4?/ Loyale en opstandige legerleiders beraadslagen over Indonesië's lot uee Alleen Hussein is ziek TEKENMATERIALEN HET WEER OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Koningin liet nieuw schip voor de K.N.S.M. te water Vliegramp bij Manchester: bij de 22 doden 4 Nederlanders Viscount stortte op tuinstad Stuurman Cohen Op de tweesprong Sukarno sprak met leider van P.N.I. TECHN. Weinig verandering J. J. VAN KOOTEN Twee doden in het verkeer Het woord is aan Verkeersongelukken I DIT JAAR: 211 DODEN Hogere lonen in de landbouw „Zuiderkruis" vervangt de „Waterman" Passagiers worden in Brest overgenomen GOUDEN RINGEN Atoombommen voor Brits squadron in Duitsland 71e JAARGANG No 210 VRIJDAG 15 MAART 1957 302e JAARGANG No 58 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijk» Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15, fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman De Koningin heeft donderdagmiddag bij die machinefabriek P. Smit Jr- n.v. te Rot terdam het motorvraehtschip „Prins der Nederlanden", dat in aanbouw is voor de Koninklijke Nederlandse Stoomboot Maat schappij, te water gelaten. Daarbij waren aanwezig Prins Bernhard, minister-presi- derut dr. Drees, mr. Helders, minister van Zaken Overzee, dir. J. H. E. Ferrier, minis ter-president van Suriname, E. Jonckheer, minister-president van de Nederlandse An tillen, de gevolmachtigde r&®isters van Suriname en de Nederlandse Antillen mr. dr. R. H. Pos en mr. W- F. M. Lampe, en de Commissarissen der Koningin in de provincies Noordholland en Zuid-Holland. Een der directeuren van de werf, ir. J. B. Giljam, dankte de Koningin voor haar bereidwilligheid, de doop en de tewaterla ting te verrichten. Hij herinnerde aan de goede gewoonte in scheepvaartkringen, de doopvrouwe een geschenk aan te bieden. Hij overhandigde haar twee cheques, be stemd voor sociale instellingen. Daarna wilde hij de vorstin ook een persoonlijk souvenir in de vorm van een zilveren pres- se-papier met inscriptie geven, maar hij moest onder grote hilariteit bekennen: „Ik zou het u wel willen geven, maar het staat nog boven". Het geschenk werd echter di rect gehaald. De Koningin dankte de rederij en de werf die haar in de gelegenheid hadder gesteld een bijzonder aangename taak te verrichten. Wat de cheques betreft, zei de vorstin, dat het beter is te geven, dan te ontvangen- Zij wilde de „schitterende gif ten" bestemmen voor landgenoten in de West. Een der cheques gaf zij aan de mi nister-president van de Nederlandse An tillen ten behoeve van het Prinses Beabrix- fonds voor de nazorg van tbc-patiënten in Cxxragao en de andere aan de min.-presi dent van Suriname voor de uitbreiding en inrichting van een crèche voor kinderen van werkende moeders te Paramaribo. Een der directeuren van de K.N.S.M., jhr. H. van Lennep, bood de Koningin een oorkonde aan, waarvan de tekst herinner de aan de doop en de tewaterlating van de „Prins der Nederlanden"- Zich tot Prins Bernhard richtend zei jhr. Van Lennep. „Als het schip zich even goed thuis voelt in het water als u in de lucht, dan zal het ADVERTENTIE met de gelukkige vaart wel gaan". Hij her innerde aan het vergaan van de „Amor" en zei dat de droefheid over het materiële verlies wordt overheerst door het feit, dat er geen mensenlevens te betreuren zijn ge weest. Jhr. Van Lennep deelde mee, dat tegen het najaar met de zusterschepen „Oranje Nassau" en „Prins der Nederlan den" de dienst voor passagiers en vracht naar en van Curagao en Aruba en de om liggende landen in de Caraibische Zee zal .gorden versneld. Bovendien komt er ver betering in de lijn op Suriname, omdat de passagiersschepen „Willemstad" en „Oran jestad" dan voor deze dienst kunnen wor den gebruikt. Het motorvrachtpassagiersschip „Prins der Nederlanden" heeft een lengte van ruim 131 meter en een breedte van 17,20 meter. Het kan 116 passagiers in één klasse en 68 in groepsverband vervoeren. De deadweighttonnage is 5250 ton. De snel heid zal 15mijl per uur bedragen. 99 DJAKARTA, (United Press/ANP/Reuter). Onder voorzitterschap van legerstafchef generaal-majoor Abdul Haris Nasution is vandaag op het legerhoofdkwartier te Djakarta een vierdaagse conferentie van leger commandanten begonnen, welke van beslissende betekenis voor het poli tieke lot van Indonesië kan worden. Alle zeven territoriale en alle regio nale commandanten waren aanwezig, met uitzondering van luitenant kolonel Achmad Hussein, die in december in verzet was gekomen en die een veteranenraad had opgericht om Midden-Sumatra te besturen. Hussein gaf „ziekte" als reden van verhindering op. Luitenant-kolonel Barlian, die de macht heeft overgenomen in Zuid-Sumatra, arriveerde nog vandaag in Djakarta en stapte dadelijk de conferentiezaal binnen. Toen hij donderdag nog niet gearriveerd was, werd verondersteld, dat hij de militaire confe rentie wellicht zou boycotten. Eveneens aanwezig was luitenant-kolonel Ventje Samuel, die geheel Oost-Indonesië heeft losgemaakt van het gezag der centrale regering. Sukarno zal vrijdagavond met de leger commandanten overleg plegen. Hij heeft het ontslag van de regering Ali Sastroami- djojo geaccepteerd onder de druk der le- gerrevoltes. Hoewel de st^.at van oorlog en beleg heerst in het land, gaat het leven in Djakarta zijn gewone gang. Slechts de vette koppen in de kranten geven blijk van de crisis. De woordvoerder van het hoofd kwartier, luitenant-kolonel Rudy Pirnga- die gaf te verstaan dat het leger thans van plan is zijn invloed uit te breiden van het zuiver militaire naar het politieke terrein. Donderdagavond heeft deze woordvoerder verklaard: „Leden van het leger zijn van mening, dat de politici gefaald hebben". Weliswaar heeft het legerhoofdkwartier officieel bekendgemarkt, dat de conferen tie alleen zou zoeken naar „een integrale oplossing van militaire problemen", welke uit de militaire opstanden voortvloeien, toch wordt algemeen geloofd, dat de offi cieren óók het lot van de regering zullen bespreken. De legerwoordvoerder zeide, dat de twee dracht in het leger en de natie overwon nen dient te worden binnen het kader van de slaat van oorlog en beleg. Op de mili taire conferentie zal iedere commandant verslag uitbrengen over de toestand in zijn commando, inclusief de mate van ontevre denheid onder de bevolking. DJAKARTA (ANP) President Sukar no verklaarde donderdagavond, dat de af kondiging van de noodtoestand voor geheel Indonesië „een kwestie van leven en dood ADVERTENTIE M. STRIJl AND SCHOTERWEG 7 voor het land betekent". Bij het voorlezen van een dagorder in een binnenlandse ra diouitzending, zeide de president: „Juist op het kritieke ogenblik, dat internationale toestanden om ons heen een toppunt berei ken, buitenlandse subversieve activiteiten in ons gebied aan de orde van de dag zijn, heersen tweedracht en strijd óók onder ons. Nog erger, herhaaldelijk werden po gingen gedaan tot een greep naar de macht tegen de centrale regering. In de provin cies is achtereenvolgens het gezag overge nomen". Hij zei voorts: „Wij kunnen niet toestaan, al deze dingen op hun beloop te laten, dit zou het ineenstorten van de grondvesten van onze staat betekenen, ontbinding van de eenheid van onze staat, het verlammen van het gezag van de staat". „Het spreekt vanzelf", aldus Sukarno, „dat het vacuum veroorzaakt door het ontslag van het zó- veelste kabinet, vol gevaren is. Daarom heb ik de krijgswet voor het hele gebied van de Indonesische republiek van kracht gemaakt". Da gorder Tot de staatsorganen in het algemeen en de strijdkrachten in het bijzonder richtte Sukarno de volgende „uitdrukkelijke" or ders: 1. Breng uit geen enkele overweging constitutionele wijzigingen teweeg. Het is immers juist onze taak onze staatsregeling te waarborgen. 2. Sluit geen wettige in stellingen van de staat. Wij zijn juist de handhavers van het gezag van de staat. 3. Overtreed niet de bepalingen van de wet in het algemeen en die van de krijgswet In het bijzonder. Wij zijn juist de handhavers van de rust in de staat. 4. Breng geen ver deeldheid in de belangrijke instellingen en middelen van de staat. Het is juist onze taak de hoogste produktieve capaciteit voor onze staat op te bouwen. 5. Het be langrijkst van alles is: Wees positief ten opzichte van uzelf, zodat u positief tegen over andere kunt optreden. Een eerste ver eiste voor ons om in staat te zijn de dingen buiten ons op te helderen en te regelen, is, dit eerst in eigen kring te doen. Sukarno gaf zijn dagorder uit op zijn paleis te Bogor. Bemiddeling gaat voort Intussen werd bericht, dat de minister van Buitenlandse Zaken, die op non-actief is, Ruslan Abdulgani, pogingen doet tot hereniging van Sukarno en de oud-vice- president Hatta. Donderdag bezocht hij de president en vandaag zou hij Hatta be zoeken. De correspondent van het ANP vernam BARTELJORISSJR HAARLEM TEL -1 3439 FERO B0LSTR 48 ADAM TEL 717162 Gestreepte Damesblazers 57.50 "cooocosococcoccoorxxcccoooccccocccoco; VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van vrijdagavond tot zaterdagavond, op gemaakt om 11.15 uur: Veel bewolking met plaatselijk enige regen of motregen. Matige tot vrij krachtige zuidwestelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN PAGINA'S (Van onze correspondent in Londen) Vier Nederlanders zijn om het leven ge komen bjj een vliegramp van een Viscount van de Britsh European Airways van de dienst Amsterdam-Manchester, registratie- letters G-ALW'E. Donderdagmiddag om kwart voor twee Engelse tjjd, even voor de landing, stortte het laagvliegende toe stel op een kwart mijl afstand van de be tonnen baan van Ringway Airport, de luchthaven van Manchester, op een groep woningen van een tuinstad neer. Twee huizen werden totaal vernield en een derde gedeeltelijk. Het vliegtuig, dat grotendeels onder het puin werd bedolven, vloog on middellijk in brand. Alle twintig inzitten den, vijftien passagiers en vijf leden der bemanning, kwamen om het leven. Een jonge moeder en haar zoontje, die in een der huizen woonden, kwamen om in de vlammen. Van alle kanten stroomde de brandweer toe, die urenlang tegen een laaiende vuur zee vocht. Onder de passagiers waren vier Nederlanders, namelijk de gebroeders M. en C. de Swaan en de heer H. P. Hamann, allen uit Amsterdam, alsmede de heer H. T. Voorthuis, wonende in Sale bij Man chester. Tien der omgekomen inzittenden waren Engelsen en een was een Zweed. Men mag nog van geluk spreken, dat slechts een derde van het aantal vliegtuig zetels bezet was. Het ongeluk gebeurde tij dens helder weer en uitstekend zicht. Vol gens sommige ooggetuigen vloog het toe stel bijzonder laag, maar volgens het grondpersoneel van het vliegveld zou de machine op volkomen normale wijze de luchthaven zijn genaderd. Plotseling ging het toestel scheefhangen, waarna het een scherpe duik maakte en tegen de huizen over de kop sloeg. Er bestond geen enkele aanwijzing voor, dat een van de vier mo toren onklaar zou zijn geraakt. Er waren drie echtparen aan boord, de rest waren mannelijke passagiers. De bemanning werd gevormd door twee piloten, een radio-tele grafist een steward en een stewardess. Over de oorzaak van de ramp staat niets vast. De getroffen huizen maakten deel uit van een woningcomplex van de nieuwe tuin stad Wythenshaw. De turbo-propmotoren lopen op kerozine, dat minder snel ont vlambaar is dan benzine, maar bij een ramp als deze maakt zulks nauwelijks ver schil. Het vliegtuig miste net een machine fabriek. Volgens een ooggetuige leek het, alsof de piloot trachtte twee scholen te ver- mijden en in een veld te dalen. Een paar kinderen speelden op de stoep van een der huizen, welke in de baan van het vliegtuig lag, maar gelukkig renden zij de goede kant op even vóórdat het toestel neerstort te. Een moeder met haar twee dochtertjes, die in een van de vernielde huizen woon de, was kort voor het ongeluk uitgegaan. De machine is volkomen vernietigd. Hon- dei-d vi-ijwilligers deden pogingen om de cabine vrij te maken van het puin, maar toen zij daax-in waren geslaagd, sloegen de vlammen er opnieuw fel uit, zodat zij het moesten opgeven. Dit was het eerste ongeluk van de Bri tish European Airways sinds januari 1953, toen een Viking in Belfast verongelukte. Ex- waren daarbij 24 doden. Sindsdien heeft de maatschappij 150.000 uren gevlogen en tien miljoen passagiex*s vervoerd. Het veronge lukte toestel was het eerste van de sex-ie van 26 Viscounts-700 welke in begin 1953 door de B.E.A. in dienst waren gesteld. Het had 6000 vlieguren. De Viscount was het vlaggeschip van deze zogenaamde Discovery-reeks. Dit type was het eerste tux-bo-prop-lijntoestel ter Deze telegrafisch overgebrachte en dus niet zeer duidelijke foto van de bij Manchester neergestorte Viscount geeft een indruk van de verwoesting. Politie mannen en brandweerlieden zijn nog volop in de weer met blussings- en reddingswerk. wereld, waarvan er 180 in allerlei landen in gebruik zijn. Petitie (UP) Om acht uur donderdagavond had men alle twintig lichamen uit de wrak stukken verwijderd. In een huis vond men het lichaam van een jonge vrouw, die in een laatste omarming met haar eigen lichaam vergeefs haar twee jaar oude kind een meisje heeft trachten te bescher men. Haar echtgenoot had betx-ekkelijk kort voor de ramp een petitie opgesteld, die gex-icht was aan de autoriteiten van de luchthaven en waarin de mening werd ge uit, dat de startbaan te gevaarlijk lag. Hij had zijn huis x-eeds van de hand gedaan en een ander gekocht. Het gezin zou zeer bin nenkort verhuisd zijn. Een echtpaar in het aangrenzende perceel is erin geslaagd zich zelf uit het puin te redden. uit paleiskringen, dat president Sukarno hedenmiddag een bespreking zou voeren met de voorzitter van de nationalistische partij, Suwirjo. In politieke kringen doet het gerucht de ronde, dat de nationalisten een nieuwe regering willen trachten te vormen, die gelijk zou zijn aan de aanvan kelijke coalitie en zou bestaan uit Masju- mi, Nahdatul Ulama en de P.N.I., met uit sluiting van de communisten. ADVERTENTIE Houtplein 20 Tel. 12000 Grote Houtstraat 140 - Tel. 12349 SOLEX de eerste en de beste vanaf 349.50 De 64-jarige gehuwde landarbeider H. van der Linde uit B 1 o k z ij 1 is op de weg van de buui'tschap Hogeweg naar Scheer- wolde door een autobus overreden en ge dood. Hij fietste met enkele collega's van zijn werk naar huis. Op het moment dat een autobus de mannen op een smal gedeelte van de weg passeerde viel de heer Van der Linde. Hij kwam onder de bus. Een van de vier gewonden van de auto botsing, die woensdagochtend is gebeurd op de Nieuwe Hemweg in Amsterda m- West, de 25-jarige vertegenwoordiger H. Exo uit Krimpen aan de IJssel, is aan zijn verwondingen bezweken. Een trambestuurder en een passagier lie pen een beenfractuur op, een passagier brak een pols en drie passagiers werden lichter gewond, toen donderdagmiddag om vijf voor half zes bij de splitsing Oude Scheveningse WegVan Stolkweg in D e n Haag een vrachtauto met aanhangwagen en een tramstel van lijn 8 met elkaar in botsing kwamen. Alexander Pope: Ongelijk bekennen betekent: toegeven dat men zo verstandig is iets te kunnen leren. Tengevolge van verkeersonge- j lukken in ons land zijn in 1957 om het leven gekomen 211 personen, van wie 30 kinderen. Het college van rijksbemiddelaax-s heeft aan het Landbouwschap meegedeeld ak koord te gaan met een verhoging van de lonen in de landbouw van 3 pex-cent en een verhoging van de vakantietoeslag tot 4 percent. Deze verhogingen kunnen worden ingevoerd met terugwerkende kracht van 4 maart af. De „Zuiderkruis" zal de taak ovex-nemen van de „Waterman" die gisteren op de At lantische Oceaan tijdens een dichte mist door een Italiaans schip werd aangevaren en daax-bij aan de achterzijde een groot gat boven de waterlijn opliep. De „Waterman", die maandag met onge veer 800 emigranten uit Rotterdam naar de Vex-enigde Staten was vertrokken, heeft na de aanvaring rechtsomkeert gemaakt en vaart nu naar de Franse haven Brest. De „Zuiderkruis" is vandaag uit Amstei-darn eveneens naar Brest vertrokken en zal daar de passagiei's en de bagage van de „Waterman" overnemen. De „Waterman" keert daarna naar Rotterdam terug, waar de schade zal wox-den hex-steld. Dinsdag zou de „Zuiderkruis" met emi granten naar Australië vertrekken. Deze passagiers gaan nu acht a tien dagen later met de „Waterman", als dit schip tijdig is hersteld, of met de „Groote Beer". ADVERTENTIE JUWELIERS - HOUTPLEIN 15 HORLOGERS - HAARLEM MÖNCHEN-GLADBACH (ANP) Naar de commandant van de tweede tactische luchtmacht van de NAVO in Mönchen- Gladbach, de Engelse luchtmaarschalk de Earl of Bandon, donderdag tegenover een aantal Nederlandse journalisten verklaar de, zullen de V. S. binnenkort atoombom men beschikbaar stellen voor het squadron Canberra-bommenwerpers, dat sedert kort deel uitmaakt van de in Duitsland gesta- stioneerde luchtstrijdkrachten. Ook de Thunderstreak-vliegtuigen van de op deze basis aanwezige Nederlandse groep zijn ge schikt, aldus de de Earl of Bandon, om deze atoombommen te vervoeren Indonesië heeft een uiterst kritiek punt in zijn geschiedenis bereikt. Het staat voor de keus tussen handhaving van de consti- tutioneel-republikeinse staatsvorm op de basis van een parlementaire democratie en de aanvaarding van een dictatoriaal gezag waarbij de grondwettelijke instellingen van hun macht zouden worden bex-oofd en de werkelijke machtsverhoudingen zouden worden bepaald door het resultaat van krachtmetingen tussen president en leger. De droevigste kant hiervan is, dat het Indonesische volk zelf bitter weinig invloed kan uitoefenen op het bepalen van die keus. Onder de gegeven omstandigheden zal het alleen president Sukarno zijn, die de keus doet. Hij is het, die persoonlijk op de tweesprong staat, waarbij de ene weg - de verstandige en rustige - neerkomt op plichtsgetrouwe vervulling van de consti tutionele taak en de andere - die ongetwij feld meer opwindend, avontuurlijk en ro mantisch is - naar de dictatuur leidt. Als men uitsluitend zou afgaan op het persoonlijke karakter van de president zou het het niet moeilijk zijn, te voorspellen hoe de keuze zal uitvallen. Sukarno heeft zich altijd aangetrokken gevoeld tot dat gene wat opwindend, avontuurlijk en ro mantisch was en heeft het verstandige en rustige gewoonlijk nogal vervelend gevon den. Maar zijn persoonlijk karakter is - ge lukkig, zou men bijna zeggen - slechts één van vele facetten in de huidige Indonesi sche crisis. Sukarno zal ongetwijfeld reke ning willen houden met zijn politieke denkbeelden en daarnaast ook rekening moeten houden met de dx-uk, die het leger op hem uitoefent. Die twee laatste factoren zijn, voor zo ver men dit van hier uit kan beoordelen, weinig met elkaar in harmonie. De presi dent heeft altijd veel gevoeld voor het gisteren nog eens door hem vex-kondigde principe, dat men „positief moet staan tegenover zichzelf om ook positief tegen over anderen te kunnen staan." Sukarno heeft tegenover zichzelf altijd bijzonder positief gestaan en heeft er nooit aan ge twijfeld, dat hij het land veel beter zou kunnen regeren dan de politici, voor wie hij een nauwelijks verholen minachting heeft. Van zijn jongste buitenlandse reizen schijnt hij bovendien te zijn teruggekeerd met een nog versterkte sympathie voor bepaalde, zij het ook niet alle, communis tische ideeën en met een nogal grote be wondering voor de militair-dictatoriale staatsvorm die Nasser in Egypte heeft ingesteld. Dit alles zou hem er dus stellig toe kunnen drijven, óf een presidentieel kabinet te vormen, óf de hele kabinets formatie secundair te maken aan de ver wezenlijking van zijn „conceptie tot redding van de natie" (d.w.z. eerst een door hem zelf geleide Nationale Raad in het leven te roepen en het nieuwe kabinet daaraan van 't begin af ondex-geschikt te laten zijn) óf zichzelf eenvoudig aan het hoofd te stellen van een militaire junta. Maar bij dat laatste zouden de denk beelden van het legex-, die de president trouwens ook in de twee andere gevallen niet zou kunnen verwaarlozen, beslissend zijn. En die denkbeelden schijnen in ver schillende opzichten van die van Sukaxmo af te wijken, en wel in het bijzonder wat de sympathie voor het communisme en wat de mate van gezag van de centrale regering in de px-ovincies buiten Java be treft. Communistisch gezind schijnen wel delen van de troepen maar slechts weinige bevelhebbers te zijn, en de betuigingen van tx-ouw aan Sukarno, waarvan de op standige officieren hun proclamaties van regionale autonomie vergezeld hebben doen gaan, zal men stellig niet moeten op vatten als uitingen van onaantastbare centi-alistische gezindheid. Wel zou de px-esident op de steun van het leger kunnen x-ekenen als hij zou gaan proberen, de macht van partijen en po litici te beknotten. Het hoofdkwartier heeft zelfs al te verstaan gegeven, dat het die macht zelf wil overnemen. Dit zou ten dele met Sukarno's eigen denkbeelden kunnen stroken, ware het niet dat de pre sident zal moeten oppassen, zich niet tot speelbal van de militairen te laten maken. Want er dreigt een situatie te ontstaan, waarin het leger, hetzij bedekt, hetzij openlijk, hetzij als Sukarno's instrument, hetzij als een voor hem onmisbare en on aantastbare macht, de gezagsfuncties van de burgex-lijke autoriteiten zal overnemen en daarmee de (nog altijd „voorlopige") grondwet van Indonesië overboord zal werpen. Van de zelfbeheersing, die Sukarno in deze dagen wel of niet aan de dag zal leggen, hangt voor de toekomst van het Indonesische volk heel veel af. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1