dirigent kennis maken bij de eerste uitvoering in de Tsjaikofsky- cyclus van het Noordhollands Philharmo- nisch Orkest in het Minerva Theater te Heemstede. De prys van de koelhuisboter, thans on geveer 0.95 per half pond, zal ongeveer f 0.70 gaan bedragen. Het produktschap voor zuivel heeft namelyk besloten deze week de inschryving te openen op VA mil joen kg koelhuisboter. Op het ogenblik is 15 miljoen kilo van deze boter opgeslagen en het voornemen bestaat iedere week een inschryving op VA miljoen kg te openen. Het betreft hier een voorraad boter, waarvoor de Nederlandse zuivelindustrie in het buitenland geen afzet heeft kunnen vinden. In Engeland, waar meestal een groot deel van de boter naar toe gaat, be heerst op het ogenblik Nieuw-Zeeland de markt. België heeft een eigen koelhuis- botervoorraad en wil alleen verse boter afnemen. Uiteraard zullen deze verkopen van roomboter tegen lage prijzen enige invloed gaan uitoefenen op de margarinemarkt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1