Moiotov cs. wilden Kroesjtsjev als „opportunist" uitbannen OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Poging om presidium te overdonderen mislukte HET WEER Schandaal" in Den Haag rond Aziatische griep ^'MORRIS 'êeforet/ot/óts/// Centraal Comité liet zich niet passeren Leidse hoogleraar prof. J. Mulder buiten zijn boekje gegaan Cairo krijgt Russische atoomcentrale Tekort aan flesjes voor verfrissende dranken Wisselend bewolkt Tweeduizend slachtoffers van aardschok geborgen Het woord is aan 55 V erkeersongehikken DIT JAAR: 573 DODEN j Acht doden in het verkeer 71e JAARGANG No 303 MAANDAG 8 JULI 1957 302e JAARGANG No 151 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman ROME, (Reuter). De vier afge zette Russische leiders hebben twee weken voor hun eigen val een drieste poging gedaan om Kroesjtsjev aan de kant te zetten, meldt de Moskouse correspondent van het Italiaanse com munistische blad „Unita". Op 17 of 18 juni, aldus de corres pondent, hebben Moiotov en Malen- kov een spoedvergadering van het partijpresidium geëist om de rede voeringen te bespreken, die ter gele genheid van het 250-jarig bestaan van Leningrad zouden worden gehouden. Volgens de correspondent werd de vergadering van het presidium ge houden bij afwezigheid van drie leden. Direct na aanvang van de vergade ring deden Moiotov en twee andere leiders een grootscheepse aanval op Kroesjtsjev en bestempelden zijn po litiek als opportunistisch en liggende in de lijn van (wijlen) Trotzky. Zij eisten een wijziging in het partij- seèretariaat en overhandigden de aan wezigen een van tevoren opgemaakte lijst van kandidaten. De correspondent voegde hieraan toe, dat de aanval hoewel er in het verleden nogal wat meningsverschil len tussen de leden van de „tegen de partij gerichte groep" hadden bestaan met volledige overeenstemming werd gedaan. Waarschijnlijk van hun succes overtuigd door van te voren gedane peilingen, eisten zij onmiddellijk stemming. Zij rekenden op een meerderheid, omdat drie leden van het presidium afwezig waren. De eerste strijd was er daarom op gericht te belet ten, dat er werd gestemd vóórdat het presidium voltallig was, aldus de corres pondent van het Italiaanse blad. „Uit het gedrag van de aanvallers en de volkomen overeenstemming, waarmee zij handelden, bleek, dat zij hun plan van te voren hadden uitgemaakt". En zelfs toen de drie afwezige leden in grote haast naar Moskou terugkeerden, volhardden zij in hun eisen. De aanhangers van Kroesjtsjev betoog den toen, dat het vraagstuk slechts kon worden opgelost door het-Centrale Comité, aldus de correspondent, "ierop ant woordden de „tegen de partij gerichte" leiders, dat zij niet bang waren voor het Centrale Comité. De methode Niettemin eisten zij een directe beslis sing van het presidium en wilden zij, dat deze onmiddellijk via pers en radio be kend werd gemaakt. Ook eisten zij, dat Sjepilov de vroegere minister van Bui tenlandse Zaken, de opdracht kreeg een politieke verklaring op te stellen, die aan de bekendmaking door pers en radio toe- LONDEN, 6 JULI (UP) In een Ara bische uitzending heeft radio Moskou ver klaard dat in Cairo het eerste atoom krachtstation, een elektrische centrale, door Russische geleerden in samenwer king met Egyptische collega's wordt ge bouwd. Volgens radio Moskou is het werk aan dit project al in zijn laatste stadium. Wanneer de centrale gereed is zal deze „aan Egyptische atoomgeleerden worden overgedragen". Met ingang van vandaag kunnen de hotel-, café- en restaurant-directies geen grotere bestellingen verfrissende dranken doen dan normaal. Deze distributie is niet zozeer het gevolg van een gebrek aan bier en limonade, maar vooral van een tekort aan flessen. Miljoenen flessen bevinden zich onder de afnemers en de flessenfabrieken, die dag en nacht op volle kracht werken, kun nen de vraag niet meer aan. Gedurende de afgelopen weken zijn naar schatting per dag een half miljoen flesjes in Den Haag in omloop gebracht, een rekord, want normaal haalt men deze omzet in een week. VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van maandagavond tot dinsdagavond, opgemaakt om 11.15 uur: Wisselend bewolkt en op de meeste plaatsen droog weer. Zwakke tot matige westelijke 3 wind. Weinig verandering in j temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. XXXXo. .yxxjDCCOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOOOCOOtOCOOOCOOOOCCO gevoegd moest worden. Zy drongen er op aan, dat het Centrale Comité pas byeen zou worden geroepen, nadat het besluit van het Presidium bekend zou zyn ge maakt. Minstens drie dagen lang werd over dit punt gestreden. De correspondent vervolgde: „Maar het nieuws van het uiterst belangrijke debat was inmiddels zeer snel verspreid onder die leden van het Centrale Comité, die hun vaste woonplaats in Moskou hebben. Reeds 18 leden van dit hoogste partij col lege presenteerden zich voor de deuren van de kamer, waar het presidium bijeen was en vroegen om toegelaten te worden en ingelicht over hetgeen voorviel", aldus de correspondent. Maar de vier wilden dit verzoek niet inwilligen. Eén van hen vermoedelijk Kaganowitsj ging zó ver dat hij sprak over druk op het presidium. Een andere, tegen de partij gerichte leider werd woedend en zei, dat uit dit verzoek een gebrek aan vertrouwen in het presidium bleek. Er vielen toen enkele woorden, waaruit volgens de correspon dent een wezenlijke minachting voor het Centrale Comité als zodanig bleek. De aanhangers van Kroesjtsjev ant woordden hierop, dat het Presidium ver antwoordelijk is tegenover het Centrale Comité en niet omgekeerd, aldus de cor respondent. Zij, die buiten de deur wacht ten om toegelaten te worden, verklaarden, dat zij inzake de gevolgde ïölitieke lijn verantwoordelijk waren aan de partij en dat zij daarom niet afzijdig konden gehou den worden van de te nemen besluiten. Zij eisten daarop onmiddellijke bijeenroeping van het Centrale Comité. Het enige, wat hun op die dag werd toegestaan was «en kort onderhoud met enkele leden van het presidium. De volgende dag echter, ter wijl het presidium nog steeds vergaderde, arriveerden er leden van het Centrale Comité, die in de provincies woonachtig zijn. Zij allen waren vastbesloten aan te dringen op het onmiddellijk bijeenroeoen van het voltallige Centrale Comité. Alleen al op deze dag kwamen 107 leden van het Centrale Comité bijeen. De correspondent vervolgde: „Geolaatst tegenover deze demonstratie moesten de vier nadat zij nogmaals getracht had den uitstel van de vergadering van het Centrale Comité te verkrijgen tenslotte berusten in een debat, te houden in tegen woordigheid van alle partijvertegenwoor digers. Zo kwam het Centrale Comité de vol gende dag 22 juni bijeen. Zoals immer waren op deze vergadering zowel leden als kandidaat-leden tegenwoordig, alsmede de leden van de centrale commis sie van toezicht. „Er was geen vastgestel de agenda, er zou slechts een onderzoek worden gedaan naar de strijd, die in de boezem van het presidium was gehouden", aldus de correspondent. De nederlaag Hierna deed kameraad Soeslov de aan wezigen mededeling van de feiten. Voor zover bekend, spraken de vier toen achter elkaar. Zij legden hun eisen voor inzake een wijziging in de leiding van partij en regering en van de politiek. Op dat ogen blik waren de vier nog steeds r de aan val, maar weldra drong het besef van hun volkomen isolatie tot hen door. Tijdens de 7 of 8 dagen dat de vergade ringen duurden, sprak de grootste meer derheid van de 225 leden, die het woord hadden gevraagd. Anderen overhandigden hun geschreven redevoeringen om ze in de notulen te laten opnemen. „Er was er niet een bij, die de vier steunde", aldus de correspondent. De vier Kaganowitsj, Moiotov, Malenkov en Sjepilov begonnen toen de, aftocht te blazen. „Maar het Centrale Comité was niet tevreden met deze terugtocht en eiste dat de vier volledig ontmaskerd zouden worden. En nu waren het de vertegen woordigers van de partij, die de rol van beschuldigers op zich namen", aldus de correspondent. Tijdens zeilwedstrijden op het IJsel- meer ontstond een aanvaring waarbij een der boten, een boeier, zware averij opliep en bijna zonk. Met man en macht werd het vaartuig boven water gehouden, tot het door een reddingboot van de N.Z.H.R.Maan de grond kon worden gesleept. Foto: de boeier in zijn benarde positie. In Noord-Perzië waren zondag reeds 1969 lichamen geborgen van mensen die omgekomen zijn bij de aardbeving van de vorige week. Men neemt aan dat het dodental zeker tot 2500 zal stijgen. Ebner-Eschenbach: Wie een ziener is, behoeft geen waar nemer te zijn. (Van onze parlementaire redacteur) Met de publikaties over wat men noemt de „Aziatische griep" in ons land is het in meer dan één opzicht een vreemd geval. In de eerste plaats blijkt nu wel heel duidelijk, dat op volkomen onverantwoordelijke en onverantwoorde wijze inlichtingen verstrekt zijn aan de Wereldgezondheidsorganisatie (W.H.O.) te Genève, die de indruk zouden doen postvatten, alsof er hier werkelijk een Aziatische griepepidemie heerst, terwij] dit zeer bepaald niet het geval is. Mij blijkt, dat voor deze onjuiste voorlichting van genoemde organisatie, welke laatste thans gelukkig tot een rechtzetting van haar aanvankelijke, verkeerde bericht is overgegaan, aansprakelijk geacht kan worden prof. dr. J. Mulder te Leiden. Deze hoogleraar is ontegenzeggelijk een bijzonder knappe bacterioloog, ja misschien wel de bij uitstek deskundige op dit gebied in Nederland en zelfs ver buiten onze grenzen. Niettemin moet helaas worden geconstateerd dat hij, uit een organisato risch oogpunt bezien, uit de band gesprongen is. Wat toch is het geval? Te Leiden is ge vestigd het Nederlandse Centrum van de Wereldgezondheidsorganisatie, welk cen trum onder de verantwoordelijke leiding staat van professor dr J. D. Verlinde, die daarbij de assistentie - let wel: de assis tentie - heeft van prof. Mulder. Nu is laatstgenoemde er onlangs toe overgegaan, zijn eigen visie op wat er met de Aziatische griep in Nederland gaande zou zijn, als berichten van het Nederlandse centrum aan de Wereldgezondheidsorganisatie te doen toekomen, zonder dat prof. Verlin de, als verantwoordelijk leider van het centrum, hieromtrent tevoren zelfs maar was verwittigd, laat staan, dat deze met de verzending van die berichten akkoord zou zijn gegaan. Het kan wel zijn, dat achteraf prof. Mul der aan prof. Verlinde heeft meegedeeld, wat hij had gedaan, doch dit neemt niet weg, dat de eerstgenoemde hoogleraar vol komen op zijn eigen houtje tewerk was gegaan en ook dat, begrijpelijkerwijze, prof. Verlinde over deze gang van zaken in hoge mate verontwaardigd is. Gelukkig is er thans zorg voor gedragen, DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S Een Haarlemse fotograaf liet zaterdag avond tijdens het onweer de lens van zijn camera gedurende twintig mimiten op het uitspansel gericht staan. Het resultaat, de door de bliksemschichten tegen het zwerk afgetekende arabesken, vormde een boeiend schouwspel dat men hierbij aantreft. de Wereldgezondheidsorganisatie te Genève op minder sensationele, doch juistere wijze voor te lichten en heeft deze, dankzij die betere voorlichting, nu een verbeterd be richt over de situatie in Nederland het licht doen zien. Jammer genoeg moet ik aan het boven staande nog toevoegen, dat ook in ander opzicht prof. Mulder zijn boekje te buiten is gegaan. Hij maakt deel uit van de dooi de minister van Sociale Zaken indertijd in gestelde Bacteriologische Studiecommissie. In die commissie is uiteraard vaak over het vraagstuk der Aziatische griep gesproken. Besprekingen van die commissie dragen een vertrouwelijk karakter. Niettemin heeft prof. Mulder de vrijheid genomen, een landelijk dagblad een en ander te ver tellen over wat er in de commissie zoal gezegd zou zijn. En daarbij heeft, hij dan nog, naar ik nu van welingelichte zijde ver neem, de zaken voor een deel nog verkeerd voorgesteld ook. Prof. Mulder, die met de conclusies van de commissie akkoord was gegaan, heeft deze in bedoeld dagblad op onjuiste wijze weergegeven, wat er wer kelijk in de commissie is gezegd. Maar bovendien had hij niets van dit alles mogen doen op grond van het bovengestelde ver trouwelijke karakter van de besprekingen die in de commissie plaatsgevonden hadden. Naar ik verneem, is van bevoegde zijde aan prof. Mulder in duidelijke taal kenbaar gemaakt, dat hij zich in den vervolge aan de spelregels zal hebben te houden, wil hij als lid van de commissie gehandhaafd blijven. Geen epidemie in Nederland In het „verbeterde bericht" van de Wereldgezondheidsorganisatie, waarvan hierboven sprake is, zegt het hoofdbureau van deze organisatie te Genève het vol- gende: „Verdere berichten uit Nederland wijzen thans uit, dat er in dat land verspreide centra van milde influenza in enkele steden zijn en dat „De Nederlandse medische autoriteiten verklaren, geen aanduidingen te zien voor een zich snel uitbreidende epidemie." Deze nieuwe verklaring is volgens United Press het gevolg van een verzoek van de directeur-generaal van de Volks gezondheid in Nederland, prof. dr. Munten dam, waarin deze de W.H.O. verzocht haar eerste verklaring (waarin sprake was van epidemisch-voorkomende Aziatische griep) I in te trekken. On-officieel heeft een woordvoerder van de W.H.O. zaterdag gezegd dat het „eigen lijk weinig verschil maakt of men nu van verspreide haarden spreekt of van een epidemie: „Het is," zo zei hij, „duidelijk, dat de Aziatische Griep zich in Nederland een bruggehoofd voor Europa heeft gewonnen Maar inderdaad is het moeilijk te ver klaren of dit zal uitgroeien tot een zich snel uitbreidende epidemie, of dat de aan tasting beperkt zal blijven tot enkele ver spreide ziektehaarden." Tengevolge van verkeersonge- lukken in ons land zijn in 1957 om het leven gekomen 578 personen, van wie 116 kinderen. Zaterdagmorgen heeft op de Weeresteïn- straat te H i 11 e g o m een aanrijding plaats gehad met dodelijke afloop. De 77-jarige H. G. uit Haarlem wilde met zijn rijwiel aan de hand de straat oversteken. Een auto uit de richting Haarlem liet hij pas seren, maar hij lette niet op een tweede wagen uit dezelfde richting Deze auto, bestuurd door de heer J. G. eveneens uit Haarlem afkomstig, reed de 77-jarige man aan, hoewel de bestuurder nog krachtig remde. De man werd tegen de grond ge smakt en enige meter meegesleurd. Dr Wijkmans. die eerste hulp verleende liet het slachtoffer naar de Mariastichting brengen, waar hij is overleden. De auto van de heer G. reed door een stenen muur in een der voortuinen. De heer G werd niet gewond. De 48-jarige weduwe Van der Wal uit Frieschepalen (gemeente Opsterland) die een bromfiets bereed op de Rijksweg tus sen Drachten en Beetsterzwaag voor het „Witte Huis", is door een bus van de N.T.M. aangereden en gedood Zij laat drie kinderen achter. Op het rijwielpad langs de Rijksstraat weg ter hoogte van de Haagse Schouw onder Voorschoten, kwam de 50- jarige bromfietsberijder J. L. uit Rotter dam in botsing met een wielrijdster. De man viel en kreeg een schedelbasisfrac- tuur. Kort na de aanrijding is hij aan zijn verwondingen overleden. Op de Leeuwarderweg in Amster- d a m-Noord is de 26-jarige C. van der Horst uit Enkhuizen toen hij per bromfiets met op de duo zijn verloofde de wee over stak, door een met grote snelheid nade rende vrachtauto aangereden. De brom fietsberijder is op weg naar het Wil hel- mina-gasthuis aan zijn zware verwon dingen bezweken. De duopassagiere werd licht gewond. Het zevenjarig zoontje van de familie Luijks uit Halsteren is in de dorps straat van zijn gemeente bij een aanrijding om het leven gekomen Het jongetje, dat op de fiets boodschappen was gaan doen voor zijn moeder passeerde een melkboer en werd gegrepen door een uit tegengestelde richting komende bestelauto. De 60-jarige fietser J. Michels uit Tilburg is op de Dongenseweg te Tilburg waar schijnlijk in aanraking gekomen met de aanhangwagen van een passerende vracht auto. Het slachtoffer overleed vrijwel on middellijk na het ongeluk. Toen de brandweer van Oegstgeest na een brandmelding met spoed en onder geloei van de sirene de garage verliet, vond er een ernstig ongeluk plaats. Op de Rhyn- geesterstraatweg, waar de auto de garage verliet, waren enkele kinderen die gevaar lijk dicht bij de uitrit liepen. Dit werd noodlottig voor de achtjarige jongen M de Bruin, die bekneld raakte tussen muur en brandweerauto. Tijdens het vervoer naar het Academisch Ziekenhuis te Leiden is de jongen overleden. In het Sophia-ziekenhuis te Zwolle is de 21-jarige ongehuwde H. Zielhuis overle den aan verwondingen, die hij donderdag bij een botsing te Zwolle had opgelopen. ADVERTENTIE BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162 STURKA SHORTS IN KLEUREN Er zit behalve de politieke ook een be langrijke psychologische kant aan de jong ste „zuivering" van het communistische partij-bestuur in de Sovjet-Unie. En dat psychologische aspect stelt de buiten wereld al evenzeer voor problemen als de politieke kant van de paleis-revolutie. Bij vorige „zuiveringen" van deze aard heeft men na verloop van tijd uit de ont wikkeling der binnen- of buitenlandse Sovjet-politiek altijd wel kunnen opma ken, wat de voornaamste geschilpunten bij het conflict onder de partijleiders wa ren geweest. Maar het psychologische pro bleem, dat er toen althans voor niet- communisten en misschien zelfs wel voor communisten in het buitenland óók was, is altijd onopgelost gebleven. Zo kort en eenvoudig mogelijk samen gevat, komt dat probleem hierop neer: hoe is het mogelijk dat een communistische partij- en regeringsleider jarenlang door zijn mede-leiders, door duizenden sprekers op vergaderingen en door de gehele pers van zijn land op meer dan uitbundige wijze geprezen wordt en vlak daarna door diezelfde leiders, sprekers en pers organen wordt uitgemaakt voor samen zweerder, landverrader, saboteur, intri gant en niets-kunner zonder dat het publiek alle geloof en vertrouwen in die leiders, die sprekers en die pers-organen verliest en het hele regime tenslotte aan dat wantrouwen te gronde gaat? Het klassieke voorbeeld van dit eerst opgehemeld en daarna verguisd worden heeft Stalin geleverd; de man die bij zijn leven als een half-god was vereerd, bleek later met allerlei menselijke en zelfs on menselijke eigenschappen behept te zijn geweest. Dezelfde dagbladen, waarin de Russische burger tientallen jaren niets dan de meest hoogdravende lofuitingen op Stalin had kunnen lezen, vertelden hem op zekere dag plotseling, dat er aan die Stalin toch maar heel weinig gedeugd had. En niemand voor zover wij weten zegde zijn abonnement op. Niemand voor zover ons bekend vroeg op partij vergaderingen, of het Russische volk al die jaren dan maar wat op de mouw was gespeld. Maar ja, Stalin was dood en het voor de hand liggende excuus zou toch zijn geweest, dat men onder Stalin's schrikbewind niet anders had gekund. Maar sindsdien is er, volgens Kroesjt sjev, geen schrikbewind meer. En nu hoort de Russische burger dat Moiotov, de grote man die meer dan ee; kwart eeuw tot de top-leiders van de Sovjet-Unie heeft behoord, de machtige kameraad die tot heel kort geleden mèt Kroesjtsjev sa men over het wel en wee van het uitge strekte Sovjet-rijk besliste en die voor zijn werk bij talloze gelegenheden was geëerd, gevierd en geprezen, dat die man eigenlijk een vijand van het vaderland, een samenzweerder tegen de Sovjet-Unie, een tegenstander van elke behoorlijke buitenlandse politiek was. In de Pravda, die voor een gewone Russische werkman niet in de eerste plaats een koers-bepalend partij-orgaan maar eenvoudig „zijn krant" is, wordt aan dezelfde Moiotov, over wie tevoren nooit een slecht woord was ge zegd, opeens niets meer heel gelaten. Kaganowitsj is in de ogen van een gene ratie van Sovjet-burgers de held van het spoorwegwezen geweest. Maar nu beschul digt het regeringsblad Isvestia hem ervan, als leider van het transportsysteem „in ernstige mate nalatig" te zijn geweest en het voegt daarbij dat „de rol van Kaga nowitsj bij de ontwikkeling van het spoor wegverkeer in hoge mate overdreven" is geweest. Overdreven door wie? Overdre ven moet elke Isvestia-lezer met een greintje verstand opmerken door Is vestia zelf, en alle andere bladen! Hoe kan het Sovjet-publiek dit alles slikken? Dat het dit slikt, staat nagenoeg vast, want de overgebleven leiders in het Kremlin, met Kroesjtsjev voorop, zijn on getwijfeld intelligent genoeg om te weten hoe ver zij kunnen gaan in het manipu leren van de openbare mening. Misschien denken wij te westers en kunnen we ons daardoor niet voorstellen, dat een gemid deld burger met een gemiddeld verstand een plotseling rechtsomkeert ten aanzien van een aantal leidende politieke figuren in zijn land zo-maar néémt, zonder te con cluderen dat hij óf bedot wordt, óf jarenlang bedot is en dat juist degenen, die hem bedot hebben, nog altijd aan de macht zijn. Als wij nuchtere Hollanders zouden ho ren, dat al het goeds dat jarenlang over een bepaalde minister was gepubliceerd, helemaal niet waar was, zou onze woede vermoedelijk pas in de tweede plaats die minister betreffen, maar in de eerste plaats de pers die ons had misleid en de sprekers, die ons maar wat hadden wijs gemaakt. In Rusland schijnt dat anders te zijn. Want als het in Rusland niet anders is, heeft Kroesjtsjev zijn eigen weg naar de afgrond gebaand. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1