OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Geruchten over
revolutie in
militaire
Syrië
HET WEER
Indonesisch nationalisme deinst
terug voor front met Masjumi
Dit zou oorlogsverklaring
aan Sukarno betekenen
Reactorcentrum ontvouwt
een driejarenplan
Dictatuur zou zijn ingesteld onder de
Russischgezinde kolonel Serraj
Geen radicale koers
wijziging te wachten
Zwitserlands bergstromen overbelast
Gewonde hoofdconducteur
overleden
Afro-Aziaten wensen
N.-Guinea op agenda
Zeven doden in het verkeer
V er keer songelukken j
Dit jaar: 756 doden
De treinramp
Opklaringen
Het woord is aan
Prins Bernhard met
parlementsleden naar
Hoogovens
Energieke steun van
de regering
;2e JAARGANG No 33 ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1957 302e JAARGANG No 18ü
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie,
prukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
^dj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
iIliP-
föiisiii
V
JERUZALEM (UP) Volgens berichten, krijgen voor machinerieën, technische bij
die Israel bereiken, zou er een links-mili
tair dictatorschap in Syrië aan de macht
zijn gekomen onder de leiding van de chef
van de geheime dienst kolonel Eddin Ser
raj, die Russischgezind is. De weg voor het
dictatorschap zou geëffend zijn door het
ontslag van de staf-chef van het leger,
generaal Tewfik Nizameddin, die zich ver
zet had tegen de toenemende invloed van
de Russen over het Syrische leger. Onlangs
wees hij Serraj de functie van militair
attaché in Cairo toe, maar de Russisch
gezinde minister van Oorlog, Khaled Azim,
hield Serraj in het land. Volgens berichten
uit Arabische bron is Nizameddin vervan
gen door de linksgezinde kolonel Afif
Bizri. In Arabische kringen verwacht men
op grond van deze inlichtingen, dat de
militairen junta spoedig het aftreden van
president Sjoekri El Koewatli zal eisen ten
gunste van Khaled Azim, waarmee de
revolutie zou zyn voltooid.
DAMASCUS (UP) Minister Khaled
Azim heeft in een rede voor radio-Damas
cus verklaard dat Syrië en de Sovjet-Unie
„in beginsel" overeenstemming hebben be
reikt over een verdrag van bijstand en een
handelsverdrag. Ingevolge deze overeen-
stand en materialen ten behoeve van eco
nomische ontwikkelings-projecten. Rus
land heeft, evenals Tsjechoslowakije, „in
beginsel besloten tot de aankoop van Sy-
risch graan, zijde en katoen. Minister Azim
verklaarde dat de onderhandelingen nog
niet afgesloten zijn.
Beschuldigde beschiddigt
ROME (UP) Een half dozijn leger
officieren zijn er op uit de regering in hun
macht te krijgen en dan een linkse mili
taire dictatorstaat te stichten en zo nodig
het land tot een Sovjet-satelliet te maken,
als zij communistische hulp nodig mochten
hebben om aan de macht te blijven, aldus
meent de Syrische militaire attaché in
Rome, Ibrahim Hoesseini, die, beschuldigd
van samenzwering tegen zijn regering,
teruggeroepen werd naar Damascus, maar
tot dusver in Italië bleef.
In een interview met UP vergeleek hij
deze groep officieren met het „komplot
der kapiteins", dat Nasser in Egypte aan
de macht bracht. Het verschil is, dat de
Syrische officieren openlijk pro-Russisch
zijn, terwijl Egypte, volgens Hoesseini,
neutraal is ten aanzien van de tegenstel-
De eenenzestig jarige hoofdconducteur
der N.S. J. Hamstra uit Amsterdam, die
bij het spoorwegongeluk nabij Eindhoven
ernstig werd gewond, is in het ziekenhuis
te Eindhoven aan zijn verwondingen over
leden. Tijdens het ongeluk bevond de heer
Hamstra zich in de trein uit Amsterdam
nar Maastricht. Het aantal doden als ge-
Volg van het ongeluk is daarmee gestegen
tot zes.
In Amsterdam is vrijdag het stoffelijk
overschot van de bij de treinramp om het
leven gekomen P.T.T.-treingeleider P. C.
Ruijter ter aarde besteld.
JordaniëGhana en Japan
tekenden niet
NEW YORK (Reuter) Eenentwintig
leden van de Afrikaans-Aziatische groep
in de UNO hebben vrijdag besloten om
opneming van de kwestie-Nieuw Guinea
op de agenda van de Algemene Vergade
ring te verzoeken. Het verzoek, dat naar
verwacht werd later op de dag zou wor
den ingediend, was ondertekend door Af
ghanistan, Ceylon, Birma, Egypte, Ethio
pië, India, Indonesië, Perzië, Irak, Laos,
Libanon, Libië, Marokko, Nepal, Pa
kistan, de Philippijnen, Saoedi-Arabië,
Soedan, Syrië, Tunesië en Yemen.
Japan, Ghana en Jordanië waren ver
tegenwoordigd op een bijeenkomst van de
groep, maar zij tekenden niet. Volgens in
gelichte kringen was het oorspronkelijke
ontwerp van een toelichtend memoran
dum, dat mede zou worden ingediend,
verzacht als gevolg van een discussie in
de groep.
Een belangrijke doorhaling was volgens
deze kringen een verwijzing naar Neder
landse „onderdrukkende maatregelen"
tegen de bevolking van Nederlands Nieuw
Guinea en, naar het beweerde, „aanvoe
ren van militaire versterkingen door de
Nederlandse regering". Aanvankelijk was
gemeld dat Jordanië ook tot de onderteke
naars behoorde, maar later bleek dat niet
het geval te zijn.
Het officiële verzoek tot plaatsing van
de kwestie Nieuw Guinea op de agenda
is door de Indonesische afgevaardigde bij
de UNO, Sastroamidjojo, ingediend.
Japan liet slechts mededelen, dat het
sympathiek stond ten aanzien van de In
donesische zaak. De gedelegeerde van
Ghana had geen instructies van zijn re
gering.
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
zaterdagavond tot zondagavond, op
gemaakt om 11.15 uur:
Hier en daar enige regen of
motregen, maar ook opklaringen.
Iets hogere temperaturen. Matige
westelijke wind.
5
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S, WAARIN
OPGENOMEN ERBIJ
DE NATIONALISTISCHE PARTIJ, de P.N.I., en de islamietische Nahdatul
Ulama, tot dusver niet afkerig van samenwerking met de communisten, blijken
thans tot het besef te zijn gekomen dat er iets gedaan moet worden om een
dam op te werpen tegen de „rode vloedgolf", die blijkens de eclatante ver
kiezingssuccessen der communistische partij over Java gaat. De grootste ver
liezer is, voorzover de reeds bekende verkiezingscijfers een beoordeling mogelijk
maken, .de P.N.I. Daarmee schijnt de voorspelling bewaarheid te worden, dat
zij door haar samenwerking met de communisten de kans liep haar eigen poli
tieke graf te graven. Morele winnaar is de Masjumi, die, in tegenstelling tot
de anclere grote islamietische partij, de Nahdatul Ulama, consequent geweigerd
heeft met de P.K.I. samen te werken. Die consequentie voerde zij zover door,
dat zij haar leden, die deelnamen aan het door president Sukarno gevormde
kabinet, uit de partij stootte, en ook medewerking weigerde aan de samen
stelling van de Nationale Raad.
voor een dergelijke maatregel rechtvaar
diging vinden. Het parlement mag dan
weinig te betekenen hebben in de huidige
politieke krachtsverhoudingen, het zou de
P.N.I. echter toch wel te ver gaan als ook
de schijn, dat Indonesië parlementair-
democratisch wordt geregeerd, zou wor
den vernietigd.
Premier Djuanda heeft weliswaar ver
zekerd, dat het niet in de bedoeling ligt
het parlement geheel onmondig te maken,
maar het is nu eenmaal op het ogenblik
niet helemaal duidelijk gelijk ook in
de Indonesische pers is opgemerkt wie
er regeert in Indonesië. In dit verband
heeft een uitlating van de premier de aan
dacht getrokken. Zijn steun gevende aan
de door de leider der christelijke partij
(Parkindo) mr. Tambunan, geopperde ge
dachte om een ronde-tafel conferentie
met de gebieden buiten Java te beleggen
ter beëindiging der daerah-perikelen, zei
De P.N.I. heeft zich nu min of meer be
reid verklaard om samen te werken met de
islamietische partijen. Het ging echter
nogal aarzelend, gezien het feit dat de
secretaris-generaal van de P.N.I., I. B. D.
Manuaba, verklaarde dat zijn partij „elke
uitnodiging van de kant der islamietische
partijen om samen te werken zal aanvaar
den. De P.N.I. hoopt dus blijkbaar, dat het
initiatief van de Nahdathul Ulama en de
Masjumi zal uitgaan, kennelijk uit over
wegingen van politiek prestige, dat zij ove
rigens, gezien het verkiezingsverloop toch
wel volkomen verloren heeft.
Die aarzeling om nu radicaal het roer om
te gooien en een consequente anti-commu
nistische politiek te voeren, vindt men ook
terug in verklaringen van de algemeen
voorzitter van de P.N.I., ex-minister Su-
wirjo, die meedeelde dat de samenwerking
met de P.K.I. en de mohammedaanse par
tijen opnieuw nauwkeurig zal worden be
studeerd na afloop van de verkiezingen in
West-Java.
Als besloten zou worden niet langer met
de P.K.I. samen te werken, dan behoefde
dit nog niet te betekenen dat de P.N.I. zon
der meer met de Masjumi in zee zal gaan,
aldus Suwirjo.
Deze aarzelende houding van de P.N.I. is
politiek wel te verklaren. Immers als de
nationalisten de samenwerking met de
communisten verbreken en zich scharen
naast de Nahdatul Ulama en de Masjumi,
dan is de consequentie daarvan dat de
P.N.I. en de Nahdatul Ulama haar mede
werking aan 't kabinet-Djuanda opzeggen.
In dit, door „burger" Sukarno gevormde
kabinet, zitten immers communistisch-
georiënteerden. De Masjumi heeft getoond
dat zij op dit punt tot geen concessie bereid
is. En de P.N.I. en de Nahdatul Ulama
zullen dus als prijs de opzegging van hun
steun aan het kabinet-Djuanda hebben te
betalen, wanneer zij met de Masjumi in
zee willen gaan. Doch ook aan een her
ziening van de standpunten dezer partijen
ten opzichte van de Nationale Raad zal
men dan niet kunnen ontkomen.
Dit betekent echter een regelrechte'
„oorlogsverklaring" aan president Sukarno,
die immers de geestelijke vader is zowel
van het Djuanda-kabinet als van de Natio
nale Raad. Dit vooral doet de P.N.I. aarze
len, al is men in nationalistische kringen er
dan wel van overtuigd, dat Sukarno's dry-
ven om ook de communisten aan de rege
ring te laten deelnemen de P.K.I. bij de
verkiezingen in de kaart heeft gespeeld.
De ongewisheid over wat te gebeuren
staat als de twee grote partijen, de P.N.I.
en de Nahdatul Ulama, het kabinet de rug
toekeren lykt voorlopig de P.N.I. te zullen
weerhouden van een directe radicale koers
verandering.
Er zijn gehten geweest, dat het in de
bedoeling n de president het parle
ment te be en en wellicht zou hij in
nieuwe moeilijkheden rond het kabinet
komsten zal Syrië langlopende kredieten ling oost-west.
Hoesseini is van mening dat de beschul
diging als zouden de Verenigde Staten de
leiding hebben in een Syrische samenzwe
ring vals is. „Het is zuiver een kwestie
van interne strijd om de macht. De rege
ring moet telkens wachten, totdat deze
officieren hun mening over de gang van
zaken gegeven hebben", zo zei hij. De be
schuldiging van een komplot dat tegen de
regering gesmeed zou zijn maakt, volgens
Hoesseini, deel uit van een zuivering
waardoor de militaire junta zich zou kun
nen bevrijden van de mensen die haar in
de weg staan.
Over zijn terugkeer naar Syrië verklaar
de Hoesseini, dat hij nog geen officiële be
vestiging heeft gekregen van de beëindi
ging van zijn missie. Hij vraagt zich af,
of hij in Damascus de gelegenheid zal
krijgen op eerlijke wijze over zijn stand
punt verhoord te worden.
Hoesseini is geen vriend van Washing
ton. De Verenigde Staten begrijpen de
Arabische wereld niet, zo zei hij. Zij onder
premier Djuanda, dat het voorstel aan de
nationale raad zou worden voorgelegd.
Dit lijkt op een erkenning van dit lichaam
als een soort super-kabinet zonder welks
goedkeuring de regering blijkbaar niet
kan handelen en dat maakt dus ook de
positie van de premier onduidelijk. Een
factor, welke de leiding van de P.N.I. bij
het bepalen van haar toekomstige poli
tiek niet kan verwaarlozen, is overigens
de sterke aandrang, die er uit tal van
partij-afdelingen op Java op haar wordt
uitgeoefend, om de samenwerking met de
P.K.I. te verbreken.
Intussen stijgt de vrees, dat Indonesië
een tweede Tsjechoslowakije zal worden
door infiltratie van communisten en haar
aanhangers in de staatsapparaten, met de
kans op een zekere dag wakker te wor
den en te bemerken, dat Indonesië com
munistisch is geworden.
De vraag is of de P.N.I.-leiding ditmaal
de waarschuwing ter harte zal nemen.
Drie jaar geleden negeerde zij de stem
van Manai Sophiaan (toen nog een pro
minent P.N.I.'er), die zich fel tegen samen
werking met de communisten richtte. De
stroming, die hij in de P.N.I.-leiding ver
tegenwoordigde, moest het echter afleggen
tegen die, welke belichaamd was in de in
middels overleden voorzitter der partij,
Sidik Djajusukarto, van wie beweerd
wordt, dat hij aan de P.N.I.-afdelingen
een geheime instructie had gezonden om
de samenwerking met de P.K.I. te ver
stevigen. Had men in de P.N.I. toen naar
Manai Sophiaan geluisterd, het politieke
beeld van Indonesië van vandaag zou er
wellicht héél anders hebben uitgezien.
Multatuli
In iedere kunst vinden de pioniers een
roeping, zij die hen navolgen een beroep.
steunen het Franse en Britse kolonialisme
en de feodale vorsten. Rusland heeft be
grip voor het Arabische nationalisme en
is bereid dit als feit te aanvaarden. „Mijn
vijanden", zo zei hij, „zijn Israel, het kolo
nialisme en het feodalisme en er is nooit
sprake van geweest, dat ik mijn land on
trouw zou zijn".
BEIROET (UP) Van Amerikaanse
zijde in Beiroet is vernomen, dat de leden
van de Amerikaanse vertegenwoordiging
in Damascus onder streng toezicht van de
Syrische veiligheidsdiensten en politie zijn
geplaatst.
Onschuldige ontkent
Een woordvoerder van de Amerikaanse
ambassade in Damascus heeft verklaard,
niets te weten van een Amerikaans vlieg
tuig, dat volgens Egyptische radio- en
persberichten boven Syrië tot landen zou
zijn gedwongen. Een zorgvuldig onderzoek
en navraag bij alle verantwoordelijke in
stanties heeft uitgewezen, dat dit verhaal
niet op waarheid berust.
DAMASCUS (Reuter) Van ambtelijke
zijde in Damascus is verklaard, dat don
derdag geen Amerikaans vliegtuig boven
Syrië heeft gevolgen zonder toestemming.
Prins Bernhard heeft het verlangen ken
baar gemaakt het bezoek van de groep
parlementsleden in de ochtend van de
tiende september aan de Hoogovens in
IJmuiden mee te maken.
31 augustus t/m 7 september
MARKTPLEIN
IJMUIDEN
DE DIRECTIE VAN het Reactor Centrum Nederland de stichting die
alle activiteiten op het terrein van de atoomenergie in Nederland coördineert
heeft een driejarenplan opgesteld, dat onder meer voorziet in de aankoop en
inbedrijfstelling van een zogenaamde Hoge Flux Reactor ten behoeve van
bedrijfsleven en overheid, het verlenen van experimentele en adviserende
diensten aan de bedrijven, de universiteiten en de overheid, de opleiding van
deskundigen, het ontwikkelen en in praktijk brengen van nieuwe ideeën, ont
wikkeling van energiereactoren van groot vermogen (eventueel voor de elektrici-
teitsprod'uktie), verwijdering van radioactieve afvalstoffen, bestudering van de
werking der straling op mensen, dieren en planten en andere activiteiten.
STURKA SPORTKLEDING
De regering, overtuigd, dat Neder
land zijn achterstand op het gebied
der kernvorsing en der praktische
toepassingen van de atoomenergie zo
snel mogelyk dient in te lopen, heeft
reeds haar steun toegezegd (behoudens
goedkeuring van het parlement) aan
dit driejarenplan, dat zij van nationaal
belang acht. Het plan, dat volgend
jaar zou moeten starten, zou voor het
jaar 1960 ongeveer zeven miljoen gul
den vergen.
De financiële zijde
De destijds toegezegde bedragen f 28
miljoen voor investering en 1,7 miljoen
voor exploitatie waren gebaseerd op de
toenmalige plannen voor de bouw van een
z.g. „natuurlijke uranium-„pile". Dit plan
is evenwel losgelaten, toen zich, dankzij
het „atoomverdrag" met de V.S., de moge
lijkheid voordeed, een veel krachtiger
Hoge Flux Reactor aan te kopen. Om van
deze reactor een zo groot mogelijk rende
ment te krijgen, zal echter met de bij
komende activiteiten, veel meer geld nodig
zijn dan de destijds toegezegde 1,7 mil
joen per jaar.
Totnogtoe droegen de overheid en het
bedrijfsleven elk voor vijftig percent bij in
de fondsen van het Reactorcentrum. Nu de
regering zich bereid verklaard heeft, haar
bijdragen in verband met het nieuwe drie
jarenplan aanzienlijk te verhogen, moet
het bedrijfsleven beslissen, of het de be
staande half-om-half-verhouding voor de
financiering van het Centrum wil hand
haven. Zou het bedrijfsleven deze hogere
bijdragen niet op korte termijn kunnen
of willen opbrengen, dan is de regering
bovendien bereid, voor het daardoor ont
staande tekort een garantie te verlenen,
echter op voorwaarde, dat de overheid dan
een evenredige grotere zeggenschap in het
Reactorcentrum zal kunnen verlangen.
Alles wijst er dus op, dat er Den Haag
zeer veel aan gelegen is, het Driejarenplan
met de grootst-mogelijke spoed te doen
verwerkelijken.
Stadsverwarming door atoom
energie
Het plan berust op twee grondgedachten:
1. Gerichte activiteit met het oog op een
spoedige realisering van een programma
voor de produktie van elektriciteit door
middel van kernenergie en
2. Medewerking aan een zo snel moge
lijke verbreding van de West-Europese
energiebasis door Europese samenwer
king.
Gedacht is voorts aan werkzaamheden
op gebieden als scheepsvoorstuwing, stads
verwarming en de niet-kernenergetische
toepassingen zoals die van isotopen.
Het driejarenplan, dat in 1958 begint,
voorziet voor 1960 in een jaaarrekening
van 7.000.000.
Bij S c h o o r 1 is een personenauto aan
de achterzijde door een bestelauto aange
reden en in het water van het Noord Hol
landskanaal geduwd. Van de zes inzitten
den konden er vier worden gered. De 37-
jarige mevr Minnema en haar 8-jarig
dochtertje Wietse lieten bij dit ongeval het
leven. De auto werd bestuurd door de 37-
jarige heer S. Minnema uit Harlingen, die
met zijn echtgenote, hun dochtertje en
beide zoontjes, de 12-jarige Menno en de
10-jarige Theo, benevens de 20-jarige zus
ter van mevrouw Minnema, mej. D. Volle-
ma, van hun vakantie uit Schoorl terug
keerden. Mej. Vollema was buiten de wa
gen te water geraakt. Zij kon vrijwel ter
stond op het droge worden gebracht door
de chauffeur van de bestelauto. Een aantal
automobilisten en fietsers redden de vader
en de beide jongens.
Nabij de onbewaakte overweg te D e
Hulk (gemeente Berghout) is de 29-jarige
mevrouw L. van der V. uit Hoorn door een
passerende trein aangereden en gedood.
Op de Hengelosestraat te Enschede is
de 24-jarige groentehandelaar P. A. Jacobs
uit Enschede met zijn vrachtauto door on
bekende oorzaak ter hoogte van de tol
tegen een boom gereden. De bestuurders
cabine werd totaal ingedrukt en J. moet op
slag dood zijn geweest.
In R ij s s e n is het 8-jarige meisje Janna
Rouwendal van haar fiets gevallen en door
een vrachtauto overreden. Het meisje was
op slag dood.
De 65-jarige C.. van D. is te L i n n e (L.)
bij het oversteken van de weg door een
personenauto aangereden en op slag ge
dood.
Te Halerbrug (gemeente Beilen) is
de 30-jarige B. Drent door een vrachtauto
aangereden. In een ziekenhuis te Assen is
hij overleden.
Tengevolge van verkeersonge-
vallen in ons land zijn in 1957 om l
het leven gekomen 756 personen, l
van wie 147 kinderen.
Haarlems Dagblad
-SS
pmm
-
NvJKv
WSÈ 1
wmmÊmm
Vrijdagavoncl brak, in de Amsterdamse
binnenstad, brand uit in een motor
wagen van lijn 13. Men neemt aan dat
de regen kortsluiting veroorzaakt heeft
in de motor. De tramwagen brandde
geheel uit; de passagiers kwamen er
met de schrik af.
ooooryrt o-ioroGononoooooooooccooooooocooooooooooooocxx^
5 Volledige weerrapporten op pagina twee.
KA KXXJ. KXKJt K' XJOCCOOOOOOOOOOOOOOOOOOÖOOOOOOOOOOOOOC
(Van onze correspondent in Djakarta)
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Lustrumbeurs
BEURS INDUSTRIE MIDDENSTAND UMOND
OM MJVKtH IXOO tOJ^OCi COy/OC< GfJIX-l
De bergbeken in Zwitserland kunnen
het vele regenwater, dat de laatste
dagen gevallen is, niet meer verwerken.
Zij stromen buiten hun beddingen met
grote kracht naar en door de dalen,
waar ernstige schade wordt aangericht.
Deze foto is gemaakt in het dorp
Amsteg bij Goschenen in Midden-
Zwitserland, waar de bergstroom, die
uit het Maderanerdal komt, een stuk
van een woonhuis heeft meegesleurd.