r
„Bestedingsbeperking mag niet vooral
de investeringssector treffen"
Nederlandse Overzee Bank
plaatst 8800 nieuwe aandelen
Van Vlissingen en Co's stellen
onveranderde dividenden voor
Radio geeft woensdag
Warm voor de tijd van het jaar
McCarthy over de
Nederlandse PEN
Wereldnieuws j
CocA ió liet
zo
ORKA'S
V.J
2
Conclusie van N.H.M.-onderzoek
Kort economisch nieuws uit
binnen- en buitenland
Grotere winst cn hoger
dividend van Kcmo
Firefly-lestoestellen
mogen weer vliegen
Jury voor het vierde
vocal istcnconcours
Den Haag heeft meer
kortlopend krediet nodig
Lagere nettowinst van
Internationale Viscose
II
Panda en het meesterwer
„Overheid niet soepel genoeg
met gemeentelijke leningen"
DINSDAG 12 MAART 1957
IN HAAR ZOJUIST UITGEKOMEN kwartaalbericht heeft de Nederlandsche
Handel-Maatschappij onder de titel „Op zoek naar evenwicht" haar visie gegeven op
de vraag, wanneer de lasten van de noodzakelijke bestedingsbeperking evenwichtig
verdeeld mogen heten met het oog op een wenselijke verhouding tussen consumptie
en investeringen. De N.H.M. heeft hiertoe onderzocht, welk deel van het nationaal
inkomen in verscheidene landen wordt gespaard respectievelijk geïnvesteerd. Zij
komt daarbij tot de conclusie, dat de investeringsquota groter worden naarmate het
nationaal inkomen stijgt, maar dat voorbij een bepaald niveau van welvaart het
aandeel van de investeringen niet verder toeneemt. Zo blijkt in Amerika slechts
vijftien percent van het bruto nationaal inkomen te worden geïnvesteerd, terwijl de
welvaart daar toch aanmerkelijk hoger ligt dan in de Europese landen, waar even
eens ongeveer vijftien percent bijvoorbeeld Groot-Brittannië en Frankrijk - of zelfs
een hoger percentage van het nationaal inkomen wordt geïnvesteerd - West-Duitsland
en Nederland in 1955 respectievelijk 21 en 20 percent. Deze geringere investering in
Amerika neemt niet weg, dat de hoeveelheid kapitaal per arbeider ongeveer tweemaal
zo groot is als die in West-Europa.
Ook de kapitaalproduktiviteit - de ver
houding tussen de produktie en de kapi
taalgoederenvoorraad - is in Amerika in
het algemeen groter, waardoor de uitbrei
dingsinvesteringen daar een grotere bij
drage tot de stijging van het nationaal in
komen leveren dan bij ons. De oorzaken
hiervan liggen volgens de N.H.M. enerzijds
in de grote natuurlijke rijkdommen van
Amerika en de mogelijkheden die een uit
gebreid homogeen afzetgebied voor pro-
Papierindustrie Gelderland
De papierfabriek Gelderland, welke behalve
haar bedrijf te Nijmegen nederzettingen heeft
in Eerbeek op de Veluwe en Indonesië. 7.al in
1958 een nieuwe fabriek aan het Maas- en Waal- 1
kanaal openen. In deze fabriek, waarin 10 mil
joen gulden is geïnvesteerd, is een eigen elektri
sche centrale gebouwd Zij heeft eigen water
winning met een 30 meter hoge watertoren.
N.V. v./h. Van Ditmar's Import
Opgericht is de N.V. v.h. Van Ditmar's Import
te Rotterdam, ten doel hebbend de handel in
couranten en verwante artikelen, benevens het
exploiteren van kiosken en andere verkoopge
legenheden, het drijven van een advertentie- en
reclamebureau enzovoorts.
Nieuwe Scheepswerf
De raad van Hindelopen heeft besloten om een
uitgestrekt industrieterrein ter beschikking te
stellen voor de bouw van een grote scheeps
werf. J. Vos en Zn. uit Groningen Op deze werf
zullen in de toekomst kustvaarders worden ge
bouwd en ook grotere schepen. Teneinde de
vestiging van deze scheepswerf mogelijk te ma
ken, zal er een nieuwe vaargeul moeten worden
gegraven, alsmede een insteekhaven.
Dividend voorstel
De directie van Van Nievelt, Goudriaan en Co.
te Rotterdam zal aan de algemene vergadering
van aandeelhouders een dividend voorstellen
van 20 pet., waarvan 10 pet. in contanten en 10
pet. in aandelen.
Dividendvoorstel Ncdap
Commissarissen en directie van de n.v. Neder
landsche Apparatenfabriek Nedap te Groenlo
hebben besloten in de in april te houden jaar
lijkse algemene vergadering van aandeelhouders
een dividend van 7 pet. tv.j. 8 pet.) over het
boekjaar 1956 voor te stellen.
Kas-Associatie
In de algemene vergadering van aandeelhou
ders van de Kas-Associatie n.v. werden de jaar
stukken alsmede de verlies- en winstrekening
goedgekeurd. Het afgelopen jaar is voor de n.v.
moeilijk geweest, aldus de directie.
Hollandia-Kattcnhurg
In de vergadering van commissarissen en di
rectie dgr Hollandia Kattenburg n.v. is besloten
aar de jaarlijkse algemene vergadering van aan
deelhouders. welke op dinsdag 16 april a.s. zal
worden gehouden, een dividend voor te stellen
van 9 pet. in contanten (v.j. 9 1/3 pet. waarvan
3 13 pet. in aandelen).
Olieleiding Roergebied
Als definitief tijdstip voor het begin van de
werkzaamheden voor het leggen van de oliebuis-
leiding van Wilhelmshavcn naar het Ruhrgebied
wordt het voorjaar van 1958 genoemd De aanleg
van de_ leiding zal ongeveer 6 tot 8 maanden
duren.
Rohyp in Campus n.v.
Met het doel de bevordering van het eigen
huizenbezit, het verkrijgen en vervreemden van
terreinen, onder andere voor bovengenoemd
doel enzovoorts, is opgericht de Campus n.v. te
Amsterdam. In het kapitaal wordt onder meer
deelgenomen door de n.v. bouwkas „Rohyp", ge
vestigd te Utrecht.
Handelmij. v./h. Sick
De bruto winst over 1955/56 bij dc n.v. han
delmaatschappij v.h. J. F. Sick en Co. te Am
sterdam bedroeg f 1.519.794 tegen f 1.490.359. De
netto winst was echter lager dan in het vooraf
gaande jaar namelijk f 222.473 tegen f 352.894. Op
de oude aandelen wordt voorgesteld 11 percent
en op de nieuwe aandelen 5"/. percent dividend
(v.i. 15 percent). Het kapitaal is inmiddels toe
genomen van f 1.000.000 tot f 1.710.000.
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.23 De Ontbijtclub.
8.00 Nieuws. 8.18 De Ontbijtclub. 8.50 V. d.
vrouw. 10.00 Schoolradio. 10.20 Platen. 11.30
Gevar.progr. 12.30 Land- en tuimb.meded.
12.33 V. h. platteland. 12.38 Hawaiianmuz.
13.00 Nieuws. 13.15 Tentoonstellingsagenda.
13.18 Dansmuz. 13.50 Medische kron. 14.00
Platen. 14.30 V. d. jeugd. 16.00 V. d. zieken.
18.30 Platen. 17.00 Idem. 17.25 Orgel, harp,
viool en zang. 17.50 Regeringsukz. 18.00
Nieuws en comm. 18.20 Lichte muz. 18.40 Act..
18.50 Pianospel. 19.00 Liedjes v. d. jeugd. 19.10
Joods mannenkoor en -vrouwenkoor. 19.30
V. d. jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Tussen dl?
regels door. 20.15 In Opa's jonge jaren. 2-2.35
Strijkork. en soliste. 23.00 Nieuws. 23.15 Pla
ten. 23.5024.00 Socialistisch nieuws in
Esperanto.
HILVERSUM II, 298 m
7.00 Nieuws en SOS-ber. 7.10 Gewijde
muz. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws
en weerber. 8.15 Platen. 8.25 Idem. 9.00 V. d_.
zieken. 9.2-5 V. d. vrouw. 9.30 Platen. 9.35
Amus. muz. 10.00 Platen. 10.30 Morgendienst.
11.00 Platen. 11.15 Het drieluid. hoorsp, 12.15
Platen. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
Lichte muz. 12.53 Platen of act. 13.00 Nieuws.
13.15 Prot. Interkerkelijk Thuisfront. 13.20
Lichte muz. 13.45 Platen. 15.00 Jeugdork.
15.45 Platen. 16.00 V. d. jeugd. 17.20 Platen.
17.40 Beursber. 17.45 Platen. 18.00 Gemengd
koor. 18.20 Muz. uit de 14e eeuw. 18.45 Spec
trum v. h. Chr. Organisatie- en Verenigings
leven. 19.00 Nieuws cn weerber. 19.10 Orgel -
conc. 19.30 Buitenl. overz. 19.50 Platen. 20.00
Radiokrant. 20.20 Bidstond voor Gewas en
Arbeid. 21.30 Vocaal cns. en sol. 22.10 Film
beschouwing. 22.20 Salonork. 22.45 Avonud-
overdenkinig. 23.00 Nieuws. 23.15 Sportuitsl.
23.20—24.00 Platen.
TELEVISIE (VARA en NCRV)
17.00—17.30 V. d. jeugd. 20.00 In de scha
duw van twijfel, TV-speL. 21.50 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 m
12.00 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 Platen.
13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00 Schoolradio.
16.00 Koersen. 16.02 Platen. 16.10 Omr.ork.
17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.50 Roekbespr,
18.00 Cans. 18.30 V. d. sold. 19.00 Nieuws.
19.40 Platen. 20 00 Hoorsp. m. muz. 21.25
Omr.ork. 22.00 Nieuws. 22.11 Zang en piano.
22.50 Platen- 22.55—23.00 Nieuws.
duktie op grote schaal en ver doorgevoerde
arbeidsverdeling biedt, maar anderzijds ook
in de stand van de techniek en het onder
wijs, het peil van het wetenschappelijk
onderzoek, de bekwaamheid van de Ame
rikaanse arbeider, de kwaliteit van het
produktie-apparaat enzovoorts.
Uit het verdere onderzoek blijkt, dat de
toeneming van het aandeel van de investe
ringen in het nationaal inkomen in ons land
in de laatste jaren niet gepaard is gegaan
met een vermindering van de consumptie
per hoofd van de bevolking, maar daaren
tegen een stijging van het welvaartspeil
heeft mogelijk gemaakt.
Wanneer verder gelet wordt op de eisen,
die aan ons industriële apparaat worden
gesteld uit hoofde van de sterke groei van
de Nederlandse bevolking, de achterstand
in de woningvoorziening en de noodzaak
om de internationale concurrentiepositie te
versterken, dan mag de tegenwoordige hoge
investering in ons land niet tot de conclu
sie leiden dat de bestedingsbeperking
vooral gezocht kan worden in de sector van
de investeringen. De N.II.M. houdt wèl een
pleidooi voor een scherpere selectie, waar
bij vooral gestreefd wordt naar investerin
gen, die - zoals in Amerika - dc produkti-
viteit ten goede komen. Teveel wordt in
ons land - ook in de investeringssector -
gestreefd naar perfectie en luxe.
„Als wij tot een „evenwichtige" keuze
willen komen - aldus het,artikel - tussen
consumeren en investeren, mogen wij ech
ter bij zo'n beschouwing van verschillende
bestedingspatronen nooit het kernprobleem
van de economische vooruitgang vergeten:
dat van de produktiviteit. Door de grote
aandacht die tegenwoordig aan distribu
tieve vraagstukken wordt gegeven, lopen
zij gevaar op de achtergrond te raken, maar
indien wij zaken als normalisatie en type
beperking, efficiënte organisatie en pro-
duktieve investeringen verwaarlozen zullen
wij onze wensen naar meer en betere voor
zieningen niet in vervulling zien gaan."
De verhoogde omzet heeft het mogelijk
gemaakt, dat ondanks de nog steeds stij
gende lonen en kosten de n.v. Kemo Cor-
setfabriek een bevredigend exploitatie-
overschot in 1956 heeft bereikt. De bruto
winst steeg van f 3.432.773 tot f 4,008.025.
Voorgesteld wordt het dividend te ver
hogen van 15 tot 18 percent. Het winst
saldo beloopt f 1.450.099 (v.j. f 1.176.622),
het kapitaal f 1.425.600 (v.j. f 1.296.000).
In het verslag wordt betreurd dat het
regeringsbeleid, vooral inzake de belas
tingen, zich kenmerkt door gebrek aan
continuïteit, waardoor voor bet bedrijfs
leven onzekerheid optreedt. Deze onzeker
heid heeft zich onder meer voorgedaan
ten aanzien van de omzetbelasting voor de
textielgoederen. Hoewel nu bepaald is, dat
de vrijstelling van omzetbelasting voor de
textiel definitief is, is de onzekerheid over
een aantal belastingen en investerings-
faciliteiten weer toegenomen door de be
stedingsnota.
Het tijdelijk vliegverbod voor Fircfly-
lesvliegtuigen van de Marineluchtvaart
dienst is opgeheven. Het was ingesteld
naar aanleiding van twee ongelukken met
vliegtuigen van dit type, één bij Scheve-
ningen cn één bij Den Deil. Over de re
sultaten van het onderzoek naar de oor
zaak van de ongevallen is niets mede
gedeeld.
De jury voor het vierde internationale
vocalistenconcours, dat in Den Bosch zal
worden gehouden is samengesteld. Zij be
staat uit de volgende personen: Leonce
Gras (Brussel), Roy Henderson (Londen),
Elisabeth Höngcn (Wenen), prof. Gerhard
Hüsch (München), Gérard Souzay (Parijs),
Frans Vroons (Amsterdam) en Annie
Woud (Hoogeveen).
DE NEDERLANDSE OVERZEE BANK te Amsterdam gaat over tot de uitgifte
van 8800 nieuwe aandelen aan toonder, elk groot f 500, voor de helft delende in de
winst over het boekjaar 1 oktober 1956 tot en met 30 september 1957 en ten volle
in die over de volgende boekjaren. Koers van uitgifte is 125 pet. De inschrijving
(op woensdag 20 maart bjj de Nederlandse Overzee Bank) is uitsluitend voor houders
van claims. Houders van vyf aandelen groot f 500 elk zullen kunnen inschrijven
op één nieuw aandeel groot f 500. Ook bestaat gelegenheid om per aandeel van f 500
in te schrijven op een certificaat groot f 100. De ciaimhandel begint op woensdag
13 maart. De storting moet geschieden op woensdag 3 april. Officiële notering ter
beurze wordt aangevraagd.
De uitgifte houdt verband met een kapi
taalsverhoging van de Nederlandse Bank
van Suid-Afrika Beperk. Deze Zuidafri-
kaanse dochteronderneming heeft zich de
laatste jaren voorspoedig ontwikkeld. Deze
ontwikkeling heeft gelijke tred kunnen
houden met de aanzienlijke economische
expansie van de Unie van Zuid-Afrika.
Het ligt thans in de bedoeling het ge
plaatste en gestorte kapitaal te verhogen
tot 2.500.000 Zuidafrikaanse pond sterling
door de uitgifte (uitsluitend aan aandeel
houders in de verhouding van 1 op 4) van
500.000 nieuwe aandelen van 1 pond ster
ling tegen de koers van 28'6 Zuidafri
kaanse shilling per aandeel. Hierdoor zal
het belang van de Nederlandse Overzee
Bank in de Nederlandse Bank van Suid-
Afrika Beperk toenemen met 375.000 pond
sterling tot 1.875.000 pond sterling.
Derhalve heeft de Nederlandse Overzee
Bank besloten tot deze emissie over te
gaan. Zij acht het ongewenst dit bedrag
te onttrekken aan de eigen bedrijfsmidde
len en oordeelt het juister om tegenover
een verhoging van de post deelnemingen
op de balans het eigen uitstaande kapitaal
te verhogen. Het dividend van de Neder
landse Bank van Suid-Afrika Beperk kan
De n.v. F. F. van Vlissingen en Co's
Katoenfabrieken Helmond boekte over
1956 een exploitatiesaldo van f 10.619.474
(v.j. f 10.583.655): de winst uit de deel
nemingen bedroeg f 347.826 (f 183.426); na
afschrijvingen en reserveringen resteert
voor uitkering f 897.403 (onveranderd),
waaruit onveranderd 8 pet op de 5 pet
preferente winstdelende en 12 pet op de
gewone aandelen wordt voorgesteld.
Hoewel er zich tekenen van weerstand
op overzeese exportmarkten voordoen, is
de vraag toch nog altijd bevredigend. De
druk op de prijzen van afgewerkte pro-
dukten heeft zich verscherpt doordat
enkele belangrijke produkten uit de tro
pische gebieden in prijs zijn gedaald, ter
wijl de kosten zijn gestegen. Dit is een
teken aan de wand. Het wordt dan ook
hoog tijd, aldus het verslag, dat beseft
wordt, dat overheidsmaatregelen de ex
portmogelijkheden van ons land niet na
delig mogen beïnvloeden, maar deze in
tegendeel moeten stimuleren.
Verder wordt o-e situatie nog in ongun
stige zin beïnvloed door de vergrote in-
voermogelijkheden in genoemde export-
gebieden van textiel uit goedkoop produ
cerende landen, zoals Japan en andere. De
vennootschap moest dientengevolge haar
produktie van laag geprijsde artikelen in
krimpen en heeft een structurele verschui
ving naar meer hoogwaardige artikelen
moeten en gelukkig ook kunnen toepassen.
Wederom hebben nieuwe vondsten daarbij
een belangrijke rol gespeeld.
De omzet op de binnenlandse markt,
alsmede op de Europese exportmarkten,
vertoonde een bevredigende stijging.
Hoewel de huidige gang van zaken tot
dusverre niet onbevredigend is, maakt de
vennootschap zich niettemin bezorgd of
het peil van de winstmarge van het ver
slagjaar te handhaven zal blijken te zijn.
Het complex van oorzaken en gevolgen,
vooral op economisch terrein, om over het
politieke maar te zwijgen, is nog meer ge
compliceerd dan vorig jaar, zodat de di
rectie zich ook ditmaal van een prognose
wenst te onthouden.
ook over het verhoogde kapitaal worden
gehandhaafd op 8 3/4 percent.
Van het maatschappelijk kapitaal der
Nederlandse Overzee Bank ad f 50 miljoen
is thans f 22 miljoen geplaatst en volge
stort. In alle delen van het concern valt
een voortdurend uitbreidende relatiekring
en een steeds groeiende omvang van zaken
te constateren. Over het boekjaar 1955/56
werd tien percent dividend uitgekeerd. De
resultaten over de eerste vier maanden
van het boekjaar 1956/57 zijn niet minder
gunstig geweest dan verleden jaar. Indien
zich geen onverwachte ontwikkelingen
voordoen, kan op een bevredigend bedrijfs
resultaat worden gerekend.
De toestand op de kapitaalmarkt maakt
het voor de gemeente Den Haag onmoge
lijk langlopende leningen voor kapitaals
uitgaven te sluiten. Deze uitgaven moeten
daarom met kort geld worden gedekt,
maar in december van het vorige jaar
heeft de gemeenteraad besloten, dat de
totale kasschuld van de gemeente een be
drag van 60 miljoen gulden niet te boven
zou mogen gaan.
Daarvan is nu reeds 44 miljoen voor ka
pitaalsuitgaven gebruikt en het laat zich
niet aanzien, dat het binnen afzienbare tijd
zal lukken voldoende langlopende kredie
ten te krijgen. B. en W. stellen de i-aad nu
voor het maximum toegestane bedrag voor
de kasschuld van de gemeente te verho
gen tot 100 miljoen gulden.
De nettowinst van dc n.v. Internatio
nale Viscose Compagnie te Breda (holding
company in Nederland van aandelen La
Seda de Barcelona s.a.) bedraagt f 29.225
(v.j. f 765.986). Dit resultaat is abnormaal
laag omdat in dit boekjaar geen dividend
is getransfereerd.
Voorgesteld wordt len laste van de „re
serve voor egalisatie van uitkeringen" aan
deze winst toe te voegen f 183.696 en ver
volgens 9 percent dividend (v.j. 12 percent)
uit te keren.
De totale deelneming ven de Internatio
nale Viscose in La Seda de Barcelona is
gestegen tot 42.893.000 peseta's. De verwer
ving van deze aandelen is op de balans nog
niet tot uitdrukking gebracht, omdat de
verkrijging pas na balansdatum definitief
is geworden. Over 1955 heeft La Seda de
Barcelona 14 percent dividend uitgekeerd.
Dit bedrag ad f 314.571 is pas eind 1956 ter
beschikking gekomen var de Internatio
nale Viscose.
Voor zover nu kan worden nagegaan
zullen de resultaten van La Seda de Bar
celona over 1956 niet belangrijk verschil
len van die van 1955. De verwerving van
de bonusaandelen (uit. de emissie 1956 van
La Seda de Barcelona) heeft een bedrag
aan kosten gevraagd van f 335.000. Deze
kosten zijn niet als schuld in de balans op
genomen. Hiermee is in het boekjaar 1956/
1957 de post deelnemingen verhoogd.
Kwartaalbericht N.H.M.
Oud-secretaris KNAC overleden. Te
Lochem is in de ouderdom van 80 jaar over
leden B. W. van Wclderen baron Rengers,
oud-kapitein van het vrijwillige automobiel
korps en oudsecretaris van de KNAC,
Een gebied van hoge druk, waarvan het
centrum met een barometerstand van 1033
millibar vanochtend in Roemenië lag, blijft
het weer in vrijwel geheel Europa beheer
sen. Overal is het zonnig en komen tem
peraturen voor, die ongewoon hoog zijn
voor de tijd van het jaar In Nederland,
België, Noord-Frankrijk en Engeland steeg
de temperatuur bijna overal tot boven 15
graden.
Uit Zuidwest-Frankrijk werden tempe
raturen van 20 tot 24 graden gemeld. Aan
de noordkust van Spanje veroorzaakte een
warme Föhnwind maxima van 30 tot 31
graden.
Aangezien de luchtdrukverdeling nog
maar weinig verandert, zal het zonnige en
droge weer voortduren.
WEERRAPPORTEN
13 maart
Zon op 7.02 uur, onder 18.42 uur.
Maan op 15.38 uur, onder 5.14 uur.
Maanstanden
16 maart 3.22 uur volle maan.
23 maart 6.04 uur laatste kwartier.
31 maart 10.19 uur nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Dinsdag 12 maart
Hoog water: 12.39 en uur.
Laag water: 7.36 en 20.33 uur.
Woensdag 13 maart
Hoog water: 1.19 en 13.46 uur.
Laag water: 9.02 en 21.42 uur.
Temperaturen:
buiten-
w
c
TV)
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
•o
d
2 c
7 uur. Neerslag: laatste
S) -
24 uur.
cS
Stockholm
half bew.
wnw
6
0
Oslo
nevel
windst.
3
0,1
Kopenhagen
mist
windst.
5
0
Aberdeen
mist
windst.
12
0
Dublin
licht bew.
zo
14
0
Londen
mist
nno
19
0
Amsterdam
zwaar bew.
zo
15
0
Brussel
half bew.
windst.
18
0
Parijs
half bew.
windst.
20
0
Bordeaux
licht bew.
ozo
24
0
Grenoble
onbewolkt
zw
18
0
Nice
onbewolkt
nw
16
0
Berlijn
zwaar bew.
zzo
14
0
Frankfort
nevel
ono
14
0
München
nevel
windst.
12
0
Zürich
mist
windst.
11
0
Genève
mist
windst.
11
0
Locarno
onbewolkt
ozo
12
0
Wenen
onbewolkt
windst.
8
0
Innsbruck
onbewolkt
wzw
18
0
Rome
nevel
ono
16
0
Mallorca
onbewolkt
no
21
0
Den Helder
licht bew.
z
6
0
Ypenburg
licht bew.
windst.
4
0
Vlissingen
licht bew.
ozo
7
0
Eelde
licht bew.
ozo
2
0
De Bilt
licht bew.
zo
5
0
Twente
licht bew.
zo
3
0
Eindhoven
licht bew.
ozo
5
0
Vlv. Z.-Limb. licht bew.
zo
6
0
In het kwartaalbericht van de Neder
landse Handel-Maatschappij wordt critiek
geoefend op de toepassing van het rente-
gamma. In zekere zin zijn de gemeenten
gemanoeuvreerd in dc richting van een on
juiste financiering van hun kapitaalsuit
gaven door hun de toegang tot de kapitaal
markt te ontzeggen en gelijktijdig voor hen
de sluizen naar de geldmarkt wijd open te
zetten. Dit is gebeurd, toen in juni 1956
niet langer een maximumtarief werd ge
steld aan de kasgeldleningen, terwijl de
maximumtarieven voor de langlopende le
ningen zodanig werden gefixeerd dat deze
bij het krapper worden van de kapitaal
markt. te laag werden om geldgevers be
reid te vinden de gemeenten in de lang
lopende financiering van hun kapitaals
uitgaven te helpen.
Het, is dan ook de vraag, of het niet juis
ter geweest was, als men van overheids
wege wat soepeler geweest zou zijn met de
rentetarieven voor langlopende gemeente
lijke leningen met voorbehoud van het
recht van vervroegde aflossing en als
men daarentegen juist dc tarieven voor
kasgeldleningen aan maxima had gebon
den.
Er dient namelijk een behoorlijke marge
tussen de rentevoeten op geld- en kapi
taalmarkt te zijn om te voorkomen, dat
in principe voor de kapitaalmarkt bestem
de middelen tijdelijk afvloeien naar die
sector van de;geldmarkt, waar abnormale
hoge rente-inkomsten verkregen kunnen
worden. Iedere rentepolitiek, die tot een
verdere verhoging van het renteniveau op
de geldmarkt leidt, lijkt dan ook in het
huidige stadium minder juist, aldus de
ft-H.M. „huw „rr
(Voor de beursberichten zie pag. 11)
Zoals men zich herinnert heeft kont na
de gebeurtenissen in Hongarije het Neder
landse PEN-centirutm, andei's dan de Maat
schappij van Nederlandse Letterkunde en
de Vereniging van Nederlandse letterkun
digen, zijn communistisch gez.inde leden
geroyeerd: een partijgenoot van de C.P.N.
en een ndet-pairtijgenoot namelijk mr, H.
P. L- Wiessing, die oud-hoofdredacteur van
de Groene en stichter van de Nieuwe of
Mosgroene. Mr. Wiessing deeLt thans mede,
dat hij zijm „omgeving eind januari heeft
verrast met een humoreske reactie op dat
royement" door zich per brief tot de be
kende Amerikaanse senator Joseph Ray
mond McCarthy te wenden, met het ver
zoek hem (en zodoende de medeleden van
de Nederlandse PEN) zijn mening te open
baren over dit royement. In zijn antwoord
aan mr. Wiessing schrijft McCarthy al
dus mr. Wiessing: „Zonder uw vereniging
te kennen voel ik ten volle, dat gij allen
een belangrijke dienst hebt bewezen met
de communisten uit uw organisatie te ver
wijderen". De heer Wiessing verklaarde
van plan te zijn de brief van de senator
aan de meestbiedende verzamelaar af te
staan en de opbrengst te bestemmen voor
de Hongaren.
Waarschuwing. In district Johannesburg
hebben de negerarbeiders, wier boy
cot van de busverbindingen heeft ge
leid tot opheffing van de diensten, de
gemeenteraad van Johannesburg ge
waarschuwd, thuis te zullen blijven
als zij tegen maandag geen vervoers-
gelegcnhcid krijgen Aanleiding lot de
boycot die al negen weken duurt was
een verhoging van de tarieven.
Verkeer. In de eerste zeven maanden van
1956 zijn in Italië 3617 personen gedood
cn 75640 gewond bij 93886 verkeers
ongevallen. Dat is twintig percent
meer ongelukken, zeventien percent
meer doden en 32 percent meer ge
wonden dan in de eerste zeven maan
den van 1955.
Zorg. Al zeven weken hoest president
Eisenhower en nu heeft hij bovendien
een lichte oorontsteking gekregen. Het
Witte Huis en de regering maken zich
over deze lichte aandoeningen aanzien
lijk minder zorg dan de Amerikaanse
pers en het publiek.
Voorwendsels. René Laniel, voormalig lid
van de Franse Raad van de Republiek
en broer van ex-premier Joseph La
niel is door een Parijs gerechtshof tot
dertien maanden voorwaardelijke ge
vangenisstraf, honderdduizend francs
boete en 7.500.000 francs schadevergoe
ding veroordeeld wegens het verzil
veren van valse cheques en het ver
krijgen van krediet onder valse voor
wendsels.
Misnoegen. Voor de eerste maal in bijna
twee jaar zijn premier Boelganin, par
tijleider Kroesjtsjev en vice-premier
Molotov niet verschenen op een recep
tie van een ambassade van een weste
lijk land (Denemarken) in Moskou. De
boycot van de Deense receptie wordt
algemeen gezien als een teken van mis
noegen over de uitwijzing van Rus
sische diplomaten uit Denemarken.
Mislukt. Voor het huis van een neger te
Clinton in de Amerikaanse staat Ten
nessee, is zeven kilo dynamiet in een
petroleumblik gevonden. De zoon van
de neger bezoekt de middelbare school
in Clinton. Sinds vorig jaar wettelijk
werd bepaald, dat de middelbare school
van Clinton ook door negers mocht
worden bezocht bezoeken twaalf ne
gerleerlingen de school.
Persoonlijkheid. In Egypte is een commis
sie ingesteld, die tot taak heeft de ge
schiedenis van het land te herschrijven
„teneinde de persoonlijkheid van het
Egyptische volk en zijn politiek en let
terkundige prestaties te schetsen".
Verschillend. De Amerikaanse communis
tische partij heeft bij haar nieuwe sta
tuten bepaald dat een lid dat betrok
ken is bij spionagegevallen, óf dwang,
geweld dan wel terreur voorstaat, van
het lidmaatschap vervallen zal worden
verklaard. In een inleiding tot de sta
tuten verklaart de partij dat er ver
schillende wegen naar het socialisme
zijn.
Luidspreker. In Chigaco is een toestel ver
vaardigd waarmee hoog in de lucht
mededelingen kunnen worden uitge-
zonden-voor de strijdkrachten.-Het toe
stel kan op 20.000 meter hoogte uit een
vliegtuig geworpen worden. Het wordt
door een valscherm in zijn val geremd
en op een hoogte van 1200 meter wordt
een luidspreker automatisch in wer
king gesteld.
Miljoenen. Uit de woning van de Vietna
mese generaal Le Van Vien bij Parijs
zijn in de nacht van zondag op maan
dag juwelen ter waarde van honderd
miljoen francs (ongeveer een miljoen
gulden) gestolen en een bedrag aan
geld van zes miljoen francs. De gene
raal vluchtte in 1955 uit Vietnam, toen
hij door de regering van premier Ngo
Dinh Dicm ter dood veroordeeld werd.
Hij was bevelhebber van de strijd
krachten van de politiek-religieuze Bin
Xuyen sekte en hoofdcommissaris van
politie van Saigon.
Witkalk. Twintigduizend ton kalkrots is
zondag afgebrokkeld van de rotskust
van het eiland Wight. Een deel van de
verschuiving viel op een meeuwen
kolonie, waar honderden vogels wer
den verpletterd. De zee was ver in de
omtrek door de kalk urenlang helder
wit gekleurd.
Hondenbaan. Volgens de Sovjet-geleerde
Anatoli Blagonragor die beweert met
succes dozijnen honden per raket de
ruimte te hebben ingestuurd, kan ook
de mens een raketvlucht maken. Hij
zei voor radio-Moskou dat hij de eerste
hond in 1951 aan boord van een raket
de ruimte heeft ingestuurd en dat het
dier nog steeds leeft. Geen van de hon
den die zulke vluchten gemaakt heb
ben, sommige zelfs twee of driemaal,
is omgekomen.
13. Het avontXLUr op het dak dreigde ern
stige gevolgen te zullen hebben. Mario kon
zich nog juist aan de dakgoot vastklam
pen, maar Jolliepop en Tonio, die door het
touw minder bewegingsvrijheid hadden,
duikelden verder in de diepteTot hun
opluchting bleven zij echter halverwege
met een ruk hangenaan de nek van
Mario, voor wie dit dan ook helemaal geen
opluchting was. Zo zweefden zij lussen
hemel en aarde en als er niet gauw hulp
kwam opdagen, zou het wel eens verkeerd
kunnen aflopen. Dus riepen Jolliepop en
Tonio om hulp, zo hard zij konden, terwijl
ook Mario met benauwd gegorgel de aan
dacht op zijn onplezierige toestand tracht
te te vestigen. Panda hoorde deze kreten
wel, maar kon niets doen, omdat hij nog
steeds gebonden in de kamer zat. Geluk
kig echter hoorde ook iemand anders het
hulpgeroep. Deze luisterde even aandach
tig en dacht na. „Kretens en gillens om
hulp mompelde hij. „Hm, hieruit de
duceer ik, dat er een of meer personens
zijn, die hulp nodig hebben". Dit was een
zeer scherpzinnige gevolgtrekking. Maar
dat was ook niet te verwonderen, want
haarfijn redeneren was het vak van de
grote detective Pat O'Nozel.
DE GROOTSTE soorten walvissen wor
den zo'n 30 m lang en wegen dan om en
bij 130.000 kg. We brengen deze getallen
even in herinnering, om de geweldige
grootte van de walvis nog eens te demon
streren. Dit geweldige dier overtreft in af
metingen alle levende schepselen die thans
bestaan en eveneens alle die
ooit op aarde bestaan hebben.
Nu zou men licht geneigd
zijn te veronderstellen, dat dit
grootste, en sterkste dier bui
ten de mens geen vijanden
heeft die hem ernstig zou kun
nen belagen, of zelfs maar las
tig vallen. Deze veronderstel
ling is echter onjuist, want zelfs deze reu
zen van de zee moeten voor hun vijanden
oppassen. (We laten hierbij buiten beschou
wing, dat walvissen door een menigte
parasieten worden lastig gevallen, die zich
op en in zijn lichaam nestelen en zijn huid
en lichaam, als een geschikte woonplaats
beschouwen).
De ergste en verreweg gemeenste vijan
den van de ivalvissen zijn de orka's, door
de ivalvisvaarders gewoonlijk zwaardvis
sen genoemd vanwege de lange, zwaard
vormige vin die zich midden op de rug
bevindt. Dit is een vleesetende walvis, die
een lengte bereikt van ongeveer 7 m en dus
aanzienlijk kleiner is dan de reuzen van
zijn familie. Desondanks ontzien de orka's
zich niet grote volwassen walvissen aan te
vallen. In troepen verenigd, doorklieven
zij met grote snelheid het water en ver
spreiden grote schrik en ontsteltenis, over
al waar zij zich vertonen. Grote rvalvissen
randen zij aan op dezelfde wijze als hon
den groot ivild overmeesteren; sommige
orka's bijten zich in zijn staart vast, andere
trachten hem met slaan en bijten aan de
kop murw te krijgen. Anderson vertelde,
dat de orka's hun slachtoffer hele stukken
uit het lichaam scheuren, waardoor zij hem
zo afmatten, dat hij de tong uitsteekt. Daar
is het deze moordvissen nu juist om te
doen, want zodra zij de bek zien opengaan,
maken zij zich van de tong
meester en rxikken haar uit.
Ook jonge walvissen laten de
orka's niet gaan voor en aleer
zij het dier de tong hebben
uitgeriLkt en verslonden.
Want. en dit is nu juist
het vreemde van de orka's,
het walvissenspek wordt door
de zwaardvissen versmaad en het
hele, rensachtige dier van-ruim 100.000 of
meer kg wordt door de wrede orka's uit
sluitend en alleen gedood terwille van de
600 kg wegende tong! (Wanneer we in her
innering brengen, wat de mens in hel ver
leden met de walvissen heeft gedaan, uit
sluitend en alleen terwille van wat balei
nen, zullen we overigens wat matiging in
ons oordeel over de moordzuchtige orka's
moeten betrachten).
Aan de kusten van Nieuw Engeland wer-
den de orka's destijds als killers, dus als
doders aangeduid, omdat zij zich met het
ombrengen van walvissen bezighielden, een
bedrijf dat in die streken overigens wat
uit de mode is geraakt, omdat de walvis
sen in die streken uiterst schaars zijn ge
worden.
Een ander waterdier, waarover ons het
een en ander werd gevraagd, is de water
otter.
Daarover morgen.
H. Pétillon
(Nadruk verboden)
