Veel bezwaren tegen blokkering OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Grote reserve, vooral ten aanzien van landbouw, jegens de Euromarkt Selwyn Lloyd is terughoudend met mededelingen over Oman Eerste Kamer bespreekt huurverhoging Prof. Molenaar (V. V.D.) deed een scherpe aanval op het kabinet ee iviurvrvio Mjoret/ot/Dis/} Washington wordt nauwkeurig op de hoogte gehouden van Britse acties Geteisterd Java Overleg over IJtunnel PKI veruit meerdere op Midden-Java Weinig verandering „Geen binding" Algemeen Orgaan Voedselvoorziening V erkeer songelukken DIT JAAR: 649 DODEN Drie doden in het verkeer Vorstelijk paar en twee prinsessen naar Londen Het woord is aan 72e JAARGANG No 12 WOENSDAG 24 JULI 1957 302e JAARGANG No 165 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman De Eerste Kamer, die gisteren met de behandeling van de huurwetten begon, blijkt nogal wat bezwaren te hebben tegen de blokkering van de helft van de huurverhoging en tegen het feit, dat de verhoging ook zal gelden voor ongeveer 250.000 na de oorlog gebouwde woningen. Hoewel de oppositie tegen de blokkering groter is dan in de Tweede Kamer, moet de kans op verwerping niet groot worden geacht, daar de P.v.d.A.-senatoren en het grootste deel van de K.V.P.-fractie zich achter het voorstel heeft geschaard. Prof. Molenaar van de V.V.D. deed een scherpe aanval op het kabinet en noemde het complex van huurvoorstellen een uitdrukking van machteloosheid. „Is het ogenblik niet gekomen", zo zei hij, „dat het de plicht is van de Eerste Kamer haar passieve rol te laten varen en een verandering te forceren?" Dinsdag is op het ministerie van Verkeer en Waterstaat een bespreking gehouden over het Amsterdamse IJtunnelplan. Aan deze bespreking werd van rijkswege deelgenomen door de minister van Verkeer en Waterstaat, mr. J. Algera, de secretaris-generaal van diens ministerie, mr. A. H. C. Gieben, de directeur-generaal van de rijkswaterstaat, ir. A. G. Maris, de hoofdingenieur-directeur van de rijkwaterstaat, ir. M. Ie Cosqumo de Bussy, de hoofdingenieur-directeur van de Directie Sluizen en Stuwen, ir. A. Eggink, en de hoofdingenieur H. C. Wentink, eveneens van de Directie Sluizen en Stuwen. De Amsterdamse delegatie bestond uit mr. A. de Roos, waarnemend burgemeester, mr. G. van 't Hul, wethouder voor Publieke Werken, ir. A. van Walraven, directeur Pu blieke Werken, ir. P. P. Bijlaard, stads ingenieur Publieke Werken, ir. B. Jansen, hoofd van de afdeling tunnelbouw van Pu- ADVERTENTIE BARTELJORISSTR HAARLEM TEL' 13439 FERD. BOLSTR, 48 A' DAM TEL. 717162 TWEKA LASTEX BADKLEDING DJAKARTA (U.P.) De uitslagen van de verkiezingen voor de provinciale- en gemeenteraden op Midden-Java zijn nog niet compleet, maar de nog te wachten cij fers kunnen niets meer afdoen van de op merkelijke communistische stembus-over winning, die reeds bleek uit de laatste op gaven. Volgens deze hebben de communis ten in de verkiezingen voor de provinciale raad tot dusver 1.224.000 stemmen gehaald. De P.N.I. komt met 613.777 stemmen op de tweede plaats. Daarna volgen de Nahdatal Ulama en de Masjumi. Bovendien hebben de communisten op het ogenblik de leiding in de verkiezingen voor 14 van de 18 plaatselijke raden in deze provincie. In sommige districten kre gen de communistische kandidaten meer stemmen dan alle andere partijen tezamen. Hoewel de communistische successen niet geheel onverwacht komen, was men verrast door de vele stemmen, die de com munisten in de landelijke districten be haalden. In het district Djakarta zijn de commu nisten de vorige maand bij de verkie zingen weliswaar vooruitgegaan, doch de Masiumi wist hier de meerderheid t.e be houden. Men verwacht een soortgelijke ontwikkeling in het vierde district van Java, West-Java, waar pas later in het jaar gestemd zal worden. (ANP) Madioen, de stad in Oost-.Tava, waar negen jaar geleden het sein werd ge geven voor een gewapende communis tische opstand, is thans het centrum van de verkiezingscampagnes van de verschil lende politieke partijen met het oog op de naderende provinciale verkiezingen in Oost-Ja va. De secretaris-generaal van de communis tisch partij, D. H. Aidit, heeft, daar reeds het woord gevoerd voor een massale bij eenkomst. Vandaag wordt ook de voor zitter van de Masjumi in Madioen ver wacht en hij zal vanavond een grote ver gadering toespreken. COOT'YvvYv%Dr/vvyvYYVv^r^/vvv X. VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van woensdagavond tot donderdagavond, opgemaakt om 11.15 uur: Vrij veel bewolking, maar geen regen van betekenis. Zwakke tot matige wind tussen west en noordwest. Weinig verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. zzxoccoo2c«axoooooocooooooooooooocooo cccococcocco DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S Minister Algera en Amsterdams loco burgemeester wethouder De Roos (links). blieke Werken en H. J. Nipperus, chef van de afdeling Publieke Werken ter gemeente secretarie. Besproken is op welke wijze het technisch overleg inzake het IJtunnelproject zal ge schieden. Besloten werd het overleg te doen voeren enerzijds door ir. Eggink namens de rijkswaterstaat, anderzijds door ir, Jansen namens Publieke Werken, beiden bijgestaan door daarvoor in aanmerking komende mede werkers. Dit overleg zal geschieden onder leiding van de secretaris-generaal van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, die met de beide technische vertegenwoordigers een werkprogramma vaststelt en periodiek gedacht wordt één of tweemaal in de maand het verloop van het overleg be spreekt en registreert. Voorshands werd het niet nodig geacht een onpartijdige deskun dige als in de door de Tweede Kamer aange nomen mötie-Romme hedoeld is, in het over leg te betrekken. Het technische overieg zal in de eerste plaats een aantal ter vergade ring aangegeven punten omvatten. Het ligt in het voornemen met het overleg terstond te beginnen. Prof. Molenaar vroeg zich af, hoe het wetsontwerp betreffende de blokkering de Eerste Kamer heeft kunnen bereiken, hoe wel drie van de vier fracties in de Tweede Kamer er ernstige bezwaren tegen had den. Hij merkte op, dat het politieke over wegingen zijn geweest die de doorslag hebben gegeven en was van mening dat de Eerste Kamer vrij is van de morele binding aan afspraken die bij de kabinets formatie zijn gemaakt, een binding die prof. Molenaar op zichzelf verontrustend noemde. Hij vond het beter de wetsont werpen af te wijzen „dan jarenlang ver der te gaan op deze lijdensweg" Het be zwaar van een kabinetscrisis zag hij zeer wel in, maar, zo merkte hij op, als het ka binet in grote belangrijke kwesties niet verder komt dan een onaanvaardbaar compromis zoals nu, dan dient de Eerste Kamer haar stem tegen deze ongezonde ontwikkeling te verheffen. Overigens was hij van mening dat verwerping der huur voorstellen niet noodzakelijk tot een kabi netscrisis behoefde te leiden. „Zwakke stee" De heer Kraayvanger, die zei namens een deel van de K.V.P.-fractie te spreken, noemde het huurbeleid een zwakke stee in het beleid der na-oorlogse kabinetten. Hij vond de blokkering voor verbetering van woningen een gezonde gedachte, maar achtte de termijn van twaalf jaren te lang. Het is een onnodige dwang. HET ALGEMEEN ORGAAN voor de handel en met de handel verwante bedrijven op het gebied van landbouw, visserij en voedselvoorziening heeft een nota gericht aan de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, betrekking hebbende op de goedkeuring van het verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeen schap. Grote gevaren brengen volgens de nota, in het bijzonder voor de agrarische- en voedselvoorzieningshandel, de bijzondere bepalingen in de artikelen 38 tot en met 47 die op de landbouw betrekking hebben met zich mede. Het regime van minimum prijzen kan bijvoorbeeld voor landbouwprodukten vooral in de eerste periode van het inwerkingtreden van het verdrag een vrij willekeurige belemmering betekenen in de exportmogelijkheden. De recente ervaringen met Frankrijk zijn in dit opzicht weinig hoopvol. En andere grotere reserve bestaat ten aanzien van het afsluiten van overeenkomsten of contracten op lange termijn. Het gaat hierbij kennelijk om pro- dukten, waarvan in een of meer der zes lid-staten een overschot bestaat. Deze contracten op lange termijn bren gen twee gevaren met zich. namelijk: 1. een kunstmatige verschuiving van de han del met derde landen naar die tussen de zes onderling, met daaraan gepaard gaande hogere prijzen en voor de bestaande be hoefte minder geschikte kwaliteiten: b. het afsluiten van collectieve transacties, al of niet in de vorm van staatshandel, welke een fatale bedreiging vormen voor de indi viduele ondernemers in de handel. Wat de politieke en economische gevol gen van het verdrag betreft, meent het al gemeen orgaan, dat het. onjuist is om het zo te stellen, dat men ter wille van de po litieke belangen, die met het verdrag sa menhangen. bepaalde economische nadelen zou moeten accepteren. Alleen in zoverre deze economische samenwerking ook gun stige economische resultaten afwerpt, kan men verwachten, dat daarmede een grotere politieke toenadering gepaard zal gaan. Het onverhoopt niet-realiseren van de eco nomische resultaten, die met het verdrag worden beoogd, zal veeleer politieke moei lijkheden oproepen, dan dat het tot een grotere politieke samenwerking zou kun nen leiden. Buitentarief De belangrijkste vraag ten aanzien van het buitentarief is, welke invloed dit voor de Benelux gemiddeld belangrijk hogere tarief zal hebben op het handelsverkeer van Nederland. Tegenover het hogere bui tentarief staat de geleidelijke afschaffing van de tarieven tussen de zes landen. Voornamelijk voor de agrarische sector gaat deze afschaffing van tarieven gepaard met zoveel beperkende bepalingen (mini mum-prijzen, contracten op lange ter mijn en gemeenschappelijke regelingen), dat het zeer de vraag is of voor deze sec tor de twijfelachtige toeneming van de export naar de vijf partner-landen zal op wegen tegên de te verwachten verminde ring van de import uit en derhalve ook van de export naar derde landen. Vooral is dit twijfelachtig wanneer men bedenkt, dat en het buitentarief en de geleidelijke aanpassing in Nederland aan het kosten- peil in de partner-landen tot hogere kost prijzen en derhalve tot een moeilijker con currentiepositie aanleiding zullen geven. Uit dit alles kunnen volgens de nota de conclusies worden getrokken, dat a) het totstandkomen van de Euromarkt voor ons land aanleiding dient te zijn tot grote voorzichtigheid ten aanzien van de stij ging van het kostenpeil in Nederland, voorzover dit van ons land zelf afhangt; b. bij het totstandkomen van contracten op lange termijn en van een gemeenschappe lijk beleid ten aanzien van landbouwpro dukten voorkomen moet worden, dat dit te zeer gaat in een autarkische richting voor de Euromarkt; en c. gezien de grote be langen. die er voor Nederland liggen in zijn aandeel in he' wereldverkeer, het van primair belang is, dat het handelsverkeer met derde landen in en buiten Europa met daartoe in aanmerking komende middelen wordt gestimuleerd. De Nederlandse regering zal daarom in dit kader haar invloed in de organen van de gemeenschap moeten gebruiken om een verdere ontwikkeling in protectionistische of autarkische richting in de Euromarkt te voorkomen. Slechts in de mate, waarin de gemeenschap ook voor de landbouw wer kelijk tot een gemeenschap uit zal kunnen groeien, zal de Nederlandse landbouw daarvan op de lange duur profijt kunnen trekken. Tengevolge van verkeersonge lukken in ons land zijn in 1957 om het leven gekomen 649 personen, van wie 126 kinderen. De 8-jarige K. Hendriks uit Enschedé raakte, toen hij in de Marktstraat te En schedé wilde uitwijken, de fiets van een wielrijdster en kwam onder een juist pas serende vrachtauto. De jongen moet op slag dood zijn geweest. Te Sittard is de 37-jarige W. Jansens uit Rotterdam op zijn motor uit de bocht geraakt. Hij maakte een val, aan de ge volgen waarvan hij tijdens overbrenging naar een ziekenhuis overleed. Een 42-jarige motorrijder, die volgens de politie een snelheid van 80 a 90 km gehad moet hebben, is te Amsterdam met zijn motor tegen het Rembrandthuis in de Jodenbreestraat gereden. De man sloeg met zijn hoofd tegen een hek. In het Wil- helminagasthuis is hij later overleden. Er moet echter een offer worden ge bracht om een compromis mogelijk te ma ken Het opnieuw veroorzaken van een ka binetscrisis onder de huidige omstandighe den zou schadelijker zijn Dat deel van de fractie van de K.V.P., namens hetwelk de heer Kraayvanger sprak, was bereid het offer van het aanvaarden van dwang te brengen om de huurverhoging mogelijk te maken. Prof. H e 11 e m a (A.R.) noemde het een onjuiste gedachte ,dat de gelden voor de woningbouw moeten worden verkregen van de huiseigenaren. Men laat toch de boeren ook niet de Zuiderzeewerken financieren, omdat er een tekort aan landbouwgrond is? Hij was van mening, dat de blokkering geen enkele nuttige taak zal hebben, be halve de verbetering van de moeilijke kas- positie van het rijk. Naar zijn overtuiging zullen als gevolg van de wetsontwerpen de bedrijven hun prijzen moeten verhogen. Dat zij de verhoogde kosten zouden kun nen opvangen door een uitbreiding van de omzet noemde hij erg optimistisch. Motie Over de verhoging van de huren van na-oorlogse woningen zei prof. Hellema, dat in Amsterdam woningen, die in 1955 zün afgebouwd, 23 percent meer huur zul len moeten opbrengen. Er is geen sprake van, dat het verschil tussen de huren tus sen oude en nieuwe woningen zodoende kleiner zal worden. Bovendien wordt de last voor de bewoners te hoog. Hii hoopte, dat de ministers bereid zullen zijn de huur verhoging voor nieuwe woningen te her zien en kondigde een motie over deze kwestie aan. Zijn fractie had haar standpunt ten aan zien van de wetsvoorstellen gebaseerd op zakelijke overwegingen. Een kabinets crisis mag onder de huidige omstandig heden niet worden geriskeerd Daaruit mag echter niet voortvloeien, dat de zakelijke discussie met de regering uitgesloten is. al dus prof. Hellema. die verklaarde, dat de grootst mogelijke meerderheid van zijn fractie tegen de verhoging van 25 percent, tegen de blokkering en tegen de fiscale voorzieningen was en haar stem niet aan de wetsontwerpen zou geven. Mr. DeVosvanSteenwijk (V.V.D), die de huurverhoging met 25 percent op zichzelf niet te hoog achtte, had be zwaren tegen de blokkering. Er is zijns inziens geen enkele waarborg dat deze gelden voor woningverbetering gebruikt zullen worden. Hij vroeg zich af, of elke huurverhoging in de lonen moet worden gecompenseerd met alle inflatoire gevaren van dien. Mr. R e ij e r s (C.H.) achtte de blokke ring een toevoeging aan de huurverhoging uit politieke overwegingen en een inbreuk op het eigendomsrecht. Zijn fractie zou tegen de blokkering stemmen. Ook de heer Smits (St. Geref.) had bezwaar tegen de blokkering, „een gruwe lijk onrecht jegens een bepaalde groep van ons volk", zoals hij zei. De heer Regout, sprekende namens een deel van de K.V.P.-fractie, drong erop aan, de blokkering te verwerpen. Ook prof. De Groot (V.V.D.) ontwikkelde bezwa ren tegen de blokkering, waarvan hij allerlei onaangename juridische gevolgen voorzag. Mr. In 't Veld (P.v.d.A.) noemde het compromis inzake de blokkering een „uit vinding" van prof. Romme. De socialisten laten zich echter niet verder over de streep trekken, zei hij. Hij waarschuwde tegen het forceren van een kabinetscrisis. Ern stige bezwaren opperde mr. In 't Veld tegen de verhoging der huren van nieuwe woningen. De bewoners hebben hier aller minst op gerekend. Bovendien maakt men het verschil tussen oude en nieuwe wo ningen groter, terwijl juist naar meer evenwicht gestreefd dient te worden. Er zijn voorts nogal wat aanmerkingen gemaakt op de circulaire van minister Witte aan de gemeentebesturen, waarin maatregelen inzake de huurverhoging werden aangekondigd. Men vond dit verre van beleefd jegens de Eerste Kamer en de Kroon, die de wetsontwerpen nog moe ten goedkeuren. De Koningin, Prins Bernhard en de Prinsessen Beatrix en Irene zijn vanoch tend om half tien per vliegtuig van Soes- terberg naar Londen vertrokken voor een particulier bezoek van enige dagen. Het koninklijke gezelschan zal in Londen on der andere de ..Horse show" bijwonen. SCHILDER MAURICE STERNE IN AMERIKA OVERLEDEN Maurice Sterne, een vooraanstaande Amerikaanse schilder en beeldhouwer, is dinsdag op 79-jarige leeftijd te Mount Kisco in de staat New York overleden. Schilderijen van S'cerne hangen in bekende musea i.i de Verenigde Staten en Europa. LONDEN (UP) De Britse minister van ring in het bijzonder te uiten. Hij voegde Buitenlandse Zaken Selwyn Lloyd heeft in het Lagerhuis verklaard dat de comman danten der Britse troepen in Oman zijn gemachtigd „alle noodzakelijke maatrege len" te nemen om de sultan van Oman en Muscat in zijn strijd tegen de opstandelin gen te steunen. Minister Lloyd zei weinig te kunnen mededelen over het verloop van de strijd, doch dat „de militaire voorberei dingen, waarvan reeds melding is gemaakt, voortgang vinden". „Tot op heden heeft de luchtmacht, in opdracht van de sultan, pamfletten uitgeworpen en acties onder nomen tegen enkele forten, die door de opstandige stamleden zijn bezet." Van deze forten uit kunnen dt loyale en wei- felende stammen worden geïntimi deerd. Ik zou er de nadruk op willen leggen dat alleen acties tegen be paalde militaire doelen zijn toege staan", aldus Sel wyn Lloyd. De Labourafge- vaardigde Aneurin Bevan vroeg de minister of de wa pens der opstande lingen afkomstig zijn uit Saoedi- Arabië, en of de Britse regering de Verenigde Staten heeft verzocht stappen te nemen bij Saoedi-Arabië, indien de wapens inderdaad uit dit land komen. „Wij weten," zo antwoordde Selwyn Lloyd, „dat bepaalde wapens van 't buitenland uit zijn binnengesmokkeld, om dat de opstandelingen over moderne wapens bleken te beschikken. Wij weten niet waar deze wapens vandaan komen doch wij hebben bepaalde vermoedens. Wat betreft het uiten van beschuldigingen tegen een bepaald land, ben ik nog niet in een positie dergelijke aantijgingen uit te spreken." „Wij hebben de Verenigde Staten nauw keurig op de hoogte gehouden van de ont wikkelingen in Oman," aldus Selwyn Lloyd. Bevan vroeg of de Verenigde Staten presaie op de regering van Saoedi-Arabië willen uitoefenen en een verklaring afleg gen waarin geweld in deze kwestie wordt veroordeeld. Selwyn Lloyd zeide het in het tegenwoordige stadium niet raadzaam te achten beschuldigingen tegen enige rege- hier echter aan toe dat pogingen in het werk moeten worden gesteld „andere re geringen of personen te bewegen, de op standelingen niet langer wapens te ver strekken." De Labour-afgevaardigde, Arthur Hen derson zei dat, indien Saoedi-Arabië wa pens aan de opstandelingen verstrekt, dit een schending van het UNO-handvest zou zijn. „Indien dit het geval is, zou het dan niet wenselijk zijn UNO-waarnemers een onderzoek te laten instellen en hen rapport te laten uitbrengen," aldus Hender son. Lloyd antwoordde dat deze kwestie eerst met de bondgenoten dient te worden be sproken. Hij wenste echter niet verder op dit aspect van de zaak in te gaan. „Ik geloof niet dat het zenden van UNO-waar nemers veel zin zal hebben," aldus Selwyn Lloyd WASHINGTON (UP) Van officiële Amerikaanse zijde zijn berichten uit Lon den. als zouden de Verenigde Staten bereid zijn te bemiddelen in de strijd te Oman. met nadruk ontkend. Er wordt op gewezen dat koning Saoed tot op heden geen blijk van belangstelling heeft gegeven voor de strijd in het sulta naat. Saoedi-Arabië heeft nimmer aan spraken laten gelden op het gebied van Oman waar thans de strijd woedt. Door de persoon van de imam heeft Saoedi-Arabië echter wel bepaalde religieuze interessen, zo werd gezegd. Inayat Khan: Men wordt gemakkelijker een leraar dan een leerling. Java wordt op het ogenblik wel door rampen geteisterd. In Oost- en West-Java is enorme schade aangericht door over stromingen. waarbij tienduizenden mensen have en goed verloren en in uitgestrekte gebieden de te velde staande gewassen werden weggespeeld. Maar op de lange duur zal de schade van deze overstromings ramp voor het Javaanse volk waarschijn lijk toch nog minder ernstig zijn dan de schade, die de verkiezingsramp in Midden- Java heeft aangericht. Het is stellig niet overdreven, ook in dit laatste opzicht van een ramp te spreken. Volgens de thans bekende uitslagen zijn er op de communistische partij bij de ver kiezingen van verleden week in totaal on geveer evenveel stemmen uitgebracht als op haar drie voornaamste tegenstanders - de Nationalistische Partij. de Nahdatul Ulama en de Masjumi - bij elkaar. De communisten hebben daardoor met één slag de positie van grootste partij in Mid den-Java veroverd. Zij zullen het voor 't zeggen hebben in de meeste, zo niet alle provinciale, regionale en gemeentelijke bestuursorganen van dat gebied. Zij zullen daardoor hun invloed op het centrale be stuur in Djakarta kunnen versterken. En het psychologische effect van hun triomf in Midden-Java zal er ongetwijfeld toe bij dragen. dat zij eveneens ^en grote over winning zullen behalen bij de verkiezingen van de volgende week in Oost-Java. Als zij ook daar de leiding, en misschien zelfs de absolute meerderheid, weten te veroveren, zal dat - ook als West-Java voorlopig nog een bolwerk van de Masjumi blijft - tot gevolg hebben, dat twee-derde van Java praktisch in communistische han den zal zijn. En Java zelf omvat twee-derde van de bevolking van Indonesië. Als men zich verdiept in de oorzaken, waaraan deze rampzalige ontwikkeling vermoedelijk moet worden toegeschreven, gaan de gedachten in de eerste plaats naar het voortdurende flirten van President Sukarno met de communistische partij en met communistische ideeën. Men moet wel aannemen, dat Sukarno nooit de voorop gezette bedoeling heeft gehad, het commu nisme aan de macht te helpen, maar hij heeft nooit een geheim gemaakt van zijn bewondering voor sommige aspecten van het communisme en in zijn eigen opvattin gen van wat voor Indonesië wel de meest gewenste regeringsvorm zou zijn. was van die bewondering wel het een en ander terug te vinden. Dit, en ook het aandringen van Sukarno op communistische deelne ming aan de regering, heeft het aanzien en de populariteit van de communistische par tij ongetwijfeld verhoogd. Al heeft Sukarno de huidige ontwikkeling dan waarschijnlijk niet gewild, hij zal een groot deel van de verantwoordelijkheid ervoor dus niet van zich af kunnen schuiven. Een andere oorzaak van de communis tische overwinning is, zonder enige twijfel, het feit dat de communisten de beschikking hadden over wat betrouwbare waarnemers „onuitputtelijke bronnen van inkomsten" hebben genoemd. In Indonesië zelf waren er voor de K.P.I. stellig niet zulke bronnen te vinden, zodat de veronderstelling onver mijdelijk is. dat de communistische ver kiezingscampagne van buiten af is gefinan cierd. Bedenkt men daarbij, dat de andere grote partijen te kampen hadden met een nijpend gebrek aan de voor verkiezings propaganda nodige fondsen, en bedenkt men verder dat de communistische beloften van voorspoed en welvaart wel indruk moesten maken op een bevolking, die in zo grote - rmoede leeft als die van Mid den-Java. dan worden de oorzaken van het succes der K.P I. al duidelijker. Maar toch zou het effect van dit alles misschien minder groot zijn geweest, als de andere politieke partijen - en de rege ring zelf - zich in het jongste verleden niel aan zulke grove fouten hadden schuldig gemaakt. Als er niet zoveel corruptie schandalen waren voorgekomen (waarbij communisten, hetzij omdat zij niet de kans kregen, hetzij omdat het echte idealisten waren, nooit betrokken zijn geweest). Als er minder aandacht, tijd en geld was be steed aan politieke acties en demonstraties zoals die betreffende Westelijk Nieuw- Guinea en zoals de Bandung-conferentie, maar méér aan projecten die snel concrete resultaten tot heil van de bevolking zouden hebben opgeleverd, zoals het herstel en de weder-in-bedrijf-stelling van verwoeste fabrieken en plantages. Als men minder over de revolutie tegen het kolonialisme had nagepraat en zich meer had ingespan nen voor de verwezenlijking van de doel einden ervan. Als dit alles zou zijn gebeurd, zou het communisme - daarvan kan men zeker zijn - minder vat hebben gekregen op de bevolking van Midden-Java. En dan zou kunnen zijn voorkomen, wat nu, naar moet worden gevreesd, maar al te gemak kelijk tot een catastrofe kan leiden. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1