Als de melk minder duur wordt,
moet de belasting omhoog
HET WEER
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Overheidsbezuiniging zal pas op
den duur merkbaar worden
Europa's energievoorziening
door atoomcentrales
Ministers antwoorden de Kamer
Niet blokkeren, maar subsidiëren
Prijsstijging beperken is zeer moeilijk
Energie en
c&mm&eiMét
Basisprogram der „Drie Wijzen" gaat
uit van een produktie van 15 miljoen
kilowatt per jaar in 1967
71e JAARGANG No 202
WOENSDAG 6 MAART 1957
3 0 2e JAARGANG No 50
Hoge gasten in Ghana
Burgemeester van Deventer
is benoemd tot
gouverneur van Gelderland
Een dode in het verkeer
Vier gewonden bij botsing
in dikke mist
Het woord is aan
V erkeer songelukken
DIT JAAR: 176 DODEN
Plaatselijk wat regen
Overheidsbezuiniging
Het juiste midden
Stuk volkskracht
Geen extra verhoging
kinderbijslag voor
grote gezinnen
Veerboot omgeslagen op de
Elbe: 28 Russen verdronken
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15,
fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Ter gelegenheid van de onafhankelijk
heidsfeesten in Ghana, de nieuwe naam
voor de Goudkust, zijn van overal ter
wereld staatslieden naar de hoofdstad
Accra gekomen om hun gelukwensen
aan te bieden bij de geboorte van de
nieuwe staat. Op de bovenste foto ziet
men de hertogin van Kent, die de
Britse koningin vertegenwoordigt, in
gezelschap van premier Kwame Nkroe-
mah. Op de onderste foto ziet men de
Am,erikaanse vice-president Nixon, die
president Eisenhower vertegenwoor
digt, met de minister van Handel van
Ghana, Caseley-Heyford (links).
By Koninklijk Besluit van 5 maart is
met ingang van 1 april 1957 benoemd tot
Commissaris der Koningin in de provincie
Gelderland mr. H. W. Bloemers, sinds 1946
burgemeester van Deventer.
De heer Bloemers werd op 2 mei 1908 te
Borculo geboren. Hij doorliep het gym
nasium in Arnhem, studeerde aan de uni
versiteit van Utrecht rechtswetenschappen
en legde in 1932 het doctoraal-examen af.
Nadat hij anderhalf jaar advocaat en pro
cureur te Amsterdam was geweest werd
hij met ingang van 1 maart 1934 benoemd
tot burgemeester der gemeente Roden (in
Drente). Op 15 maart 1941 volgde zijn be
noeming tot burgemeester van Assen. In
deze functie werd hij op 30 juni 1942 door
de Duitse bezetter ontslagen.
Na de bevrijding vervulde mr. Bloemers
opnieuw korte tijd het ambt van burge
meester van de gemeente Roden. Hij was
toen tevens raadsheer in het bijzonder ge
rechtshof te Leeuwarden. Met ingang van
20 juni 1946 werd hij benoemd tot burge
meester van Deventer, welke functie hij
thans nog vervult. De heer Bloemers, die
niet is aangesloten bij een politieke partij,
is lidmaat van de Nederlands Hervormde
kerk.
ADVERTENTIE
Op rijksweg 15 in de Betuwe onder de
gemeente D e i 1 is de 50-jarige ir. J. Ma-
rischler uit Boxmeer met zijn auto in volle
vaart tegen een hem tegemoetkomende
vrachtauto gereden. De personenauto werd
totaal verpletterd. De heer M. was onmid
dellijk dood. De vrachtauto kreeg zware
schade.
Als gevolg van" de dikke mist is om
kwart over acht vanochtend op de provin
ciale weg in de Broekemeer (gem. Broek
in Waterland) een dubbele botsing
voorgekomen. Dicht voor twee NACO-bus-
sen reed een personenauto, die plotseling
krachtig remde. Het wagentje werd van
achter door de eerste bus geramd en de
tweede bus botste een seconde later tegen
de eerste. De bussen zowel als de perso
nenauto, die alle drie in de richting Am
sterdam reden, liepen grote schade op.
Vier buspassagiers werden gewond, van
wie J. Visser uit Marken ernstig. Allen
zijn overgebracht naar het Stadsziekenhuis
te Purmerend.
Even buiten Broek en Waterland deed
zich weer een aanrijding voor, waarbij op
nieuw een NACO-bus was betrokken. Toen
een agent namelijk een stopteken gaf,
stopte de bus zo plotseling, dat een achter
op komende personenauto in volle vaart
tegen de bus botste. De personenauto werd
erntsig beschadigd. De chauffeur, een
Rotterdammer, klaagde over inwendige
pijnen.
(Van onze Kamerverslag gever
Vier ministers hebben gisteren in de Tweede Kamer geantwoord op de be
zwaren tegen onderdelen van de bestedingsbeperking. De regering is bereid het
subsidie op melk van vier cent per liter te handhaven, zodat de melkprijs niet
met tien, maar met zes cent per liter zal stijgen. De handhaving van het
subsidie op melk kost per jaar 60 miljoen gulden. Voor de dekking van dit
bedrag denkt de regering aan twee middelen: een bescheiden verhoging van
de inkomstenbelasting, welke begint bij een inkomen van 8000 gulden per jaar
of verhoging van de omzetbelasting met een kwart percent. Die laatste maatregel
zou echter doorwerken in de prijzen van levensbehoeften en daarom geeft de
regering de voorkeur aan verhoging van de inkomstenbelasting. Indien de
Kamer deze zou afwijzen acht de regering het onvermijdelijk, dat de melkprijs
met tien cent per liter stijgt.
De belastingmaatregelen om de topbedrijvigheid af te remmen, zullen
tijdelijk zijn, verklaarde minister Hors tra, maar de lastenverzwaring ten
behoeve van de landbouw is in beginsel definitief, dat wil zeggen zolang de
extra steun aan de landbouw nodig is.
Tegemoetkomend was ook minister
Mansholt ten opzichte van de blokkering
van de 50 miljoen gulden eigenaarslasten
voor de landbouw. De Kamer had dit
„koude socialisatie" genoemd en vooral be
zwaar gemaakt tegen de voorwaarden, die
zouden worden verbonden aan de uitbeta
ling van de gelden. Deze moeten worden
besteed voor verbetering van bedrijfsge
bouwen. Zij zouden niet worden uitgekeerd
voor te kleine bedryven, die volgens de
minister niet levensvatbaar zijn.
Een uitweg is misschien mogelijk, zei
minister Mansholt, door de 50 miljoen niet
uit te keren aan de boeren, maar beschik
baar te houden om subsidies te verlenen
voor verbetering van bedrijfsgebouwen. In
dien daarvoor een meerderheid in de Ka
mer zou zijn te vinden zou een subsidie
systeem moeten worden uitgewerkt. Het
liefst zou minister Mansholt zien, dat het
Landbouwschap deze zaak regelt.
Minister Zijlstra zette uiteen, dat het
zeer moeilijk zal zijn de prijsstijging tot
eind 1957 te beperken tot 6.8 percent en
haar beneden de grens te houden, die voor
de vakbeweging aanvaardbaar is zonder
looneisen te stellen. Het percentage is aan
de krappe kant, ook als de verhoging van
de melkprijs over langere tijd wordt ver
deeld. Van belang zal het daarom zijn, dat
verlaging van de prijzen op de wereld
markt spoedig doorwerkt naar beneden.
„We staan voor een zware opgave, zei
minister Zijlstra, maar toch zullen we moe-
Ludwig Börne:
Het begin van alle wijsheid is: over
niets berouw hebben.
ADVERTENTIE
BARTELÏORISSTR. HAARLEM IEL '3439
FERÏX B0LSTR. 48 ADAM TEL 717162
Gestreepte Dames Blazers ƒ57.50
Tengevolge van verkeersonge-
lukken in ons land zijn in 1957 om
het leven gekomen 176 personen,
van wie 25 kinderen.
AjCCOLX>CO<XXXX>DCOCOC<XX>^XCCOCCCCOCCCCCCCCCCCCCOCOC'''
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
woensdagavond tot donderdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Wisselende bewolking met
plaatselijk wat regen. Overwe
gend matige wind uit zuidelijke
richtingen. Dezelfde tempera
turen of iets hogere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
ÖOOCO^U>LXXOCo-^UOtXXXXXXXXXXXXXXXXXXXjCOtXXXXXXXX*JOC
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
Het comité der „Drie Wyzen", de drie
vice-voorzitters van de Europese Kolen-
en Staalgemeenschap, Armand, Etzel en
Giordiani, die een pragramma zullen op
stellen voor de produktie van elektrische
energie in de toekomst, hebben hierover
besprekingen gevoerd in Amerika en En
geland. Zy zullen een rapport uitbrengen
aan de drie Beneluxlanden en aan Frank
rijk, West-Duitsland en Italië, kortweg
„Europa" genoemd.
Over het rapport, waarvan de publikatie
half april kan worden verwacht, heeft
een zegsman van de „Drie Wijzen" in Am
sterdam enige mededelingen gedaan.
De „Drie Wijzen" noemen het resultaat
van hun besprekingen in Amerika boven
verwachting gunstig. Ook in Engeland
hebben zij „een hartelijke tegemoetko
ming" ervaren.
De „Drie Wijzen" zijn uitgegaan van
de beschikbare cijfers over de energiebe
hoeften van „Europa". In 1870 bedroeg de
wereldproduktie in tonnen steenkool 130
miljoen. Voor Engeland alleen was dit
cijfer toen 80 miljoen. In 1938 was in Euro
pa de produktie van energie in evenwicht
met het verbruik daarvan. In 1957 impor
teerden de zes landen reeds 100 miljoen
ton, dat is 25 percent van het gebruik.
Engeland, dat reeds atomaire energie voor
de elektriciteitsproduktie gebruikt, impor
teert toch nog 12 percent van zijn behoefte.
De nationale produktie van de zes lan
den zal in de komende tien jaren, matig
geschat, met 3 a 4 percent per jaar toe
nemen. Daaaruit valt al te leiden, dat de
energiebehoefte deze zes landen in 1965
zouden noodzaken 200 miljoen ton en in
1975 300 miljoen ton steenkool te impor
teren. Dat is 45 percent van de behoeften
in die jaren. Rekening is daarbij reeds
gehouden met een gering gebruik van
kernenergie.
Het doel waarnaar moet worden ge
streefd is een stabilisatie van de import
van energiegrondstoffen.
Volgens de zegsman van de „Drie
Wijzen" kan de vraag, hoe de import
te stabiliseren, slechts worden beantwoord
met: bouw elektrische centrales, waar dat
economisch verkieslijk is met gebruik
making van waterkracht, elders, en dat is
in verreweg de grootste gebieden het ge
val, met gebruikmaking van kernenergie
Men heeft zich echter daarbij gerealiseerd
dat indien van nu af slechts atoomcentra
les werden gebouwd, de stabiliserende in
vloed daarvan pas omstreeks 1961 merk
baar zou worden.
Het basisprogram, dat de „Drie Wijzen'
in grote lijnen hebben opgesteld, beoogl
dan ook te bereiken, dat van 1962 af 3 mil
joen kilowatt per jaar uit kernenergie zal
worden geproduceerd en vijf jaar later 15
miljoen kilowatt per jaar. Als Europa dat
inderdaad bereikt, is op dat ogenblik de
verlangde stabilisatie een feit. Om dit
te bereiken wordt „Euratoom" gesticht.
De Verenigde Staten hebben aan de toe
gezegde brandstoflevering geen voorwaar
den verbonden, zoals bijvoorbeeld een ver
plichting de nodige industriële appara*'
tuur uit Amerika te betrekken. Bij het be
gin van het program zal ongeveer 2/3 deel
van de industriële apparatuur in Europa
zelf kunnen worden gemaakt. Dat deel
wordt, naarmate de verwezenlijking van
het programma vordert, steeds groter.
ten proberen de prijsstijging binnen de
perken te houden, want nieuwe looneisen
zouden de inflatie-spiraal in beweging
zetten".
Vandaag zal minister Suurhoff zijn me
ning zeggen over een eventuele gedeelte
lijke verhoging van de kinderbijslag ten
behoeve van de grote gezinnen. Voorts zal
ook minister Witte nog het woord voeren
en misschien ook minister-president dr.
Drees. Daarna zal blijken hoe de Kamer
reageert op de tegemoetkomingen van het
kabinet.
In antwoord op de klacht dat het rijk
zelf zo weinig bezuinigt, zei minister Hof-
stra gisteren, dat elke inkrimping van het
staatsapparaat altijd terugvalt op particu
liere belangen. Een groot deel van de rijks
uitgaven betreft geen 'eigen consumptie.
De zuivere apparaatskosten van het rijk
vormen slechts een gering deel van de
totale uitgaven, namelijk 900 miljoen gul
den, waarvan 700 miljoen personeelsuit
gaven en 200 miljoen materiële uitgaven.
Elke bezuiniging werkt pas op den duur,
zei de minister. Er zijn werken die men
niet ineens kan stopzetten. Voor andere
werken zijn reeds contracten afgesloten.
Als eerste begin vond minister Hofstra de
bezuiniging op de rijksuitgaven echter
niet slecht. Er wordt naar gestreefd door
verbetering van de efficiency verdere be
zuiniging te bereiken.
Zonder het program van beperking van
de bestedingen zouden de gemeenten met
haar kapitaalsuitgaven klem komen te zit
ten. Als men dat overweegt, dan is een
beperking van de gemeentelijke investe
ringen met 75 miljoen een bescheiden bij
drage om het program te doen slagen.
De bestedingsbeperking is nodig voor
het afremmen van de topbedrijvigheid, al
dus minister Hofstra, maar daarnaast
blijft wellicht belangrijker de noodzaak
van verdergaande industrialisatie voor het
scheppen van werkgelegenheid in de toe
komst voor de toenemende bevolking.
Daarom, aldus de minister, zullen wij de
investeringen alleen maar tijdelijk mogen
beperken. Bovendien mag uit sociaal oog
punt de eis worden gesteld, dat er geen
sprake mag zijn van een blijvende aantas
ting van het consumptiepeil. In verband
met de industrialisatie moeten wij aan
dacht schenken aan de bezitsvorming en
het sparen. Als wij grote en moderne in
dustrieën willen hebben, moeten wij grote
besparingen trachten te verkrijgen.
Minister Zijlstra zei, dat op de lange
duur het tekort op de betalingsbalans moet
worden overwonnen door uitbreiding van
de inkomsten en niet door beperking van
de bestedingen. Daarom moeten de te uit
bundige bestedingen afgeremd worden,
maar de mogelijkheid moet openblijven
voor de verhoging van de inkomsten voor
nieuwe groei. Via de loon- en prijspolitiek
en de bestedingsbeperking moet het juiste
midden worden gevonden.
De prijsstabilisatie wil noodzakelijke
aanpassing van de prijzen niet verhinde
ren, maar een explosieve aanpassing voor
komen. Het kan wel zijn, dat het bedrijfs
leven daardoor tijdelijk verlies lijdt, maar
geleidelijk kan dat worden opgevangen
door stijging van de produktiviteit.
Tenslotte zei minister Zijlstra over de
rede van prof. Oud van de vorige week,
dat prof. Oud een groot staatsman is en
een groot politicus. „Ik betreur het echter,
aldus de minister, dat de vorige week niet
de staatsman Oud en niet de politicus Oud
aan het woord was, maar een amusante
conferencier in een politiek cabaret, waar
van men zich moet afvragen of het thuis
hoort in 's lands vergaderzaal.
Minister Mansholt betoogde, dat de
grondgedachte van het landbouwbeleid is.
dat de boer en de landarbeider, die werken
op een goed beleid bedrijf, in staat zijn een
redelijk deel van de welvaart te verkrij
gen. Maar dan moet de landbouw alles
doen voor een goede agrarische structuur,
zodat de boer op den duur weer op eigen
benen kan staan. Er moet op het platte
land een stuk volkskracht groeien. Het
garantieprijsbeleid alleen kan geen verbe
tering brengen. Vele bedrijven werken niet
economisch. Er is een grote groep van be
drijven, die niet in staat is aan het gemid
delde minimum inkomen te komen.
De te kleine bedrijven behoeven niet
allemaal grote bedrijven te worden, maar
er moeten geen bedrijfjes blijven bestaan,
waarvan de eigenaren verpauperen. Zon
der saneringsmaatregelen bei'eikt men ni°t
een welvarende, onafhankelijke boeren
stand. Het blokkeren van 50 miljoen gul
den eigenaarslasten voor de landbouw kan
dienstig worden gemaakt aan de gezond
making van de boerenbedrijven. Indien de
50 miljoen zouden moeten worden uitbe
taald zouden de belastingen met dat be
drag moeten worden verhoogd en dat :s
niet mogelijk.
Als er overheidsgeld wordt uitgekeerd
mogen er toch wel waarborgen worden ge
steld voor de besteding? vroeg de minis
ter. Men heeft gesproken van aantasting
van eigendom, maar zolang de overheid
niets heeft uitgekeerd is er eigenlijk nog
geen sprake van eigendom. Daarom kan
men ook niet spreken van koude sociali
satie. Een uitweg is misschien mogelijk
door het bedrag van 50 miljoen gulden
niet uit te keren, maar beschikbaar te
houden voor het verlenen van subsidies
door de overheid voor verbetering van ge
bouwen, aldus de minister.
Hedenmiddag: heeft minister Suurhoff in
de Tweede Kamer medegedeeld, dat hij
geen aanleiding ziet voor een extra-verho
ging van de kinderbijslag voor grote gezin
nen. De hogere lasten voor de grote gezin
nen, zo zei hij, komen slechts neer op en
kele tientallen guldens per jaar.
BERLIJN (UP) Volgens het West-
berlijnse blad „Der Abend" zijn de vorige
week, tijdens Russische legermanoeuvres
op de Elbe, 28 Russische soldaten ver
dronken toen een overladen veerboot zonk.
Een historisch ogenblik: de eerste trein rijdt de spoorwegtunnel te Velsen bin
nen! Het is nog maar een materiaalwagen en ver komt hij nog niet. Hij vervoert
de bielsen voor de rails, die in de tunnel worden gelegd.
De „Drie Wijzen van Euratoom" - die
geen familie zijn van de „Drie Wijzen van
de NAVO" en wier wijsheid op een heel
ander gebied ligt - zijn teruggekeerd van
hun reizen naar de Verenigde Staten en
Engeland Zij hebben daar uitvoering ge
geven aan dat gedeelte van hun mandaat
waarin zij gevolmachtigd werden, „de be
voegde autoriteiten van derde landen te
verzoeken, hun de inlichtingen te verstrek
ken welke zij voor de vervulling van hun
taak nodig hebben."
Die inlichtingen hebben zij niet alleen in
ruime mate gekregen, maar het contact, dat
het driemanschap Armand-Etzel-Giordani
bij deze gelegenheid met de Amerikaanse
en Britse regeringen en wetenschappelijke
instanties heeft gelegd, zal ongetwijfeld van
zeer grote waarde blijken te zijn voor de
groei en bloei van Euratoom, de Europese
Gemeenschap voor Kernenergie, waarvan
het verdrags-ontwerp waarschijnlijk mor
gen zal worden voltooid.
Euratoom zal immers voorlopig in ver
schillende opzichten (vooral wat technische
ervaring en grondstoffenvoorziening be
treft) niet geheel op eigen benen kunnen
staan, en zowel Britse als Amerikaanse
medewerking zal, zeker in het beginsta
dium, niet alleen wenselijk doch zelfs on
ontbeerlijk zijn. Er ontstaat dus een zekere
mate van afhankelijkheid van de twee An
gelsaksische landen, die het „Kleine Euro
pa" op het gebied van de atoomsplitsing nu
eenmaal aanzienlijk vooruit zijn, ook al
beweren we met nog zo veel recht dat deze
onuitputtelijke energiebron toch maar door
continentale Europeanen is ontdekt.
Het driemanschap heeft er verstandig
aan gedaan, die afhankelijkheid vooral in
Washington ruiterlijk te erkennen, maar.,
er tegelijk op te wijzen, dat de Amerikaan
se steun aan Euratoom voor de V. S. zelf
ook voordelen biedt, vooral wat betreft het
verzamelen van ervaringen met atoomreac
tors voor civiel industrieel gebruik. Daar
energie uit kolen of olie bij ons namelijk
aanmerkelijk duurder is dan in Amerika,
zal de produktie van kernenergie voor alle
daagse doeleinden hier eerder commercieel
mogelijk zijn dan aan de overkant van de
oceaan, waar men zich om die reden veel
meer op de technologische dan op de in
dustriële kant van de zaak heeft toegelegd.
Een grootscheeps program voor het bou
wen van atoomkrachtcentrales met een ge
zamenlijke capaciteit van 15 miljoen kilo
watt, zoals dat in de volgende tien jaar in
het kader van Euratoom kan en moet
worden uitgevoerd, zal dus voor Amerika
het karakter hebben van een uiterst kost
baar experimenteel project, dat het niet
zelf behoeft te financieren en waarvan het
toch ontzaglijk veel zal kunnen leren. Tech
nische en materiële steun, die Euratoom in
ruil daarvoor van de V. S. ontvangt, zal
dan ook geenszins het karakter van lief
dadigheid hebben. En zelfs het wooi-d „af
hankelijkheid" krijgt in dit verband een
andere klank.
Afhankelijk in een heel wat ongunstiger
zin zou West-Europa worden als, bij voor
beeld omdat het parlement van een der zes
landen zou weigeren het verdrag te ratifi
ceren, Euratoom niet tot stand zou komen.
Want dan zou de produktie van kernenergie
op grote schaal, die ons reeds nu voor
enorme financiële problemen zal stellen,
onze draagkracht volstrekt te boven gaan
en dan zou het alternatief zijn: de conven
tionele grondstoffen voor energie-opwek
king, steenkolen en olie, in steeds grotere
hoeveelheden te importeren uit landen bui
ten Europa, dat wil zeggen kolen uit
Amerika en olie uit de Arabische landen.
Die invoer zou in 1975 - dus reeds over 18
jaar - bijna de helft van West-Europa's
totale behoeften op dat gebied bedragen
en de kosten ervan zouden ongeveer zes
miljard dollar per jaar belopen.
Nu is zes miljard dollar een geweldig groot
bedrag, dat uiterst zwaar op de economieën
van de zes Westeuropese landen zou druk
ken, te meer omdat het daarbij om buiten
landse deviezen zou gaan. Maar nóg zwaar
der zou de politieke druk zijn, die we te
voelen zouden kunnen krijgen. Want daar
de moderne maatschappij voor haar ener-
gie-produktie meer en meer van kolen op
olie overgaat, zou onze afhankelijkheid van
het Nabije Oosten met de dag groter wor
den en zouden de Arabische machthebbers
weldra in staat zijn, onze industrieën, onze
elektrische centrales, ons vervoerswezen
naar believen lam te leggen of te laten
j functioneren. En de Arabische wereld is in
het huidige stadium van zijn ontwikkeling
nu eenmaal noch in politiek opzicht zo
betrouwbaar, noch in economisch opzicht
zo stabiel, dat het risico van zulk een
afhankelijkheid ook maar in 't minst aan
vaardbaar is.
Alleen al om die reden moet de snelle
verwezenlijking van Euratoom als een
absolute noodzaak worden gevoeld.
Simon Koster