Horen en zien
KLINGDECOR
N.V. DE HOUTWERF
SPION IN BERLIJN
Ouwe Job vertelt zijn avonturen
Monty coats
HENSEN
Agenda voor
Haarlem
Stefan Askenase gaf
Chopin-recital
NAAIMACHINES
f 38.50
Kort en bondig
1 RadtÊÈ tefëvisie
AANKONDIGINGEN EN
?mBESCHOüMaNGEk
Dynamische tafrelen
Stortregen
Een eeuw schoolzang
De radio geeft woensdag
Nieuwe Radio-Televisie-
Gids groot succes!
T elevisie pro gramma
Voor koor en koper
Maastricht krijgt een dure
schouwburg
In augustus ruim 6400
nieuwe huizen
Friesland heeft de meeste
oude woningen
Kind dodelijk getroffen
door elektrische stroom
Kerkelijk Nieuws
Bisdom voor Nederlandse
strijdkrachten in gesteld
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR SLIM HARRISON
DE NEGEN MUZEN
DINSDAG 8 OKTOBER 1957
-•
Een prima beurt maakte gisteravond de
AVRO-televisie met een levendige directe
uitzending van het Jemenitische dans
theater „Inbal" uit de concertzaal van het
Singermuseum in Laren, die de indruk
maakte, alsof er wekenlang aan voorbe
reid, gerepeteerd en bijgeschaafd was. Er
werd met verschillende camera's uit di
verse standpunten gewerkt, in een voort
durende afwisseling van panoramische
beelden, „halve totalen" en dichtbij opna
men, waarbij vooral de camera in de or
kestbak voor een aantal knappe close-ups
van de markante koppen en wervelende
voeten der dansers zorgde. De camera's
draaiden voortdurend met de bewegingen
mee en eenmaal werden wij zelfs verrast
door enkele fraaie dubbelopnamen van een
danser, door beeldmenging van twee ca
mera's: een procédé dat nog veel te
weinig op het beeldscherm was toegepast,
maar dat mits voorzichtig gehanteerd -
vaak frappante resultaten oplevert. Hier,
bij deze fleurige Jemenitische herdersdan-
sen en bijbelse tafreeltjes, werkte het in
hoge mate sfeerverhogend. Dit was tele
visie, zoals ze zijn kan, vlot, afwisselend
en dynamisch. Een pluim voor regisseur
Jef de Groot en zijn cameraploeg. Con
Nicolai zorgde voor zakelijke, bondige ex
plicaties.
In „Meridiaan" AVRO's maandelijk
se journaal onder leiding van Kees San-
deman en Ger Lugtenberg gaf hoofdre-
decteur mi\ G. B. J. Hiltermann van de
Haagse Post een rake, intelligente karak
teristiek van de affaire Little Rock en haar
consequenties voor de Amerikaanse poli
tiek. Hij is een prettige, fotogenieke t.v.-
spreker die men gaarne vaker op het
scherm wenst. Het interview met dr.
H. Groot over het rode kunstmaantje
opende weinig nieuwe gezichtspunten, de
reportage rond de bakkerijtentoonstelling
in de RAI maakte een nogal verkruimelde
indruk, de fragmenten uit de geruchtma
kende Amerikaanse film „Guys and dolls"
zeiden ons even weinig als het bijbehoren
de commentaar.
Dat het gistermiddag tegen vijf uur in
Taormina op Sicilië begon te stortregenen
hebben de televisiekijkers op hetzelfde
moment in hun huiskamers kunnen con
stateren tijdens een extra uitzending van
de N.T.S. van een folkloristisch festival,
dat in Taormina ter gelegenheid van de
uitreiking van de Prix d'Italia werd ge
geven. De fragmenten van dit festival, die
men op het beeldenscherm kreeg te zien,
bestonden uit het optreden van enige
folkloristische zang- en dansgroepjes, dat
op zichzelf niet bijster indrukwekkend
was. Het interessante van deze Eurovisie-
uitzending bestond hierin, dat zoals de
"ómroepster mededeelde voor het eerst
in de geschiedenis van de N.T.S. een re-
lais-verbinding over zo grote afstand tot
stand was gebracht. Desondanks kon de
kwaliteit zeer redelijk genoemd worden.
De enige storing werd veroorzaakt door
de plensbui, die een ontijdig einde aan het
optreden van een dansgroep en tevens aan
de uitzending maakte.
Beeldschermer
De dertiende augustus van het jaar 1857
was een belangrijke dag in de geschiedenis
van het lager onderwijs in ons land. Op
die dag ondertekende Koning Willem III
de wet op dit onderwijs, waarin het zingen
op de scholen als een verplicht leervak
werd opgenomen. Het tot stand komen
van deze wet was het gevolg van het
streven naar vernieuwing van het onder
wijs. Men mene niet, dat met de vaststel
ling van de wettelijke bepalingen op slag
alle problemen betreffende de schoolzang
waren opgelost. Doch de belangrijke eerste
stap was gezet en nu kon men gaan uit
zien naar de mogelijkheden, die er waren,
maar ook naar de moeilijkheden, die zich
zouden gaan aandienen, zoals de kwestie
der leerkrachten en die van de soort en
het genre der liederen. Terugziende op de
afgelopen eeuw kan men met voldoening
constateren, dat er belangrijke vorderingen
zijn gemaakt. Zij rechtvaardigen zeer zeker
HILVERSUM I 402
7.00—24.00 NCRV.
ADVERTENTIE
Rijk van kleur! Veel uitgebreider 1
Het programma-blad van de VARA was al
zeer overzichtelijk en interessant. Maar nü
is deze Radio-TV-Gids zijn tijd eigenlijk vèr
vooruit Nu is het een nieuw en nog gezel
liger radio- en televisieblad geworden, opge
fleurd met vele fraaie kleuren en prachtige
foto's. Alle radio-programma's even groot,
Hilversum I en II naést elkaar en de tele
visie-programma's weer déarnaast.
Een (gekleurde) pluim voor deze gezellige
verbetering.
NCRV: 7.00 Nieuws en SOS-ber. 7.10 Gewijde
muz. 7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en
weerber. 8.15 Gram. 8.30 Idem. 9.00 Voor de zie
ken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Ork.-
conc. 10.10 Gram. 10.30 Morgendienst. 11.00 Ka-
merork. en solist. 11.40 Gram. 12.10 Accord., gi
taar en bas. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
Amus.muz. 12.53 Gram. en act. 13.00 Nieuws. 13.15
Met PIT op pad. 13.20 Lichte muz. 13.50 La Ce-
nerentola, opera. 15.45 Vdcaal sextet en solist.
16.00 Voor de jeugd. 17.20 Preludium, caus. 17.40
Beursber. 17.45 Gram. 18.20 Spectrum v. h. Chris
telijk organisatie- en verenigingsleven, caus. 18.35
Koorzang. 19.00 Nieuws en weerber. 19.10 Op de
man af. 19.15 Gram. 19.30 Buitenl. overz. 19.50
Gram. 20.00 Radiokrant. 20.20 Concertgebouwork
21.40 Kerk en Staat in de Middeleeuwen, caus.
22.00 Lichte muz. 22.20 Gram. 22.30 Geestelijke
liederen. 23.00 Nieuws. 23.15 Sportuitsl. 23.20
Gram. 23.55—24.00 Dagsluiting.
HILVERSUM II 298 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 De ontbijtclub. 9.00 Voor de vrouw.
VPRO: 10.00 Schoolradio. VARA: 10.20 Gram.
11.00 Idem. 12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuin-
bouwmeded. 12.33 Voor het platteland. 12.38 Instr.
trio. 13.00 Nieuws. 13.15 Tentoonstellingsagenda.
13 20 Dansmuz. 13.50 Medische kron. 14.00 Alt
viool en piano. 14.30 Voor de jeugd. 16.30 Gram.
17.15 Pianoduo. 17.35 Gram. 17.50 Regeringsuitz.:
Rijksdelen Overzee: Grepen uit de geschiedenis
van Suriname, door W. van Dijk. 18.00 Nieuws
en comm. 18.20 Orgel en zang. 18.40 Act. 18.50
Gram. 19.00 Voor de kind. 19.10 Gram. VPRO:
19.30 Voor de teugd. VARA: 20.00 Nieuws. 20.05
Comm. 20.15 Het staat op muren, hoorsp. 21.30
Weense muz. 22.15 Tussen mens en nevelvlek,
caus. 22.30 Lichte muz. 23.00 Nieuws. 23.15 Gram.
23.50—24.00 Soc. nieuws in Esperanto.
KRO: 17.00—17.50 Voor de kinderen.. VARA:
20.30 Mensen, dingen, nu.. 21.0022.00 Een Sa
tanskerel, TV-spel.
BRUSSEL 324 M.
12 00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. 13.00
Nieuws. 13.11 Gram. 14.00 Schoolradio. 16.00 Koer
sen. 16.02 Gram. 16.30 Omr.orkest. 17.00 Nieuws.
17 10 Zang en piano. 17.50 Boekbespr. 18.00 Caus.
18.30 Voor de sold. 19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 20.15
Hoorsp. 21.30 Omr.ork. 22.00 Nieuws. 22.11 Viool
en piano. 22.55—23.00 Nieuws.
de herdenkingsuitvoering, die maandag
avond door de N.C.R.V. in het Concert
gebouw te Amsterdam was belegd en
waarop ongeveer driehonderdvijftig leer
lingen van Amsterdamse scholen onder
leiding van Wim ter Burg een aantal
liedjes en canons lieten horen. Het Om
roeporkest werkte onder directie van Henk
Spruit met een zelfstandig programma
mede aan dit concert, aan de uitzending
waarvan hier een korte beschouwing wordt
gewijd.
De uitvoering had door de aanwezigheid
van de hoofdinspecteur van het lager on
derwijs te Den Haag, de heer H. A. Dijk-
sterhuis, die de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen vertegenwoor
digde, een officieel karakter gekregen.
Maar Wim ter Burg maakte van het aan
deel, dat de schoolkinderen en de instru
mentale groep van de Amsterdamse volks
muziekschool hierin hadden, een onge
dwongen, gezellige aangelegenheid, waarbij
het accent niet kwam te leggen op onbe
rispelijk afgewerkte prestaties, maar op
het prettig bezig zijn met zingen en het
werken aan verbeteringen van optredende
oneffenheden in de uitvoeringen. Bij dit
zingen werden nu en dan ook de toehoor
ders in de zaal ingeschakeld.
Dit alles had natuurlijk zijn pedago
gische waarde. Toch was het voor deze
gelegenheid van betekenis geweest, wan
neer de schoolklassen met een paar goed
voorbereide uitvoeringen waren gekomen
als een demonstratie van wat met school-
zangonderwijs bereikt kan worden. Het
aan de kinderen zelve voldoening gevende
resultaat heeft ten minste een even grote
pedagogische zin als het bezig zijn. Maar
misschien komt deze gave kinderzang nog
bij een der volgende uitzendingen van de
cyclus Honderd jaar schoolzang, waartoe
de N.C.R.V. het zeer loffelijke initiatief
nam en waarvan de uitvoering van maan
dagavond de inzet vormde.
De medewerking van het Omroeporkest
gaf het heterogene karakter aan deze uit
zending, ondanks de bewuste verwerking
van enkele volksliedjes en kinderliedjes
in de gekozen composities. Want juist door
die overigens veelal zeer knappe, muzikale
en vaak ook zeer geestige verwerking,
werd het kinderlijke element gebannen en
werd de sfeer gebracht van het grote
mensen-concert, dat, op zich zelf be
schouwd, voortreffelijk was.
De VARA vroeg maandagavond de aan
dacht van zijn luisteraars voor een werk
van Paul Hindemith, dat in 1947 voltooid
werd. Het werd geschreven voor gemengd
koor en tien kopérinstrumenten (trompet
ten, hoorns, trombones en tuba) en kreeg
tot naam „Apparebit repentina dies" (de
beginwoorden van een gedicht, dat om
streeks het jaar 700 geschreven werd door
een anonieme dichter). Het verhaalt van
de angst en ontzetting, die zich meester
maakt van de „onrechtvaardigen" op de
dag des oordeels en van de hemelse geluk
zaligheid, die de rechtvaardige mens door
de eindbeslissing van de Almachtige ten
deel valt. De muziek, die Hindemith
schreef, volgt de tekst op de voet, waar
door tussen woord en klank een eenheid
ontstond, die beantwoordde aan het ideaal
der romantiek. De muzikale middelen die
de componist daartoe aanwendde, zijn ech
ter niet in de eerste plaats het privilege
der romantische periode, maar stammen
uit een verleden, dat wortelt in de middel
eeuwen. Hindemith weet de klare, trans
parante contrapunktiek te combineren met
een indrukwekkende harmonische werking.
Prachtig zijn de melodieën, vol van ge
ladenheid door de spannende dynamiek en
treffend is het timbre-contrast van de
klank van het koor en die van het koper.
Het werk moge ook in de Haarlemse Con
certzaal een spoedige uitvoering beleven!
Zo mogelijk even aangrijpend als die,
welke het grote omroepkoor en het Radio-
Filharmonisch Orkest onder leiding van
Wolfgang Sawallisch er ma'andagavond van
gegeven hebben.
Golfbreker
De onverminderde aantrekkingskracht
der muziek van Chopin en de reputatie van
Stefan Askenase als haar vertolker hebben
maandagavond een talrijk publiek naar de
Haarlemse Concertzaal gelokt. Askenase
begon zijn recital met een weinig bekende
Polonaise, een jeugdwerk, dat na de dood
van de componist door zijn vriend Fontana
als opus 71 no. 2 uitgegeven werd. Buiten
het interessante van het geval, dat men
met een belofterijk proefstuk kennis kon
maken, bleek de keuze van het postume
werk toch niet zeer gunstig om het pro
gramma briljant in te leiden. Bovendien
kwam het ons voor dat de concertgever
niet zo maar direct op temperatuur was.
Het duurde tot het derde programma-
nummer, de nagelaten Nocturne in cis,
no. 20, eer hij het evenwicht vond tussen
techniek en poëtische bezieling, die dan
resulteerde in een ongemene klanken-
pracht, rijk aan subtiele nuanceringen.
Hiermee was de geest der interpretatie bij
Askenase tot de volkomenheid gewekt,
waarmee hij een meesterlijke vertolking
van de Sonate in bes (met de Marcia
funebre) vermocht te laten horen en ons
daarbij in ademloze spanning het effect
van de lugubere finale liet meebeleven.
Die spanning was zeker niet geringer bij
de verklanking van de Ballade in F, met
haar felle contrasten, die door Askenase
treffend uitgebuit werden, enerzijds met
mildheid en innigheid, voorzover het het
pastorale thema betrof, anderzijds met dra
matische bewogenheid en verbazingwek
kend technisch meesterschap, voor zover
het gold de tegenstelling daarvan.
Twee Mazurka's, opus 6 en opus 41, ty
peerden onder het geraffineerde toucher
van de concertgever badinerende welge
zindheid en dartele scherts. Met drie
Etudes uit opus 25, de nummers 3, 4 en 6
(niet 7 zoals het programma aangaf) wer
den kenmerkende technische problemen
van Chopin's pianistiek aan de orde ge
steld. De uitvoering van de hachelijke
tertsen-etude in gis (no. 6) was daarbij
een sterk voorbeeld van een uiterst be
heerst klavierspel. Vier walsen besloten
het programma, maar daar ging nog aan
vooraf een interpretatie van de Berceuse,
zo verrukkelijk van klank en tere expres
sie, zo lenig en poëtisch, als ik mij niet
kan herinneren dit stuk ooit mooier ge
hoord te hebben.
Stefan Askenase is nog steeds de dich
terlijke herschepper bij uitstek van de
Chopin-romantiek.
Jos. de Klerk
Het eerste gedeelte van de verbouwing
van de Maastrichtse schouwburg, waar
mede in 1955 begonnen werd, zal meer dan
het dubbele gaan kosten van wat was ge
raamd. Thans blijkt dat de kosten
f 3.359.980 zullen bedragen. Dit is niet
minder dan f 1.737.360 meer dan de oor
spronkelijke raming ad. f 1.622.620. Deze
overschrijding wordt veroorzaakt door
loonstijgingen-, en ^prijsverhogingen van
materialen en door kosten, welke bij de
bijzondere aard van het- werk niet waren
té voorzien, voorts wegens extra-werk-
zaamheden als gevolg van slechte coördi
natie bij de uitvoering der bouwplannen,
het verwijderen van nieuwe, maar onvol
doende staalconstructies en vervanging
door nieuwe betonconstructies.
Nadat de architect zich tijdens een con
flict met de gemeente over de trage en on
voldoende gang van zaken had terugge
trokken, wordt de verbouwing nu voort
gezet onder verantwoordeijIkheid van
Openbare Werken. Wegens de vele moei
lijkheden, welke zich bij deze verbouwing
voordeden, hebben B. en W. nog de mo
gelijkheid onderzocht de werkzaamheden
stop te zetten, maar technische, economi
sche en juridische bezwaren staan daar
aan in de weg.
B. en W. achten het niet uitgesloten,
dat nog verdere credieten boven de thans
gesignaleerde verhogingen van de bouw
kosten zullen moeten worden gevraagd,
omdat zich bij de uitvoering der verbou
wing nog steeds nieuwe onvoorziene onze
kerheden voordoen.
Openbare Werken acht het ondoenlijk
een raming op te stellen van het geheel
der kosten, welke verband houden met de
nog volgende verbouwingen.
In Maastricht noemt men de schouw
burgverbouwing spottend de „Maastrichtse
bouwmeesterrevue".
In augustus van dit jaar zijn volgens
gegevens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek 6.438 woningen gereed ge
komen. Dit aantal ligt ruim 600 boven het
tot nu toe in één augustusmaand bereikte
maximum van 5.836 in 1954.
Tot en met augustus kwamen dit jaar
54.329 woningen gereed. Dit is aahzienlijk
meer dan in de eerste acht maanden van
1956 (39.695) en ook het hoogste tot nu toe
in eenzelfde periode bereikte aantal
(41.563 in 1954).
Gerekend tot en met augustus 1957 wer
den sedert de bevrijding 562.490 nieuwe
woningen gebouwd.
In augustus 1957 werd begonnen met de
bouw van 62.721 woningen, tegen 53.595 in
dezelfde periode van het vorig jaar.
Omdat in augustus met meer woningen
werd begonnen dan er gereed kwamen,
steeg het aantal in uitvoering zijnde wo
ningen tot 102.163 op 31 augustus 1957. Op
dezelfde datum van het vorig jaar waren
89.932 woningen in uitvoering. Bij in de
on augustus gereedgekomen 6.438 wonin
gen zijn 613 systeemwoningen.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181. Tel. 14444
De reeds enige tijd geleden op grond van
een steekproefbewerking beschikbaar ge
komen en door het Centraal Bureau voor
de Statistiek gepubliceerde uitkomsten
van de in 1956 gehouden woningtelling,
zijn thans in een speciale publikatie sa
mengevat.
Er blijkt onder meer uit dat er, zowel
ten aanzien van de samenstelling van de
woningvoorraad als van de bezetting der
woningen, tussen de afzonderlijke provin
cies aanmerkelijke verschillen bestaan, bij
voorbeeld wat betreft de ouderdom dei-
woningen. Voor het land is 32 percent der
woningen gebouwd vóór 1906. Dit percen
tage is voor de provincie Groningen 40,
voor Friesland 47 en voor Zeeland 39.
Ook wat de grootte der woningen betreft
bestaan belangrijke afwijkingen. De een-
en tweekamerwoningen met keuken vor
men in Nederland als geheel 5 percent van
de totale woningvoorraad, in Groningen,
Friesland, Drente en Zeeland niet minder
dan respectievelijk 15, 19, 15 en 10 percent
van het totaal aantal woningen in elk dezer
provincies. Dit zijn dan ook de provincies
waar meer dan in de overige sprake is van
onvoldoende slaapruimte. Van de huishou
dens in Groningen, Friesland, Drente en
Zeeland beschikken respectievelijk 29. 38,
30 en 26 percent over onvoldoende slaap
ruimte. Het algemeen gemiddelde voor het
land als geheel bedroeg 17 percent.
Ook in andere opzichten bestaan onder
linge afwijkingen. Zo vormen de eenge
zinshuizen in Friesland, Drente, Overijsel
en in de zuidelijke provincies Zeeland,
Noordbrabant en Limburg meer dan 90
percent van alle daar gelegen woningen,
doch in Noord- en Zuid-Holland maar
respectievelijk 50 en 41 percent. Omdat
deze provincies meer grote steden tellen,
waar eengezinshuizen veel minder voor
komen. Zo bedraagt in Amsterdam het
percentage eengezinshuizen 7 en in Rotter
dam en 's-Gravenhage 14.
Overeenkomstige afwijkingen zijn er
voor het aantal door de eigenaar bewoon
de woningen: in Noord- en Zuid-Holland
respectievelijk 17 en 16 percent van alle
bewoonde woningen, in Utrecht 26 percent
en in de overige provincies variërend van
38 tot 53 percent.
Ook deze verschillen zijn mede beïnvloed
door de situatie in de grote gemeenten,
waar in het algemeen veel meer huurwo
ningen zijn dan door de eigenaar bewoonde
woningen. In Amsterdam, Rotterdam en
's-Gravenhage vormt laatstgenoemde groep
respectieveijk 2, 5 en 11 percent van alle
bewoonde woningen.
Het zag er lelijk voor ons uitAltijd maar staarden we moedeloos naar die eeu
wige golven om ons heen, de blauwe lucht met die brandende zon boven ons. Soms
dachten we, of we toch eigenlijk maar niet beter bij die inboorlingen op het eiland
hadden kunnen blijven.
Maar toenop een dag sprong ik plotseling op. Zag ik het goed?
„Govert", schreeuvide ik. „Een schip, daar!"
Govert schrok en keek. En ja.ik had me niet vergist: daarginds naderde statin
een groot zeilschip. 112-113
Snoer van schemerlamp was defect
In Amsterdam is een zevenjarig meisje,
toen zij in de huiskamer van de ouderlijke
woning aan de Rivierenlaan aan het spe
len was, in aanraking gekomen met een
defekt snoer van een brandende sche
merlamp. Daar het meisje tegelijkertijd
een buis van de centrale verwarming
vasthield, kreeg zij de elektrische stroom
door het lichaam, waardoor de dood ter
stond intrad.
ADVERTENTIE
De PLASTICBEKLEDINGSPLAAT
voor toonbanken, tafels, bars enz. enz.
Kampersingel 20-24 - Tel. 0 2500-11932
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Aalsum c.a. J. G. F. Anker
smit te Kollumerzwaag.
Aangenomen naar Edam (voor bijzondere
werkzaamheden( M. J. van Wijck te Zon-
nemaire.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Aangenomen naar Hoek (Z.) C. Bijl,
kand. te Pernis, die bedankte voor Appin-
gedamGarrelsweer, Nijverdal en voor
Schouwerzijl.
Geref. Kerken
Examens. Aan de V.U. zijn geslaagd
voor het kandidaatsexamen theologie de
heren H. A. van Bottenburg te Hilversum
en R. Molmaker te Harderwijk.
Chr. Geref. Kerken
Bedankt voor Biezelinge J. P. Geels te
Haarlem-Centrum.
Geref. Gemeenten in Nederland
Tweetal te Vlaardingen L. Aangeenbrug
te Terneuzen en T. Dorresteijn te Opheus-
den.
Het Vaticaan heeft een bisdom voor de
Nederlandse strijdkrachten ingesteld. De
aartsbisschop van Utrecht, mgr. J. Alfrink,
is tijdelijk benoemd tot „militair bisschop"
De zetel van het nieuwe bisdom is Utrecht,
aldus de „Acta Apostolicae Sedis", de
staatscourant van het Vaticaan.
ADVFFTFNTIF
100 °/o zuiver wollen zeeduffel
waterdicht en kleurecht, leeftijd 7 jr
PAARLAARSTEEG 1
V.
24. Ineens gebeurt er iets vreemds. De taxi is net de
hoek om of Mac Carter begint te vloeken.
Mijn doos sigarenmijn sigaren liggen nog in
de taxi. AllemachtigPola en ik staan bij de rand
van het trottoir, Mac Carter een beetje meer naar
binnen.
Plotseling zie ik de CD-wagen vooruitschieten. Bin
nen tien seconden is ze bij ons. Een van de achter
portieren gaat open en een man springt naar buiten,
die een revolver vasthoudt. Hij schreeuwt tegen Pola:
„Vlug, stap in."
Ik wil tussenbeide komen, maar iemand die naast
de chauffeur op de voorbank zit, zegt droogjes:
„Blijf waar je bent".
Carter blijft als verlamd staan. En de CD-wagen,
een Buick, gaat er pijlsnel vandoor. We bewegen ons
nog steeds niet. Carter begint tegen me te schreeuwen:
Naar binnenvlugvlug. Ik loop, achter hem
aan en
Daar zit ik nu tegenover hem. Hij heeft een sigaret
opgestoken en zit een beetje in zichzelf te praten. Ik
merk dat het woord „Amerikaan" steeds weer terug
komt.
Waarom zouden de Amerikanen Pola ontvoerd heb
ben? Smith is toch geen beginneling, hij moet toch be
grijpen dat de vijand hierdoor extra op zijn hoede zal
zijn. Ik zie maar één oplossing en dat is dat de Russen
zelf Pola hebben ontvoerd. Maar waarom dan?
Me duidelijk maken dat zij altijd in de buurt zijn? Me
aan het gevaar herinneren, dat ik loop als ik probeer te
vluchten? Me inpompen dat mijn landgenoten me als
een moordenaar beschouwen?
Kijk.... ergens is er iets niet logisch met deze „ont
voering". Ben ik dan zo'n sufferd?
Mac Carter zit nog na te brommen over de Amerika
nen. Ik weet zeker dat hij vooral over één ding na
denkt: waarom hij zo onbeweeglijk is blijven staan, toen
de CD-wagen Pola heeft meegenomen.
Of Carter is een imbeciel die gelooft dat de Ameri
kanen Pola werkelijk hebben meegenomen of hij speelt
gewoon mee in het spelletje, dat zijn kameraden heb
ben opgezet. Maar waarom? Pola Kautner moest me
bewaken, dusCarter glimlacht en biedt me een
sigaret aan.
Mijn compliment, Holden, pardonmeneer Har
ding, mijn compliment zeg ik, yoor uw stalen zenuwen.
ROMAN VAN SLIM HARRISON
(vertaald uit het Frans)
U hebt zich ook bijzonder kalm gehouden, Carter.
Ik wist niet wat ik zag, maar we konden toch
niets doen, we waren niet gewapend.
Gelijk heb je. Wie heeft Pola ontvoerd?
De Amerikanen natuurlijk. Zij alleen rijden in zulke
Buicks rond. Zijn redenering is zo simplistisch dat ik
erom moet lachen. Dat ergert hem.
Waarom lacht u?
Niet alle Chinezen hebben een staart en niet elke
Buick wordt bestuurd door een Amerikaan.
Natuurlijk niet, maar toch
Luister, Carter, als je er werkelijk zo van over
tuigd bent dat de Amerikanen Pola hebben meegeno
men, dan zul je moeten toegeven dat zij gruwelijk goed
zijn ingelicht over ons doen en laten en dat zij nu ook
weten waar wij ons ophouden. Ben je niet bang dat zij
met ons hetzelfde zullen doen?
Nee, dat is belachelijk.
Ik weet het nog niet. Ik zou er liever tussenuit
knijpen.
Dit huis is safe
Maar zij weten waar het is.
Zij kunnen niets met ons doen.
Dus het zijn toch niet mijn voormalige landge
noten, die je verantwoordelijk stelt voor de ontvoe
ring?
Wie anders?
Het is duidelijk dat Mac Carter op hete kolen zit. Ik
ben mezelf aan het feliciteren dat ik Pola geen bood
schap voor Smith heb meegegeven. Want als inderdaad
de Russen Pola Kautner hebben meegenomen, wat me
steeds waarschijnlijker voorkomt, dan zouden zij mijn
boodschap hebben ontdekt.
Holden, kom hier
Carter loopt naar de deur en ik volg hem. We zijn
binnengelaten door een huisknecht die meer op een
gedetineerde leek dan op een eerlijk mens, maar goed,
hij heeft gevraagd of we op „de baas" wilden wachten
en ons daarop in de salon laten plaatsnemen.
Boven de deur is nu een rood lampje drie keer gaan
gloeien. Dat is stellig het teken geweest waarop Carter
heeft zitten wachten. We lopen door de hall naar een
vertrek tegenover de salon. Ik blijf onbeweeglijk op de
drempel staan, want ik heb juist weer een gezicht her
kendeen gezicht met een donkere baard en een
donkere bril. „Kurt". de vi-iend van miss Morelli, reikt
me de hand.
Kom binnen, Holden. Ja had me hier zeker niet
verwacht?
Neewerkelijk niet.
Ga zitten, neem die fauteuil. Je kunt ons nu wel
alleen laten, Carter. Mijn lijfwacht, sinds wij bij Emil
Murnau weggingen, verdwijnt en eerlijk gezegd sla ik
een zucht van verlichting.
Kurt biedt me een glas rum aan en komt dan met
een ter zake.
Ik heb een rapportje van miss Morelli ontvangen
of, liever een persoonlijk briefje. Zij is erg tevreden
met u en denkt dat u de opgedragen taak zult verrich
ten zoals wij gedacht hadden.
Ik hoop het ook.
Holden, of liever kameraad Holden, op mij rust de
taak u nog een paar aanwijzingen te geven.
Werkelijk?
Ja, ik zal u het sein tot vertrek geven. Het vertrek
tot operatie Odessa.
Wanneer?
Haast je niet. Morgen gaat u per auto de omtrek
eens verkennen.
En Pola Kautner?
Even blijft het stil. Hij trommelt nerveus op het blad
van zijn schrijfbureau.
Ja, dat is een vervelende kwestie. Maar wat kunnen
we er aan doen? De Amerikanen zijn machtig en we
moeten erg voor ze oppassen.
Niet de Amerikanen hebben Pola Kautner ont
voerd.
Wat zegt u?!
Nee, het is werkelijk verkeerd mij voor een idioot
aan te zien.
Wat bedoel je precies?
Ik zal 't je vertellen. Mag ik even dit glaasje rhum
leeg drinken. Uitstekende rhummeer dan 50 pro
cent.
Ter zakeHoldenter zake.
Vooruit dan maar.
(Wordt vervolgd)
Hoogleraar. B. en W. van Amsterdam
hebben de gemeenteraad een aanbeveling
van het college van curatoren der gemeen'
te universiteit doen toekomen tot benoe'
ming van een gewoon hoogleraar in de leer
der communicatiemiddelen, in het bijzon
der van de pers, in de faculteit der poll!
tieke en sociale wetenschappen. Aanbevo.
len worden mr. dr. M. Rooy, Heemstede
hoofdredacteur van de Nieuwe Rotterdam"!
se Courant en dr. M. Schneider, Den Haae!
Witsnuitdolfijn. Op het Noordzee!
strand van Vlieland is een dolfijnachtig
zoogdier aangespoeld. De lengte bedraad
3.20 m„ de omtrek ongeveer 2 m. en he'
gewicht wordt geschat op 500 kg. Waar!
schijnlijk is het een witsnuitdolfijn. Burge.
meester A. Anker heeft het dier, dat ia
goede staat verkeert, aangeboden aan he!
Zoölogisch Mus.u-m te Amstei'dam.
Wisseling der generaties. Op 2 en 3
november zal op De Horst te Drieberger,
een conferentie worden gehouden over:
„De wisseling der generaties". Als reie!
renten zullen optreden prof. dr. E. L. Sme-
lik, hooglei-aar te Amsterdam over: „De
moraal: „Een bax-rière tussen de genera-
ties?", en dr. H. S. Visser uit Heemstede
over „Experimenteel: een lees-barrière?"
Automatic. De Commiss. der Koningin
in de provincie Groningen zal op 14 okto
ber een „elektronisch brein" in gebruik
stellen in het hoofdgebouw van de maat
schappij tot aanleg en exploitatie van
laagspanningsnetten te Groningen.
Met deze installatie zal een automati-
sering mogelijk zijn van de administratieve
verwex-king der gegevens en van de incasso
van gelden der 125.000 aangeslotenen op
het elektriciteitsnet.
Salarisverhoging. De directie van
Cai-aibische bedrijf der K.L.M. heeft be-
kend gemaakt, dat met goedvinden van de
directie in Nederland zowel aan het uit
gezonden als aan het plaatselijk aangeno
men grondpersoneel op Curagao en Aruba
een salarisvei-hoging wordt toegekend van
circa 5 pet van 1 april 1957 af.
Vliegveld Rotterdam. Voor de vlieg-
haven Rotterdam is in Engeland een
hangar aangekocht, die reeds de volgende
maand in Rotterdam zal worden opge
bouwd. Aangezien de gemeente de gelden
hiervoor niet beschikbaar kon stellen heeft
een 20-tal Rotterdamse bedrijven zich be-
reid verklaard een half miljoen gulden
aan de gemeente ter beschikking te stel
len in de vorm van een vijfjarige lening,
Drie jaar. De rechtbank te Amster
dam heeft de 25-jarige M. J. S., die in
1956 na zijn ontsnapping uit een psychia
trische inrichting te Heiloo een reeks in
braken had gepleegd, veroordeeld tct drie
jaar gevangenisstraf. S. had een der in
braken, in Lopik, gepleegd in samenwer--
kin. met de later vermoorde Hans Schreu-
der, wiens stoffelijk overschot bij de Tafel
berg in Het Gooi werd gevonden. Ook in
Badhoevedorp en Heiloo had S. inbraken
gepleegd.
Zuidelijk Toneel. Op 13 oktober geef:
het Zuidelijk Toneel in Eindhoven de pre
mière van ,The wooden dish' van Edmund
Morris (Nederlandse titel „Ouders en kin
deren") onder regie van Lo van Hensber-
gen. Na deze première zal in studie worden
genomen „Bocksgesang" van Franz Werfe
in de vertaling van Michel van der Plas.
DINSDAG 8 OKTOBER
Stadsschouwburg: „Rotterdams Toneei
met „Onder verdenking", 20 uur. Concert
gebouw: Albert de Klerk bespeelt het or
gel, 20 uur. Frans Halsmuseum: Albert
Helman vertelt over Suriname voor Volks
universiteit, 20 uur. Minerva: „Drei Mafe
vom Rhein", alle leeftijden, 20.15 uur.
Roxy: „Schuldig", 14 jaar, 19 en 21.15 uur.
Lido: „De nacht vol beklemming", 14 iaat>
19 en 21.15 uur. Frans Hals: „De hemelbe
stormer", 14 jaar, 20 uur. Rembrand':
„Dieven en moordenaars", 18 jaar, 19
21.15 uur. Luxor: „De grote kraak", 15
jaar, 19 en 21.15 uur. Cinema Palact-
„Geef mij een kans", 18 jaar, 19 en 21.1'
uur. Studio: „Groot alarm bij de geheime
politie", 14 jaar, 19 en 21.15 uur.
WOENSDAG 9 OKTOBER
Stadsschouwburg: Het Jemenitiseh bal
let „Inbal" onder leiding van Sarah Levi;
Tanaï, 20 uur. Frans Halsmuseum: Ewou'
de Kat over moderne schilderkunst voo'
Volksuniversiteit, 20 uur. Postlaan 1«:
Bazaar voor de Nederlandse Protestanten
bond Heemstede-Bennebroek, 2.30-5-3
uur en 19.30-22 uur. Minerva: Toneeluit
voering H.A.T. met „In een andere we
reld", 20.15 uur. Roxy: „Straatvijand nuffi-
mer elf", alle leeftijden, 14.30 uur. „Schul
dig", 14 jaar, 19 en 21.15 uur. Lido: ,,j>f
nacht vol beklemming", 14 jaar, 14,
19 en 21.15 uur. Frans Hals: „De hemel
bestormer", 14 jaar, 14.30, 19 en 21.15
Rembrandt: „Dieven en moordenaars",
jaar, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Luxor: ,4»
grote kraak", 18 jaar, 14, 19 en 21.15^-
Cinema Palace: „Geef mij een kans", -l
jaar, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Studio-
„Groot alarm bij de geheime politie", '1
jaar, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur.