Als de melk minder duur wordt, moet de belasting omhoog HET WEER OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Overheidsbezuiniging zal pas op den duur merkbaar worden Europa's energievoorziening door atoomcentrales Ministers antwoorden de Kamer Niet blokkeren, maar subsidiëren Prijsstijging beperken is zeer moeilijk Energie en c&mm&eiMét Basisprogram der „Drie Wijzen" gaat uit van een produktie van 15 miljoen kilowatt per jaar in 1967 71e JAARGANG No 202 WOENSDAG 6 MAART 1957 3 0 2e JAARGANG No 50 Hoge gasten in Ghana Burgemeester van Deventer is benoemd tot gouverneur van Gelderland Een dode in het verkeer Vier gewonden bij botsing in dikke mist Het woord is aan V erkeer songelukken DIT JAAR: 176 DODEN Plaatselijk wat regen Overheidsbezuiniging Het juiste midden Stuk volkskracht Geen extra verhoging kinderbijslag voor grote gezinnen Veerboot omgeslagen op de Elbe: 28 Russen verdronken Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15, fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Ter gelegenheid van de onafhankelijk heidsfeesten in Ghana, de nieuwe naam voor de Goudkust, zijn van overal ter wereld staatslieden naar de hoofdstad Accra gekomen om hun gelukwensen aan te bieden bij de geboorte van de nieuwe staat. Op de bovenste foto ziet men de hertogin van Kent, die de Britse koningin vertegenwoordigt, in gezelschap van premier Kwame Nkroe- mah. Op de onderste foto ziet men de Am,erikaanse vice-president Nixon, die president Eisenhower vertegenwoor digt, met de minister van Handel van Ghana, Caseley-Heyford (links). By Koninklijk Besluit van 5 maart is met ingang van 1 april 1957 benoemd tot Commissaris der Koningin in de provincie Gelderland mr. H. W. Bloemers, sinds 1946 burgemeester van Deventer. De heer Bloemers werd op 2 mei 1908 te Borculo geboren. Hij doorliep het gym nasium in Arnhem, studeerde aan de uni versiteit van Utrecht rechtswetenschappen en legde in 1932 het doctoraal-examen af. Nadat hij anderhalf jaar advocaat en pro cureur te Amsterdam was geweest werd hij met ingang van 1 maart 1934 benoemd tot burgemeester der gemeente Roden (in Drente). Op 15 maart 1941 volgde zijn be noeming tot burgemeester van Assen. In deze functie werd hij op 30 juni 1942 door de Duitse bezetter ontslagen. Na de bevrijding vervulde mr. Bloemers opnieuw korte tijd het ambt van burge meester van de gemeente Roden. Hij was toen tevens raadsheer in het bijzonder ge rechtshof te Leeuwarden. Met ingang van 20 juni 1946 werd hij benoemd tot burge meester van Deventer, welke functie hij thans nog vervult. De heer Bloemers, die niet is aangesloten bij een politieke partij, is lidmaat van de Nederlands Hervormde kerk. ADVERTENTIE Op rijksweg 15 in de Betuwe onder de gemeente D e i 1 is de 50-jarige ir. J. Ma- rischler uit Boxmeer met zijn auto in volle vaart tegen een hem tegemoetkomende vrachtauto gereden. De personenauto werd totaal verpletterd. De heer M. was onmid dellijk dood. De vrachtauto kreeg zware schade. Als gevolg van" de dikke mist is om kwart over acht vanochtend op de provin ciale weg in de Broekemeer (gem. Broek in Waterland) een dubbele botsing voorgekomen. Dicht voor twee NACO-bus- sen reed een personenauto, die plotseling krachtig remde. Het wagentje werd van achter door de eerste bus geramd en de tweede bus botste een seconde later tegen de eerste. De bussen zowel als de perso nenauto, die alle drie in de richting Am sterdam reden, liepen grote schade op. Vier buspassagiers werden gewond, van wie J. Visser uit Marken ernstig. Allen zijn overgebracht naar het Stadsziekenhuis te Purmerend. Even buiten Broek en Waterland deed zich weer een aanrijding voor, waarbij op nieuw een NACO-bus was betrokken. Toen een agent namelijk een stopteken gaf, stopte de bus zo plotseling, dat een achter op komende personenauto in volle vaart tegen de bus botste. De personenauto werd erntsig beschadigd. De chauffeur, een Rotterdammer, klaagde over inwendige pijnen. (Van onze Kamerverslag gever Vier ministers hebben gisteren in de Tweede Kamer geantwoord op de be zwaren tegen onderdelen van de bestedingsbeperking. De regering is bereid het subsidie op melk van vier cent per liter te handhaven, zodat de melkprijs niet met tien, maar met zes cent per liter zal stijgen. De handhaving van het subsidie op melk kost per jaar 60 miljoen gulden. Voor de dekking van dit bedrag denkt de regering aan twee middelen: een bescheiden verhoging van de inkomstenbelasting, welke begint bij een inkomen van 8000 gulden per jaar of verhoging van de omzetbelasting met een kwart percent. Die laatste maatregel zou echter doorwerken in de prijzen van levensbehoeften en daarom geeft de regering de voorkeur aan verhoging van de inkomstenbelasting. Indien de Kamer deze zou afwijzen acht de regering het onvermijdelijk, dat de melkprijs met tien cent per liter stijgt. De belastingmaatregelen om de topbedrijvigheid af te remmen, zullen tijdelijk zijn, verklaarde minister Hors tra, maar de lastenverzwaring ten behoeve van de landbouw is in beginsel definitief, dat wil zeggen zolang de extra steun aan de landbouw nodig is. Tegemoetkomend was ook minister Mansholt ten opzichte van de blokkering van de 50 miljoen gulden eigenaarslasten voor de landbouw. De Kamer had dit „koude socialisatie" genoemd en vooral be zwaar gemaakt tegen de voorwaarden, die zouden worden verbonden aan de uitbeta ling van de gelden. Deze moeten worden besteed voor verbetering van bedrijfsge bouwen. Zij zouden niet worden uitgekeerd voor te kleine bedryven, die volgens de minister niet levensvatbaar zijn. Een uitweg is misschien mogelijk, zei minister Mansholt, door de 50 miljoen niet uit te keren aan de boeren, maar beschik baar te houden om subsidies te verlenen voor verbetering van bedrijfsgebouwen. In dien daarvoor een meerderheid in de Ka mer zou zijn te vinden zou een subsidie systeem moeten worden uitgewerkt. Het liefst zou minister Mansholt zien, dat het Landbouwschap deze zaak regelt. Minister Zijlstra zette uiteen, dat het zeer moeilijk zal zijn de prijsstijging tot eind 1957 te beperken tot 6.8 percent en haar beneden de grens te houden, die voor de vakbeweging aanvaardbaar is zonder looneisen te stellen. Het percentage is aan de krappe kant, ook als de verhoging van de melkprijs over langere tijd wordt ver deeld. Van belang zal het daarom zijn, dat verlaging van de prijzen op de wereld markt spoedig doorwerkt naar beneden. „We staan voor een zware opgave, zei minister Zijlstra, maar toch zullen we moe- Ludwig Börne: Het begin van alle wijsheid is: over niets berouw hebben. ADVERTENTIE BARTELÏORISSTR. HAARLEM IEL '3439 FERÏX B0LSTR. 48 ADAM TEL 717162 Gestreepte Dames Blazers ƒ57.50 Tengevolge van verkeersonge- lukken in ons land zijn in 1957 om het leven gekomen 176 personen, van wie 25 kinderen. AjCCOLX>CO<XXXX>DCOCOC<XX>^XCCOCCCCOCCCCCCCCCCCCCOCOC''' VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van woensdagavond tot donderdagavond, opgemaakt om 11.15 uur: Wisselende bewolking met plaatselijk wat regen. Overwe gend matige wind uit zuidelijke richtingen. Dezelfde tempera turen of iets hogere. Volledige weerrapporten op pagina twee. ÖOOCO^U>LXXOCo-^UOtXXXXXXXXXXXXXXXXXXXjCOtXXXXXXXX*JOC DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF PAGINA'S Het comité der „Drie Wyzen", de drie vice-voorzitters van de Europese Kolen- en Staalgemeenschap, Armand, Etzel en Giordiani, die een pragramma zullen op stellen voor de produktie van elektrische energie in de toekomst, hebben hierover besprekingen gevoerd in Amerika en En geland. Zy zullen een rapport uitbrengen aan de drie Beneluxlanden en aan Frank rijk, West-Duitsland en Italië, kortweg „Europa" genoemd. Over het rapport, waarvan de publikatie half april kan worden verwacht, heeft een zegsman van de „Drie Wijzen" in Am sterdam enige mededelingen gedaan. De „Drie Wijzen" noemen het resultaat van hun besprekingen in Amerika boven verwachting gunstig. Ook in Engeland hebben zij „een hartelijke tegemoetko ming" ervaren. De „Drie Wijzen" zijn uitgegaan van de beschikbare cijfers over de energiebe hoeften van „Europa". In 1870 bedroeg de wereldproduktie in tonnen steenkool 130 miljoen. Voor Engeland alleen was dit cijfer toen 80 miljoen. In 1938 was in Euro pa de produktie van energie in evenwicht met het verbruik daarvan. In 1957 impor teerden de zes landen reeds 100 miljoen ton, dat is 25 percent van het gebruik. Engeland, dat reeds atomaire energie voor de elektriciteitsproduktie gebruikt, impor teert toch nog 12 percent van zijn behoefte. De nationale produktie van de zes lan den zal in de komende tien jaren, matig geschat, met 3 a 4 percent per jaar toe nemen. Daaaruit valt al te leiden, dat de energiebehoefte deze zes landen in 1965 zouden noodzaken 200 miljoen ton en in 1975 300 miljoen ton steenkool te impor teren. Dat is 45 percent van de behoeften in die jaren. Rekening is daarbij reeds gehouden met een gering gebruik van kernenergie. Het doel waarnaar moet worden ge streefd is een stabilisatie van de import van energiegrondstoffen. Volgens de zegsman van de „Drie Wijzen" kan de vraag, hoe de import te stabiliseren, slechts worden beantwoord met: bouw elektrische centrales, waar dat economisch verkieslijk is met gebruik making van waterkracht, elders, en dat is in verreweg de grootste gebieden het ge val, met gebruikmaking van kernenergie Men heeft zich echter daarbij gerealiseerd dat indien van nu af slechts atoomcentra les werden gebouwd, de stabiliserende in vloed daarvan pas omstreeks 1961 merk baar zou worden. Het basisprogram, dat de „Drie Wijzen' in grote lijnen hebben opgesteld, beoogl dan ook te bereiken, dat van 1962 af 3 mil joen kilowatt per jaar uit kernenergie zal worden geproduceerd en vijf jaar later 15 miljoen kilowatt per jaar. Als Europa dat inderdaad bereikt, is op dat ogenblik de verlangde stabilisatie een feit. Om dit te bereiken wordt „Euratoom" gesticht. De Verenigde Staten hebben aan de toe gezegde brandstoflevering geen voorwaar den verbonden, zoals bijvoorbeeld een ver plichting de nodige industriële appara*' tuur uit Amerika te betrekken. Bij het be gin van het program zal ongeveer 2/3 deel van de industriële apparatuur in Europa zelf kunnen worden gemaakt. Dat deel wordt, naarmate de verwezenlijking van het programma vordert, steeds groter. ten proberen de prijsstijging binnen de perken te houden, want nieuwe looneisen zouden de inflatie-spiraal in beweging zetten". Vandaag zal minister Suurhoff zijn me ning zeggen over een eventuele gedeelte lijke verhoging van de kinderbijslag ten behoeve van de grote gezinnen. Voorts zal ook minister Witte nog het woord voeren en misschien ook minister-president dr. Drees. Daarna zal blijken hoe de Kamer reageert op de tegemoetkomingen van het kabinet. In antwoord op de klacht dat het rijk zelf zo weinig bezuinigt, zei minister Hof- stra gisteren, dat elke inkrimping van het staatsapparaat altijd terugvalt op particu liere belangen. Een groot deel van de rijks uitgaven betreft geen 'eigen consumptie. De zuivere apparaatskosten van het rijk vormen slechts een gering deel van de totale uitgaven, namelijk 900 miljoen gul den, waarvan 700 miljoen personeelsuit gaven en 200 miljoen materiële uitgaven. Elke bezuiniging werkt pas op den duur, zei de minister. Er zijn werken die men niet ineens kan stopzetten. Voor andere werken zijn reeds contracten afgesloten. Als eerste begin vond minister Hofstra de bezuiniging op de rijksuitgaven echter niet slecht. Er wordt naar gestreefd door verbetering van de efficiency verdere be zuiniging te bereiken. Zonder het program van beperking van de bestedingen zouden de gemeenten met haar kapitaalsuitgaven klem komen te zit ten. Als men dat overweegt, dan is een beperking van de gemeentelijke investe ringen met 75 miljoen een bescheiden bij drage om het program te doen slagen. De bestedingsbeperking is nodig voor het afremmen van de topbedrijvigheid, al dus minister Hofstra, maar daarnaast blijft wellicht belangrijker de noodzaak van verdergaande industrialisatie voor het scheppen van werkgelegenheid in de toe komst voor de toenemende bevolking. Daarom, aldus de minister, zullen wij de investeringen alleen maar tijdelijk mogen beperken. Bovendien mag uit sociaal oog punt de eis worden gesteld, dat er geen sprake mag zijn van een blijvende aantas ting van het consumptiepeil. In verband met de industrialisatie moeten wij aan dacht schenken aan de bezitsvorming en het sparen. Als wij grote en moderne in dustrieën willen hebben, moeten wij grote besparingen trachten te verkrijgen. Minister Zijlstra zei, dat op de lange duur het tekort op de betalingsbalans moet worden overwonnen door uitbreiding van de inkomsten en niet door beperking van de bestedingen. Daarom moeten de te uit bundige bestedingen afgeremd worden, maar de mogelijkheid moet openblijven voor de verhoging van de inkomsten voor nieuwe groei. Via de loon- en prijspolitiek en de bestedingsbeperking moet het juiste midden worden gevonden. De prijsstabilisatie wil noodzakelijke aanpassing van de prijzen niet verhinde ren, maar een explosieve aanpassing voor komen. Het kan wel zijn, dat het bedrijfs leven daardoor tijdelijk verlies lijdt, maar geleidelijk kan dat worden opgevangen door stijging van de produktiviteit. Tenslotte zei minister Zijlstra over de rede van prof. Oud van de vorige week, dat prof. Oud een groot staatsman is en een groot politicus. „Ik betreur het echter, aldus de minister, dat de vorige week niet de staatsman Oud en niet de politicus Oud aan het woord was, maar een amusante conferencier in een politiek cabaret, waar van men zich moet afvragen of het thuis hoort in 's lands vergaderzaal. Minister Mansholt betoogde, dat de grondgedachte van het landbouwbeleid is. dat de boer en de landarbeider, die werken op een goed beleid bedrijf, in staat zijn een redelijk deel van de welvaart te verkrij gen. Maar dan moet de landbouw alles doen voor een goede agrarische structuur, zodat de boer op den duur weer op eigen benen kan staan. Er moet op het platte land een stuk volkskracht groeien. Het garantieprijsbeleid alleen kan geen verbe tering brengen. Vele bedrijven werken niet economisch. Er is een grote groep van be drijven, die niet in staat is aan het gemid delde minimum inkomen te komen. De te kleine bedrijven behoeven niet allemaal grote bedrijven te worden, maar er moeten geen bedrijfjes blijven bestaan, waarvan de eigenaren verpauperen. Zon der saneringsmaatregelen bei'eikt men ni°t een welvarende, onafhankelijke boeren stand. Het blokkeren van 50 miljoen gul den eigenaarslasten voor de landbouw kan dienstig worden gemaakt aan de gezond making van de boerenbedrijven. Indien de 50 miljoen zouden moeten worden uitbe taald zouden de belastingen met dat be drag moeten worden verhoogd en dat :s niet mogelijk. Als er overheidsgeld wordt uitgekeerd mogen er toch wel waarborgen worden ge steld voor de besteding? vroeg de minis ter. Men heeft gesproken van aantasting van eigendom, maar zolang de overheid niets heeft uitgekeerd is er eigenlijk nog geen sprake van eigendom. Daarom kan men ook niet spreken van koude sociali satie. Een uitweg is misschien mogelijk door het bedrag van 50 miljoen gulden niet uit te keren, maar beschikbaar te houden voor het verlenen van subsidies door de overheid voor verbetering van ge bouwen, aldus de minister. Hedenmiddag: heeft minister Suurhoff in de Tweede Kamer medegedeeld, dat hij geen aanleiding ziet voor een extra-verho ging van de kinderbijslag voor grote gezin nen. De hogere lasten voor de grote gezin nen, zo zei hij, komen slechts neer op en kele tientallen guldens per jaar. BERLIJN (UP) Volgens het West- berlijnse blad „Der Abend" zijn de vorige week, tijdens Russische legermanoeuvres op de Elbe, 28 Russische soldaten ver dronken toen een overladen veerboot zonk. Een historisch ogenblik: de eerste trein rijdt de spoorwegtunnel te Velsen bin nen! Het is nog maar een materiaalwagen en ver komt hij nog niet. Hij vervoert de bielsen voor de rails, die in de tunnel worden gelegd. De „Drie Wijzen van Euratoom" - die geen familie zijn van de „Drie Wijzen van de NAVO" en wier wijsheid op een heel ander gebied ligt - zijn teruggekeerd van hun reizen naar de Verenigde Staten en Engeland Zij hebben daar uitvoering ge geven aan dat gedeelte van hun mandaat waarin zij gevolmachtigd werden, „de be voegde autoriteiten van derde landen te verzoeken, hun de inlichtingen te verstrek ken welke zij voor de vervulling van hun taak nodig hebben." Die inlichtingen hebben zij niet alleen in ruime mate gekregen, maar het contact, dat het driemanschap Armand-Etzel-Giordani bij deze gelegenheid met de Amerikaanse en Britse regeringen en wetenschappelijke instanties heeft gelegd, zal ongetwijfeld van zeer grote waarde blijken te zijn voor de groei en bloei van Euratoom, de Europese Gemeenschap voor Kernenergie, waarvan het verdrags-ontwerp waarschijnlijk mor gen zal worden voltooid. Euratoom zal immers voorlopig in ver schillende opzichten (vooral wat technische ervaring en grondstoffenvoorziening be treft) niet geheel op eigen benen kunnen staan, en zowel Britse als Amerikaanse medewerking zal, zeker in het beginsta dium, niet alleen wenselijk doch zelfs on ontbeerlijk zijn. Er ontstaat dus een zekere mate van afhankelijkheid van de twee An gelsaksische landen, die het „Kleine Euro pa" op het gebied van de atoomsplitsing nu eenmaal aanzienlijk vooruit zijn, ook al beweren we met nog zo veel recht dat deze onuitputtelijke energiebron toch maar door continentale Europeanen is ontdekt. Het driemanschap heeft er verstandig aan gedaan, die afhankelijkheid vooral in Washington ruiterlijk te erkennen, maar., er tegelijk op te wijzen, dat de Amerikaan se steun aan Euratoom voor de V. S. zelf ook voordelen biedt, vooral wat betreft het verzamelen van ervaringen met atoomreac tors voor civiel industrieel gebruik. Daar energie uit kolen of olie bij ons namelijk aanmerkelijk duurder is dan in Amerika, zal de produktie van kernenergie voor alle daagse doeleinden hier eerder commercieel mogelijk zijn dan aan de overkant van de oceaan, waar men zich om die reden veel meer op de technologische dan op de in dustriële kant van de zaak heeft toegelegd. Een grootscheeps program voor het bou wen van atoomkrachtcentrales met een ge zamenlijke capaciteit van 15 miljoen kilo watt, zoals dat in de volgende tien jaar in het kader van Euratoom kan en moet worden uitgevoerd, zal dus voor Amerika het karakter hebben van een uiterst kost baar experimenteel project, dat het niet zelf behoeft te financieren en waarvan het toch ontzaglijk veel zal kunnen leren. Tech nische en materiële steun, die Euratoom in ruil daarvoor van de V. S. ontvangt, zal dan ook geenszins het karakter van lief dadigheid hebben. En zelfs het wooi-d „af hankelijkheid" krijgt in dit verband een andere klank. Afhankelijk in een heel wat ongunstiger zin zou West-Europa worden als, bij voor beeld omdat het parlement van een der zes landen zou weigeren het verdrag te ratifi ceren, Euratoom niet tot stand zou komen. Want dan zou de produktie van kernenergie op grote schaal, die ons reeds nu voor enorme financiële problemen zal stellen, onze draagkracht volstrekt te boven gaan en dan zou het alternatief zijn: de conven tionele grondstoffen voor energie-opwek king, steenkolen en olie, in steeds grotere hoeveelheden te importeren uit landen bui ten Europa, dat wil zeggen kolen uit Amerika en olie uit de Arabische landen. Die invoer zou in 1975 - dus reeds over 18 jaar - bijna de helft van West-Europa's totale behoeften op dat gebied bedragen en de kosten ervan zouden ongeveer zes miljard dollar per jaar belopen. Nu is zes miljard dollar een geweldig groot bedrag, dat uiterst zwaar op de economieën van de zes Westeuropese landen zou druk ken, te meer omdat het daarbij om buiten landse deviezen zou gaan. Maar nóg zwaar der zou de politieke druk zijn, die we te voelen zouden kunnen krijgen. Want daar de moderne maatschappij voor haar ener- gie-produktie meer en meer van kolen op olie overgaat, zou onze afhankelijkheid van het Nabije Oosten met de dag groter wor den en zouden de Arabische machthebbers weldra in staat zijn, onze industrieën, onze elektrische centrales, ons vervoerswezen naar believen lam te leggen of te laten j functioneren. En de Arabische wereld is in het huidige stadium van zijn ontwikkeling nu eenmaal noch in politiek opzicht zo betrouwbaar, noch in economisch opzicht zo stabiel, dat het risico van zulk een afhankelijkheid ook maar in 't minst aan vaardbaar is. Alleen al om die reden moet de snelle verwezenlijking van Euratoom als een absolute noodzaak worden gevoeld. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1