Veel nieuws voor de huisvrouw
op Utrechtse Najaarsbeurs
Door Oost-Europa wordt een
keten van tv-stations gelegd
Alles overdoen?
Meer begrip voor stijl
in vormgeving
<~Praatótozl
Renault Frégate
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1957
3
Zwaartepunt ligt op Electrobeurs en Efficiency-afd.
Eerste Kamer
Vriendschapsverdrag met
de V.S. goedgekeurd
GARAGE „DEN HOUT'
Duitse logger ramde
kotter AM 17
Hongerstaker in Den Haag
heeft eten hervat
Opnieuw boei op
„Renate Leonhardt"
rHoe is het ontstaan?^
MATROOS
De voornaamste kandidaat van de
„Deutsche Partei" bij de komende ver
kiezingen, dr. R. Behn, heeft in het orgaan
dezer partij een verrassend „démasqué"
gemaakt ten aanzien van de intenties die
hem in politiek opzicht vervullen. Deze
intenties zijn niet fraai, integendeel, zij
zijn zeer bedenkelijk, vooral wanneer
men ze beschouwt in het licht van de poli
tieke constellatie die heden ten dage
wordt aangeduid als „het westelijke
kamp".
Duitsland is een belangrijke partner in
de westelijke politiek en staat op het punt
zijn voorname rol in Europa weer op te
vatten, daarin gesterkt door de volledige
steun en sympathie van de grote weste
lijke mogendheden. Het enige, dat deze
rol nog verkleint, is de Duitse splitsing en
de onzekerheid over de vraag, hoe en
wanneer de Duitse hereniging een feit zal
worden.
In de Westduitse Bondsrepubliek speelt
de Deutsche Partei als grootste coalitie
deelgenoot van Adenauers C.D.U. een be
langrijke rol. Zij heeft 32 zetels in de
Bondsdag en de bovengenoemde dr. Behn
is, met zijn medekandidaten, voorbestemd
in de nieuwe Bondsdag een belangrijke
factor voor de Westduitse koersbepaling te
worden.
Deze dr. Behn verklaart, dat Engeland
de schuld van de tweede wereldoorlog
draagt, dat de bombardementen op Duits-
se steden niet minder misdadig waren dan
de Duitse Jodenmoorden, dat Duitsland
een slachtoffer van Engelse leugens is ge
worden, dat de berechting van de Nazi
kopstukken in Neurenberg een schending
van het volkenrecht was, dat de En
gelsen het Duitse volk uit zijn Oosteuro
pees „tehuis" hebben verdreven en de
verdeling van Duitsland hebben veroor
zaakt in het kader van de „uitroeiingspo-
litiek van Churchill".
Hij schrijft nog veel meer fraaiigheden,
doch de geciteerde zijn voldoende om de
indruk te bevestigen, dat dr. Behn de taal
van Hitier spreekt in een zo ondubbelzin
nige, onmiskenbare vorm dat het lijkt als
of de doden uit de Rijkskanselarij zijn op
gestaan.
Waarschijnlijk is dit artikel bedoeld als
verkiezingspropaganda. Degenen, voor
wie het bestemd is, worden dus geacht
ontvankelijk te zijn voor de wraakgedach-
te uit de tijd na Versailles. Versailles
wordt trouwens in het artikel ook nog ge
noemd als een samenvatting van de „mis
daden tegen het Duitse volk".
De sympathie voor Adenauers coalitie in
het buitenland zal echter door dergelijke
uitlatingen moeilijk in stand kunnen blij
ven. Want de voormalige geallieerden zul
len erdoor herinnerd worden aan iets, dat
indertijd alle politieke doeleinden en stre
vingen overschaduwde in belangrijkheid
en urgentie: namelijk voorkomen, dat
Duitsland nog ooit een leidende rol zou
kunnen spelen in de Europese politiek,
omdat het een haard van onrust en oor
logsgevaar zou blijven vormen zolang het
macht bezat.
Als de denkbeelden van dr. Behn die
intussen door de partijleiding haastig als
een „persoonlijke mening" zijn geken
schetst do;h niet in hun strekking zijn
ontzenuwd inderdaad een démasqué
betekenen, dat het ware gezicht onthult
van het toekomstige groot-Duitsland, zou
het wel eens kunnen zijn dat de naburen
en bondgenoten van West-Duitsland van
vandaag zich gelukkig prijzen, dat de ver
deling van Duitsland nog niet is opgehe
ven. Want, ofschoon de huidige situatie
vooral voor de Duitsers in de Oostzone
verre van benijdenswaardig is, een herstel
van de oude toestand van voor 1939, toen
de mentaliteit die dr. Behn thans demon
streert de hele Duitse politiek tot richt
snoer diende, kan door niemand in Europa
worden gewenst.
Behalve dan door dr. Behn c.s., die blijk
baar nog eens opgewekt van voren af aan
willen beginnen.
In Amersfoort is het nieuwe streek
ziekenhuis „De Lichtenberg" in gebruik
genomen, waarvan bouw en inrichting
ruim tien miljoen gulden hebben ge
kost. Links op deze KLM-Aerocarto-
luchtfoto ziet men het zusterhuis, op
de voorgrond het administratiegebouw
en daarachter het eigenlijke zieken
huis, dat plaats biedt aan ruim drie
honderd patiënten.
(Van een onzer redacteuren)
DE UTRECHTSE Najaarbeurs 1957, die
gisterochtend geopend is, heeft op de
eerste dag al vele duizenden bezoekers
geboekt. De meesten van hen richtten hun
schreden ouder gewoonten het eerst naar
de gebouwen op het Vredenburg, waar
voornamelijk de kleine en middelgrote
firma's exposeren en waar het bijgevolg
altijd overvol is. Na uren van slenteren
langs de ruim vijfduizend stands die hier
bijeengebracht zyn, is er dan doorgaans
weinig lust en fut meer voor een bezoek
aan het tweede Jaarbeurscomplex aan de
Croeselaan, waar vroeger toch voor de
alleen-maar-belangstellende kijkers wei
nig „leuks" te zien viel. De laatste jaren
echter is het zwaartepunt van de beurs
veel meer op de terreinen van de Croese
laan komen te liggen, waar men in de
grote ruime tentoonstellingshallen boven
dien veel prettiger, rustiger en koeler
wandelt dan in de altijd ietwat benauwde
en lawaaierige mierenhoop aan het Vre
denburg.
Mechanisch paradijs
En ditmaal moet ge, hetzij leek of za
kenman, de Croeselaan zeker niet over
slaan. In de Margriet- en de Julianahal
samen zevenduizend vierkante meter ex
positieruimte hebben 234 firma's uit elf
landen een Elektrobeurs geschapen, die
een paradijs voor de huisvrouw is: een
mechanisch paradijs, waar men alle ver
nuftige elektrische huishoudelijke appa
raten en keukenhulpjes uit de Oude en de
Nieuwe Wereld kan bewonderen. Toppunt
van comfort vormen hier de twee vaat-
wasmachines van Amerikaanse makelij
voor het eerst in een eenvoudige huishou
delijke uitvoering waarvoor men ech
ter altijd nog ruim duizend gulden moet
neertellen.
Meer in het kader van de bestedings
beperking vallen de baby-ijskasten, die
hier te zien zijn, en die voor een win
kelprijs van nog geen f 200 voldoende
koelruimte bieden voor de vlottende
levensmiddelenvoorraad van een normaal
vierpersoonsgezin, inclusief enkele flesjes
koud bier voor de heer des huizes.
Ook op verwarmingsgebied zijn er een
paar veelbelovende debutanten. Een daar
van is een heetwater-radiotor met elek
trische verwarming en ingebouwde ther
mostaat, die alle voordelen van de centrale
verwarming heeft, maar bovendien ver
plaatsbaar (en dus goedkoper in het ge
bruik) is. Vernuftig van eenvoud is ook
een verwarmingselement, dat ingebouwd
is in een glasplaat, bespoten met een
metaaloxyde. Dit oxyde vervult dezelfde
functie als een gloeispiraal in een straal-
kachel, maar zonder de nadelen en esthe
tische bezwaren van dien. De fabrikant
vertelde ons, dat de Nederlandse Spoor
wegen van plan zijn, binnenkort deze
nieuwe vinding te gaéh töëpaè'sé'n vööf
de raamverwarming van alle personen-
wagons.
Nieuws bij Philips
Philips troont traditiegetrouw weer in
een zee van licht op de eerste etage van
de Julianahal. De huisvrouw vindt er
onder meer een rieuw ultralicht snel-
strijkijzer van revolutionaire constructie.
Het ouderwetse mica-element is vervallen
en de zeer verfijnde temperatuurregelaar
maakt het mogelijk, ook het fijnste weef
sel een veilige strijkbeurt te geven. Het
apparaat weeg slechts 1,2 kg de helft
minder dan conventionele strijkijzers.
Bijzonder fraai is de collectie wand- en
hanglampen, die de ontwerpers van Phi
lips tentoonstellen. De meeste modellen
zijn van gespoten glas gemaakt, en hebben
simpele, doch zeer decoratieve functionele
vormen veelal geïnspireerd op de thans
zo in zwang zijnde Japanse lampionach
tige bol- en kegelornamenten die een
herademing zijn na alle trieste schemer-
lampenkitsch van de laatste jaren.
Ook de winkelier vindt bij Philips een
prettig nieuwtje in de vorm van verbeter
de flood- en spotlights voor de etalage,
die thans een mantel van persglas gekre
gen hebben en daardoor aanmerkelijk
sterker en stootvaster geworden zijn dan
de oude attralux-typen. Met de nieuwe
modellen kan men zelfs (mits de fittingen
waterdicht worden afgesloten) „naar bui
ten", omdat het persglas zelfs als het
gloeiend heet is, niet meer door vocht of
regendruppels kan exploderen. Er is
tevens een model-etalage ingericht, waar
de zelfetalerende middenstander naar
hartelust kan experimenteren met effect
en kleurenbelichtingen.
In hal C op het Croeselaanterrein expo
seren de importeurs en fabrikanten van
naai-, brei- en borduurmachines. Ook de
kring van industriële ontwerpers heeft
hier een afdeling waarin zij allerlei meu
bels, apparaten en gebruiksvoorwerpen in
verantwoorde moderne vormgeving toont.
Zeer de moeite waard zijn hier vooral de
inzendingen glas en kristal en de proef
stukken der leerlingen van de Eindhoven-
se Akademie voor Industriële vormgeving.
De Efficiëncy-afdeling in de Bernhard-
hal is omvangrijker dan ooit. Bijna vier
honderd exposanten uit veertien landen
geven hier een overzicht van de nieuwste
typen kantoormachines en -meubelen, ad
ministratie- en archiefinrichtingen en wat
dies meer zij. Ook hier wint de elektronika
het pleit, niet alleen in de enorme boek-
houd-robotmachines, maar ook bij de
kleine kantoor-utensiliën. Miniatuur-band-
recorders, dikwijls niet groter dan een
normale klapcamera, vervangen steeds
meer het steno-dictaat en werken al veel
betrouwbaarder dan hun soortgenoten
van enkele jaren geleden.
Andere aanwinsten in deze branche zijn:
een elektrische portable schrijfmachine,
een speciaal geprepareerd briefpapier, dat
carbon overbodig maakt en een „univer
seel potlood", dat op papier, hout, glas,
metaal en leer schrijft. Componisten, ar
rangeurs en transponeurs zullen wel inte
resse hebben in de musicwriter die hier
gedemonstreerd wordt: een schrijfmachine,
die inplaats van letters of cijfers, noten
tikt.
Ook voor filmers en fotografen zijn er
enkele noviteiten. In de Bernhardhal toont
een Amsterdamse firma een nieuwe Duit
se transparantfilm voor buitenmodel dia-
postieven. Het materiaal is in twee gra
daties en per vierkante meter verkrijg
baar, maar komt binnenkort misschien
ook in amateurverpakkingén van tien vel
formaat 18 x 24 cm. Het wordt precies zo
verwerkt als gewoon vergrotingspapier,
maar geeft veel mooiere toonwaarden en
details, vooral in de schaduwpartijen.
In het Vredenburggebouw vindt men
ook de Rotterdamse importeur van Ja
panse fotoartikelen terug met een hele
reeks nieuwe camera's en lenzen. Voor
de liefhebers om van te watertanden.
De parterre van het Vredenburgcomplex
is ingericht tot Voedingsbeurs. Alle in- en
uitheemse delicatessen kan men hier zien
(maar meestal niet proeven). Opvallend is
de veel vrolijker en „aansprekender" ver
pakking van deze produkten, ook van de
Nederlandse voortbrengselen op dit gebied.
Blijkbaar gaat men thans bij de verpak-
ping de Amerikaanse tactiek, dat het oog
ook wat wil, volgen.
Schoenen voor de hond
Heel in het kort nog enkele noviteiten
en rariteiten, die op het Vredenburg de
aandacht trekken: 1. een petroleumstrijk-
ijzer voor kampeerders; 2. een Duits foto
album met ingebouwd speelwerk; 3. een
muntautomaat voor televisie-ontvangers
(voor t.v.-verhuurders en als spaarpot voor
de kijkgelden); 4. fluitketels met een wel
luidend drietoons-alarm voor fijnbesnaar
de huisvrouwen; 5. een aardappelschiller-
op-waterkracht (gewoon aansluiten op de
kraan); 6. fraai houtsnijwerk uit Oberam-
mergau onder andere kerststalletjes met
ronddraaiende engelen en ingebouwd
Stille Nacht-speelwerk; 7. varkensleren
schoenen en gevoerde capes-met-capuchon
voor uw huishond; 8. gratis Franse wijn
aan de rijdende bar van de organisatie van
wijnboeren uit Bordeaux (op het Vreden-
burgterrein).- -
Aan de Croeselaan wordt tijdens deze
Sytje Boes was naar de Jaarbeurs
gekomen om eens te kijken of het
buitenland wellicht nog nieuwe, echt-
Markense soevenirs had aan te bieden
voor haar befaamde winkeltje op het
eiland. Aan de rijdende propaganda-
bar ivan de Conseil Inter professional
du vin de Bordeaux (een Franse wijn
boeren-organisatie) op het Vreden-
burgterrein keurde zij nadenkend een
glas Pomerol 1953. „Wel lekker", vond
ze, „maar geef mij toch maar liever
een echte Hollandse klare".
beurs elke dag tweemaal gedemonstreerd
met een groot aantal „containers" (laad-
kisten en -tanks) het moderne verladings-
systeem, dat dure transportverpakkingen
voor allerlei produkten overbodig maakt
en bovendien de mogelijkheid schept, vrij
wel alle soorten goederen en grondstoffen
huis-aan-huis af te leveren. Zwaar mate
riaal van Van Gend en Loos, de Duitse
Bundesbahn en het Franse, Zweedse en
Britse rail- en wegtransport worden hier
gedemonstreerd om den volke te tonen,
hoeveel besparingen aan tijd, emballage
en verlies door beschadiging dit systeem
van laadkisten, kranen, vorktrucks en hef-
bruggen oplevert. Een reeks lezingen en
films completeren de uitvoerige en be
langwekkende voorlichting over dit on
derwerp.
Afscheid van Fockema Andreae
Aan het slot van de eerste jaarbeursdag
hebben de deelnemers van de Jaarbeurs
afscheid genomen van mr. W. H. Fockema
Andreae, die onlangs als president van de
Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs is op
gevolgd door dr. G. van der Wal. De voor
zitter van het huldigingscomité, dat ge
vormd was uit de deelnemers, de heer
L. Schönitzer, bood het ontwerp van een
klok aan, die op de komende Voorjaars-
beurs een plaats zal krijgen in de Juliana
hal. Deze klok geeft uur en minuten aan
door tekens,-;xlie bevestigd zijn op twee
doorzichtige verlichte schijven.
Deze week toonde het Parijse mode
huis Dior voor een aantal speciale ge
nodigden de duurste japonnen en
mantels uit zijn wintercollectie. Hier
bewonderen (van links naar rechts)
de hertogin van Windsor, mevrouw
Norstad (de echtgenote van de
N .A.V .O.-opperbevelhebber) en de
filmster Gloria Swanson een van Diors
creaties in de Franse hoofdstad.
LONDEN (UP) Vladimir Osminin,
directeur van het centrale TV-station van
Moskou, heeft bekend gemaakt dat Rus
land bezig is een keten van tv-relayeer-
stations te bouwen van Kiev naar Praag.
Hij voegde hieraan toe dat tegen 1960 mis
schien ook Berlijn bereikt zal worden.
Osminin is al enkele weken in Engeland
om plannen te maken voor een documen
taire van 60 minuten over Engeland voor
de Russische televisie. Hij vertelde aan de
pers, dat de plannen er op gericht zijn te-
l gen 1960 75 tv-stations in bedrijf te heb-
ben, verspreid over de gehele Sovjet-Unie.
Volgens Osminin is het echter mogelijk dat
het aantal dan al veel groter zal zijn, want
er wordt met grote voortvarendheid aan
deze stations gewerkt.
Toen hem door een journalist gevraagd
werd wat de plannen waren van Rusland
inzake deelneming aan het Eurovisie-net,
antwoordde Osminin, dat hij niet wist
wanneer Rusland zou toetreden.
MOSKOU (UP) Momenteel worden
vliegtuigen gebruikt om tv-uitzendingen
in sommige delen van de Sovjet-Unie te
relayeren over afstanden van 300 en meer
kilometer. De eerste geslaagde experimen
ten met de speciaal uitgeruste vliegtuigen
zijn gedurende het recente wereldjeugd-
festival gedaan tussen Moskou en Minsk,
hoofdstad van Beylo-Rusland.
Er zijn twee vliegtuigen gebruikt.
Het eerste toestel, dat op een hoogte
van 3500 tot 4500 meter vloog, pikte
het program van de opening van het
festival op van het tv-centrum in Mos
kou en relayeerde het naar de grond-
apparatuur in Smolensk. Vandaar werd
het program naar het tweede vliegtuig
gezonden, dat het weer doorgaf aan
het tv-station in Minsk. Het grond-
contact te Smolensk was gemaakt om
de kwaliteit van de uitzending te ver
hogen.
Het dagblad Rode Ster, dat van dit ex
periment melding maakte, merkte op dat
deze zendmethode veel voorbereiding, tijd
en mankracht eist. Het blad vertelde, dat
geleidelijk overal in het land tussensta
tions op de grond worden gebouwd, om
tv-ontvangst in de kleine steden en op het
platteland mogelijk te maken. Dit vermin
dert evenwel niet het belang van inscha
keling van vliegtuigen. De experimenten
op dit terrein zullen voortgezet worden en
in de nabije toekomst zal gepoogd worden
de tv-centra Moskou en Leningrad te ver
binden, die op ongeveer 600 kilometer af
stand van elkaar liggen.
In kleuren
In een voor Amerika bestemde uitzen
ding heeft radio-Moskou gisteren gezegd,
dat de Sovjet-Unie tegen het einde van
1960 kleurentelevisie zal invoeren.
In Rusland zouden, steeds volgens deze
uitzending, meer dan vier miljoen radio-
ontvangtoestellen en televisie-apparaten
per jaar geproduceerd worden.
De Eerste Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp tot goedkeuring van het op
27 maart 1956 in Den Haag gesloten ver
drag -van vriendschap, handel en scheep
vaart met de Verenigde Staten behandeld.
Prof. A n e m a (AR) merkte op dat er
voor Nederland alle aanleiding bestond,
een dergelijk verdrag met de V.S. te slui
ten. Dat uit de bepalingen over het hou
den van openbare godsdienstoefeningen
zou kunnen worden afgeleid, dat Ameri
kaanse staatsburgers processies zouden
mogen houden, waar dit Nederlanders niet
is toegestaan, noemde hij een woorden
spel. De bedoeling van het tractaat is
slechts zoveel mogelijk dezelfde rechtspo
sitie te verlenen aan de wederzijdse
staatsburgers. De kwestie van de gods
dienstvrijheid dient te worden besproken
bij een wijziging van de Grondwet en
niet bij een bespreking van een tractaat.
De heer De Gou (KVP) merkte daar
entegen op, dat zijn fractie lid 3 en 4 van
artikel twee van het verdrag dat handelt
over de vrijheid van het houden van
godsdienstoefeningen, in strijd acht met
artikel 184 van de Grondwet. Het zou dan
ook volgens artikel 63 van de Grondwet
alleen kunnen worden goedgekeurd met
tweederde meerderheid.
De heer De Grooth (V.V.D.) betoogde,
dat de bepalingen over de godsdienstvrij
heid in het verdrag niet in strijd zijn met
de Grondwet.
De heer Cammelbeeck (P.v.d.A.)
zei persoonlijk van mening te zijn, dat
voor hem als katholiek de processie geen
essentiële vorm van de godsdienstoefening
is. Als het houden van een processie naar
de mening van niet-katholieken „van de
straat een kerk maakt", dient de katholiek
zijns inziens verdraagzaam te zijn.
De heer Smits (S.G.P.) was van oor
deel, dat de bepalingen over de gods
dienstvrijheid de mogelijkheid openen, dat
r.k. Amerikanen in ons land overal pro
cessies gaan houden. Daarom zou hij te
gen het verdrag stemmen.
In zijn antwoord zei de staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken, de heer Van der
Beugel, dat naar de mening van de rege
ring in het verdrag geen afwijking van
de Grondwet is besloten.
Nederland heeft bij dit soort verdragen
met de V.S. groot belang. De Nederland
se economische belangen in de V.S. zijn
veel groter dan die van andere Europese
landen. Ook voor de Antillen en Suriname
is het verdrag van grote betekenis. Men
moet echter niet denken, dat er revolutio
naire veranderingen uit zullen ontstaan.
Prof. Molenaar (V.V.D.) was van
oordeel, dat van de zijde van hen, die het
verdrag in strijd achten met de Grond
wet, een voorstel moet komen, dat twee
derde meerderheid vereist is.
Tenslotte zei de heer De Gou, dat zijn
fractie het verdrag zal goedkeuren, omdat
artikel 163 van de Grondwet daartoe de
mogelijkheid biedt indien een wetsont
werp in strijd is met de Grondwet.
Het verdrag werd goedgekeurd met 42
tegen 3 stemmen (de C.P.N. en de S.G.P.).
Zonder hoofdelijke stemming werd het
wetsontwerp tot verhoging van de pen
sioenen van gewezen ministers, gewezen
cle
Medeleven
In Athene is het ook al moeilijk om aan
personeel te komen. Het enige wat je krij
gen kan zijn mensen van het platteland,
zei de gerant van ons hotel somber, en
die kennen het vak niet.
Dat was een onmiskenbare waarheid,
maar ze waren wel vriendelijk en daar
troostten we ons maar mee. En toen mijn
reisgenoot ziek werd en in bed moest blij
ven, sprak hij tijdens een van mijn be
zoeken met bevende stem: „Het zijn hier
toch werkelijk hartelijke mensen. Nou is
de huisknecht al geweest en het kamer
meisje. En die vroeg of de portier ook
mocht komen. En haar collega van de
eerste verdieping wou ook graag even".
,Dat is mooi", zei ik, „maar vermoeit
het je niet?"
„Helemaal niet", zei hij gloedvol. „Het
is verkwikkend. In Nederland heb je dat
niet. Daar denken ze alleen maar aan de
last die je ze bezorgt. Maar deze mensen
leven helemaal méé. Ze komen op hun
tenen binnen. Ze zwetsen niet, maar gaan
voorzichtig op een stoel naast je bed zitten.
En dan leggen ze heel behoedzaam hun
hand op je voorhoofd en zeggen een paar
vriendelijke dingen."
„Kan je het dan verstaan?" vroeg ik.
„Nee, dat niet. Maar ik ben geen botte
rik. Ik kan aan de uitdrukking in de ogen
wel zien dat ze het goed met me voor
hebben. Ik vermoed dat het zegenbeden
zijn, die ze mompelen. Een aardig oud
gebruik, vermoed ik. Zoiets moet je toe
juichen. Je moet er aan meewerken. Daar
om heb ik gezegd, dat ze allemaal mogen
komen."
Hij leek me helemaal opgemonterd. En
of het nu door die zegenbeden en hand
opleggingen kwam weet ik niet, maar drie
dagen later was hij weer het heertje en
stapte hij met de kwiekheid van een krasse
zeventiger over de gang.
Het kamermeisje knikte, een beetje ge
drukt, leek me. De kelner neeg het hoofd,
maar keek ontroostbaar. De huisknecht
gluurde met iets van verwijt in de ogen
om een hoek van een deur. En de portier
zuchtte lang en nadrukkelijk toen we
langs kwamen.
Toen ik 's avonds bij hem informeerde
of er post was, zuchtte hij weer, of nog.
„Uw vriend is gauw opgeknapt", zei hij.
„Gelukkig wel", zei ik.
„Het is natuurlijk prettig voor hem", zei
hij peinzend, „maar voor ons is het een
tegenvaller".
„Waarom?" vroeg ik. „U bent allemaal
zo aardig voor hem geweest."
En ik memoreerde de handopleggingen.
Hij keek me verwonderd aan.
„Dat is het niet", zei hij pips; „maar een
wens gaat in vervulling als je hem uit
spreekt met je hand op het voorhoofd van
een stervende".
Toen gaf hij me verongelijkt mijn
brieven.
Jac. van der Ster
vap hun weduwen gn wezen met een alge
mene 'toeslag,' goedgekeurd.
ADVERTENTIE
PRACHTIGE WEGLIGGING - ELEGAN1
Verbruik 13 liter op 150 km
Prijs vanaf ƒ7.990.—
Nauwelijks bekomen van de schrik zyn
de zes opvarenden van de Amsterdamse
viskotter AM. 17 „Nehim II" vannacht in
IJmuiden aan land gegaan: op de vis
gronden, 120 myl van IJmuiden was de
kotter dinsdagmorgen vissende, toen de
j steven van de op volle snelheid varende
39 meter lange Duitse motorlogger A.L. 42,
„Rudolf Wendt" zich in de midscheeps van
de Nehim II boorde en grote schade te
weegbracht.
De kotter kapseisde bijna de winch
was al onder water verdwenen maar
als door een wonder richtte het schip zich
weer op. Alle opvarenden overleefden dit
avontuur, al heeft de stuurman door de
klap, toen hij in het voorschip aan het
werk was, een arm gebroken en hoofd
wonden opgelopen. De overige beman
ningsleden klaagden over pijn aan heupen
en hoofd.
Het was toen het gebeurde klaar
lichte dag: helder weer met goed zicht,
toen schipper D. Varkevisser met de AM.
17 ter hoogte van de Pitt-boei op schol en
tong viste. Het „vismerk", ten teken dat
het schip vissende was, hing bij de voor
mast. Schipper Varkevisser vermoedde,
dat de wachtslui in de brug van de Duitse
logger zijn schip niet hebben gezien wat
later ook wel bevestigd werd. Alle op
varenden dachten op het moment van de
botsing, dat het schip zou kantelen en niet
meer zou rechtkomen zij spraken van
een wonder, dat dit wel gebeurde.
Wat de reactie van de aanvarende Duit
ser betreft deelde schipper Varkevisser
mee, dat men aan boord van de trawler
inderdaad de Nehim II niet gezien heeft.
De logger, kaptein Gert Schoon bleef na
de aanvaring in de buurt om eventueel de
bemanning over te nemen, maar de deu
ken en gaten in de scheepswand bleken
geen lekkage te hebben veroorzaakt. Na
een uurtje is de Duitser verder gestoomd
en de Nehim II zette koers naar IJmuiden.
De Haagse hongerstaker de heer G. Be-
suijen heeft besloten voorzichtig aan weer
te gaan eten. Hij is werkend lid van de
vereniging Bellamy en meende oorspronke
lijk door zijn hongerstaking de aandacht op
toestanden, die in zijn ogen wantoestanden
zijn, onder andere zijn slechte behuizing, te
vestigen.
„Ik gevoel mij niet verslagen" zeide de
heer Besuijen. „Ik heb echter leren inzien,
dat ik langs deze weg weinig voor anderen
en voor mijzelf tot stand kan brengen,
namelijk een woning, waarin wij kunnen
leven en werken."
(ANP) De heer P. Visser uit Wijdewor-
mer is gistermiddag weer eens met de
HD 47 de „Eendracht" uitgevaren naar het
vermeende wrak van het goudschip
„Renate Leonhardt". Hoewel het weer er
gunstig uitzag, bleek de zeegang toch nog
te hoog voor -:en afdaling van de duikers.
Wel is de duiker Van der Schans nog even
naar beneden geweest, maar duikmeester
Tebbes achtte het raadzamer om de arbeid
te staken. Het doel van de tocht was het
plaatsen van een boei op de brug van het
wrak ter vervanging van de door de laat
ste storm weggeslagen wrakboei, die door
het Loodswezen was aangebracht.
„De beslissing kan", zo zeide de heer
Visser tot belangstellenden op de Helderse
kade, „met enkele malen duiken vallen,
als het weer maar wil meewerken". Het
wrak ligt volgens mededelingen van op
varenden van de HD 47 op zijn kant en
wanneer de duikers er in zijn geslaagd
met dynamiet een gat in de wand te laten
springen zal volgens hen het bergen van
de goudschat „een klein kunstje" zijn.
Volgens onze eigen inlichtingen ver
keert de heer Visser, voorzitter van de
bergingsvereniging „Renate Leonhardt" in
geldmoeilijkheden. Overal in het land
heeft hij bij de kantongerechten nu ver
zoekschriften tot uitvaardiging van een
dwangbevel ingediend om van de leden
„achterstallige contributie over de jaren
1954 tot en met 1957" ten bedrage van
vijftien gulden te verkrijgen.
In een circulaire van december 1956
wordt ten aanzien van deze contributie
het woord „vrijwillig" gebruikt, maar een
volgend drukwerkje van de vereniging
vermeldt, dat men verplicht is de jaar
lijkse bijdrage te voldoen. Een andere
alinea uit deze laatste circulaire zegt: „De
leden, die hun contributie over de jaren
1954 tot en met 1957 nog niet hebben be
taald. zullen bij het slagen der berging
zoveel minder ontvangen als door hun
houding de vereniging schade zal lijden".
Voor de berging van 'n eventuele goud
schat is dit jaar nog maar weinig tijd over.
Het slechte weer en de ruwe zeeën liggen
in 't verschiet, maar de leden kunnen ge
rust zijn. Want de heer Visser heeft op
papier nadrukkelijk beloofd dat, indien de
berging in 1957 niet zou slagen, de con
tributie zal worden terugbetaald.
Het Nederlands heeft het woord uit
het Frans overgenomen, doch daaraan
dient dadelijk te worden toegevoegd dat
het Frans het naar alle waarschijnlijk
heid vóórdien aan het Middelneder
lands heeft ontleend. Een oorspronke
lijk Germaans woord is dus geromani
seerd en daarna weer gegermaniseerd.
Het oorspronkelijke woord is geweest:
mattennoet, dat men letterlijk zou kun
nen weergeven door: matgenoot en dat
betekende: slaapkameraad. (Het woord
mat voor: slaapplaats kwam tot in de
negentiende eeuw voor). Dit woord
mattenoot is in het Frans als matenot
overgenomen. Matenot werd matelot,
uitgesproken mat'lot en dit nam men
in Nederland weer over als matroos.
De s aan het slot is de Franse meer-
vouds-s die vroeger niet alleen geschre-
^ven, maar ook uitgesproken werd.j
