Woningbouw en onderwijs
besproken op P.v.d.A. congres
Mollet kreeg pin op de neus:
beëindig oorlog in Algerije
Indiscreties uit Washington
raatótoel
MAANDAG 11 MAART 1957
3
Onderhandelingen over
nieuwe c.a.o. voor
dagbladjournalisten
Hoogovens op Roozenburg
tasten „De Beer" niet aan
Westland-tuinbouw hoeft
geen hinder te hebben
Smokkelauto aangehouden
„Vrienden van Theater"
vraagt steun van
bedrijfsleven
Bestedingsbeperking bij
Zuiderzeewerken
Personenauto raakte bij
buiteling twee fietsers
Salarissen van K.L.M.-
vliegers
Bruno Walter in een
ziekenhuis
Staat Israel is sluitstuk
van een eeuwenlange
ontwikkeling
Oud-premier Mosie Sjaret
sprak in Den Haag
Geen inkrimping van
personeel bij P.T.T.
Betonwerker stak met een
mes zijn zwager dood
Karei de Groteprijs van
Aken voor P. H. Spaak
Kerkelijk Nieuws
Heringa Wathrich
Oud-voogd van
Rottumeroog overleden
Vijfjarenplan van Euratoom
voor kernonderzoek
Nederlandse bijdrage is
ongeveer vijftig miljoen
„Alle middelen dienen te worden aan
gewend om de produktie van woningen
te verhogen. Modernisering en industria
lisering van de woningbouw zijn daarom
belangrijke taken voor de naaste toe
komst. Het bouwbedrijf dient beter te
worden georganiseerd, desnoods door in
grijpen van de overheid. De oprichting van
een nationaal bouwbedrijf in de vorm van
een overheids-, semi-overheids of ge
mengd bedrijf verdient aanbeveling". Dit
zijn enkele van de belangrijkste conclusies
uit een program over volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening, dat het congres van
de Partij van de Arbei zaterdag, na een
inleiding van het Tweede Kamerlid de
heer J. B. B o m m e r, zonder discussie
vaststelde.
Het program zegt voorts dat gestreefd
moet worden naar een algemeen huurpeil,
waarbij een sociaal verantwoorde woning
voorziening mogelijk is op de grondslag
van zelfdekkende exploitatie. De huren
moeten zo worden vastgesteld, dat alleen
een kwaliteitsverschil erin tot uitdrukking
komt. Over de ruimtelijke ordening zegt
het program, dat gemeenten, provincies en
het rijk een planologisch beleid, gericht
op de toekomst, dienen te voeren. In het
bijzonder dienen maatregelen te worden
genomen die een aaneengroeien van de
grote bevolkingscentra in de randstad
Holland voorkomen.
Onderwijs
Prof. dr. W. Banning hield zater
dagmiddag een inleiding ter toelichting
van een resolutie inzake de onderwijs
politiek. Deze resolutie spreekt zich uit
voor onderwijs in democratisch-socialis-
tische zin, niet uitsluitend gericht op het
aanleren van vaardigheid, maar op onder
wijs dat de gunstigste voorwaarden schept
voor een persoonlijkheidsvorming, een toe
rusting voor de taak in de gemeenschap
en in het toekomstig gezin. Een belang van
de eerste orde acht de P.v.d.A. het, dat,
vooral op het platteland, ernst wordt ge
maakt met de gedachte van de scholen
gemeenschap.
In dit opzicht dient nu, aldus de reso
lutie, tot daden te worden overgegaan. Zij
moeten niet onvruchtbaar worden door nu
eens hier, dan weer daar iets te verbete
ren. Van de regering en de volksvertegen
woordiging wordt in dit opzicht een poli
tiek op lange termijn verlangd. „De strijd
voor een beter onderwijsstelsel, voor beter
onderwijs, de strijd om heel ons volk te
doen delen in de goederen der cultuur, is
niets anders dan een bijdrage van onze
generatie aan de groei van de geestelijke
vrijheid in de hedendaagse wereld", zo
besloot prof. Banning zijn inleiding.
Gaitskell's
De Engelse Labourleden Hugh Gaitskell,
die als gast het P.v.d.A.-congres bijwoont,
heeft in een persconferentie de Labour-
successen bij tussentijdse verkiezingen
een reactie op het Suez-avontuur ge
noemd. Voorts zei hij dat de afbrokkelen
de macht van de conservatieve partij het
gevolg is xran de geringe produktiever-
hoging, de prijsstijgingen, het impopulaire
huurbeleid en het werkloosheidsprobleem.
Over het Midden-Oosten zei hij, dat de
socialistische partij een duidelijke scheids
lijn heeft getrokken tussen het optreden
van Israel en de Brits-Franse interventie.
In het laatste geval was er duidelijk
sprake van een schending van het hand
vest van de UNO. De UNO heeft nu vol
gens Gaitskell tot voornaamste taak de
vrije vaart door het Suezkanaal voor alle
landen ook Israel te waarborgen en
garanties te geven voor de veiligheid van
de staat Israel. Zij dient er voor zorg te
dragen dat er verder geen provocaties van
de zijde der Arabische buurlanden zullen
plaats vinden.
Over het van Eden overgenomen denk
beeld om een neutrale zone te scheppen
De besturen van de Nederlandse Joui-na-
listenkring, de Katholieke Nederlandse
Journalisten Kring en de Protestant-Chris
telijke Journalisten Kring hebben in een
gemeenschappelijke vergadering gesproken
over de onderhandelingen, die reeds gerui
me tijd gaande zijn tussen een delegatie
van de journalistenkringen en een delega
tie van dagbladdirecties over een nieuwe
collectieve arbeidsovereenkomst voor dag
bladjournalisten. Deze nieuwe c.a.o. had
reeds op 1 januari van dit jaar in werking
moeten treden. De besturen hebben het be
leid van de delegatie der journalisten on
derschreven. In een binnenkort te houden
ledenvergadering zullen de journalisten
worden ingelicht over de oorzaken van het
trage verloop der onderhandelingen.
Onlangs hebben wij al de oprichting ge
meld van de „Staal Studie Stichting" in
verband met de voorlopige plannen voor
de bouw van een Hoogoven Staal- en
Walsbedrijf, dat mogelijk op Roozenburg
gevestigd zou kunnen worden.
Thans vernemen wij dat er inmiddels
een technisch en deskundig onderzoek is
ingesteld.
Vooropgesteld, dat de definitieve ligging
van het industrieterrein afhankelijk blijft
van de plaats, waar de vierde petroleum
haven (tar.kerhaven) komt, kan omtrent
„De kop van Roozenburg" worden mede
gedeeld, dat indien na grondige studie tot
de bouw van het genoemde bedrijf aldaar
wordt besloten, het op grond van hetgeen
thans bekend is niet of nauwelijks nodig
zal zijn van enig essentieel terrein van het
natuurreservaat „De Beer" gebruik te ma
ken. Dit zou zelfs, zo wordt verzekerd, niet
nodig zijn, wanneer later eventueel tot een
uitbreiding van het bedrijf tot een jaarca
paciteit van een miljoen ton zou wonden
overgegaan.
De deskundigen hebben tevens vastge
steld, dat door middel van enige, zij het
kostbare, technische voorzieningen kan
warden bereikt, dat de in het Westland ge
vestigde agrarische bedrijven geen schade
lijke hinder zullen ondervinden van een
hoogovenbedrijf, wanneer dat eventueel
op Roozenburg zou worden gevestigd.
in midden-Europa, zei Gaitskell: „Wij mo
gen de kwestie-Duitsland niet negeren,
maar het spreekt natuurlijk vanzelf dat
in deze bufferzone ook de Russische satel
lietstaten moeten worden opgenomen".
Gaitskell herhaalde echter dat de waak
zaamheid van het westen intussen niet
mag vex-slappen. De NAVO moet de hoek
steen van de westerse politiek blijven.
Neutrale zone geen oplossing
In een rede over de buitenlandse poli
tiek heeft dr. C. L. P a t ij n, het nieuwe
Kamerlid van de P.v.d.A., eveneens ge
wezen op de essentiële rol, die de NAVO
in de westerse defensiepolitiek speelt. In
tegenstelling tot Gaitskell geloofde dr. Pa-
tij n niet dat een geneutraliseerd Duitsland
een oplossing zou brengen voor het Euro
pese probleem. De Russische invloed zou
daarmee waarschijnlijk tot de Nederland
se grens worden uitgebreid. De heer Pa-
tijn sprak voorts over de Verenigde Naties
en de NAVO, de verhouding tot de Sovjet-
Unie, de Bandoenglanden, de relaties met
de onder-ontwikkelde gebieden en het
probleem der Europese samenwerking. Hij
zei verder dat er over de meest vitale
vraagstukken geen eenheid bestaat in so
cialistische kring. Wat velen echter nog
meer verontrust is dat men het zedelijk
gehalte van de socialistische politiek niet
meer kan peilen. Hij zinspeelde hierbij op
de Derde Wegtendenzen binnen de Partij
van de Arbeid. Wat betreft de verhouding
tot de Sovjet-Unie zei de heer Patijn, dat
naar zijn mening de communistische heer
schappij een einde zal nemen, want er zijn
symptomen van inwendige crisis, niet al
leen in de satellietstaten, maar ook in de
Sovjet-Unie zelf.
In de nacht van vrijdag op zaterdag heeft
een mobiele groep van de centrale veldpost
der Nederlandse douane vlak voor het
grenskantoor St. Pieter bij Maastricht een
Belgische vrachtwagen aangehouden. Er
werd een geheime bergplaats ontdekt tus
sen de kabine en de laadbak, waarin dozen
met Nederlandse koelhuisboter waren op
gestapeld, in totaal 1200 kilo. De bestuur
der, afkomstig uit een plaatsje ten zuiden
van Leuven in België, werd gearresteerd
en te Maastricht in verzekerde bewaring
gesteld. De vrachtauto reed geregeld van
België naar Duitsland met groenten. Boter
en vrachtwagen werden in beslag genomen.
De stichting „Vrienden van Theater" in
Arnhem heeft zich om steun tot het be
drijfsleven gewend in de overtuiging, dat
de industrie gebaat is bij een gunstig cul
tureel klimaat en bij een toneelleven, dat
niet behoeft onder te doen voor dat in de
centra in het westen. Het stichtingsbestuur
heeft tevens een beroep gedaan op het
toneelpubliek in de twee oostelijke pro
vincies Gelderland en Overijsel en er op
gewezen, dat de toneelgroep „Theater in de
drie jaar van haar bestaan de cultuur
spreiding in praktijk heeft gebracht en dat
het oosten op het gebied van toneel kwali
tatief niet voor het westen behoeft onder
te doen. In het stichtingsbestuur hebben
zitting de heer B. D. Breuning ten Cate,
voorzitter, burgemeester C. G. Matser van
Arhem, burgemeester M. van Veen van
Enschedé, burgemeester S. de Jong van
Zutphen, drs. B. M. Sweers, directie-secre
taris van de A.K.U., en Johan van der Wou-
de, secretaris.
Zaterdagmiddag is de gierpont, die de
dienst tussen Tiet en Wamel onder
hield, uit de vaart genomen. Daarna
werd de verbouwde stoomboot „Senoir"
in dienst genomen. Foto: de eerste
vaart van de nieuwe pont.
De ontginnning van de thans droogval
lende Zuiderzeepolder Oostelijk Flevoland
zal ongeveer 11 jaar duren. Op deze elf
jarige periode wordt het programma voor
de waterbouwkundige werken van de
Markerwaard afgestemd. Voor het lopen
de jaar zal de aanleg van een vak van de
dijk tussen Enkhuizen en Lelystad worden
uitgesteld tot een volgend begrotingsjaar.
Het betreft hier de noordelijke dijk van de
toekomstige Markerwaard. Hieruit vloeit
een bestedingsbeperking voort van f 2.5
miljoen. Verder zal de boerderijenbouw in
de Noordoostpolder in langzamer tempo ge
schieden. Hierdoor zal een bestedingsbe
perking worden verkregen van f 3 miljoen,
aldus heeft de minister van Verkeer en Wa
terstaat aan de Eerste Kamer medege
deeld.
Gisteravond om omstreeks half negen
slipte een kleine personenwagen in de
bocht bij de oude herberg op de straatweg
tussen Dimmen en Alkmaar. De bestuur
der, de heer V. uit Assendelft, trachtte door
mee te sturen de auto uit de slip te krijgen,
doch slaagde hierin niet. De wagen kan
telde over de rechterzijde en schoof von-
kenspattend door, het fietspad op, waar hij
twee wielrijders raakte.
Wonder boven wonder kwamen de wiel
rijders er goed af en konden na onderzoek
in het ziekenhuis weer naar huis terug
keren. De chauffeur van de auto kreeg een
lichte shock en de andere drie inzittenden
kwamen met de schrik vrij. De auto werd
zwaar beschadigd en de rijwielen zullen
moeten worden vernieuwd.
De heer V. heeft een duur ritje gemaakt,
de wagen was gehuurd en alleen verzekerd
voor wettelijke aansprakelijkheid.
De Vereniging van K.L.M.-vliegers heeft,
zoals reeds is gemeld, een onderhoud aan
gevraagd met de K.L.M.-directie om te
spreken over een salarisverhoging van 50
percent voor de vliegers.
De jongste Nederlandse en buitenlandse
vliegers bij de K.L.M. ontvangen een bruto
jaarsalaris van f 7920. De K.L.M. betaalt
daarenboven hun pensioenpremies, die
respectievelijk f3744 en f 5616 per jaar be
dragen, zodat voor de jongste Nederlan
ders totaal bruto f 11.664 per jaar wordt
betaald en voor de jongste buitenlanders
totaal bruto f 13.536.
De Nederlandse en buitenlandse gezag
voerders bij de K.L.M. ontvangen een bru
to jaarsalaris van f36.180. De K.L.M. be
taalt bovendien hun pensioenpremies, die
respectievelijk f 8400 en f 12.320 per jaar
bedragen.
De K.L.M. heeft op het ogenblik 626 vlie
gers in dienst, namelijk 168 buitenlanders
en 458 Nederlanders. De buitenlandse
K.L.M.-vliegers zijn in hoofdzaak Engelsen,
Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Ameri
kanen.
De dirigent Bruno Walter is zaterdag na
een hartaanval in een ziekenhuis in New
York opgenomen. Volgens de laatste be
richten is zijn toestand bevredigend.
In de Rolzaal in Den Haag heeft de Is
raëlische oud-premier Mosje Sjaret zater
dag een lezing gehouden over de wordings
geschiedenis van de staat Israel. De heer
Sjaret, die door het onlangs opgerichte
Koos Vorrink-instituut was uitgenodigd
zijn visie te geven op de spanningen in het
Nabije Oosten, verklaarde, dat het onmo
gelijk is zich een helder beeld van de toe
stand in dit gebied te vormen, als men de
gebeurtenissen niet tegen de achtergrond
van het verleden plaatst.
De geschiedenis van het Joodse volk is
uniek in de geschiedenis van de mensheid;
de psychologische gesteldheid van de Joden
kan men eigenlijk volgens de heer Sjaret
het best karakteriseren door te verklaren,
dat het hier een volk betreft dat eeuwen
lang in het verleden1 en de toekomst, maar
niet in het heden heeft geleefd. De Joden
hebben de hoop op de terugkeer naar het
„Heilige Land" nooit opgegeven. De uit
roeping van de staat Israel vormde dan
ook in feite het sluitstuk van een eeuwen
lange ontwikkeling. De laatste zeventig
jaren zijn pas de tradities gegroeid, die de
grondslag vormden voor de in 1948 ver
rezen staat. De heer Sjaret noemde in dit
opzicht de opbouw van een nieuwe econo
mie, de groei van de sociale en economische
waarden, het solidariteitsgevoel en de ves
tiging van de democratische gedachte.
De democratie in Israel is ouder dan de
staat zelf. De Israëlische vrouwen hebben
nooit voor hun democratische rechten be
hoeven te strijden, omdat het vrouwen
kiesrecht al van het begin af in de wet was
vastgelegd. De emigranten uit de Arabi
sche en Oosteuropese landen worden on
middellijk in het democratische proces op
genomen. Zij bezitten reeds op de dag van
aankomst alle burgerrechten. De Arabische
staten kennen de democratische tradities
en de sociale en economische verworven
heden niet. De ontwikkeling van deze lan
den loopt langs geheel andere lijnen. De
heer Sjaret besloot met te verklaren, dat
Israel nog een missie heeft te vervullen
in deze wereld. „Maar wij hebben tege
lijkertijd de sympathie en het begrip van
de wereld nodig om onze bestemming te
bereiken."
Na de rede ontspon zich nog een korte
discussie. Op de vraag van het Tweede
Kamerlid dr. C. L. Patijn, welke reacties
de ontruiming van de Gazastrook in Israel
hadden opgeroepen, antwoordde de heer
Sjaret, dat er natuurlijk teleurstelling over
de gang van zaken heerst. Maar de mees
ten beseffen, dat er geen andere mogelijk
heid bestond om een volledige isolering van
Israel in de internationale politiek te voor
komen.
De directeur-generaal van de P.T.T. heeft
aan een personeelsdelegatie medegedeeld,
dat nog niets vaststaat omtrent de mate,
waax-in het P.T.T.-bedi'ijf zijn investerin
gen zal moeten beperken. Wel kan worden
aangenomen, dat het grootste deel van het
personeel weinig van een eventuele inves
teringsbeperking zal merken. Misschien
zullen sommige personeelsleden tijdelijk
met ander werk worden belast bij hetzelf
de dienstonderdeel. De dix-ecteur-gcnei-aal
deelde dit mede naar aanleiding van ge
ruchten omtrent pex-soneelsinkrimping, die
bij het P.T.T.-personeel de ronde doen.
Familie-onenigheid met trieste
afloop
In de nacht van zaterdag op zondag, om
streeks 1 uur, heeft de 26-jarige beton
werker H. J. T., wonende in de Rembrandt-
straat te 's Gravenhage, zijn zwager, de
29-jarige chauffeur H. T., wonende in de
Van Dijckstraat, tijdens een vechtpartij met
een dolkmes in de borst gestoken, tenge
volge waarvan deze enkele minuten later
is overleden. Bij het onderzoek dat de
politie onmiddellijk na het misdrijf instel
de, is gebleken dat er reeds lange tijd on
enigheid in de familie heerste.
Omstreeks 1 uur werd de politie telefo
nisch gewaarschuwd, dat er een stevige
vechtpartij aan de gang was op de hoek
van de Rembrandtstraat en de Tenierstraat.
De agenten van een patrouillerende jeep
troffen echter niets opwindends in de Rem
brandtstraat aan. Zij belden ter controle
aan bij de woning, waar een van de vech
tersbazen zou verblijven. De bewoners wa
ren opgewonden en nerveus. Een man en
een vrouw - die later de betonwerker en
zijn moeder bleken te zijn - verlieten het
huis en liepen naar de Van Dijckstraat, een
straat die parallel aan de Rembrandtstraat
ligt. Midden op straat lag een hevig bloe
dende man, voorover op de stenen. Toen
een van de agenten hem omkeerde bleek
hij stervende te zijn. Hij had een gapende
wonde in zijn borst. Enkele ogenblikken
later overleed hij. De betonwerker heeft
bekend met zijn zwager te hebben gevoch
ten en hem te hebben gestoken. Hij is in
arrest.
De chauffeur T., die met een zuster van
de betonwerker was getrouwd en twee
kleine kinderen had, was die nacht enige
malen bij de betonwerker aan gaan bellen
al roepende: „Kom er eens uit, ik moet
met je praten". De chauffeur die niet nuch
ter was, zou ook hebben gescholden. De
betonwerker voelde er echter niets voor
om naar buiten te gaan, temeer niet, omdat
de ander een bekend bokser was. De vrouw
van de chauffeur trachtte haar man mee
te tronen en aanvankelijk gelukte het haar.
De betonwerkex-, die uit het raam keek, zag
dat zijn zwager op de hoek van de Rem
brandtstraat en de Tenierstraat zijn zuster
hard sloeg. Hij ontstak in woede en rende
zijn zuster te hulp. Onderweg gi-eep hij uit
een kast in de gang een dolkmes. Dit mes
had een lemmet van ongeveer vijftien
centimeter. In de vechtpartij met zijn
zwager zwaaide hij wild met 'dit mes om
zich heen, teneinde de chauffeur die in
bokshouding om hem heen danste, van zich
af te houden. De chauffeur werd midden
in de borst gestoken, rende hevig bloedend
nog ongeveer tachtig meter ver en viel
toen neer. De dader ging naar huis, niet
wetend hoe ernstig zijn zwager was ge
wond. Het dolkmes gooide hij in het rom-
meltuintje achter zijn huis, waar de politie
het later vond. Ook de betonwerker heeft
twee kinderen. Het onderzoek wordt voort
gezet.
AKEN (UP) De Karei de Groteprijs is
toegewezen aan de Belgische minister van
Buitenlandse Zaken, Paul-Henri Spaak
voor diens werk in het bevorderen van de
Europese eenheid. De winnaar van ver
leden jaar was de Bx-itse oud-premier, Sir
Winston Churchill. Andere personen die de
prijs kregen zijn de overleden Italiaanse
Paul Henri Spaak
premier Alcide Gasperi, graaf Couden-
hove-Kalergi, professor H. Brugmans,
directeur van het Europese college in
Brugge, en bondskanselier Adenauer van
West-Duitsland.
De prijzencommissie deelde mede, dat
Spaak zich bereid heeft verklaard de prijs
te accepteren. De prijs zal hem waax-schijn-
lijk op Hemelvaartsdag worden overhan
digd.
Ned. Herv- Kerk
Bex-oepen te Den Bommel G. Westland,
kand. te Huizen; te Eext (toez.) S. de Jong,
kand. te Amsterdam; te Noox-dilaren-Glim-
men (toez.) J. v. d. Woude, kand. te Gro
ningen.
Geref- Kerken
Aangenomen naar Ens (N.O.P.) A. Grif
fioen te Zoutkamp, die bedankte voor
Scherpenzeel (Geld.).
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Bex-oepen te Rotterdam-Delfshaven (vac.
H. Knoop) A- Veldman te Enschedé.
Bedankt voor Orangeville (Can. Ref.
Church) S. S. Cnossen te Eroumaitdl.
Evang. Luth. Kerk
Drietal te Nijmegen: A. Steinhart, pi-op.
te Utrecht; J. P. Boendermaker te Eindho
ven en P- Kastelijn te Zeist.
Doopsgez. Broederschap
Aangenomen naar Leeuwarden (vac. A.
A. v. d. Wissel) J. T. Nielsen te Wax-n6.
PRIJS NEDERLANDS IMPRESARIAAT
De stichting Het Nederlands Impresari
aat heeft dit jaar, na een selectie uit tach
tig bij haar aangesloten jonge kunstenaars,
de Rotterdamse pianiste Janine van Mever
de prijs toegekend, die haar in de gelegen
heid stelt een recital te geven in de hoofd
stad.
(Van onze correspondent in Parijs)
Het centrale vraagstuk, dat de hele
politieke, sociale en economische situatie
van Frankrijk in toenemende mate be
heerst, is nog altijd Algerije. In Parijs
heeft men nu echter vrij algemeen wel de
sterke indi-uk, dat een beslissende wen
ding in de vex'houdingen met dit overzeese
„département" toch niet zo heel lang meer
op zich kan laten wachten. In diploma
tieke kringen sijpelen er zo langzamer
hand vcx-schillende indiscreties door over
de werkelijke aax-d der besprekingen, die
premier Mollet in Washington heeft ge
voerd, en die wijzen alle duidelijk in de
richting van een verhoogd ongeduld van
die zijde. De Franse minister-president
zou zijn collega's dan ook een nieuw plan
hebben voorgelegd, dat moet worden uit
gevoerd, indien de Algerijnse rebellen of
nationalisten zich zouden blijven verzet
ten tegen een wapenstilstand zonder voor
afgaande ex-kenning door Frankrijk van
hun principiële recht op onafhankelijk
heid.
Het scenax'io van de regei'ing-Mollet be
staat officieel nog altijd uit dezelfde drie
hoofdstukken: a. wapenstilstand; b. vrije
en door buitenlandse waarnemers ge-
Mollet
controleerde verkiezingen voor een
eigen of gemengd parlement en c. onder
handelingen over een toekomstig staat
kundig statuut, waarbij echter de onver
brekelijkheid van de banden tussen
Frankx-ijk en Algerije voorop zouden moe
ten blijven staan.
Het Algex-ijnse vx-ijheidsfront wenst zich
aan die laatste reserve echter niet te bin
den, en daarom moet de oorlog of de
pacificatie dus nog maar steeds worden
voortgezet.
Voor de zoveelste maal zal px-emier Mol
let nu weldra waarschijnlijk een oproep
tot de Algerijnen richten, die even waar
schijnlijk opnieuw door hun bevi'ijdings-
front zal worden verworpen. En voor de
zoveelste maal eveneens, zal de minister
met standplaats Algiers, Robert Lacoste,
dan weer plechtig komen verklaren dat de
Algerijnse opstand op een oor na is ge
vild en het voor de Fransen dus slechts
zaak is ook het laatste kwartier nog even
vol te houden.
Het geloof in die laatste kwartiertjes
van Lacoste is, vooral ook in Amerika,
zichtbaar geslonken en in Washington
moet men de Franse ministers dan ook
duidelijk hebben gemaakt, dat er nu maar
eens iets gebeuren moet. En die boodschap
heeft Mollet de regering nu overgebracht,
een boodschap, die in feite het bankroet
betekent van de officiële politiek in Alge
rije, welke door Pierre Mendès-France nu
al meer dan een jaar met onophoudelijke
waarschuwingen en critiek werd bestookt
en bestreden.
De tragiek van de zaak is evenwel, dat
Frankrijk, trots alle aandrang van binnen
en van buiten, is blijven volharden in een
eenzijdige koloniaal-georiënteex-de politiek
in Algerije, waardoor deze regering, die
in naam niettemin van linkse huize is, bij
het Algerijnse volk ieder vertrouwen heeft
verspeeld. Ondanks een lange reeks van
militaire nederlagen en de arrestaties van
tal hunner vooi-naamste leiders, geven de
Algerijnen toch geen krimp en geen enkel
teken wijst er dan ook op, dat ze bereid
zouden zijn water bij hun wijn te doen
door hun eis op onafhankelijkheid prijs te
geven. Aan de Franse zijde demonstreert
men al een even grote mate van onver
zettelijkheid en inderdaad zou geen enkele
regering in Parijs het zich kunnen permit-
teren op deze Algerijnse vei-langens in te
gaan. Niet alleen zou zo'n regering dezelf
de dag nog door de kamer worden wegge-
stuui-d. Men zou zelfs op ernstige wan
ordelijkheden in het land moeten rekenen,
want het lijdt geen twijfel of Frankrijk
wenst Algerije te „behouden".
Gerieflijk is de positie van de socialis
tische i'egering-Mollet dus allerminst te
noemen. En nu de premier deze gordiaan
se knoop dus onmogelijk door kan hakken
noch ontwarren schijnt hem een an-
dex-e oplossing voor ogen te zweven. In Al-
gerije zou een voorlopige volksvertegen
woordiging door de Fransen worden be
noemd, waarin de verschillende libex-ale
stx-omingen zo volledig mogelijk zouden
moeten worden opgenomen. Een even
eens voorlopige regering zou daarna
dan de vrije verkiezingen kunnen organi
seren, waartoe het bevrijdingsfront, onder
de huidige omstandigheden, geen enkele
animo vertoont.
De bedenkelijke kanten van dit nieuwe
plan springen onmiddellijk in het oog. Een
kabinet, dat indirect door de Fx-ansen
werd benoemd, zou maar al te gemakke
lijk als een marionettenregering gedood
verfd kunnen worden. Een ernstige in
greep derhalve in de democx-atische vor
men, doch ook een noodsprong, in de hoop
de relaties met Algerije toch nog op de
een of andere wijze te kunnen handhaven.
Er moet stellig iets gebeuren, ook om eco
nomische redenen, want de ooi-log in Al
gerije kost Frankx-ijk iedere dag een mil
jard franken en de schatkist is er zelden
zo armzalig aan toe geweest als vandaag.
Men verwacht dus, dat Guy Mollet einde
lijk de koe bij de horens zal (moeten) vat
ten. Maar of hij haar zal kunnen temmen,
is een vraag, waarop wij het geruststel
lende antwoord voorlopig schuldig blijven.
de
Zo begint het
V/ij hadden het voelen aankomen. Toen
een dezer dagen de timmerman een deur
tje in de achterkamer, dat ontzet was, had
hersteld, zeiden de vrouwen-thuis ineens
met een zekere hijgerigheid in het wezen:
„Nou, dan kunnen we die kamer alvast
lekker schoonmaken; dan is die fijn al
klaar!"
Wij schrokken hevig. Wij huiverden over
het gehele lichaam: dit was het onafwend
bare begin van de G.S., de Grote Schoon
maak. Inderdaad: de deuren werden open
geworpen - want voor degelijk Schoon
maakwerk, dient men te vernikkelen -,
de gordijnen werden in dikke knoedels
opgebonden, de hoofden werden zeerover
achtig omwonden en het lied van de arbeid
weerklonk: nu eens stonden zij buiten te
kloppen, dan weer grepen zij met mania-
kaal-gerichte bewegingen om zich heen en
wij stonden bedrukt voor het keuken
raampje en keken naar de buurhuizen
achter ons. Niets bewoog er. De ramen
waren-nog-knus en warm gesloten. De
schoorstenen rookten aandachtig. De gor
dijnen hingen toegenegen en veilig voor
de ramen en tevreden manspersonen blik
ten met ogen zo vreedzaam als vijvers, on
bekommerd, gaaf van ziel, naar buiten.
Alles was vrede. De poesen schreden def
tig over de schuttingen; de honden keken
peinzend door de balkonspijlen en op de
vensterbanken bloeiden sereen de kamer
planten. Ach, deze toestand duurde niet
lang.
Het begon met die ene buurvrouw, die
met een wollen jasje aan, een sjaal om en
een doek om het hoofd, koudvriezerig naar
buiten kwam, om de asla leeg te werpen,
het hoofd vol zachte, mooie gedachten. Wij
zagen echter hoe zij, ineens, als geslagen,
rechtsprong bij het werkrumoer der onzen
en scherp toekeek: het leek of zij een
verre klaroen hoorde schallen.
Zij zag alles: de huisgenoten die met
werkbij-achtige ijver af en aan schoten,
die de mattenkloppers ritmisch bewogen,
de stofdoeken als vlaggen, als vaandels, in
de wind. Zij stond even geheel verstijfd.
Zij bleek diep getroffen. Toen rilde zij. Zij
richtte zich hoog op. Zij maakte enkele
sprongen op de plaats. Zij werd zenuw
achtig. Zij geraakte vervuld met verschrik
kelijke spanningen. Wij roeten nauwkeurig
hoe het verder ging. Zij trad naar binnen
(met enigszins klauwende handenwaar
haar man, in volmaakte winterse rust,
ternederzat en wachtte op zijn koffie. Zij
riep: „Ze zijn bij de achterburen
begonnen!" De man schrok als de
hoofdrol uit een volkstoneelstuk.
Hij rijst op. Hij wankelt. Hij stamelt in
hopeloos pogen; „Ach nee, kindje, die men
sen hebben natuurlijk een binnenbrandje
gehad. Of een lek. Of een explosietje"
zegt hij. In zijn zenuwen. Zijn verwarring.
Maar zij kijkt hem met niets-ziende blik
aan. Zij opent verstrooid het kleine kastje;
de grote kast. Zij sluit ze met een klap
en gaat heen, als door een verre stem ge
roepen
Zij was de eerste die de deuren van alle
bovenkamers tegelijk openwierp, de ramen
open gooide en onmiddellijk al de pakken
en jassen van haar man buiten ging han
gen. Zonder wollen jasje en zonder sjaal.
Zo ging dat ook elders, zagen wij. Even
stonden ook andere vrouwen, krachtig ge
troffen, toe te zien. Dan trokken zij met
onwrikbare vastberadenheid de schorten
recht en een ogenblik later was het zo:
alle deuren en ramen open! De
katten repten zich heen, de oortjes bekom
merd in de nek; de honden trokken zich
terug in de gangkasten.
En op de achtergrond zagen wij de man
nen, zo schichtig als in hun winterslaap
gestoorde ivinterdiertjes, heen en weer
lopen, een trek van grote onrust op het
gelaat.
Zo begint het. Als het niet bij u is, is
het ivel bij de achterburen.
Ineens gaan alle ramen open. Alle
Duif
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
Op 85-jarige leeftijd is te Delfzijl over
leden de heer Hendrik Toxopeus, die 20
jaar voogd van het Waddeneiland Rottu
meroog is geweest. Toxopeus is geboren
in Nansum (bij Holwierde) en is zijn loop
baan begonnen als matroos. Later was hij
kapitein op de sleepboot „Borkum"
BRUSSEL (Reuter/AFP). - De zes landen
van de Europese Gemeenschap voor Kern-
enei-gie, Euratoom, heeft een vijfjarenplan
opgesteld voor het gezamenlijke kernon
derzoek, dat bekostigd zal worden uit een
fonds van omstreeks 215 miljoen dollar
(ongeveer 800 miljoen gulden). Naar ver
luidt zullen de kosten van het program als
volgt worden vex-deeld: Frankrijk en West-
Duitsland elk dertig percent, Italië 23, Bel-
9.9, Nederland 6,7 en Luxembui-g 0,4 per
cent.
Frankrijk zal volgens zijn program voor
het militair gebruik van kernenergie, naar
men verwacht, tegen 1960-1961 een of twee
kernwapens hebben vervaardigd. Volgens
een rapport van de voorzitter van de Raad
gevende Vergadering van de Raad van
Europa, de Belgische senator Dehousse
heeft West-Duitsland „de Fx-anse stelling
aanvaax-d, omdat het bevreesd is voor een
zeker Amerikaans isolationisme en voor
de terugtrekking van de Britse tx-oepen uit
Duitsland". „De veiligheid van Duitsland
kan door het bestaan van Fx-anse kernwa
pens slechts zijn gediend", aldus de Belgi
sche senatox*.
De delegatieleiders van de E.G.K.S.-lan-
den zijn, volgens AFP, in Bx-ussel overeen
gekomen, dat de zes landen ten aanzien
van de produkten, die afkomstig zijn uit
de overzeese gebieden het stelsel zullen
toepassen, dat voor hun onderling verkeer
op grond van het verdrag voor de Euro-
mai-kt geldt. Dit wil zeggen, dat aan het
einde van de overgangspex-iode de produk
ten van de overzeese gebieden het gebied
van het moedei'land kunnen binnenkomen
zonder betaling van invoerrechten. Omge-
keex-d zullen de overzeese gebieden ten
aanzien van produkten, die afkomstig zijn
uit de moederlanden van de gemeenschap
het stelsel toepassen, dat ten aanzien van
hun eigen moederland geldt. De overzee-
sche gebieden zullen dus beschermd blijven
door douanetarieven. De Europese federale
beweging heeft bekend gemaakt, dat voor
aanstaande Europese politici en economen
op vrijdag in Parijs bijeen zullen komen
voor een confex-entie van drie dagen over
de Euromax-kt en de Euratoom.
Er zal voornamelijk gesproken worden
over sociale en landbouwvraagstukken en
over de overzeese gebieden.
