't SILVER STOEPKE r Panda ee het meesterwerk Nederlands stabilisatiebeleid heeft loon- en prijsspiraal gematigd Circulatie toegenomen met f 53 miljoen tot f 4094 miljoen gulden Aanhoudend koel weer Kwartaalbericht van de Handelmij. Radio geeft donderdag TELEVISIE SPECIALISTEN DE MOOIJ EN ZOO Deviezenvoorraad niet verbeterd Wereldnieuws J ió ket zo 2 Indonesische deviezen reserves beneden 13 Prijsverhoging voor olie aan de Perzische Golf Institutionele beleggers stellen V2 miljard voor woningbouw beschikbaar Weekstaat Nederlandschc Bank Zaalberg verhoogt dividend E.B.U.-tekort in mei Blikman en Sartorius had 17 grotere omzet in afgelopen boekjaar Grootboek IJ-tunnel thans opengesteld Eerste reis van „Atlantic", New York-Zeebrugge, in 1958 De Bijenkorf en de Hema profiteerden van gestegen welvaart Vereenigde Touwfabrieken verhoogt dividend In 1950 ontvluchte politieke delinquent gearresteerd WOENSDAG 5 JUNI 195 7 In het kwartaalbericht van de Neder- landsche Handelmaatschappij is een be schouwing gewijd aan het vraagstuk van de loon- en prijsstabilisatie. Het optreden van een lonen- en prijzenspiraal, zo wordt betoogd, is slechts te voorkomen, als op de arbeidsmarkt een zekere ruimte be staat. De sociale nadelen, die het gevolg zijn van een geringe werkloosheid, zijn kleiner dan het bij uitstek sociale euvel van de inflatie. De sterke afhankelijkheid van de economische gang van zaken in het buitenland maakt het echter in Nederland praktisch onmogelijk om door middel van monetaire, fiscale en budgetaire maat regelen deze gunstige voorwaarden op de arbeidsmarkt te verwezenlijken en te handhaven. Door middel van de loon- en prijsstabilisatiepolitiek, die op elkaar zijn afgestemd, tracht de regering evenwel een explosieve ontwikkeling te voorkomen en hc-t kostenpeil ten opzichte van het buiten land te handhaven. Het blijkt echter dat niettemin de lonen sterker zijn gestegen dan de próduktiviteit en daardoor de prijzen omhoog hebben gedrukt. Weinig is zo gevaarlijk, aldus het verslag, als gewend te raken aan een voortdurende inflatie, ook al is zij maar „zacht"' of „kruipend". In een publicatie van een Engelse bank is daarop onlangs de aandacht gevestigd en de stelling verdedigd, dat het Neder landse beleid geen oplossing biedt voor het probleem van de lonen- en prijzenspiraal, die in de afgelopen jaren in even sterke mate zou zijn opgetreden in Nederland als in Engeland en Zweden, waar geen ge leide loonvorming plaats vindt. De N.H.M. betoogt echter dat een ver gelijking van de indexcijfers der lonen en kosten van levensonderhoud een onvol doende uitgangspunt biedt voor het vellen van een oordeel. Als men daarentegen de indexcijfers der arbeidskosten in aan merking neemt, die tot uitdrukking bren gen in hoeverre loonsverhogingen tot een druk op het prijsniveau hebben geleid, dan valt de vergelijking ten gunste van Nederland uit. Het optreden van een lonen- en prijzenspiraal kon ook in Ne derland niet worden voorkomen als ge volg van een overspannen arbeidsmarkt, maar zij was gematigder dan in landen met een even sterk overspannen arbeids markt en zelfs gematigder dan in de Ver enigde Staten, waar op de arbeidsma.-kt meer ruimte was. Het kwartaalbericht bevat voorts een artikel over de Euromarkt en een over maatregelen tot bestedingsbeperking, de recente ontwikkeling van de betalingsba lans, de monetaire ontwikkeling in 1956 en de gang van zaken op de geld- en ka pitaalmarkt. Speciaal wordt in het laatst genoemde artikel aandacht besteed aan de verlaging van het kaspercentage, die van verschillende kanten als een inflatoire maatregel is bestempeld. De N.H.M. be- ADVERTENT1E )Oj303CCCOCCCCCÖO^CCCCOCCOOCOO(XXXyXlCCCOC< v.a. 42.50 per paar GROTE HOUTSTRAAT 49 Haarlem - Tel. 20049 rcococxxocccccoccocxxxx) toogt evenwel dat als deze verlaging in derdaad, zoals bedoeld, tijdelijk zal zijn, daartegen weinig monetaire bezwaren zijn aan te voeren. De banken kunnen nu voor een overbruggingsfinanciering zorgen, waardoor de woningbouw niet wordt ver traagd. Er moet rekening mee worden ge houden, dat als deze financiering is ge ëindigd, het kaspercentage weer op het oude niveau zal worden teruggebracht. DJAKARTA (ANP) De Indonesische goud- 'en deviezenreserves zijn gedaald tot minder dan 13 percent van de geldcircula tie. Het dekkingspercentage is thans 12.93 tegen 13.08 de vorige week. De voorschot ten aan de regering zijn toegenomen met 500 miljoen rupiahs tot 10.6 miljard. De Indonesische minister van Financiën, mr. Slamat, heeft medegedeeld, dat de re gering geen plannen heeft een nieuwe le ning aan te gaan bij het internationale mo netaire fonds. Volgens welingelichtekringen in Dja karta zou de regering met het oog op de huidige alarmerende monetaire situatie het thans niet het geëigende ogenblik ach ten een dergelijke lening aan te vragen. Het Internationaal Consortium voor de Exploratie van Olie in Zuid-Pcrzië heeft bekendgemaakt, dat de British Petroleum en de Koninklijke Shell hebben besloten de prijzen voor olie aan de Perzische Golf te verhogen met 7 tot 10 percent. De gemeente Maastricht heeft als aan deel in de door de regering te verdelen be dragen voor financiering van woningbouw toegewezen gekregen een bedrag van bijna zevenenhalf miljoen gulden. Deze toewij zing geschiedde naar evenredigheid van het gemiddelde aantal woningwetwoningen waarvoor in de jaren 1954, 1955 en 1956 machtiging tot gunning werd verleend. Deze toewijzingen zijn mogelijk, omdat een aantal institutionele beleggers zich op verzoek van de regering bereid heeft ver klaard belangrijke bedragen, in totaal vijf honderd miljoen gulden, voor de financie ring van de woningbouw in Nederland be schikbaar te stellen. In verband met de precaire financierings positie der gemeente en de onmogelijkheid tot het opnemen van andere vaste geld leningen door gemeenten op de kapitaal markt, tegen de voorwaarden van het gel dende rentegamma, heeft de gemeente Maastricht het aanbod van deze geldlening van 7'/2 miljoen gulden gaarne aanvaard. ADVERTENTIE HILVERSUM I, 402 m 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgenge bed en liturg.kal. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 9.40 Schoolradio. 10.00 Pla ten. 10.30 Morgendienst. 11.00 V. d. zieken. 11.45 Platen. 12.00 Middagklok - noodklok. 12.03 Instr. Octet. 12.20 Platen. 12.25 Wij van het land. 12.35 Land- en tuinb.meded. 12.38 Lichte muz. 12.55 Reportage v. d. opening v. nieuw conferentiegebouw v. h. Kath. cult, vormingscentrum. 13.00 Nieuws en kath.nws. 13.20 Pianorecital. 13.50 Platen.-14.00 Platen. 14.15 Pianorecital. 14.45 V. d. vrouw. 15.15 Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Hebreeuwse en Jiddische liederen. 17.00 V. d. jeugd. 17.30 Platen. 17.40 Beursber. 17.45 Metropole ork. 18130 Accord.muz. 18.45 Platen. 19.00 Nieuws cn weerber. 19.10 Platen. 19.20 Sociaal pers pectief. 19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Mil.kapel. 20.50 De Indianen in hun reser vaat. levenslang gepensioneerd, caus. 21.05 Sopr. en piano. 21.35 Platen. 21.45 Viool, altviool en cello. 22.00 Tijdschriftenkron. 22.10 Orgelconc. 22.35 Platen. 22.45 Avond- overdenking. 23.00 Nieuws en SOS-ber. 23.15 —24.00 Platen. HILVERSUM II, 298 m 7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Gym. 9.10 V. d. vrouw. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen. 10.50 V. d. kleuters. 11.00 Kook- praatje. 11.15 Lichte muz. 11.45 Ideeën zijn Gods wapenen om de wereld te vernieu wen", toespraak v. Dr. Frank N. D. Buch- man. 12.00 Zang en piano. 12.25 In 't spion netje, 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Spaanse muz. 12.50 Uit het bedrijfsleven. 13.00 Nieuws. 13.15 Meded. of platen. 13.20 Métropole-ork. 13.55 Beursber. 14.00 Platen. 14.05 De gouden vlinder, hoorsp. 14.45 cello en piano. 15.15 V. d. zieken. 16.00 Platen. 16.10 Voordr. 16.30 Platen. 17.00 V. d. jeugd. 1745 Regerimesuitz. 13.00 Nieuws. 18.15 Sprot problemen. 18.25 Dansmuz. 13.55 Gesproken brief uit Londen. 19.00 Theaterork., koor en solist. 19.40 V. d. jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Strijkkwartet en klarinet. 20.35 Gevleugeld transport, klankb. 21.00 Radio Philharm. ork. en soliste. 22.00 Cabaret. 22.40 Jov-n. 22.50 Sportact. 23.00 Nieuws. 23.15 Koersen van New York 23.16 Onze buitenl. corresponden ten melden. 23.2523.55 Platen. TELEVISIE (NTS on VARA) 20.00 Journ. en weerber. 20.15 Voorglas dichtrep. 21.00 De wereld waarin wij leven. 21.15 Salome, eenacter. BRUSSEL, 324 m 12.00 Amus.muz. 12.30 Weerber. 12.34 Pla ten. 13.00 Nieuws. 13.11 Orgelspel en platen. 14.00 Engelse les. 14.15 Koorazng. 14.30 Fran- sel es. 14.45 Koorazng. 15.00 Schoolradio. 15.30 Platen. 15.45 Duitse les. 16.00 Koersen. 16.02 Platen. 16.45 Idem. 16.50 Boekbespr. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 V. d. kind. 13.15 Jeugd en muziek. 13.30 Platen. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 en 20.10 Idem. 21.30 Jazzmuz. 22.00 Nieuws. 22.15 Intern. Radio Universiteitè 22.552.3.00 Nieuws. ERKEND TELEVISIE-SERVICE-STATION. DUS BETROUWBARE SERVICE EN 24 UUR SERVICE. Wij raden u dringend aan: Koop bij een vakman, voorkom ergernis en teleurstelling voor nu en later. KRUISWEG 64 - HAARLEM - TELEFOON 19019 Uit de verkorte balans van de Nederland- sche Bank per 3 juni spreken enige min der gunstige factoren. Opmerkelijk is dat tegen de aanvankelijke verwachtingen in, de biljettencirculatie nog verder boven de f4 miljard is uitgekomen. In kringen van de geldmarkt had men op een afvloeiing van de biljetten min of meer gerekend. Het blijkt nu echter wel, dat de ultimo bij zonder zware eisen heeft gesteld, zodat de circulatie met f 35 miljoen is toegenomen tot f 4094 miljoen. Op een snelle achteruit gang van de biljettenomloop deze week wordt nu stellig gerekend, hetgeen met het verdwijnen van de ultimo-invloeden ook waarschijnlijk wordt geacht. De geldmarkt is inmiddels uitgesproken krap geworden, al komt dit in de notering van daggeld niet sterk tot uiting. Dinsdag kop men er echter niet aan ontkomen deze notering van 2'/a pet. te verhogen tot 2-kJ pet. Een ander teleurstellend aspect van de weekstaat is het feit, dat de banken voor f 70 miljoen aan dure voorschotten hebben moeten opnemen, waardoor zij 4/ pet. ren te aan de Centrale Bank moeten betalen. De post voorschotten is daardoor geste gen tot ruim f 103 miljoen, terwijl tege lijkertijd het saldo van de banken is ver minderd van f 355 miljoen tot f 308 mil joen. Dit laatste bedrag is voldoende als verplichte kasreserve, hoewel in feite ook rekening moet worden gehouden met de opgenomen f 70 miljoen aan voorschotten. Deze week heeft het rijk uit hoofde van de inschrijving op schatkistpromessen een bedrag binnengekregen van f 116.1 mil joen. Uit het feit dat de schatkist ledig is gebleven, blijkt wel dat de staat bij deze inschrijving heeft moeten nemen wat hij kon krijgen. Het rijk moest per 1 juni beta- Op de vergadering van het bestuur der n.v. Koninklijke Nederlandsche Fabriek van Wollen Dekens v./h. J. C. Zaalberg en Zoon te Leiden werd besloten aan de al gemene vergadering van aandeelhouders voor te stellen het dividend over 1956 te bepalen op 10 percent in contanten (v.j. 8 percent). len een ongeveer identiek bedrag, namelijk f 90 miljoen aan vervallende schatkistbil jetten en f 23 miljoen aan staatsschuld, sa men f113 miljoen. Deze betalingen lever den dus geen moeilijkheden op, maar ken nelijk hébben belastingbetalers geen haast gemaakt met het offeren van hun pennin gen. Immers, de vermindering van de voorschotten aan het rijk met slechts circa f 45 miljoen, is ietwat teleurstellend. Het rijk blijft dus debet staan bij de Centrale Bank voor f 53 miljoen. De deviezenvoorraad, die een paar we ken lang een aanwas vertoonde, is ditmaal niet verbeterd. De netto reservé daalde met f 10 miljoen, zodat goud en deviezen samen terecht kwamen op f3881 miljoen. De bijzondere rekening bleef onveranderd. Het convertibele deviezenbedrag verbe terde van f221.4 miljoen tot f223.4 mil joen. De Nederlandsche Bank deelt mede, dat het betalingsverkeer met de aan de Euro pese Betalings Unie deelnemende landen voor Nederland in dc maand mei 1957 een tekort van 2.329.400 (dir. 613.000) heeft gelaten. Van dit bedrag zal Nederland by de verrekening op 14 dezer 1.748.000 (dir. 460.000) in goud of dollars betalen, en een bedrag ad 581.000 (dir. 153.000( zal op het door Nederland aan de E.B.U. vtfrlccnde krediet in mindering worden gebracht. Voorts zal op het door Nederland aan de E.B.U. verleende krediet in mindering wor den gebracht een bedrag van 6.251.000 (dir. 1.645.000), dat op dezelfde datum uit hoofde van de met Denemarken, Engeland, Frankrijk, Noorwegen en IJsland gesloten consolidatie-overeenkomsten in goud of dollars wordt ontvangen. Na de uitvoering van bovengenoemde verrekeningen zal de vordering van Nederland op de E.B.U. 374.892.800 (dir. 98.656.000) bedragen. In het per 30 april 1957 afgesloten boek jaar heeft Blikman en Sartorius n.v. een omzet behaald, die circa 17 groter was dan de omzet van het voorgaande boek jaar. Het kostenniveau hield met deze ont wikkeling ongeveer gelijke tred. De liquiditeit is minder gunstig dan een jaar geleden tengevolge van de versnelde belastingheffing en de toegenomen voor raden handelsgoederen. Deze toeneming is het gevolg van de- vergroting van de om zet en de behoefte de afnemers met korte levertijden te bedienen. De directie verwacht dat de definitieve resultaten zodanig zullen zijn, dat het divi dend niet belangrijk zal afwijken van dat over 1955/56 toen 12 werd uitgekeerd, maar zij acht het niet waarschijnlijk, dat een dividendverhoging mogelijk zal blij ken te zijn. B. en W. van Amsterdam hebben per 5 juni de inschrijving opengesteld op het „Grootboek IJ-tunnel", dat bij besluit van de gemeenteraad van 29 mei werd inge steld. Dit besluit werd op 1 juni door Gedeputeerde Staten van Noordholland goedgekeurd. De uitgifte geschiedt tegen de koers van 100 percent en een rente van 4'4 percent. De terugbetaling zal geschieden in 30 jaar lijkse termijnen. De gemeente behoudt zich de bevoegdheid voor om - na verloop van twee jaren - de inschrijvingen in het grootboek om te zetten in obligaties, onder gelijktijdige aflossing van bedragen kleiner dan 250. De inschrijvingen kunnen be lopen 25, 50 of veelvouden daarvan. ADVERTENTIE Voorafgegaan door lichte regenval is gisteravond een koufront ons land gepas seerd. Het werd gevolgd door polaire lucht, die ook al tot in België en Noord-Frankrijk en een groot deel van Duitsland is door gedrongen, en daar een flinke afkoeling heeft veroorzaakt. In het zeegebied tussen IJsland en Noorwegen bevond zich vanochtend een depressie, die over het Groenlands pla teau is "ekomen en nu in de richting van het Skagerak trekt. Ten westen van Ier land bevindt zich een gebied van hoge druk en in verband hiermede zal ook morgen polaire lucht over de Britse eilanden in de richting van Nederland blijven stromen. Het koele weer duurt daarom voort. Het Donderdag 6 juni Zon op 4.25 uur, onder 20.57 uur. Maan op 14.09 uur, onder 1.08 uur. Maanstanden ziet er naar uit, dat het front van de bij IJsland gelegen depressie morgen ons land zal kunnen bereiken, waardoor de kans op enkele buien blijft bestaan. WEERRAPPORTEN 12 juni 11.02 uur 20 juni 11.22 uur 27 juni 21.53 uur volle maan. laatste kwartier, nieuwe maan. Hoog en laag water in IJmuiden Woensdag 5 juni Hoog water 8.48 uur en 21.22 uur. Laag water 4.09 uur en 16.39 uur. Donderdag 6 juni Hoogwater 9.57 uur en 22.35 uur. Laagwater 5.11 uur en 17.49 uur. Temperaturen: buiten M land maxima van giste •2 g ren. Binnenland: heden -5 d i; 7 uur. Neerslag: laatste o 24 uur. S U 2 c.S Stockholm geheel bew. O 15 7 Oslo regen nno 18 19 Kopenhagen regen wzw 21 4 Aberdeen regen w 18 1 Londen half bew. wnw 2 1 Amsterdam zwaar bew. wzw 18 3 Luxemburg zwaar bew. w 22 0 Parijs mist w 19 16 Bordeaux geheel bew. zw 20 0 Grenoble mist windst. 18 1 Nice licht bew. nnw 20 0.5 Berlijn zwaar bew. w 24 4 Frankfort half bew. w 25 0.2 München regen wzw 14 16 Zürich regen zzw 19 1 Genève regen zw 18 2 Locarno onbewolkt O 19 0 Wenen zwaar bew. w 20 0.4 Innsbruck regen windst. 14 9 Rome onbewolkt windst. 23 0 Ajaccio onbewolkt ono 20 0 Den Helder zwaar bew. wzw 12 4 Ypenburg zwaar bew. w 13 0.1 Vlissingen zwaar bew. wzw 12 5 Eelde zwaar bew. w 12 3 De Bilt zwaai bew. zzw 12 2 Twenthe licht bew. wzw 13 2 Eindhoven zwaar bew. wzw 12 1 Vlv. Z.-Limb. zwaar bew. wzw 12 2 82. „Het smart mij werkelijk, dat ge deze goede Mario steeds domkop noemt!", ver volgde de chauffeur met bewogen stem. „Hoe ku.nt ge zoiets zeggen van deze hel dere persoon?!" Tonio keek hem duister aan en zijn hand ging steels naar zijn heupzak. „Hou op met die nonsios, chauf feur!", siste hij. „Start de auto deze mo- mento en zwijg voorts!" Maar inplaats van te gehoorzamen, sprong de chauffeur uit de wagen. „Nonsios!", herhaalde hij, „noemt ge het nonsios, als ik deze Mario helder en verstandig noem?! Ziet hem dan toch eens goed aan: straalt het intellect niet van zijn wezen?! „Intellect in loco", zoals wij latinisten zeggen!" Mario vond dit een prettige opmerking. „Mario heel verstandig hè?", murmelde hij geroerd, „ach, ach, ikke had dat altijd wel gedacht!" In hun schuilhoek hadden Pat en Panda dit gesprek met klimmende verbazing ge volgd. „Hoe kan die chauffeur Mario ver standig vinden?!", fluisterde Panda. „En waarom maakt hij zich daar trouwens zo druk over?!" Dit waren vragen, waarop zelfs meester speur der Pat O'Nozel geen antwoord wist. Op 29 maart 1958 zal het 18.000 ton me tend luxe-passagiersschip „Atlantic"' van de Arnold Bernstein Lines zijn eerste reis maken van New York naar Zeebrugge (België) en Amsterdam, juist nog op tijd voor de opening van de wereldtentoonstel ling in Brussel. De reis van New York naar Zeebrugge zal zeven dagen duren. De toekomstige „Atlantic" is een voor malig troepentransportschip, dat op het ogenblik in Amerika tot passagiersschip wordt verbouwd. Het schip zal 860 perso nen in de toeristenklasse en slechts 40 pas sagiers in de eerste klasse vervoeren; deze laatsten tegen een tarief dat ongeveer over eenkomt met de huidige toeristentarieven. Van Zeebrugge zullen speciale treinen verbinding geven naar Parijs en Brussel. De Belgische regering werkt mede aan de nieuwe onderneming. Tegen 1960 hoopt Bernstein een tweede schip in de vaart te hébben en in 1963 hoopt hij de verbinding met drie schepen te onderhouden- (UP) De n.v. magazijn „De Bijenkorf" te Am sterdam heeft over 1956-1957 een exploi tatiewinst behaald van f 1.920.601 (f 1.559.308). Na afschrijving en interest- betaling resteert een saldo winst van f 1.373.197 (f 1.013.303). Zoals reeds is ge meld, wordt een dividend voorgesteld van 6 percent (onv.) op de 6 percent cum. pref. aandelen, 5 percent op de prioriteitsaan delen en 12 percent (v.j. 10 percent) op de gewone aandelen. Een derde gedeelte van deze aandelen deelt voor J4 gedeelte in dit dividend. De „Bijenkorf" en de HEMA hebben in het verslagjaar hun deel gehad van de al gemeen gestegen welvaart. De goederen voorziening werd rijker en meer gevari eerd, zo zegt het verslag. De koopkracht bleef stijgen. De kooplust nam toe. Hogere omzetten resulteerden hieruit. Een stijging van het loonpeil betekent voor een arbeidsintensieve bedrijfstak als de detailhandel verhoging van de voor naamste kostenfactor. Het verslag zegt, dat slechts wanneer de verhouding tussen de kosten en de omzetresullaten redelijk blijft, bevredigende uitkomsten mogen worden verwacht. De beide onder nemingen hebben in 1956 bij hun streven terzake succes geboekt. Een conservatief financieel beleid heeft het bestuur de middelen verschaft die het behoefde om de positie in Rotterdam te herwinnen. Men vertrouwt met de opening van het nieuwe gebouw aldaar dit doel te hebben bereikt. Het is uiteraard moeilijk in het licht van de huidige politieke en economische on zekerheden in de wereld de vooruitzichten voor het bedrijf in de naaste toekomst te beoordelen, aldus het verslag. In het cen trum der belangstelling staan de consump tieve bestedingen, die in de huidige fase voor het merendeel uit het arbeidsin komen geschieden. Het prijsstabilisatie- beleid vereist in zijn toepassing grote be dachtzaamheid. De n.v. Vereenigde Touwfabricken te Rotterdam boekte in 1956 een voordelig saldo ad f 954.255 (v.j. f 806.151), waaruit 12 percent dividend wordt voorgesteld (v.j. 10 percent). De afzet in het binnen land cn op de buitenlandse markten was, zowel naar hoeveelheid als in geldswaar de, belangrijk hoger dan in het vooraf gaande jaar. De lonen en kosten zijn in het afgelopen jaar opnieuw sterk gestegen. Dat de ven nootschap niettemin een resultaat heeft kunnen bereiken dat gunstiger is dan in de voorafgaande jaren is eensdeels te danken aan de omstandigheid dat de aanzienlijk verhoogde omzet, evenals de in het buiten land behaalde prijzen, de gevolgen van de stijging der produktiekosten hebben kun nen opvangen; anderdeels aan het feit dat het bedrag aan „interest en dividenden" ruim f 221.000 hoger is geweest dan een jaar tevoren, hoofdzakelijk ten gevolge van het dividend ontvangen van een bui tenlandse dochteronderneming. In het eerste kwartaal van 1957 was de omzet in het binnenland andermaal gro ter dan die in de overeenkomstige periode van het voorafgaande jaar, terwijl de ex port vrij aanzienlijk geringer is. Het hier uit resulterende verschil is echter niet van dien aard, dat de achterstand niet in de verdere loop van het jaar zou kunnen worden ingehaald. Te zwaar. Dr. Aioert Schweitzer zal niet uit Lambarene naar Europa komen voor de begrafenis van zijn echtgenote, mevrouw Helène Schweitzer, die enkele dagen geleden in de ouderdom van 79 jaar in een ziekenhuis te Zlirich over leed. Met het oog op zijn hoge leeftijd wordt de reis voor dr. Schweitzer te zwaar geacht. Medeplichtigheid. De voormalige comman dant van het Duitse concentratiekamp Strutthoff bij Danzig, de S.S.-kolonel Paul Warner Hoppe, is te Bochum op beschuldiging van medeplichtigheid aan moord op honderden gevangenen tot negen jaar dwangarbeid veroor deeld. In 1955 was hij tot vijf jaar ver oordeeld, maar de openbare aanklager, die levenslang had geëist, was in hoger beroep gegaan. Reus. Uit Manilla wordt bericht, dat men op het eiland Luzon overblijfselen van een geraamte van een „reus"' heeft ge vonden. Deze „reus" moet meer dan 5 meter lang zijn geweest. Bij de beende ren vond men snijtanden van 7'/2 cm. lengte en 5 cm. breedte. Onderscheiding. Militairen van de Britse land-, zee- en luchtstrijdkrachten, die hebben deelgenomen aan de Brits- Franse actie tegen Egypte, en degenen die sinds 1 april 1955 op Cyprus heb ben gediend, za'. een onderscheidings teken worden toegekend, aldus is dins dag te Londen bekend gemaakt. Aandrijving. De Hamburgse minister voor Havenaangelegenheden, Ernst Plate, heeft Dinsdag op een congres voor de toepassing van kernenergie op schepen, dat in Hamburg wordt gehouden en door 400 geleerden wordt bijgewoond, verklaard dat 8 landen werken aan plannen voor de bouw van 26 door kernenergie aangedreven schepen. Uitroeien. De malaria-deskundige dr. Paul F. Russell heeft de Amerikaanse se naatscommissie voor buitenlandse be trekkingen verzocht ongeveer 23 mil joen dollar aan de hulp aan het buiten land toe te voegen als de eerste Ameri kaanse bijdrage aan een wereldomvat tend vijfjaren-plan ter bestrijding van de malaria. „Uitroeiing van malaria over de gehele wereld is thans binnen het bereik van de mens", zei dr. Rus sell, die zei dat er per jaar 200 miljoen mensen door malaria worden getroffen cn dat twee miljoen daaraan sterven. Los. Een radiografisch bestuurd projectiel, dat dinsdag van de luchtmachtbasis Edwards in de Amerikaanse staat Ca lifornia werd afgeschoten, is onbe stuurbaar geworden en in de woestijn neergestort. Er deden zich geen per soonlijke ongelukken voor. Mode. Het achtste internationale congres voor de mode is dinsdag te Moskou be gonnen. Het is voor de eerste maal, dat dit congres, waaraan alle communisti sche landen deelnemen, in de hoofd stad van de Sovjet-Unie wordt gehou den. Concurrentie. Alle bioscopen in Napels, bijna geruïneerd door de concurrentie van de televisie, hebben besloten om elke woensdag te sluiten. Een woord voerder van de bioscoop-eigenaars zei, dat het biscoopbezoek sinds januari 1956. toen de Italiaanse televisie radius tot de stad werd uitgebreid, met 42 percent is gedaald. Baard. Een Londense politieagent is ge schorst omdat hij bij zijn dienstvervul ling in Buckingham Palace zijn baard liet staan. Ter verdediging voerde hij vergeefs aan, dat er geen reglement is, dat baarden verbiedt. Onwetendheid. De eerste van twaalf lucht transporten van Hongaarse vluchtelin gen naar de V.S., die in juni zullen worden uitgevoerd, heeft dinsdag plaats gehad. Het vliegtuig bracht 55 Honga ren naar Amerika. De betrokken auto riteiten in Miinchen hebben namelijk geen opdracht gekregen, de transporten te staken, ondanks de geruchten uit Washington, dat de V.S. geen vluchte lingen meer opnemen. Aan de grenspost bij Zevenaar is de 35- jarige D. uit Emmen gearresteerd, die nog vijf jaar gevangenisstraf als politiek delin quent voor de boeg had. D. was in 1950 ontvlucht uit het voor malige concentratiekamp te Vught, dat destijds als gevangenis voor .politieke de linquenten werd gebruikt. Hij is toen naar het buitenland ontkomen. Dinsdag tracht te hij weer in Nederland terug te keren. Dank zij de waakzaamheid van de mare chaussee werd hij terstond herkend en gearresteerd. Hij is naar de strafgevange nis te 's-Hertogenbosch overgebracht. DE ENERGIE die dieren en mensen tot zich nemen, bestaat bijna uitsluitend uit gebonden chemisch arbeidsvermogen. Het is een soort brandstof in de vorm van voedsel, zoals eiwitten, vetten, koolhydra ten (suikers), die oxyderen, dus verbran den, en daardoor warmte vrijmaken. Nu kan al het gebeuren in een levend organisme op twee manieren worden be schouwd. Men kan om te be- ginnen met weegschaal en rea- geerbuisje nagaan, welke ver anderingen de stof heeft on- dergaan, maar daarnaast is het JuïïCrii£iG ook mogelijk het wisselspel der krachten in het organisme te bezien. Inplaats van de ma- terie-wisseling, wordt dan de energie-wisseling bestudeerd, waarbij het uiteraard van betekenis is, te weten hoe veel energie het organisme in gebonden chemisch arbeidsvermogen (voedsel) tot zich heeft genomen en hoeveel energie dat organisme produceert. Die energie-af gif te is een ingewikkelde geschiedenis, want er zijn tenminste drie vormen bekend, waarin de in maat uit drukbare energie het lichaam verlaat, t.w. warmte, werktuigkundige (spier)arbeid en gebonden scheikundig arbeidsvermogen. Onder dit laatste moeten we onder meer verstaan de afbraakprodukten die in het lichaam niet volledig geoxydeerd zijn en in het lichaam dus niet al die warmte hebben ontwikkeld, die zij in gebonden vorm bezaten. In de uitscheidingsproduk- ten die het lichaam verlaten komen dus nog vele stoffen voor die een zekere hoe veelheid latente warmte bevatten, waar van de calorische waarde te meten is met een instrument, dat bekend staat als de bom van Berthelot. De tweede belangrijke post aan de kant van de energie-uitgaven is natuurlijk de lichaamswarmte, die door straling, gelei ding, of verdamping aan de buitenlucht wordt afgestaan. De methode om vast te stellen, hoeveel warmte op deze drie ver schillende manieren het lichaam verlaat, wordt bij mensen gemeten in een soort kamertje met dubbele wanden, waartussen zich lucht bevindt. Al naar gelang de hoe- veelheid warmte die de proefpersoon in het kamertje afgeeft, zal deze lucht min of meer verwarmd worden, zodat zij uitzet. De overi gens goed gesloten ruimte tussen beide wanden wordt y daarom verbonden met een gevoelige manometer, die tevoren nauwkeurig is geijkt, waardoor slechts een kleine omrekening noodzake lijk is, om te weten hoeveel calorieën warm te de man in het kamertje - dat eigenlijk een caloriemeter is - heeft afgestaan. Wat nu de arbeid betreft, die de proef persoon verricht, hiervoor neemt men als maat gewoonlijk de kilogrammeter, dat is dus het arbeidsvermogen dat nodig is om een voorwerp van 1 kg één meter in de hoogte te tillenDeze kilogrammeter is ook weer heel gemakkelijk tot calorieën om te rekenen, wanneer men weet dat één calorie een vermogen van 427 kilogram- meter heeft. Alle energie die de proefper soon verbruikt kan zodoende gemeten wor den. Na dit'alles is het wellicht interessant te weten, dat een mens per etmaal vol doende warmte produceert om een gewicht van 1000 kg 1 km op te heffen! Daarover morgen. (Nadruk verboden) H. Pétillon

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 2