30% KORTING
wintermode 1957-,58
In Haarlem Oost bestaat grote
behoefte aan houten noodschool
RADIO-PRIJZENSLAG
WOL
Bezwaar tegen ontwerp-streekplan
Zuid-Kennemerland gehandhaafd
I
I
Concert voor congresserende
orgelbouwers op een
onbevredigend instrument
NAALDKUNST
Bloemendaal in beroep bij de Kroon
Fenomenaal pianospel
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
9
SCHOOLLES IN CONSISTORIEKAMER
Oudercommissie van Van Zeggelenschool
zendt rekwest aan B. en W.
Straatvoetbalcompetitie
„Het Vondelkwartier"
Winterprogramma
Haarlemse
huisvrouwenvereniging
K.I.M. RIJWIELFABRIEK N.V.
Racebrommers in beslag
genomen
Produktschap weigert
verzoek van het
Landbouwschap
Burgerlijke stand
van Bloemendaal
Culturele manifestaties
voor de rijpere schooljeugd
Is autorijles onderwijs
in de zin der wet?
Meineed in echtscheidings
zaak: eis zes maanden
Joen zei ik
Andermans bromfiets na
„proefrit" verkocht
Boek over Velser tunnel
Van zeer
goede hul:
door Var da Nishry
op zomerconcert
van N. Ph. O.
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1957
De ondercommissie van de Van Zegge
lenschool II in Haarlem-Oost heeft woens
dagavond in het schoolgebouw aan het Van
Zeggelenplein een bijzondere ouderbüeen-
komst belegd. De aanleiding hiertoe was
de omstandigheid dat door het plaatsge
brek een tweetal vUfde klassen sedert de
aanvang van het nieuwe schooljaar in de
consistoriekamer van de Gereformeerde
kerk aan de Richard Holkade is gehuisvest.
Het hoofd der school, de heer C. H. Jan
sen, zette nog eens in het kort de voorge
schiedenis van deze maatregel uiteen. Het
gemeentebestuur van Haarlem had reeds
in 1955 een plan in voorbereiding tot stich
ting van een houten tweeklassig hulpge
bouw op een terein aan de zuidzijde van
het Van Zeggelenplein. Zowel de inspectie
van het lager onderwijs als de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen hechtten hun goedkeuring aan dit
plan. Aangezien naderhand bleek dat dit
hulpgebouw uiteindelijk van een te gerin
ge omvang zou zijn, werd het eerste plan
in zoverre gewijzigd dat het in plaats van
een noodgebouw een vierklassige, perma
nente school zou worden van het geprefa
briceerde type zoals reeds in „Delftwijk"
in Oud-Schoten één is opgericht. Ondanks
herhaald aandringen heeft de gemeente op
dit nieuwe plan echter tot nog toe niet de
goedkeuring van de minister kunnen ver
krijgen. Voor het nieuwe schooljaar wer
den honderdtwintig nieuwe leerlingen in
geschreven. waarvan het bij voorbaat
vast stond dat voor meer dan de helft van
de kinderen geen ruimte aanwezig was.
Burgemester en wethouders hebben nu
noodgedwongen aan de gemeenteraad
voorgesteld thans alsnog tot uitvoering van
het oude plan van de tweeklassige hood-
school over te gaan. De kosten hiervan
worden geraamd op 41.000. Intussen
moesten echter op de een of andere manier
twee klassen ergens worden ondergebracht.
Aanvankelijk meende men een oplossing
te hebben gevonden in het clubgebouw van
de speeltuinvereniging „Het Oosterkwar
tier" aan de Bernard Zweersstraat, maar
de oudercommissie had hiertegen overwe
gende bezwaren. Dank zij de medewerking
van het kerkbestuur van de Gereformeer
de kerk aan de Richard Holkade kan thans
gebruik worden gemaakt van de consisto
riekamer welke door een tussenschot in
twee gedeelten is verdeeld.
Noodtoestand
De heer Jansen gaf de ouders de verze
kering dat deze noodoplossing in geen ge
val van nadelige invloed zal zijn op de ge
zondheid van de kinderen of het onderwijs.
„Deze noodmaatregel is als zodanig aan
vaardbaar maar aan de andere kant mogen
wij van het gemeentebestuur verwachten
dat het genoeg improvisatietalent zal tonen
om aan deze noodtoestand zo spoedig mo
gelijk een eind te maken", aldus spreker.
De voorzitter van de oudercommissie,
de heer P. Steffaa», betreurde het dat het
gemeentebestuur, ondanks, het feit dat de
oudercommissie het reeds herhaaldelijk
en lang te voren op deze te verwachten
Maandag beslissingswedstrijd
De beslissingswedstrijd van de straat
voetbalcompetitie voor jongens van tien
tot vijftien jaar van de speeltuinvereni
ging „Het Vondelkwartier" in Oud-Scho
ten tussen de Vergierdeweg en de Dul-
laertstraat belooft een aantrekkelijk eve
nement te worden. Deze wedstrijd wordt
maandagavond 9 september bij kunstlicht
op het terrein van genoemde vereniging
aan de Vergierdeweg gespeeld. Met dit
doel zullen rondom het speelveld een
twaalftal lichtmasten worden opgesteld.
De organiserende vereniging heeft de be
kende internationale scheidsrechter, de
heer Leo Horn, bereid gevonden deze fi
nale te fluiten zodat de jongens er zeker
van kunnen zijn dat de leiding van de
wedstrijd in goede handen is. Kick Smit,
bekend uit het roemruchte verleden van
het Nederlandse elftal en thans trainer
van de profclub „Alkmaar", zal de aftrap
doen en na afloop de wisselbeker aan het
winnende straatteam uitreiken.
De straatvoetbalcompetitie, welke voor
Het Vondel kwartier" een groot succes is
geworden, zal worden afgesloten met een
gezellige bijeenkomst voor alle deel
nemers in het clubgebouw van de vereni
ging. Zij ontvangen allen een blijvende
herinnering aan deze serie wedstrijden.
Tevens zal een voetbalfilm worden ge
draaid. Naar verluidt is de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat „Polygoon" van deze
voetbalfinale en feestavond een kort jour
naalfilmpje zal opnemen. Een reden te
meer dus voor de jongens om hun beste
beentje voor te zetten.
De openingsmiddag van het seizoen 1957-
'.958 van de afdeling Haarlem en omstre
ken van de Nederlandse Vereniging van
Huisvrouwen heeft plaats op vrijdag 4 ok
tober in het Minervatheater te Heemstede,
waar Bert Brugmans Marionettentheater
..De Barbier van Sevilla" zal opvoeren.
Maandag 21 oktober is er een show van
gebreide artikelen van een Nederlandse
fabriek in de grote zaal van het Haar
lemse Concertgebouw. In november houdt
mevrouw mr. Lily Eversdijk-Smulders uit
Amsterdam een lezing over de Sahara,
waarvan de datum nog nader zal worden
vastgesteld. Op vrijdag 15 november komt
mevrouw Corrie Hartong een voordracht
houden over de danskunst en op maandag
9 december wordt de film „Waar palmen
wuiven" gedraaide De traditionele Kerst-
middag zal dit iaar een enigszins ander
karakter dragen en zal op dinsdag 17 of
vrijdag 20 december worden gehouden.
Op acht donderdagmiddagen in oktober
en november zal mevrouw Aline Bolke-
stein-Markus, in samenwerking met de
Volksuniversiteit, voor de leden een cursus
..Voordrachtkunst voor beginners" in de
radiozaal van café-restaurant Brinkmann
geven.
Het verdere programma voor deze win
ter zal nog nader worden bekend gemaakt
gang van zaken had geattendeerd, zo lang
getalmd heeft alvorens te besluiten, dat
het nu toch een noodgebouw zal worden.
Ook een der aanwezigen, de heer Hame
link, laakte het „touwtrekken" tussen het
Rijk en de gemeente. Spreker merkte op
dat reeds in 1950 een voorstel tot oprich
ting van een noodlokaal bij de Van Zeg
gelenschool bij de gemeente was inge
diend. „Er werd ons zoveel beloofd, onder
andere een gymnastieklokaal, maar het is
bij beloften gebleven. Thans steekt de be
stedingsbeperking een spaak in het wiel.
Wij moeten ons nu maar afvragen wan
neer er met de oprichting van het hulpge
bouw begonnen zal worden".
Op voorstel van de voorzitter van de
oudercommissie besloot men Burgemeester
en Wethouders van Haarlem een rekwest
te zenden waarin de teleurstelling van de
ouders over de ontstane situatie geuit
wordt enwaarin gewag zal worden gemaakt
van de ernstige ongerustheid dat, gezien
de opgedane ervaringen, de stichting van
het noodgebouw voor twee klassen op de
lange baan zal worden geschoven. Be
trokken ouders dringen er by het college
op aan te bewerkstelligen, dat met de
meest mogelijke spoed met de bouw van
bedoeld hulpgebouw zal worden begonnen.
ADVERTENTIE
Vanaf heden verkopen wij
GRUNDIG en
LOEWE-OPTA
RADIO'S (type '57) met
op de officiële prijzen, mèt
fabrieksgarantie.
Zo lang de voorraad strekt.
AFD. RADIO-T.V.
Doelstraat 7 - Haarlem
Na overleg met de officier van Justitie
te Haarlem heeft de Zaandamse politie
bromfietsen in beslag genomen van twee
18-jarige, een 17-jarige en een 19-jarige
Zaandammers, die in het centrum van de
stad met een vaart van 70 km rondreden.
Enige van deze jongens hadden iets aan
de bromfiets laten veranderen, waardoor
zij veel harder konden rijden dan het wet
telijk toegestane maximum van 40 km per
uur.
Het bestuur van het Produktschap voor
Granen, Zaden en Peulvruchten heeft be
sloten geen gevolg te geven aan een ver
zoek van het Landbouwschap, een subsi
die van f 75.000 te verlenen voor de op
richting van een proefboerderij in de
Noordoostpolder voor het drogen van ak-
kerbouwprodukten. Het produktschap was
verzocht medewerking te verlenen door
een heffing op de door de telers te ont
vangen prijs voor inlandse tarwe. Het
voorstel kreeg echter niet de vereiste
tweederde meerderheid.
Men achtte het onder meer niet juist,
deze heffing alleen toe te passen op in
landse tarwe. Er is bovendien geen ga
rantie, dat inderdaad de belanghebbenden
de heffing zullen betalen. Men meende dat
het meer op de weg van het Landbouw
schap zelf ligt tot een heffing voor dit
doel over te gaan.
BEVALLEN: A. Bikkel-Kolders, dr.; C.
J. Brouwer-Van Zeijl, dr.; H. de Rave-
Baauw, zn.
ONDERTROUWD: G. van Heijningen
en M. A. W. Franke; C. van Zuijlen en M.
Barendsen; G. van Wijk en C. A. H. Heij-
blom; H. Biersteker en N. Vonk.
GETROUWD: J. H. Richardson en H.
Meppelink; J. Reedijk en C. M. Broomans;
G. Voogd en K. Wouda.
OVERLEDEN: N. Koster-Kruk, 74 jaar;
J. E. Speckmann, 29 jaar, A. Velsen-Vis-
ser, 83 jaar.
ADVERTENTIE
Op woensdag 11 september a.s. tonen wij In het Gem. Concert
gebouw te Haarlem de nieuwe
in een exclusieve collectie originele modellen.
AANVANG: Middagshow 14.30 uur; avondshow 20.30 uur.
Toegangskaarten 2.75, welke recht geven op een Thé- of
Koffiecomplet, verkrijgbaar aan de zaak.
Telefonisch reserveren 15624 (02500)
DIRECTIE
N.V. STOUTENBEEK
Aan de leerlingen van de Haarlemse
scholen voor voortgezet onderwijs is
namens de commissie ter bevordering van
de culturele en esthetische vorming van
de rijpere schooljeugd een folder uitge
reikt, waarin het winterprogramma van
de, commissie is vermeld.
Er zullen vier j^4gdpon9prt,enwordep
gegeven door het Noordhollands Philhar-
monisch Orkest op de vrijdagen 4 oktober,
15 november, 17 januari en maart.
Wat de toneelvoorstellingen betreft zal
veel afhangen van wat de toneelgezel
schappen zullen geven. Eén voorstelling
staat echter reeds vast en wel op woens
dag 9 oktober, wanneer het nationaal
theater van de staat Israel, de Yeminiti-
sche dansgroep „Inbal", zal optreden in
Haarlem. Op het gebied van de beeldende
kunsten komen dit seizoen weer circu
lerende schooltentoonstellingen, die zullen
bestaan uit verzamelingen van gekleurde
reproducties naar bloemstillevens en
schilderingen uit de tempels van Ajanta en
uit Egyptische graven en tempels en van
de rotstekeningen van Lascaux. Ook dit
jaar zal de tentoonstelling „Het Papieren
Museum", waarin de jeugd kan kennis
maken met de werken van klassieke
meesters worden gehouden, waarbij de
heer E. de Kat instructieve commentaar
heeft geschreven.
Voor de leerkrachten zal de directeur
van het Frans Halsmuseum, de heer H. P.
Baard, wederom een museumcursus geven.
De conservators van het Teylermuseum en
het Bisschoppelijk museum hebben zich
bereid verklaard elk in een bijeenkomst
het bezit van deze niet-gemeentelijke
musea bij de docenten te introduceren.
De leden van de subcommissie Filmische
Vorming zullen binnenkort met het vierde
filmseizoen een aanvang maken.
In het algemeen wijst de commissie op
de mogelijkheden die aan de schooljeugd
worden geboden door 't beschikbaar stel
len van toegangskaarten tegen geredu
ceerde prijzen voor culturele manifestaties
en zij spoort de jeugd aan hiervan een zo
ruim mogelijk gebruik te maken.
ADVERTENTIE
NE VEDA - v. WIJK
SCHEEPJES enz.
Wij bewaren uw wol event. 4 weken I
GROTE HOUTSTRAAT naast LUXOR
vindt
u bil
De Hoge Raad zal binnenkort moeten
uitmaken of het geven van autorijles on
derwijs is in de zin der wet of niet. Op
1 oktober zal de raad in cassatie de zaak
behandelen van een autorijschoolhouder,
die in Gouda een autorijschool had geves
tigd zonder daartoe vergunning te hebben
van B. en W. van Gouda. De autorijschool
houder, de heer Hippe uit Amstelveen, had
een proefproces hierover uitgelokt op ver
zoek van de minister van Verkeer en Wa
terstaat, die een uitspraak van de Hoge
Raad wenst in verband met een wets
ontwerp dat hij over deze r,-aterie aan het
voorbereiden is. In dit proefproces is de
heer Hippe door de kantonrechter te
Gouda veroordeeld tot een boete van een
gulden.
De Goudse politieverordening bevat de
bepaling, dat voor het vestigen van een
autorijschool vergunning van B. en W.
nodig is. De heer Hippe achtte dit in
strijd met artikel 208, tweede lid, van de
Grondwet, dat de vrijheid van onderwijs
waarborgt. De kantonrechter was van oor
deel. dat het autorij-onderricht niet is be
grepen in het grondwettelijk artikel.
In het bezwaarschrift, dat burgemeester
en wethouders van Bloeméhdaal, daartoe
gemachtigd door de gemeenteraad, bij de
Kroon hebben ingediend tegen het ont-
werp-streokplan Zuid-Kennemerland, her
inneren B. en W. eraan, dat de Provinciale
Staten van Noordholland een aantal be
zwaren, die naar aanleiding van het
streekplan waren ingediend, ongegrond
hebben verklaard op grond van overwe
gingen, die het gemeentebestuur niet kan
delen.
B. en W. wensen hun bezwaren onver
kort te handhaven, omdat de belangen van
de gemeente Bloemendaal er ten nauwste
bij zijn betrokken.
In de eerste plaats maken B en W. be
zwaar tegen de geprojecteerde aanleg van
een weg ten westen van Haarlem voor zo
ver deze weg het karakter zal krijgen van
een hoofdverkeersader voor doorgaand
verkeer noord-zuid.
Voorts worden bezwaren opgeworpen te
gen de uitvoering van de geprojecteerde
stadsrandvteg ten westen van de Haarlem
se agglomeratie voor zover het betreft het
gedeelte van het pompstation Leyduin in
zuidelijke richting naar de grens van de
provincie Zuidholland.
Ook worden bezwaren aangetekend te
gen het projecteren van een west-oostver
binding van de manége aan de Zandvoor-
terweg af door het noorden van Aerden-
hout naar het noordelijke viaduct bij
Heemstede-Aerdenhout in de spoorbaan
Haarlem-Leiden.
Tegen het niet opnemen in het streek
plan van een aansluiting van de Zandvoor-
terweg op het kruispunt met de Boeken-
rodeweg af 'met het noordelijke spoorvia
duct in Heemstede-Aerdenhout bestaat bij
Bloemendaal eveneens bezwaar, evenals te
gen het niet opnemen van een weg voor
overwegend nationaal („super-provinci
aal") en gewestelijk („super-regionaal")
Hedenmorgen werd voor de Haarlemse
rechtbank zes maanden gevangenisstraf
geëist tegen een Haarlemse glashandelaar,
die ervan verdacht werd in een echtschei
dingszaak meineed te hebben gepleegd.
Hij had tijdens een verhoor door de rech-
ter-commissaris onder ede een feit ont
kend, dat waar was gebieken. Op een
vraag van de rechtbank of dit geen afge
sproken werk was geweest, bleef hij ont
kennen, ook al werd hem voorgehouden,
dat achter deze meineed duidelijk de be
doeling had gezeten, de scheiding ten laste
van de eerste echtgenoot van de betrokken
vrouw te doen uitvallen.
De officier van Justitie, mr. G. W. F.
van der Valk Bouman, merkte op dat het
voorlichtingsrapport over deze verdachte
gunstig luidde, maar meende, dat mein
eed altijd zwaar moet worden aangere
kend, omdat zij een van de bases van het
vonnis, de getuigenverklaring, ondermijnt.
Hij eiste zes maanden.
De raadsman van de verdachte, mr. dr.
A. F. H. Schreurs wilde de ernst van het
feit niet ontkennen maar beschreef de
toedracht van het geval nog even om aan
te tonen, dat de verdachte de vrouw in
de echtscheidingsprocedure toen zij een
maal gelogen had niet wilde afvallen.
De uitspraak werd bepaald op 19 sep
tember.
verkeer van Zandvoort af ten zuiden van
Heemstede en aansluitende op de bestaan
de hoofdverkeerswegen en op de gepro
jecteerde noord-zuid-verbinding ten oos
ten van Haarlem.
Ten slotte werpen B. en W van Bloe
mendaal bezwaren op tegen een in het ont
werp-streekplan ontbreken van een scha
devergoedingsregeling. B. en W. van Bloe
mendaal geven in het bezwaarschrift een
uitvoerige toelichting op deze desiderata
en geven tevens aan in welke zin in de op
lossing van de problemen volgens het
standpunt van Bloemendaal zou moeten
worden voorzien.
Hierbij geven B. en W. een aantal toe
lichtingen, die de wensen van Bloemendaal
in een duidelijker licht plaatsen. Zo wen
sen B. en W. in de eerste plaats een verbre.
ding van de Zandvoorterweg tot vier rij
banen en vervolgens een west-oost-ver
binding langs de zuidzijde van de agglome
ratie van Haarlem-Heemstede en Aerden-
hout. „Pas dan" zo wordt in het bezwaar
schrift gezegd, „kan een logisch wegenplan
voor Zuid Kennemerland ontstaan".
ADVERTENTIE
„Iedereen is in de wolleen otw
de Amerikiinse Playtex Dress-Eez
Waterproof broekjes. Zelfs na 116
keer wassen nog als nieuw! En...
ze blijven zacht en soepel en
absoluut waterproof. Je kunt ze
krijgen in alleraardigste ruitjes:
rose, wit en blauw. Oh, en vergeet
die Playtex schortjes en slabbetjes
niet; echt iets voor jou en mij!"
AMERIKAANSE
.HAUTE COUTURB-
VOOR UW BABY
verkrijgbur bij baby tpeoaalxakao. dro-
güten en de babr-afdelinaen van grote
raken. Indien niet verktiisbaar. tchnjf dan
naar de importeur: Jacq. Mot N.V.
AM- PUyter. Voodeiatr. 9J.
Donderdagmorgen verscheen voor de
Haarlemse rechtbank een loodgieter uit
Haarlem, die verdacht werd van het stelen
van een bromfiets. Hij leende de bromfiets
van een kennis om er een proefit mee te
maken. Het proefritje leidde echter naar
het Waterlooplein in Amsterdam, waar de
bromfiets prompt verhandeld werd. Vol
gens zijn raadsman mr. J. Sprey kwam de
beschuldigde tot deze daad door geld
gebrek. Sinds dertien juni was de man
werkloos. De officier eiste zes maanden.
Uitspraak negentien september.
De opening van de Velser tunnel, welke
heugelijke gebeurtenis aan het eind van
deze maand feestelijk zal geschieden, is
zoals al in het kort werd gemeld, tevens
het moment waarop het eerste boekwerk
over dit bouwwerk het licht zal zien.
De auteurs zijn medewerkers van de
Rijkswaterstaat, die zelf bij de bouw en
de voorbereidingen hiertoe waren betrok
ken. Zij hebben zich niet slechts bepaald
tot de directe geschiedenis van de tunnel
bouw, maar vangen aan met een beknopt
historisch overzicht, waarin wordt ge
schreven over de verbinding die de ha
venstad Amsterdam met de zee moest
hebben toen de diepgang van de schepep
te groot werd om deze stad via de Zuider
zee te bereiken.
Hfet voornaamste deel van de inhoud is
uiteraard gewijd aan de bouw van de
tunnel. Aan de hand van meer dan hon
derd foto's en tekeningen wordt verteld
over dit werk, waarmee vijf jaar was ge
moeid en aan welk object een bedrag van
150 miljoen gulden werd besteed.
Er wordt verteld over de voorbereiding,
waarbij het uitwerken van de plannen in
1942 op last van de bezetter moest wor
den gestaakt; de situatie ter plaatse; de
auto en de spoortunnel met al wat daar
bij behoort; de bouwwijze en hoe de tun
nels het Noordzeekanaal kruisen; de
bouwputten en de bemaling hiervan: het
betonwerk (er werd in totaal 320.000 m3
gewapend beton en 17.500 m3 werkvloer-
beton verwerkt; voor de bewapening was
32.000.000 kg staal nodig); de waterdicht
heid; de kosten enz.
„De Velser Tunnels" is een uitgave van
n.v. De Technische Uitgeverij H. Stam te
Haarlem.
ADVERTENTIE
Men ziet het onmiddellijk
aan deze robuuste, maar
opvallend sierlijke heren
fauteuil. Een toonbeeld van
uitgebalanceerde vormge
ving, waarbij aan elk detail
gedacht is.
Op en top een HAAG-
fauteuil, die door zijn tijd
loze voornaamheid in élke
tijd, in elk interieur op zijn
plaats is. Overtuig U daar-
van in onze toonlcamers.
Gcëlektrocuteerd. Te Nieuw Wier-
dinge is de gehuwde monteur R. Meens uit
Emmen door de elektrische stroom ge
troffen en op slag gedood, toen hij werk
zaamheden verrichtte in de woning van de
predikant ds. Stap.
•en compliment
voor hun bezitter
Nw.Spiegelstr.34-40 Amsterdam
Het was wel wat betreurenswaardig,
dat op het concert, dat donderdagavond in
het Concertgebouw te Amsterdam ter ge
legenheid van het Internationaal Orgel
bouwerscongres is gegeven, een orgel werd
bespeeld, dat niet bepaald een voorbeeld
van orgelbouwkunst genoemd kon worden.
Het orgel van het Amsterdamse concert
gebouw heeft nooit veel artistieke voldoe
ning kunnen geven. Enige tijd geleden
heeft men gepoogd door een ingrijpende
restauratie, waarbij de dispositie en de in
tonaties van het instrument gedeeltelijk
werden veranderd, de klankkwaliteit te
verbeteren. Het gedokter heeft niet veel
geholpen, wat bij de bespeling van don
derdagavond wel duidelijk gebleken is. De
intonaties zijn opvallend ongelijk en hard
geworden. De klanksterkteverhoudingen
tussen grondstemmen onderling en de vul-
stemmen zijn bijzonder ongunstig uitge
vallen. Ik heb mij zelfs afgevraagd of er
inderdaad gewerkt is aan de intonatie van
de orgelpijpen. Het was op tal van ogen
blikken van de uitvoeringen niet aan te
nemen.
Men had de twee Haarlemse stadsorga-
nisten Piet Kee en Albert de Klerk uitge
nodigd aan het concert hun medewerking
te verlenen. Deze twee kunstenaars kwa
men echter door de toestand van het orgel
voor een niet eenvoudige en een slechts in
beperkte mate voldoening gevende taak te
staan Vooral Piet Kee, die onder andere
het fraaie „Grande pièce Symphonique"
van César Franck tot uitvoering bracht,
moet met heimwee aan het prachtige in
strument van Cavaillé Coll in de Haar
lemse Concertzaal hebben gedacht, toen hij
trachtte zijn klank-ideaal voor deze com-
oositie ook op het orgel van het Amster
damse concertgebouw te verwerkelijken.
Menn kon het in hem prijzen, dat hij erin
slaagde dit ideaal zoveel mogelijk te be
naderen en daarbij althans een indruk
van de muziek te geven, die de geest en
de inhoud geen geweld aandeed. Zelfs
heeft men de „maitre angéliaue" een ogen
blik kunnen herkennen, wiens mystieke
ontroering en vrome geestdrift in het sym
fonische orgelstuk zo schoon tot uitdruk
king zijn gekomen.
Piet Kee opende het concert met een
vertolking van het Orgelconcert In Bes
van Georg Friedrich Handel, eenvoudige
frisse, maar ook gevoelige muziek, waar
van de werking ongetwijfeld groter was
geweest, indien de harde en ook ontstem
de orgelklank hiervoor geen hindernis had
gevormd. Nu kon de meeste klank
schoonheid door het begeleidende Am
sterdamse Kunsfmaandorkest onder lei
ding van de dirigent Anton Kersjes wor
den voortgebracht. In elk geval heeft Piet
Kee zowel bij de uitvoering van het werk
van Franck als bij die van Handels con
cert de overtuigende bewijzen kunnen
geven van een grote, ja virtuoze beheer
sing der orgelspeltechniek.
Na de pauze werd het orgel door Albert
de Klerk, allereerst bij de vertolking van
het monumentale Preludium en Fuga in
Es van Johann Sebastian Bach bespeeld.
Voor Bach was het orgel niet als voor
Franck een orkest, dat vele klankkleuren
kon laten horen. Bach vroeg om de echte
orgelklank en daarom kon Albert de Klérk
zijn registratie soberder en strak houden,
wat nu met het oog op het klankgehalte
van het orgel een groot voordeel werd.
Het imoosante werk kreeg een prachtige
vertolking, met élan ontwikkeld en opge
bouwd en met een doorzichtigheid, die
steeds weer een frapperende eigenschap
van Albert de Klerks spel ls.
Een voortreffelijk slot van de avond
vverd de uitvoering van het Concert voor
orgel, strijkorkest en pauken van Francis
Poulenc, geenszins een orgel componist bij
uitstek. Hij heeft zich veel meer op andere
muzikale gebieden bewogen dan op die
van de abstracte orgelkunst. Des te meer
treft het de toehoorder hoe Poulenc In dit
werk de orgelklank zo voortreffelijk heeft
aangewend, vooral in combinatie met de
orkestklank. Het concert beweegt zich, met
de finale ten dele uitgezonderd, op een
hoog muzikaal niveau. Problemen stelt
het werk niet Het is zelfs behoudend van
karakter en toch oorspronkelijk in zijn
aparte uitwerking. Albert de Klerk liet bij
zijn voortreffelijk solospel het orgel van
zijn beste zijde kennen. De muzikale ge
ladenheid van zijn vertolking inspireerde
de dirigent Anton Kersjes en het orkest
tot een uitnemende begeleiding, zodat deze
avond mocht eindigen met een verras
sende climax, waarop de toehoorders met
langdurige bijval reageerden.
Voor de volledigheid volgt hier nog een
opmerking over de uitvoering van de ver-
fijnd-muzikale symfonie in B van Jos.
Haydn, welke in dit programma wel wat
vereenzaamd stond. Het Kunstmaand-
Orkest, in beperkte symfonische bezetting,
volgde bij de vertolking de aanwijzingen
van zijn dirigent, die gericht waren op
soberheid van klank en expressie, met
toewijding en bereikte daarmede een aan
nemelijk resultaat
Zwaanswijk
Het vijfde zomerconcert van het Noord
hollands Philharmonisch Orkest, ondér
leiding van Henri Arends, bracht ons de
verrassende kennismaking met een jonge
Israëlische pianiste, Varda Nishry, die ge
roepen lijkt om op de grote podiums een
vooraanstaande plaats te veroveren en
triomfen te vieren. Zij behaalde het eind
diploma aan het Sjoelamit-conservatorium
te Tel Aviv en heeft haar studie bij Lazar
Levy aan het conservatorium te Parijs
voltooid. Wij hoorden haar in het Piano
concert in c van Chopin als een ervaren
kunstenares, die reeds een volmaakte po
diumroutine verworven heeft, niet alleen
in haar geboorteland, maar ook in Canada
en in de Verenigde Staten.
Maar wat nog meer waarde heeft dan
die kennelijke vastheid, is het natuurlijk
herscheppingsvermogen, dat zij paart aan
een feilloze techniek. Als er twee maten
zijn gespeeld, door zo'n rasartieste, weet
men al, dat hier de aangeboren musische
geest zich op zeldzaam sterke wijze open
baart. De technische obstakels zijn glans
rijk overwonnen, de stuwingen van een
uitlaaiend temperament zijn wilskrachtig
beheerst er vrijelijk kan nu de muzikale
begaafdheid zich uiten. En dat deze niet
gering is bij Varda Nishry, hebben wij in
het verloop van haar interpretatie van
het virtuose, typisch romantische concert
van Chopin met groeiende bewondering
kunnen ervaren. Zij ontlokte aan de vleu
gel wonderlijke sonoriteiten, die ons deden
denken aan de klankeffecten die Askenase
ia hetzelfde werk ook weet op te roepen.
Parelend passagespel wisselde met tref
fende momenten van innige, maar nooit
„geconfijte" zangerigheid. Ook het pathe
tische element kreeg een overtuigende uit
drukking. Kortom, het werd een gezonde
vertolking op hoogspanning, waarvoor de
kwalificatie ..fenomenaal" mij niet over
dreven lijkt.
Uiteraard was dit aldoor geanimeerde
spel in zijn technische volkomenheid en
briljant^ schittering zo vonkenspattend,
dat het mede aanstekelijk werkte op het
orkest, dat door Henri Arends prachtig
in evenwicht gehouden werd. En zo bleek
dan, dat de vrij magere orkestpartituur -
voor Chopin was de begeleiding tenslotte
maar een bijkomstigheid - toch heerlijk
kon klinken, wanneer ze maar doorde
semd is van de geest van een levenwek
kende interpretatie. Een opgetogen publiek
heeft Varda Nishry een geestdriftige ova
tie gebracht. En ieder van de aanwezigen
zal het wel met mij eens zijn. dat we deze
kunstenares van de bovenste plank op het
Haarlemse podium moeten terugzien.
Verder dirigeerde Henri Arends deze
avond een probleemloos programma. En
dat mag wel in deze tiid van het jaar,
waarin de vakantiestemming nog even na
werkt. Zelfs de „Kleine Symfonie voor ne
gen blazers" van Gounod, die hier naar ik
meen voor het eerst gespeeld werd, pastte
in deze categorie. De ouverture voor de
opera „Zampa" van Hérold, die haar leven
rekt in bewerking voor harmonie en fan
fare en als vlot speelstuk quatre-mains,
had de avond op ietwat jolige wijze in
geleid. De aristocratische Pavane van
Fauré kwam die stemming temperen als
voorbereiding tot Chopin's pianowerk.
Velen zullen met genoegen de karakteris
tieke en vooral kleurig geïnstrumenteerde
„Algerijnse Suite" van Saint-Saëns weer
eens gehoord hebben.
Tot besluit kreeg de ouverture „Carna
val Romain" van Berlioz een vertolking
die respect afdwong. Het dankbare stuk
verliep niet alleen vlot en effectrijk, maar
werd met tal van treffende details fris en
als gloednieuw door Arends met het orkest
opgediend.
Jos. de Klerk
