Winst Philips steeg met ruim
f 13 miljoen tot f 148 miljoen
(JPanda. en het meesterwerk
Droog weer met opklaringen
O.%.9ontüiüa
Londen heeft goed vertrouwen
in de Britse exportpositie
Radio geeft donderdag
Positie der betalingsbalans bepalend
voor de economische vooruitzichten
Wereldnieuws
Tock ió ket
zo
r
J
2
Stijging van de omzet met f 402 miljoen was
nagenoeg geheel een kwantitatieve toeneming
Premiclening Zuid-Holland
niet voltekend
Amerika wil uitvoer van
schroot verminderen
Omzetten van NRC-concern
blijven stijgen
Dividend van acht percent
voorgesteld
Resultaten van Nedap;
ongunstiger dan in 1955
f
West-Duitsland biedt Perzië
krediet en technici aan
Dividendvoorstellen
n.v. Plaatwellerij
Marinevliegtuig tijdens
oefening afgegleden
Grondwater
H, Pétülon
WOENSDAG 3 APRIL 195 7
De omzet der n.v. Philips Gloeilampenfabrieken is in 1956 in sterkere mate gestegen
dan het bestuur der maatschappij had verwacht, namelijk evenals in 1955 met 18
percent (van f 2.280.000.000 tot f 2.686.000.000). De winst is eveneens toegenomen (na
belastingen) van f 134.705.000 tot f 148.051.000. De vermogensbehoefte is in bevredi
gende omvang gedekt en de maatschappij is er in geslaagd haar commerciële en
technische positie te versterken, zodat het bestuur, naar het in zijn jaarverslag mee
deelt, met voldoening op het afgelopen jaar terugziet.
Het winstsaldo van de geconsolideerde
resultatenrekening is ten opzichte van het
vorige jaar in minder sterke mate gestegen
dan de winst der vennootschap, namelijk
van f 148.129.000 tot f 157.934.000. Dit is
een gevolg van het feil. dat de winst der
Amerikaanse ondernemingen kleiner was
dan in 1955 (f 9.883.000 tegen f 13.424.0001.
De stijging van de omzet met f 406 mil
joen stelt nagenoeg geheel een kwantita
tieve toeneming voor, daar het prijspeil
van de produkten van het concern in het
afgelopen jaar vrijwel niet is gewijzigd.
De export uit Nederland was in het af
gelopen jaar 14 nercent groter dan in 1955.
De export naar de Europese landen nam
toe met- 10 percent, die naar de landen
overzee met 21 percent.
De produktie der Philipsbedrijven in Ne
derland steeg met 16 percent. Ook de pro
duktie in het buitenland was groter dan
in 1955. a
Het concern had eind 1956 155.000 perso
nen in dienst, 9000 meer dan einde 1955.
In Nederland steeg het aantal werknemers
van 56.000 tot 59.000, in Eindhoven van
32.000 tot 33.000.
De aanschaffing van duurzame produk-
tiemiddelen bedroeg in 1956 f 293 miljoen
tegen f 239 miljoen in 1955. De afschrijvin
gen bedroegen in 1956 f 100 miljoen tegen
f 82 miljoen in 1955. Eind 1956 bedroeg de
vervangingswaarde der duurzame produk-
tiemiddelcn f 1749 miljoen, het totaal der
afschrijvingen f 752 miljoen.
Investeringen
De investering in duurzame produktie-
middelen, voorraden en vorderingen heeft
zware eisen gesteld aan de financiering.
Door leningen op lange termijn is in deze
behoefte voorzien. Om de toekomstige
produktie te doen verlopen in harmonie
met de verwachtingen ten aanzien van de
omzet en de produktiviteit zover mogelijk
te verhogen ter compensatie van dé door
externe invloeden gestegen kosten, was
een kapitaalinvestering in duurzame pro-
duktiemiddelen nodig die zelfs uitging bo
ven de verwachting, uitgesproken in het
vorige jaarverslag. Bovendien moet het
produktie-apparaat voortdurend worden
gemoderniseerd, wil het concern bii de
heersende scherpe concurrentie zijn positie
handhaven. De nieuwe produkten, in het
bijzonder kathodestraalbuizen en televi
sietoestellen, markeren ten dele deze inves
teringsactiviteit zodanig, dat in diverse lan
den eigenlijk van de oprichting van geheel
nieuwe industrieën kan worden gesproken.
Dank zij de emissie van de 5 percent con
verteerbare obligatielening, groot 200 mil
joen gulden, zal Philips voorlopig geen be
roep behoeven te doen op de kapitaal
markt. Het is waarschijnlijk, dat er dit
jaar geen nieuwe emissie nodig zal zijn.
terwijl de kans bestaat, dat dit ook in 1958
niet het geval zal zijn.
Wat de toekomstige mogelijkheden van
de kapitaalmarkt voor de financiering be
treft, wordt opgemerkt dat deze mogelijk
heden uiteraard kunnen worden verruimd
door verhandelbaarheid van aandelen Phi
lips op buitenlandse beurzen.
Rentabiliteit
Met betrekking tot de rentabiliteit deelt
het verslag mee, dat deze. voor zover van
interne factoren afhankelijk, een gestage
tendens tot verbetering vertoont. Onder in
vloed van externe factoren werd de renta
biliteit echter in minder gunstige zin be
ïnvloed. zodat deze per saldo niet gunstiger
werd. De inflatoire ontwikkeling, in het
bijzonder op het gebied van de lonen, als
ook de toeneming van de fiscale druk,
wordt in dit verband genoemd.
Het is Philips gelukt door grotere effi
ciency en produktiviteit de stijging van de
kostprijs grotendeels te compenseren. Ge
zien het onveranderde prijspeil van de pro
dukten resulteerde een en ander in een
geringe daling van de winstmarge. Het
streven is er op gericht de rentabiliteit te
handhaven. Aan de mogelijkheden zijn
echter grenzen gesteld. Ook in de best ge
organiseerde en meest gemoderniseerde
bedrijven zal men op den duur niet in
staat blijken bij stabilisatie van het prijs
peil van eindprodukten. onder gelijktijdig
voortdurende kostprijsverhogende invloe
den de rentabiliteit op een bevredigend
peil te handhaven.
De dalende lijn. welke de winstmarge
vertoonde, is inmiddels tot staan gekomen.
Het verslag vermeldt voorts, dat vrijwel
alle afdelingen tot de omzetstijging heb
ben bijgedragen, hoewel in het bijzonder
de omzet in televisie- en daaraan verwante
produkten een grote stijging vertoonde.
Het concern had, vooruitlopend op de te
verwachten ontwikkeling op dit gebied,
hierin gedurende de afgelopen jaren aan
zienlijke bedragen geïnvesteerd.
Belangwekkend zijn in dit opzicht on
derstaande gegevens over het aantal tele
visie-apparaten in gebruik in:
1955
1956
België uxemburg
60.000
130.000
Duitsland (west)
410.000
990.000
Frankrijk
400.000
650.000
Groot-Brittannië
5.800.000
7.000.000
Italië
250.000
400.000
Nederland
65.000
150.000
Canada
1.850.000
2.450.000
Verenigde Staten
39.400.000
42.200.000
HILVERSUM I. 402 m
7.00 Nieuws. 7,10 Platen. 7.45 Morgengebed
en lit.kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Pla
ten. 8.50 V. d. huisvrouw. 9.40 Platen. 10.00
Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 V. d. zie
ken. 11.45 Franse chansons. 12.00 Middagklok
- noodklok. 12.03 Platen. 12.25 Wij van het
land. 12.35 Land- en tuinb.meded. 12.38 Lich
te rauz. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
kath nieuws. 13.20 Zang en piano. 13.45 Pla
ten. 14.00 Metropole-ork. 14.30 Platen. 14.45
V. d. vrouw. 15.15 Lichte muz. 15.40 Platen.
16.00 Bijbellezing. 1630 Alt en piano. 17.00
Hoorsp. v. d. jeugd. 17.30 Platen. 17.40 Beurs-
ber. 17.45 Vocaal dubbelkwartet. 18.00 Platen.
18.30 Fries progr. 18.45 Leger des Heilskwar-
tier. 19.00 Nieuws en weerber. 19.10 Platen.
19.20 Sociaal perspectief. 19.30 Verz.progr.
20.00 Radiokrant. 20.20 Gevar.progr. 21.45
Platen. 22.00 Periodiekenparade. 22.10 Or-
gelconc. 22.35 Platen. 22.45 Avondoverden
king. 23.00 Nieuws. 23.15 Sportuitsl. 23.20
24.00 Platen.
HILVERSUM II. 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 7.50 i
Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 1
Gym. v. d. vrouw. 9.10 De Groenteman. 9.15
Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen, j
10.50 V. d. kleuters. 11.00 Kookkunst. 11.15
Kamerork. 12.00 Pianoduo. 12.25 In 't spion
netje. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
Westindisch ork. 12.50 Uit het bedrijfsleven.
13.00 Nieuws. 13.15 Meded. of platen. 13.20
Promenade-ork. en solist. 13.55 Beursber.
14.00 Platen. 14.05 Het gulden vlies, hoorsp.
14.45 Hobo en piano. 15.15 V. d. zieken. 16.00
Van vier tot vijf. 17.00 V. d. jeugd. 17.45
Regeringsuitz. 18.00 Nieuws. 18.15 Sport-
praatje. 18.25 Lichte muz. 18.55 Gesproken
brief uit Londen. 19.00 V. d. kleuters. 19.05
Jazzmuz. 19.40 De peperklip. 20.00 Nieuws.
20.05 Concertgebouw ork. I. d. pauze (±20.50
—21.20L Het beste Nederlandse boek van
1956 gedachten wisseling. 22.05 Act. 22.15
Lichte muz. 22.50 Sportact. 23.00 Nieuws.
23.15 Beursber. v. New York. 23.16 Onze
buitenlandse correspondenten melden. 23.25
24.00 Platen.
TELEVISIE (AVRO)
20.00 Joum. en weeroverz. 20.15 Televizier.
20.50 Kroni-k. 21.30 Dansmuz. 20.15—22.00
Filmprogramma.
BRUSSEL. 324 m
12.00 Ork.conc. 12.30 Weerber. 12.34 Platen.
13.00 Nieuws. 13.11 Orgelspel. 14.00 Engelse
les. 14.15 Platen. 14.30 Franse les. 14.45 Ka-
mermuz. 15.00 Schoolradio. 15.30 Platen. 15.45
Duitse les. 16.00 Koersen. 16.02 Kamermuz.
16.45 Boekbespr. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen.
17.15 V. d. kind. 18.15 Jeugd en muziek. 18.30
V. ri. sold 19.00 Nieuws. 1.40 Platen. 19.50
Pol.caus. 20.00 Kamermuz. 20.40 Verz.progr.
21.30 Jazzmuz. 22.00 Nieuws. 22.11 Int. Radio-
Universiteit. 22.30 Orgelconc. 22.5523.00
Nieuws.
Nieuwe trust in de V.S.
Philips heeft de overgrote meerderheid
verworven in het aandelenkapitaal van de
n.v. Hollandse Signaalapparaten te Hen
gelo, waarin zij voordien een minder-
derheidsparticipatie had. Philips heeft van
de samenwerking met deze onderneming
'goede verwachtingen voo. haar activiteit
op het gebied van de defensie, waar de
elektronische techniek steeds belangrijker
plaats inneemt.
In de Verenigde Staten is -een nieuwe
trust in het leven geroepen. Alle aandelen
der in de Verenigde Staten werkzame
maatschappijen, voordien in het bezit van
de reeds bestaande Amerikaanse trust,
worden nu gehouden door de nieuwe trust,
genaamd „United States Philips Trust".
De bezittingen die niet zijn overgedragen
aan de United States Philips Trust worden
ook nu nog gehouden door de oorspronke
lijke Amerikaanse trust.
De geconsolideerde jaarrekeningen per
31 december 1956 van de Amerikaanse
trust en van de United States Philips Trust
tonen een vermogen van respectievelijk
13.166.672 dollar en 21.459.823 dollar, te
genover een vermogen van 32.046.514 dol
lar per 31 december 1955 van de toen be
staande Amerikaanse trust.
Het bestuur besluit zijn verslag met de
mededeling, dat het de toekomst van het
concern met vertrouwen tegemoet ziet. In
de eerst maanden van 1957 was de omzet
wederom hoger dan in de overeenkomstige
maanden van 1956. Voor het gehele jaar
1957 verwacht het bestuur een voortzetting
van de omzetstijging, hoewel deze percen
tueel in 1957 minder groot zal zijn dan in
1956.
Naar wij vernemen is de 2'/a pet. premie
lening ad 20 miljoen ten laste van de
provincie Zuid-Holland niet geheel vol
tekend, zodat de inschrijvingen ten volle
zullen worden toegewezen.
ADVERTENTIE
DE VULPEN
EN DE NATUURLIJKE HISTORIE
DE ZEBRA. 23
In vroege tijden waren zebra's wit als sneeuw.
Dat duurde tachtig jaren of zowat een eeuw.
Toén zing een zebra-paartje achter tralies
zonnen
En daarmee zijn die zwarte strepen toen
begonnen.
Dus denk ik na vóór ik iets doe.
Als ik iets geef,
Geef ik een pen van DANTUMA.
Dan ben ik safe
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
WASHINGTON (Reuter). De Ver
enigde Staten hebben besloten de Euro
pese Gemeenschap voor Kolen en Staal,
Groot-Brittannië en Japan te verzoeken
hun aankopen van ijzer- en staalschroot
in de Verenigde Staten te verminderen, zo
verluidt te Washington. De Amerikaanse
regering zou de verstrekking van uitvoer
vergunningen niet willen beperken. Zij
zou liever zien, dat de drie partijen de
nodige medewerking toonden.
Van officiële zijde wordt medegedeeld,
dat het Amerikaanse Congres grote be
langstelling toont voor het schrootvraag-
stuk en dat de regering er naar streeft de
nationale voorraad te beschermen. Naar
het oordeel van de regeringsdeskundigen
is er in de Verenigde Staten voldoende
schroot beschikbaar voor de binnenlandse
en buitenlandse verbruikers, maar zal het
huidige tempo van het verbruik op de
lange duur leiden tot uitputting van de
nationale voorraad.
Naar verluidt zal Washington het op
prijs stellen, indien Groot-Brittannië en
de EGKS delegaties van deskundigen naai
de Verenigde Staten zou zenden om het
schrootvraagstuk te bespreken.
De nieuwe Rotterdamse Courant n.v.
boekte in 1956 een omzet ter waarde van
f 16.068.976 (v.j. jaar 13.747.307). Aan divi
dend van de courant-Het Vaderland n.v.
werd ontvangen f 23.600 (23.590). Het winst
saldo bedraagt f360.303 (340.342), waarvan
f 114.121 (106.137) ten bate van het perso
neel wordt bestemd, f24.964 (23.217) voor
houders van winstbewijzen, f 9.272 (8.623)
voor commissarissen. Aan de algemene
reserve wordt f50.000 (45.000) toegevoegd
en aan de reserve bijzondere doeleinden
f 44.945. Een onveranderd dividend wordt
voorgesteld van 8 percent op de gewone
aandelen.
De omzet is toegenomen met 16.9 per
cent. enerzijds als gevolg van een kwanti
tatieve verhoging van de omzetten aan ad
vertenties. abonnementen en drukorders
voor derden, anderzijds door tariefverho
gingen, die in de loop van het jaar werden
toegepast. De kosten namen toe met 16.8
percent.
Het papierverbruik voor de eigen bladen,
voor de dagbladen, die door de n.v. in loon-
druk worden vervaardigd, en voor andere
rotatieopdrachten had in de laatste vijf
jaren het volgende beloop: 1952. 4.460.000:
1953: 5.593.000; 1954: 6.594.000; 1955: 7.316.000
en 1956: 8.583.000 kg.
Het tekort aan geschoolde arbeidskrach
ten deed zich in 1956. zij het in mindere
mate. nog gevoelen. Desondanks kon ook
in 1956 weder uitbreiding aan het perso
neel worden gegeven, noodzakelijk wegens
de gestadige groei.
In totaal werd in het verslagjaar voor
een bedrag van f 752.000 geïnvesteerd.
Advertentie-omzet
De advertentie-omzet van de N.R.C., het
Algemeen Dagblad. Tiet Vaderland, de
Dordtenaar en bet Dagblad van Rijn en
Gouwe nam met 15 percent toe. De abon-
rfementenomzet gaf eveneens een hoger
bedrag te zien. Het. totale aantal abonnees
van bovengenoemde bladen tezamen be
droeg per 31 december 1956 208.000 tegen
190 000 per ultimo 1955.
LONDEN (Reuter) Blijkens haar jaar
lijks economisch overzicht heeft de Britse
regering een goed vertrouwen in de toe
komstmogelijkheden voor de Britse uitvoer.
Zij deelt mede, dat het apparaat voor een
verdere exporlcampagne aanzienlijk is ver
beterd. De uitvoer is toegenomen in het
afgelopen jaar en daar de vooruitzichten
voor de wereldhandel gunstig zijn, kunnen
de externe omstandigheden voor een suc
cesvol jaar reeds aanwezig worden geacht.
Een verdere vooruitgang op het gebied der
industriële investeringen en een verdere
verbetering van de levensstandaard kun
nen volgens de regering echter alleen wor
den verwezenlijkt, indien de betalings
balans op een veilige basis wordt geplaatst.
Het betalingsbalanstekort van 79 miljoen
pond sterling van 1955 heeft plaatsgemaakt
voor een overschot van 233 miljoen pond
sterling in 1956 door consumptie- en pro-
duktiestijgingen te vermijden en de uitvoer
te bevorderen. De uitvoer gaf een snellere
stijging te zien dan welke andere sector
van de economie ook, terwijl de invoer
stabiel bleef. De politiek van de regering
was er in 1956 op gericht de uitvoer te be
vorderen, de invoer af te remmen, de prij-
Hoewel de omzet van de N.V. Neder-
landsche Apparatenfabriek Nedap te
Groenlo ook in 1956 weer is gestegen, zijn
de resultaten achtergebleven bij die van
1955. Het bedrijfsresultaat, vóór rente en
afschrijvingen, beliep 498.039 (vorig jaar
595.843). Na belastingen resteert een
netto winst van 141.387 (v.j. 181.564).
Voorgesteld wordt, het dividend op de
gewone aandelen over een kapitaal van
1.504.500 voor te stellen op 7 percent (v.j.
8 pet. over 1.404.500).
De investeringen en de grotere omvang
van de omzetten hadden tot gevolg, dat de
liqquiditeitspositie krapper werd. De voor
raden konden worden verlaagd met ruim
100.000 tot 857.756. De omzet is met
16 percent gestegen. De jaarindex van de
geldomzetten (basis 1947 100) beliep voor
1956: 421 en de omvang van de orderporte
feuille 309. Het verslag constateert, dat de
Nedap haar positie in de markt verder kon
verstevigen. Alle produktiegroepen waren
betrokken bij de stijging van de omzet.
Het bedrijf heeft echter niet met een
dusdanige bezettingsgraad kunnen werken,
dat de stijging der lasten voldoende kon
worden opgevangen. De investeringen van
de laatste vijf jaren omvatten een 'bedrag
van rond 2 miljoen. De vrije open reser
ves belopen in totaal 335.500, uitmakende
ruim 22 percent van het uitstaande kapi
taal. De investeringen in 1956 omvatten
een bedrag van ruim 400.000 tegen ruim
600.0Ó0 in 1955. In 1957 zullen de invêste-
ringen een belangrijk kleinere omvang
kunnen hebben, Ultimo december waren in
het bedrag werkzaam 274 personen.
Van Portugal tot Scandinavië strekt zich
een gebied van hoge druk uit, dat het weer
hier te lande thans geheel beheerst. Het
zwaartepunt van dit hogedrukgebied be.
vindt zich ten zuiden van ons land, van
daar, dat de zwakke wind geleidelijk naar
lucht van de Noordzee met mist en wol
kenvelden het westen en zuiden van het
land binnen.
vochtige substropische luchtmassa's naar
de Britse eilanden. Aan de Engelse zuid
kust valt hieruit plaatselijk een beetje
motregen.
WERKRAPPORTEN
Boven Duitsland bevindt zich in de
hogere luchtlagen een storing, die daar gis
teren voornamelijk in het gebied tussen
Kassei en Leipzag regen en onweer bracht.
4 april
Zon op; 6.11 uur, onder 19.20 uur.
Maan op 7.59 uur, onder uur.
Maanstanden
7 april 21.23 uur eerste kwartier.
14 april 13.09 uur volle maan.
22 april 00.00 uur laatste kwai'tier.
30 april 00.54 uur nieuwe maan.
Hoog en laag water in I.Tmuiden
Woensdag 3 april
Hoog water: 5.27 en 17.45 uur.
Laag water: 1.11 en 13.34 uur.
Donderdag 4 april
Hoog water: 6.02 en 18.21 uur.
Laag water: 1.42 en 14.06 uur.
Temperaturen
buiten
land maxima
van giste-
fc-0
ren. Binnenland: heden
l
c.
f
7 uur. Neerslag: laatste
O e
24 uur.
3
4) -
c.S
Stockholm
onbewolkt
zw
14
0
Oslo
zwaar bew.
windst.
14
0
Kopenhagen
onbewolkt
n
15
0
Aberdeen
nevel
z
11
0
Dublin
zwaar bew.
z
12
2
Londen
mist
zzo
16
0
Amsterdam
mist
n
9
0,2
Brussel
nevel
nw
12
0
Parijs
nevel
nno
17
0
Bordeaux
mist
windst.
15
0
Grenoble
onbewolkt
windst.
16
3
Nice
onbewolkt
nnw
16
0
Berlijn
nevel
0
15
0,3
Frankfort
zwaar bew.
no
12
10
München
nevel
zzo
10
9
Zürich
mist
zo
14
3
Genève
nevel
windst.
16
0
Locarno
licht bew.
windst.
16
3
Wenen
regen
windst.
13
4
Innsbruck
nevel
O
10
2
Rome
regen
zzo
18
6
Mallorca
onbewolkt
nno
20
0,4
Den Helder
mist-
n
4
0
Ypenburg
mist
n
5
0
Vlissingen
mist
nw
5
0
Eelde
onbewolkt
nno
5
0
De Bilt
mist
nw
5
0
Twente
onbewolkt
verand.
2
0
Eindhoven
mist
nw
5
0
Vlv. Z.-Limb. mist
raw
5
0
32. Pat en Panda merkten al gauw, dat
zij niet veel tegen de grote knuisten van
Mario konden uitrichten en dus maakten
zij zich snel uit de voelen. Het was een
volkomen nederlaag. Inplaats van het
schilderij, had de grote detective worst,
peper en een blauw oog gekregen en voor
al dat laatste stemde hem bitter. „Mislukt,
bekorrah!", gromde hij. „Allemaal de
schuld van dat bemoeizieke oude grijsaard.
Als hij de boevens niet gewaarschuwd had
met zijn wilde kretens, zouden we het
schilderij nu terug hebben. Bah! Als ik dat
grijsaard nog eens zie„Daar heb je
hem alweer", fluisterde Panda. „Het lijkt
wel, of hij ons volgt!" Pat liet een akelig
gegrom horen, toen de lastige oude baas
bij hun coupé stilhield en hem vriendelijk
toeknikteHet heertje scheen er zich hele
maal niet van bewust te zijn, dat hij vijan
den had gemaakt. „Wel, wel", zei hij, bin
nentredend. „Nog aan de maaltijd, zie ik
Gebruik niet. te veel peper, jongeling, dat
is slecht voor de niertjes".
zen te stabiliseren en meer het verbruik
dan de investeringen te beperken. De moei
lijkheden in het Nabije Oosten hadden geen
vergaande gevolgen voor .de handel of de
produktie, behalve in de auto-industrie. De
stijging der lonen en prijzen bleef zorgwek
kend. Als gevolg van loonsverhogingen in
de eerste maanden van 1956 stegen de per
soonlijke inkomens het afgelopen jaar met
acht percent en de prijzen met vijf percent.
Van het voorjaar van 1956 af waren de
prijzen gedurende een periode van zes
maanden stabiel. Tegen het einde van het
jaar veroorzaakte de Suezkanaal-crisis een
nieuwe stijging, die echter niet van grote
betekenis was.
Produktiestijging
De economische vooruitzichten zullen ook
in de lockomst worden bepaald door de be-
talingsbalanspositie. Het betalingsbalans
overschot van het vorige jaar was niet
groot genoeg. Indien het volledige herstel
van de scheepvaart door het Suezkanaal
niet lang op zich laat wachten, kan vol
gens de regering in de tweede helft, van dit
jaar een nieuwe stijging van de Europese
produktie tegemoet worden gezien. Groot-
Brittannië verwacht, dat zijn buitenlandse
markten over het geheel genomen een ver
dere expansie te zien zullen geven, di? ech
ter minder groot zal zijn dan die van het
afgelopen jaar. Vermoedelijk zal de expan
sie het grootst zijn op de markten in het
dollargebied en in die Europese landen, die
het minst zijn getroffen door het olietekort.
Groot-Brittannië besteedt een aanzienlijk
groter gedeelte van- zijn inkomen voor in
vesteringen dan voor de oorlog en de laat
ste jaren is de verhouding nog voortdurend
verbeterd. Lonen en salarissen stegen in
het afgelopen jaar met negen percent, de
huren, dividenden en interestbetalingen
met zes percent. De besparingen bereikten
het naoorlogse record van tien percent der
inkomens. De nationale produktie van goe
deren en diensten steeg slechts met iets
meer dan een percent.
TEHERAN (AFP) Van officiële Duitse
zijde is te Teheran bekendgemaakt, dat
bondskanselier Adenauer, bij zijn bezoek
aan Perzië een ontwerpovereenkomst met
de Perzische autoriteiten heeft uitgewerkt,
die voorziet in de verstrekking van een
eerste krediet van 150 miljoen D.M. aan
Perzië, dat later kan worden verdubbeld.
Het krediet zal worden verstrekt door een
Duitse kas voor de buitenlandse markten,
een organisatie tot bevordering van de uit
voer, die voor de helft door de bondsrege
ring wordt gefinancierd. Het wordt ver
strekt voor een periode van vijf of zeven
jaar en zal met exportgoederen worden te
rugbetaald.
West-Duitsland heeft Perzië voorts hulp
aangeboden, voor het mechaniseren van de
landbouw. Jonge Perzen zullen in de gele
genheid worden gesteld een beroepsoplei
ding aan Duitse scholen te volgen. West-
Duitsland-is ook bereid specialisten- ter-be
schikking te stellen voor de jonge industrie
van Perzië. Tenslotte zal de bondsregering
speciale 'kredieten tot éen tegenwaarde
van een miljoen dollar verstrekken voor
de oprichting van twee vakscholen, een te
Teheran en een te Tabriz.
DPA verneemt te Frankfort, dat de voor
genomen exploitatie van de aardoliereser
ves bij Koem in Perzië een van de voor
naamste onderwerpen van bespreking was
tijdens het bezoek van dr. Adenauer. Men
meent te weten, dat dr. Adenauer zich
zeer voorzichtig heeft uitgelaten over de
mogelijkheden van Duitse deelneming aan
de exploitatie, vermoedelijk ook om de in
druk te vermijden, als zou Duitsland als
concurrent en partner van de geïnteres
seerden uit het westen willen deelnemen
aan het internationale oliebedrijf.
Door de N.V. Plaatwellerij te Velsen is
besloten de in mei te houden vergadering
van aandeelhouders voor te stellen het di
vidend te bepalen op twaalf percent (vorig
jaar 11 percent) waarvan tien percent in
aandelen en twee percent in contanten. De
in 1956 uitgegeven aandelen ontvangen vijf
percent in aandelen en een percent in con
tanten.
(Voor de beursberichten zie pag. 9)
Zieke. De gewezen Britse premier Eden,
die tot herstel van gezondheid in Nieuw-
Zeeland is, heeft weer een kleine in
storting gehad en zal donderdag of vrij
dag naar Boston (V.S.) gaan om zich te
laten behandelen. Eden was oorspronke
lijk van plan aan het eind van deze
maand naar Boston te gaan.
Fotograaf. Een Hongaarse vluchteling is
verdwenen met foto's van de 800 bewo
ners van liet vluchtelingenkamp te Haid
in Opper-Oostenrijk. De kampleiding
had de vluchteling in dienst genomen
om foto's te nemen van alle kampbewo
ners, bestemd voor indentificatiepapie-
ren. Toen het werk gereed was ver
dween de fotograaf, met medeneming
van de foto's en men vreest nu te doen
gehad te hebben met een lid van de
Hongaarse geheime politie.
Simonsstad. Dinsdag is de Britse marine
basis Simonsstad in Zuid-Afrika aan de
Zuidafrikaanse marine overgedragen.
De basis ligt een 15 kilometer ten noor
den van Kaap de Goede Hoop en is ge
noemd naar Simon van der Stel, die
daar in 1687 aan land stapte. In 1741
begon de Oostindische campagnie de
baai als ankerplaats te gebruiken.
Reorganisaties. De Opperste Sovjet zal op
7 mei bijeenkomen om te beraadslagen
over de herzieningen in het vijfjaren
plan. Tevens zal Kroesjtsjev's voorstel
tot reorganisatie van de industrie naar
territoriale beginselen en de afschaffing
der centrale industriële ministeries wor
den behandeld.
Oorlogsschip. Het eerste Westduitse oor
logsschip van enige importantie zal de
Amerikaanse tordedobootjager „An
thony" zijn, gedurende de Tweede We
reldoorlog actief in de Stille Zuidzee.
Men verwacht dat het schip na moder
nisering op 1 oktober in gebruik zal
worden genomen.
Brand. Vijftienhonderd personen zijn dak
loos geworden als gevolg van een brand,
die in het Japanse plaatsje Bunsuima-
chi, in het district Niigata, 250 huizen in
de as legde. Een storm van 35 km per
uur wapkèrde het vuur aan.
Verraad. Op initiatief van de auteur John
Gunther („Inside Africa"), en met als
mede-ondertekenaars o.m. mevrouw
Roosevelt, de schrijver Van Wijck
Brooks, de theoloog Reinhold Niebuhr
cn de uitgever Norman Cousins is in
New York een fonds opgericht, dat be
oogt 100.000 dollar bijeen te brengen
ten behoeve van de verdediging van 160
personen, die in Zuid-Afrika wegens
„verraad" terechtstaan. Alle verdachten
zijn tegenstanders van de apartheids
politiek.
Dikzakken.-De Russische minister van De
fensie maarschalk Zjoekov, heeft een
order uitgevaardigd, dat 5?lle militairen,
van gemeen soldaat tot maarschalk, met'
ingang van tien april één uur per dag
gymnastiek moeten doen. Onlangs had
minister Zjoekov verklaard, dat er on
der de Sovjet-militairen te veel zwaar
lijvigheid voorkwam.
Aanvoerlijn. Radio-Peking heeft bekend
gemaakt, dat er een nieuwe spoorlijn is
geopend tussen Amoy, aan de kust
tegenover Formosa, en het centrum van
liet land. De lengte van de nieuwe lijn
bedraagt ongeveer 650 km.
De onafhankelijkcn. In. Marokkaanse di
plomatieke kringen is dinsdag verno
men, dat in mei in Tanger een confe
rentie' van onafhankelijke Afrikaanse
landen gehouden zal worden. De basis
ervoor .is gelegd tijdens de onafhanke.-
lijkheidsfeesten in Ghana. Er zullen ver
tegenwoordigers van Marokko, Tunesië,
Libië, Ghana, Soedan, Ethiopië, Liberia
en Egypte aan deelnemen.
Pokken. Een pokkenepidemie, die sedert
januari in Calcutta woedt, heeft bijna
1.000 doden gekost. Twee miljoen men
sen zijn ingeënt, doch elke week sterven
nog 200 mensen aan deze ziekte.
Excuus. Pierre Poujade, de leider der Fran
se beweging van winkeliers en kleine
ambachtslieden, heeft dinsdag voor het
hof van beroep te Parijs zijn veront
schuldigingen aangeboden aan Pierre
Schneiter, voormalig voorzitter van de
Franse Nationale Vergadering. Hij had
Schneiter ervan beschuldigd, dat deze
de roem die hij in de oorlog als verzets
strijder verwief, voor zichzelf uitbuitte.
Tijdens een oefening is een vliegtuig van
de Marineluchtvaartdienst van het type
Avenger, afgegleden en neergekomen in
de buurt van het restaurant „The Dutch
Inn' aan de Katwijkseweg nabij Valken
burg. Het toestel werd beschadigd, de
vlieger bleef ongedeerd.
NIEMAND, ook al neemt hij 's zomers
nooit de moeite de dorstende bloembedden
te begieten, zal het ontgaan zijn dat water,
op de droge grond uitgestort, in de bodem
verdwijnt. Zo ook kan er in onze streken
niemand gevonden worden, die niet weet,
dat enige meters of centimeters onder het
bodemoppervlak het grondwater begint.
Dit zijn nu eenmaal ervaringsfeiten, waar
over we ons onmogelijk nog
kunnen verbazen.
Dat is jammer, want zouden
we die verbazing wél. kunnen
opbrengen, dan zou dit de in
leiding voor een hele reeks
belangwekkende vragen kun
nen vormen. Voor vandaag is
het echter voldoende er één te
stellen en die zullen we dan ook maar
direct naar voren brengen, t.w. „tot hoe
diep reikt het grondwater eigenlijk?"
Ja, daar zitten we dan. Door luchthartig
de spade in de grond te steken hebben we
het grondwater aangeboord, maar tot hoe
ver zakt dit grondwater eigenlijk? Of be
reikt het door de zwaartekracht die alles
naar het. middelpunt van de aarde trekt
wellicht het binnenste van onze planeet,
zodat we ons de aarde moeten voorstellen
als een bol, die voor verreweg het grootste
gedeelte uit water bestaat?
Het is bekend, dat grondwater in de
poriën van zand, aarde en gruisgesteenten
optreedt en dat het ook als spleetvulling
in allerlei gesteenten voorkomt. Waar een
massieve steenlaag aanwezig is, zal dus
weinig grondwater zijn en onder een vol
komen ondoordringbare laag zal het wel-
licht helemaal niet worden aangetroffen.
Maar dat. is de vraag natuurlijk niet. Het
gaat er om, tot op welke diepte grondwa-
ter onder de gunstigst denkbare omstan
digheden zou kunnen optreden.
We weten, dat de temperatuur in de
aardkorst naar binnen toe oploopt, als is
de thermische gradiënt dan ook niet over
al gelijk. In ieder geval zal het grondwater
warrher worden naarmate het dieper in
de aardkorst komt. En aangezien in Europa
de temperatuur gemiddeld met 3 gr. C. op-
loopt per 100 m diepte, zou
den we mogen verwachten,
dat het grondwater op onge
veer 3300 m diepte gaat ko
ken, omdat de temperatuur
van het water dan 100 gr. C.
bedraagt. In gewone omstan
digheden zou het grondwater
dus niet dieper dan 3300
m kunnen zakken, want daarna verandert
het in stoom en wordt cZus de aardkorst
weer uitgedreven.
Maar de omstandigheden zijn niet ge
woon. Want de druk die in het water op
die diepte in een open spleetstelsel heerst,
is niet minder dan 330 atmosfeer, zodat het
water niet in damp overgaat. Het kan rus
tig nog veel verder zakken, want bij een
dergelijke druk kan water nog veel grotere
hitte verdragen, eer het in dampvorm over
gaat. Immers, bij 25 atmosfeer druk is de
kooktemperatuur al 223 gr. C.
Laten we kort zijn. Volgens L. H. Adams
zou op ongeveer 15 km diepte in de aard
korst de kritische temperatuur van water
zijn bereikt, zodat het grondwater niet
dieper in de aardkorst kan doordringen.
Als prof. Picard zich dat gerealiseerd had,
zou hij zeker niet in die ondiepe zeetjes
zijn afgedaald!
En weet u. waarom huisdeuren 's win
ters vaak klemm.en?
Daarover morgen.
