.Rees van Dongen tachtig jaar
ZWITSAL
Tembe House, waar Stanley
Livingstone achterliet
Hij hielp het gezicht van deze tijd verzorgen
Culturele Raad stelt sectie voor
plaatselijke culturele kringen in
Herinnering aan een afscheid
In Kwihara wordt
gedenkteken onthuld
VRIJDAG 25 JANUARI 1957
Kinder Honing Siroop
D.S.G. en Eert Robbe
annuleren een contract
Hongaars orkest speelt
voor vluchtelingenhulp
Schilder Arnout Golnot
zaterdag zeventig jaar
Kerkelijk Nieuws
Het laatste woord
Zeepost
De samenstelling van het
Poolse parlement
Bulgarije zet stekels op
naar Joegoslavië
Brits-Jordaans verdrag zal
beëindigd worden
Federale unie van Syrië
Jordanië en Egypte?
Sovjet-waarschuwing tegen
Amerikaanse bases
Toen Kees van Dongen, (die morgen
tachtig jaar wordt) voor de oorlog in het
Stedelijk Museum te Amsterdam exposeer
de, heeft hij verlangd dat deze tentoonstel
ling op de laatste dag gratis te bezoeken
zou zijn. Voor het museum stond een rij
waarvan de staart in de Van Baerlestraat,
om de hoek van het gebouw, te vinden
was! Dat Van Dongens zin voor publici
teit en de korte rokken van zijn modellen
hiervan de oorzaken waren, was natuurlijk
niet helemaal een roddel van de jaloerse
Hollandse collega's. Het moet de liefheb
bers van korte rokken overigens tegen
gevallen zijn. Want zo vaak schilderde Van
Dongen die nu ook weer niet! En wat het
belangrijkste is: Van Dongen neemt te zeer
afstand van de dingen om te kunnen prik
kelen. Wie deze voor het eerst getoonde zó
grote belangstelling voor schilderijen van
een levende kunstenaar misschien beden
kelijk mocht vinden, kan net zo goed aan
Ravels belangrijkheid twijfelen omdat de
slagersjongen diens Bolero fluit. Ik weet
geen betere Nederlandse schilder onder de
thans levenden aan te wijzen dan deze nu
tachtigjarige, wiens werk natuurlijk met
meer objectiviteit te begrijpen is dan dat
van jongeren van vandaag, waartoe ons de
afstand ontbreekt. Van Dongen een Ne
derlands schilder? Hij liet zich tot Frans
man naturaliseren en zegt het retourbiljet
nog te bezitten, dat hij eens kocht toen hij
voor het eerst naar Parijs trok. Toch blijft
hij door zijn werk voor mij een Nederlands
schilder. Vooral zijn portretten maken dit
Nederlanderschap uit. Zo maakt een Fran
se schilder ze niet. Deze is veel meer dan
van Dongen in zo'n geval geoccupeerd
door problemen van eerder formele dan
psychologische aard. In Van Dongen een
Fransman te zien zou hetzelfde zijn als iets
dergelijks van Frans Hals te zeggen, Van
Dongens regelrechte voorganger.
Van Dongen, zoals trouwens ieder ander,
dient men te beoordelen naar zijn beste
werk, gelet op de continuïteit. Natuurlijk
heeft ook hij zichzelf herhaald, kende hij
minder geïnspireerde momenten, zullen
opdrachten hem verveeld hebben en zal
hij bepaalde dingen onverschillig hebben
afgedaan. Wanneer een realistische schil
der tekort schiet, merkt men dat ge ,ak-
kclijker op dan bij kunstenaars, die andere
dan naturalistische richtingen voorstaan.
Gezien zijn internationale faam moet Van
Dongen als één van de meest naar de geest
verstaanbare Nederlandse schilders worden
beschouwd. Sluyters is Veel meer gebon
den aan ons land. Vermoedelijk had Van
Dongen zich hier nooit zó ontwikkeld als
in den vreemde geschiedde. Hij had even
als Jongkind meer ruimte nodig. Het con
tact van Van Gogh met Franse collega's is
ook niet zonder zin geweest. Van Dongen
moge zich dan beperkt hebben tot een be
paalde kring, hij koos er als schilder toch
geen partij voor. Zijn visie was breed, zij
het sceptisch. Naast de lieden van een
„uitgaande wereld" schilderde hij ook een
clown in burger, een indrukwekkend schil
derij dat wel eens in het Stedelijk Museum
te zien is, of donker gekleurde zeelieden,
een gezond uitdagende Spaanse danseres,
grappige kinderen. En dan is hij vooral de
schilder van een reeks treffende mans
portretten. In het Stedelijk Museum vin
den we dat van die man met de monocle,
geschilderd als een Frans Hals, in het Mu
seum Boymans dat menselijker bekeken
portret van dr. Rapoport, wiens omgeving
ADVERTENTIE
SPECIAAL voor hoestende kinderen
Het Dutch Swing College en de zanger
Bert Robbe zijn op het ogenblik betrokken
bij een conflict, dat zijn oorsprong vindt
in de aanvankelijke toezegging om op te
treden voor de communistisch getinte Al
gemene Nederlandse Jeugd Vereniging.
Deze vereniging zou op 27 januari in het
Concertgebouw in Amsterdam een appèl
organiseren, waarvoor het orkest en de
zanger waren gecontracteerd. Toen dit con
tract werd aangegaan waren het D.S.C. en
Bert Robbe niet op de hoogte met de po
litieke bedoelingen van de bijeenkomst.
Nu dit wel bekend is geworden, hebben de
zakelijke leider van het D.S.C. en Bert
Robbe de afspraak geannuleerd. Bert Rob
be zegt, dat vertegenwoordigers van de
A.N.V.J. hem enige maanden geleden heb
ben verklaard, dat deze vereniging geen
enkele politieke richting was toegedaan,
doch slechts werd gevormd door „vooruit
strevende" jongeren.
Later, na de relletjes op 4 en 5 november
in Amsterdam, werd het Bert Robbe echter
goed duidelijk, waarop hij onmiddellijk een
brief schreef en meedeelde, dat het contract
was geannuleerd. Thans eist de A.N.V.J.
schadevergoeding. Bert Robbe heeft de zaak
in handen gelegcl van de Toonkunstenaars-
bond. Het Dutch Swing College heeft vrij
wel op gelijke wijze gereageerd. De orkest
leden weigeren op 27 januari voor de A.N.
J.V. op te treden.
Vijf uitvoeringen in Nederland
Het Hongaars Tziganen Orkest van Toki
Horvath zal, na een succesrijke tournee door
Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, België
en Engeland (waar onder andere voor tele
visie en BBC werd opgetreden en grammo
foonopnamen werden gemaakt, ook in ons
land een vijftal concerten geven. De uitvoe
ringen worden gegeven op 27 januari in
Nijmegen, 28 januari in Den Haag, Gebouw
voor Kunsten x Wetenschappen, 29 januari
in Utrecht, Tivoli, 30 januari in Amsterdam,
Concertgebouw (grote zaal), 31 januari in
Rotterdam, Rivièrahal.
Het programma, waaraan medewerking
wordt verleend door de Hongaarse zange
res Czinta Panna, omvat semi-klassieke en
folkloristische muziek.
Na een optreden in Scandinavië vertrekt
bet orkest voor een tournee naar Amerika,
Japan en Australië. Een gedeelte van de
opbrengst van de concerten in Nederland
zal worden afgedragen aan het Nationaal
Comité Hulpverlening Hongaarse Volk.
ik door de kennismaking met dat sobere
portret in het huis van diens buurman en
collega, de filosoof Lucien Herr, mocht her
kennen. Wereldberoemd is dat van Ana-
tole France.
Hij kon onbarmhartig spotten in som
mige zaken. Hij was soms als Frans Hals,
die één van de door hem geschilderde re
genten zo te kijk kon zetten. En dan is
Van Dongen de schilder van de mondaine
Kees van Dongen
vrouwen van zijn dagen. Maar ook haar
kon hij breken en soms bewonderen. Hij
blijft in dat laatste geval op een afstand.
Het portret van de Comtesse de Noailles
is één van de mooiste voorbeelden. In Ne
derlands bezit bevindt zich de „vrouw met
het witte jabootje" een Toulouse Lau-
trec gelijk. En denken we. niet even aan
Velasquez wanneer we in het Parijse mu
seum voor moderne kunst het Spaanse
dwergdanseresje ontmoeten?
Van Dongen heeft invloed gehad en zal
dit steeds weer hebben. Meer dan Sluyters
bijvoorbeeld, wiens individuele gevoelens
zich sterker doen gelden. Van Dongen trad
bij zijn werk meer terug en liet zo ruimte
voor zijn meestal jonge bewonderaars on
der de schilders, die hij het voorbeeld van
het echte, directe, openhartige schilderen
gaf. In overmoed, noem het desnoods zelf
ingenomenheid, ondertekende hij enkele
zaken wel eens met „le peintre" (de schil
der). Maar is dit niet ook een gevolg van
de verhouding van zijn kunst tot de zich
meer problemen stellende uit zijn Parijse
omgeving? Hij behoorde tot de eerste
„Fauves", maar het gebruik van felle
primaire en secundaire kleurerr is bij hem
toch eigenlijk geen programma geworden.
Zijn invloed op jongere schilders verdwijnt
dan altijd op een zeker moment, namelijk
wanneer zij zich de schilderkunstige pro
blematiek meer bewust worden. Dan blijft
het gevoel te willen zijn zoals hij: rasschil
der. Een rasschilder met allure, met hou
ding. De houding van Van Dongen is een
gereserveerde. Door het gebruik van vaak
ongebroken kleuren en een aangeboren zin
tot vereenvoudiging paste hij wel in de
kring der Fauves, waartoe de eveneens ge
reserveerde Marquet behoorde. Van Don
gens kleur blijft echter aan de koele kant.
Het licht op zijn objecten is het noorder
licht van het atelier. Klaarheid kenmerkt
de atmosfeer van zijn Parijse stadsgezich
ten, van zijn Bois de Boulogne, op zijn ren
banen, van zijn havens en taferelen in
badplaatsen. Men is dan ook beslist onge
voelig voor werkelijke schilderkunst wan
neer men, zoals in Rotterdam gebeurde,
schilderijen van Van Dongen van een ten
toonstelling verwijderd wil hebben. Wie
om zekere pikanterieën bij Van Dongen
gaat kijken, wordt door diens schilderkun
stige opvatting van bepaalde onderwerpen
wel op een afstand gehouden.
Men kan erkennen dat Van Dongen soms
het modieuze niet uit de weg ging. Men
moet echter erkennen, dat hij een mode
medecreëerde, bepaalde types schiep. Eén
van Van Dongens vele boutades is dat de
schilderkunst begon bij de opmaak van de
vrouw. Van Dongen was één dergenen, die
de opmaak van het gezicht van onze tijd
hielp verzorgen. Hij is één der belangrijk
ste chroniqueurs van zijn tijd, waarboven
hij met menig schilderij nog uitreikt.
Bob Buys
De Culturele Raad Noordliolland, opge
richt in december 1954 ter stimulering
van het gewestelijk besef, heeft verslag
gedaan van zijn activiteiten in 1956. De
raad heeft zich in dat jaar vooral bezig
gehouden met de verdere uitwerking van
de organisatie, via welke hij zijn doel zal
trachten te verwezenlijken. Het wordt als
de juiste werkwijze gezien, dat secties
worden gevormd, waarin deskundigen en
belanghebbenden zitting zullen hebben
voor de verschillende culturele activitei
ten in de provincie. Reeds is de sectie to
neel geïnstalleerd. Gewerkt wordt thans
aan het instellen van een sectie voor:
plaatselijke culturele gemeenschappen, mu
ziek en onderwijs.
De sectie toneel kwam tot stand na over
leg met de hoofdbesturen van de Neder
landse amateur-toneelunie en 't Werkver
band katholiek amateurtoneel. Eind 1956
zijn de besturen van plaatselijke culturele
gemeenschappen uitgenodigd zich uit te
spreken over het voorstel van de Cultu
rele Raad Noordholland een sectie te
vormen voor plaatselijke culturele con
tactorganen. De ongeveer dertig culturele
kringen in deze provincie werd verzocht
een vertegenwoordiger aan te wijzen. Deze
sectie zal tot taak hebben: de bevordering
van het onderling contact tussen de diver
se kringen en het ontwikkelen van nieuwe
initiatieven.
Contact werd gelegd tussen de ver
scheidene gemeente-ambtenaren voor cul
turele zaken in Noordholland. Een drietal
besprekingen werden belegd, waarop on
der meer gesproken is over het sociolo-
gisch-cultureel onderzoek in de provincie,
beroepstoneel buiten de grote steden en
over de muziekopleidingen. Deelgenomen
werd aan het nationaal overleg voor ge
westelijke cultuur. In september werd te
Alkmaar een congres gehouden, waarop
gesproken is over de „Ontmoeting tussen
amateur en kunstenaar". Tegelijkertijd
werd aldaar de tentoonstelling „Het gewes
telijk landschap" geopend.
Het bestuur achtte een te Zaandam ge
houden expositie „Van grottekening tot
abstracte kunst" van zo'n waarde, dat het
getracht heeft, diverse gemeenten voor
deze tentoonstelling te interesseren. Tien
gemeenten bleken bereid tot een bespre
king, teneinde een tournee van deze ten
toonstelling voor te bereiden. Deze ge
meenten zijn: Landsmeer, Purmerend,
Iieerhugowaard, Medemblik, Enkhuizen.
Wieringen, Den Helder en vermoedelijk
Velsen. Dit plan zal dit jaar worden uit
gevoerd. TT.,
Met de gemeenten Haarlem, Hilversum,
De Amsterdamse schilder Arnout J. G.
Coinot sedert 1 januari voorzitter van
Artie et Amicitiae wordt zaterdag zeven
tig jaar. Ter gelegenheid daarvan wordt die
middag in de sociëteitszalen van Arti in
Amsterdam een receptie gehouden van half
vijf tot zes uur.
Colnot werd in Amsterdam geboren. Na
gedurende een aantal jaren zijn opleiding
te hebben genoten bij Jan Maandag, ves
tigde hij zich in Bergen (N.H.), waar hij
zich al spoedig met zijn collega's Matthieu
en Piet Wiegman, Leo Gestel, D. H. W.
Filarski en anderen, onder invloed van de
Franse schilder Le Fauconnier, die zich
daar ook gevestigd had, ontwikkelde tot
een der voornaamste vertegenwoordigers
van de „Bergense School". De geheel nieu
we richting welke deze school bracht en
die belangrijke steun ontving van de collec
tioneur Boedermaker en van het Stedelijk
Museum in Amsterdam kreeg vooral grote
bekendheid door de jaarlijkse tentoonstel
lingen van de Hollandse Kunstenaarskring.
In 1932 vestigde Colnot zich in zijn geboor
testad, waar hij op de jubileumtentoonstel
ling der gemeente Amsterdam de derde
prijs verwierf en enige jaren later de Sint
Lucasprijs. In 1937 werd zijn werk op de
wereldtentoonstelling in Parijs met de zil
veren medaille bekroond en in 1948 viel
hem de Arti-medaille ten deel. In Arti heeft
Colnot vroeger reeds jarenlang bestuurs
functies bekleed. Voorts is hij lid van de
vereniging Sint Lucas in Amsterdam.
Alkmaar, Hoorn, Schagen en Zaandam
werden besprekingen gevoerd over het in
stellen van een onderzoek naar de functie
van centrumgemeente van de betreffende
steden. De gemeenten Alkmaar en Zaan
dam hebben reeds toegezegd dit onderzoek
financieel te doen steunen. Met de ge
meente Haarlem is de Culturele Raad nog
in bespreking.
In het afgelopen jaar is de Raad ge
start met de uitgifte van een tijdschrift,
getiteld: „Noordholland". Per jaar zullen
van dit tijdschrift, zes afleveringen ver
schijnen, afgewisseld met tweemaandelijkse
mededelingen van de Raad. Het aantal
abonnees bedraagt thans bijna zeshonderd.
Men i's verheugd over het aantal abonne
menten voor scholen, waarvoor een ver
laagde prijs werd ingesteld. Teneinde het
blad meer bekendheid te geven, is een
pers- en propagandacommissie benoemd.
Het tijdschrift „Noordholland" wil een
veelzijdig beeld geven van de provincie..
Gepoogd zal daarom worden aandacht te
schenken aan de vele en velerlei activi
teiten in dit gewest op het gebied van on
dermeer: vrije tijdsbesteding, kunstbe
oefening, geschiedschrijving, bedrijfsle
ven, woningbouw en ruimtelijke ordening.
Inmiddels kan worden medegedeeld, dat
op 4 april in de Burgerzaal te Hilversum
de provinciale culturele dag zal worden
gehouden. Het motto hiervan is: „Stijl in
feest en leven". Gahriel Smit en Guillau-
me van der Graft (ds W. Barnard) zullen
inleidingen houden en 's avonds zal Jules
de Corte optreden. Alle gemeentebesturen
van Noordholland zijn voor deze dag uit
genodigd. Voorts worden van iedere ge
meente een of twee vertegenwoordigers
van de verenigingen verwacht.
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Waddinxveen (vac. J.
J. Moll) J. R. Cuperus te Doornspijk, die
bedankte voor Boven-Hardinxveen.
Benoemd tot vicaris te Onstwedde C. van
Schoonhoven te Barneveld.
Geref. Kerken
Bedankt voor Ruinerwold-Koekange (vac.
H. Herder) J. Banga te Vleutcn-de Meern.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen te Tiel-Zaltbommel M. van Vee-
len, kand. te Rotterdam.
Vice-admiraal Bos. Vice-admiraal H.
Bos, de opperbevelhebber der geallieerde
vlootstrijdkrachten in midden-Europa, heeft
een bezoek gebracht aan Heidelberg en daar
met de leiding der Amerikaanse land- en
zeestrijdkrachten overleg gepleegd.
ADVERTENTIE
;i
Omdat de jonge Nederlandse vrouw spontaan de voorkeur geeft aan de gezellige Margriet'
is Margriet" reeds jarenlang het gróótste blad van Nederland!
WESTELIJK TANGANJIKA (U.P.) -
Vandaag trekken duizenden in witte ge
waden geklede Afrikaanse inboorlingen
over. de door de zon verhitte velden van
Tanganjika om eer te bewijzen aan twee
blanken: de legendarische Schot, die
voor de derde keer Afrika was ingetrok
ken en al lange tijd werd vermist, en
de Amerikaanse journalist, die er met
een hulpexpeditie op uit gezonden was
om hem te zoeken. In het lage, uit ge
bakken modder gebouwde, Arabische
huisje waar Henry Morton Stanley van
de New York Herald zich op de laatste
stadia van zijn beroemde tocht voor
bereidde en waarin dr. David Living
stone enkele van zijn laatste dagen
doorbracht, nadat Stanley hem gevon
den had, wordt vandaag een gedenk
teken onthuld, dat de herinnering aan
beide mannen levend houdt. De Afri
kanen eren in Livingstone een 'man', die
hen heeft helpen beschermen tegen de
Arabische slavenhandel.
Sir Edward Twining, de gouverneur van
deze Britse Oost-Afrikaanse kolonie, zal
„Tembe House" als gedenkplaats openen,
een Arabische hut, die eens diende als
pleisterplaats voor de Arabische slaven
handelaren. De Afrikanen uit de omge
ving komen bij honderden in hun witte
gewaden, en gewapend met speren, want
de vlakten van dit gebied worden nog
steeds onveilig gemaakt door leeuwen. Het
is negentig jaar geleden dat David Living
stone in dit gebied zijn derde expeditie in
Afrika begon.
In Tembe House, juni 1871, bereidde
Stanley zich voor op het einde van zijn
tocht. Kwihara, waar Tembe House staat,
ligt 700 km van Zanzibar aan de Indische
oceaan. Nóg 300 km verder naar het wes
ten lag Livingstone, een wrak door de
vernielende koortsen, in Oedsjidsji, aan de
oever van het Tanganjikameer.
Vergeefse expeditie
Stanley slaagde er niet in om Living
stone helemaal mee naar de kust terug te
krijgen. Deze bleef in Tembe House.
Stanley beloofde hem bij het afscheid zijn
dragers terug te zullen zenden en met hen
vertrok Livingstone op zijn laatste reis.
Zo hebben op 15 maart 1871 Stanley en
Livingstone voorgoed afscheid van elkaar
genomen. Wat bij die gelegenheid gezegd
werd is nooit zo bekend geworden als wat
bij de eerste ontmoeting* werd uitgespro
ken. Op 1 mei van hetzelfde jaar (1873)
werd Livingstone dood in zijn kamp ge
vonden, 800 km ten zuidwesten van Tembe
House aan het Bangwedomeer. De dragers
droegen Livingstone's stoffelijk overschot
terug naar Zanzibar, vanwaar het naar
Engeland werd vervoerd.
Intussen werd Tembe House vergeten.
Terwijl de slavenhandel zienderogen ver
minderde, ten gevolge van de publiciteit
die erover kwam, raakte het huis in ver
val. De muren brokkelden af. de vloer be
zweek. In 1930 verscheen er een foto van
het huis in de bladen. Toen pas werden
plannen beraamd om het te herstellen.
Nu pas is het, na oneindig gepingcl en
Oosters geduld, uit handen van de Ara
bische eigenaars gekocht. Maar deze heb
ben de deuren en ramen, de sponningen
nog los verkocht. Die bevinden zich in een
museum in Zuid-Afrika, Johannesburg,
waar men ze niet meer wil teruggeven.
Het dak, waaronder Stanley vergeefs
pleitte en vocht tegen Livingstone's voor
nemen om verder en dieper Afrika in te
'gaan om het geheim van de Nijlbronnen
te ontsluieren, is nu hersteld. De muren
zijn opnieuw met gedroogde modder be
pleisterd. In een kamer heeft men een
museum ingericht, waar fotocopieën liggen
van brieven van beide mannen. Voor 't huis
staat een obelisk met een opschrift in het
Engels en Swahili, dat herinnert aan het
Verblijf van Stanley en Livingstone in het
huis te Kwihara.
:«xxxxx)co-c<x50ooocoooax<xoococccccocccccccoiocccoccoco
,j BERN (AFP). Het Zwitserse minis-
-> terie van Justitie werkt aan een voor-
stel tot grondwetherziening teneinde de
Zwitserse vrouwen actief en passief
3 kiesrecht te geven. Gezien de autono-
p mie van de kantons zal het regerings-
ontwerp niet gelden voor de politieke
3 rechten van de vrouw op gemeentelijk
8 en kantonaal gebied. Het voorstel zal
in het voorjaar aan de volksvertegen-
3 woordiging worden voorgelegd.
3 In politieke kringen is men van oor-
h deeldat het ontwerp in de Nationale j-
2 Raad (parlement) de vereiste meerder-
3 heid zal krijgen en dat het in de Bonds-
i raad (regering) niet op onoverwinne-
lijke bezwaren zal stuiten. Volgens de :-
grondwet moet de kwestie, evenals
8 iedere andere wijziging in de constitu- f
x tie, ook bij een volksstemming worden
8 goedgekeurd. De Zwitserse mannen f.
6 hebben dus het laatste woord. t
Toen de „Statendam" donderdagoch
tend van de proefvaart op de Noordzee
op de terugweg was naar Rotterdam,
kon Prinses Beatrix, die het schip
woensdagavond op de Noordzee heeft
gedoopt, de verleiding niet weerstaan
even op de brug bij kapitein C. Haag
mans te gaan kijken. Toen de vorste
lijke gaste daar eenmaal was, duurde
het niet lang of zij had voor korte tijd
het stuurrad overgenomen.
Met de volgende schepen kan zeepost wor
den verzonden. De data, waarop de corres
pondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd
staan achter de naam van het schip vermeld.
Australië via Engeland 2 februari; Brazilië
ss „Aliotli" 29 jan.; Canada ms „Seven Seas"
30 jan.; Chili via New York, 30 jan. Indone
sië ss „Neleus" 23 jan.; Nieuw Zeeland via
Engeland 2 febr.; Suriname ss „Cottica",
30 jan.
AXXJCCOCC<XXCC<XX>C»D3000<XXXX>20CÜC03CCOCC»aOCOOOOCCCCOOC
WARSCHAU (AFP) De Poolse pers
hèeft woensdagochtend bekendgemaakt,
dat het nieuwe parlement, dat op 15 febru
ari voor het eerst bijeenkomt, zal bestaan
uit 239 afgevaardigden van de Verenigde
Arbeiderspartij (communisten;, 116 van de
Verenigde Boerenpartij, 37 van de Demo
cratische partij en 67 onafhankelij ken en
vertegenwoordigers van katholieke groe
peringen.
Het blad „Zycie Warszawy" deed
woensdag een beroep op de regering on
jan het parlement verantwoording schuldig
te zijn. „Het gezag van de sejm", aldus het
blad, „zal toenemen, indien zij de rege
ring controleert, de benoeming van mi
nisters bevestigt en wetten aanneemt
In de oude (overwegend katholieke) uni
versiteitsstad Krakau ook een oud-
socialistisch bolwerk waar lijstaanvoer
der premier Cyrankiewicz met 4000 stem
men door de katholiek Stomma werd ver
slagen, heeft men verscheidene grieven
tegen Cyrankiewicz. Men critiseert onder
meer het feit, dat hij als oud-socialist de
fusie van zijn partij met de communisten
tot de Verenigde Arbeiderspartij aan
vaardde, alsmede sommige van zijn op
merkingen ten tijde van de onlusten in
Poznan.
„Op de lagere scholen in de gebieden
van Dantzig, Krakau, Rzesow en Byalistok
nemen de gevallen van discriminatie door
r.k. leerlingen jegens niet-gelovige mede
scholieren hand over hand toe", zo heeft
de voorzitter van het verbond van Poolse
onderwijzers, Wojenski, tegenover een
vertegenwoordiger van het Poolse pers
bureau P.A.P. verklaard. Volgens hem wa
ren er zelfs leerlingen ..gelyncht".
Wojenski weet dergelijke voorvallen aan
het lage intellectuele peil van een deel
van de bevolking.
Philips. De n.v. Philips heeft in Haal-
deren in de Over-Betuwe een café gekocht,
waarin een atelier gevestigd zal worden
voor de vervaardiging van transistors. Dit
atelier komt in de vroegere feestzaal, de
caféruimte wordt cantine. Er is werk ooi-
zestig meisjes.
BERN (U.P.) Aan de grens tussen Joe
goslavië en Bulgarije zijn wachttorens, prik
keldraadversperringen en barrières op de
wegen weer verschenen. Dit meldt de cor
respondent van het Zwitserse blad „Der
Bund" in Belgrado. En niet alleen zijn er
weer deze tekenen van vijandigheid aan
Bulgaarse zijde, wel te verstaan maar
reeds weei kan men aan de grens de
ook op Bulgaars gebied staande luidspre-'
kers horen die de Joegoslavische soldaten
oproepen, naar Bulgarije te deserteren.
De correspondent wijst er dan op, dat
Bulgarije in Belgrado thans vertegenwoor
digd wordt door ambassadeur Nikoloff, die
wijd en zijd als anti-Titoïst bekendheid ge
niet, een vooraanstaande agent van de co-
minform, auctor intellectualis van de pers
en propaganda-actie tegen Joegoslavië uit
de dagen van de „oude" strijd
AMMAN (Reuter) De Jordaanse pre
mier. Soeleiman Naboelsi, heeft, in de Jor
daanse tweede kamer meegedeeld, dat in
februari via diplomatieke kanalen Brits-
Jordaanse onderhandelingen zullen begin
nen over beëindiging van het verdrag tus
sen beide landen, terugtrekking van de
Britse troepen en opheffing der Britse
bases. Het parlement aanvaardde met al
gemene stemmen het aanbod van Egypte,
Syrië en Saoedi-Arabië tot een jaarlijkse
bijstand van 12.500.000 pond, ter vervan
ging van de Britse subsidie.
Te Damascus verluidt dat de Jordaanse
regering de wens te kennen heeft gege
ven, zich aan te sluiten bij de voorge
stelde Syrisch-Egyptische federale unie en
zij heeft in dezen Syrië benaderd. Waarne
mers te Damascus wijzen er op dat Jor
danië in mei een economische unieover
eenkomst met Syrië heeft gesloten, dit feit
zal het deelnemen van Jordanië in een
Syrisch-Egyptische unie kunnen verge
makkelijken.
De Britse minister van Buitenlandse Za
ken, Selwyn Llovd, heeft te Londen ver
klaard dat het Brits-Jordaanse verdrag
van 1948 voor Groot-Brittannië „van ge
ringe strategische waarde" is. Lloyd zei,
dat de UNO „en onze vrienden in de Ver
enigde Staten" in het Nabije Oosten een
zware verantwoordelijkheid op zich heb
ben geladen. „Tot op zekere hoogte hebben
zij iets uit onze handen genomen. Met be
zorgdheid zullen we afwachten hoe zij zich
van die verantwoordelijkheid kwijten.
„We moeten rechtstreeks of zijdelings doen
wat we kunnen en er voor zorgen, dat uit
de huidige toestand oplossingen voortko
men voor de voornaamste vraagstukken",
aldus Lloyd.
LONDEN (Reuter/U.P.). Radio-Mos
kou heeft een officiële verklaring van het
Russische persbureau Tass omgeroepen,
waarin staat dat de Verenigde Staten voor
stellen Amerikaanse bases in andere lan
den te gebruiken om „een kernoorlog voor
te bereiden". In de verklaring worden de
regeringen van de Verenigde Staten en
de betrokken landen gewaarschuwd dat zij
de volledige consequenties van hun daden
zullen moeten dragen. De Sovjet leiders,
aldus de verklaring, hebben kennis geno
men van Amerikaanse persberichten over
de voorgestelde kernbases in West-Europa,
Turkije, Perzië, Japan en andere landen en
zijn ervan overtuigd dat de volken van
deze landen, die op het punt staan in de
Amerikaanse plannen voor een kernoorlog
verwikkeld le raken, het gevaar zullen
onderkennen en tegengaan. De ware be
tekenis van het Amerikaanse plar>. volgens
de verklaring is, dat de bevolking van die
landen waar de bases zullen worden opge
richt, de eerste en voornaamste slachtoffers
van een kernoorlog zullen zijn.
De „Pravda", het blad van de Russische
communistische partij, schrijft, dat de Ver
enigde Staten achter zijn bij de ontwikke
ling van bestuurbare projectielen voor
lange afstand, die een kernlading kunnen
vervoeren. „De Verenigde Staten bezitten
in geen geval een monopolie op het gebied
van kernwapens en nog minder op het ge
bied van de ontwikkeling van bestuurbare
langeafstandsprojectielen", aldus de „Prav
da" in een commentaar op Amerikaanse
persberichten, dat de Verenigde Staten van
plan zijn naar bevriende landen militairen
te sturen, die voor een eventuele kern
oorlog zijn uitgerust met de jongste typen
bestuurbare projectielen. Het blad waar
schuwt bedoelde landen, dat aanvallen, die
van hun grondgebied uit worden onderno
men, met dezelfde wapens beantwoord zou
den worden.
