De Nutsspaarbank te Haarlem
verhoogt rente tot 2,7 pet
PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
fWe&ït
Regen en krachtige wind
och ió Uet zo
J
Wereldnieuws
Orakels
DINSDAG 29 OKTOBER 1957
2
Gereformeerde kerklening
van 400.000 a 6 pet.
H. BUSTER Ir. EN ZOON
Schildersbedrijf
Officiële devaluatie van de
Franse franc lijkt nabij
Minister Klompé opende
congres over sociale zorg
Ministersconferentie van
G.A.T.T. te Genève begonnen
Belgische mijndirecties
willen kolenprijs verhogen
De 7 pet. kasgeldlening
door Apeldoorn
Fusie Gebroeders Van Wijk
en Van Granenburgh
en Heringa
Grote Houtstraat 116
Krimpen van pijn
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Vromen en Papierfabriek
Doetinchem verwerft
belangen in Ierland
fe,
Het bestuur van de Nutsspaarbank te
Haarlem heeft besloten de rente voor in
leggers met ingang van 1 januari aanstaan
de te verhogen van 2.5 tot 2.7 °/o. Deze rente
wordt vergoed over elk bedrag, dus zonder
rentegevend maximum. De renteberekening
bl\jft geschieden volgens de dagelijkse me
thode, zodat de rente ingaat onmiddellijk
na de storting. De renteverhoging is mo
gelijk geworden door de langzamerhand
tot uitdrukking gekomen verhoogde in
komsten krachtens de huidige hoge rente
stand.
De directie van de Nutsspaarbank deelt
het volgende mede in verband met de vele
publicaties, die de laatste tijd verschijnen
met betrekking tot de rentepolitiek in het
algemeen en die van de spaarbanken in
het bijzonder. „Er wordt de laatste tijd
vaak een vergelijking gemaakt tussen de
rente van nieuw uitgegeven obligatiele
ningen, waaronder de woningbouwlening,
en de spaarbankrente, echter ten onrechte.
Deze begrippen zijn namelijk zo zeer van
verschillende aard, dat zij niet in één ver
gelijking kunnen worden betrokken. Het
spaartegoed dient namelijk te worden be
schouwd als een geldreservoii-, een appel
tje voor de dorst, waarover de spaarder
te allen tijde kan beschikken. Bovendien
is de spaarder op elk moment absoluut
zeker van de terugbetaling van zijn vol
ledig spaartegoed, zonder aftrek van kos
ten en zonder kans op koersverlies. Hier
komt nog bij dat de spaarbanken als soci
ale instellingen in het geheel geen kosten
in rekening brengen voor de door haar
verleende diensten. In dit verband kan
worden genoemd: het in bruikleen geven
van spaarbusjes, het uitvoeren van op
drachten tot giro-betalingen, het innen van
pensioenen en salarissen, het betalen van
belastingen en dergelijke. De positie van
een spaarder ten opzichte van zijn spaar
tegoed is dan ook volledig anders dan die
van een bezitter van een obligatie. Het be
hoeft dan ook nauwelijks verwondering te
wekken dat de met obligaties gekweekte
rente hoger is en ook hoger moet zijn dan
de spaarbankrente. Voorts dient in aan-
ADVERTENTTE
Dé Zuidhollandse Bank en de 'Handels-
en Effectenbank melden de uitgiften van
f400.000,door de classis Schiedam ge
garandeerde 6% 30-jarige obligaties in
stukken van nominaal f 1000 en f 500 ten
laste van de gereformeerde kerk van Hoog
vliet (Botterdam) tot de koers van 100%.
De storting op de toegewezen obligaties
moet plaats hebben op 15 november 1957.
De opbrengst der lening zal dienen ter ge
deeltelijke financiering van de bouw van
een kerk met vergaderlokalen en pastorie.
De aflossing zal a pari plaats hebben in
30 jaar en zal geschieden door jaarlijkse
uitloting in de maand september van ieder
jaar. Mocht blijken, dat voor de bouw
rijks- of gemeentesubsidie zal worden ver
kregen, dan behoudt de kerk zich het recht
voor op de lening vervroegd af te lossen
tot een bedrag hetwelk deze subsidie niet
te boven zal gaan, welke aflossing een jaar
tevoren zal worden aangekondigd. Overi
gens zal versterkte of algehele aflossing
niet kunnen plaats vinden voor 1968.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
Functionarissen van de Banque de
France hebben medegedeeld, dat nog geen
besluit is genomen tot wijziging van de
officiële notering van de franc na de zon
dag aangekondgide uitbreiding der maat
regelen inzake valutawijziging, welke in
feite de in augustus 1957 begonnen deva
luatie van 20 percent hebben voltooid.
Voordat de wisselmarkt maandag open
de noteerde de franc nog 350 per dollar.
Centrale banken in het buitenland noteren
420 franc per dollar. De voornaamste oor
zaak voor het uitstellen van het officiële
erkennen van de de facto devaluatie zou
naar aangenomen wordt zijn, dat een
dergelijke beslissing alleen door een wer
kelijke regering kan worden genomen.
De minister van Maatschappelijk Werk,
mejuffrouw dr. M. A. M. Klompé, heeft
in de Balconzaal van het voormalige pa
leis Noordeinde te 's-Gravenhage een rede
uitgesproken ter gelegenheid van de offi
ciële opening van het seminar over „The
relation between research, planning en
social welfare policy", die tot 3 november
in Den Haag wordt gehouden door het
Europese bureau voor de technische hulp
verlening van de Verenigde Naties.
De studiebijeenkomsten worden bijge
woond door 65 deelnemers uit zestien lan
den en vertegenwoordigers van de UNES
CO, de Wereldgezondheidsorganisatie en
de Raad van Europa. De leiding heeft prof.
Richard M. Titmus, hoofd van de afdeling
Sociale Wetenschappen aan de Londense
School voor Economie. Zijn plaatsver
vanger is prof. S. Groenman, directeur van
het Instituut voor Sociaal Onderzoek in
Nederland.
merking te worden genomen dat de beleg
gingen der spaarbanken sinds jaar en dag
volledig afgestemd zijn op een zo groot
mogelijke zekerheid voor de spaarders. De
middelen der spaarbanken zijn dan ook in
belangrijke mate belegd in vaste rente
dragende fondsen, waardoor zoveel moge
lijk regelmatige inkomsten verzekerd zijn.
Dit brengt mede dat de spaarbanken tien
tallen jaren een rente konden vergoeden
van 2J4 a 2l/z terwijl de handelsbanken
voor rekening-courantgelden slechts V\
of helemaal geen rente vergoedden. Slechts
in enkele korte perioden van hoge rente
stand, blijft de spaarbankrente iets ten
achter, aangezien deze hogere rentestand
slechts zeer geleidelijk in de opbrengst der
beleggingen tot uitdrukking komt en het
van groot belang blijft de reserve der
spaarbank zo sterk mogelijk te maken,
teneinde de zekerheid voor de spaarders
zo hoog mogelijk op te voeren. Deze lang
zamerhand tot uitdrukking gekomen ver
hoogde inkomsten hebben geleid tot de
renteverhoging, waartoe thans besloten is".
In de openingsbyeenkomst van de minis
tersconferentie der landen, die zijn aange
sloten by de Algemene Overeenkomst voor
Tarieven en Handel (GATT), waarin ge
sproken wordt over de oprichting van de
Europese Gemeenschappelijke Markt van
de zes landen, heeft de Engelse minister
van Handel, sir David Eccles, maandag
verklaard, dat Engeland een plan, dat de
ontwikkeling van overzeese gebieden tracht
te bereiken ten koste van de handel van
andere in economisch opzicht minder ont
wikkelde gebieden, niet kan toejuichen.
„Wij aanvaarden het verlangen van de
zes landen, om door investering en door
andere middelen, die verenigbaar zijn met
de principes van de GATT, de ontwikke
ling en industrialisatie van hun overzeese
gebieden te helpen en sympathiseren daar
mede. Wij hebben ten aanzien van onze
koloniën soortgelijke doelen", aldus de
minister. „Wij kunnen echter een plan, dat
dergelijke doelen tracht te bereiken door
regelingen, die naar het ons toeschijnt niet
vallen binnen de strekking van de GATT-
bepalingen, niet toejuichen", zo zei hij.
De Amerikaanse onderstaatssecretaris
voor Economische Zaken, Thomas C. Mann,
deelde mede, dat zijn land bereid was van
ganser harte mede te werken bij de samen
werking van de Europese Economische Ge
meenschap en bij de uitbreiding van de
handel tussen de bij de GATT aangesloten
landen. Mann verklaarde, dat het de op
rechte wens van de Verenigde Staten is,
dat nog meer bij de GATT aangesloten
landen in de naaste toekomst aan Japan
de behandeling van meest-begunstigde na
tie zullen kunnen gaan verlenen. Op grond
van een ontsnappings-clausule in het ver
drag hebben 15 GATT-landen tot nu toe
geweigerd Japan een dergelijke behande
ling toe te staan. Mann verdedigde verder
de Amerikaanse politiek inzake de afzet
van landbouw-overschotprodukten en deel
de mede, dat de Amerikaanse regering ook
verder voorzichtig te werk zal gaan, om
er zeker van te zijn, dat de afzet van de
overschotten de markten zo weinig moge
lijk zal verstoren.
De Belgische kolenmijnen hebben zater
dag de Hoge Autoriteit der E.G.K.S. toe
stemming gevraagd voor een verhoging
van hun prijzen voor de meeste kolensoor-
ten met 15 a 35 Belgische frank per ton
met ingang van 1 november a.s.
Zij beweren, dat een prijsverhoging
noodzakelijk is geworden door de dezer
dagen toegekende verbetering van de ar
beidsvoorwaarden der mijnwerkers, die
een loonsverhoging van 2^2% en een extra
week betaalde vakantie inhoudt. Volgens
een woordvoerder te Luxemburg zal de
Hoge Autoriteit waarschijnlijk deze week
nog een beslissing nemen.
Het bericht inzake de 7 pet. kasgeld
lening der gemeente Apeldoorn bij de
Rijkspostspaarbank dient in zoverre te
worden aangevuld, dat de overeenkomst
tussen de gemeente en de Rijkspostspaar
bank werd gesloten op 27 september. Op
die datum ontving de R.P.S. de akkoord
bevinding van de wethouder van financiën.
Sedertdien is op 7 oktober door de regering
de rente voor kasgeldleningen verlaagd tot
5Va pet. en thans is het sluiten van een
lening tegen 7 pet. onmogelijk. Niet alleen
Apeldoorn, maar wel een dertigtal gemeen
ten hebben vóór 7 oktober kasgeldleningen
tegen 7 percent gesloten.
Belangrijke textiel concentratie
In het laatste jaarverslag van de gebroe
ders Van Wijk en Co n.v. werd reeds aan
gekondigd, dat de voorbereidingen voor
een fusie met de n.v. Van Cranenburgh en
Heringa in een vergevorderd stadium wa
ren gekomen.
In een bericht van de gebroeders n.v.
Van Wijk aan aandeelhouders, waarin het
uitgewerkte fusievoorstel wordt gepubli
ceerd, waarover de buitengewone verga
dering van aandeelhouders zich op 20 no
vember zal uitspreken, wordt erop gewe
zen, dat de fusie, die vooral dient tot con
centratie en rationalisatie .der beide be
drijven, een vorm zal hebben die in sterke
mate door fiscale overwegingen bepaald
is. Aan aandeelhouders wordt voorgesteld
het bedrijf van Van Wijk per 1 december
1957 over te dragen aan Van Wijk en He
ringa n.v. die ontstaan is door naamswij
ziging uit de n.v. Van Cranenburgh en
Heringa.
Na deze overdracht zal in snel tempo
een aantal gecompliceerde transacties ge
schieden, die tot doel hebben met gebruik
making van de fiscale mogelijkheden, tot
een structuur te raken die een veilig uit
gangspunt voor de toekomst biedt. Deze
reeks transacties, die in overeenstemming
met de fiscale administratie wordt uitge
voerd, zal afgesloten worden met een
voorgestelde omruiling van aandelen ge
broeders Van Wijk tegen aandelen Van
Wijk en Heringa een op een, waarmee de
fusie zal zijn voltooid.
Met deze fusie begint ook in de wolin
dustrie de concentratie, die in een recente
studie van de economische hogeschool te
Tilburg zeer wenselijk werd geacht. Het
lijdt geen twijfel aldus het bericht
dat door deze concentratie, die in de ka
toenindustrie reeds veel eerder is begon
nen, de gevormde eenheden belangrijk
sterker zullen staan in de strijd om de
Euromarkt.
Met de fusie wordt een nieuwe periode
ingeluid in het bestaan van de reeds zeer
oude onderneming van de gebroeders Van
Wijk, die in het recente verleden ook
moeilijke perioden heeft gekend. Het over
blijfsel uit deze laatste periode, het op de
balans nog vermelde verlies, dat in het af
gelopen jaar reeds tot f 450.000 was ver
minderd, is bij deze fusie geheel ver
dwenen.
De balans na fusie van Van Wijk en
Herjnga, die in het bericht is gepubliceerd,
toont een open reserve van f 1.700.000
naast een aandelenkapitaal van f 6.120.000.
ADVERTENTIE
EXCLUSIEVE
ROODKAPJE
V&l
voor BABY en KLEUTER
Tel. 13339
ADVERTENTIE
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen is onnodig. Togal bevrijdt u
snel en afdoende van die pijnen. Tog&l baat
waar andere middelen falen. Togal zuivert
de nieren, is onschadelijk voor hart en maag.
Bij apoth. en drog. 0.95, 2.40, 8.88.
Textielfirma in moeilijkheden
Tijdens de jaarvergadering van de Nederlandse
R.K. Kleding- en Textielarbeidersbond „St.
Lambertus'' te Wierden heeft de districtsbe
stuurder, de heer Hoytink, verklaard, dat de n.v.
Wolspinnerij, Weverij en Ververij J. ten Bos te
Almelo reeds geruime tijd in ernstige moeilijk
heden verkeert. De slechte toestand in de wol
industrie maakt de situatie nog ernstiger dan zij
reeds is. Men dient er zich op voor te bereiden,
dat er vooral in het bedrijf te Almelo spoedig
ingrijpende maatregelen moeten worden geno
men, met als gevolg het ontslag van vele ar
beiders.
Bijenkorf Den Haag
De gemeenteraad van 's Gravenhage heeft na
een zeer langdurig debat met 25 tegen 16 stem
men aanvaard het voorstel van B. en W. aan de
n.v. magazijn „De Bijenkorf' toe te staan, aan
de Grote Marktstraat, de Voldersgracht en de
2e Haagpoort, een transportabel tentoonstellings
gebouw ie plaatsen tot het tijdstip, waarop de
rijksgoedkeuring voor de bouw van een defini-
ieve opstal ter plaatse zal zijn verleend, maar
tot niet later dan 31 december 1959.
Tekort aan geleerden
De Verenigde Staten zijn bereid een half
miljoen dollar aan de landen der Organisatie
voor Europeuse Economische Samenwerking
(OEES) ter beschikking te stellen om te helpen
het tekort aan geleerden en ingenieurs in Euro
pa te overwinnen, zo is te Parijs bekend ge
maakt. Amerika wil dit bedrag in het lopende
Amerikaanse belastingjaar bijdragen in een ge
meenschappelijk fonds, waarin de deelnemende
Europese landen een gelijke bijdrage storten.
Luchtvaartverdrag met Bulgarije
Van 21 tot en met 26 oktober zijn te Sofia
onderhandelingen gevoerd tussen een Neder
landse en een Bulgaarse delegatie betreffende
het sluiten van een luchtvaartovereenkomst. De
tekst is op 26 oktober door de hoofden van de
delegaties geparafeerd. De ondertekening zal op
een later tijdstip geschieden.
Warenhuisvereniging
De directies van enige grote Europese waren
huizen uit Nederland, België Frankrijk, Enge
land, Zwitserland, Duitsland, Denemarken, Noor
wegen, Zweden en Finland, zijn voor een con
ferentie van enige dagen in Amsterdam bijeen,
waar ze in het Amstel hotel vergaderen van
maandag 28 tot woensdag 30 oktober.
Duurdere auto's
De General Motors zal de prijzen van de 1958-
modellen van haar Chevrolet, Pontiac, Olds-
mobile, Buick en Cadillac verhogen. De Che
vrolet zal van 4.5 tot 5 percent meer kosten, de
Cadillac 3.3 percent, de Buick 2.3 en de Olds-
mobile 2 percent.
Ons land bevindt zich in een krachtige
zuidwestelijke luchtstroming waarmee
zachte en vochtige lucht wordt aangevoerd.
Deze wordt gescheiden van koudere lucht
door een front, dat zich van Denemarken
via Engeland en Ierland naar het midden
van de Atlantische Oceaan uitstrekt.
Daar ligt een nieuwe depressie, die
tamelijk snel naar het oosten beweegt.
Morgen zal deze depressie de Noordzee al
bereiken, hetgeen tot gevolg zal hebben
dat er een krachtige tot harde zuidweste
lijke wind blijft waaien. Het front van de
depressie zal waarschijnlijk met regen tot
ons land doordringen.
WEERRAPORTEN
Woensdag 30 oktober
Zon op 7.33 uur, onder 17.18 uur.
Maan op 13.54 uur, onder 23.59 uur.
Maanstanden
30 okt. 11.48 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 30 oktober
Hoog water: 8.36 en 20.59 uur.
Laag water: 3.56 en 16.19 uur.
Temperaturen
buiten-
co
en binnenland
heden-
c
s
morgen 7 uur. Neerslag:
•aS
d
laatste 24
uur.
aj c
•SZ
c.5
Helsinki
regen
zzw
8
Stockholm
regen
z
6
2
Oslo
onbewolkt
nno
0
0
Kopenhagen
regen
zw
11
7
Aberdeen
licht bew.
z
5
0
Londen
regen
zw
14
0
Amsterdam
motregen
zw
11
0,1
Brussel
geheel bew.
wzw
10
0
Luxemburg
zwaar bew.
wzw
8
0
Parijs
regen
zzw
10
0,1
Bordeaux
geheel bew.
w
10
0
Grenoble
mist
windst.
1
0
Nice
onbewolkt
n
11
0
Berlijn
zwaar bew.
zzw
10
0
Frankfort
zwaar bew.
zw
8
0
München
mist
z
3
0
Zürich
mist
ozo
3
0,1
Genève
onbewolkt
windst.
-0
0
Locarno
onbewolkt
windst.
5
0
Wenen
mist
w
2
0
Innsbruck
mist
wnw
-2
0
Rome
zwaar bew.
ono
13
1
Ajaccio
licht bew.
ono
9
0
Den Helder
lichte regen
zzw
13
1
Ypenburg
geheel bew. zw
11
0,1
Vlissingen
geheel bew. zw
12
0,1
Eelde
geheel bew.
zw
11
2
Twente
motregen
zzw
10
0,1
De Bilt
geheel bew.
zw
11
0,1
Eindhoven
geheel bew. zzw
11
0,1
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew.
zzw
10
0,1
Generaal-majoor Iskander Mirza, de
president van Pakistan is gisteren via
Turkije in Engeland aangekomen voor
een niet-officeel bezoek van tien dagen.
Deze foto werd genomen op het
Yeshilkeuy-vliegveld bij Istanboel,
waar de president (links op de voor
grond) werd welkom geheten door zijn
Turkse ambtgenoot Celal Bayar
(rechts). President Mirza zal ook een
officieel bezoek brengen aan Portugal
en Spanje. Als hij in Spanje aankomt,
zal president Sjamoen van Libanon dat
land, net hebben verlaten. De Libanese
president is gisteren in Madrid begroet
door het Spaanse staatshoofd generaal
Franco. President Sjamoen blijft in
aansluiting op zijn officiële bezoek van
zes dagen tot 7 november in Spanje.
De directie van Vromen en Papierfabriek
„Doetinchem" n.v. te Doetinchem deelt
mede, dat korte tijd geleden werd over
gegaan tot de oprichting van de „North of
Ireland division of Vromen Paper Mills
Limited", te Londen, waarvan het gehele
aandelenkapitaal zich in handen bevindt
van Vromen en Papierfabriek „Doetin
chem" n.v. De „North of Ireland division
of Vromen Paper Mills Limited" heeft 70
percent van het geplaatste aandelenkapi
taal verworven van de „North of Ireland
Paper Mill Company limited", met fabrie
ken te Larne in Noord-Ierland. Deze fa
briek met twee papiermachines heeft een
produktie van 6000 a 7000 ton per jaar.
Ongeveer 30 percent van de produktie van
deze fabriek heeft afzet in Noord-Ierland,
terwijl de overige 70 percent van de pro
duktie geplaatst wordt in andere delen van
het Verenigd Koninkrijk.
Door familie-omstandigheden werd de
betreffende fabriek eind juni 1957 geslo
ten, maar zij zal op 17 november de pro
duktie hervatten; er zijn voldoende orders
aanwezig. Voor de fabriek die reeds
meer dan 80 jaar bestaat werd door de
directie een uitbreidings- en modernise
ringsschema opgesteld, dat in de komende
drie jaren zal worden uitgevoerd en waar
voor de Noordierse regering in belangrijke
mate steun toegezegd heeft.
WERELDMACHT OLIE!
het duurt 10-450
miljoen jaareer er
aardolie ontstaat
dewereld verbruikt
jaarlijks zoveel aard
olie als de natuur in
400.000 laar schiep
uit aardolie haaltmen
ca 1400 bijprodukten
ca.100jaargeleden ge
bruikte menaardolie
nog bjjnaalleen als
smering engeneesmid-
de aardolie voorziet
voorca35%inde ener-
giebehoef te vd.wereld
ca 25%v de wereld-
scheepstonnage
wordt gebruikt voor
het vervoer van olie
ca.700 raffinaderijen
helpende wereld
aan olie
ca200jaar v.Chr was
aardolie reeds bekend
rfsd
Oorzaak. Het hoofd van het Japanse in
stituut van de nationale gezondheids
dienst, dr. Yu Hirayama, heeft op een
gezondheidscongres in Osaka verklaard,
dat buikkanker wel eens veroorzaakt
zou kunnen worden door een hoog zuur-
gehalte in de grond en door de aan
wezigheid van calciumzouten in het
drinkwater. Buikkanker, waaraan in
Japan zeer veel mensen sterven, komt
vooral voor in gebieden met zuur bouw
land en rivierwater met een hoog cal-
ciumgehalte.
Geliyk. Talrijke Zwitserse vrouwen zullen
een grote actie gaan voeren om hun eis
tot politieke gelijkberechtiging van de
vrouw kracht bij te zetten. De regering
tracht de grondwet in die zin te amen
deren, dat de vrouwen passief en actief
kiesrecht krijgen. Deze amendementen
zijn echter nog in behandeling. Voor
gaande pogingen de vrouwen in het
politieke leven te betrekken zijn alle
mislukt.
Reputatie. Het Amerikaanse vakverbond
AFL-CIO gaat het volgend jaar 1.200.000
dollar besteden in een campagne tot
herstel van de reputatie der vakbonden.
Het belangrijkste object zal zijn om een
dreigende anti-vakbondpolitiek in het
Congres tegen te gaan. Een commissie
van negen man, onder leiding van "Wil
liam V. Birthright, zal zich met de cam
pagne belasten.
Weigeringen. De Duitse Luthervereniging
heeft de herdenking van de hervorming,
die donderdag in Wittenberg zou plaats
vinden, afgelast, omdat de Oostduitse
autoriteiten een reisvergunning gewei
gerd hebben aan de evangelische bis
schop Volkmar Herntrich uit Hamburg,
die zou preken tijdens de herdenkings
dienst. Verder is ook een reisvergunning
geweigerd aan de Amerikaanse profes
sor George W. Forell uit Detroit, die op
het ogenblik gastcolleges geeft aan de
Hamburgse universiteit.
Alles veilig. Het verbod op de verkoop
van melk in de omgeving van de Wind-
scale kernreactor in Engeland, zal wel
licht spoedig worden opgeheven. Het
verbod was ingesteld over een gebied
met een straal van zeven mijl en de
kernenergie-fabriek als middelpunt, na
dat een reactor kennelijk oververhit
was geraakt en radio-actieve stofdeel
tjes zich over de omgeving hadden ver
spreid. Men heeft bij het laatste onder
zoek van monsters aarde en vegetatie
tijdens het weekeinde vastgesteld, dat
de radio-activiteit thans aanzienlijk be
neden het gevaarpunt ligt.
Springstof. Bij een ontploffing in een
springstoffabriek te La Manjoya bij
Oviedo in Spanje zijn maandag, naar
aangenomen wordt, zeven personen om
gekomen. Vier lijken zijn geborgen. Er
worden nog drie arbeiders vermist.
Geen pardon. Onbekenden hebben gister
avond met gele verf „Apologize" (Ver
ontschuldig je) geschreven op de vloer
en de deuren van de garage naast het
huis van Malcolm Muggeridge, ex-
hoofdredacteur van „Punch", die sinds
zijn artikel in een Amerikaans blad aan
heftige critiek van de koningsgezinde
Britten blootstaat.
Onderzoek. Het Amerikaanse blad „For
tune" heeft een onderzoek laten instel
len naar het aantal miljonairs en multi
miljonairs in de Verenigde Staten. Men
heeft ten minste 155 personen kunnen
vinden, die meer dan 50 miljoen dollar
bezitten, maar men schat dat hun aantal
nog honderd groter is. Slechts twintig
percent der miljonairs heeft vrede met
de belastingen.
Derde. Amerika's derde atoom-onderzeeër,
de „Skate", heeft maandag een proef
vaart van 34 uur gemaakt. Dit is een
half jaar eerder dan werd verwacht. Zij
is gebouwd door de General Dynamics
Corp. te Berth. Ook de „Nautilus" en de
„Seawolf' zijn op de werven van deze
maatschappij geconstrueerd.
Raaskal. De Amerikaanse luchtmacht heeft
bekendgemaakt geslaagde proeven te
hebben genomen met een geleid projec
tiel van het type „Rascal". De „Rascal"
is ruim negeneneenhalve meter lang en
1.20 meter in doorsnede en wordt door
vliegtuigen tegen gronddoelen gebruikt.
De projectielen kunnen worden afge
vuurd door toestellen, die zo hoog vlie
gen, dat ze voor luchtafweergeschut on
bereikbaar zijn.
Post. Een Parijse boekhandelaar heeft
maandag 50.000 gulden beatald voor
564 brieven, die Napoleori in de jaren
18051813 aan zijn stiefzoon, Prins
Eugene de Beauharnais, schreef. Zij
maakten deel uit van een nagelaten
New Yorkse collectie brieven en histo
rische documenten.
32. Terwijl Zwarte Dolf hevig op een boos
plan zat te broeden, genoten Panda en zijn
brandmeester van een welverdiende rust.
De brandmeester liet zijn gloednieuwe me
daille nog eens vol trots tussen zijn vin
gers bungelen. „Mooi vakwerk, mooi glim
mend, fraai lintzei hij waarderend,
„een mooie speld, vind je ook niet? Ik zal
hem alleen op zon- en feestdagen en bij
brand dragen". „Ja, de burgemeester heeft
nu wel een erg goede indruk van brand-
post 1", antwoordde Panda. „Een goede in
druk? Ha! De burgemeester heeft nu het
bewijs, dat het vuur geen kans heeft, zo
lang brandpost 1 ehop zijn post is!",
riep de brandmeester fel en hij boog zich
genietend over zijn koffie, „ieder vuur
wordt in de vonk gesmoord!" Het telefoon-
gerinkel, dat op dat moment zijn fiere toe
spraak onderbrak, deed vermoeden, dat
niet alle vuur zich zomaar liet smoren. „Er
is brand!", riep Panda, met de hoorn in
zijn hand. „Ja, ja, dat begrijp ik..., maar
waar?", antwoordde de brandmeester on
geduldig. „B-bij de bur-burgemeester!"
was het antwoord„W-wat? Oegh-blub-
blo?", vroeg de brandmeester, zich in zijn
koffie verslikkend, „b-blij de b-lurgeméés-
ter zelf?!!"
UIT DE Griekse oudheid zijn ons ver
schillende orakels bekend, waarvan het
orakel van Delphi bij ons de grootste faam
geniet, voornamelijk door de vele overle
veringen die daarvan tot ons zijn gekomen.
In algemene zin gesproken, kunnen de
orakels van destijds in twee groepen worden
onderscheiden, t.w. de orakels die door
middel van priesters of priesteressen uit
tekens of uit inspiratie de wil of beschik
kingen der goden tot uitdrukking brachten,
én de orakels waar verschij-
ningen de wil der goden ver-
kondigden. De eerst genoemde
groep stond volgens de Grie
ken onder de bescherming van
Zeus, „wiens oog alles ziet en
wiens gedachten zo ondoor
grondelijk zijn dat geen men
selijk wezen ze volkomen ge
trouw tot uitdrukking kan brengen".
Is het orakel te Delphi ons het best be
kend, het is niet het oudste orakel. Dat
stond te Dodona en werd reeds door de
mythische helden Achilles en Odysseus
aangeroepen wanneer we althans Homerus
mogen geloven, die - dat kunnen we u
verzekeren - in het algemeen zeer be
trouwbaar is gebleken. Naast het orakel
te Dodona verwierf destijds ook een niet-
Grieks orakel grote bekendheid, te weten
het orakel van Zeus-Ammon in de oase
Siwah in Egypte, terwijl zich aan de wes
telijke oever van de Nijl in Abydos het
beroemde orakel van de God Bes bevond.
Kunnen al deze orakels worden onderge
bracht bij de groep die door middel van
tekens de bovennatuurlijke beschikkingen
verkondigden, het orakel te Delphi behoor
de tot de groep, die geacht werd door de God
heid (of de godenzelve te worden bezocht.
De Grieken stelden zich daarbij voor dat
de priesteres, wanneer zij zich op de voor
de Godheid bestemde zetel neerzette voor
het ontvangen van de goddelijke inspira-
ties gedisponeerd werd en op dat moment
(en ook alleen in dat opzicht) met die god
heid vereenzelvigd kon worden. Dit hield
in, dat de priesteres een sereen leven dien
de te leiden. Aanvankelijk waren voor
deze functie dan ook uitsluitend ongerepte
maagden uitverkoren, maar nadat de Thes-
saliër Echekrates een van de priesteressen
te Delphi had verleid, werden uitsluitend
vrouwen boven 50 jaar hiervoor geschikt
geacht. Reeds ten tijde van Aeschylos en
Euripides scheen deze stelregel
te zijn doorgevoerd.
De oude tempel te Delphi, die
aan de voet stond van lood
recht opstijgende rotswanden,
brandde in 548 v. Chr. af, werd
herbouwd, maar werd in 373
v. Chr. door een aardbeving
vernieldIn 83 v. Chr. viel
de herbouwde tempel ten offer aan de ver
nielzucht van barbaarse volken die het
land binnenvielen, waarna pas een eeuw
later de opnieuw opgerichte tempel vol
tooid was. De kunstschatten moeten in die
tijd overweldigend zijn geweest, want
Plinius vertelt van niet minder dan 3000
beeldhouwwerken die hij daar aantrof. De
Romeinse heersers wisten er echter wel
raad mee, want eerst Sulla en daarna Nero
sleepten de Griekse kunstschatten weg en
in het midden van de tweede eeuw na Chr.
vond Pausanias Delphi al ontdaan van
alle luister. Tenslotte werd de zaak door
Theodosius in de vierde eeuw definitief
gesloten.
Na dit treurige einde is het niet meer
dan billijk ook nog iets te zeggen over het
sceptisisme dat in de oudheid reeds tegen
de orakels bestond.
Daarover een volgende keer.
H. Pétiïïon
(Nadruk verboden)
