De Valera gaat orde op zaken stellen
in het veelbewogen Ierland
Voor en tegen
:J k" u-A„„„u
Vermoeid en bijna blind man wacht bet
zwaarste deel van zijn levenstaak
NAAIMACHINES
5
„DEV"- DE OUDE REUS IS TERUG
Scherper
Kwader
Strenger
Kerken in Zuid-Afrika
ook voor niet-blanken
Laatste wilvan bisschop
werd een strijdsignaal
Duitsland is na de V.S.
de grootste autoproducent
„Amor" bij Kreta vergaan
Bemanning door Italiaanse
tanker gered
Dank voor redding
De „Waterman" brengt 300
Hongaren naar Canada
Een doktersdilemma
Oorlogsmisdadiger
Clauberg zal in Kiel
terechtstaan
Wegens experimenten op
mensen in kampen
Proces in Oost-Duitsland
wegens revolutiepoging
Vrijheidsstraffen voor
drie intellectuelen
DINSDAG 12 MAART 1957
i
(Van onze reisreclacteur
Fianna Fail', de partij van De Valera, heeft overtuigend de Ierse ver
kiezing gewonnen en daarmee is de man, die aan de wieg van de Ierse
republiek heeft gestaan voor de zoveelste maal voorbestemd premier van zijn
land te worden. Wie is de man, wat is zijn taak? De man: een lange, magere,
bijna blinde zeventiger, die zijn allure niet hoeft te adverteren. Ik sprak
hem enkele weken geleden in Dublin en kwam diep onder de indruk. Maar één
ding bleek daarbij duidelijk. „DEV", de oude reus, is moe. De fakkel, die
Ierland's vrijheidsstrijd inspireerde lijkt nu op halve kracht te branden. Het
zijn niet zijn lichamelijke kwalen, die hem slopen, want hij verzet zich met
ijzeren wilskracht tegen zijn bijna blindheid, waarvoor de operaties, die hij
enkele jaren geleden in Utrecht onderging, geen volledige genezing konden
brengen. Hij lijkt veeleer te wanhopen aan de gezondheid van zijn land, dat
economisch stagneert, gebukt gaat onder een ernstig werkloosheidsprobleem,
langzaam leegbloed t door emigratie en waar nu, ook al weer voor de zoveelste
maal, de „gun in politics", het „pistool in de politiek" spreekt. Eeuwen van
illegaliteit, van verzet tegen de Britse overheersing laten zich niet zo gemakkelijk
uitwissen. Zij brengen de Ieren tot ongeduld jegens wettige middelen.
De huidige terreur
actie van de IRA in
Noord-Ierland is
daar een uiting van
een wel een levens
gevaarlijke uiting.
De Valera moet dat
hebben gevoeld, toen
hij in de twintiger
jaren zei: „Ierland is
nu een onafhan
kelijke, soevereine
staat. Het zal zich
dienovereenkomstig
hebben te gedragen".
Dat betekent niet,
dat De Valera geen
voorstander van de
opheffing der par-
titie en de hereniging
van Ierland zou zijn.
Integendeel, maar hij
beseft, dat de hereni
ging met wettige
middelen moet wor
den nagestreefd, dat,
zo Ierland al geweld
zou willen gebrui
ken, het aan de re
gering zou zijn daar
toe te beslissen en
aan het leger om die
beslissing uit te voe
ren. Natuurlijk is dat
geen uitvoerbare,
zelfs geen mogelijke
oplossing, maar waar
er Ieren zijn, die
menen dat de actie
van het privé-leger-
tje onder deze om
standigheden een
bruikbaar vervan
gingsmiddel is, daar
begrijpt De Valera,
dat die actie nog meer voor de Ierse repu
bliek dan voor Ulster zelf tot dreigende
consequenties moet leiden.
Het staat daarom wel vast. dat hij veel
scherper maatregelen tegen de IRA-terro-
risten zal nemen dan zijn voorganger Cos-
tello heeft gedaan. Met de enkele maanden
gevangenisstraf, die de IRA-leiders totnu-
toe kregen, het vrij rond laten lopen van een
senator Kelly, die openlijk met zijn privé-
legertje paradeert, met de machteloos suf
fende politiek jegens de „patriottische re
publieken" zal het onder De Valera snel
zijn gedaan. Zoals hij in 1940, toen de IRA
probeerde te profiteren van de Duitse suc
cessen in de oorlog tegen" Groot-Brittannië.
zonder pardon een aantal IRA-leiders tegen
de muur liet zetten en anderen voor onbe
paalde tijd liet interneren, zo zal hij ook
straks het staatsgezag tegenover deze ille
galen bevestigen. „DEV" zal de laatste zijn
om te ontkennen, dat dit een gevaarlijke
procedure kan zijn. Zo gevaarlijk, dat de
vorige regering, die daarvan zeer wel de
noodzakelijkheid besefte, het eenvoudig
niet aandurfde, want er bestaat in brede
kringen in Ierland een min of meer heime
lijke sympathie met de IRA. Er moest on
langs zelfs een rechter worden vervangen,
die de teruggave van inbeslaggenomen wa
pens aan IRA-leden gelastte.
Wanneer straks de bevolking in Noord-
Ierland door de terreur-acties van de IRA
ten slotte zo ontsticht raakt, dat er bij voor
beeld in Belfast, zoals eerder is voorgeko-
Oud-Ierland: Gezichten uit een
moeilijk verleden.
Eomon De Valera: een groot man.
men, een aantal rooms-katholieke dokwer
kers in de haven wordt gegooid, is de kans
op represailles in het zuiden niet gering en
er zijn kwader mogelijkheden. Wanneer bij
voorbeeld een IRA-terrorist tot een lange
gevangenisstraf zou worden veroordeeld en
de man zou in hongerstaking gaan klas
siek wapen uit de Ierse vrijheidsstrijd
dan zou een bestorming van de gevange
nis door sympathisanten niet uitgesloten
zijn. En al kan de regering op de politie
vertrouwen, men heeft maar af te wach
ten hoeveel IRA-aanhangers er in het le
ger schuilen. Deze kwade kansen zullen er
De Valera niet van afhouden met beslist
heid op te treden. Hij is de enige, die vol
doende politiek en moreel overwicht heeft
om het te doen, maar het heeft hem wel
met bitterheid vervuld, dat het nodeloos
tot dit gevaarlijk punt is gekomen. Dat,
nadat hij zelfs in de oorlog de IRA had
opgerold, zijn politieke tegenspeler, de im
mer intrigerende Sean MacBride na de
oorlog de IRA opzettelijk de kans heeft
gegeven zich te reorganiseren. Geen won
der, MacBride is oud-stafchef van de IRA.
Het is overigens wel een ironische speling
van het lot, dat het opzeggen van Mac-
Bride:s steun aan de regering-Costello tot
een nieuwe verkiezing heeft geleid, waaruit
De Valera als overwinnaar tevoorschijn
kwam en waarin MacBride's partij vrijwel
van de kaart werd geveegd.
Maar, zo men al uit De Valera's over
winning mag concluderen, dat de meerder
heid der Ierse kiezers politiek en econo
misch zijn verantwoordelijkheden heeft in
gezien, reden tot onverdund optimisme
geeft dat nog niet. Want de politieke vleu-
John A. Costello: de verliezer.
gel van de IRA, Sinn Fein, heeft vier ze
tels gewonnen. Veel meer dan men had
kunnen verwachten van een partij die nog
over onvoldoende financiën en organisatie
voor deze verkiezingen beschikte. Zo gaat
De Valera een van de moeilijkste periodes
uit zijn lange en bewogen carrière tege
moet, waarin hij slechts met zijn eigen
krachtige persoonlijkheid een aantal on
populaire maatregelen zal kunnen dekken.
Hij zal moeten trachten de Ierse
economie gezond te maken, de Ierse arbei
ders tot groter werkzaamheid en de Ierse
ondernemers tot groter initiatief te nopen.
Na het potverteren van de oorlogswinst
door vorige regeringen, zullen er nu vele
broekriemen moeten worden aangehaald.
Een pijnlijk proces in een land, dat toch
al een lage levensstandaard heeft. En daar
naast komt de onafwendbare gestrengheid
jegens diegenen, in wie vele Ieren op
rechte patriotten zien. Een gestrengheid,
die het land zo niet tot een burgeroorlog
dan toch dichter bij ernstige interne con
flicten kan brengen, dan menigeen gelooft.
Want al wil niemand in „het groene eiland"
die conflicten, het Ierse mengsel is explo
sief. Men kan slechts het vertrouwen heb
ben, dat als er één man is die deze taak
aan kan, het De Valera is. De man die
Ierland zijn vrijheid gaf, zal nu in zijn
laatste jaren moeten trachten het veel
moeilijker proces van de werkelijke ver
vulling van die vrijheid te voltooien.
JOHANNESBURG Reuter) De Angli
caanse bisschop van Johannesburg, dr.
Reeves, heeft gezegd, dat de dezer dagen
overleden aartsbisschop van Kaapstad, dr.
Clayton, bereid was tegen het wetsontwerp
in te gaan, waarin wordt geëist, dat blanke
predikanten de minister voor Naturellen-
zaken dienen te verzoeken om toestemming
tot toelating van niet-blanken tot kerk
diensten.
Bisschop Reeves, die sprak op een her
denkingsdienst te Johannesburg, zei, dat
aartsbisschop Clayton heeft geweten, dat
zijn besluit een proef zou zijn, die veel
leed met zich mee zou kunnen brengen.
Bisschop Reeves deelde later aan verslag
gevers mee, dat de pas overleden aarts
bisschop de gevolgen, die zijn uitdagende
houding jegens het wetsontwerp voor hem
zou kunnen hebben, nauwkeurig heeft
overwogen. Hij was bereid gevangen
neming te riskeren, aldus de bisschop van
Johannesburg.
In zijn preek zei dr. Reeves, dat de aarts
bisschop op de dag vóór zijn overlijden de
bisschoppen van Grahamstown. Pretoria,
Natal en Johannesburg bijeen heeft geroe
pen om te spreken over de ernstige ge
varen van het wetsontwerp voor de kerk.
De aanwezigen op deze bespreking hebben
gemerkt, dat de aartsbisschop ervan over
tuigd was, dat aanneming van dit wetsont
werp de Anglicaanse kerk in Zuid-Afrika
voor de zwaarste beproeving in haar ge
schiedenis zou stellen.
Twee uur na ondertekening van een brief
aan de Zuidafrikaanse minister-president
Strijdom, over het wetsontwerp, werd
aartsbisschop Clayton dood in zijn studeer
kamer gevonden. Hij bleek aan hartaanval
te zijn overleden.
De r.k. aartsbisschop van Kaapstad, Owen
McCann, heeft zondag gezegd dat zijn kerk
voor alle rassen in Zuid-Afrika open zal
blijven. Dit zei hij in een commentaar op
het thans bij het parlement in behandeling
zijnde wetsontwerp, krachtens hetwelk
blanken en niet-blanken in steden niet
zonder voorafgaande ministeriële toestem
ming samen in kerken, scholen, verenigin
gen en instellingen mogen zijn.
In een verklaring van het landelijk da
gelijks bestuur der liberale partij staat:
„De partij is de stellige overtuiging toe
gedaan, dat er geen oplossing voor de
Zuidafrikaanse vraagstukken kan zijn
voordat alle rassen samenwerken". Men
doet een beroep op de regering „op te
houden met de excessen."
De wereldproduktie van motorvoertui
gen was in 1956 met ongeveer 11,5 mil
joen stuks 15 percent kleiner dan in 1955,
zo heeft het instituut voor economisch on
derzoek te München uitgerekend. De ver
mindering is het gevolg van een geringere
produktie in de Verenigde Staten en in
Engeland. De Verenigde Staten produceer
den 6,9 miljoen of ongeveer 75 percent van
de produktie van het voorafgaande jaar.
Engeland produceerde 1 miljoen stuks of
81 percent van zijn produktie van 1955,
Het Nederlandse vrachtschip „Amor"
(2817 ton) van de Koninklijke Nederlandse
Stoomboot Maatschappij te Amsterdam is
in de nacht van zondag op maandag op
50 kilometer ten westen van Kreta in de
Middellandse Zee vergaan.
De Italiaanse tanker „Ernesto Fassio"
(12915 ton) seinde omstreeks kwart voor
twee dat de „Amor" zich in zinkende toe
stand bevond en dat men een reddingsboot
had waargenomen. Inmiddels is de „Amor"
gezonken; de Italiaanse tanker heeft alle
bemanningsleden overgenomen uit de red
dingsboten tijdens een zware zee, veroor
zaakt door een hevige storm.
„Gaasterland" aan de grond
Het Nederlandse motorschip „Gaaster
land", van de Scheepvaart en Steenkolen
Mij. te Rotterdam, bruto 375 ton, is in de
nacht van zaterdag op zondag op de Lynn
nabij Kingslynn aan de grond gelopen.
Alles is wel aan boord. Pogingen om het
schip vlot te slepen mislukten. De loods
boot is ter plaatse aanwezig. Sleepboot-
assistentie uit Kingslynn is bij het schip.
ADVERTENTIE
Alle merken dus ruime keuze
ENGEL. Gr. Houtstr. 181. Tel. 14444
De directie van de K.N.S.M. heeft aan
de gezagvoerder van het Italiaanse tank
schip Ernesto Fassio een telegram ge
stuurd, waarin zij van haar diepe dank
baarheid getuigt voor ce redding van de
bemanning van het bij Kreta ten onder
gegane motorschip „Amor". Zij verzoekt
de kapitein van de Italiaanse tankboot
haar felicitaties over te brengen aan de
officieren en de bemanning van het onder
gegane K.N.S.M.-schip met hun redding.
De bemanning is naar Triëst gebracht.
De Canadese ambassadeur in Nederland
heeft maandag in Rotterdam aan boord van
de „Waterman" 312 Hongaarse vluchtelin
gen, die naar Canada emigreren, uitgeleide
gedaan. Het schip brengt, behalve de Hon
garen, nog 200 Nederlandse emigranten
naar Canada en 250 Nederlandse emigran
ten naar Verenigde Staten. De ambassadeur
sprak zijn grote erkentelijkheid uit voor de
vele moeite, die de Nederlandse regering
zich heeft willen getroosten door de voor
Canada bestemde Hongaren enige tijd in
Nederland gastvrijheid te bieden. In Oos
tenrijk werden zij al op hun emigratie naar
Canada voorbereid. Daartoe was een aan
tal Canadese taalleraren en maatschappe
lijke werkers naar Oostenrijk gezonden. Zij
reisden met de Hongaren mee naar Neder
land, waar zij hen opnieuw onder hun
hoede namen. Totaal zullen 2300 van de
in Nederland vertoevende Hongaren naar
Canada emigreren.
Meningen over belangwekkende onderwerpen, ter redactie
ontvangen en hierbij in de vorm van een forum-discussie aan
onze lezers aangeboden.
Vorige week hebben wij in deze rubriek
een aantal brieven gepubliceerd, waarin
lezers van ons blad stelling namen tegen
diverse uitspraken ter rechtvaardiging van
medische proeven op mensen en dieren.
Deze uitspraken werden gedaan door me
dici, hoogleraren en ethici op een in Utrecht
gehouden forum.
Een der deelnemers aan het genoemde
forum, dr. F. A. Nelemans, arts-farmaco-
loog te Utrecht, heeft thans op ons verzoek
op deze lezersbrieven gereageerd. Dr. Nele
mans schrijft in zijn commentaar onder
meer het volgende:
„Met anti-vivisectionisten discuteren is
een hopeloze zaak naar mijn ervaring. Ik
kan u alleen verzekeren dat iedere farma-
coloog met vreugde het dier-experiment
door de reageerbuis zou vervangen, als dit
inderdaad kon en in gevallen waarin dit
werkelijk kan (er zijn er in de loop van
de jaren enkele gekomen) dit ook steeds
doet."
„Uit de aard dei zaak zijn mij uit de
Nederlandse litteratuur, en in een enkel
geval ook uit Nederlandse ervaring, wel
gevallen bekend van toegebrachte schade
aan mensen in proeven. In vrijwel alle ge
vallen gaat het hier om proefnemingen die
niet alleen ik, maar het gehele forum als
beslist niet-toelaatbaar beschouwen. Bij de
discussie ging het alleen om medisch-
ethisch verantwoorde proeven. Schade of
letsel, daardoor veroorzaakt, ken ik nauwe
lijks; aan de andere kant zijn mij veel
ernstiger schaden bekend aan patiënten,
die alleen maar behandeld werden volgens
resultaten die alleen met anti-vivisectio-
naire geneeskunde behaald konden wor
den. Ik geef u hierbij alleen maar als voor
beeld dat insuline, sulfonamides, de mo
derne geneesmiddelen tegen tuberculose,
adrenaline (bij asthma) dan niet gebruikt
mogen worden, d.w.z. in de anti-vivisectie-
geneeskunde."
„Veel ervaringen met artsen als mens
heeft de heer Kol (een der „schrijvende
lezers" - red.) blijkbaar niet. anders zou hij
zijn verdachtmakingen jegens de artsen die
hun patiënten als proefkonijnen gebruiken,
wel achterwege gelaten hebben, of hoog
stens vermeld hebben dat enkele artsen zo
te werk gaan, maar dat deze door hun
goede collega's (en dat zijn er toch altijd
meer dan 9 op de 10) niet geaccepteerd
worden."
„Wat proeven op mensen in het algemeen
betreft, zou ik tot besluit nog het volgende
op willen merken. Vrijwel iedereen is wel
eens ziek. Het is maar zelden dat men zich
daar passief bij neerlegt en zonder enige
behandeling wacht tot men beter wordt. In
het eenvoudigste geval neemt men een
huismiddeltje en als men beter wordt,
neemt men het de volgende keer weer.
Maar als men ervan overtuigd is dat het
helpt, beveelt men het ook een goede na
buur aan: dat moet je nemen, dat helpt zo
goed. In wezen is dit reeds een menselijk
experiment. Wanneer het middeltje niet
helpt, „probeert" men een ander en even
tueel een derde. Ook dit is een menselijk
experiment."
„Ook de z.g. anti-vivisectie-artsen heb
ben hun litteratuur, waarin zij hun er
varingen met bepaalde behandelingen
mededelen. Collega's, die deze ervarin
gen op hun patiënten toepassen, in
troduceren daarmee eveneens het mense
lijke experiment. Zo scherp gesteld, is reeds
ieder voorschrift, dat de arts afgeeft, een
experiment, omdat hij nooit absoluut zeker
is, dat zijn therapie bij de patiënt het suc
ces zal geven, dat hij ervan verwacht - en
hij dus altijd experimenteert, ook al be
merkt men dat pas, wanneer de therapie
geen succes heeft."
Een van de punten, waarover het forum
gesproken heeft, is, in hoeverre het toelaat
baar is dat deze experimenten, die iedere
,arts neemt, principieel op grotere groepen
gericht mogen worden, en in hoeverre van
de patiënt in dit opzicht medewerking in
het belang van de gemeenschap gevraagd
of verwacht mag worden."
„Misschien kunnen de briefschrijvers
enigszins gerustgesteld worden wanneer
hun medegedeeld wordt dat d e arts in
Nederland proeven op zijn patiënten niet
toelaatbaar acht, wanneer hij zichzelf, zijn
naaste verwanten en zijn beste vrienden er
niet aan zou willen onderwerpen."
„Niet-experimenteren is
ook een experiment"
Een ander lid van het Utrechtse forum,
de Groningse theoloog en ethicus dr. S. J.
Bouma, schrijft ons:
Met belangstelling heb ik kennis geno
men van uw verslag van het Utrechtse Fo
rum en van de reactie daarop van enkele
uwer lezers U was zo vriendelijk, mij ge
legenheid te bieden, om daarop op mijn
manier te reageren, en na overleg met de
voorzitter van het forum maak is daar
gaarne gebruik van.
Er was op het for.um géén verschil van
mening over het vraagstuk, of een arts
onderzoeker zijn patiënten in een verant
woorde proefneming mag betrekken. Daar
over waren allen het eens, en in dat ver
band zei prof. Bijlsma: dat ook het niet-
experimenteren met patiënten een experi
ment is en vaak een zeer gevaarlijk. On
enigheid was er wèl over de vraag, hoe ver
men bij het nemen van- zulke proeven
mag gaan, en of het juist is, daarbij kwan
titatieve onderzoekingsmethoden (dus: de
statistische methode) toe te passen.
Een zeer belangrijke vraag was die, wel
ke aan mij (een niet-medicus) ter beant
woording werd voorgelegd. Namelijk: of
het aanwenden van kwantitatieve onder
zoekingsmethoden ethisch verantwoord is,
en nader: of dit niet strijdig is met de be-
roeps-ethiek van de arts-onderzoeker.
Mijn antwoord op die vraag kon u na
tuurlijk niet in extenso in uw verslag op
nemen, maar in de samenvatting van dat
antwoord is toch wel iets wezenlijks ver
loren gegaan.
Dat het experimenteren met patiënten,
ook zonder dat de patiënten daar weet van
hebben, door artsen niet als ontoelaatbaar
wordt beschouwd, is duidelijk. Een insider
heeft eens gezegd, dat de geneeskunde voor
een zeer groot deel niet méér is dan expe
rimenteren.
Een andere vraag is echter, of deze hou
ding van de practijk ook ethisch, dat wil
zeggen: in de ethische bezinning gerecht
vaardigd is. En op die vraag antwoordde
ik in deze geest.
Het eerste is, dat de patiënt als patiënt
tot zijn arts komt, en dat het feit, dat de
arts hem als patiënt aanvaardt, aan de
arts-onderzoeker strenge beperkingen op
legt. Aan die beperkingen zal geen fatsoen
lijk arts-onderzoeker zich onttrekken; spe
len met zijn patiënt in het belang van een
(voor de patiënt onbelangrijk) theoretisch
onderzoek zal elke arts beoordelen als strij
dig met zijn beroeps-ethiek.
„Ethisch verantwoord"
Het eerste is echter niet het laatste. Op
het eerste volgt dit, dat het in zeer vele
gevallen lang geen uitgemaakte zaak is,
dat een bepaalde geneeswijze als de juiste
moet worden beschouwd, en dat een
nieuwe, nog niet uit-geprobeerde genees
wijze niet juister zou zijn. Dan is het van
zeer groot belang, dat te weten te komen,
en moet men gaan experimenteren in
het belang van de patiënt, èn in het belang
van de mensheid. Zulk een experiment
vraagt proeven, die verantwoord en vol
doende moeten zijn. En zulke proeven vra
gen proefpersonen in verantwoorde en vol
doende veelheid.
Dit is practisch noodzakelijk, èn (daar
ging het tenslotte om) ethisch verantwoord.
Om dat duidelijk te maken, moeten we
uitgaan van de vraag naar de waarde van
de mens, waaruit dan weer het recht en de
roeping van de mens volgen. Een absoluut
individualisme is, zo niet meer. dan toch
evenzeer onaanvaardbaar als een absoluut
collectivisme.
Met andere woorden: die waarde is ge
legen zowel in de mens als enkeling als in
de mens als deel van een geheel. Volgt nu
uit het eerste, dat een patiënt recht heeft
op de erkenning van zijn persoonlijke be
langen, uit het tweede volgt met even
grote kracht, de roeping tot dienst aan het
geheel: hij heeft de sociale plicht, om zich
als enkeling te stellen in de dienst van „de
strijd tegen de ziekte" om zich te stel
len tot proefpersoon, en daarbij niet alléén
te vragen naar de gevolgen daarvan voor
hem als persoon.
Het experiment vereist echter in de
meeste gevallen, dat de proefpersoon niet
weet, dat hij als zodanig wordt gebruikt.
Dat zou allerlei storende factoren in het
spel brengen. En dan zeg ik, dat de arts
onderzoeker aan deze overwegingen het
recht ontleent, om zijn patiënt als proef
persoon te gebruiken in dienst aan het al
gemeen belang zelfs zonder diens toe
stemming of voorkennis.
Maar met nadruk wijs ik dan tenslotte
weer op de grote verantwoordelijkheid, die
de arts-onderzoeker daarbij op zich laadt.
Dat hiermee de weg tot een ongebreidel
de vivisectie niet geopend is, spreekt eigen
lijk wel vanzelf. De vivisectie is een ander
(en zeer belangrijk) probleem, dat hier ech
ter niet ter bespreking was voorgelegd. Wat
dat betreft, wil ik volstaan met de herin
nering aan een uitspraak van een der fo
rum-leden: dat duizenden (mensen zowel
als dieren) hun behoud te danken hebben
aan proefnemingen op levende dieren. En
ik wil ook hier aan herinneren, dat ik het
vivisecteren zonder noodzaak sterk heb af
gekeurd (vivisectie in dienst van de fabri
cage van schoonheidsmiddelen werd zelfs
onbehoorlijk, ja, misdadig genoemd!), en
dat ik er met nadruk op hfeb gewezen, dat
de onderzoeker ook daarin niet vrij, doch
zedelijk gebonden is.
(Van onze correspondent in Bonn
In de aanstaande zomer zal een der
ergste Duitse oorlogsmisdadigers, die
zich tijdens het nazi-regime aan gevan
genen hebben vergrepen, voor de recht
bank komen. Het is professor dr. Carl
Clauberg, die in het concentratie
kamp van Auschwitz joodse vrouwen
sterilisatieproeven heeft laten ondergaan.
Meer dan honderd getuigen, ook uit Ne
derland, zullen in dit proces, dat in Kiel
wordt gehouden, verschijnen. Clauberg die
in het huis van bewaring te Kiel is opge
sloten beweert dat zijn slachtoffers zich
vrijwillig hadden gemeld en dat zij zon
der zijn experimenten in gaskamers en
crematoria terecht gekomen zouden zijn.
Clauberg heeft negen jaar doorgebracht
in gevangenschap in Rusland, van waar
hij onlangs is teruggekeerd.
Clauberg was 39 jaar, toen hij buiten
gewoon hoogleraar aan de universiteit van
Koningsbergen werd. In het derde rijk
voerde hij de titel „S A - SanitÊitsober-
sturmbannführer". In 1942 vroeg hij
schriftelijk aan Himmler. of deze levende
mensen tot zijn beschikking wilde stellen
en of hij in het kamp van Auschwitz
mocht experimenteren. Hij gaf injecties
met een vloeistof, die ontzettende pijnen
en hoge koortsen veroorzaakten. Som
migen stierven aan de gevolgen, anderen
werden rüntgenologisc'n onderzocht. Als
de eerste injectie geen uitwerking had
gehad, volgde een nieuwe behandeling. In
1943 schreef hij aan een van Himmler's
naaste medewerkers, dat zijn methode
bijna volmaakt was en dat het niet lang
meer zou duren of hij zou met een man
of tien op een dag honderden, misschien
duizend vrouwen, kunnen steriliseren.
Sedert Clauberg is teruggekeerd, zijn er
zowel in West.-Duitsland als in het bui
tenland vele stemmen opgegaan hem we
gens zijn wandaden ter verantwoording te
roepen.
Poging tot zelfbestuur voor Singapore
De regering van Singapore heeft te Lon
den in besprekingen met de Britse regering
voorstellen ter tafel gebracht voor binnen
lands zelfbestuur. De conferentie is de
tweede poging binnen een jaar om een
grondwet voor de kroonkolonie uit te wer
ken.
ADVERTENTIE
BERLIJN (AFP/Reuter) Het Oostduit-
se persbureau ADN meldt, dat het Oost-
duitse opperste gerechtshof de 35-jarige
professor Wolfgang Harich, een vooraan
staande Oostduitse communistische intel
lectueel, tot tien jaar dwangarbeid heeft
veroordeeld wegens het „in gevaar brengen
van de staatsveiligheid". Professor Man
fred Hertwig werd tot twee jaar en Harichs
medewerker Bernhard Stemberger tot vier
jaar gevangenisstraf veroordeeld. Het pro
ces, dat door delegaties van Oostberlijnse
arbeiders en enkele Oostduitse journalisten
werd bijgewoond, heeft drie dagen ge
duurd.
Volgens de tenlastelegging stond Harich
aan het hoofd van een „tegenrevolutionaire
groep", die „ernaar streefde de regering
omver te werpen, een einde te maken aan
de leidende rol van de Oostduitse commu
nistische partij, het nationale volksleger te
ontbinden, het ministerie voor staatsveilig
heid op te heffen en uittreding van Oost-
Duitsland uit de verdragsorganisatie van
Warschau te bewerkstelligen". Harich c.s.
zouden ook een einde hebben willen maken
aan de „opbouw van het socialisme", waar
bij zij ervan uitgingen dat kleine genatio
naliseerde ondernemingen „aan kapitalis
ten moesten worden verkocht". Harich zou
eenzelfde ontwikkeling als zich in Polen
en Hongarije heeft voorgedaan, voor Oost-
Duitsland onvermijdelijk achten. Hij zou
van plan zijn geweeste zich aan het hoofd
van een volksopstand te stellen.
Harich werd er verder van beschuldigd
in verbinding te hebben gestaan met de
Hongaarse „Petoefi-kring" het centrum
van het Hongaarse verzet, Poolse natio
nalistische intellectuelen en het bureau
voor Oost-Duitsland van de Westduitse
sociaaldemocratische partij.
De openbare aanklager-, dr. Ernst Mels-
heimer, verklaarde volgens ADN dat ver
wezenlijking van Harichs plannen tot een
„aanval der imperialisten" zou hebben ge
leid. Volgens Melsheimer was het de be
doeling de opstand te organiseren met be
hulp van aanwijzingen van „Rias", het
Amerikaanse radiostation in West-Berlijn.
Volgens ADN heeft Harich verklaard in
september/oktober 1956 te Berlijn een ont
moeting te hebben gehad met Georg Lu-
kacz, een voormalig lid van de regering-
Nagy die Harichs zienswijze deelde.
