PANDA EN HET DING
Nederlands-Indonesische Suiker Unie
boekte goede resultaten in 1956
Kans op regen neemt toe
Radio geeft woensdag
Wereldnieuws
TocU ió het
zo
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1957
2
|fji< Radoma av am sterdam
Het EGKS-kolentekort
Westduitse goud- en
deviezen-reserves op
recordhoogte
Algerije kost Frankrijk elk
jaar 700 miljard francs
Schatting van produktie
die verloren gaat
Russische handelsdelegatie
in Oost-Duitsland
Ketjen verbreedt de basis
van het bedrijf
Samenwerking met de
A merican Cyanamid
H. BIJSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf^
Koerswaarde aandelen
in augustus
Indonesische reserves
Italianen geven in Perzië
50 percent olieroyalties
Bevredigend resultaat
van Bod jong Datar
Afbinden van
bloedvaten
J
De Nederlandsch-Indonesische Suiker
Unie n.v. meldt in het jaarverslag over
1956 een saldo ter verdeling van f 480.256
(v.j. saldo verlies f 1.840), waaruit op de
preferente aandelen over 1954, 1955 en
1956 elk 6 percent en op de gewone aan
delen 6Vi percent dividend wordt voorge
steld, waarvan reeds 3 Vz percent als inte
rimdividend werd uitgekeerd. De exploi
tatie van de suikerfabriek Gempolkrep
leverde over 1956 een batig saldo op van
rp. 1.022.832. Na blokkering van 40 percent
op grond van overheidsmaatregelen, zal
een transfer van ongeveer rp. 600.000 aan
gevraagd worden. De verlies- en winst
rekening in Nederland sluit met een saldo
winst van f 171.150, waaruit een dividend
uitkering van 7 percent kan plaats vinden.
De winsttransfer over 1955 werd nog niet
ontvangen.
De Indonesische verlies- en winstreke
ning over 1956 der n.v. cultuurmaatschap
pij Bogokidoel sluit met een winst van
rp. 966.522, welk bedrag naar een reserve
rekening wordt overgebracht, daar hier
voor geen transfer zal worden aange
vraagd. De Nederlandse verlies- en winst
rekening sluit met een saldo winst van
f 175.370. Over dit jaar zal een dividend
uitkering plaats vinden van 6 percent.
De Indonesische verlies- en winstreke
ning over 1956 der n.v. maatschappij tot
exploitatie van de suikerondernemingen
Sentanen-Lor c.c. sluit met een winst van
rp. 1.181.312, welk bedrag naar een re
serverekening wordt overgebracht, daar
hiervoor geen transfer zal worden aan
gevraagd. De Nederlandse verlies- en
winstrekening sluit met een saldo winst
van f 77.096 waaruit een dividenduit
kering van 5 percent kan plaats vinden.
Over boekjaar 1956 is door Gispen's Fa
briek voor Metaalbewerking n.v. te Cu-
lemborg 4 percent dividend (als vorig
jaar) gedeclareerd op de prioriteits-aan-
delen en 8 percent (vorig jaar 7 percent)
op de gewone aandelen. De Koninklijke
P. Sluis' Pluimvee, Vee- en Vogelvoeder-
fabrieken n.v. te Weesperkarspel zal 5
percent (evenals vorig jaar) op de priori-
teits-aandelen en 15 percent dividend (vo
rig jaar 12 percent) op de gewone aan
delen uitkeren. De erven de wed. J. van
Nelle n.v. te Rotterdam declareerde 7 per
cent dividend (vorig jaar 6 percent) op de
gewone- en prioriteits-aandelen.
De revenuen ten bedrage van respec
tievelijk f 47.208, f 36.185 en f 220.500 zul
len in de verlies- en winstrekening over
1957 verantwoord worden.
ADVERTENTIE
Een commissie van deskundigen op het
gebied van de kolenvraagstukken der zes
EGKS-landen heeft tijdens een gedachten-
wisseling met de Hoge Autoriteit vastge
steld, dat het kolentekort van de gemeen
schap tijdens het vierde kwartaal van het
jaar 1957 ongeveer 500.000 ton zal bedra
gen.
Het verbruik van de zes EGKS-landen
zal 74.9 miljoen ton belopen. Er zullen 74.4
miljoen ton beschikbaar zijn waarvan 64.2
mijoen zullen worden gedolven, 10 miljoen
ingevoerd en 0.2 miljoen aan de huidige
kolenvoorraden zullen worden onttrokken.
Syrische onderscheiding. Bij Ko
ninklijk Besluit is verlof verleend aan de
heer Th. J. de Bruijn, te Santpoort, direc
teur K.L.M.-aerocarto n.v., tot aanneming
van de Syrische medaille van verdienste,
eerste klasse, hem verleend door de presi
dent van de Syrische republiek.
Na DuitslandEngeland
Geïnteresseerde Britse maatschappijen
zullen op 11 september beraadslagen over
de mogelijkheden betreffende de handel
met Communistisch China. Een woordvoer
der zei, dat met het oog op de grote moge
lijkheden van de handel met Communis
tisch China, een bijeenkomst van geïnte
resseerde maatschappijen zal worden ge
houden.
HILVERSUM I 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.23 Gram. 8.00 Nieuws.
8.18 Gram. 8.50 Voor de vrouw. 9.15 Gram. (9.35
—9.40 Waterst.). 10.00 Boekbespr. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 Gram. 11.00 R.V.U.: De positie van
de Westeuropese vrouw in de loop der eeuwen,
door mevr. dr. S. C. Regtdoorzee Greup-Rolda-
nus. 11.30 Gevar. progr. 12.15 Gram. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Voor het platteland. 12.38
Hammond-orgelspel. 13.00 Nieuws. 13.15 Tentoon
stellingsagenda. 13.20 Amus.muz. 13.50 Medische
kron. 14.00 Gram. 14.30 Voor de jeugd. 16.00 Voor
de zieken. 16.30 Pianoduo. 16.50 Gram. 17.25 Lich
te muz. 17.50 Regeringsuitz.: Rijksdelen Overzee:
Jeugduitz. De brievenbus gaat open: Correspon
dentieclub o.l.v. Regina Zwart. 18.00 Nieuws en
comm. 18.20 Act. 18.30 R.V.U.: De godsdiensten
van het Midden-Oosten in verleden en heden
door prof. dr. C. J. Bleeker. 19.00 Gram. 19.10
Klankb. 19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05
Tussen de regels door, caus. 20.15 Radio-philh.
ork en solist. 20.30 De Ballade van Hapalo en de
Staat, hoorsp. 21.55 Orgelspel. 22.20 Tussen mens
en nevelvlek, caus. 22.35 Viool en piano. 23.00
Nieuws en SOS-ber. 23.15 Gram. 23.50—24.00 Soc.
nieuws in Esperanto.
HILVERSUM II 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muz. 7.45 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Gram.
8.30 Idem. 9.00 Voor de zieken. 9.25 Waar voor
uw geld. 9.30 Gram. 10.30 Morgendienst. 11.00
Kamerork. en soliste. 11.40 Gram. 12.00 Piano
recital. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Zigeu
nerkwint. 12.53 Gram. of act. 13.00 Nieuws. 13.15
Met Pit op pad. 13.20 Lichte muz. 13.50 Gram.
14.00 Kamerork. en sol. 15.00 Voor de jeugd. 16.25
Int. voetbalwedstr. Nederland—Luxemburg. 18.20
Meisjeskoor en solist. 18.45 Tien jaar Open Deur-
werk, bijeenkomst. 19.00 Nieuws en weerber
19.10 Orgelconc. 19.30 Buitenl. overz. 19.50 Gram
20.00 Radiokrant. 20.20 Evangelisatiesamenkomst
21.30 Muzikale luisterwedstr. 22.15 Metropole-ork
en radiokoor. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws en SOS-ber. 23.1524.00 Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
17.00 Voor de kinderen. 20.00 Sportpanorama,
20.20—22.00 Gasten op het kasteel, toneelstuk.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. 13.00
Nieuws. 13.11 Gram. 14.00 Muziekfestival Jan Si
belius. 15.15 Gram. 16.00 Koersen. 16.20 Lichte
muz. 17.00 Nieuws. 17.10 Cello en piano. 17.45
Gram. 17.50 Boekbespr. 18.00 Caus. 18.30 Voor de
sold. 19.00 Nieuws. 19.40 Zangrecital. 20.00 Hoor
spel. 22.00 Nieuws. 22.11 Pianorecital. 22.55—23.00
Nieuws.
Ter gelegenheid van onderhandse uit
giften zijn opgenomen 40 a f 1.000 aan
delen Gispen's Fabriek voor Metaalbe
werking n.v. te Culemborg pari en 7
f 100 prioriteits-aandelen Koninklijke P.
Sluis' Pluimvee-, Vee- en Vogelvoederfa-
brieken n.v. te Weesperkarspel a pari.
Per 31 december 1956 moesten nog wor
den ontvangen: slot-dividend van de
maatschappij Gempolkrep, lVs percent
over f 3.000.000, f 45.000 en dividend van
de maatschappij Bogokidoel, 6 percent
over f 3.000.000, f 180.000.
In de buitengewone algemene vergade
ring van aandeelhouders, gehouden op
7 mei 1957 is besloten het maatschappelijk
kapitaal te verlagen tot f 7.045.000, ver
deeld in 28.080 gewone en 100 preferente
aandelen, waarvan geplaatst en volge
stort f 3.442.000 zijnde 13.750 gewone aan
delen en 18 preferente aandelen. Deze wij
ziging zal, na verkrijging van de ministe
riële verldaring van geen bezwaar, ge
schieden door intrekking van nominaal
f 225.750 gewone aandelen uit het bezit
der vennootschap en terugbetaling van 50
percent van het nominale bedrag op de
overige gewone en op de preferente aan
delen.
FRANKFORT (Reuter). De Westduit
se goud- en deviezenreserves zijn in de
week van 23 tot 31 augustus volgens mede
deling van de Bundesbank gestegen tot
23.138.402.000 mark, een nieuw record. De
goudreserves alleen bleven onveranderd
op 9.449.757.000 markt. De stijging van de
totale reserves bedraagt voor de laatste
week van augustus 421.078.000 mark te
gen een stijging van 683.801.000 mark in
de voorafgaande week.
GENèVE (Reuter) Volgens het jong
ste economische bulletin voor Europa van
de Economische Commissie voor Europa
(E.C.E.) van de UNO wordt de betalings
balanspositie van geheel West-Europa nog
steeds overheerst door het toenemende
overschot van West-Duitsland en het zeer
grote nadelige saldo van Frankrijk. West-
Duitsland wordt onder steeds groter wor
dende internationale druk gesteld om
verandering te brengen in zijn buitenspo
rige crediteurpositie.
Op langere termijn zal er waarschijnlijk
op de internationale liquiditeit van het
Verenigd Koninkrijk door de rol van
Londen als centrale bankier en kapitaal
leverancier van het overige sterlingge-
bied toenemende druk worden uitge
oefend, doordat de koloniale gebieden,
liever dan sterlingsaldi op te hopen, in
toenemende mate om kapitaal voor de
ontwikkeling van het land vragen.
Diverse bijzondere factoren hebben er
toe bijgedragen, dat de Franse economie
een expansie onderging, ondanks het toe
nemende nadelige saldo van de handel.
Ruw geschat kan men de totale jaarlijkse
kosten van de strijd in Algerije voor
Frankrijk, uitgedrukt in verloren gegane
niet-militaire produktie, stellen op 700
miljard franc, en de gevolgen voor de be
talingsbalans op naar schatting 250 mil
jard franc.
De ontwikkelingen in de Verenigde Sta
ten, waar de economische bedrijvigheid
sedert het laatste kwartaal van 1955
slechts langzaam is toegenomen, waren
van belangrijke invloed op het Europese
gebied, hoofdzakelijk door verzwakking
van de positie van de goederenmarkten in
de wereld en door de vermindering van
toeneming van de export van andere lan
den naar de Verenigde Staten.
Desondanks werden deze ongunstige
veranderingen vrijwel geheel goedge
maakt door een toeneming met meer dan
550 miljoen dollar van de particuliere
Amerikaanse kapitaaluitvoer en kon
West-Europa de opbouw van zijn goud-
bezit en van de dollaractiva op lange en
korte termijn voortzetten.
Volgens het rapport bleven werkge
legenheid en industriële produktie in de
eerste helft van 1956 in West-Europa toe
nemen.
BERLIJN, (DPA) Een Russische han
delsdelegatie, onder leiding van de plaats
vervangende minister van Buitenlandse
Handel Koemykin, is in Oost-Berlijn aan
gekomen voor besprekingen over het slui
ten van een Russisch-Oostduitse overeen
komst voor wederzijdse goederenleveran
ties voor het tijdvak van 1958 tot 1960 en
over een handels- en scheepvaartverdrag.
De directie van de Koninklijke Zwavel-
zuurfabrieken v/h Ketjen N.V. te Amster
dam ls bezig met verbreding van de basis
van het bedrijf. Nog deze maand wordt be
gonnen met de bouw van een vierde fa
briek voor de vervaardiging van katalysa
toren en andere produkten ten behoeve van
de Esso-raffinaderijen buiten de Verenigde
Staten. Het bouwterrein is reeds aange
kocht. De kosten voor deze fabriek worden
geraamd op 8 miljoen gulden. De exploita
tie zal geschieden in samenwerking met de
American Cyanamid Company, die voor de
helft zal participeren op een winstbasis van
fifty-fifty. Voor dit doel zal een nieuwe
maatschappij worden opgericht.
De liquiditeit van Ketjen is van dien
aard, dat de deelneming van 4 miljoen gul
den in deze nieuwe fabriek uit eigen mid
delen zal kunnen geschieden. Ketjen bezit
thans het volledige aandelenkapitaal van
de „Nedigepha", een verkoopmaatschappij
voor de farmaceutische produkten van het
Duitse Bayerconcern in Nederland. In mei
zijn een nieuwe zwavelzuur-expeditieloods,
alsmede twee nieuwe tanks met een capa
citeit van 3000 ton ieder, in gebruik geno
men. Naast de hoofd produkten: zwavel
zuur en katalysatoren, maakt Ketjen nog
andere artikelen zoals saccharine, waar
naar de laatste tijd weer een groeiende
vraag vanuit het Verre Oosten merkbaar
is. De winst op dit produkt is echter
gering, zo heeft de directie meegedeeld tij
dens een bezoek, dat een groep aandeel
houders aan de fabriek heeft gebracht.
Behalve in de V.S. wordt thans ook in
Mexico zwavel gewonnen, vanwaar Ketjen
deze grondstof betrekt voor de eindbewer
king tot zwavelzuur. Daarnaast wordt zwa
vel verkregen van olieraffinaderijen. Bij
de invoer van buitenlandse zwavel worden
geen moeilijkheden ondervonden. De
stookolie, die voor het bedrijf zeer belang
rijk is, is weliswaar in prijs gedaald, maar
maakt nog steeds een zwaardrukkende
post uit. Produceerde de n.v. in 1835 600
kg. zwavelzuur per dag, thans wordt dage
lijks 300.000 kg. gemaakt. De maatschappij
exporteert ongeveer 50 pet. van haar totale
produktie.
Het bedrijf is zeer kapitaalintensief en
dientengevolge door de grote mechanisatie
weinig arbeidsintensief. Toch heeft de ven
nootschap thans 680 werknemers tegen 261
in 1945. Per jaar wordt 30 miljoen kilowatt
elektriciteit verbruikt en hiermee is Ket
jen de op een na grootste stroomafnemer
van de gemeente Amsterdam.
De uitbreidingsmogelijkheden zijn van
dien aard, dat er op het fabrieksterrein nog
maar een klein stuk bouwgrond in reserve
is. Dit zou voor de toekomst moeilijkheden
kunnen opleveren. De directie zoekt dus
.thans naar industrieterrein elders in ons
land.
Omtrent de resultaten over de eerste
acht maanden van dit jaar is de directie
niet ontevreden.
ADVERTENTIE
Ik ga nou emigreren
naar Canada. Maar ik
moet nog zien, of ze
daar een even lekkere
Virginia hebben als
Essex filter. Mij bevalt
die tenminste opper
best!
Voor 'n keurig-getikte
brief èn voor 'n lek
kere sigaret kunt U
bij mij terecht. Ik heb
altijd een doosjeEssex
filter b\j de hand. Die
vind ik de lekkerste!
Vroeger rookte ik
nooit filter-sigaretten
Tot iemand my een
Essex presenteerde...
Nu is Essex filter my n
vaste merk. En dat
biyft 't ook.
Ik probeerde altijd
nieuw merk, maar nu
rook ik uitsluitend
Essex filter. Die geeft
me altyd wat ik van
een echte Virginia ver
lang.
es 2857
ADVERTENTIE
J. J. H AMELINKSTRAAT -26 II.
TEL. 14519
De totale koerswaarde van de op de
Amsterdamse beurs verhandelde aandelen
is in augustus gedaald van (miljoenen
guldens) 20.364 tot 19.223. De nominale
waarde vermeerderde van 4.919 tot 4.932.
De onderverdeling van de koerswaarde
was volgens het C.B.S. als volgt: inter
nationale concerns 14.473 (eind juli 15.471),
handel, industrie en diversen 2487 (2540),
scheepvaart en luchtvaart 839 (873), bank-,
krediet- en verzekeringswezen 624 (629),
cultures 213 (219), mijnbouw en petroleum
571 (615), spoor- en tramwegen 16 (18).
De gemiddelde koers daalde van 414 per
ultimo juli tot 390 per ultimo augustus. De
beurswaarde-index (gemiddeld 1953 is
100) kwam van 283,3 in juli op 267,1 in
augustus.
Blijkens de jongste verkorte balans van de
.Bank Indonesia zijn de goud- en deviezen
reserves opnieuw gestegen, 't Dekkingsper
centage steeg .mpt 0,19 percent tot H.10
percent, tegen de vorige week 13,91.
Maandag passeerde een rug van hoge ook in ons land de kaï.s op regen toe
luchtdruk Nederland, België en West- neemt. Het onbestendige weer zal nog ver-
Frankrijk in oostelijke richting, hetgeen schillende dagen voortduren,
vergezeld ging van opklaringen. Deze werd
gevolgd door een in betekenis afnemend
WEERRAPPORTEN
waarvan de kern langzaam langs Schot
land naar het noordoosten trekt. Onder
invloed hiervan nam in ons land de be
wolking toe, vooral in de kustprovincies.
Op de oceaan is de depressieactiviteit aan
land naar het noordelijk deel van
regenzone,
Woensdag 11 september
Zon op 6.09 uur, onder 19.07 uur.
Maan op 19.35 uur, onder 8.35 uur.
Maanstanden
17 sept. 05.02 uur laatste kwartier.
23 sept. 20.18 uur nieuwe maan.
30 sept. 18.49 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 11 september
Hoog water: 4.52 en 17.11 uur.
Laag water: 0.46 en 12.56 uur.
Temperaturen:
buiten-
M
land maxima van giste
P
15 p
ren. Binnenland: heden
■ots
ei.
S2p
7 uur. Neerslag: laatste
.s-S
o P
O
24 uur
O
c.S
Stockholm
half bew.
zzw
*15
2
Oslo
regen
z
18
0,1
Kopenhagen
onbewolkt
zzw
16
3
Aberdeen
zwaar bew.
zzo
17
1
Londen
motregen
zzw
18
1
Amsterdam
zwaar bew.
z
19
0
Luxemburg
zwaar bew.
windst.
15
0
Parijs
zwaar bew.
zzo
19
0
Bordeaux
mist
windst.
21
0
Grenoble
mist
windst.
21
0
Nice
onbewolkt
n
24
0
Berlijn
zwaar bew.
windst.
16
0
Frankfort
mist
O
16
3
München
geheel bew.
ozo
17
7
Zürich
motregen
zo
17
8
Genève
zwaar bew.
windst.
22
0,3
Locarno
onbewolkt
windst.
25
0
Wenen
zwaar bew.
wnw
26
1
Innsbruck
zwaar bew.
windst.
24
0,1
Rome
zwaar bew.
windst.
32
0
Ajaccio
zwaar bew.
no
26
0
Mallorca
half bew.
windst.
Den Helder
geheel bew.
z
13
0,4
Ypenburg
zwaar bew.
z
14
0
Vlissingen
zwaar bew.
zzw
13
0,1
Eelde
zwaar bew.
z
12
0
De Bilt
zwaar bew.
z
12
0
Twente
half bew.
z
12
0,1
Eindhoven
geheel bew.
z
12
0
Vlv. Z.-Limb.
zwaar bew.
z
12
0
69. „Alles is me nu duidelijk!" sprak
Panda, terwijl hij naar Professor Kalker
stapte met het grote papier, waar hij even
een haastige blik in had geslagen. „Geluk
kig, Padma!" riep de Professor opgelucht.
„Fris mijn geheugen even op!" De verwar
ring benauwt mij!" Maar intussen was
Joris minder verheugd en hij zei drei
gend: „Pas op, makkertje! Uw zenuwtjes
lijken me van streek! Wees kalm en sla
geen brutale woorden uit, of ik zal op
voedend op moeten tredenPanda
was echter niet meer te stuiten. „Het ding
is helemaal geen Gezant!" riep hij. „Het
heet geen Brrr Tchotl en het komt niet
van Mars„Gij beledigt Zijne Excel
lentie!" riep Joris ontzet. „Dat kan niet",
vervolgde Panda ferm, „want Zijne Ex
cellentie Brrr Tchotl is alleen een machi
ne, die door Professor Kalker is uitgevon
denen op dit papier staat het ont
werp!" „Welk een leed doet ge mij toch!"
kreet Joris. „Met uw brutale praat tracht
gij een oud vriend én een Martiaans Ge
zant in het ongeluk te storten...." Zo
sprekend trachtte hij Panda met een vlug
ge beweging te grijpen teneinde hem de
mond te kunnen snoerenmaar Panda
was hem deze keer te vlug af. Hij dook
onder Joris' hand door en liet Professor
Kalker de tekening zien. Het was een
keurig technisch ontwerp van het Ding,
waar met grote letters boven stond: „Au
tomatische Monsteraar" „Kernenerge-
tisch-auto-electrongyroscopisch monster-
trek- apparaat"Dat was een hele mond
vol; maar het was allerminst Brrr Tchotl,
gezant van Mars
ROME (Reuter). Te Teheran is vol
gens het Italiaanse nieuwsbureau „Ansa"
een formele overeenkomst ondertekend
tussen de nationale Perzische oliemaat
schappij en de genationaliseerde Italiaan
se Ente Nazionale Idro-Carburi. Volgens
deze overeenkomst zullen de Italianen te--
zamen met de Perzen drie concessiegebie
den in Perzië exploreren en exploiteren.
De beide maatschappijen zullen de winsten
nadat vijftig percent royalties aan de Per
zische staat betaald zijn, gelijkelijk ver
delen.
De in 1956 door de n.v. cultuurmaat
schappij Bodjong Datar behaalde resul
taten zijn niet onbevredigend. De kaspo-
sitie is versterkt zodat voldoende mid
delen aanwezig zijn om de uitgaven te be
strijden die met de verdere verbetering
en opbouw Van het produktierapparaat
gemoeid zullep zijn. Het exploitatie-over
schot bedraagt rp. 3.583.471 (v.j; rp.'
2.201.100). Na reservering is de winst groot
rp. 785.874 (rp. 516.000). Voorgesteld wordt
een dividend van 30 percent (20 percent).
De algemene veiligheidstoestand rond
en op de ondernemingen is in 1956 be
trekkelijk gunstig geweest. Aan rubber
werd geoogst 1.009.343 kg bij een taxatie
van 1.090.000 kg. De oogst 1957 is geraamd
op 1.000.000 kg, waarvan ultimo juli wa
ren verkregen 674.000 kg. Verwacht wordt,
dat de taxatie niet alleen gehaald, maar
zelfs overtroffen zal worden, mede als ge
volg van het wederom in exploitatie ne
men van 50 ha, die vroeger onwettig
waren geoccupeerd.
Er werd 1.303.155 kg thee geproduceerd.
Voor 1957 wordt de oogst getaxeerd op
1.250.000 hkg. In de eerste maanden van
1957 bleef de oogst beneden de raming
door de ongunstige weersomstandigheden,
zodat de verwachten valt dat ook de jaar
oogst beneden de raming zal blijven.
De gemiddelde netto-opbrengstprijs van
de rubber was rp. 8,12 per kg (v.j. rp. 9,67).
De theeprijzen bewogen zich op een be
vredigender peil dan in 1955, namelijk rp.
7,68 per hkg tegen rp. 6,69 in 1955.
De opbrengstprijzen voor rubber in
1957 zijn iets hoger dan in 1956, voor thee
waren zij iets lager. Het valt nog niet te
zien welke invloed de export-certificaten-
regeling zal hebben, aldus het verslag.
Eens. De geleerden, die in Toronto in Ca
nada deelnemen aan de conferentie
van de internationale unie voor geo.
desie en geofysica zijn het er over eens
dat de aarde 4.500 miljoen jaar oud is
Kanker. Volgens een statistisch overzicht
voor 1955 blijft het aantal sterfgeval
len als gevolg van kanker in Groot-
Brittannië toenemen. Kanker was, me;
uitzondering van ongelukken, de voor-
naamste doodsoorzaak bij kinderen en
volwassenen tot 44 jaar. In de groep
tussen 45 en 64 jaar was het overlijden
van een kwart der mannelijke en een
derde der vrouwelijke bevolking aan
kanker te wijten.
Prins Alexander. De vijftienjarige Bel
gische prins Alexander zal vandaag in
de kinderkliniek van Boston een hart
operatie ondergaan, waarbij de slag
ader die van het hart naar de buik
leidt verwijd zal worden en vernau
wing in de aorta verwijderd zal
worden.
Mislukt. Drie jonge Polen zijn tot ge-
vangenisstraffen variërend van een
jaar tot vijftien maanden veroordeeld
wegens pogingen om een vliegtuig te
ontvreemden en daarmee naar Oosten
rijk uit te wijken, zo meldt het Poolse
blad Tribuna Ludu.
Surrogaat. De Amerikaanse chirurg dr.
Berman gelooft, dat men in de toe
komst een zwak hart zal kunnen ver
vangen door een ander. Hij is er bij
proeven met honden in geslaagd he:
hart van een hond door een ander te
vervangen.
Tumult. In het proces te Cairo tegen der
tien Egyptenaren die beschuldigd wor
den van samenzwering tegen het re
gime, is de openbare aanklager met
zijn requisitoir begonnen. Hij zei dat
hij sommige verdedigers had kunnen
vervolgens wegens de leugens die zij
over hem verteld hadden. Deze uit
lating veroorzaakte groot tumult. Der
tig verdedigers dreigden zich terug te
trekken. De zitting moest tot heden
worden geschorst.
Komplot. De premier van Kasjmir heeft
meegedeeld, dat er een aantal „agen
ten van de vijand en saboteurs" zijn
gearresteerd, die van plan waren de
vrede te verstoren en zo mogelijk een
oorlog tussen India en Pakistan te ver
oorzaken over Kasjmir. Er is een grote
hoeveelheid wapentuig in beslag ge
nomen.
Amerikaans. Koningin Elizabeth en prins
Philip zullen volgende maand in een
Amerikaans vliegtuig naar Canada en
de Verenigde Staten vliegen daar de
Britse Britannia-vliegtuigen nog niet
voldoende getest zijn.
Ongeluk. Bij Bucaramanga in het noor
den van de Zuidamerikaanse staat Co
lumbia zijn zondag zestien mensen om
het leven gekomen en 24 gewond toen
de autobus waarmee zij reisden om
sloeg in een gevaarlijke bocht, die be
kend staat als de „bocht des doods".
Toevallig. Een veertienjarig meisje van
een middelbare school in New York,
Brenda Kanegis, heeft bij scheikunde-
proeven op school toevallig ontdekt,
dat men een ei in de helft van de nor
male tijd kan koken als men wat glyce
rine aan het water toevoegt.
Nobelium. Het nieuwontdekte element nr
102 zal Nobelium worden genoemd, ter
ere van het Nobelinstituut voor schei
kunde in Stockholm, waar onderzoe
kingen naar dit element zijn verricht,
en ter nagedachtenis aan Alfred Nobels
aanmoediging aan de wetenschap en
het internationale begrip.
Incident. Bij een botsing tussen politie en
wijnboeren in San Donaci, bij Bari,
zijn twee doden gevallen. De politie
maakte van de vuurwapens gebruik
toen zij met stenen werd bekogeld. Ook
enkele demonstranten zouden gescho
ten hebben. De orde is hersteld. De
wijnboeren, die een overvloedige oogst
hebben gehad, willen regeringsmaat
regelen om de prijs van de druiven op
peil te houden.
Grootvizier. De vroegere Marokkaanse
grootvizier (premier) Hadji Moham
med El Mokri is op 116-jarige leeftijd
te Rabat overleden. El Mokri, reeds
tijdens zijn leven een welhaast legen
darische figuur, heeft in een halve
eeuw vijf sultans gediend. De laatste
was, van 1953 tot 1955, de pro-Franse
sultan Moelai Ben Arafa, waardoor El
Mokri nu bovenaan een lijst van „ver
raders" stond. El Mokri zei altijd dat
hij zo oud geworden was door veel ci
troen, melk en pepermuntthee te ge
bruiken. Hij heeft deel uitgemaakt van
een Marokkaanse delegatie aan het
hof van keizer Napoleon III.
HOEWEL de Griekse genees- en heel
kunde vóór de tijd van Alexander de Grote
reeds een geweldige hoogte had bereikt,
werd de systematische studie van de men
selijke anatomie toch eigenlijk pas ter hand
genomen door de zgn. Alexandrijnse school,
waarvan Herophilos en Erasistratos, die
beiden omstreeks 300 v. Chrleefden, de
eigenlijke grondvesters waren. Eerstge
noemde hield zich vooral bezig
met het onderzoek van herse
nen en zenuwenhij beschreef
de bouw van de hersenvliezen,
van de hersenkamers, die met
vocht gevuld zijn, en van de
bloedholten, welke eveneens in
de hersenen worden aangetrof
fen. Naast dit baanbrekende
werk, dat een geheel nieuw gebied voor
de wetenschap opende en buiten de vele
andere onderwerpen, waarop hij zijn licht
deed schijnen, mag Herophilos als de ei
genlijke ontdekker van de zenuwen wor
den beschouwd.
Van zeker niet geringer formaat was de,
waarschijnlijk iets jongere Erasistratos,
wiens onderzoekingen van het bloedvaat
stelsel van fundamenteel belang waren.
Hij ontdekte de hartkleppen aan de uit
monding van de holle ader, waardoor het
aderlijke bloed in het hart stroomt, en ont
dekte ook de kleppen aan de oorsprong van
de longader, waardoor het aderlijke bloed
van het hart naar de longen wordt geperst.
Zelfs doorgrondde hij het wezen van deze
kleppen, maar het wezen van de bloeds
omloop bleef hem toch verborgen. Zijn
beschrijvingen van de lever, (waarin hij
naast de bloedvaten ook de gaïwegen on
derscheidde) van de galblaas, het hart, de
luchtpijp en vele organen, moeten we he
laas overslaan, omdat beknoptheid ons
dwingt uitsluitend de aandacht te vestigen
op zijn kennis aangaande de bloedsomloop. (Nadruk verboden)
Er zijn namelijk overtuigende aanwijzin
gen, dat het afbinden van de bloedvate:
in zijn tijd een nog onbekende techri.w
was, die bij de operaties van die dager-
dus nog niet kon worden toegepast, onge
twijfeld zeer ten ongerieve van de patiën
ten die onder het mes moesten.
Enkele eeuwen later zag het er in dii
opzicht wat hoopvoller uit. We menen tol
deze uitspraak te kunnen ko
men na lezing van een uit
gebreid medisch werk, go-
schreven door een zekere Aulas
Cornelius Celsus, die van
omstreeks 25 v. Chr. tot 5D
na Chr. leefde. Celsus wat
een encyclopedisch ontwikkeld
Romeins geleerde die uit
gebreide werken over welsprekendheid,
geschiedenis, rechtsgeleerdheid, krijgskun
de, landbouw en wat al niet meer geschre
ven heeft. Dit alles is helaas verloren go-
gaan, met uitzondering van het medische
geschrift „De re medicina", dat in 8 delen
bewaard is gebleven. Hierin geeft hij een
zeer goed beeld van de ontwikkeling dei
anatomie, ziekteleer, prognostiek en de al
gemene geneeskunst van zijn tijdWat ons
in dit verband het meest moet treffen, is
zijn bespreking van de bloedstelping, waar
bij hij het afbinden van de bloedvaten ter
sprake brengt. In de periode die verlopen
was sedert de onderzoekingen van Erasis
tratos (300 v. Chr.) en het schrijven van
deze medische encyclopedie (de eerste
helft van de eerste eeuw na Chr.) moei
deze ontdekking dus uit de bus zijn geko
men.
Daarom moeten we er eens de aandacht
op vestigen, wat vóór dien allemaal werd
klaargespeeld zónder deze techniek.
Daarover morgen.
H. Pétillon
