Aambeien?
PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
Gunstige ontvangst van voorstel tot
instelling onderhandelaarscommissie
Fa. b: engelenberg
ii-M/Ofi
Tijdelijk regenachtig weer
J
OEES-ministerraad te Parijs bijeen
Wereldnieuws
NAAIMACHINES
^oc/t ió Itet
zo
2
Nieuw koffertje voor
minister Hofstra
OFFICIËLE VERKOOP SIKKERS LAKKEN
Aanmerkelijk hogere winst
bij Excelsior
Invoerstop voor bloemkool
naar België en Luxemburg
Belangstelling uit het Oosten
voor G.A.T.T.-vergadering
Eierenexport gestegen
Reguleerbare waterstofbom
een stapje nader gekomen
Hongaarse studenten mogen
zelf „rechter" spelen
Erna Spoorenberg en Géza
Fr id naar Engeland
voor gemak
en perfectie
President van de Bank voor
Internationale Betalingen
Saldo's over september
in de EBU
Toestand Kertowono niet
onbevredigend
Vereenigd Bezit van 1894
s
•Ss
5 u
0
Westfriese fruitkwekers
profiteren van hoge prijzen
Ontsparingen in september
Overschotten in bollenvak
niet onrustbarend
FATALE
TREFFERS
DONDERDAG 17 OKTOBER 1957
De ministerraad van de Organisatie voor Europee Economische Samenwerking
(O.E.E.S.) is woensdag ter bespreking van het Europese vrijhandelsgebied op Chateau
de la Muette bijeengekomen onder leiding van de Engelse minister van Financiën,
Peter Thorneycroft. De bijeenkomst werd ook bijgewoond door vertegenwoordigers
van de Verenigde Staten en Canada. Het doel van deze bijeenkomst, die drie dagen
zal duren, is onderhandelingen te beginnen over de vorming van een Europees Vrij
handelsgebied, dat de landen der O.E.E.S. verbindt met de Europese Economische
Gemeenschap. De besprekingen werden geopend door de Engelse minister, die belast
is met de onderhandelingen over het Europese vrijhandelsgebied, Reginald Maudling.
Deze stelde namens de Engelse delegatie voor een commissie van onderhandelaars op
ministerieel niveau in te stellen met als taak een onderzoek in te stellen naar het
principe, volgens hetwelk het vrijhandelsgebied zal moeten functioneren; een over
eenkomst voor te bereiden omtrent samenwerking tussen de aangesloten landen op
landbouwgebied; het vraagstuk te bestuderen van de onzichtbare export; en de
bestudering van de bijzondere situatie van de in economisch opzicht minder ontwik
kelde landen.
In zijn rede verwees Maudling naar de
belangrijke twistappel: het al dan niet op
nemen van landbouwprodukten in het
voorgenomen vrijhandelsgebied. Voorzover
mij bekend is, zei hij, zou geen van de hier
vertegenwoordigde landen, mogelijk een of
twee uitgezonderd, een stelsel voorstellen
waarbij hun landbouw op dezelfde wijze
aan concurrentie zou worden blootgesteld,
als de industriële produktie in het vrij
handelsgebied daaraan zou blootstaan. „Wij
allen beschermen onze landbouw op de een
of andere wijze en zijn ook voornemens
dit te blijven doen," aldus Maudling, die er
aan toevoegde: „wij willen eerst bepalin
gen hebben voor de handel in landbouw
produkten, opdat de handel vrijer en eer
lijker zal kunnen zijn."
Enige Amsterdamse studenten, leden
van het dispuutgezelschap Beets, keurig
met slipjes en hoge hoed, zijn naar het
ministerie van Financiën in Den Haag ge
gaan en hebben minister Hofstra een fraai
koffertje aangeboden.
De minister immers verscheen op de
derde dinsdag in september wel met een
Miljoenennota, maar deze was niet ge
borgen in het gebruikelijke koffertje met
het bekende opschrift De breuk met deze
traditie achten de leden van „Beets" be
treurenswaard. Zij vermoedden, dat het
oude koffertje het onder de last der steeds
zwaarder wordende Miljoenennota's heeft
begeven en dat geen geld beschikbaar zou
zijn om een nieuw koffertje te kopen.
Daarom legden de studenten botje bij
botje, kochten een nieuw koffertje en bo
den dit de minister van Financiën aan.
De minister heeft de studenten in zijn
werkkamer ontvangen en het koffertje in
dank aanvaard.
Over een gemeenschappelijk buiten-
tareif voor een vrijhandelszone ten aanzien
van de tarieven zei Maudling, dat Enge
land „om welbekende redenen geen enke
le verplichting kan aanvaarden om zijn
tariefbescherming op te geven". „Wij zul
len ons echter niet verzetten tegen opne
ming in een landbouwovereenkomst van
een bepaling inzake geleidelijke afschaf
fing van de tarieven tussen de aangesloten
landen, zo lang aan het Verenigd Ko
ninkrijk daarvoor vrijstelling verleend
wordt. Besluiten zouden ook verder op
basis van eenstemmigheid genomen dienen
te worden, zoals het bij de O.E.E.S. reeds
gewoonte is".
Funcionarissen van de O.E.E.S. waren
woensdag van mening, dat het voornaam
ste doel van de ministeriële bijeenkomst
onder leiding van minister Thorneycroft
vrijwel bereikt was. De continentale ver
tegenwoordigers wezen erop, dat funda
mentele moeilijkheden, als die, welke be
trekking hebben op de landbouw, nog moe
ten worden opgelost. Maar men is toch een
stap vooruit gekomen in de richting van
het in beweging komen van een onderhan-
delings-apparaat.
ADVERTENTIE
Doclstraat 59 - Haarlem - Tel. 15252
„AUTOFLEX" AUTOLAKKEN
De n.v. Metaalbuizenfabriek Maatschap
pij Excelsior te Schiedam heeft over
1956/57 een saldo exploitatierekening be
haald van f 2.659.669 (v.j. f 2.606.025). Na
afschrijvingen en reserveringen is een
winst ter verdeling beschikbaar van
f 1.238.650 (f 767.400). Op de oude aandelen
wordt een dividend voorgesteld van 14
percent (v.j. werd 14 pet betaald, waarvan
9 pet in contanten en 5 pet in aandelen
uit de agioreserve).
Karakteristiek voor het verslagjaar was
de toenemende vraag naar buizen, waar
door de produktie en de omzet wederom
zijn gestegen. Over de nieuwe fabriek in
Oosterhout zegt het verslag, dat men op
het oorspronkelijke tijdschema 2 maanden
is achtergeraakt. Desondanks meent de di
rectie over de totale bouwtijd van 18
maanden niet ontevreden te mogen zijn.
Teneinde de kwetsbaarheid van de afzet in
het buitenland te beperken is de activiteit
van Excelsior in deze steeds gericht op een
ruime spreiding naar alle landen.
België en Luxemburg hebben bekend
gemaakt dat zij met ingang van heden de
invoer van bloemkool uit Nederland weer
zullen stopzetten. Ruim een week is de ex
port van Nederlandse bloemkool naar deze
landen nu weer mogelijk geweest want de
grens ging op 7 oktober open. Tevoien was
op 9 september de grens van België en
Luxemburg voor bloemkool uit ons land
dicht gegaan. De Nederlandse kwekers
achten dit een onbevredigende situatie.
De export van bloemkool in ons land richt
zich echter hoofdzakelijk op West-Duits-
land.
Polen, Roemenië en de Arabische Liga
hebben verzocht waarnemers te mogen
zenden naar de twaalfde zitting van de
Organisatie der Algemene Overeenkomst
voor Tarieven en Handel (G.A.T.T.) die
donderdag te Genève begint. De commis
sie voor lopende zaken van de G.A.T.T.
besloot tegen de toelating geen bezwaar
te maken.
Tot eind september zijn 1.731 miljoen
kippe-eieren geëxporteerd met een op
brengst van 223,3 miljoen tegen respec
tievelijk 1.435,3 miljoen en f 208,4 miljoen
in dezelfde periode van 1956. West-Duits-
land is weer verreweg de grootste af
nemer.
(Van onze correspondent in Londen)
Britse kerngeleerden van het onderzoek
centrum Harwell zijn er in geslaagd door
middel van kernreacties temperaturen van
vijf miljoen graden Celcius te ontwikkelen,
waardoor het mogelijk wordt de energie
Van de waterstofbom dienstbaar te ma
ken aan de vrede. Groot-Brittannië ligt
hiermede voor op de Amerikanen en Rus
sen. De laatsten zijn er in geslaagd tempe
raturen van een miljoen graden Celsius te
bereiken.
De betekenis van de Britse vinding is
dat het schaarse en kostbare uranium in de
toekomst in kernreactors door water zal
kunnen worden vervangen. De hitte wordt
vrijgemaakt door de fusie van atomen van
„zwaar waterstof" (deuterium). Dit is het
beginsel van de H-bom en van de zoiitte-
energie. Veertig liter water zal in een
kernreactor evenveel energie kunnen le
veren als tien ton steenkool. Deze energie
kan gemakkelijk in elektriciteit worden
omgezet.
BOEDAPEST (Reuter) De Hongaarse
minister van staat Marosan heeft de stu
denten van de universiteit van Boedapest
gemachtigd zelf af te rekenen met colle
ga's die zouden trachten het uitbreken van
de opstand op 23 oktober van het vorige
jaar te herdenken. „Behandel hen zoals
uw overgrootvaders door prelaten en aris
tocraten zijn behandeld", zo zei hij op een
vergadering van studenten. Een student
wiens vader kapitalist was, moet geholpen
worden tot andere inzichten te komen,
maar als hij zou trachten in het bezit van
zijn vaders bezittingen te komen, wacht
hem hetzelfde lot als zijn vader. Als vrien
delijke woorden niet helpen, zouden de uni
versiteiten van staatsvijandige elementen
worden gezuiverd.
Op 23 oktober zal worden nagegaan wie
van de studenten afwezig is en waarom.
Wie zonder geldige reden afwezig is zal
nooit meer tot een universiteit worden
toegelaten. Voor de oorlog, aldus de mi
nister, konden studenten die communis
tische denkbeelden propageerden, ook van
de universiteiten worden geweerd.
De sopraan Erna Spoorenberg en de pia
nist Géza Frid zullen op 27 oktober in de
„Wigmore Hall" in Londen de serie con
certen, die daar onder auspiciën van de
Nederlandse ambassade zal worden gege
ven, openen. Het programma bevat liede
ren van Mozart, Mahler, Frid en Bridge.
Het duo zal ook op 4 november voor radio
Keulen optreden.
ADVERTENTIE
Geen minuut meer strijken,geen
cent wasrekening meer.
Elke dag een schoon overhemd. De
ideale dracht voor elke man (en een
uitkomst voor zijn vrouw!)
Verkrijgbaar in effen tinten, fijne
streepjes en ruitjes. Van f 17.90 af.
Alleen verkrijgbaar in goede
I, herenmodezaken
Dr. M. W. Holtrop zal de functie
waarschijnlijk aanvaarden
De president-directeur van de Neder-
landsche Bank, dr. M. W. Holtrop, zal het
presidentschap van de Bank voor Interna
tionale Betalingen te Bazel, voor welke
functie hij werd aangezocht, „waarschijn
lijk" wel aanvaarden. Dr. Holtrop, die
thans commissaris van de Bank voor In
ternationale Betalingen is, zou de opvolger
worden van de heer Maurice Frère, presi
dent van de Belgische Nationale Bank, die
heeft verzocht van zijn functie bij de Bank
voor Internationale Betalingen te worden
ontheven.
Uit Bazel wordt gemeld, dat de raad van
directeuren van de Bank voor Internatio
nale Betalingen de heer Frère heeft ver
zocht aan te blijven totdat het verslag over
het lopende boekjaar is goedgekeurd. Het
aanvaarden van de functie door dr. Hol
trop zou geen invloed hebben op zijn func
tie van president-directeur van de I^eder-
landsche Éank.
ADVERTENTIE
dan TRANSROID - tabletten
INNEMEN
en de onaangename klachten verdwijnen!
Verkrijgbaar bij Uw apotheker of drogist.
Blijkens cijfers, die bekendgemaakt zijn
door de Organisatie voor Europese Econo
mische Samenwerking, bedroeg het netto-
nadelige saldo van Engeland over sep
tember in de Europese Betalings Unie
172,6 miljoen dollar. Het geaccumuleerde
nadelige saldo van Engeland was op
30 september 393,3 miljoen dollar groot.
Van het nadelige saldo over september
heeft Engeland 129,5 miljoen dollar in
goud verrekend. West-Duitsland had over
september een voordelig saldo van 236,6
miljoen dollar en het geaccumuleerde
voordelige saldo van dat land was eind
september 1.013,4 miljoen dollar groot. De
verbetering van de Franse positie hield
aan. Frankrijk had over september een
nadelig saldo van 29,6 miljoen dollar. Het
geaccumuleerde nadelige saldo van dat
land was eind september 384,8 miljoen
dollar groot.
T)e positie der verschillende landen was
als volgt: (in miljoenen dollai'S, is over
schot, is tekort).
Cumulatieve
Saldo over positie per
september eind sept.
Oostenrijk 5,4 -f 10,0
België-Luxemburg 17,8 134,9
Denemarken 15,6 90,4
Frankrijk 29,6 384,8
West-Duitsland 236,6 1.013,4
Griekenland 5,3 2,4
IJsland 0,2 5,2'
Italië 15,5 117,5
Nederland 21,7 64,4
Noorwegen 1,1 79,3
Portugal 3,3 nihil
Zweden 12,9 15,4
Zwitserland 6,5 37,5
Turkije 5,6 30,0
Ver. Koninkrijk 172,6 393,3
Voor de n.v. cultuurmaatschappij Ker
towono is de toestand op het ogenblik ze
ker niet onbevredigend, zo vernamen aan
deelhouders in de jaarvergadering. De be
drijven verkeren in goede conditie. De on
derneming Gunung Ringgit werd afge
stoten. De verkoop bracht IV2 miljoen ru-
piahs op. De nieuwe deviezenregeling is
gunstig voor de exportprijzen, waartegen
over echter hogere kosten staan. De
nieuwe loonsverhoging van 20 percent,
waarmee rekening moet worden gehouden
is, aldus de directie, min of meer reeds
aanwezig doordat de levensstandaard in
Indonesië de laatste maanden aanmerke
lijk hoger is geworden en de lonen ten
dele in natura worden uitbetaald.
Blijkens het verslag per 30 juni 1957 van
de n.v. Verenigd Bezit van 1894 te Rotter
dam zette de groei der vennootschap zich
in het afgelopen boekjaar voort. Het ge
plaatste kapitaal steeg van 1.996.250.
tot 2.411.250; de beurswaarde der aan-
delenportefeuille yan 3.124.703.tot
3.922.847.en de winst van 129.074
tot 176.903, waaruit 5°/o dividend wordt
uitgekeerd aan houders van prioriteits
aandelen en 8 pet. voor houders van ge
wone aandelen, waarvan 5-% pet in contan
ten en 2V2 pet. in aandelen.
De beleggingspolitiek vertoonde in zo
verre enige wijziging, dat in meerdere mate
tot aankoop van Amerikaanse fondsen
werd overgegaan.
Op 4 juni 1957 vond een statutenwijzi
ging plaats, waarbij het maatschappelijk
kapitaal verhoogd werd tot 10.001.250.
en de mogelijkheid werd geopend tot uit
gifte van aandelen ad 100 nominaal over
te gaan. In het nieuwe boekjaar is besloten
metterdaad aandelen van 100 nominaal
uit te geven, waarvoor notering ter beurze
te Amsterdam en Rotterdam wordt aan
gevraagd.
Gisteravond en vannacht passeerde het
frontensysteem van een depressie bij IJs
land ons land. Er viel daarbij 610 mm
regen. Op de fronten volgde een zwakke
rug van hogedruk die opklaringen bracht.
Een storing, die uit het zeegebied bij de
Azoren afkomstig is, begon in de afgelo
pen nacht ten zuidwesten van Ierland snel
in betekenis toe te nemen. Het bijbeho
rende regengebied bereikte vanmorgen
Ierland en zuidwest-Engeland. Het is te
verwachten dat deze actieve depressie
naar de Noordzee zal trekken en de wind
tot hard of stormachtig zal doen toenemen.
Vanavond en vannacht zal de regenzone
passeren, waarna morgen onstabiele po
laire lucht ons land zal binnenstromen,
waarin naast opklaringen ook enkele
buien zullen voorkomen.
Vrijdag 18 oktober
Zon op 7.11 uur, onder 17.42 uur.
Maan op 0.52 uur, onder 15.12 uur.
WEERRAPPORTEN
Maanstanden
23 okt. 05.43 uur
30 okt. 11.48 uur
nieuwe maan.
eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrydag 18 oktober
Hoog water: 10.46 en 23.27 uur.
Laag water: 5.54 en 18.26 uur.
Temperaturen
buiten
60
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
n.
u
7 uur. Neerslag: laatste
Hl c
0)
24 uur
0
♦J
c.£
Stockholm
geheel bew.
z
12
0
Oslo
regen
windst.
13
14
Kopenhagen
regen
zw
11
4
Aberdeen
zwaar bew.
zw
14
0,1
Londen
mist
windst.
14
16
Amsterdam
zwaar bew.
wzw
12
6
Luxemburg
mist
wnw
14
4
Parijs
mist
windst.
16
1
Bordeaux
mist
windst.
23
1
Grenoble
mist
windst.
21
0
Nice
licht bew.
n
22
0
Berlijn
regen
zw
15
0,5
Frankfort
mist
w
16
3
München
zwaar bew.
zw
16
0
Zürich
weerlicht
no
18
0
Genève
geheel bew.
windst.
15
0,5
Locarno
mist
20
0
Wenen
mist
n
17
0
Innsbruck
half bew.
wnw
21
0
Rome
mist
windst.
26
0
Mallorca
licht bew.
windst.
Den Helder
licht bew.
w
12
6
Ypenburg
zwaar bew.
verand.
9
6
Vlissingen
geheel bew.
windst.
11
7
Eelde
licht bew.
w
8
6
Twente
half bew.
wzw
9
5
De Bilt
laagh. mist
wzw
8
9
Eindhoven
mist
wzw
11
8
Vlv. Z.-Limb
half bew.
zw
11
4
22. „Nu moeten we salamanders vlug
zijn!", riep de kleine brandmeester door
het gerinkel van de alarmschei heen,
„anders is Brandpost Twee ons weer te
vlug af!" Hij dook naar de paal en gleed
met grote vaart met het hoofd omlaag
naar beneden. Panda, die van zijn lessen
veel had opgestoken, zorgde ervoor achter
hem aan te komen. Zodoende was hij even
later in staat om zijn wat wankele leer
meester te ondersteunen. „Toch geloof ik
niet, dat het goed is om met je hoofd naar
beneden te glijden, als je vlug wilt zijn"
meende Panda. „H-het s-staat Z-ZO in
d-de v-voorschriften!"antwoordde de
brandmeester gekrenkt, „en daar m-moet
je je aan h-houdenl"
Tengevolge van de strenge nachtvorsten
in mei is een groot deel van de Neder
landse fruitoogst vernietigd. De officiële
oogstverwachtingen geven aan 124 mil
joen kg appels (315 miljoen kg in 1956) en
31 miljoen kg péren (150 miljoen kg vorig
jaar). De streken die het meest getroffen
werden zijn Limburg, de IJselstreek en
de Betuwe. In West-Friesland echter ma
ken de fruitkwekers een gouden jaar,
aangezien hier de nachtvorst van veel
minder betekenis is geweest als elders en
men maakt prijzen voor het fruit, waar
van men niet had gedroomd.
Bij de spaarbanken, aangesloten bij de
Nederlandse Spaarbankbond, is in sep
tember f 11.654.450 ontspaard. Inleg en
terugbetaling beliepen respectievelijk
f 67.676.428 en f 29.330.878. Bij de niet aan
gesloten algemene spaarbanken werd een
bedrag van f 39.858 ontspaard. Inleg en
terugbetaling bedroegen hier respectieve
lijk f 230.013 en f 269.871. Tenslotte over
trof ook bij bankspaarbanken de terugbe
taling de inleg met f 1.065.091. De inleg
was f 4.375.512 en de terugbetaling
f 5.440.603.
Verkoop is niet verminderd
(Van onze medewerker voor
bloembollencultuur)
De spanning in het bloembollenvak is
gebroken, de kwekers en exporteurs we
ten nu, hoe groot de overschotten onge
veer zijn. De Stichting Bloembollensurplus
Fonds heeft twee weken geleden een cir
culaire naar de exporteurs gezonden met
het verzoek op te geven, hoeveel zij nog
in hun schuren aan voorraden hadden lig
gen en vermoedelijk niet zou worden ge
ëxporteerd. De veilingen werd verzocht
de hoeveelheden opgeslagen bollen, die
dus werden doorgedraaid, aan het Sur-
plusfonds bekend te maken. Men is aan
het cijferen geslagen en heeft bevonden
dat veertien percent van de hyacinten,
vier percent van de vroege tulpen, tien
percent van de late tulpen en drie percent
van de narcissen niet verkocht is.
De inning van de surplusheffingen ge
schiedt op de volgende wijze: De expor
teurs moeten zestien, zes, vijftien en vijf-
enc-enhalf percent van hun inkoop, be
rekend tegen de binnenlandse minimum
prijs afdragen aan het Surplusfonds. Ze
mogen hiervan bij de kwekers terugvor
deren negen, vier, tien en vier percent.
De volgorde van dit rijtje staat al sinds
jaren vast volgens de afkortingen h.t.n.:
hyacinten, tulpen, vroeg en laat en nar
cissen.
Ook het geld, nodig om de onvolwaar
dige bollen uit de markt te nemen, wordt
dankzij dit systeem van inning geïnd. De
exporteurs zijn incasseerders voor de
Stichting Bloembollen Surplusfonds. In
de bedragen, dat zij overmaken, zit dus
zowel hun aandeel, als dat van de kwe
kers. Zij hebben bij de kwekers het heft
in handen, want ze trekken de heffing
eenvoudig van de rekening af. Het Sur
plusfonds heeft intussen gezorgd dat er
voldoende in de „pot" komt. Sinds het be
gin van de saneringsmaatregelen hebben
de exporteurs tien percent van de export
in het voorgaande jaar moeten storten. Dit
geschiedt meestal in de vorm van een
bankgarantie. In april volgt dan de af
rekening. Voldoet de exporteur niet aan
deze eisen dan ontvangt hij geen export
vergunning. Op deze wijze circuleert het
geld door het bloembollenvak en wordt
de handel gezond gehouden.
Over het geheel genomen zijn de over
schotten dit jaar niet onrustbarend. Men
wist dat de hyacinten en late tulpen over
het algemeen best zijn gegroeid en be
reidde zich al op een stevig overschot
voor. Aan de prijzen aan het eind van
het seizoen was wel degelijk te merken,
dat de vroege tulpen en narcissen schoon
op waren. Men heeft vele na-orders niet
kunnen uitvoeren, zoals ze werden opge
geven. Uit de exportgegevens blijkt, dat
de export is toegenomen, zodat deze
overschotten niet te wijten zijn aan een
verminderde verkoop.
Sterkte. Met het onder de wapenen komen
van 6500 nieuwe rekruten heeft het
Westduitse leger thans een sterkte van
120.000 man bereikt. Tevens werden 4000
vrijwilligers voor een periode van on
geveer drie jaar opgeroepen.
Jachthond. Een Deense jager is getroffen
door een schot uit zijn eigen geweer
toen hij met zijn jachthond ravotte. De
hond trapte op de trekker, het schot
ging af en de jager werd gewond aan
zijn linker hand.
Herstellende. De gezondheidstoestand van
Sir Anthony Eden, die voor een medisch
onderzoek in Londen verblijft, is voor
uitgegaan sinds enkele maanden ge
leden. Hij is echter nog steeds herstel
lende van de operatie.
Dubbel. Het aantal vluchtelingen dat uit
Joegoslavië Oostenrijk binnenkomt is
dubbel zo groot als vorig jaar. In sep
tember 1957 vluchtten 861 Joegoslaven
naar Oostenrijk, vergeleken bij 414 jn
september 1956. De meesten zijn tussen
18 en 26 jaar oud.
Breuk. De Armeense kerk in Amerika
heeft de banden met de moederkerk in
Rusland verbroken en zich gesteld on
der de Armeense „catholicos" van Bei
roet in Libanon, hoofd van de oude
Armeense kerk van Cilicië, Zarehi. In
een verklaring wordt gezegd, dat de
Sovjets politiek misbruik hebben ge
maakt van de Armeense kerk in het
stamland Armenië. Sinds 1933 hebben
de Russische autoriteiten geweigerd de
Armeense kerk van Amerika te erken
nen en haar te voorzien van priesters.
Rashonden. De Italiaanse douane heeft
133 windhonden die in de haven van
Genua werden vastgehouden, omdat de
kennel die hen had laten overkomen,
failliet was gegaan en niemand de in
voerrechten wilde voldoen, na acht
dagen vrijgegeven aan het dierenasiel
van Milaan. Straatjongens hebben de
rashonden voor de hongerdood behoed,
toen een Genuees blad berichtte dat
zeven honden van honger waren om
gekomen.
Fietsen. Ondanks het grote aantal auto's
in Zweden een auto per tien inwo
ners heeft het rijwiel zich kunnen
handhaven. Er zijn in Zweden ongeveer
2V2 miljoen rijwielen in gebruik en de
afzet van rijwielen beweegt zich, na
enige jaren van daling, weer in stijgen
de lijn. De voornaamste oorzaak van
deze hernieuwde belangstelling is de toe
nemende verkeersdrukte en de beperkte
parkeergelegenheid.
Droogte. Miljoenen boeren in de Chinese
provincie Hoepé zijn gemobiliseerd om
de gevolgen te bestrijden van de ergste
droogte die dit gebied ooit heeft geteis
terd. Na meer dan twee maanden ver
stoken te zijn geweest van regen, wor
den de oogsten in deze provincie be
dreigd. De lage waterstand in de rivie
ren maakt irrigatie bijzonder moeilijk.
Op sommige plaatsen wordt dag en
nacht gewerkt om de katoen- en rijst
oogst te redden.
Uitgebrand. Het Alpenhotel Schwarzsee
nabij Zermatt is uitgebrand. De schade
wordt op 300.000 Zwitserse franken ge
schat. Het hotel lag 2.590 meter hoog.
Journalistiek. Te Straatsburg is het eerste
internationale centrum voor onderwijs
in de journalistiek geopend, dat in
nauwe samenwerking met de UNESCO,
de UNO-organisatie voor onderwijs, we
tenschap en cultuur, tot stand is geko
men. Het is de bedoeling dat er in an
dere werelddelen dergelijke instituten
worden opgericht.
Oude koers. Volgens Oostberlijnse mede
delingen zijn zondag tijdens de geld-
omwisselingsactie 16.700 personen onder
verdenking van „speculatie" door de
volkspolitie in hechtenis genomen. De
strenge grenscontrole op automobilisten,
voetgangers en passagiers van de stads
tram haalt, blijkens de koers in West-
Berlijn, niets uit. De vraag naar West
marken is zo groot, dat de koers weer
het peil heeft bereikt van voor de geld-
omwisseling: 4% Oostmark tegen 1
Westmark.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
ZOALS we gezien hebben, zijn de reu-
zenmoleculen, waaruit de genen zijn sa
mengesteld, uiterst gevoelig voor warmte,
zodat chromosomen (waarin zich de genen
bevinden) die een „warmteschok" te ver
duren hebben gekregen veranderingen
ondergaan. Ook energierijke stralen zijn
in staat een verplaatsing van atomen of
atoomgroepen in de genen te veroorzaken,
waardoor veranderingen in de erfelijke
eigenschappen optreden.
Het is wellicht niet eens zo gewaagd te
veronderstellen, dat vele van die reuzen-
moleculen in een labiel even-
wicht verkeren, althans bij
sommige dieren, zoals de reeds
eerder genoemde bananenvlie-
gen. Bij die insecten verschij
nen immers zonder tot op he
den aanwijsbare oorzaken mu
taties met een frequentie van
1 op 700.000, zodat op de 100.000
vliegen er één te voorschijn
andere kenmerken dan zijn
treedt met
- voorouders
Worden de vliegen bestraald, dan stijgt het
aantal mutaties naar verhouding van de
kracht der bestraling. Bij een bestraling
van 5000 Röntgen-eenheden zijn het aantal
mutaties bijvoorbeeld honderdmaal zo
hoog, zodat per 1000 vliegen reeds een ge
muteerd individu te voorschijn komt.
In dit opzicht kunnen de genen, die de
erfelijke eigenschappen op de nakome
lingschap moeten overdragen, vergeleken
worden met de atomen van gevoelige
structuur, die door fysisci gebruikt wor
den voor het opwekken van kernenergie.
Worden die atomen door deeltjes met vol
doende energie getroffen, dan is één tref
fer voldoende om een elektron tot de
sprong te bewegen. Onze hedendaagse ap
paraten schieten blindelings in de struc
tuur van het atoom; welk schot raak zal
zijn en een treffer wordt, kan men van te
voren niet weten. Wellicht is het 't eerste
schot.
Op deze basis moeten we ook de reuzen-
m.oleculen in de genen beschouwen. Zij
zijn gevoelig voor kortegolf-, ultraviolet-,
Röntgen- en gammastralen en wanneer zij
door fotonen van voldoende energie wor
den getroffen, kan een atoom wegspringen,
waardoor de samenhang van het molecuul
gewijzigd kan worden, of de elektrische
lading die het atoom op zijn plaats houdt
verandert van waarde en het geïoniseerde
atoom neemt in de structuur van het reu-
zenmolecuul een andere plaats in. Hoe een
en ander zich ook precies voltrekt, een
treffer heeft tot gevolg dat het gen mu
teert en dat de nakomelingschap daarvan
de gevolgen krijgt te dragen.
Het verschijnsel, dat zelfs een zeer korte
bêstraling reeds een mutatie kan teweeg
brengen, schept een gewel
dige verantwoordelijkheid
voor allen en ieder die met
stralingsapparaten te maken
hebben. Niet bij Röntgen-
verbrandingen ligt het kwaad,
want de mutaties die zich
in de chromosomen der
huidcellen voltrekken, treden
direct aan de dag door de ontaarding der
cellen. Veel gevaarlijker is de aantasting
der kiemcellen in de geslachtsklieren,
waarvan de mens zelf niets merkt en waar
van zelfs de kinderen nog niets behoeven
te merken, indien de mutatie recessief is.
Maar wanneer na enige generaties twee
nakomelingen van in dit jaar bestraalde
mensen met elkaar huwen en kinderen
krijgen, moet men niet verbaasd zijn over
katastrofale gevolgen.
Hoe meer Röntgenapparaten in handen
van ondeskundigen komen schoeniph
kels!), hoe meer mensen met atoommachi
nes werken, hoe meer atoomontploffingen
plaatsvinden, des te groter zijn de kansen
op „treffers" in het menselijke en dierlijke
organisme, met alle catastrofale gevolgen
van dien.
Nu we de door stoffen overgedragen
erfelijkheid nogal eenvoudig hebben voor
gesteld, gebiedt de eerlijkheid ons u te
laten zien, dat een en ander toch vrij in
gewikkeld is.
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
(Nadruk verboden)
