brylcreem
VPTjVO
Wel eenheid inzake Algerije
maar niet over versobering
India en Joegoslavië vermanen
Nasser zich te matigen
Israel beklaagt zich te Washington en
bij de Veiligheidsraad van de UNO
m
Mollet: 33ste vertrouwenskwestie
Van dag tot dag
Atoomcentrum
I. f. tweelmifsek
De Mens
3
Uw hoofdhuid fris - Uw haar gezond...
heeft „voedingswaarde" voor Uw haai
N
Russen kunnen optreden in
Oost-Duitsland
Als hun veiligheid in
gevaar komt
Jemen wil Hammarskjoeld
als ooggetuige hebben
Stakingen van 24 uur
in Frankrijk
Nieuw Europees parlement
voor Euromarkt, Euratoom
en de EGKS
België zou niet afzien van
het Moerdijkkanaal
GARAGE DEN HOUT
K.L.M.-vliegers wensen een
internationale levens
standaard
DONDERDAG 14 MAART
1957
ADVERTENTIE
OMDAT Brylcreem waardevolle,
versterkende stoffen en zuivere,
natuurlijke oliën bevat.
OMDAT de oliën in Brylcreem
geëmulgeerd zijn voor smetteloze
haarverzorging.
OMDAT massage met Brylcreem
een dubbel voordeel geeft: mooi
haar en gezond haar!
BRYLCREEM
geeft wat Uw baar nodig hcett
Ofschoon de definitieve beslissing nog
niet gevallen is, denkt men blijkbaar in
Den Haag ernstig over de vestiging van
een atoomreactor-centrum in Petten aan
de Noordzeekust, in een tamelijk eenzaam
gedeelte van de overigens ook steeds dich
ter bevolkt wordende Kop van Noord
holland.
Aangenomen mag worden, dat dit gebied
naar verluidt een goede kans maakt om
gekozen te worden, juist omdat het be
trekkelijk dun bevolkt is en omdat de
bouw van een atoomcentrum in een dicht
bevolkte streek bepaalde gevaren, zoals
die van radio-actieve straling, kan mee
brengen. De commissie, welke de regering
in deze van advies dient, zal dan ook on
getwijfeld bijzondere aandacht aan de vei
ligheidsfactor hebben gewijd.
Uit deze waakzaamheid zelf zou hier en
daar wellicht de conclusie kunnen worden
getrokken, dat Petten, als de plannen
doorgaan, een griezelig gevaarlijk gebied
wordt, waar men vooral niet moet gaan
wonen of ook maar een zomerse zondag
moet gaan doorbrengen. Maar een derge
lijke bezorgdheid zou schromelijk over
dreven zijn. Want de onmiskenbare wen
selijkheid om kernreactors zoveel mogelijk
op een afstand van vele kilometers van
bewoonde centra te bouwen geldt in het
bijzonder voor zeer grote reactors ter op
wekking van elektriciteit op grote schaal,
zoals dat bijvoorbeeld in het Engelse
atoomcentrum Calder Hall het geval is.
Het is echter geenszins de bedoeling
van de regering, in Petten langs de weg
der atoomsplitsing elektriciteit voor open
baar of industrieel gebruik te gaan op
wekken om van de opwekking van kern
energie voor militaire doeleinden maar
helemaal niet te spreken. Wat men wèl
wil bouwen, is: een proefreactor met bij
behorende laboratoria, bibliotheek en ad
ministratie-gebouw, dit alles uitsluitend
ten dienste van de studie op atoomtech-
nisch gebied, zowel ten behoeve van het
hoger onderwijs als van het bedrijfsleven.
Ook dit onderdzoek en de plaats waar
het geschiedt zijn natuurlijk niet gevaar
loos, evenmin als welk onderzoek dan ook
waarbij radio-actieve stoffen te pas ko
men. Maar er is alle reden om ervan over
tuigd te zijn dat de betrokken instanties
tenvolle rekening houden met die ge
varen-factor en er zeker op zullen toezien
dat die beperkt blijft tot hen, die recht
streeks deelnemen aan het werk in het te
bouwen reactorcentrum, en dat ook die
deelnemers zelf in de grootst mogelijke
jnate zullen worden beschermd.
Tot nader order zal niemand zich dus
uit bezorgdheid hieromtrent een wande
ling in het Pettense duinlandschap behoe
ven te ontzeggen of zich ongerust be
hoeven te maken als zijn kinderen willen
gaan pootje-baden aan het Pettense
strand.
MOSKOU (Reuter). Het Russische
persbureau „Tass" heeft de tekst gepubli
ceerd van de overeenkomst, die de Rus
sische en Oostduitse ministers van Buiten
landse Zaken, Gromyko en dr. Bolz, te
Berlijn hebben getekend, inzake het lege
ren van Russische troepen in Oost-Duits
land. Indien de veiligheid van de Russi
sche strijdkrachten in Oost-Duitsland zou
worden bedreigd, is het Russische opper
bevel gerechtigd maatregelen te nemen,
om deze bedreiging teniet te doen, in „ge
reed overleg" met de Oostduitse regering
en rekening houdend met maatregelen der
Oostduitse autoriteiten, om aan de toestand
het hoofd te bieden, aldus de overeen
komst.
Meningsverschillen over de toepassing
van bepalingen uit de overeenkomst zullen
worden beslecht door een te Berlijn zete
lende zes man sterke gemengde commissie,
waarin drie Russen en drie Oost-Duitsers
zitting zullen hebben. De commissie moet
haar beslissingen met algemene stemmen
nemen. Vraagstukken, waarvoor op deze
wijze geen oplossing kunnen worden ge
vonden, moeten „zo spoedig mogelijk" via
de diplomatieke kanalen worden gere
geld. De Russische troepen zullen zich
„niet inlaten met de binnenlandse aange
legenheden van Oost-Duitsland of met
zijn maatschappelijk en politiek leven".
Over elke wijziging in de sterkte der Rus
sische troepen of verplaatsing hunner bases
moeten de beide regeringen beraadslagen.
Voor oefeningen zal met de bevoegde Oost
duitse autoriteiten overleg worden ge
pleegd.
De Russische militairen en hun gezinnen
moeten de Oostduitse wetten naleven en
eerbiedigen. Misdrijven „tegen de Russi
sche strijdkrachten in Oost-Duitsland zul
len worden behandeld als misdaden tegen
de Oostduitse weermacht".
Indien Russische troepen de Oostduitse
v/etten schenden, heeft Oost-Duitsland het
recht de sovjet-Unie te verzoeken de be
trokken eenheden terug te roepen en even
tuele schade te vergoeden.
NEW YORK (Reuter/UP) Jemen
heeft de secretaris-generaal van de UNO,
Dag Hammarskjoeld, uitgenodigd voor een
bezoek om ter plaatse een onderzoek in te
stellen naar de „slechter wordende toe
stand" als gevolg van „de Britse agressie".
Hammarskjoeld heeft beloofd de uitnodi
ging in overweging te nemen, maar de na
druk gelegd op het feit, dat hij het druk
heeft met andere zaken
CAIRO (Belga, Reuter) - De Indiase am
bassadeur in Cairo, Ali Djawar Djoeng,
heeft, na een onderhoud met president
Nasser gezegd, dat, voorzover hij te weten
is gekomen, Egypte niet voornemens is
Gaza militair te bezetten.
„De kwestie is beperkt tot het burger
lijk bestuur", zo zei hij.
De ambasadeur zei optimistisch te zyn
over de mogelijkheid van een bevredigende
oplossing van de vraagstukken van het
Suezkanaal, de strook van Gaza en de Golf
van Akaba, „mits alle partijen redelijk zijn
en er niet wordt gesproken over gebruik
van geweld".
Te Belgrado verluidt dat de Joegoslavische
regering langs diplomatieke weg Egypte
het „vriendschappelijke advies" gegeven
heeft, zich te onthouden van iedere actie,
die de hartstochten in het Nabije Oosten
opnieuw zou kunnen doen oplaaien en zo
veel mogelijk zelfbeheersing te tonen,
zulks met het oog op de mogelijkheid van
een nieuwe actie van de zijde van Israel.
Israel heeft zich bij de Veiligheidsraad
beklaagd over herleving der aanvallen,
die Egyptische zelfmoordbrigades inder
tijd van Gaza uit op zijn gebied uitvoerden.
De Israëlische UNÖ-vertegenwoordiger
Abba Eban, heeft in een nota, die hij aan
de huidige raadsvoorzitter, de Rus Sobo-
lev, heeft overhandigd, verklaard dat de
„herleving dezer aanvallen door Israel bui
tengewoon ernstig wordt opgevat, daar
hierdoor een toestand van groot gevaar
wordt geschapen".
Eban heeft de Veiligheidsraad niet ver
zocht onmiddellijk handelend op te treden.
Eban heeft het Amerikaanse departement
van Buitenlandse Zaken een „boodschap"
van zijn regering overhandigd, waarin de
zienswijze van de Israëlische regering ten
aanzien van Gaza is vervat. Hij zei, dat de
Israëlische regering de toestand die de
Egyptische politiek in Gaza heeft gescha
pen als „zeer ernstig" beschouwt. Diplo
matieke vertegenwoordigers van Frank
rijk, Groot-Brittannië, Italië en Canada
hebben woensdag uitvoerig van gedachten
gewisseld op het Amerikaanse departe
ment van Buitenlandse Zaken.
„De Israëlische regering heeft er bij de
Amerikaanse autoriteiten op aangedron
gen onverwijld drastische stappen te doen,
om een einde te maken aan de huidige ont
wikkelingen in Gaza", aldus verluidt te
Jeruzalem.
Vrijbrief?
Een hoge Israëlische ambtenaar verklaar
de: „Indien de Verenigde Staten thans niet
ingrijpen, zal Nasser dit opvatten als een
vrijbrief voor een terugkeer der Egyptena-
ren naar Gaza en een doen herleven van
de omstandigheden, -"e aldaar voor okto
ber 1956 heersten". De ambtenaar ver
klaarde ook nog dat communisten, die na
het vertrek de" Israëlische troepen op
vrije voeten werden gesteld, de leiding
hebben van de actie tegen de UNO in Gaza.
Hammarskjoeld gaat
President Eisenhower heeft op zijn we
kelijkse persconferentie te Washington
verklaard dat de Amerikaanse opvatting
over hetgeen gedaan moet worden ter ken-
PARIJS (Reuter) Tengevolge van
stakingen zijn woensdag de postbestellin
gen in Frankrijk vertraagd en de diensten
van en naar het Par ij se vliegveld Orly ge
stagneerd.
De postbestellers hadden voor 24 uur het
werk neergelegd om looneisen kracht bij
te zetten en te protesteren tegen discipli
naire maatregelen, die tegen de deelnemers
aan een vorige staking waren genomen. In
enige Parijse wijken was tachtig percent
van de bestellers niet öp het werk versche
nen. Elders was het percentage stakers ge
ringer.
nis van Hammarskjoeld is gebracht.
Een UNO-woordvoerder heeft bekendge
maakt, dat de secretaris-generaal Ham
marskjoeld van plan is zaterdag uit New
York naar Cairo te vertrekken. De bevel
hebber van het UNO-leger, generaal Burns,
heeft in Cairo besprekingen gevoerd met
dr. Bunche, die na een gesprek met Nas
ser heeft gezegd, dat het UNO-leger de
komst van Egyptische bestuurders in
Gaza niet zal vertragen en met hen zal sa
menwerken, aldus meldt radio-Cairo. „De
voornaamste rol van de UNO-troepen is
de rust aan de Israelisch-Arabische gren
zen te bewaren", zo zou Bunche verklaard
hebben. Volgens radio-Cairo heeft Bunche
gezegd de dood van de inwoner van Gaza
te betreuren. Hij zou Nasser beloofd heb
ben maatregelen te treffen dat dergelijke
incidenten niet meer kunnen gebeuren.
Volgens radio-Cairo zal Bunche vandaag
naar Gaza vertrekken, maar Egypte niet
verlaten voordat hij met Hammarskjoeld
besprekingen met de Egyptische regering
heeft gevoei-d.
PARIJS (UP) Premier Guy Mollet van
Frankrijk kreeg woensdag de goedkeuring
van zijn kabinet om de kwestie van ver
trouwen te stellen bij de behandeling van
de kwestie-Algerije en de versoberings
maatregelen voor het „redden van de
franc" in de nationale vergadering, die
morgen begint.
Gedurende het na de oorlog gevestigde
record van een meer dan dertien maan
den premierschap heeft de regering-Mol-
let 32 maal de vertrouwenskwestie over
leefd.
Mollet kreeg goedkeuring haar opnieuw
te stellen na een stormachtige kabinets
zitting van drie en een half uur.
Mollet heeft in de voorbije dagen met
verscheidene partijleiders van gedachten
gewisseld over het belangrijkste punt in
het debat: Algerije. De overweging, dat
de nationalisten zich minder extreem zul
len tonen, wanneer zij weten dat, zelfs al
komt Mollet ten val, de Franse politiek
toch niet veranderen zal, leidt op het ogen
blik Mollet's handelingen. De steun voor
het regeringsstandpunt inzake Algerije
schijnt wel verzekerd te zijn, hoewel van
verscheidene zijden nieuwe voorstellen te
wachten zijn.
Minder overvallen
In februari is het aantal overvallen door
groepen rebellen in Algerije, met ruim 25
percent gedaald, vergeleken bij de vorige
maand. Het aantal overvallen op burgers
daalde met 29 percent en het aantal do
den aan de zijde der opstandelingen ver
dubbelde. De Franse autoriteiten gewagen
van een „aanzienlijke vermindering" der
rebellen-activiteit en schrijven deze toe
aan het krachtige Franse optreden tegen
de Algerijnse opstandelingen.
Maar er is nog een andere belangrijke
kwestie: die van de financiën.
Paul Ramadier, de minister van Finan
ciën, bereidt een regiem van inkrimping
voor: beperking van de militaire uitgaven,
importbeperkingen, een loonstop en ster
ker controle over de kredietveidening aan
consumenten.
De meerderheid in de assemblée is in de
oppositie, waar het de binnenlandse eco
nomie betreft, en daarom is door een suc
ces inzake Algerije, een succes inzake het
gehele regeringsbeleid nog niet verzekerd.
LUXEMBURG/BONN (AFP/DPA)
Te Luxemburg verluidt, dat op 25 maart
te Rome, tegelijk met de verdragen inzake
de Euromarkt en de Euratoom een speciaal
protocol tot wijziging van het verdrag in
zake de Europese Gemeenschap voor Ko
len en Staal zal worden getekend. Deze
wijziging wordt noodzakelijk omdat de
drie gemeenschappen een gezamenlijk par
lement en een gemeenschappelijk hof van
justitie zullen hebben. Het parlement van
de EGKS, dat 78 leden telt, zal hiertoe
worden uitgebreid tot 142 leden- Het aan
tal rechters in het bestaande hof van justi
tie der EGKS blijft zeven, maar het pro
tocol zal voorzien in de instelling van ver
scheidene kamers van het hof, die corres
ponderen met de gebieden, waarop de on
derscheidene gemeenschappen betrekking
heben. Het gezamenlijke parlement der
drie gemeenschappen zullen voor West-
Duitsland, Frankrijk en Italië elk 36 leden
zitting hebben, voor België en Nederland
elk veertien leden en voor Luxemburg zes
leden.
In Bonn is men vastbesloten de verdra
gen over de Euromarkt en Euratoom nog
vóór de verkiezingen in de herfst en on
afhankelijk van Parijs te bekrachtigen. In
Bonn bestaat de mening, dat de bekrachti
ging in België, Nederland, Luxemburg en
Italië snel zal verlopen. Of hetzelfde ook
van Parijs gezegd kan worden, acht men
de vraag.
Van onze correspondent in Brussel)
Het ministerie van Buitenlandse Zaken
in Brussel heeft medegedeeld nog geen
commentaar te kunnen geven op de mede
deling van de Nederlandse minister Luns
in de Eerste Kamer, waaruit men heeft af
geleid dat België zou afzien van de aanleg
van het Moerdijkkanaal. In bevoegde krin
gen te Brussel zegt men, dat deze opvatting
onjuist is.
De Belgische deskundigen hebben geen
bezwaren tegen de werken, die, zonder re
kening te houden met het Moerdijkkanaal,
zullen worden ondernomen om het over
vloedige water van de riviertjes de Dintel,
de Mark en de Steenbergse Vliet in een
kanaal te lozen. De Nederlandse waterstaat
zou echter wijs handelen, zo zegt men, in
dien dit kanaal op het voorgenomen tracé
van het ontworpen Moerdijkkanaal zou
aanleggen tussen Bergen op Zoom en Moer
dijk. In het rapport Van Cauwelaert
Steenberghe is met deze Brabantse afwa
teringsproblemen rekening gehouden. Van
daar dat het tracé van het Moerdijkkanaal
voorbij Bergen op Zoom naar het plaatsje
Moerdijk werd afgebogen. Ook in België
zal over enkele jaren worden begonnen met
de aanleg van een kanaal, dat een stuk
Moerdijkkanaal zou kunnen worden, name
lijk een zeekanaal, dat de Antwerpse dok
ken zou verbinden met de plaats Fort Fre-
derik bij de Nederlandse grens. Worden die
beide kanaalvakken uitgevoerd, dan zou
later, indien de regeringen beslissen het
Moerdijkkanaal aan te leggen, slechts de
verbinding tussen Bergen op Zoom en Fort
Frederik moeten worden gegraven. Hieruit
vloeit voort, aldus de Belgische deskundi
gen, dat België bepaald niet van zijn eis
van het Moerdijkkanaal heeft afgezien. In
tegendeel, zo menen zij, het Moerdijk
kanaal blijkt voor de specifiek Nederland
se en Belgische belangen meer dan ooit
noodzakelijk te zijn, tenzij, aldus deze des
kundigen, de vaarweg in de tussenwateren,
door de werken van het Deltaplan inder
daad een kalm meer zou worden, zoals de
technici van het Nedex-landse Waterloop
kundig Laboi-atorium in Delft hebben laten
dooi'schemeren. Men vraagt zich ovei'igens
in Belgische deskundige kringen af, waar
om de Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken nu plotseling zo'n haast heeft
met de waterwegvraagstukken, terwijl
België bijkans een eeuw wacht op een
betere Schelde-Rijnverbinding.
Duitse minister naar ons land. De
Westduitse minister van Defensie, Frans
Jozef Strauss, zal op 15 en 16 maart een in
formatief bezoek aan Nederland brengen.
Minister Strauss zal in Den Haag besprekin
gen voeren met zijn Nederlandse collega, ir.
C. Staf. (UP)
Je kunt uren filosoferen over geld, over
dat meest begeerde en meest verguisde
artikel in onze samenleving.
Het interessante van geld is, dat er on
eindig veel mogelijkheden zijn, waarop je
het kunt verdienen, verduisteren, verliezen,
beleggen, besteden of besparen. Daarom
neemt het waarschijnlijk zo'n belangrijke
plaats in, want emotioneel gezien komt
het, volgens mij, in ons leven direct na de
liefde, hoewel het gezegde „Zaken gaan
vóór het meisje" daarmee ongetwijfeld in
tegenspraak is.
Over geld zijn trouwens toch de meest
tegenstrijdige uitspraken de eeuwigheid
ingegaan. Onze oude gedienstige zei altijd:
„Heb je geld dan doe je wonderen, heb je
't niet dan is het donderen", een frisse,
practische zegswijze, die echter weer sterk
contrasteert met het Engelse „Money is
the root of all evil". De Romeinen stelden
realistisch „Pecunia non olet", maar zou
u in deze democratische tijd nog durven
zeggen „Geld stinkt niet"?
Ons ruilmiddel bezit ook nog de beden
kelijke eigenschap om voortdurend in
waarde te verminderen. We weten alle
maal, dat de gulden van vandaag niet meer
de gulden van twintig jaar geleden is. Het
tragische is echter, dat ook de gulden uit
1937 niet dezelfde was als zijn naamgenoot
uit 1907, terwijl de gulden van 1907 weer
minder waarde had danen zo kunt ge
terug gaan tot de dagen van Michiel
Adriaanszoon de Ruyter, die, zoals men
weet, de gehele week aan het grote wiel
zwoegde voor het luttele sommetje van
zes stuivers.
In onze dagen zou Michiel zeker een
salaris van tachtig gulden „schoon" heb
ben gehad, ongeacht de verschillende bij
en toeslagen, waarvoor hij zich een tele
visietoestel op afbetaling had kunnen aan
schaffen. Waarschijnlijk zou hij dan nim
mer de neiging hebben vertoond om Admi
raal te worden, maar daar staat tegenover,
dat hij op vijfenzestigjarige leeftijd de
blauw-geruite kiel had kunnen uittrekken
om rustig van z?n Suurhoff te gaan genie
ten.
Maar wij dwalen afwij spraken
over de gulden, die nog wel „gulden" héét
maar die zich gedraagt als een ouderwets
dubbeltje, terwijl niemand weet of hij
binnen afzienbare tijd niet zal zijn afge
zakt tot het peil van een ouderwetse kope
ren cent. Het moet, naar mijn mening, iets
te maken hebben met de ervaring, die een
Amerikaanse onderzoeker opdeed, toen hij
zo'n twintig jaar geleden, op een eiland
in de Stille Oceaan, een primitieve volks
stam bezocht, die als ruilmiddel honde-
tanden gebruikte. Hij was er juist getuige
van, dat Duitse kooplieden aan land gingen
om met de inboorlingen tot zaken te ko
men, maar al spoedig bemerkten zij, dat
zij met hun Marken niet ver kwamen. Zij
lieten ijlings hondetanden uit de Heimat
aanrukken maar omdat ze niet voor niets
het woord „Ersatz" hebben uitgevonden,
waren het namaak-tanden van een soort
kunsthars. De slimme eilandbewoners had
den het evenwel direct dóór en weigerden
zaken te doen met valse munters, zodat de
Duitsers wel verplicht waren naar échte
hondetanden te zoeken. Zij vonden deze
tenslotte in Turkije, kochten er een flinke
voorraad van aan en voerden die naar het
eiland. De brave inheemsen voelden zich
toen moreel verplicht om deze deviezen te
accepteren en ge zoudt dus denken, dat die
Duitsers in minder dan geen tijd het hele
eiland leeggekocht hadden.
Maar zietzelfs deze primitieve, on
beschaafde, onontwikkelde, achtergebleven
eilandbeivoners, die nimmer een week
staat van de Nederlandse Bank onder ogen
hadden gehad, pasten, tot stomme verba
zing van de Amerikaanse geleerde, ter
stond een bekend economisch principe toe:
de aanvoer van meer „geld" veroorzaakte
een fikse prijsverhoging voor alle aanwe
zige goederen. Wat voorheen voor slechts
enkele tandjes verkrijgbaar was, kostte
plotseling meer dan het tienvoudige! In
flatie in optima forma
En als je nu bedenkt, dat die hondetan
den helemaal uit Turkije kwamen, terwijl
de tientjes en vijfentwintigjes worden ge
drukt in ons eigen goede oude Haerlem
nou, is het dan een wónder, dat alles steeds
maar duurder wordt??
Am. de Vita
ADVERTENTIE
RENAULT 4 4-deurs sedan f 4190.
RENAULT DAUPHINE 4-deurs sedan
f 5655.—
Prijzen lager dan in Frankrijk. Prachtige
rijkwaliteit. Veilig. Brandstof 1 op 17.
Naar aanleiding van berichten over een
eis van 50 pet. salaidsvex-hoging die de
K.L.M.-vliegei-s aan de dix-ectie gesteld zou
den hebben, delen de verenigingen van Ne
derlandse en van buitenlandse K.L.M.-vlie-
gex-s mede, dat het netto-salaris der K.L.
M.-vliegers beneden het inteimationale ge
middelde ligt. Algemeen wordt aangeno
men, dat zij tot de hoger gesalarieeraen in
Nedei-land behoren, maar hun hoog bx-uto-
salaris staat naar de mening der vliegers
in geen verhouding tot hun levensstan
daard. Omdat hun totale loon over een
betrekkelijk gering aantal jaren verdiend
uitzondei-lijk hoog getaxeei-d woi-dt, val
len zij onder de lagere inkomenscatego
rieën in de vrije beroepen. Hun pensioen,
dat minder dan 25 percent van het laatst
genoten salaris bedx-aagt, en andere ver
zekeringen eisen een exti-a hoog bedrag
aan premies.
Er is een commissie uit de beide vereni
gingen gevormd. Om de K.L.M.-directie te
doen weten, dat de vliegers vast ovex-tuigd
zijn van de billijkheid van hun eisen. Deze
commissie is in het leven geroepen om on
verantwoorde acties te voorkomen. Het is
verre van de vliegers om de maatschappij,
waarmee zij zich nauw verbonden voelen,
ook maar in het minst te schaden. Öun
plaats in de luchtvaart en hun verlangen
naar een internationale levensstandaard
voor dit beroep vormen, aldus de mede
delingen van de beide vliegerorganisaties,
de basis voor hun salarisaanspraken.
ADVERTENTIE
'n tip, rijdt
hoefd-agent
OVERVEEN
Tol. K 2500 - 18997 - 25455 - 11125
Weet u hoe een automotor
werkt? Kent u het verschil
tussen een benzinemotor en
een dieselmotor? Welke
brandstof gebruiken straalja
gers? En waarmee stookt men
raketten? Wat is de functie
van een bougie? Hoe werkt
tele-besturing? Wat is een
kopklepper? Wat is een jet-
propellor? Sinds ik het twaalf-
jarig zoontje van een mijner
kennissen langdurig beluisterd
heb, weet ik dat allemaal. Hij
wist het, ik niet. Hoe wist hij
het?
Dat is het geheim van de
jeugd niet alleen van deze
jeugd, maar van alle jeugden
uit alle tijden. Zij weten al
les eerder en beter dan d£ vol
wassenen, wanneer die vol
wassenen tenminste toeval
lig niet specialisten op het be
treffende technische gebied
zijn. Ik heb wel eens de nei
ging gehad jongetjes van
twaalf jaar, die over kopklep-
pers praten alsof zij het over
het poesje van tante Toos
hebben, eigenwijs te noemen.
Maar dat is, dunkt mij nu,
verkeerd. Want die kopklep-
pers behoren tot de inventa
ris van zijn wereld zij zijn
hem vertrouwd geworden als
onderdeel van het interessante
leven waarin hij zijn intrede
heeft gedaan.
Merkwaardig blijft het ech
ter wel. Want dit betekent,
dat kleine jongetjes steeds
méér en steeds ingewikkelder
technische verschijnselen
kennen en begrijpen, naarma
te zij later in onze jaartelling
geboren worden. Motoren en
helicopters en straaljagers
zijn in het speelgoed-arsenaal
opgenomen en komen als nor
male, eenvoudige bijkomstig
heden des levens reeds tot de
kleuter, zoals poppen en hou
ten paar dj es tot ons gekomen
zijn destijds.
O
Hoe langer ik hierover denk
hoe merkwaardiger ik de hele
kwestie ga vinden. Want als ik
in gedachten de inhoud mijner
speelgoedkast nog eens naga,
dan tref ik daarin weliswaar
reeds een apparaat aan dat
de uiterlijke vormen van een
auto vertoont, doch verder op
geen enkele wijze iets bezit
dat met motoren of bougies te
maken heeft. Ik trok een hou
ten auto voort, waax-in niets
zat wat op techniek leek. De
wielen waren met spijkers be
vestigd ik weet nog hoe
ergerlijk het was, dat de gaat
jes der houten wielen zo spoe
dig uitsleten en het geluid
van motor en claxon werd
door mijzelf voortgebracht.
Verder waren er een hijs-
kraan die altijd omkiepte
en een stoommachine, doch
deze laatste mocht slechts in
werking worden gebracht op
zondagmiddag in aanwezig
heid van een voldoende aantal
volwassenen, aangezien er
vuur en stoom bij te pas kwa
men.
Ondanks deze veiligheids
haag van grote mensen erom
heen heb ik tot in details ont
dekt, hoe een stoommachine
werkte. Doch het ongeluk was
dat op dat moment nergens in
het volle leven nog een
stoommachine diensten ver
richtte.
Het is dus zo, dat de jonge
tjes van tegenwoordig een
technische kennis vergaren,
die vele volwassenen van te
genwoordig missen. Daaruit
volgt, dat deze technische ken
nis onttrokken is aan het stu
diegebied der specialisten en
gemeengoed is geworden, zo
als de kunst van eten met een
vork en het fietsen. Maar, ter
wijl de onwetende volwasse
nen de verantwoox-delijkheid
voor en de leiding van de
maatschappelijke gang van
zaken hebben, moeten de veel
wetende jongetjes hun onder
danig zijn en zich voegen in
de regelen die zij stellen.
Daar klopt iets niet bijster.
Als men een jongetje attent
maakt op het verkeersgevaar
om een voorbeeld te noe
men dan moet dat jongetje,
om respect voor de waarschu
wing te hebben, menen dat de
grote alles beter weet. Doch
het jongetje weet precies dat
een auto die zestig per uur
rijdt, een remweg heeft van
45 meter. En de volwassene
heeft daar nooit van gehoord.
Wie weet nu alles beter en
wie heeft dus het recht, waar
schuwingen uit te delen?
Het conflict tussen ouderen
en jeugd ligt voor een goed
deel wellicht in deze verbijs
terende absurditeit. Wat het
leven in zijn voortsnellende
veroveringstocht te bieden
heeft, wordt door de volwas
sen specialisten slechts voor
een klein deel gekend en be
grepen, doch door de jeugd in
zijn totaliteit opgeslorpt bij
haar spelenderwijs vergaarde
kennis.
Wij waren vlijtig op school
en leerden thuis braafjes onze
lessen, omdat er in die tijd
weinig interessants te leren
was buiten de school. De jon
getjes en meisjes van nu be
hoeven slechts een blik in het
jachtende leven te slaan, dat
rondom hen golft, en wervelt
van nieuwe verschijnselen,
om overstelpt te worden door
wetenswaardigheden. Wat de
school hun leren wil, is voor
een groot deel nog hetzelfde
wat zij ons wilde leren en ge
leerd heeft. De tafels van één
tot zoveel zijn door alle eeu
wen hetzelfde gebleven. De
wetten der mathematica zijn
ongewijzigd. De talen hebben
geen nieuwe facetten erbij ge
kregen. De geschiedenis is al
tijd en voor altijd vastgelegd
in onveranderlijke jaartallen
met bijbehorende feiten.
Maar de geheimzinnige
voortgang der wetenschappen
en technische vaardigheden
heeft een nieuw stuk gebreid
aan het werkelijke leven, een
stuk dat in zijn korte tijdsbe
stek een overweldigende hoe
veelheid van ongedachte en
spookachtige realiteiten om
vat. Onze kinderen moeten
dat stuk van buiten leren op
eigen kracht. Hun intuïtie
dwingt hen, dat alles in één
slok te consumeren, omdat zij
het door het leven zelf dage
lijks als brood krijgen voor
gezet.
Zou het niet diezelfde in
tuïtie zijn, die onze kinderen
gebiedt al het overbodige en
misbare af te kappen, opdat
zij niet bedolven worden? Ik
geef toe, dat Frans en Engels
en Duits en aardrijkskunde
niet tot de misbare studie
objecten kunnen worden ge
rekend, doch wie zal een peil
trekken op de massale intuïtie
van de jeugd?
Want ondanks alles, wat wij
die jeugd als maatschappelijke
eisen voorhouden en stellen, is
zij slechts geboren om mens
te worden niet om professor
of ingenieur of accountant te
zijn. Wij willen hen gaarne tot
professoren en geleerden ma
ken, doch zegt de jeugd met
haar levensintuïtie wat is
een professor die geen mens is?
Laten wij daarom de mens
maken, maar niet naar ons
eigen beeld en gelijkenis. La
ten wij de mens maken zoals
hij door dit leven gewenst
wordt het ingewikkelde
panorama van het bestaan
overziende, van alles wat we
tende, het gezonde verstand
niet vertroebeld door over
matige eenzijdige kennis, we
tend te leven, inzicht hebbend
in de belangrijke problemen
van het bestaan, niet wegge
doken in een afgesloten vak
van specialistische werkzaam
heid zonder idee van wat er
verder op de wereld leeft.
Laten wij dan eerst de
school voor die mens maken.
Een school die een kleine we
reld iszoals de speelkamer
thans de kleine wereld van
straaljagers, motoren en an
tennes is geworden.
Terwijl de geur van ont
ploffende benzine de kinder
kamers vervult via de uitlaten
van speelgoedmotoren, moet
de geur van fris en krachtig
leyen de schoollokalen komen
binnen waaien.
Want bij al zijn wetenschap
over straaljagers en accumu
latoren en spanningsverschil
len moet dat kleine jongetje
van twaalf toch duidelijk en
volledig op de hoogte blijven
van het feit, dat de aarde
ieder jaar opnieuw weer een
lente voortbrengt, waartoe in
geen enkel laboratorium en
door geen enkele technicus ooit
een hand behoeft te worden
uitgestoken.
Dat mag hij nóóit vergeten.
J.L.
