/rok r0-//
E Ck
Van dag tot dag
Duncan Sandys beschikt over
verstrekkende bevoegdheden
„Onbedoelde" schimpscheut van
Dulles op Britten en Fransen
Finse en Amerikaanse film
Zes minuten
Eén seconde
Centrale figuur in het Britse kabinet
ter reorganisatie van de defensie
Oneven aan
de redactie
State Department kwam in aller,'ijl
met nadere uitleg op de proppen
ZATERDAG 26 JANUARI 1957
3
W
Zó boeiend is nu PANORAMA
Uitslag Brylcreem
Televisieprijsvraag
Dreigbrieven en aanslagen
in Zuid-Tirol
Twaalf boeren vermoord in
Algerijns dorp
Welwillendheid in V.S.
tegenover Pools bezoek
„De onbekende soldaat"
„Morgen zal ik huilen"
C^raatótoel
Voor goede en
duurzame vloeren
EDELHOUT
vloeren
HAARLEM
Modernste divisie naar
West-Duitsland
ADVERTENTIE
Tot nadere overpeinzing in dit week
einde ligt het vraagstuk voor ons, hoe men
een geheel land in de tijd van zes minuten
volledig in staat van voorbereiding op een
atoombomaanval kan brengen. Dit lastige
probleem is - tot troost van degenen die
dit komende weekeinde andere dingen aan
het hoofd hadden - ook in studie genomen
door Canadese, Amerikaanse en Britse
deskundigen. Deze oorlogskenners hebben
namelijk ontdekt dat het intercontinentale,
geleide projectiel met atoomkrachtvulling,
waarvan de constructie een der laatste
prestaties der strijdmiddelenindustrie is,
weliswaar in staat stelt de vijand onbarm
hartig en snel aan te grijpen op verre af
stand, doch dat de schaduwzijde van deze
mogelijkheid gevormd wordt door een bij
na absolute onmacht tot verdediging tegen
dergelijke projectielen van vijandelijke
oorsprong. Zes minuten liggen er tussen
het vroegste tijdstip waarop de radarlinie
de nadering van het projectiel verraadt èn
het tijdstip, waarop het elk willekeurig doel
in den lande kan hebben bereikt.
Deze zes minuten zijn aan de krappe
kant, wanneer men bedenkt dat in deze
tijdsruimte de volgende dingen moeten
gebeuren: Het projectiel moet worden ge
ïdentificeerd, gecatalogiseerd naar type en
lading, de richting en waarschijnlijke be
stemming ervan moeten worden achter
haald, de waarschuwingssystemen moeten
in werking worden gesteld, bestrijdings
middelen aan anti-projectielen en jagers
moeten worden gerequireerd, de grote
wooncentra, die in het waarschijnlijk doel
gebied liggen, moeten worden geëvacueerd,
de hulpdiensten voor de bescherming der
burgerbevolking moeten worden opgeroe
pen, de voorraden bloedplasma en verband
middelen moeten worden gedirigeerd naar
de bedreigde plaatsen, ambulances en dok-
tersploegen moeten hun marsorders krij
gen, militaire eenheden moeten uit het
doelgebied worden verwijderd.
In zes minuténEn dat is dan in het
geval er sprake is van één projectiel. Als
de vijand op het strategisch-gewiekste idee
zou komen dat ene te doen volgen door
méér, die alle verschillende bestemmingen
hebben, kan men zich voorstellen dat de
haastige voorzieningen van de aangeval
lene in de eerste zes minuten gevolgd zul
len moeten worden door nog haastiger
voorzieningen in de daaropvolgende zes
minuten, waardoor het beeld van de be
schermingsmaatregelen na, laten we zeg
gen, een half uur vergelijkingen zal op
roepen met een film uit de oude doos,
waarin de figuren als meteoren door, over
en tegen elkander schieten,
Het resultaat van deze „bescherming"
blijve maar beter buiten beschouwing. De
deskundigen die dit vraagstuk onder ogen
zien, hebben verklaard, „dat de operatie
buitengewoon snel zal en accuraat zal moe
ten geschieden om van waarde te zijn."
Dat „buitengewoon snel" kan men zich in
verschillende gradaties voorstellen, doch
de gradatie die vereist zou zijn om succes
te hebben, gaat het voorstellingsvermogen
ruim te boven.
Men kan over deze dingen op luchtige
toon badineren, omdat zij komen te vallen
buiten de sfeer van datgene wat au sérieux
moet worden genomen. Zij zijn over het
aller-ernstigste heen door hun volkomen
illusoir karakter. Wanneer die projectielen
inderdaad kómen, kan men zes minuten
lang dingen doen die lijken op „bescher
mingsmaatregelen", doch in werkelijkheid
slechts gebaren zonder resultaat zijn. Daar
komt het op neer.
De werkelijk effectieve beschermings
maatregel die het mensdom is overgeble
ven, is dus logischerwijs: zo veel mogelijk
trachten te voorkomen dat ze komen. De
ernst gaat terug naar ver vóór het tijdstip,
waarop de projectielen worden gelanceerd.
Naar de politieke podia, naar de gezonde
hersenen van mensen die op deze podia
een taak vervullen - en die evengoed weten
als wij, dat het redden of beschermen der
wereldbewoners niet meer gebeuren kan
in die fatale zes minuten, doch gebeuren
moet in de jaren die ons gegeven zijn in
het heden, terwijl de projectielen nog leeg
in hun hangars staan.
Sinds de laatste wapenstilstand zijn nu
twaalf jaren voorbijgegaan. Dat is meer
dan twaalf miljoen vijfhonderdduizend mi
nuten. Wanneer in deze tijd de operatie
„vrede" zou zijn uitgevoerd met de „accu
ratesse en de buitengewone snelheid", die
de verdedigingsdeskundigen aanbevelen
voor de fatale zes minuten als het reeds
te laat is, zouden we een onbezorgd week
einde tegemoetgaan.
Onze troost is, dat wij op nog vele mil
joenen nieuwe, bruikbare minuten der toe
komst blijven hopen.
In één seconde kan een mensenleven
vernietigd worden. Die dodelijke seconde
viert morgen weer hoogtij op de ongetwij
feld drukke wegen. Door de staking van
het rijverbod heeft wellicht een opeen
hoping plaats van zondagsrijders, waardoor
de vrije zondagen een maximum aan on
veiligheid zullen produceren. Er valt niets
te zeggen voor een herhaling van deze
sporadische vrije rij-zondagen. Een alge
mene beperking der snelheid zou, zowel
uit het oogpunt van benzinebesparing als
van veiligheid, verre te prefereren zijn,
vooropgesteld dat de verkeerspolitie in
staat is er streng de hand aan te houden.
Mensenlevens zijn waardevoller dan ben
zine, doch als men beide kan sparen door
één en dezelfde maatregel, moet men dat
niet laten.
Intussen: autorijders en alle andere weg
gebruikers, maakt als matige en verstan
dige mensen een verantwoord gebruik van
de weg op deze eerste vrije zondag! Vult
de plaatsen op de dodenlijst niet aan, die
door het rijverbod op zondag leeg bleven.
y,
v\
Van onze correspondent in Londen)
De nieuwe Britse minister van Defensie,
Duncan Sandys, is in het nieuwe kabinet
de centrale figuur geworden, die over grote
bevoegdheden zal beschikken om de drin
gend nodige reorganisatie van de strijd
krachten tot stand te brengen. Welke
naar men hoopt tot drastische bezuiniging
zal leiden. Dit is het doel waarnaar de Brit
se regering al lang streeft omdat dit de
enige manier zal zijn om de Britse econo
mie gezond te maken. Hoewel de gehoopte
internationale ontspanning, als voorwaarde
voor inkrimping van de bewapening is uit
gebleven en er in het Nabije Oosten een
nieuwe crisis is ontstaan, laat de Britse
regering zich niet weerhouden de strijd
krachten te verminderen omdat zulks ook
strategisch noodzakelijk is. Massale legers
en luchtmachten worden op den duur over
bodig geacht omdat zij door nieuwe tech
nische wapens kunnen worden vervangen,
waarbij de vuurkracht nog zal toenemen.
Duncan Sandys zal de tegenstand van de
drie militaire departementen (Oorlog, Ma
rine en luchtvaart) moeten overwinnen,
waartussen ook in Groot-Brittannië een ri
valiteit bestaat, die vaak remmend werkt
op het geheel. Tot dusver was de minister
van Defensie de gelijke van zijn naaste col
lega's, wier werk hij moest coördineren.
Thans wordt hij hun chef. Sommigen vin
den zijn bevoegdheden nog niet groot ge
noeg. De minister van Defensie zal de be
slissende stem hebben in de gehele defen
sie-politiek, inclusief benoemingen salaris
sen en algemene dienstvoorwaarden. Aan
minister Sandys wordt de voorzitter van
de commissie van de stafchef, luchtmaar-
schalk Sir William Dickson als stafchef
toegevoegd. De luchtmaarschalk, die voor
taan aan hem verantwoordelijk is, zal naar
men verwacht, worden opgevolgd door ad
miraal Mountbatten.
Naar Washington
Sandys is gisteren naar Washington ver
trokken voor overleg met zijn Amerikaanse
ambtgenoot Wilson over het stroomlijnen
der Britse strijdkrachten. Men hoopt dat de
Verenigde Staten bestuurbare projectielen
zullen leveren. Premier MacMillan deelde
gisteren in het Lagerhuis mede dat hij San
dys heeft opgedragen een defensie politiek
voor te bereiden, die zal leiden tot een aan
zienlijke vermindering van kosten en tot
besparing van mankracht, de strijdkrachten
te reorganiseren en beslissingen te nemen
over omvang, vorm, organisatie en het op
stellen van de strijdkrachten, alsmede in
zake het materiaal-wetenschappelijk on
derzoek en betaling.
Nooit tevoren heeft een departementale
minister over een dergelijke bevoegdheid
beschikt. Het leger zal aanzienlijk worden
ingekrompen en nauwer met de luchtmacht
worden verbonden waarvan het bepaalde
grondtaken zal overnemen. De marine zal
worden ingekrompen. Vliegdekschepen zul
len waarschijnlijk onder operationele con
trole van de luchtmacht worden geplaatst.
De luchtmacht komt hoe langer hoe meer
onder leiding van deskundige beheer
sing die de nieuwste bestuurbare projec
tielen zullen moeten behandelen. Men ge
looft dat MacMillan streeft naar een bezui
niging van twee honderd miljoen pond ster
ling op een totale jaarlijkse defensie-begro
ting van 1500 miljoen pond. Misschien moet
de indiening van de algemene begroting,
die in de eerste week van april moet ge
schieden, daartoe worden uitgesteld.
Veel hangt af van het resultaat van het
bezoek van Sandys aan de Verenigde Sta
ten. Hij hoopt een regeling tot stand te
brengen voor de uitwisseling van informa
ties op het gebied van de kernenergie voor
vredelievende doeleinden, waarmee Groot-
Brittannië de Verenigde Staten voor is, in
ruil voor bestuurbare projectielen met een
kernlading. Een punt van critiek is dat nu
de afzónderlijke militaire departementen
ondergeschikt worden aan defensie, de mi
nisters zwakker staan tegenover de mili
taire leiders, als die niet op een overeen
komstige wijze worden ingedeeld.
Samenwerking
(Reuter/AFP) Sandys verklaarde
voor zijn vertrek, dat eventuele verminde
ringen of wijzigingen, waarvan er enkele
waarschijnlijk „te overwegen" zijn, zich in
een samenhangend militair plan over de
komende paar jaar moeten uitstrekken. Op
de vraag, of Groot-Brittannië op het ge
bied van geleide projectielen waarschijnlijk
afhankelijker zal worden, antwoordde de
minister: „Ik streef naar nauwere samen
werking. Dit betekent, dat wij beiden tijd
en geld sparen, vlugger met het werk op
schieten en dubbel werk vermijden".
Volgens de „New York Times" kan mi
nister Sandys in Washington rekenen op
„sympathieke belangstelling". Groot-Brit
tannië is nog steeds een mogendheid van de
eerste rang, in staat om een grote rol in
de wereldaangelegenheden te spelen, aldus
het blad.
ADVERTENTIE
Door de overweldigende deelname had de
jury enkele dagen meer tijd nodig om alle
rijmpjes zorgvuldig te beoordelen. Maar hier
zijn dan de gelukkige winnaars:
De HOOFDPRIJS, een PHILIPS TELE
VISIETOESTEL ter waarde van 995.— gaat
naar de gulle gever J. van Wonderen, Gen.
Spoorlaan G6 hs, Haarlem, die de Brylcreem
T.V.set cadeau gaf aan A. van Wonderen,
Medanstraat 31 rood, Haarlem, welke laatste
daardoor dus eveneens een PHILIPS TELE
VISIETOESTEL ontvangt. De overige prijzen
wees de jury als volgt toe: PHILIPS Draag
bare Radio's: W. G. Visser, Schietbaanlaan
40 B, Rotterdam (gever) en W. J. Visser, Van
Boetselaerlaan 133, Den Haag (ontvanger).
PHILISHAVE electr. scheerapparaten voor
de gevers: J. Lorier, Gladiolenstraat 16, En
schede, H. W. A. E. Tuil, Waterstraat 39,
Delfzijl en D. O. Dijkstra, Baanweg, Har
derwijk en voor de ontvangers: T. van der
Lende, Uiterdijkenweg 7, Noord-Oostpoldei,
L. Damminga, v. Beresteynstraat 8, Veendam
en L. J. Molenaar, Burg. v. Meursstraat 39,
Harderwijk.
(Verkort weergegeven)
Portiek. - Het aantal ingezonden brieven
over de woningnood in verband met het
Haarlemse „portiekgeval" is te groot, om
ze alle ook zelfs verkort te plaatsen. Wy
verwyzen echter naar het artikel Van Dag
Tot Dag van donderdag j.l., waarin de in
zenders merendeels een antwoord of al
thans een verduidelijking vinden. -
(Red.)
BOLZANO (Reuter) De hoofdredac
teur van het blad „Alto Adige" heeft een
brief ontvangen van de „EOKA van Zuid-
Tirol", waarin gedreigd wordt, dat het ge
bouw van de krant te Belzano zal worden
opgeblazen. In de envelop zat een stuk
lont. Een blad in de omgeving heeft een
dergelijke dreigbrief ontvangen.
Het Italiaanse ministerie van Binnen
landse Zaken maakte onlangs bekend, dat
men in dit Duitssprekende deel van Noord-
Italië een „terroristische organisatie" had
ontdekt. Tot dusver zijn negen personen
aangehouden wegens drie bomaanslagen.
De leiders van de 215.000 bewoners van
dit gebied, dat vroeger deel uitmaakte van
het Oostenrijks-Hongaarse rijk, eisen gro
tere autonomie van Italië. Dit heeft het
afgelopen halve jaar wat wrijving tussen
Oostenrijk en Italië veroorzaakt.
BOLZANO (U.P.). Op 19 mei zullen
in de Italiaanse provincie Trentino-Alto-
Adige (Zuid-Tirol), waarin Bolzona en
veertig kleine Duits-talige steden en dor
pen liggen, gemeenteraadsverkiezingen
worden gehouden. Bij de regionale ver
kiezingen van verleden jaar behaalde de
Zuid-Tiroolse volkspartij in Bolzano de
meerderheid. In Trento kregen de Ita
liaanse partijen de meerderheid. Beide
districten vormen een deel van de Alto
Adige, het tussen Oostenrijk en Italië om
streden gebied.
WASHINGTON (AFP/Reuter) „Wat| medewerking te verlenen aan de nieuwe
dapperheid betreft hebben de Verenigde j Amerikaanse politiek, dat de Britten hun
Staten geen bondgenoten voor wie zij meerj bewapening in de hele wereld besnoeien
achting koesteren dan de Fransen en deen dat hij het daarom zeer betwijfelt of zij
Britten", zo heeft de woordvoerder van het
Amerikaanse departement van Buitenland
se Zaken verklaard, om te voorkomen, dat
er een verkeerde uitleg zou worden gege
ven aan de uitlating van minister Dulles
tegenover twee senaatscommissies dat hij,
ingeval hij als Amerikaans soldaat geroe
pen zou worden in het Nabije Oosten te
strijden, zich veiliger zou voelen", als hij
geen Britse en Franse troepen naast zien
zou hebben. Volgens de woordvoerder had
Dulles, door zich tegen een eventueel op
treden van Franse en Britse troepen in het
Nabije Oosten uit te spreken, de indruk
willen vermijden, dat de Verenigde Staten
willen terugkomen van de resolutie van de
UNO-Assemblée, waarin de terugtrekking
van de Frans-Engelse strijdkrachten uit
Egypte werd geëist.
De twee invloedrijkste Britse dagbladen
critiseren Dulles' uitlating. De „Times"
(onafhankelijk) noemt het „betreurens
waardig" dat de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken zich „opnieuw een van
zijn rampzalige opmerkingen" heeft laten
ontglippen. De liberale „Manchester Guar
dian" schrijft dat Dulles „opnieuw tussen
de stekelige cactussen van de Britse taal
zwerft" en klaagt dat hij teveel praat. De
„Daily Express" is van mening dat Dulles
de „machtigste diplomaat is van deze eeuw"
maar „niet de diplomatiekste".
Dulles zei in antwoord op de vraag van
een Democratische senator, wat de hou
ding van Groot-Brittannië en Frankrijk zal
zijn als deze landen gevraagd wordt hun
bereid zullen zijn op het ogenblik uitbrei
ding van hun verplichtingen te overwegen.
Dulles zei dat Frankrijk de handen vol
heeft in Noord-Frankrijk en dat Groot-
Brittannië en Frankrijk zware verplichtin
gen tegenover de NAVO hebben. Het ge
tuigt volgens Dulles niet van werkelijk
heidszin te veronderstellen dat Amerika in
het Nabije Oosten veel militaire steun van
beide landen zal krijgen. Hij verklaarde
dat de Amerikaanse zesde vloot, die in de
Middellandse Zee opereert, een strategi
sche reserve vormt die zonodig gebruikt
kan worden.
„Ernstig gewond"
In antwoord op verzoeken van Democra
tische zijde om een witboek te publiceren
over de Amerikaanse politiek ten aanzien
van het Nabije Oosten, verklaarde Dulles,
dat dit „onherstelbare schade zou berok
kenen" aan de betrekkingen met Groot-
Brittannië en Frankrijk en „oude wonden
zou openhalen". De minister voegde hier
aan toe, dat men vele vitale aspecten van
de Amerikaanse politiek in het Nabije Oos
ten alleen kan vinden in zeer vertrouwelij
ke stukken, die met staatshoofden in dit
gebied zijn uitgewisseld. Naar aanleiding
van een uitlating, dat hij Groot-Brittannië
en Frankrijk „ernstig had gewond", zei
Dulles, dat deze wonden niet door zijn po
litiek waren veroorzaakt, maar door „de
politiek, die andere regeringen in het ver
leden hebben gevoerd".
bij
ADVERTENTIE
BENZINE
14 gulden per L komt elke dag terug.
Bespaar daarop d.m.v.
RENAULT 4 of RENAULT DAUPHINE
Ruime 4 pers. wagens en1 op 17
GARAGE DEN HOUT
ORAN (AFP). - Franse veiligheidstroe
pen hebben ontdekt, dat Algerijnse opstan
delingen in een dorp nabij Nedromah
twaalf boeren hebben vermoord. Zeven
dorpelingen werden met zware verwon
dingen in een ziekenhuis opgenomen.
Bij operaties zijn meer dan honderd op
standelingen gedood. In Oran zijn bij een
onderzoek naar aanleiding van de arresta
tie van Benallah Hadj, die als plaatsver
vangend leider van het verzet wordt be
schouwd, 52 verzetsstrijders aangehouden.
Volgens Franse kringen zijn er tekenen
die er op wijzen dat de staking van de
Mohammedanen, welke tegelijk met het
Algerijnse debat in de UNO zou beginnen,
maandag zal ingaan.
WASHINGTON (A.F.P.) De Verenigde
Staten zyn zich bewust van de problemen,
waarvoor Polen zich gesteld ziet en over
wegen met welwillendheid een voorstel met
het oog op een bezoek van een Poolse eco
nomische delegatie aan de Verenigde Sta
ten, aldus heeft de woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
HET FINSE FILMWERK „De onbekende
soldaat" is in ons blad reeds bij de lezers
geïntroduceerd. Toch is daarmee niet het
laatste woord gezegd, want de mogelijk
heid mijn bewondering te uiten en een
overstelpende hoeveelheid indrukken zwart
op wit onder woorden te brengen - aan de
behoefte daartoe te voldoen - grijp ik graag
aan nu het erom gaat „De onbekende sol
daat" naar de maatstaven van de film-
critiek te beoordelen. Die beoordeling is,
zoals gezegd, vol bewondering. Er zijn
maar heel weinig films, die de oorlog zo
eerlijk onder ogen zien als deze film doet. j
Er zijn ook maar heel weinig films, die j
mannen, tot de oorlog opgeroepen, zó laten
zien als zij ons onder ogen komen. Het is
de strijd van de Finnen tegen de Russen,
welke in beeld is gebracht. Het is niet een
historische documentatie van wapenfeiten,
geen boekstaving van heldendaden, het is
de strijd en de strijd alleen en die tot in
de kern. Een verschrikkelijke strijd vol
gruwel van doden en gewonden. De doden
vallen bij tientallen, de gewonden en ver
minkten zijn talloos. Zij worden aange
schoten als het loofwerk van de bomen,
dat onder het geweld van het granaatvuur
loslaat van de takken, neerstort en van de
stam ligt losgerukt: de natuur krimpt in
een onder de moordende salvo's. Dit ver
band tussen natuur en mens, de tegen
natuurlijkheid van al die vernietiging, die
aanslagen op jong leven vol beloften, is
een der aangrijpendste karaktertrekken
van deze film, beklijvend in uw herinne
ring.
Maar even treffend om zijn onontkoom
bare eerlijkheid is de houding weergegeven
der soldaten, die dat alles moeten mee
maken. Zij schieten uit angst, uit lijfsbe
houd, ja, in de ontreddering der waarden,
uit vernietigingsdrift. Ze willen léven! Ze
zijn er soms lafaards voor, maar meesten
tijds lotgenoot met hun lotgenoten, kame
raad met hun kameraden, tot sterven be
reid, het risico ervoor nemend, al was het
maar om een paard in veiligheid te bren
gen. En ze morren tegen hun meerderen,
„organiseren" clandestien eten en drink
gelagen, kunnen balsturig, dwars en nukkig
zijn met dezelfde aandrift waarmee ze on
verzettelijkheid paren aan dapperheid. Ze
1 zijn „gewone jongens", zoals Hollandse
Zaken vrydag op een persconferentie ge- S(JWagfn dat
zijn. Ze vertonen veel over-
zegd.
President Eisenhower heeft verklaard,
dat men bezig is met voorbereidende
maatregelen voor Poolse aankopen op kre
diet van landbouwmachines en uitrusting
voor kolenmijnen in de Verenigde Staten.
De president gaf niet aan van welke om
vang de Poolse aankopen zullen zijn. De
Poolse regering heeft ook te kennen gege
ven, dat zij op krediet Amerikaanse katoen,
tarwe, vetten en oliën en kunstmest zou
willen kopen.
De president heeft dit verklaard in een
brief aan Thomas Gordon, de democrati
sche voorzitter van de commissie voor bui
tenlandse betrekkingen van het Huis van
Afgevaardigden, die op hulpverlening aan
Polen had aangedrongen.
eenkomst in houding en gedrag met de
Hollandse soldaat, beseffend te stammen
uit een klein volk, dat het in de wereld
niet te vertellen heeft. Vandaar dat men
in de film geen holle leuzen tegenkomt.
Een klein volk kan in een oorlog tegen
een overmacht niets met leuzen beginnen.
Ook dat ervaart men in „De onbekende
soldaat" als een axioma. Iedere soldaat is
het zich bewust. De oorlog wordt herleid
tot het loutere doden of gedood worden.
Een document humaine is deze film, een
aanklacht tegen de mens zelf, tegen de
gruwzaamheid van de oorlog. De grens
tussen leven en dood valt er weg. De
eeuwigheid rijst achter de verschrikkingen
op als een zwijgende rechter.
De film is ingezet in het Haarlemse
Toch een weerbarstig soldaat.
Lido-theater. Ze vraagt sterke zenuwen en
een zeker geduld van de toeschouwer, wan
neer hij van hele dialogen maar een karige
zinsnede, doorgaans te laat, in vertaling
voor zich ziet.
VERSLAAFDHEID AAN DE DRANK is
meer dan eens het onderwerp geweest van
een Amerikaanse film. Billy Wilder werkte
het thema verrassend sterk uit in „Lost
week-end". Een gezapige variant leverde
de verfilming van „Het meisje van buiten"
op. Thans is het de Hollywoodse filmmaker
Daniel Mann, die met een nieuwe uitwer
king komt in „Morgen zal ik huilen". De
titel belooft niet veel goeds, de tranen
immers dreigen rijkelijk te vloeien. Ze
doen dat inderdaad. We zitten van meet af
aan in de narigheid. Twee factoren dragen
er toe bij, dat die narigheid ons niet altijd
zo naar het wezen wordt getoond en ont
roert als men voor een perfecte weergave
had mogen veronderstellen. Op de eerste
plaats krijgt men een te vluchtige en op
pervlakkige indruk van de hoofdpersoon -
een aan de drank geraakte filmster ditmaal
- en op de tweede plaats is er te weinig
tegenwicht voor al haar ellende in de vorm
van situaties, waarin een bevrijdende lach
zorgt voor de nodige ontspanning. Zo ge
concentreerd op het innerlijk als „Lost
week-end" is „Morgen zal ik huilen" bij
lange na niet, noch zo gaaf naar evenwicht
van constructie.Terwijl in „Lost week-end"
de gebeurtenissen zich ontwikkelden in
een strakke lijn naar de tragische climax,
worden zij in „Morgen zal ik huilen" ver
brokkeld tot verschillende episoden, waar
in telkens de draad opnieuw wordt opge
nomen. Pas tegen 't einde na de wanhoops-
scène tussen moeder en dochter krijgt de
film allure en bekommert ze zich meer om
de mens dan om de franje. Die franje
wordt wel erg benadrukt in deze film. Ik
bedoel ermee de omgeving, luchtig en ver
veeld, waarin de hoofdpersoon verkeert. Ze
danst en zingt en verwerft zich daarmee
naam. Te uitvoerig doet men ons dat uit
de doeken. Ze wordt door haar moeder
voortdurend geleid en beschermd. Wel heel
abrupt maakt ze zich daarvan los na de
dood van de man, die ze liefheeft - een
verscheiden, waarvan ons de ingrijpende
betekenis niet duidelijk wordt gemaakt. Ze
probeert verder te leven en leert de stimu
lans van de alcohol kennen. Maar al spoe
dig kan ze er niet meer buiten en voert
haar behoefte op. Ze is zelden meer nuch
ter, wordt een stiekeme drinkster, trouwt
een dronkaard, die zich ontpopt als een
sadist en wil tenslotte de hand aan zichzelf
slaan. Het instituut der Anonieme Alcoho
listen brengt haar redding. Daar leert ze
de drank afzweren en weer meester te
worden over zichzelf. Daar ook vindt ze
een levenspartner, aan wiens zijde haar
toekomst veilig is.
ONVERDEELDE BEWONDERING kan
ik voor „Morgen zal ik huilen" dus niet
opbrengen. Het gegeven vereiste een deli
cate behandeling, maar dat hield niet in
dat Mann nu bepaald navrante beelden uit
de weg moest gaan. Hij deed dat in het
begin beslist veel te veel. Dat men „Mor
gen zal ik huilen" toch niet als een teleur
stelling afschrijft, valt te verklaren uit de
onloochenbare suggestieve kracht van het
„eind goed, al goed", waarmee wij wat wij
misten vergoelijken èn de spelkracht van
Susan Hayward, die ons zo niet overal een
filmcreatie, dan toch een toneelcreatie
offreert, waarnaar men geboeid zit te
kijken.
De film loopt in Cinema Palace te Haar
lem.
P. W. Franse
De alcoholiste op haar zwerftocht
door de stad.
€)p de
De Generaal En Ik
„Proost!", zei de generaal en hij knip
oogde me toe van over de rand van zijn
glas sodawater-met-iets-d'r-in.
Ik zei ook „proost". Ja! Wat moet een
mens anders doen in zo'n geval, wees
eerlijk.
Het was in een ver land, of liever er
boven, want we zaten tegenover mekaar
in een vliegtuig.
„Ja, zo is het", zei de generaal terwijl
hij zijn glas op de rand van zijn fauteuil
liet rusten en ik vond natuurlijk ook dat
„het zo was".
En zó was het dan.
Dat kwam allemaal door wat nu gaat
volgen.
De avond tevoren hadden we een soort
festijn gehad, een festijntjè dan, vanwege
een militaire parade die ik. die morgen als
onig aanwezige had mogen bijwonen.
Ik was stom-verbaasd geweest. Daar had
me een bataljon soldaten gemarcheerd,
wat zeg ik? - geparadepast, dat de
stukken er af waren gevlogen. Daar móést
mijns inziens een vèr-verdwaalde pruis
portie aan hebben gehad. De officieren
hadden gekrijst en met sabels gesalueerd
en gebliksemflïtst of het geen geld gekost
had. En dat had het dan ook niet, of vrij
wel niet, en dat zat nou weer zó...:
Ik dan, op die zonnige morgen in dat
vliegtuig tot die generaal:
„Tsjonge, generaal, ik moet eerlijk zeg
gen, m'n petje af, hoor, voor wat u me
hebt laten zien. Het was af, in één woord".
Een raadselachtige glimlach speelde om
de mond van de generaal.
Ik vatte die verkeerd op, die glimlach
dan, en ik overdreef: „Néé, werkelijk, ik
heb in mijn jonge tijd in mijn land ook
's konings rok gedragen, dus ik weet er
iets van af. Dit was een parade van vóór
de oorlog, als ik het zeggen mag".
„Tja!", zei de generaal en wenkte de
steward om nog es bij te vullen.
„Ik weet eigenlijk niet of ik..Hij aar-
zelde even, keek achter zich of er mis
schien een spion in de buurt zou zijn, om
dan, met een schouderophalen van wat
kan-mij-het-ook-bommen, te onthullen..:
„Ik kan het je ook wel zeggen, beste kae-
rel, ik weet dat je er geen misbruik van
zult maken". (Wat ik dan ook niet doe,
niewaar?). „Natuurlijk is zo'n parade eer
ste klas. Volkomen model. Hoeft zeker
niet onder te doen voor jullie leger. Maar
jd!" Hij pauzeerde even, om dan na nog
es te hebben rondgekeken te vervolgen:
„Je kent ons land niewaar? Ga dat nou
maar es verdedigen?! - Héb ik gelijk? -
Maar de mensen willen een leger. Ze heb
ben radio, ze hebben fietsen, de kinderen
een autoped. Dus mot er ook een leger
wezen. Net echt! - Hebben wij er dit op
gevonden. Wij hebben zo'n dikke duizend
uitverkoren jongens opgeleid, maar zó dat
zelfs de meest verstokte anti-militairist
het water in de mond komt als-ie ze bezig
ziet. Enfin, ik zal kort zijn. Overmorgen
zit dat bataljon, dat je gisteren gezien
hebt, 200 km verder, ik, kom dd&r heen
en ga het dan daar weer inspecteren! Het
volk is enthousiast en rènt om zo te zeggen
naar het belastingkantoor om zijn jongste
dwangbevel ongedaan te maken. En zo
reizen we het héle jaar het land door.
Nou? Hoe noemen jullie dat ook weer?"
„Goed en niet duur!", zei ik bewonde
rend.
„Drink nog es uit", zei de generaal.
Het is nu zo'n jaar of vier geleden dat
ik dit gesprek voerde. Ik heb er nooit mis
bruik van gemaakt, zeg zelf. Maar toch
- Het kost me te veel tijd en de krant te
veel ruimte om er op in te gaan, maar de
strategen onder ons moeten hier nou es
goed over nadenken.
Buziau zou zeggen: Da's niet se gék!!"
Jan van Ees
ADVERTENTIE
BONN (A.F.P.) De modernste divisie
ter wereld zal in de herfst in West-Duits
land worden gestationeerd. Het is de tiende
Amerikaanse divisie, die niet meer uit re
gimenten is samengesteld, maar uitsluitend
uit tactische gevechtsgroepen, wier grootte
niet de omvang van een bataljon te boven
gaat. De divisie beschikt over een ultra
moderne bewapening en haar gevechts
tactiek is aangepast aan de jongste ont
wikkeling op het gebied der kernwapens.
De eenheden der tiende divisie zullen in
Beieren en Hessen worden gelegerd.
