Fa. J. de Graaf Uitbreidingsplan-Zijlweg met ruime meerderheid aanvaard Tulpen en hyacinten beginnen kleur te bekennen „Natuur heeft bollenmensen bij de neus genomen" Dameskoor Z.I.G.E.A. Rumoer in schouwburg „Vreemde gedachten over kunst" HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HAARLEMSE RAAD BIJEEN JSfa besloten vergadering blijkt raad - met college - verontrust te zijn over grenszvijzigingsprocedure Bollenstreek in lentestemming V er schuiving Burgerlijke Stand van Haarlem Geen halszaak Motorfietser rijdt jongetje aan Burgerlijke Stand van Heemstede Bloemendaal Weekprogramma „Haarlems Bloei" Nieuwe regisseur voor „De Ramplaanspelers" Finale theezetcompetitie in Haarlem Beroepententoonstelling voor lagere scholen Noor „Rogenaes" met schade door naar Amsterdam bij abonnementsvoorstelling door Rotterdams Toneel Uitspraken rechtbank Kort nieuws Christelijke scholendag Causerie in Teisterbant DONDERDAG 4 APRIL 1957 De Haarlemse gemeenteraad heeft woensdagmiddag onder voorzitterschap van burgemeester mr. O. P. F. M. Cr emei s in het openbare gedeelte van zijn vergadering betrekkelijk snel de punten van de korte agenda behandeld. Over het voorstel van B. en W. om aan Gedeputeerde Staten van Noordholland zijn verontrusting kenbaar te maken over de trage grenswijzigingsprocedure met de gemeente Ilaarlemmerliede en Spaarnwoude is ruim een uur lang achter gesloten deuren gediscussieerd. Na de hervatting van de openbare vergadering bleek, dat de raad zich unaniem achter dit voorstel had geschaard. Verder is nog gesproken over het uitbreidingsplan-Zijlweg, waarbij enige sprekers liever meer ruimte voor woningbouw hadden gezien en werd een amendement-Spek aanvaard, dat beoogde het doorlopend toegangsbewijs voor studerenden tot het Frans Halsmuseum met vijftig cent te verhogen tot één «ruiden. De andere voorstellen werden alle zonder of met korte discussie aanvaard. De heer Schippers (KVP) was met de heren Stoffels (VVD) en D e L a n d- meter (CHU) van oordeel, dat er in het uitbreidingsplan-Zijlweg te weinig ruimte is gelaten voor de woningbouw. Hij wilde met zijn betoog terugkomen op de beslui ten. die de raad in voorgaande jaren heeft genomen en waarbij de gronden van het uitbreidingsplan grotendeels werden be stemd voor openbare gebouwen, zoals scho len en een gebouw voor de Provinciale Waterstaat. Vooral nu gebleken is, dat de gemeente Haarlem misschien binnen niet te lange tijd bouwgrond te kort komt en er eerst binnen de gemeentegrenzen moet worden gebouwd, was de heer Schippers van mening, dat er dan in de eerste plaats woningen gebouwd moeten worden. „De gronden van het uitbreidingsplan-Zijlweg vormen de laatste mogelijkheid in het westen van de gemeente, die wij tot onze beschikking hebben" meende hij. De pro jecten, die B. en W. zich ter plaatse had den gedacht zouden eventueel wel ergens anders ondergebracht kunnen worden, vond de sprekei*, die het betrokken bouw terrein uitstekend geschikt achtte als toe komstige woonplaats van mensen, die liefst enigszins buiten willen wonen en toch de gemakken van de stad niet willen missen. Hij vroeg de raad de bestemming van de grond te wijzigen en die beschikbaar te stellen voor woningbouw. De heer St o f f e 1 s (VVD) preciseerde het type woning, dat hij bij de Zijlweg zou willen zien komen: eengezinswoningen in de vorm van kleine villa's van twee of drie onder één dak. De heer M e n s i n k (Arbeid) vroeg zich daarentegen af of de structuur van de gehele streek zich op het grondgebied van Haarlem moest afspelen en waarom mid- denstandswoningen in Schalkwijk bij voorbeeld onmogelijk zijn. Hij richtte deze vragen via de voorzitters tot de drie voorgaande sprekers. Een geheel anders kwestie bracht me vrouw Scheltem aC onradi (VVD) in het geweer: „Waarom moet en de ge meenschappelijke tuinen bij de in het uit breidingsplan geprojecteerde flatgebouw nu tot aan de gevels reiken? Kan er geen kleine eigen strook tuin voor de bewoners af?" vroeg zij het college. Wethouder H a p p stelde in zijn ant woord, dat de gemeente grond moet reser veren voor bijzondere doeleinden en dat deze grond zo centraal mogelijk gelegen moet zijn, dus op de oost-west-as van het gemeentelijk gebied. Men had zich hiervoor het terrein nabij de Zijlweg bijzonder ideaal gedacht. Mochten deze bijzondere gebouwen later niet nodig blijken te zijn, dan zouden er altijd nog woningen ge bouwd kunnen worden. Voor de open en half open bebouwing, die de sprekers bij de Zijlweg wensten, had Haarlem nog andere terreinen beschikbaar: onder meer bij de Jan van Galenstraat en de Rollands laan. Bovendien heeft een particuliere ondernemer nog een terrein in Oosterduin, dat voor dit doel geschikt is. De voorgestelde plannen achtte de heer Happé geen winst maar een verschuiving, omdat de utiliteitsgebouwen dan toch er gens anders moet worden neergezet en daar ook ruimte voor woningen in beslag neemt. „Bovendien betekent wijziging van het voorstel uitstel, dat maakt dat de wo ningen tenminste een jaar later kunnen worden gebouwd", meende hij. Ten aan zien van de gemeenschappelijke tuinen zegde hij toe aandacht te zullen wijden aan een eventuele eigen strook tuingrond voor de bewoners. De heer Schippers (K.V.P.) kwam tijdens de duplieken terug op het gebouw voor de Provinciale Waterstaat, dat bij de Zijlweg een plaats zou krijgen: het oorspronkelijke plan van plaatsing in de tuin van de Pro vinciale Griffie achtte hij meer aanvaard baar. Verder betwijfelde hij of midden standswoningen in Schalkwijk gebouwd zouden kunnen worden. De heer Mensink Haarlem, 3 april 1957 ONDERTROUWD, 3 april: S. A. Overtoom en E. M. d« Laak; K. Pondman en W. van der Velden: A. A. van Everdingen en B. Keesman; G. K. P. Weenink en B. Kits; J. van Witteloostuijn en G. Vixseboxse; M. J. de Vreugd en J. M. Ch. Kossen: J. P. Koeck- hoven en W. M. Regouin; K. B. F. Ligthart en J. C. Meijer; A. Regtien en A. Welage; P. H. van Nuus en M. G. J. van den Berg; N. C. Venneker en A. M. Kemps; C. Steen- kist en M. A. Goos; N. H. Serné en J. M. Coule; E. Timmermans en S. M. J. van Lies hout; J. J. C. M. Strik en H. M. van den Berg; J. B. Bakker en M. M. Zaal; Chr. F. Arnold en C. PI. M. Eckhardt. GHUWD, 3 april: A. M. Verrpeulen en A. M. van Kampen; J. van den Hoef en J. K. Weustink; H. J. Dirks en K. Borg; A. Kol- laart en P. Th. van der Aar; A. Bos en H. M. van Roode: Chr. J. E. van Warmerdam en W. M. A. E. Heemskerk; A. Knol en M. A. Pluis; J. W. van Leen en G. Schoon; A. F Weinberg en J. J. Machielse; J. F. M. Wolf en A. G. Rood; J. W. Borst en J. Staphorst. BEVALLEN van een zoon, 31 maart: C. M. StrikVreenegoor; 1 april: C. J. M. de Mooij—Zonneveld; 2 april: F. W. de Jong— Roberts; 3 april: C. H. ZegwaartPiek; B. Bauer—Van Gulik. BEVALLEN van een dochter, 1 april: A. J. DuinkerkenVerweij; 2 april: P. J. M. BerninkMeijer; C. E. Demison—1Tettero; 3 april: P, Boer—Sanberg; G. C. M. Laan— Dijkzeul, 2 dochters. OVERLEDEN, 30 maart: H. Sieraad, 77 j„ Westerhoutpark; 1 april: L. C. H. Harmsen, 66 j„ Marnixstraat; 2 april: B. Nijssen, 65 j., Gasthuislaan; D. Blok, 73 j., Crayenester- laan. (Arb.) vond de ideeën van de heer Schip pers niet bevorderlijk voor de realisering van een omvangrijker woningbouwpro gramma en meende, dat de centrale voor zieningen moeilijk in Schalkwijk konden komen, omdat dit geheel buiten het cen trum lag. Wethouder Happé betwijfelde tenslotte of de beter gesitueerden, die volgens de plannen van de heren Schippers en Stof fels bij de Zijlweg zouden moeten gaan wonen, dit terrein wel geschikt zouden vinden, omdat het begrensd werd door de gesloten bebouwing van de Zijlweg en Bloemendaalse weg enerzijds en de spoor baan anderzijds. „In Schalkwijk kan een landschap ontwikkeld worden waar wel plaats voor woningen voor deze mensen is", vond hij. Voordat tot stemming werd overgegaan deelde de heer De Landmeter (C.H.U.) mee, dat zijn fractie vóór zou stemmen, indien dan later nog eens over de bestem ming gesproken zou kunnen worden. Het voorstel werd met 24 tegen 9 stemmen aanvaard, waarbij de V.V.D.-fractie tegen stemde, alsmede mejuffrouw Bolsius en de heren Schippers, Van der Veldt, Knape, Vissers en Adelaar (allen K.V.P.). De heer Spek (AR) vond met betrek king tot de verhoogde toegangsprijs van het Frans Halsmuseum de prijs van een doorlopende toegangskaart voor studeren den in verhouding te laag. Hij wilde die van vijftig cent op één gulden brengen. De heer Schippers (KVP) vroeg of het doorlopende toegangsbewijs voor raads leden ook voor het museum gold. Wet houder An g en ent, die de heer Geluk, die zich met de bloemenmeisjes in Enge land bevond, verving, bevestigde dit laatste en kon zich wel met het voorstel van de heer Spek verenigen. De discussies dreigden even op een dwaalspoor te geraken, toen de heer Voogd (Arbeid) de vraag opriep of het voorstel niet kon worden aangehouden. Hiertegen had wethouder Angenent be zwaar. De voorzitter wilde de zaak weer tot de juiste proporties brengen door op te merken, dat het hier toch geen hals zaak betrof. Welke opmerking de inter ruptie: „Neen, maar wel een Frans Hals zaak" opleverde. De heer Spek maakte van zijn voorstel een amendement, dat met 28 tegen 2 stem men werd aanvaard. Slechts wethouder Happé en de heer Adelaar stemden tegen. De prijs, die de gemeente voor het pand Drossestraat 3 wilde betalen 2.300. vond de heer F i b b e (VVD) ruim f 1500. te hoog. „Op een veiling zou het niet meer dan 500.opbrengen" meende hij. Wet houder Happé vond de prijs binnen rede lijke grenzen liggen, waarna het voorstel in stemming werd gebracht en met 27 tegen 5 stemmen werd aangenomen. Tot de tegenstemmers behoorden de VVD- fractie, alsmede de heren Adelaar en Knape (beiden KVP). Woensdagmorgen omstreeks acht uur is een zevenjarig jongetje op de Zijlweg te Haarlem' door een motorfiets aangereden en tegen het wegdek geslingerd. Met een hersenschudding is de jongen in het St. Elisabeths Gasthuis opgenomen. De jongen kwam met zijn tienjarig broer tje uit de Duvenvoordestraat en rende de Zijlweg op. Hierbij zou hij alleen naar rechts hebben gekeken. Een motorrijder, die de Zijlweg in westelijke richting bereed kon de jongen niet meer ontwijken. ONDERTROUWD: P. Jansen en M. A. IJntema; W. Dijkstra en J. Koren. GEHUWD: A. J. Roest en M. van Asten; J. Gorter en H. M. Smink. GEBOREN: Paulus Nicolaas Adrianus, z. v. N. van der Post en E. C. Geerlings; Rik- kert Jan, z. v. F. A. Hermans en J. C. van Leyden; Jeroen Jozef, z. v. J. P. H. Winkel man en M. Slegten; Johannes Petrus Mat- theus, z. v. M. G. J. van Wouw en E. J. Windmeijer; Inge, d. v. J. A. Neeskens en E. van der Weijden: Marcellinus Antonius Maria, z. v. H. J. M. Fransen en M. A. C. Ruigrok; Cornelis Johannes, z. v. G. P. Borst en J. M. Stuurman. OVERLEDEN: H. Nuijen, 51 j.; Wed. R. van SermondtKost, 82 j.; Mej. L. M. P. Bos, 49 jaar. BEVALLEN: A. G. van Vliet—Sweijen, z.; W. H. Gabriëls—Schmidt, d.; D. H. van der PoortMuijs, d. ONDERTROUWD: H. J. A. Kok en M. E. Free; F. G. A. van der Lans en L. H. E. Ver- burgt; C. van Huis en M. va x de Veer; A. P. Broersen en L. K. J. Vissers. GEHUWD: Hekkelman en A. M. Hal- sema; F. var Harst en J. W. Hendrikse. OVERLED^.,. S. Kroon, 70 j.; J. L. Ko ningsveld, 69 jaar. In de Tuinzaal van het Haarlems Con certgebouw werd woensdagavond door het dameskoor „Z.I.G.E.A." een uitvoering ge geven, waarover veel goeds te rapporteren valt. De directrice, mevrouw Rie Vring- Servaas, is erin geslaagd de goede stem men waaruit het ensemble is gevormd tot een fraaie vocale eenheid te laten samen- klinken, zulks vooral in de melodieuze nummers van het programma die een be roep deden op het gevoel, de expressie, het pittoreske effect en de geestige voor dracht. Haar dirigeren is meer een-geba renspel dan een ordelijk aangeven van de maat, maar dat belet niet dat de zange ressen, die daar blijkbaar mee vertrouwd zijn, correct reageren op de bedoelingen van de aanvoerster, die in wezen toch mu zikaal verantwoord zijn en ritmisch zelfs zeer scherp aangevoeld. Z.I.G.E.A. liet ons ook kennis maken met een a-capelle-mis van Tom de Vries, een werk, dat door zijn uiterste beknopt heid (dit vooral wat Sanctus, Benedictus en A^n" Dei betreft) eer het liturgisch doel y concertante verklanking na streeft. - Missa in honorem Angelorum" van De Vries wijkt beduidend af van zijn vroegere koorcomposities, die gekenmerkt werden door een beheerst klassiek contra punt. In dit nieuwe werk gebruikt hij mo dern j middelen en streeft hij er naar alles zo bondig mogelijk te zeggen en het vorm probleem ondergeschikt te maken aan de idee, welke tenslotte in het Gregoriaans wortelt, Met dat al stelt de compositie eisen aan intonatie en sfeer, die voor een vrij romantisch ingesteld ensemble heel wat bezwaren opleveren. Veel werd echter bereikt (ik denk onder meer aan de zeer fraai tot zijn recht komende tekstregel „Qui sedes") zodat een goede indruk van het werk gegeven werd. In de koorliederen van Brahms, Zag- wijn, Gounod, Délibe^, Herman Nieland en Henry Purcell hoorden wij echter het koor op zijn best, zijnde daarop harmonisch en melodisch vertrouwd terrein, hoewel de drie stukjes van Zagwijn ook gevaren ge noeg opleveren. Mevrouw W. P. Stenger van der Velden verdiende een extra com pliment voor de wijze waarop zij de piano begeleidingen van de koorwerken ver zorgde. De pianiste Berthe Davelaar vei-leende haar medewerking aan het concert en ver hief dit met virtuoze vertolkingen van Ravel's Sonatine, Brahms' Intermezzo opus 17 no. 2 en de eerste Ballade van Chopin op een voornaam plan. Het zeer levendige en bezielde spel van de soliste oogstte een welverdiende bijval. Jos. de Klerk De weekagenda van Haarlems Bloei heeft een nieuwe omslag gekregen. Voorts zijn de bovenschriftjes bij de verschillende rubrieken op een ingrijpende wijze veran derd. De tekeningen zijn ook vernieuwd en wat speelser en luchtiger van opzet dan vroeger. In voorafgaande weken was de omslag van de weekagenda geel en werd geïllus treerd met een tekening van één van Haar lems historische gebouwen. Nu heeft het boekje een fris groen jasje aan, als sym bool van het veranderde jaargetijde. De foto in het midden van de pagina dit keer, en hoe kan het ook anders, drie vrolijk lachende bloemenmeisjes wordt elke week gewisseld en zal herhaaldelijk verband houden met een bijzondere ge beurtenis uit stad of streek. Aan het eind van het jaar kan men dan een verzameling plaatjes hebben, die de belangrijkste ge beurtenissen van het afgelopen jaar weer spiegelt. De heer Peter Brandsma is aangesteld tot regisseur van de Haarlemse toneelgroep „De Ramplaanspelers". De heer Brandsma, opvolger van de heer J. van der Veldt, heeft de leiding van het blijspel in drie bedrijven „Een vervelend weekend". Zon dag 7 april zal de opvoering plaats hebben in gebouw „Domi" aan het Zandvoorter- pad te Overveen. Op dinsdagavond 16 april zal in het Concertgebouw te Haarlem de finale wor den gehouden van de strijd om het thee zet-kampioenschap van Noordholland. De Noordhollandse theezetkampioene zal eind 1957 in de strijd om de landelijke titel de theepot moeten opnemen tegen de andere regionale kampioenen, tegen de Amsterdamse theezetkampioene die op 11 april in Krasnapolsky wordt aange wezen en tegen de „TV-TZ-kampioene" mevrouw G. van Tuinen-Scheepsma uit Schettens bij Bolsward, die onlangs haar titel tijdens een televisieuitzending ver- Evenals vorig jaar heeft de Commissie Beroepenten toonstelling Haarlem dit jaar een beroepententoonstelling georganiseerd, die ongeveer drie maanden zal duren, waardoor het mogelijk zal zijn ongeveer drieduizend leerlingen van de hoogste klassen der lagere scholen en V.G.L.O.- scholen rond te leiden. De expositie is on dergebracht in de bovenverdieping van het schoolgebouw in de Schoterstraat nr 2. De opening geschiedt op 11 april in de namiddag. Het Noorse motorschip „K. C. Roge naes", dat zoals bekend, voor de monding van de Nieuwe Waterweg een aanvaring heeft gehad met het Italiaanse m.s. „Silva Plana", is gisteravond op eigen kracht naar Amsterdam gegaan voor reparatie. Het schip had een gat aan bakboordszijde achter van ongeveer drie bij zeven meter, op een hoogte van vijf meter boven de waterlijn. De „Silva Plana" is na de bot sing doorgevaren naar Rotterdam. De „Rogenaes" passeerde gisteravond laat IJmuiden. Het Is dan weer zover: de bollenstreek maakt zich op voor de ontvangst van de duizenden binnen- en buitenlanders, aan wie de fleurige resultaten van de teelt zullen worden getoond. Het moge de bol- lenkwekers dan eigenlijk niet gaan om de bloemen, m,aar om de bollen, zij zijn toch wat trots als de velden in Hollands bloe mentuin worden bewonderd, als de nar cissen, tulpen, hyacinten en de „bijgoed jes", geplant in lineaalrechte „bedden" of in fraai aangelegde perken, de vreemde ling even doen stilstaan en hem de kans geven zich in overtreffende trap en in de mooiste volzinnen over deze schoonheid te uiten. Dit jaar heeft het veelkleurige bloemen- tapijt zich reeds vroeg uitgespreid. De mil de lentezon verleent glans aan de goudgele en zilverachtige narcissen, aan het rood, wit en blauw van de hyacinten en de vlam mende of pastelkleuren van de tulpen. In de streek tussen Haarlem en Leiden wordt het thans de tijd voor de evenemen ten en attracties, aan de voorbereiding waarvan nu naarstig wordt gewerkt, want „de natuur heeft de bollenmensen bij de neus genomen", zoals de burgemeester van Voorhout, de heer P. Smolders het woens dag tijdens een bijeenkomst van binnen- en buitenlandse persvertegenwoordigers in zijn nieuw gemeentehuis zei. Werd deze bijeenkomst in voorgaande jaren gehouden op een tijdstip, dat alle fleur en kleur nog aan het bollenland ontbrak, en men veel fantasie moest opbrengen om de rijkge schakeerde bloemen in de plaats te zien van het kale, groene land, - nu al beginnen de tulpen en hyacinten kleur te bekennen. En terwijl in voorgaande jaren de officiële opening van Keukenhof geschiedde tussen kale bomen en nog niet ontloken gewassen, zal vandaag bij de officiële opening van deze bloemententoonstelling de lentetooi op zijn mooist zijn. Burgemeester Smolders heeft zijn gasten verteld van de betekenis der bollenteelt voor de streek. Vorig jaar werd voor 192 miljoen gulden aan bloembollen geëxpor teerd, waarmee de betekenis duidelijk is aangetoond. De voorzitter van „De Tulp" toonde met behulp van bosjes tulpen de veredeling van deze bloem. Jhr. mr. R. Sandberg van Boelens. burgemeester van Sassenheim, heeft gesproken over het bloemencorso op 13 april. De sliert praalwagens is twee kilometer lang. er rijden 31 grote en drie personen auto's mee en niet minder dan vijftien muziekkorpsen zullen in het corso al lo pend hun partijtje meeblazen. Voor wie het nog niet mocht weten: Jos van Driel uit Amstelveen heeft weer dit corso, ge naamd „Hollands Glorie" ontworpen - en dat zegt genoeg. Om elf uur zaterdags ver trekt de bloemenstoet van de Warmonder- dam bij Sassenheim en om drie uur 's mid dags zal het corso bij Bennebroek weer keren. De prijzen bestaan onder meer uit bekers. De jury zal dit jaar niet alleen uit deskundigen bestaan. Het publiek zal ook worden vertegenwoordigd en wel door Johan Bodegraven van de NCRV en de televisieomroepster Karin Kraaykamp. Het corso eist uiteraard speciale verkeersmaat regelen en daarover heeft de districtscom mandant van de rijkspolitie, drs. L. J. van der Meulen, het een en ander verteld, 's Morgens om tien uur zal het verkeer te Heemstede via de Van Merlelaan naar de rijksweg Amsterdam-Den Haag worden ge leid. Ook het verkeer vanuit Leiden wordt vanaf tien uur omgelegd. Om twaalf uur woVdt het verkeer tussen Haarlem en Sas senheim in zuidelijke richting gestremd. In Lisse hebben vijftien bloembollenbedrij- ven langs de route van het corso hun erven voor het parkeren van auto's beschikbaar gesteld. De bloemenmozaïeken zullen niet vlak voor de corsodag worden uitgelegd, omdat gevreesd wordt, dat dan te weinig hyacin tennaalden beschikbaar zullen zijn. De mozaïeken worden daarom in de zeven bollengemeenten op 18 april uitgelegd. Met prijzen wordt het leggen van de mozaïe ken aangemoedigd. Het aantal attracties is teveel om op te noemen en daarom volgt hier een kleine opsomming: er worden wandeltochten ge organiseerd en in de demonstratietuin „Treslong" te Hillegom kan men meedoen aan een prijsvraag over de mooiste hya cint of tulp. Er zijn kindercorso's, een ster- rit en een bridgedrive. Dat een bezoek aan de bollenstreek in de komende dagen zinloos is zonder op de Keukenhof te Lisse te hebben gewandeld, wist men natuurlijk reeds, dank zij de ijve rige voorzitter van het stichtingsbestuur, de heer Tom van Waveren en zijn mede werkers. Een molen zal de aantrekkelijk heid van het bloemenpark nog verhogen. Gisteren reeds heeft de heer Van Waveren grappige dingen gezegd over wat hij van daag misschien zal vertellen, als de molen aan hem wordt ovex-gedragen. Iedereen lachte en vond de voorzitter in vorm. En na de grapjes en na het lachen ging men toch ook nog even naar de bloemen kijken. Op dit schip-van-stro, dat de dag voor het bloemencorso zal worden opge fleurd, zal Odysseus de golven bevaren. Tientallen handen zullen volgende week deze en andere praalwagens met honderden hyacinten versieren. Ter verantwoording van zijn boek „In opdracht van de tijd" zei de historicus professor Jan Romein onder meer alleen datgene te hebben willen schrijven wat hij zelf nog niet begreep. Ongeveer met de zelfde intentie heeft de journalist Jos. L. Lodewijks woensdagavond voor leden van de Haarlemse sociëteit „Teisterbant" enige „vreemde gedachten over kunst" ontwik keld onder het motto: erover praten is het enige middel om iets te weten te komen. Velen vragen zich af, waarom zij moder ne kunst maar half begrijpen. De heer Lodewijks betoogde, dat begrijpen en on dergaan synoniemen zijn en dat het er in feite om gaat op welke manier men iets begrijpt. Men moet, aldus spreker, ten aanzien van de verschijnselen van deze tijd, een zodanig standpunt innemen, dat men samenhang en panorama kan zien, deze als het ware plaatsend in een definië rend kader. Hierop aansluitend noemde hij kunst: de poging tot antwoord op de vraag van de mens wie hij is. Kunst is het vinden van zichzelf, het doorgronden van de men selijke totaliteit in betrekking tot mede mens en wereld. Kennis van de eigen indi vidualiteit is de bekroning van de schep ping. Uitvoerig ging spreker in op de huidige De eerste opvoering in Haarlem van „Het lied van de moordenaar" van de Vlaamse dichter Hugo Claus door het Rotterdams Toneel onder regie van Ton Lutz, woens dagavond ter opening van reeks voorstel lingen voor houders van zogenaamde per- soneelsabonnementen, heeft zich in een he laas nogal onaangename sfeer afgespeeld. Nauwelijks had Pim Dikkers in de rol van Moerman de eerste woorden van zijn tekst „Hier lig ik met mijn lamme voeten" ge sproken, of iemand in de zaal riep: „Ja, dat zie ik!" De verdere reacties van het publiek deden uitkomen, hinderlijk voor de acteurs ongetwijfeld, dat er niet bepaald een on verdeelde aandacht heerste. Op een gege ven moment zag Pim Dikkers zich genood zaakt zijn spel te onderbreken voor het hou den van een toespraak tot de aanwezigen, waarin hij onder meer zei, dat men beter naar de bioscoop had kunnen gaan, indien men over zo weinig concentratievermogen beschikt. Wij herinneren eraan, dat Paul Steen bergen onlangs in Gelderland een voor stelling van „Een maan voor de misdeel- den" van O'Neill heeft stopgezet om te verklaren, dat hij zich door het kuchen van de toeschouwers onvoldoende op zijn moei lijke taak kon concentreren. Hoe dan ook, na de pauze maakte Pim Dikkers de, mis schien uit ergenis verklaarbare tactische fout zich na een nogal kernachtige zins- snede wederom tot de zaal te richten, nu met dé vraag: „Leuk hè?" Na afloop heeft Ton Lutz, tevens mededirecteur van het gezelschap, voor deze onbeheerste uitlating excuses aangeboden. Wij hopen deze gang van zaken, waar van wijzelf niet getuige zijn geweest, juist te hebben weêrgegeven. Enkele van onze zegslieden verbonden aan hun verslag van de gebeurtenissen de opmerking, dat „dit ook geen stuk voor de personeelsabonne- menten is". Wij moeten er daarom op wij zen, dat de intekenaren op deze series vier avonden met onderhoudende, lichte stukken of blijspelen hebben gehad en dat er van deze zijde herhaaldelijk is aange drongen ook voorstellingen met meer ar tistieke pretentie te krijgen. Men kan over de waarde van het stuk van Hugo Claus twisten, doch het zou van eerbied voor een van onze meestbelovende auteurs en de vertolkers getuigen dit niet tijdens maar na afloop van een vertoning te doen. Dat men probeert voor werk van een zich van de Nederlandse taal bedienende auteur een publiek te vinden, is prijzenswaardig. Het is de vraag of „Het lied van de moor denaar" voor een dergelijke reeks voor stellingen wel een verstandige keuze is, maar men behoort toch in het theater tot een op wederzijds respect berustende ver standhouding te komen. Het „Rotterdams Toneel" zou er goed aan doen in het pro gramma een inleidende beschouwing op te nemen, zoals onze toneelredacteur in zijn bespreking na de première reeds voorstelde. De rechtbank te Haarlem heeft vanmor gen uitspraak gedaan in de appèlzaak te gen een vijftigjarige chauffeur uit IJmui den, die onnodig met een zware vracht auto met aanhanger door de Haarlemse binnenstad had gereden en aldaar op de Grote Markt met de aanhanger een fiet send meisje had geraakt. De chauffeur werd veroordeeld tot honderd gulden boe te, subs, een maand gevangenisstraf, een maand voorwaardelijk en een proeftijd van twee jaar. De officier van Justitie had drie weken gevangenisstraf en drie jaar ontzegging van de rijbevoegdheid geëist. Een 56-jarige Amsterdamse fabrikant kreeg door de rechtbank een boete van driehonderd gulden of een maand en een jaar intrekking van het rijbewijs opge legd. De man had op de Amsterdamse vaart in Haarlem onvoorzichtig gereden, waardoor een botsing was ontstaan. De officier had drie weken gevangenisstraf gerequireerd, alsmede intrekking van het rijbewijs voor de tijd van een jaar. Een 53-jarige vertegenwoordiger uit Zandvoort, die bij het wegrijden met zijn auto op de Jansweg te Haarlem niet vol doende op het verkeer zou hebben gelet, werd conform de eis vrijgesproken. Tegen een 38-jarige Haarlemse vertegenwoordi ger die in de Jacobijnestraat te Haarlem met zijn auto een daar geparkeerde wa gen had geramd, omdat hij niet voldoen de ruimte had om te passeren en de chauf. feur van de andere auto geen ruimte wilde vrijmaken, had de officier honderd gulden boete en ontzegging van de rijbe voegdheid voor een jaar geëist. De uit spraak luidde: vijfentwintig gulden boete, subs, vijf dagen. Gewijde declamatie. Donderdag 13 april zal de wijk-Zuid van de Haarlemse Evangelische Lutherse Gemeente in de Lu therse kerk aan de Witte Herenstraat te Haarlem een gewijde declamatie-avond hou den. De heer Tob de Bordes, declamator, en het Luthers Zangkoor zullen medewerking aan deze avond verlenen. splitsing in specialiteiten, bewerende dat men een verkeerd standpunt inneemt als men het deel niet kan zien in zijn functie tot. het totale beeld. Het werkstuk van de kunstenaar: de mens in opbouw in de meest omvattende gedaante, moet men daarom op een afstand waarnemen. Functioneel Alle kunst, zo betoogde de heer Lodewijks verder, is functioneel. De doelstelling is: zelfkennis van de mens. De vroegere uiter lijkheid verliest haar functie, de spiegel wordt vervangen door de op het innerlijk gerichte microscoop. In zijn uiteenzettingen ging spreker voortdurend van de stelling uit, dat kunst gezien moet worden als een onderdeel van het totale leven. Men kan in deze opvatting de kunst niet los maken van politiek, techniek, wetenschap, religie en sociale organisatie in het avontuur van de mens. Nodig is overzichtelijkheid. Men moet die samenhang navorsen door zelf na te denken, want het werkelijke en volko men menszijn vraagt voor alles inzicht in het totaalbeeld, hetgeen gelijk gesteld kan worden met zelfkennis. De mens is op weg naar vermeerdering van deze zelfkennis. Als een reiziger door de tijd heeft hij zijn voetsporen gedrukt in het zand der eeuwen. Richting en voetafdruk vertellen ons iets over de menselijke gestalte daarbij. Op deze ontdekkingsreis is de kunstenaar thans zover gekomen, dat hij het bekende verwerpt. In de tijd van Rubens was men gevorderd tot de uitdrukking van de om hullende stof en van de omtrek van de mens. Film en foto vervullen deze taak, nu het uiterlijk als raadsel heeft afgedaan. Met. deze genuanceerde precisiemiddelen is een volledige informatieve oprechtheid te verkrijgen. Deze behandeling van het bekende werd door spreker gerubriceerd onder de „spielerei". Moderne kunst echter dient eenvoudig, onopgesmukt en als een goed werktuig een doel. met afzwering van al het misbare. Kunst, aldus spreker, waagt zich met doodsverachting in het grensge bied van geest en materie. De kunstenaar wil zijn de schepper van de vervulde, be zielde gestalte. Lang voor Einstein, zo ver volgde de heer Lodewijks, hebben de kun stenaars reeds een visioen gekregen van het mysterieuze paringsproces tussen deze elementen. Zij doorbraken de menselijke huid en holden de oppervlakte uit Wat op het eerste gezicht bijvoorbeeld in de beeld houwkunst aandoet als verwrongen sta ketsels, moet men zien als een uitdrukking van verborgen zieleleven. De uiterlijke gestalte van de mens is door de functionele kunst afgewerkt. Thans is de innerlijke constellatie aan de^ beurt. Technische middelen hebben de tafcèn van de vroegere kunstenaars tot en met het naturalistische tijdperk overgenomen. De moderne kunstenaar, zo besloot spreker zijn originele causerie, is filosoof, technicus en fysicus tegelijk, want er bestaat geen onderscheid tussen stof en geest. Zo be vindt de mensheid zich op weg naar een universele beschaving, die er misschien vroeger eens geweest is. De kunstenaar wordt meegesleept door de beweging van zijn tijd, die hem een nieuwe opdracht, maar ook nieuwe inspiratie verschaft. Met tal van vergelijkingen in voortreffelijk ge kozen beelden en uitweidingen op andere gebieden der menselijke cultuur heeft de heer Lodewijks zijn voordracht verleven digd. Voor de vijfde keer heeft de Bond van Christelijke scholen voor Haarlem en om geving een scholendag gehouden. Woensdag zijn afgevaardigden van schoolbesturen en hoofden en onderwijzers(essen) van chris telijke scholen in de Kroonzaal van restau rant Brinkmann bijeengekomen, om te luisteren naar diverse voordrachten. De voorzitter van de bijeenkomst was de heer B. J. Thijssen, die in zijn openings woord in het bijzonder welkom heette de inspecteur van het lager onderwijs in de inspectie Haarlem, de heer H. J. M. Bou- chette. Deze heeft later de vergadering toe gesproken. Door drukke werkzaamheden was hij nog niet in de gelegenheid alle scholen te bezoeken, maar hij hoopte spoe dig met alle leden van het onderwijzend personeel kennis te maken. De heer G. d O 1 i v a t leidde het on derwerp „De bijbel en de onderwijzer(es) aan de christelijke school" in. De heer J. van Linschoten, leraar Engels, die enige maanden in de Ver enigde Staten heeft gereisd, gaf zijn in drukken weer van zijn verblijf aldaar en besteedde in het bijzonder aandacht aan het onderwijs. ADVERTENTIE KLEVERPARKWEG 2a - TEL. 11757 - HAARLEM Het adres voor de beste service

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 17