Charlotte Kohier geestdriftig
en hartelijk gehuldigd
Een aanmoedigende lezing voor
hervormde kerkeraadsleden
Veiser spoorbrug moet nog voor
het eind van het jaar weg
Koningin feliciteerde haar na
de voorstelling van Yvette
Tijdens afbraak (in 20 moten) begint
de vernieuwing van het kanaal
„U spreekt met uw
moordenaar"
Grotere visafslag voor
Scheveningen
Schepen kunnen op radar
binnenkomen
Voorlopig geen
textiel-thee"
.DE VREUGDE VAN HET AMBT'
Architect P. Elling
buitengewoon hoogleraar
Verzending van zeepost
Kort nieuws
Verkeer bij Muiden
Onderwijzers en de
militaire dienst
Vlekken op röntgenplaten
door radioactief karton
Groningse hoogleraar stelt
onderzoek in
DONDERDAG 10 OKTOBER 1957
De jubileumvoorstelling van de voor-
drachtskunstenares Charlotte Köhler heeft
woensdagavond in de Amsterdamse Stads
schouwburg bijzondere luister gekregen
'door de aanwezigheid van Koningin Ju
liana. Tegen acht uur arriveerde de Ko
ningin bij de Schouwburg, waar zij werd
ontvangen door mr. B. A. van Schaik,
voorzitter van het werkcomité, dat zich
ter gelegenheid van de jubileumviering van
Charlotte Köhler heeft gevormd, en door
de heer E. P. Smit, directeur van de stede
lijke schouwburg. Nadat de Koningin en
haar gevolg in de c-loge hadden plaats
genomen, ging het doek op voor de pre
mière van de voordracht „Yvette" van Guy
de Maupassant in de vertaling van Adriaan
Morriën, welke door de jubilaresse voor
haar jubileumavond was gekozen. Yvette
js de vijfentwintigste première van Char
lotte Köhler, zodat zij in feite een dubbel
jubileum vierde. Met een onderbreking
van zeven jaar heeft zij vijfentwintig
jaar voordrachten gegeven.
In de koninklijke loge hadden voorts
plaats genomen de heer H. J. van der Mo
len, hoofdcommissaris van politie met zijn
echtgenote, de heer en mevrouw Van
Schaik, de heer en mevrouw Smit, en de
penningmeester van het werkcomité, de
heer A. van Santen met zijn echtgenote.
Tot de genodigden behoorden onder an
dere de staatssecretaris van het ministerie
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen, mr. R. G. A. Höppener, alsmede de
commissaris der Koningin in de provincie
Noordholland, dr. M. J. Prinsen. In een der
zijloges hadden burgemeester G. van Hall
en zijn echtgenote plaats genomen.
Toen Charlotte Köhler haar voordracht
had voltooid weerklonk een langdurig ap
plaus uit de geheel bezette feestelijk ge
tooide zaal. Er werd gestampt en gejuicht
en uit de loges werden haar bloemen toege
worpen. Het was een voorproefje van de
hulde, die haar deze avond zou worden
gebracht als onze grootste voordrachts
kunstenares, die zich ook verdienste heeft
verworven door de Nederlandse littera
tuur een plaats te geven in haar repertoire.
Staande te midden van vele bloemstukken
heeft Charlotte Köhler na de voorstelling
de hulde en dank van zeer velen in ont
vangst genomen. De eerste, die haar hulde
kwam brengen was de Koningin, die de
jubilaresse na de voorstelling achter het
toneel de hand kwam drukken. Vervolgens
trad een lange rij van sprekers voor het
voetlicht, van wie de eerste was de Am
sterdamse burgemeester. Namens de ge
meente bracht hij Charlotte Köhler dank
„voor alles wat u voor ons bent geweest.
Wij hopen nog vele jaren van uw kunst te
mogen genieten". De burgemeester over
handigde haar een schilderij als aanden
ken aan dit jubileum. Daarna werd een te
legram uit Soestdijk voorgelezen van de
volgende inhoud: „Zeer hartelijk gefelicl-
teeerd. Bernhard". Vervolgens sprak mr.
B. A. van Schaik, voorzitter van het werk
comité, die zijn dankbaarheid en hulde
jegens de jubilaresse uitsprak. „Dit is een
van die avonden, die je aan zo ontzettend
veel mensen hebt gegeven. Elke voordracht
is een proces van heel hard werken. Naast
talent is daarvoor nodig een dappere en
scherp omlijnde persoonlijkheid". Mr. Van
Schaik overhandigde Charlotte Köhler
daarop een diamanten ring. Vervolgens
werd gesproken namens de Stichting van
Nederlandse Toneelspelers en namens de
Nederlandse Vereniging van Toneelspelers
door Ben Groeneveld. Paul Huf sprak na
mens de Nederlandse Comedie en hief een
lofzang aan „op jouw groot talent en door
zettingsvermogen. De successen zijn je
niet in de schoot geworpen. Je mag trots
op je zelf zijn en Nederland moet trots zijn
op zijn Charlotte Köhler". Johan Bendien
sprak namens de Vei-eniging van Cultu
rele Organisaties. Daarna was het woord
aan Rika Hoppex-, een der oudste collega's
van de jubilaresse, die onder andex-e zei:
„Ik vind jou een grandioze vi-ouw. Met een
grote enei'gie en werkkracht de cultuur
draagster van onze prachtige toneelspeel-
In het dorp Zuidbroek in Groningen,
heeft een aantal studenten op een avond
in april bij wijze van grap een aantal no
tabelen, onder wie de burgemeester op
gebeld en gezegd „u spx-eekt met uw moor
denaar". De burgemeester, die deze zaak
vrij ernstig opvatte, omdat zijn vrouw ten
gevolge van deze „grap" overstuur was ge
raakt, had gezegd een vervolging te zul
len instellen, indien de studenten geen ex
cuses zouden aanbieden. Inmiddels was
echter de student, die de bux-gemeester had
opgebeld, vertrokken naar zijn woonplaats
in het westen van het land. Van daaruit
had hij drie brieven met vex-ontschuldigin-
gen geschreven, namelijk naar de burge
meester, een wethouder en de gemeente
architect van het dorp, die hij allen had
opgebeld. Daar hij echter hun adressen
niet wist, had hij de brieven aan zijn
schoonvader gestuurd, met het verzoek ze
ie doen bezorgen.
Intussen was in het dorp naar aanleiding
van deze affaire onenigheid ontstaan tus
sen de burgemeester en de px-edikant, die
de namen van de studenten niet wilde
noemen, hoewel hij deze wist. Daax-bij be
riep de predikant zich op zijn ambtsgeheim.
Dit had tot gevolg, dat de burgemeester de
Predikant moeilijkheden in de weg legde
oij diens verhuizing binnen de gemeente.
Ook trok de burgemeester zijn bijdrage aan
oe kerk in. Dit kwam de schoonvader van
de student ter ore. Hij was daax-over zo ver
ontwaardigd, dat hij de brieven met ver
ontschuldigingen niet liet bezox-gen.
Daar de burgemeester dus geen brief
ontving, diende hij een klacht bij de Justi
ce in wegens bedi-eiging en gisteren kreeg
de politierechter te Groningen deze zaak
le behandelen. De officier van Justitie eiste
oen hechtenis van veertien dagen. De ver
dediger betoogde aar de hand van arres-
en van de Hoge Raad, dat hier toch eigen-
"Jk geen sprake was van bedx-eiging. De
politierechter meende echter van wel en
veroordeelde de student tot 250 boete,
waarvan 150 voorwaardelijk met een
Proeftijd van twee jaar en met de bijzon
dere bepaling, dat de betrokken jongeman
mnnen zes weken zijn excuses zal aanbie
den aan de burgemeester op een tijd en
Plaats, die door de burgemeester zal wor
den bepaald.
99
kunst en een voorbeeld voor de jeugd,
vooral door je duidelijk gesproken woord".
Tevens werd gesproken namens de Ne-
dex-landse Vereniging van Schouwburg- en
Concertdirecties, namens het Nederlands
Theater Centrum en door de praeses van
de senaat van het Amsterdamse Studen
tencorps en de px-aeses van de Amster
damse Vrouwelijke Studentenvereniging.
Er waren stapels telegrammen binnenge
komen, onder meer van Albert van Dal-
sum, Cees Laseur, Paul Steenbergen, Jan
Mus, dr. Eduai-d van Beinum, alsmede een
telegram uit Moskou van de heer D. J. von
Balluseck, de Nederlandse ambassadeur
aldaar.
Tenslotte was het woord aan de jubila
resse, die aan allen haar dank uitsprak,
met name aan de Koningin, Prins Bern-
hard en het comité. Zij zeide zich gelukkig
te voelen, omdat zij een plaats heeft in het
hart van het Nederlandse volk. „Dat is de
hoogste onderscheiding, die mij ten deel
is gevallen". Tegen middernacht werd de
huldiging in de schouwburg gesloten,
waarna de feestelijkheden wei-den voort
gezet in het Amstelhotel, waarheen Char-
lotte Köhler onder geleide van Amster
damse studenten was gebi-acht.
Na afloop van de voorstelling, die
Charlotte Köhler woensdagavond in
de Amsterdamse Stadsschouwburg ter
gelegenheid van haar jubileum heeft
gegeven, begaf Koningin Juliana zich
naar het toneel om de voordrachtkun
stenares haar gelukwensen aan
te bieden.
Naar wtf vernemen, zal door ingrijpende
voorzieningen aan de overdekte opslag
plaats voor kantjes haring aan de Dr.
Lelykade te Scheveningen in de onmiddel
lijke omgeving van het visafslaggebouw,
de capaciteit van de Scheveningse visaf
slag op korte termijn worden uitgebreid
met 1200—1500 kisten.
Gehoopt wordt, dat deze voox-zieningen
op zeer korte termijn tot stand zullen
komen.
De achtei-grond van deze plannen is, dat
verwezenlijking van de bestaande plannen
voor de bouw van een nieuw afslaggebouw
aan de eerste binnenhaven, als gevolg van
de bestedingsbeperking, binnen enkele
jaren niet kan worden verwacht, zodat men
heeft gezocht naar een noodoplossing, om
deze overgangsperiode te overbruggen.
Radar voor vissers
Voorts zullen met ingang van half novem
ber vissersschepen, die bij mist de Sche
veningse haven zullen binnenlopen, ge
bruik kunnen maken van de radarpost,
welke zal worden opgesteld op het seinhuis
aan de buitenhaven. Vrijdagmox-gen zal
worden begonnen met het plaatsen van de
installatie, waarna vermoedelijk nog een
maand nodig zal zijn, om het personeel te
instrueren.
CIRCUS KRAMER. De tennis-profes-
sionalgroep van Jack Kramer speelde in
Stockholm enkele exhibities. Ken Rose-
wall versloeg Jack Kramer 86, 62 en
Pancho Segura won van Lewis Hoad 61
6—2.
99
De organisaties van detailhandelaren in
de huishoudelijke-, luxe- en speelgoed
branche hebben een dringend beroep op
hun leden gedaan de vex-koop van koffie
tegen inkoopprijs met kracht te blijven
voortzetten. Zij verklaren dat kruideniers
en hun leveranciers nog geen enkele be
reidheid tonen een eind te maken aan het
verstrekken van bx-anche-vreemde goe
deren.
Door de verkoop van koffie tegen in
koopprijs hebben de grote koffiebrande-
rijen, dus ook de kruideniers, volgens de
gegevens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek in augustus een omzetverlies
gehad van 11 percent.
De bonden in de huishoudelijke branche
sporen hun leden aan om dit cijfer door
grotere actie te vermenigvuldigen.
Voorlopig zullen zij niet overgaan tot
uitbreiding van de tegenactie door de ver
koop van thee, in afwachting van onder
handelingen en het resultaat daarvan.
Voor een groot aantal kerkeraadsleden
van de hervox-mde gemeenten in Haarlem
en omgeving, de Haarlemmermeer en de
IJmond heeft prof. dr. A. A. van Ruler
woensdagavond in het Hervormd Jeugd-
gebouw te Heemstede een lezing gehou
den over „De vx-eugde van het ambt". De
Utx-echtse hoogleraar was hieidoe uitge
nodigd in verband met een zekere ver
moeidheid, die gedurende de laatste jaren
hier en daar optx-eedt onder de gemeen
teleden en de ambtsdragers. Het betreft
hier een vex-moeidheid, die samenhangt
met de dynamische krachten van het
modex-ne leven en die af en toe het ker
kelijk leven en werken dreigt te verlam
men. Men vx-aagt zich in deze tijd dik
wijls af of de kerk niet een totaal ver
ouderd instituut is of de methoden van
kerkdienst, catechese en huisbezoek nog
wel in onze wex-eld passen, of er niet iets
totaal anders moet komen.
Prof. Van Ruler stelde hier tegenover,
dat de gx-ondvox-m van de Godsvex-ering
altijd dezelfde is geweest en zal blijven.
In deze grondvorm kunnen bepaalde
elementen nooit wox-den gemist: de ont
moeting van mensen, de omgang met de
bijbel, het lied, het gebed, de vex-kondi-
ging, het offer, de zegen. Zodra bij voor
beeld een priester-arbeider enkele men
sen heeft bereikt en in zijn kamer samen
brengt zet op de een of andere manier
de kex-kdienst in. -Het is eenvoudig niet
denkbaar om iets gloednieuws op te zet
ten. Wat wij nu in de kerkdienst bezitten
en beleven is volkomen „up to date". Wij
moeten kijken naar en uitgaan van de
zichtbare gemeente, want daar ervaren
wij de tegenwoordigheid van Christus.
Men hooid zo dikwijls zeggen, dat de
moderne mens zonder godsdienst is, aldus
de hoogleraar. Ik acht dit een oppervlak
kig en gevaax-lijk gex-edeneer. Godsdienst
loos is immers onnatuurlijk en moet be
schouwd worden als een stremming in de
ontwikkeling van de mens. Wij moeten
daai-om doorgaan met onze chi'istelijke
godsdienst ook al zou dit betekenen, dat er
„Evenals men vaak beweert, dat de
kunst een weerspiegeling is van de tijd,
verkondigt men dikwijls de mening, dat
de bouwkunst de komende ontwikkelingen
aankondigt. Voor de bouwkunst van ver
scheidene tijdvakken en in het bijzonder
voor die van de negentiende eeuw gaat die
stelling zeker niet op. Immers er be
staat een zeer grote tegenstelling tussen
de dynamiek en de expansiedrang, welke
de Europese volken van die eeuw beziel
den en de bouwkunst, die zich bezig hield
met de nabootsing of de variatie van oude
overgeleverde vormen".
Dit zei de architect P. Elling in zijn rede
getiteld: „De ontwerper en zijn tijd",
waarmee hij woensdagmiddag in de aula
van de Technische Hogeschool in Delft
het ambt van buitengewoon hoogleraar in
de ai'chitectuur aanvaardde.
De ai'chitect zei daarin onder andere, dat
de oixtwex-per kan trachten de vlucht in
het verleden te vermijden. Dit blijft echter
zuiver negatief en helpt hem niet bij het
scheppen van nieuwe vormen. Hij kan en
moet weten, dat ontwerpen in laatste in
stantie geen verstandelijk berekenen en
louter technisch construeren is. Al deze
dingen zijn voorwaarden voor het ontwerp,
maar nog niet het ontwei-p zelf. Of het
uitgewerkte plan voor een ontwerp juist
komt te liggen, is aldus spreker, een kwes
tie van intuïtie, de neei-slag van kennis,
ervaring en inzicht.
Op dezelfde wijze staat de ontwerper te
genover zijn tijd. Hij weet niet zeker, wat
waax-devol en nieuw is, mischien houdt hij
voor vruchtbaar en naar de toekomst wij
zend wat het allang niet meer is. Hij moet
telkens opnieuw, intuïtief en onderbe
wust beslissingen nemen, aannemen en
verwerpen. Hij moet de moed hebben met
alle traditie te breken, zelfs zonder traditie
te expei'imenteren en dingen te doen, wel
ke hij zelf later weer zal verwerpen omdat
zij niets dan voorlopig experiment waren.
Men kan, zei architect Elling, het verle-
den niet nabootsen, maar men kan dat
evenmin de experimentele bouwers.
Eigen beslissing en eigen vormgevoel.
eigen experiment en eigen uitdrukking j
van levensgevoel zijn vereist. En tegelijk
dat is de spanning van de huidige si-
tuatie moet men zich volledig kunnen
inleven in de eisen, die opdracht en mate-
i riaal, techniek en praktische wensen stel-
I len, zodat men zou kunnen zeggen, dat het
ideale moderne gebouw het gebouw is,
I waarachter de ontwerper volledig ver-
dwijnt., terwijl hij er anderzijds door zijn
persoonlijkheid toch volledig in is. Na de
ambtsaanvaarding hield de nieuwe hoog
leraar de gebruikelijke ontvangst in het
gebouw der voormalige academie aan de
Oude Delft.
Het einde van de Velser spoorbrug is na bijna een halve eeuw trouwe dienst nabij:
Rijkswaterstaat, die graag het Noordzeekanaal zo gauw mogelijk van de hinderlijke
„landtong" wil oixtdoen, welke gevormd wordt door het stuk grond, waarop de brug
in het noorden aansluit, streeft ernaar nog voor het einde van dit jaar met de afbraak
te beginnen. Inmiddels zijn de 50.000 volt-kabels van het PEN al verlegd en kan het
kanaalprofiel vlakbij de brug op de nieuwe diepte van min 13,50 meter worden
gebracht op een stukje na, waar de kabels voor de bediening van de brug liggen.
De brug zelf kan overigens ook nog niet
om redenen van praktische aard verdwij
nen, want zij zal een rol te vervullen heb
ben in de verplaatsing van het Beverwijk-
se stationsemplacement en bij de oprui
ming van de „dode" stukken spoorbaan
tussen Beverwijk en Velsen-IJmuiden
Oost namelijk om de werktreinen het
kanaal over te helpen. Hiertoe zal het ge
vaarte dus incidenteel enige malen dicht
moeten, maar na de afbraak van de spoor
lijnen komt toch een moment, waarop zij
voorgoed open zal blijven gereed voor
de sloop.
een beroep moet worden gedaan op de
trouw van weinigen. Geweldige dingen
zijn immers aan de kerk toevertrouwd:
de vex-kondiging van de vergeving, de on
sterfelijkheid en het nieuwe leven. Dit
laatste bepaalt de vreugde van het ambt.
Het heil wordt namelijk door de ambten
gerealiseerd in de mensenharten en in de
menselijke vex-houdingen. Het heil dat wij
van God ontvangen en door Christus be
middeld is„ moet steeds opnieuw bemid
deld worden door het ambt en daarom
hoeft geen enkele ambtsdrager ooit te wan
hopen. Bovendien ligt er ook vreugde in
de gedachte, dat een mens als ambtsdrager
in de traditie der eeuwen staat.
Van belang is ook de studie. Predikan
ten moeten i*egelmatig blijven studeren,
maar ook de andere ambtsdragers en ge
meenteleden, want met stichtelijkheid al
leen komen wij er niet. Ook hier is een
vreugdebron aanwezig, al was het alleen
maar doordat wij studerend in onze religie
bezig zijn met de diepste bronnen van onze
Westeuropese cultuur. Vreugdevol is het
ook, dat een mens in het ambt nooit alleen
staat. Er zijn altijd anderen, die hetzelfde
willen en zoeken. Het is vaak zo moeilijk
om in het gewone, profane leven over God
te spreken, maar binnen de ruimte van de
kerk kan iemand dat zo maar doen zonder
zich te genex-en.
Prof. Van Ruler toonde tenslotte aan,
dat de hervormde ambtsdrager een gunstige
positie inneemt omdat inen in de hervorm
de kerk (zoals in verschillende andere pro
testantse kerken overigens) het ambt van
ouderling centraal stelt. Volgens zijn me
ning staat men daardoor zeer dicht bij de
opvattingen van het Nieuwe Testament en
functioneert het ambt ook het beste in
deze moderne wex-eld.
Na dit boeiende betoog volgde een uiterst
geanimeei-de discussie en nabespreking.
Met de volgende schepen kan zeepost
wox-den verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan achter de naam van het
schip vermeld.
Argentini: m.s. „Basilea" 14 okt., s.s. „Al
cantara" 17 okt.; Australië: s.s. „Arcadia"
17 okt.; Brazilië: s.s. „Alcantara" 17 okt.;
Canada: m.s. „Noox-dam" 17 okt., s.s. „Maas
dam" 14 okt., s.s. „Nieuw Amsterdam" 19
okt.; Chili via New York: 17 okt.; Ned. An
tillen: m.s. „Isis" 14 okt.; Suriname: s.s.
„Boskoop" 15 okt.; Unie van Zuid-Afrika
en Z.W. Afrika: m.s. „Oranjefontein" 16
okt.; m.s. „Carnarvon Castle" 19 okt.; Brits
Oost-Afrika via Frankrijk: 19 okt.
Inlichtingen betx-effende de vex-zendings-
data van postpakketten geven de postkan
toren.
xxx>xxxxccccaoxccccco
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
xcccaxccact
A. J. Karst, de eerste hoofdbrug
wachter van de spoorbrug.
Terwijl de brug zal worden afgebx-oken
gaat men aan de Noordzijde van het ka
naal alvast de bovengrond afgraven en zo
dra de brug geheel verdwenen is verdwijnt
die hinderlijke landtong geheel, opdat de
oever van het kanaal Noordwaarts ver-
Een halve eeuw terug werd de brug gebouwd op deze oude foto is het
gevaarte net klaar, maar nog niet in gebruik.
ruimd kan worden. Daarna volgen ten
slotte de pijlers van de brug, die een pro
bleem apart gaan vormen in deze omvang
rijke opruimingswerkzaamheden.
Weinig gegadigden
De eigenaars van de Velser spoorbrug,
de Nederlandse Spoorwegen, zijn op het
ogenblik nog druk doende zo vernemen
wij het veertienhonderd ton wegende
gevaarte te trachten te verkopen, maar het
lijkt daarmee niet zo erg te vlotten, aan
gezien er maar een beperkt aantal gega
digden is. Indien men er echter eventueel
toch in slaagt de brug aan de man te bren
gen dan zal dit obstakel gedemonteerd
worden in twintig stukken, die men dan op
zolderschuiten wil transporteren.
Met de afbraak van de brug zelf is men
er, zoals gezegd, nog niet want er resten
dan nog altijd de zware pijlei-s die niet
minder dan twintig meter in de grond zit
ten. Zij zullen tot op vijf meter na geheel
gesloopt wox-den waax-door de diepte van
13.50 meter zal zijn bex-eikt die Rijkswater
staat voor het Noordzeekanaal heeft uitge
stippeld.
Prinses Beatrix. Het ligt in het voor
nemen van Prinses Beatrix op dinsdag 29
oktober het „Polio-revalidatiecentrum
Delft en omstreken" officieel te openen.
Dit polio-centrum met dagbehandeling is
gehuisvest in een vleugel van de Van der
Woudenstichting aan de Paardenmarkt te
Delft.
Auto's gesmokkeld. Een mijnwerker
uit Eijsden is wegens het van België naar
Nederland smokkelen van drie auto's ver
oordeeld tot een jaar gevangenisstraf en
een geldboete van 263.000 franc. Hij had de
auto's, die hij van garagehouders te Has
selt en Luik ontvreemd had, met valse pa
pieren over de gx-ens gebracht. Voor de
diefstallen was hij al eerder veroordeeld.
Woning afgebrand. Vannacht is door
onbekende ooi-zaak tijdens afwezigheid van
de bewoner brand uitgebx-oken in de wo
ning Hoge Bergweg 42 te Beekbergen.
Toen de politie werd gewaarschuwd, stond
het pand reeds in lichterlaaie zodat de
brandweer niet kon verhinderen, dat het
huis met alles wat erin was, tot de grond
toe afbrandde. De eigenaar is tegen brand
schade verzekerd.
Wegens de lastige verkeerssituatie bij
de Vechtbrug te Muiden als gevolg van
de omlegging van rijksweg 1 van Mui
den naar Muiderberg, heeft de rijks
waterstaat ter plaatse tijdelijk ver
keerslichten geplaatst en inhaalverbo-
den vastgesteld. Desondanks zijn daar
gisteren, mede door de mist, enige aan
rijdingen gebeurd, waarbij drie auto's
zwaar gehavend werden. Een automo
bilist uit Apeldoorn, vermoedelijk on
kundig van de gewijzigde verkeers
situatie, botste op een auto uit Amster
dam, die voor het stoplicht stond. Beide
auto's werden zwaar beschadigd. Even
later stopte wederom een automobilist
voor het rode licht, hetgeen te laat
werd opgemerkt door de bestuurder
van een benzine-tankwagen. Hij haalde
naar links uit, maar een automobilist
uit Laren, die hierop niet verdacht
was, botste tegen de tankwagen. Zijn
auto werd ernstig beschadigd
Minister Cals en zijn ambtgenoot voor
defensie achten het in het belang van het
onderwijs, dat in zo ruim mogelijke mate
vervroegd groot verlof wordt verleend aan
onderwijzers, die hun dienstplicht vervul
len. In het afgelopen schooljaar is aan 350
in militaire dienst zijnde onderwijzers zo
danig verlof gegeven. Dat zal ook in het
lopende cursusjaar geschieden. Dit deelt
minister Cals mee in antwoox-d op vragen
van het Tweede-Kamerlid de heer Gortzak
(C.P.N.) over het in Rotterdam bij het on
derwijs bestaand tekort aan onderwijzers.
De minister zegt voorts, dat het welis
waar uit een oogpunt van onderwijsbelang
aanbeveling zou verdienen, dat jonge on
derwijzers niet in militaire dienst zouden
wox-den opgeroepen. De defensiebelangen
laten een dergelijke maatregel, die de per
soneelsvoorziening van de krijgsmacht te
zeer zou schaden, echter niet toe. Wel zal
aan een honderdtal onderwijzers, die ge
durende het schooljaar 1956/1957 uitstel
van eerste oefening kregen, vrijstelling van
dienst kunnen worden verleend, mits zij de
plaats die zij innemen, blijven bezetten of
een gelijksoortige plaats gaan innemen.
Deze vrijstelling zal driemaal tijdelijk wor
den verleend tot 1 januari 1961 en'daarna,
indien op die datum nog aan de gestelde
voorwaarden wordt voldaan, voorgoed.
De minister zegt verder, dat de voorzie
ning in de behoefte aan onderwijzers bij het
openbaar onderwijs te Rotterdam grote
moeilijkheden oplevert. In het algemeen is
elders in ons land de situatie gunstigex-. In
sommige gemeenten in Zeeland doen zich
echter soortgelijke moeilijkheden voor als
in Rotterdam.
De laatste tijd komt het vaak voor, dat
de hooggevoelige fotografische röntgen
platen bij het ingebruiknemen in zieken
huizen of laboratoria vlekken vertonen. Na
een uitgebreid onderzoek is gebleken, dat
het verpakkingskarton waarin deze platen
worden verzonden, een zeer geringe radio
activiteit bezit, maar toch voldoende om
hun „indrukken" op nog niet belichte pla
ten na te laten - en deze vlekjes kunnen
gemakkelijk tot een verkeerde diagnose
van het röntgenbeeld leiden.
Ook het Groninger strokarton bleek deze
radio-activiteit te bevatten. Reeds vóór de
oorlog was dat het geval, omdat er altijd
enige radio-activiteit in planten aanwezig
is. Nu er echter allerlei kernproev.en ge
daan worden, is deze radio-activiteit groter
geworden. Daarbij komt ook, dat de rönt
genplaten thans veel en veel gevoeliger
zijn dan voorheen.
Het natuurkundig laboratorium van prof.
dr. H. Brinkman in Groningen is met het
onderzoek bezig en heeft daarvoor een
subsidie ontvangen van het verkoopkantoor
van stro. De laboratoria van Gevaert, II-
ford en Agfa onderzoeken deze kwestie ook
en wisselen hun bevindingen uit met het
Gi-oninger laboratorium.
De fotografische industrieën zoeken in
middels naar een ander verpakkingsmate
riaal. Men heeft al karton gebruikt, dat
van hout is gemaakt, maar ook toen kwa
men de vlekken echter voor, omdat in de
houtbast eveneens radio-activiteit voor
komt.
De hoeveelheid radio-actieve straling is
zo klein, dat voor het onderzoek telkens
grote hoeveelheden stro moeten worden
verbrand om in de as een geringe hoe
veelheid aan te tonen. Het karton levert
dan ook ge enenkel gevaar voor mens, dier
of plant op.
Het schijnt, dat vooral sneeuw radio
activiteit naar de aarde voert. Bij de Ame
rikaanse fabriek Kodak is door een
sneeuwbui eens de gehele produktie van
röntgenplaten onbruikbaar geworden. Ge
vaarlijk is echter ook deze lichte radio
activiteit helemaal niet.
