OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
„Geen verantwoordelijk minister
kan kernwapens weren"
^"MORRIS é'efowj/o/i &u/!
Proces te München tegen twee
voormalige officieren der SS
Mr. Van der Hoeven uit Haarlem
secretaris van de Koningin
Spaak tot W.E.U.-parlement:
Het doel blijft: gecontroleerde
vermindering der bewapening
Dietrich en Lippert beschuldigd van
moord op Röhm c.s. op 30 juni 1934
Italiaans kabinet volgens
verwachting afgetreden
President Gronchi houdt
ontslag nog in beraad
Nachtvorst
KLM bereidt recordvlucht
voor ter ere van Lindberg
Een dode te Haarlem
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 374 DODEN I
Hatta aanvaardt invitatie
van Chinese leiders
Nieuwe secretaresse
Nederlands-Duits overleg
te Den Haag voortgezet
Frans-Brits gesprek over de
Europese vrijhandelszone
Het woord is aan
Na 23 jaar
71e JAARGANG No 252
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DINSDAG 7 MEI 1957
Haarlems Dagblad
302e JAARGANG No 100
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Van een bijzondere correspondent)
STRAATSBURG, maandag Het derde
zittingsjaar van de parlementaire vergade
ring der Westeuropese Unie is maandag
ochtend begonnen. Volksvertegenwoordi
gers uit zeven landen zijn nu bijeen in de
zaal, waar vorige week dezelfde dames en
heren in gezelschap van collega's uit acht
andere landen van de Raadgevende Ver
gadering van de Raad van Europa hebben
vergaderd. De parlementsleden van de Ze
ven houden zich in hoofdzaak met defensie-
kwesties bezig. Onder presidium van haar
nieuwe voorzitter sir James Hutchinson
zijn de debatten gisteren al begonnen. De
Belgische minister Spaak, op het ogenblik
de voorzitter van de ministerraad der
W.E.U. was in deze hem welbekende zaal
gekomen om het jaarverslag van de W.E.U.
aan te bieden.
In de rede, die Spaak bij deze gelegen
heid hield heeft hij vooral over de „waar
schuwingen" van Rusland aan tal van
Westelijke staten gesproken. Wat moet het
antwoord zijn als de Russen zeggen „Schaf
géén kernwapens aan, want dat zou on
voorzichtig zijn"? Moeten wij dan, zo vroeg
Spaak, zeggen: goed, wij beperken ons tot
conventionele wapens, ofschoon die be
paald onvoldoende zijn? Geen minister, die
dat voor zijn verantwoording zou durven
nemen. Bovendien zou men dan net zo
goed terug kunnen keren tot slinger en
voetboog.
Het was een betoog, zo klemmend als
men het verleden week in de conferentie
van de NAVO te Bonn heeft kunnen horen
Spaak begon en eindigde met de stelling,
dat het doel van goed buitenlands beleid
ADVERTENTIE
BARTELlORlSSlR HAARLEM lil 1 3439
FERO B01STR. 48 A'OAM TEL /17Ï62
Dames pantalons in kleuren
ROME (Reuter). De Italiaanse re
gering is maandagavond afgetreden, zoals
verwacht werd, nadat de leider van de
sociaal-democratische partij, Saragat,
zondag bekend gemaakt had, dat zijn par
tij besloten had uit de regeringscoalitie te
treden. President Gronchi heeft premier
Segni verzocht in functie te blijven, terwijl
hij zich het recht voorbehoudt om de ont
slagaanvraag te aanvaarden. Het ontslag
zal aanvaard worden als een kabinets
formateur gevonden is.
De socialisten van Saragat verwijten de
regering, dat zij te weinig doet om tot
hervormingen in het land te komen. Deze
kabinetscrisis is de vierde in vier jaar. Zij
komt aan de vooravond van het bezoek
van president Coty van Frankrijk, het
eerste Franse statiebezoek sedert 1904.
Men verwacht, dat president Gronchi
Segni zal vragen op basis van de ernstig
geschokte centrumcoalitie een nieuwe re
gering te vormen. Deze centrumcoalitie
heeft Italië in de afgelopen negen jaar
geregeerd. Als deze poging zou falen, zou
de christen-democratische partij, de groot
ste in Italië, wellicht bereid zijn een min
derheidsregering te vormen in afwachting
van de algemene verkiezingen die volgend
jaar gehouden zullen worden.
Mar tin o exitP
De nieuwe regering zal vermoedelijk de
huidige buitenlandse politiek gebaseerd
op de Atlantische gemeenschap en vriend
schap met de Verenigde Staten voortzet
ten. Men gelooft evenwel, dat de minister
van Buitenlandse Zaken, Martino, gevaar
loopt zijn functie te verliezen. Er is in de
boezem van de christen-democratische
partij nogal wat critiek geweest op zijn
steun aan Groot-Brittannië en Frankrijk
tijdens de Suezcrisis.
ADVERTENTIE
GAAT U VERHUIZEN?
Loop niet onnodig risico, maar laat u goed
verhuizen. Vraag ons eens inlichtingen
F. DAMIAANS EN ZN., Zijlvest 41
Haarlem - Tel. 12456 - 14155 - 22279
^ooooooocfecoooocraxMbóoooobpoooocxxxxxSoooooooqqröpósoo
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
dinsdagavond tot woensdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Veranderlijke bewolking en
minder buiïg. Vannacht op vele
plaatsen zware nachtvorstmor
gen overdag dezelfde tempera
turen als vandaag of iets hogere.
Matige tot zwakke wind uit uit
eenlopende richtingen.
Volledige weerrapporten op pagina twee
ÖMOOCOO&a^ - jjooooocxxoncxx* <x>ocooaccco3occccocxx<xco
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S
moet blijven een wederzijds gecontroleerde
vermindering van bewapening. Hij had al
dus een zeker evenwicht in zijn rede ge
bracht, hetgeen juist in dit Europese ge
zelschap wel nodig was. In de discussie
van gistermiddag kreeg men bijvoorbeeld
de Duitse socialist Erler te horen, die van
verdergaande bewapening niet wilde we
ten. Daar stond een betoog van de Duitse
christen-democraat Gerns tegenover, die
sprak in gelijke geest als Spaak met wel
licht nog iets meer nadruk op de nood
zakelijkheid van gecontroleerde ontwape
ning. Maar niettemin ook duidelijk genoeg
stellend, wat nodig was voor het ver
dedigen van Europa.
De discussie ging eigenlijk over het door
de Nederlandse thristen-democraat Fens
ingeleide rapport, waarin werd uiteengezet,
dat er in de beveiliging an Europa achter
stand bestaat. In een bij dit ontwerp ge
voegde aanbeveling wordt gesteld, welke
beginselen de W.E.U. zal moeten volgen.
De inhoud daarvan is elders in dit blad
weergegeven. De discussie hierover zou
vandaag worden voortgezet.
Motie van afkeuring
In de loop van de dag heeft de Engelse
minister Ormsby Gore de nieuwe Engelse
defensiepolitiek nog eens uiteengezet. Hij
somde op wat voor bijdragen Engeland
levert tot de verdediging van Europa,
waarbij hij uiteraard vooral ook wees op
de Engelse atoomwapens. Intussen was in
de vergadering al Iets gebleken van de
verontrusting over de vermindering der
Engelse troepen op het continent. Enge
land was hiertoe overgegaan, nadat vol
gens formele regelen van de kunst de
ministerraad van de W E U. er zijn goed
keuring aan had gehecht.
Dat de ministerraad dit had gedaan, en
wel zonder de parlementaire vergadering
te raadplegen, had ontstemming gewekt bij
een aantal afgevaardigden, die een motie
van afkeuring van dit deel van het beleid
van de ministerraad indienden. De Franse
christen-democraat Teitgen is de eerste
ondertekenaar van deze motie. Verder
staan er namen onder van christen-demo
craten uit Italië. Luxemburg en Neder
land. onafhankelijken en een ex-gaullist
uit Frankrijk, socialisten uit België en Ne
derland. De Nederlandse ondertekenaars
zijn de christen-democraat (in Den Haag
K.V.P.-er) Fens en de socialisten Goedhart
en Van der Goes van Naters. Het is voor
het eerst dat in een Europese vergadering
een motie van afkeuring wordt ingediend
Voorgeschreven is, dat zij op zijn vroegst
24 uur na de indiening in stemming mag
komen. Voor aanvaarding is een meerder
heid van het aantal leden nodig (dat wil
zeggen de meerderheid van 89). Wordt de
motie aangenomen, dan is de vraag wat de
ministerraad er mee zal doen. Zii kan haar
naast zich neerleggen. De verhouding van
de ministerraad en de parlementaire ver
gadering is hiermee in het geding, maar
ook het prestige van de parlementaire
vergadering.
De K.L.M. treft voorbereidingen voor een
vlucht zonder tussenlandingen van „Lind-
bergfield". het vliegveld van San Diego in
Californië, naar Le Bourget, het vliegveld
van Parijs. De afstand van 10.000 kilome
ter kan in ongeveer 23 uur worden afge
legd.
Deze vlucht, welke tevens de afleve-
ringsvlucht is van de vierde DC-7C „Zwar
te Zee" van de K.L.M.is tegelijkertijd
bedoeld om het pionierswerk van Charles
Lindberg, die dertig jaar geleden, 20 mei
1927, alleen in een eenmotorig vliegtuigje
vertrok voor de oversteek van de oceaan
van New York naar Parijs, te eren.
Jan Stroeve, de gezagvoerder, die op 22
mei de vierde DC-7C „Zwarte Zee" non
stop van San Diego naar Parijs zal over
vliegen, is 42 jaar oud en sedert 1 maart
1937 in dienst van de K.L.M. Vijf jaar na
zijn indiensttreding bij de maatschappij
werd hij als gezagvoerder aangesteld.
Op het kerkhof te Groesbeek, waar
2500 Canadese militairen hun laatste
rustplaats vinden, is maandag de jaar
lijkse herdenking gehouden. Kinderen
legden bloemen op de graven van de
soldaten, die hun leven gaven voor de
vrijheid van Nederland.
Beschermheer. Prins Bernhard heeft
van het curatorium van het Reactorcentrum
Nederland de uitnodiging ontvangen om te
willen optreden als beschermheer van het
Reactorcentrum Nederland. De Prins heeft
deze uitnodiging aanvaard.
De 65-jarige C. van der Molen uit de "Vin-
kenstraat in Haarlem is vanmorgen by een
ongeval op de Schoterweg om het leven ge
komen. De heer Van der Molen fietste van
morgen omstreeks half tien op de Schoter
weg te Haarlem in zuidelijke richting en
sloeg plotseling zonder richting aan te
geven links af, kennelyk met de bedoeling
de Dr. Leydsstraat in te rijden. Een autobus
kon de man niet meer ontwijken. De heer
Van der Molen werd zeer ernstig gev/ond
en overleed kort na aankomst in het zie
kenhuis St. Joannes de Deo.
De heer Van der Molen, die in decem
ber 1956 werd gepensioneerd als voorman
bij de afdeling maalderij bij Droste's Ca
cao en Chocoladefabrieken n.v., na 52 jaar
bij het bedrijf werkzaam te zijn geweest,
zou naar men ons meedeelde van plan zijn
geweest binnenkort een reis te onderne
men naar Australië, waar een van zijn
kinderen woont.
Op de Elspeterweg in de buurtschap
Staverden is een militaire auto, komende
uit de richting Elspeet, met volle vaart
tegen een boom gereden. Ernstig gewond
werd de 20-jarige dienstplichtige soldaat
eerste klasse P. W. Truchei uit Goor, be
horende tot 176 ziekenautocompagnie uit
de legerplaats Nunspeet. Hij is opgenomen
in het militair hospitaal Oog in Al te
Utrecht. Licht gewond werd de 19-jarige
dienstplichtige soldaat C. van der Velde uit
Leeuwarden, behorende tot hetzelfde on
derdeel. Hij wordt verpleegd in het zieken-
verblijf van de legerplaats Nunspeet.
Tengevolge van verkeersonge-
j lukken in ons land zijn in 1957 om
het leven gekomen 374 personen,
van wie 75 kinderen.
MÜNCHEN (Reuter/DPA) Te Mün
chen is maandag de openbare behandeling
begonnen van een strafproces tegen twee
hoge officieren van de voormalige SS, de
64-jarige Sepp Dietrich en de 59-jarige
Michael Lippert, die worden beschuldigd
van deelneming aan moorden in „de nacht
van de lange messen" op 30 juni 1934, toen
meer dan tweehonderd mensen het leven
zouden hebben gelaten, onder wie de
vroegere rijkskanselier generaal Schlei
cher en diens vrouw. Dietrich, vroeger een
vooraanstaand generaal van de zwart-
hemdcn en thans een zakenman, zou heb
ben deelgenomen aan zes moorden. Lip
pert, een vroegere kolonel bij de SS, die
thans een wassery heeft, wordt ervan be
schuldigd deel te hebben genomen aan de
moord op Röhm, leider van de bruinhem-
den van de SA. In de nacht van 30 juni
heeft Hitier door Röhm en zyn aanhangers
uit de weg te laten ruimen de absolute
macht verworven.
Dietrich en Lippert hebben reeds ge
vangenisstraffen wegens oorlogsmisdaden
ondergaan. Dietrich wegens de massa
moord op 142 Amerikanen in 1944 te Mal-
medy en Lippert wegens de moord op zes
tien burgers in Nederland.
Dietrich zei tot de rechters, dat Hitier
hem onmiddellijk zou hebben laten dood
schieten, indien hij geweigerd zou hebben
de zes SA-leiders te doen doden, die zich
aan hoogverraad schuldig hadden ge
maakt. Dietrich zei zich niet te hebben
kunnen voorstellen, dat de „führer", een
onrechtvaardig bevel zou geven.
Lippert zei geen van de drie schoten te
hebben gelost, die op Röhm zijn afgevuurd
in zijn cel in de gevangenis Stadelheim te
München. Lippert zei, dat zijn superieur
Eicke, toen commandant van het concen
tratiekamp Dachau, in Röhms cel een re
volver had neergelegd en de gevangene
had bevolen zich binnen tien of vijftien
minuten van het leven te beroven. Lippert
zei, toen hij Röhm dood op de vloer zag
liggen, geloofd te hebben, dat Röhm zich
van het leven had beroofd. Lippert zei
geen schoten te hebben gehoord en tijdens
de schoten niet bij de celdeur te hebben
gestaan.
Lippert zei de Duitse strijdkrachten te
hebben gecommandeerd, die de Britse
luchtlandingstroepen in 1944 bij Arnhem
hebben verslagen. Met een lach zei hij, dat
toen de Britten hem later als krijgsge
vangene over de slag bij Arnhem verhoor
den, zij niet konden begrijpen hoe hij met
3.000 man 17.000 man had kunnen ver
slaan.
Dietrich verklaarde dat, toen de ge
allieerden in 1944 in Normandië landden,
hij geweigerd had een order van maar
schalk Rommel op te volgen krachtig
stand te houden, in plaats daarvan was hij
vijf kilometer teruggetrokken.
Dr. Robert Koch, die in 1934 directeur
van de gevangenis van Stadelheim is ge
weest, zei, dat Lippert en Eicke, volgens
een cipier, elk een schot op Röhm hadden
gelost, nadat zij hem tien minuten met het
pistool alleen gelaten hadden.
Generaal Seidl heeft aan het gerechts
hof gevraagd als getuigen décharge te
laten verschijnen: Hess, die in de gevange
nis van Spandau straf uitzit voor oorlogs
misdaden, generaal Speidel, commandant
van de NAVO-troepen in Europa en Karl
Oberg, een hoge voormalige officier van
de SS. De rechtbank heeft vastgesteld dat
over het verzoek van Seidl zal worden
beslist, nadat alle getuigen zullen zijn ge
hoord.
Seidl voerde aan, dat Hess kon bewijzen
dat de door de SA beraamde staatsgreep
een direct gevaar had ingehouden voor het
voortbestaan van het derde rijk. Hij zou
eveneens kunnen bewijzen dat de zes lei
ders tot de doodstraf werden veroordeeld
op een bijeenkomst achter gesloten deuren
in het „bruine huis" en dat president Von
Hindenburg een noodtoestand had afge
kondigd.
Prins Josius zu Waldeck und Pyrmont,
een vroegere officier van de SS, heeft
schriftelijk aan het hof meegedeeld, dat
hij de SS-leider Himmler en anderen had
horen zeggen dat Röhm een staatsgreep
organiseerde.
Naar wij vernemen heeft Koningin
Juliana mr. J. van der Hoeven uit
Haarlem met ingang van 1 september aan
staande tot haar particulier secretaris be
noemd.
Mr. Van der Hoeven volgt in die functie
jhr. mr. E. W. Röell op, die de laatste
maanden tijdelijk als particulier secretaris
van de Koningin optrad.
De nieuwbenoemde secretaris werd op
27 december 1912 in Amsterdam geboren.
Hij studeerde rechten aan de Rijksuniver
siteit t< Leiden en werd op 12 mei 1936
door de Haarlemse rechtbank als advocaat
en procureur beëdigd. Mr. Van der Hoeven
maakt deel uit van het advocatenkantoor
van mrs. F. van der Goot, J. van der Hoe
ven en J. C. Smithuysen en is sinds 1954
lid van de Algemene Raad van de Neder
landse Orde van advocaten.
Op maatschappelijk gebied is mr. Van
der Hoeven een bekende figuur. Hij is
sedert jaren bestuurslid van de Christe
lijke vereniging tot verpleging van lijders
aan vallende ziekte („Meer en Bosch") te
Haarlem en was een der oprichters en tot
voor kort voorzitter van de stichting
„Club- en buurthuizen", welke na de oor
log het werk onder de ongeorganiseerde
Haarlemse arbeidersjeugd ter hand nam.
Ook is hij lid van het dagelijks bestuur
van de Nutsspaarbank te Haarlem.
Mr. Van der Hoeven, die. gehuwd is en
vijf kinderen heeft, verwierf met drie
Mr. J. van der Hoeven
boeken ook bekendheid als auteur: „Juich,
aarde, juich", „De g 'e verdrukking" en
„Scheel engeltje". Het tweede daarvan is
een roman, het eerste en derde werk zijn
boeken welke getuigenis afleggen van een
diep religieus gevoel, dat, boven alle
theologische begrenzingen uit, zijn grond
slag vindt in een ootmoedig godsvertrou
wen. Dat laatste past uiteraard bij de
doopsgezinde overtuiging van de heer Van
der Hoeven, een overtuiging welke echter
tevens verbreed wordt door een zeer na
drukkelijke oecumenische belangstelling.
De laatste zal zeker mede bevorderd zijn
door de omstandigheid, dat de grootvader
van moederszijde van de nieuwe secretaris
van de Koningin doopsgezind, die van
vaderszijde Nederlands hervormd was.
Daarom ook was het voor mr. Van der
Hoeven geen beletsel in de eerste jaren
van zijn maatschappelijke arbeid secreta
ris te zijn van de toen toch overwegend
hervormd georiënteerde vereniging „Kin-
derzorg". Politiek is dé heer Van der Hoe
ven. zoals hij het zelf noemt, „blanco"
„Ik kan niet tegen verdeeldheid" het
geen hem voor zijn toekomstige functie
slechts een voordeel lijkt. Zijn ervaringen
als advocaat zijn daar wellicht ook niet
vreemd aan: „Als advocaat wordt men er
immers keer op keer weer van doordron
gen, dat alles zijn voo; en tegen heeft" en
dat het „g lijk" vaak door alle partij-
scheidslijnen heenloopt".' Overigens heeft
mr. Van der Hoeven in twee grote proces
sen het „gelijk" ondubbelzinnig aan zijn
zijde gekregen: in het jongste voor de
DJAKARTA (ANP) Volgens be
trouwbare kringen, heeft de voormalige
vice-president dr. Mohammad Hatta een
uitnodiging ontvangen en aanvaard om een
bezoek te brengen aan de Chinese volks
republiek. Vermoedelijk zal Hatta in sep
tember aanstaande naar China vertrekken.
Haarlemse rechtbank gevoerde geding van
de erfgenamen tegen de Teylerstichting,
welker belangen hij met grote nauwkeu
righeid en scherpzinnigheid verdedigde,
maar vooral ook in strafzaken voor het
Amsterdamse Huf tegen de V.E.M. over de
maaswijdteverordeningen. Zijn vasthou
dendheid in die aangelegenheid betekende
een onschatbare dienst aan do belangen
van de Nederlandse trawlvisserij.
Uit ziin werkzaamheid op maatschappe
lijk gebied blijkt ook een intensieve be
langstelling voor het jeugdwerk: inder
daad kan men de heer Van der Hoeven
vaak ontmoeten op die plaatsen, waar het
er om gaat de jeugd te beschermen tegen
de funeste invloeden van geestelijke en
materie1» aard welke aan dit tijdsgewricht
Qigen zijn.
Hoe li zijn nieuwe taak ziet? Natuurlijk
heeft de n: uwe secretaris, die zich ook
metterwoon in Soestdijk zal vestigen, daar
op dit ogenblik nog geen scherpe voorstel
ling van. Zoveel is wel zeker, dat hij „oog
en oor" zal moeten ziin van de vorstin, op
dat deze steeds goed geïnformeerd zal
wezen -wer wat er in de bevolking leeft en
groeit aan economische. s< 'ale en cultu
rele in: janningen. En natuurlijk zal de be
handeling van de omvangrijke dagelijkse
post aan TIare Majesteit een belangrijk
deel van zijn werkzaamheid vormen. De
Koningin ontvangt talrijke brieven, die
eigenlijk alleen het regeringsbeleid tot
onderw-rp hebben. Het is d< taak van de
secretaris deze brieven naar de comneten-
te autoriteiten "te leiden. Het is wel dui
delijk. dat een dergelijke taak een grote
mate aan tact vereist en de vervuiler daar
van veel discretie oplegt. Degenen die hem
kennen zullen to' d- veronderstelling ge
neigd zijn. dat het nu juist deze eigen
schappen ziin welke mr. Van der Hoeven
zonder dat hij daarnaar heeft gestreefd,
een introductie ten paleize bezorgden.
„Natuurlijk betekent een dergelijke benoe
ming een kleine revolutie in je leven en
natuurlijk besef je. dat het om een moei
lijke taak gaat. maar aan de andere kant
zal elke burger het als eer. eer beschouwen
deze Kcningin en dit Vorstenhuis te die
nen. En wanneer de Koningin een van haar
ondc'-daneo tot een taak roept, dan moeten
er wel heel gewichtige redenen in het spel
zijn. wil men zich daaraan onttrekken", zo
zegt mr. Van der Hoeven. De talloze
Haarlemmers en anderen, die tot mr. Van
der Hoeven in een of andere functie in be
trekking staan, zullen het ongetwijfeld
betreuren, dat deze relaties thans verbro
ken zullen worden, maar zii zullen zich én
om zijn persoon én om zijn bekwaamheden,
van harte verheugen in deze eervolle be
noeming.
De Koningin heeft met ingang van 1
september ook een nieuwe particuliere se
cretaresse benoemd, namelijk jonkvrouwe
C. E. 3. Röell, hofdame van Hare Maje
steit.
Jonkv ouwe Röell is sedert 1945 werk
zaam aan de afdeling sociale zorg van het
hoofdbestuur van het Nederlandse Rode
Kruis, waarvoor zij nog enige werkzaam
heden zal blijven verrichten.
De Nederlands-Duitse besprekingen, die
begin vorige maand in Bonn ziin begon
nen, zyn vanochtend op het ministerie van
Buitenlandse Zaken voortgezet.
Voor Nederland worden deze besprekin
gen gevoerd door oud-minister nr. Beijen
en West-Duitsland wordt vertegenwoor
digd door prof. E. Kaufmann. die gister
middag in Den Haag is aangekomen.
Het zwaartepunt in dit stadium van de
besprekingen ligt op financiële kwestie- en
zoals gemeld zullen Nederlandse en West-
duitse financiële deskundigen waar nodig
aan het gesprek deelnemen. Verwacht
wordt dat het overleg tussen mr. Beijen en
prof. Kaufmann de rest van deze week zal
duren.
(Van onze correspondent in Londen)
De Franse onder-minister van Buiten
landse Zaken, Faure, heeft gisteren be
sprekingen gevoerd met de Britse kanse
lier van de schatkist. Peter Thornevcroft
en de minister van Handel. Sir David Ec-
cles, over de Europese Economische Ge
meenschap. Faure, vergezeld van Franse
deskundigen, kwam naar Londen op uit
nodiging van Thorneycroft, die twee
maanden geleden als voorzitter van de
O.E.E.S., belast werd met de onderhande
lingen inzake de door Groot-Brittannië
voorgestelde vrijhandelszone. Deze zijn tot
nu 'toe traag verlopen wegens de moeilijk
heden over de kwestie van de landbouw-
produkten.
Albert Einstein:
De wereld wordt bedreigd door een
crisis, waarvan de omvang schijnt te
ontgaan aan degenen die de macht be
zitten.
Een 65-jarige kantoorbediende van een
houthandelaar in het kleine plaatsje Lud-
wigsburg in Württemberg staat thans te
München terecht, beschuldigd van „mede
plichtigheid aan doodslag". Voor dezelfde
rechter, en wegens hetzelfde delict, moet
de 60-jarige eigenaar van een wasserij in
Wuppertal zich verantwoorden. Het zijn
dus twee gewone Duitse burgermannetjes,
die daar in de zaal van het gerechtshof te
München worden ondervraagd. Vadertjes
Doorsnee op enigszins gevorderde leeftijd.
En toch is het nog maar ruim twaalf jaar
geleden, dat deze twee burgermannetjes
hele Pieten waren. De obscure kantoorbe
diende van nu werd toen - door velen
slechts rillend en bevend van ontzag -
aangesproken als „Herr General" en „Füh
rer der Leibstandarte Adolf Hitler": de
ander, naar wie de Wuppertalers nu hun
vuile was brengen, was toen een indruk
wekkende „Herr General-Major".
De misdaad, waarvoor zij zich thans te
verantwoorden hebben, is al bijna 23 jaar
geleden gepleegd. Maar hun enige misdaad
was het niet. want intussen is de één al tot
levenslang veroordeeld geweest wegens
medeplichtigheid aan moord op 142 onge
wapende Amerikanen, terwijl zijn kame
raad 20 jaar heeft „gehad" wegens het be
velen van moord op 16 Nederlanders. Het
is een van die droevige spelingen van de
internationale politiek, dat beide zware
jongens zijn vrijgelaten lang voor hun
straftijd om was. Bij „gewone" moordenaars
gaat dat niet zo vlot.
Maar er bestaat nu eenmaal, helaas, een
hemelsbreed verschil tussen de behandeling
van „gewone" en van „ongewone" moorde
naars. En toch is er tussen hun daden
dikwijls maar heel weinig verschil. Het is
dan ook een uiterst pijnlijke vraag, waar
om iemand, die 142 mensenlevens op zijn
geweten heeft, slechts 9 jaar van zijn
levenslange gevangenisstraf heeft behoe
ven uit te zitten, en waarom iemand, die 16
mensen heeft laten doden, na 7 van zijn 20
jaar is vrijgelaten. Laten we maar aan
nemen dat het gebeurde omdat er in Duits
land zo'n gebrek aan wasserijen en aan
kantoorpersoneel was.
De moord, waarvoor de twee mannen nu te
recht staan, was eveneens een massamoord.
Het was een van de eerste massamoorden
in het Duitsland van Adolf Hitler. Er wa
ren in juni 1934 weliswaar al talloze socia
listen. vakverenigingsleiders en communis
ten uit de weg geruimd, maar dat waren
moorden geweest, die óf niet tot de open
baarheid doordrongen, óf verontschuldi
gend werden toegeschreven aan de zoge
naamde „volkswoede". Hitier en zijn naas
te medewerkers wasten daarbij tegenover
het publiek hun handen in onschuld.
Bij de massamoord op Röhm en diens
mede-leiders van de S.A lagen de zaken
echter heel anders. Deze misdaad was in
koelen bloede beraamd door Hitier zelf en
op diens in even koelen bloede gegeven
bevel uitgevoerd door zijn handlangers,
van wie er nu enkele terecht staan. Drie
entwintig jaar na de daad is het voor ons
niet meer belangrijk, wie nu precies Röhm
heeft doodgeschoten en wie diens collega's.
Het waren, in elk geval mannen die, zoals
kantoorbediende Dietrich het gisteren heeft
uitgedrukt, „niet konden aannemen dat een
rijkskanselier een misdadig bevel kon
geven": mannen, die er zo over dachten
omdat zij zelf óf te misdadig van natuur of
te dom waren om te beseffen dat in een
rechtsstaat zélfs een rijkskanselier niet de
bevoegdheid heeft, mensen in 't holst van
de nacht uit een gevangeni. (waarin ze
zonder vorm van proces waren opgesloten)
te laten weghalen en te laten doodschieten.
Belangrijk is echter wél, ook nog na 23
jaar en juist omdat er intussen een nieuwe
generatie is opgegroeid die deze dingen niet
heeft meegemaakt, dat we er door dit pro
ces nog eens aan worden herinnerd dat dit
alles mogelijk is geweest. Niet alleen, dat
de regeringsleider van een modern West-
Europees land dergelijke misdaden kon ple
gen en kon laten plegen, maar ook dat hij
zich daarna (hoewel iedereen in en buiten
Duitsland wist wat er was gebeurd en wie
de hoofdschuldige was) nog als regerings
leider kon handhaven. Dèt hij zich als zo
danig kon handhaven, ook in het verkeer
met de regeringen van andere volken,
waarover hij toen nog geen schrikbewind
voerde, vormt een schandvlek op de ge
schiedenis van de internationale diplomatie.
Want op 30 juni 1934 heeft Hitier zich
tegenover de hele wereld schaamteloos
ontpopt als een koelbloedige massa-moor
denaar, die zijn medeplichtigen zelfs be
loonde door hen ten aanschouwe van die
zelfde wereld tot „generaal" en „kolonel"
te bevorderen.
De wereld had zichzelf stromen van
bloed en tranen kunnen besparen door
daarop naar behoren te reageren.
Simon Koster