Belasting van agio-dividenden in strijd
met particuliere kapitaalvorming
De Kennemerduinen
O
anda en het meesterwerk
Effecten- en
Geldmarkt
BANKSTEL
975.-
Droog en overwegend zonnig
r
De radio geeft zondag
1-kIas
De radio geeft maandag
't Silver Stoepke doet het voor u
Zojuist is verschenen:
Wereldnieuws
ZccU ió ket
zo
Ijseilanden
Baby-verzorging
Het eerste boek sinds jaren over onze
onvolprezen Duinflora en -Fauna
f9.75
Bevredigende resultaten in
bij Gerzon
Recordproduktie van de
Arabian American Oil Cy.
Hogere omzet maar lagere
resultaten bij de
Apparatenfabriek
EDELHOUT
HAARLEM
Speciaalzaak LABOR n.v.
Weer sla naar België
Heringa Wuthrich te
Haarlem 25 pet. dividend
J
ZATERDAG 1 JUNI 1957
(Van onze financiële medewerker)
ALGEMEEN GESPROKEN hebben de aandeelhouders in de Nederlandse onder
nemingen ditmaal geen slecht jaar. De koersen mogen dan in vergelijking met de
hoogste stand voor 1956 zijn gedaald, wat zij aan dividend hebben ontvangen is in
vele gevallen meer dan in het vorig jaar. Aan de ene kant is dit toe te schrijven
aan het feit dat de bedrijfswinsten in 1956 nog zijn meegevallen, aan de andere kant
aan een grotere vrijgevigheid van de directies ten aanzien van de aandeelhouders,
die er de laatste jaren soms ook maar „bekaaid" afkwamen. Op deze soms al te
conservatieve politiek is herhaaldelijk critiek uitgeoefend en tal van directies hebben
zich daarvoor gevoelig getoond. Veelal was hier ook eigenbelang in het spel. Want
het is duidelijk dat tevreden aandeelhouders het aanzien van een onderneming ver
hogen en het krediet schragen, hetgeen voor de toekomstige bedrijfsfinanciering uiter
aard van moeilijk te overschatten betekenis is. Dit geldt vooral in deze tijd, nu voor
de instandhouding en de expansie van het bedrijf grote kapitalen nodig zijn en
veelal in de een of andere vorm op de kapitaalmarkt een beroep moet worden gedaan.
Het dividendverleden van een onder
neming is een van de factoren, waarop
zich het oordeel over een aandeel baseert
en een goed dividendverleden is daarom
een krachtig steunpunt voor de koersvor-
ming en bevorderlijk voor het welslagen
van een nieuwe emissie. De directies staan
echter telkens weer voor de moeilijkheid
dat zij aan de ene kant aandeelhouders
zoveel mogelijk in de winsten van de
onderneming willen doen delen, maar aan
de andere kant hun middelenpositie niet
willen verzwakken. Dit heeft er toe geleid
dat de laatste tijd in vele gevallen het
dividend geheel of gedeeltelijk niet in
contanten, maar in aandelen wordt uit
gekeerd, waardoor de onderneming de
winst dus in kas houdt en de aandeel-
HILVERSUM I, 402 m
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.30
Nieuws en waterst. 9.45 Platen. 10.00 „Anders
dan u denkt", caus. 10.15 Muz. met comm.
10.30 Kerkdienst. 11.30 Vragenbeantw. 11.45
„De kerk in de spiegel van de pers", caus.
12.00 Vocaal ens. en solist. 12.15 Platen. 12.20
„Wat is het missiewerk in oost en west u
waard?", caus. 12.40 Lichte muz. 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Nieuws en kath. nieuws. 13.10
Radio dansconcours. 13.45 Boekbespr. 14.00
Viool en piano. 14.30 Koorzang. 15.00 Klankb.
over het Friese land en Volk. 15.30 Platen.
15.45 Muz. caus. 16.15 Sport. 16.30 Vespers.
17.00 Geref. kerkdienst. 18.30 Koorzang. 19.00
Kerkelijk nieuws. 19.05 Platen. 19.25 Zon
dagavondgesprek. 19.45 Nieuws. 20.00 Gevar.
progr. v. d. militairen. 20.30 Act. 20.45 Symf.
ork. en solist. 21.15 U bent toch ook van de
partij?, caus. 21.25 De berg der verschrik
king, hoorsp. 22.20 Promenade ork. en solist.
22.45 Avondgebed en liturg.kal. 23.00 Nws.
23.15 Studentenork. 23.35—24.00 Kamermuz.
HILVERSUM H, 298 m
8.00 Nieuws en postduivenberichten. 8.18
V. h. platteland. 8.30 Weer of geen weer.
10.00 Geestelijk leven, caus. 10.15 Amus. muz.
10.40 In de tuin der poëzie. 11.00 Strijkork.
11.20 Cabaret. 12.00 V. d. strijdkrachten.
12.50 Even afrekenen, Heren! 13.00 Nieuws.
13.05 Meded. of platen. 13.10 Carillonspel.
13.20 Platen. 14.00 Boekbespr. 14.20 Radio
Philiharm. ork. en soliste. 15.10 Het internat,
geofysisch jaar, caus. 15.30 Disco-nieuws.
16.10 Dansmuz. 16.30 Sportrevue. 17.00 Pla
ten. 17.30 Hoorsp. v. d. jeugd. 17.50 Nieuws
en sportuitsl. 18.05 Sportjoum. 18.30 Remon
strantse kerkdienst. 19.00 Kerkdienst v. d.
jeugd. 19.30 Radiozondagsblad, 20.00 Nieuws.
20.05 Lichte muz. 20.35 De gouden vlinder,
hoorsp. 21.15 Gevar. progr. 22.00 Journ. 22.10
Hersengym. 22.35 Platen, 23.00 Nieuws. 23.15
23.55 Lichte muziek.
BLOEMENDAAL, 245 m
9.00 en 10.30 Ds. G. Toornvlfeit van Bloe-
mendaal. 2.30 Radio-Kinderdienst. 11.45 (Be
langstellenden) Ds. D. J. Roos van Haarlem-
zuid. 3.30 Ds. G. Toornvliet van Bloemendaal
BRUSSEL, 324 m
12.00 Platen. 12.15 Amus. ork. 12.30 Weer
bericht. 12.34 Amus. ork. 13.00 Nieuws. 13.15
V. d. sold, 14.00 Platen. 16.45 Omr.ork. 17.15
Sportuitsl. 17.30 Platen. 18.05 Volkszang.
18.25 Platen. 18.30 Godsd. halfuur. 19.00 Nws.
19.40 Platen. 20.00 Gevar.progr. 21.30 Platen.
22.00 Nieuws. 22.11 Platen. 23.00 Nieuws.
23.05—24.00 Platen.
ADVERTENTIE
met Babyderm-preparaten
Huidje van alle smetten vrij,
hoofdje rein met gezonde haargroei
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muz. 7.30 Pla
ten. 7.45 Een woord voor ded ag. 8.00 Nws.
en weerber. 8.15 Sportuitsl. 8.25 Platen. 9.00
V. d. zieken. 9.25 V. d. vrouw. 9.30 Platen.
9.40 Mastklimmen. 10.15 Platen. 10.35 Theo
logische etherleergang. 11.20 Gevar.progr,
12.25 Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Platen. 12.45 Wordt uw
vakantie een succes?, caus. 13.00 Nieuws.
13.15 Lichte muz. 13.45 Platen. 14.05 School
radio. 14.30 Platen. 14.45 V. d. vrouw. 15.15
Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Strijkkwart.
17.00 V. d. kleuters. 17.15 V. d. jeugd. 17.30
Platen. 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz.
18.00 Orgelconc. 18.30 Sport. 18.40 Platen.
18.45 Boekbespr. 19.00 Nieuws en weerber.
19.10 Houtblazersens. 19.25 Platen. 19.35 Volk
en Staat, caus. 19.50 Platen. 20.00 Radiokrant
20.20 Platen. 20.45 Jan Steen, hoorsp. 21.55
Platen. 22.15 Kamerork. 22.45 Avondover
denking. 23.00 Nieuws en SOS-ber. 23.15
Platen. 23.4024.00 Evangelie in Esperanto.
HILVERSUM H, 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 8.00
Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 10.00
Voor de oude dag, caus. 10.05 Morgenwijding
10.20 Platen. 10.50 Lichte muz. 11.15 Piano-
voordr. 11.40 Voordr. 12.00 Platen. 12.30
Land- en tuinbouwmeded. 12.33 V. h. plat
teland. 12.38 Pianoduo. 13.00 Nieuws. 13.15
V. d. Middenstand. 13.20 Lichte muz. 13.45
V. d. vrouw. 14.00 Strijktrio. 14.25 Gevar.
progr. 15.25 Zestig minuten voor boven de
zestig. 16.25 Platen. 16.50 Orgel, harp, viool
en zang. 17.15 Vakantietips. 17.50 Mil. comm.
18.00 Nieuws en comm. 18.20 Dansmuz. 18.50
Cursus Openbaar Kunstbezit. 19.00 Platen.
19.35 Act. 19.45 Regeringsuitz. 20.00 Nieuws.
20.05 Operetteconc. 20.45 Horen en bezorgen.
21.25 Lichte muz. 21.50 De grote kans van
1957, caus. 22.05 Met de plaat op reis. 22.30
Cello en piano. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
TELEVISIE (NCRV)
20.30 Gazoully, film. 20.40 V. d. vrouw.
21.0 Filmkader. 21.25 Voordr. 21.50 Dag
sluiting.
BRUSSEL, 324 m
12.00 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 V. d.
landb. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws. 13.11 Pla
ten. 14.00 Schoolradio. 15.45 Platen. 16.00
Koersen. 16.02 V. d. zieken. 17.00 Nieuws.
17.10 Lichte muz. 17.45 Meisjeskoor. 18.00
Franse les. 18.15 Platen. 18.20 Prot. caus.
18.30 V. d. sold. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
19.45 Idem. 20.00 Kamermuz. 20.50 Platen.
21.00 Kunstkaleidoscoop. 21.15 Platen. 21.30
Amus.muz. 22.00 Nieuws. 22.11 Platen. 22.47
Idem. 22.55—23.00 Nieuws.
houders desgewenst door verkoop van hun
verkregen aandelen (z.g. stock-dividend)
een bedrag in geld op hun aandelenbezit
ontvangen.
Wij zullen ons hier niet verdiepen in de
nog altijd aan de orde zijnde twistvraag
of een dividend in aandelen als een wezen
lijke opbrengst van kapitaal mag worden
beschouwd. Onder de rubriek „Toelichting
op beursbegrippen" komen we allicht op
dit punt nog wel eens terug Hier willen
wij er enkel aan herinneren dat gedurende
de laatste tijd tal van ondernemingen een
dividend hebben uitgekeerd, geheel of ten
dele ten laste van de agio-reserve, een
reserve, die gevormd is doordat vroeger
aandelen boven pari werden uitgegeven.
Breidt een onderneming haar kapitaal met
zeg 500.000 uit door uitgifte van aan
delen a 150 pet., dan stijgt haar kapitaal
met 500.000 en wordt bovendien een
reserve (agio-reserve) van 250.000 ver
kregen.
Agio-dividend
Men is tot de uitkering van dividend uit
de agio-reserve overgegaan (de Amster-
damsche Bank was menen wij de eerste),
omdat volgens een aanschrijving van de
staatssecretaris van Financiën (13 maart
1954) een uitkering ten laste van de agio-
reserve voor de aandeelhouders vrij is van
inkomstenbelasting, of de uitkering nu in
aandelen dan wel in contanten geschiedt.
Voor de aandeelhouders was dit uiteraard
een groot voordeel. In de meeste gevallen
werd door de onderneming het bedrag dat
anders uit de winst aan aandeelhouders
werd uitgekeerd, naar een gewone rekening
gebracht en het dividend, dat men aandeel
houders heeft toegedacht ten laste van de
agio-reserve uitgekeerd.
Hieraan is thans een eind gekomen. De
minister van Financiën heeft een paar
weken geleden bepaald dat agio-dividenden
op of na 14 mei 1957 vastgesteld, welke in
contanten worden uitgekeerd, niet meer
vrij zijn van de inkomstenbelasting. Zij
kan dus voortaan nog alleen belastingvrij
in aandelen geschieden.
Juridisch-fiscale kwestie
In hoeverre de minister hier de wet op
de Inkomstenbelasting achter zich heeft,
laten wij in het midden, want dit is een
juridisch-fiscale kwestie, waarover de
rechter zich eventueel zal moeten uitspre
ken. Een feit is echter dat de minister hier
afwijkt van het standpunt dat de staats
secretaris destijds en ons inziens terecht
heeft ingenomen dat agio formeel behoort
tot het kapitaal van de vennootschap en
dat een uitkering van agio-reserve der
halve een terugbetaling is van kapitaal,
welke niet door de inkomstenbelasting be
hoort te worden getroffen. Wij hebben dan
ook steeds de opvatting gehuldigd dat de
fiscus er niets mee te maken heeft of een
uitkering ten laste van de agio-reserve in
aandelen, dan wel in contanten wordt be
taald. Want de agio-reserve is niet gevormd
uit de in het bedrijf verkregen winsten,
gelijk andere reserves, welke dan ook bij
uitkering worden belast, maar zij is door
derden (nieuwe aandeelhouders) in contan
ten bijeengebracht; van gereserveerde be
drijfswinst is hier dus geen sprake, maar
zij is inbreng en als deze inbreng weer
wordt uitgekeerd, geschiedt er dus geen
uitkering van winst, maar van tevoren in
gebracht kapitaal.
Wat tenslotte de juridische uitspraak
over deze aangelegenheid ook moge bren
gen de bewoording van de desbetreffen
de bepalingen in de wet schijnen zo te zijn,
dat de interpretatie van de minister juri
disch als juist kan worden beschouwd -,
de beslissing van minister Hofstra blijft ten
opzichte van de aandeelhouders in hoge
mate onbillijk en is naar onze mening ook
onjuist. Ogenschijnlijk wordt door de uit
kering van dividend ten laste van de agio-
reserve, zo die in contanten geschiedt, de
inkomstenbelasting ontdoken. Als ze uit de
winst plaats vindt, betaalt de aandeelhou
der immers zijn inkomstenbelasting er van
en nu ontvangt hij een dividend, weliswaar
gebaseerd op de in het bedrijf behaalde
winsten, maar belastingvrij. In werkelijk
heid wordt echter aan de fiscus niets ont
trokken. Want als de winst niet wordt uit
gekeerd, wordt ze gereserveerd, hetgeen
dan ook bij uitkering ten laste van de
agio-reserve het geval is, en op die reserves
houdt de fiscus zijn claim, althans in zo
verre dat zij bij eventuele uitkering aan
aandeelhouders worden belast. Hier is dus
enkel van uitstel sprake, hetgeen alleen
afstel wordt als door geleden verliezen de
reserves verdwijnen of indien een onder
neming nimmer tot omzetting van reserves
in kapitaal overgaat.
Gebrek aan waardering
De hier bedoelde beslissing van de mi
nister van Financiën kan zijn ingegeven
door de wens om in deze tijd de schatkist
niets te laten ontgaan, men kan haar ech
ter ook zien als een aanwijzing voor het
gebrek aan waardering dat de minister
heeft voor het particuliere kapitaal en de
particuliere kapitaalvorming en als zodanig
is de geste van de bewindsman, waarmee
hij, als gezegd, radicaal tegen de aanschrij
ving van de staatssecretaris ingaat, alles
behalve sympathiek. In Amerika zijn zelfs
bonusaandelen, dus aandelen, welke ten
laste van de gewone, uit de winst gevorm
de, reserves worden uitgegeven, vrij van
belasting omdat men er blijkbaar van over
tuigd is dat de aandeelhouders van de
nationale ondernemingen niet in de laatste
plaats tot de kapitaalvorming bijdragen.
Het feit dat men ten onzent altijd nog
belasting heft van het dividend, dat aan
aandeelhouders als een primaire uitkering,
in zekere zin als een rente over het ver-
Strekte kapitaal, wordt betaald, nadat de
vennootschap over haar winst de vennoot
schapsbelasting heeft voldaan, wijst er op
dat de betekenis van aandelenbelegging
voor de nationale welvaart niet voldoende
wordt ingezien en van overheidswege geen
wezenlijke bijdrage tot de particuliere
kapitaalvorming wordt geleverd, ook al
heeft men over bezitsvorming de mond vol.
ADVERTENTIE
Ook voor gecompliceerde
uurwerken
hebben wij een zeer modern Atelier.
Echte vaklieden kunnen u adviseren.
Vraagt eerst vrijblijvend prijsopgave.
Grote Houtstraat 49 - Tel. 20049 - Haarlem
ADVERTENTIE
XCOOOOOCOSOOOO<X>OCOOOCX>C«»CCCC<XXXXMOOCC<XOC<>3CC<XXXCOOOCCCCOC'CXX*XXXXX>OC«OOCOCC<XX>3000CO!>CCCCCOCCOOC>CCOOOOOOCO
door Ir. E. C. M. RODERKERK.
Met 100 foto's en 50 tekeningen,
gebonden in linnen band
Verkrijgbaar bij uw boekhandelaar.
Uitgave: N.V. Uitgeverij A. Roelofs van Goor - Meppel.
XCODCXXXXXOOCCOCOSCOOOCXXO
ODOOCOOCCOCOOOCCCOOCXXXXX
De Gebr. Gerzon's Modemagazijnen n.v.
te Amsterdam heeft over het boekjaar
1956/1957 een goederenwinst behaald van
f 11.410.534 (vj.. f9.817.376). Na afboeking
der algemene onkosten en afschrijvingen,
resteert een winst van f241.020 (f220.605).
Voorgesteld wordt een dividend van 6 per
cent voor de cum pref. aandelen (v.j. 6
percent) en eveneens 6 percent op de ge
wone aandelen (5 percent).
Op economisch en politiek terrein heb
ben zich in het verslagjaar enkele factoren
voorgedaan, die de achtergrond vormen
van de ontwikkeling der onderneming. Be
doeld wordt de in Nederland gevoerde
loonpolitiek, die heeft geleid tot een be
langrijke vergroting van de koopkracht
der bevolking. De vraag naar goederen on
dervond in het najaar nog een extra sti
mulans door het uitbreken van het Suez-
kanaalconflict. De omzet heeft zich weder
om op een hoger niveau bevonden dan in
het voorafgaande boekjaar. Ook al is het be
stuur over de behaalde resultaten niet on
tevreden, toch vormt het feit, dat de in
komsten uit de verhoogde omzetten nood
zakelijk zijn om de steeds stijgende kosten
te financieren, een bedenkelijk verschijn
sel. Wanneer nog rekening gehouden wordt
met een doorwerking van de bestedings
beperkingsmaatregelen en het prijsstabili-
satiebeleid van de overheid, is er alle aan
leiding om optimistische verwachtingen
voor de toekomst te temperen, aldus het
verslag. Een verheugend verschijnsel
vormt het feit, dat de wederinvoering van
de omzetbelasting op textiel achterwege is
gebleven.
ADVERTENTIE
geheel bekleed met wollen moquette, bestaande uit:
3 zitsbank, 2 clubfauteuils, bekleding in diverse kleuren
ZIE DE ETALAGE
KRUISSTRAAT 11
HAARLEM
ZIE DE ETALAGE
TIjL. 11491
Ons land bevindt zich nog steeds in een lucht is wat vochtiger geworden zodat de
groot gebied met rustig weer en betrekke- nachten minder koud worden. Ook over-
de temperaturen langzaam
lijk hoge luchtdruk. Dit gebied strekt zich
van de Azoren via onze omgeving tot de
Balkan en zuid-Rusland uit. Ten noorden
ervan liggen enkele depressies die weinig
activiteit vertonen en zich maar langzaam
verplaatsen.
Een van deze depressies ligt ten zuiden
van IJsland. Het koufront ervan strekt
zich over de oceaan naar het zuiden tot
bij de Azoren uit. Het nadert langzaam de
Britse eilanden, maar zal het weer in
buienstoring die van zuid- naar oost-
Frankrijk trok. Ook deze zal echter niet
tot ons land doordringen, zodat verwacht
mag worden dat het ook morgen droog
en overwegend zonnig weer zal zijn. De
Maanstanden
5 juni 8.10 uur eerste kwartier.
12 juni 11.02 uur volle maan.
20 juni 11.22 uur laatste kwartier.
27 juni 21.53 uur nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 1 juni
Hoog water: 5.28 en 17.53 uur.
Laag water: 1.09 en 13.30 uur.
Zondag 2 juni
Hoog water: 6.08 en 18.33 uur.
Laag water: 1.48 en 14.09 uur.
Maandag 3 juni
Hoog water: 6.54 en 19.22 uur.
Laag water: 2.30 en 14.54 uur.
dag worden
hoger.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen
buiten
CD
60
5 c
land maxima
van giste -
ren. Binnenland: heden
XJ
d
ai
7 uur. Neerslag: laatste
.s-g
O
c
E.S
24 uur.
4>
Stockholm
zwaar bew.
wzw
16
0
Oslo
zwaar bew.
wnw
20
0
Kopenhagen
zwaar bew.
w
16
0
Aberdeen
zwaar bew.
zw
17
0
Londen
half bew.
windst.
23
0
Amsterdam
onbewolkt
z
15
0
Luxemburg
onbewolkt
no
20
1
Parijs
nevel
n
22
0
Bordeaux
mist
windst.
21
0
Grenoble
nevel
windst.
21
3
Nice
onbewolkt
nnw
19
0
Berlijn
licht bew.
nnw
23
0
Frankfort
nevel
windst.
22
0
München
onbewolkt
nw
19
3
Zürich
nevel
windst.
18
0
Genève
licht bew.
windst.
20
0,1
Locarno
zwaar bew.
O
20
0
Wenen
onbewolkt
verand.
16
0
Innsbruck
half bew.
windst.
17
0
Rome
onbewolkt
windst.
22
u
Ajaccio
onbewolkt
ono
22
0
Den Helder
onbewolkt
zw
12
0
Ypenburg
onbewolkt
zw
11
0
Vlissingen
onbewolkt
zzw
11
0
Eelde
zwaar bew.
zw
10
0
De Bilt
licht bew.
zzw
9
0
Twente
zwaar bew.
zzw
10
0
Eindhoven
onbewolkt
windst.
9
0
Vlv. Z.-Limb. onbewolkt
z
9
0
79. Het kostte Pat en Panda weinig moei
te om de uitgang van de ondergrondse
kelder te vinden en weldra stonden zij
weer in het kleine tempeltje. Panda popel
de van ongeduld, om de achtervolging op
Tonio en Mario in te zetten, maar hij werd
nogal opgehouden, doordat Pat hij elk
beeld bleef staan, om het door zijn ver
grootglas te bekijken. „Schiet toch op!",
riep Panda gejaagd, „wanneer je naar elk
beeld hier gaat koekeloeren, komen we
nooit weg!" „Maak geen aanmerkingens
op mijn methodens, bekorrah!", antwoord
de de grote detective scherp„Alle beel-
dens zijn verdacht. Ik laat me niet nog
eens door de vermommingens van Joris in
de lurens leggen". „Onzin", zei Panda
ferm, hoe kun je nu zo'n beeld verden
ken? Dat kan Joris immers niet zijn?! Dat
ziet een kind!" Pat O'Nozel wilde juist
een driftig antwoord geven, toen er opeens
een rumoer van boze stemmen opklonk.
„Dat zijn de stemmen van Tonio en Mario!",
riep Panda. „Vlug! Laten we kijken, wat
er aan de hand is!" Hun twist over de ver
dachte beelden even vergetend, snelden
zij op het geluid af endaar zagen zij
een vreemd schouwspel. Mario was bezig
een fors beeld te stompen, zodat de brok
ken marmer er af vlogen. „Stenen gooien
op arme hoofd van Mario, hé?", loeide hij
bij iedere slag. „Domme Mario, hou op!",
riep Tonio, die stond te dansen van on
geduld. „Hoe kunnen jij nu beeld verden
ken? Beelden niet gooien, dat weet een
bambinokind!"
In het jaarverslag der Arabian American
Oil Company over 1956 wordt medege
deeld, dat de produktie in dat jaar
360.923.384 barrels heeft bedragen, hetgeen
ondanks de scherpe daling na het sluiten
van het Suezkanaal, een nieuw record be
tekent. De gemiddelde produktie per dag
bedroeg in 1956 986.129 barrels of 21.088
barrels meer dan in 1955.
De sluiting van het Suezkanaal en de
andere verstoringen veroorzaakten een
tijdelijke daling in de olieproduktie der
maatschappij van 32 percent. De produktie
van ruwe olie bedroeg in de eerste 10
maanden van 1956 gemiddeld 1.042.395 bar
rels per dag en daalde in de laatste twee
maanden van 1956 tot 704.802 barrels per
dag.
In het verslag wordt medegedeeld, dat de
maatschappij voortgaat met het ten uitvoer
leggen van haar plannen op lange ter
mijn tot uitbreiding en verwerking van
haar produktie. Zo zal in 1957 het Savaniya
veld, dat zich uitstrekt onder de zeebodem
voor de kust in produktie worden ge
bracht. In 1956 werd ongeveer 70 miljoen
dollar aan nieuwe projecten uitgegeven en
voor 1957 zullen ongeveer 65 miljoen dol
lar aan kapitaalsinvesteringen worden uit
gegeven.
De aangetoonde reserves aan ruwe olie
der maatschappij werden per einde 1956
geraamd op 34 miljard barrels. Einde 1956
had de maatschappij in Saoedi-Arabië
19.632 personen in dienst, van wie 13.213
Arabieren, 2878 Amerikanen en 3541 per
sonen verdeeld over 16 andere nationali
teiten.
De resultaten van de Apparatenfabriek
(Automatic Screw Works n.v.) te Nijmegen
over 1956 hebben aan de gestelde verwach
tingen voldaan, aldus het jaarverslag. Het
saldo bedrijfsrekeningen bedroeg f 3.924.747
(v.j. 4.271.525). Aan de reserve werd ont
trokken voor onderhanden uitbreiding
f 250.000 (v.j. nihil). De algemene kosten
bedroegen f 1.766.692 (f 1.678.635); reserve
'voor diverse voorzieningen was f 693.042
(v.j. f 836.069); afgeschreven werd voor een
bedrag van f 1.201.497 (f 1.007.468). Ter
winstverdeling resteert een bedrag van
f 459.669 (f 449.432). Voorgesteld wordt een
dividend van 5 percent, waarvan 2,2 per
cent in aandelen. Bovendien ten laste van
de agioreserve 7,8 percent in aandelen (vo
rig jaar 10 percent plus 6*/4 percent in
aandelen uit de agio).
Het netto-resultaat bleef in feite bij 1955
ten achter, al steeg de omzet met 10.5 per
cent. Uitgedrukt in percenten van de omzet
daalde het netto bedrijfsresultaat van 19
percent tot 15,1 percent door stijging van
de grondstoffenprijzen, loonsverhoging en
algemene kosten die niet in de verkoopprij
zen konden worden verdisconteerd en het
bedrijfsresultaat ongunstig beïnvloedden.
ADVERTENTIE
ZIJLSTRAAT 96
TELEF.'t 20340
Ziekenhuis. Acht Nederlandse r.-k. missie
zusters, die sinds acht jaar in Canada
wonen, zijn in Toronto een inzamelings
actie begonnen om het door hen ge
stichte St. Bernhardziekcnhuis aldaar te
kunnen uitbreiden. Zij hopen een half
miljoen dollar van particulieren bijeen
te brengen om aan hun hospitaal, dat
thans 21 bedden telt, een nieuwe vleugel
voor 52 patiënten te kunnen toevoegen.
Vrijspraak. Twee blanken, die waren be
schuldigd van het tot ontploffing bren
gen van een bom voor een hoofdzakelijk
door negers bezochte kerk te Montgo
mery in Alabama (V.S.) zijn vrijgespro
ken. De jury bestond geheel uit blanken.
Brand. Een hevige brand heeft een
scheepswerf in Vancouver verwoest
Vijf schepen werden door het vuur in
de as gelegd. Men schat de schade op
750.000 dollar.
Protest. Vijf studenten van de economische
hogeschool in Leipzig zijn naar West-
Duitsland gevlucht uit protest tegen de
maatregel van de Oostduitse regering,
volgens welke Oostduitse studenten niet
meer naar West-Duitsland mogen gaan,
Redding. In de bergen bij Sinclair in de
Amerikaanse staat Wyoming is een 45-
jarige vrouw gered, die na het veronge
lukken van haar particuliere vliegtuigje
19 dagen naast het lijk van haar man
op redding heeft zitten wachten. Ook
haar man had het ongeluk overleefd,
doch hij overleed nadat hij met zijn
vrouw een schuilhut op een besneeuwde
berghelling had gebouwd. De vrouw
heeft zich al die dagen met drie choco
laderepen en gesmolten sneeuw gevoed.
Voorzitter. De socialistische oud-premier
van Finland, Fagerholm, is vrijdag met
grote meerderheid gekozen tot voorzit
ter van de Finse Tweede Kamer.
Oproep. Volgens Tass hebben de patriarch
van Moskou, Alexej en de leden van de
synode van de Russische Orthodoxe
Kerk, een oproep ondertekend, waarin
wordt aangedrongen op een overeen
komst inzake het staken van de kern
proeven.
Staking. Meer dan vijfduizend arbeiders
van de Volkswagenfabriek in Hannover
hebben vrijdag een uur gestaakt uit
protest tegen het plan van Adenauers
Christelijk-Democratische Unie om het
Volkswagenconcern in een particuliere
onderneming om te zetten.
Grap? Een 53-jarige Duitser die veel op
Hitier lijkt, reed donderdag in een
vrachtauto door Berlijn. De man bracht
de nazigroet en zijn auto was versierd
met het opschrift „24 uur verlof uit de
hel" en „Ik ben teruggekomen". De po
litie maakte een eind aan deze kwalijke
grap. Hemelvaartsdag wordt in Duits
land gevierd als „de dag van vader". De
mannen trekken dan kleding aan die zij
grappig oordelen, gaan samen uit en
drinken veel.
ADVERTENTIE
SMYRNA- en SOEDANWERK
OVERHEMDEN en DASSEN
Haarlem - Rijksstraatweg 127 - Tel. 24642
Er komt weer een exportmogelijkheid
voor de Nederlandse sla naar België en
Luxemburg. Deze landen hebben namelijk
besloten dat zij met ingang van 1 juni de
invoer van sla uit Nederland weer zullen
toestaan. Sedert enige weken was dit ver
boden.
In de jaarlijkse vergadering van aandeel
houders van de n./. technische maatschap
pij Heringa Wuthrich te Haarlem is be
sloten het dividend over het boekjaar 1956
overeenkomstig het voorstel van de com
missarissen vast te stellen op 25 percent.
Tot commissaris werd met algemene
stemmen herkozen mevrouw M. Trousselot.
W. J. Koopmans overleden. Op Ma
jorca, waar hij met vakantie v 'teef, is
plotseling overleden de h J. W. Koop
man, oudste directeur van de n.v. Koopmans
Meelfabrieken te Leeuwarden en voorzitter
van de Friese Kamer van Koophandel en
Fabrieken.
HOEWEL de Noordpool, wat de koude
betreft, in een kwade reuk staat, worden
daar toch niet die extreem-lage tempe
raturen aangetroffen die in de zuidelijk
gelegen landgebieden zoals Siberië voor
komen. In de noordelijk gelegen delen
van het arctische gebied heerst een
zeeklimaat, dat nu eenmaal wat mil
dere eigenschappen heeft dan het land
klimaat, en als gevolg daarvan is de kou
aan de Noordpool van geringere heftigheid
dan in de aaneengesloten
landgebieden van Noord-Azië.
Dit zeeklimaat aan de
Noordpool heeft tot gevolg dat
werkelijk dikke ijsschollen
daar zo goed als nooit voor
komen; het drijfijs mag een
paar meter dik zijn, maar
daarmee is de zaak dan wel
bekeken. Daarom kunt u zich wellicht de
verbazing van een paar waarnemers van
de Amerikaanse luchtmacht voorstellen,
toen zij in 1946 en 1947 op de Noordpool
een drijvende ijsformatie ontdekten van
véél groter dikte dan tot nu toe voor
normaal en redelijk werd gehouden.
Er zijn zelfs verschillende van deze for
maties waargenomen, waarvan een enkel
exemplaar een dikte van 70 m bezat,
waarvan 12 m boven water uitstak. Het
waren echte ijseilanden, waarvan het
grootste een lengte van niet minder dan
30 km had en ruimschoots plaats bood
voor een paar wereldsteden zoals Londen
en New York, die zonder gevaar op deze
ijsschollen gesticht hadden 'kunnen worden.
Zover wilden de Amerikanen echter niet
gaan. Een paar van deze ijseilanden zijn
in hun drijftocht door de Poolzee door
luchtwaarnemingen gevolgd, waarbij bleek,
dat één van deze eilanden in ruim drie
jaar tijds (van april 1947 tot juli 1950) was
afgezakt van de 80ste breedtegraad in het
noorden van Canada, naar de 70ste
breedtegraad in de buurt van Oost-Sïbe-
rië, om vervolgens met volle kracht op te
stomen naar de Noordpool, die precies in
januari 1951 werd bereikt. De andere ijs
eilanden maakten soortgelijke rondzwer
vingen in de Poolzee, wat voor de Ameri
kanen voldoende aanleiding was een ex
peditie op één van deze ijsschollen af te
zetten voor het verrichten van oceanogra-
fisch, meteorologisch en an
der geofysisch waarnemings-
werk.
De ijseilanden bestaan ken
nelijk niet uit zeeijs, doch
zijn waarschijnlijk afkomstig
van Ellesmere Eiland, een
groot eiland aan de noord
west-kant van Groenland. De
noordkust van Ellesmere Eiland is om
zoomd met een soort overjarig sneeuwijs,
dat te vergelijken is met het shelf-ijs dat
aan de rand van het vasteland van de
Zuidpool ligt en waarvan door afkalving
voortdurend stukken loslaten, die als
enorme eilanden in de Poolzee blijven
ronddrijven.
De ijseilanden in het Noordpoolgebied
behoren dus niet tot de gewone ijsbergen,
waarvan de kusten van Groenland vaar
schatting gemiddeld 7000 stuks per jaar
afleveren (met een gemiddelde inhoud van
1,4 miljoen ton 'per stukmaar zijn te be
schouwen als afgekalfde ijsschollen, waar
van het alleenvertoningsrecht 1,ot nu toe
alleen aan het Zuidpoolgebied was toege
kend. Klaarblijkelijk mag Ellesmere Ei
land er nu ook een paar in licentie ver
vaardigen.
En weet u, dat ook de Noordpool voort
durend aan de wandel is?
Daarover maandag.
H. PétiUon
(Nadruk verboden)
