Ernstig gebrek aan orders bij
Nederlandse metaalindustrie
PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
VAN NiEL
Produktie levensverzekeringbedrijf in
derde kwartaal sterk gestegen
Lagere temperaturen
Demka vraagt werktijdverkorting; ook Werkspoor
te Utrecht staat voor moeilijkheden
Wereldnieuws
URANUS
2
BESTEDINGSBEPERKING
I
Niet-royeerbare certificaten
Papierfabriek Gelderland
Wereldbank boekte in derde
kwartaal tien miljoen winst
Zes percent pandbrieven
Rott. Scheepshypotheek
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
H. BIJSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
Voor gemeenten 67,5
miljoen meer uit Gemeente
fonds dan in 1957
Zijn alle „Zwitserse
horloges" goed
Record verwacht voor het
gehele jaar 1957
Opheffing confectiebedrijf
Het verlies over 1955 van
A.LM.E.-Djakarta
Hoogoven-directeur in
curatorium van
„Staalstudie-stichting"
Nederlandse jachten-
bouwers door Amerikaan
gedupeerd
Weer inval in speelzaal
in Baarle-Nassau
la het
zo
V
.J
DINSDAG 12 NOVEMBER 1957
De Koninklijke Demka Staalfabrieken n.v. te Utrecht heeft aan de arbeidsinspectie
vergunning gevraagd in haar afdeling walsery waar 300 mannen werken
tijdelijk een werktijdverkorting tot 24 uur per week te mogen toepassen wegens de
sterk toegenomen voorraden, halffabrikaten en gereed produkt. De gehele metaal
industrie, vooral die van meer duurzame gebruiksartikelen, ziet zich tengevolge van
de bestedingsbeperking gesteld voor een aanzienlijke terugloop in de afneming van
hun produkten. Ook de haardenfabrieken uit Bergen op Zoom overwegen de in
voering van een kortere werktijdenregeling. In een der fabrieken zal worden over
gegaan tot het „short-time-system", in die zin, dat niet 24 uur per week wordt
gewerkt, maar dat om de andere week een volledige wandelweek wordt genomen.
Voorts heeft de haardenindustrie te kampen met de moeilijkheden die de Franse
regeringscrisis teweeg heeft gebracht, daar tengevolge hiervan aan de invoer van
haarden een groot aantal belemmeringen is gesteld. Een leveringsorder van enige
duizenden haarden aan een opdrachtgever in Frankrijk kan daarom niet worden
uitgevoerd. Indien de invoer-verboden worden opgeheven dan kunnen de haarden-
fabrieken in elk geval weer enige maanden op volle capaciteit werken.
De moeilijkheden van thans zijn van
dien aard dat er ingrijpende maatregelen
moeten worden genomen. Enkele maanden
geleden heeft de Demka 50 personen in de
gelegenheid gesteld overgeplaatst te wor
den naar het Hoogovenbedrijf te Velsen.
Van deze 50 kon slechts een achttiental
worden geplaatst. De rest werd of afge
keurd of voelde er niet voor in dit bedrijf
te gaan werken, waardoor zij elders werk
moesten zoeken.
Ook bij Werkspoor
Met het oog op de huidige moeilijkheden
heeft de directie van de Demka de vak
bonden laten weten, genoodzaakt te zijn
ADVERTENTIE
C
Géén wachttijden
van een half uur
of nog langer,—
in 10 minuten
van Haarlem
fe 20 minuten
van Amsterdam
naar 2 interessante
bezienswaardigheden
de Veiser tunnel
de grootste moderne
woninginrichting van
Nederland
WONINGINRICHTING
BEVERWIJK
Sre*jtr.7A-M 350 modelkamers
Geopend 8-1530 en W-IBu. Dinsdag8-11 u.
..I
In de algemene vergadering van de n.v.
Papierfabriek Gelderland te Nijmegen zijn
het jaarverslag en de balans en verlies-
en winstrekening over 1956 goedgekeurd.
Het oorspronkelijke voorstel tot winstver
deling van in totaal 25 percent dividend,
is na nadere besprekingen in de vergade
ring door het bestuur gesteld op 30 per
cent, waarmee men akkoord ging. Het
voorstel tot statutenwijziging werd met en
kele ondergeschikte wijzigingen aangeno
men.
Deze door het bestuur voorgestelde sta
tutenwijziging was nodig om de uitgifte
mogelijk te maken van niet-royeerbare
'certificaten, zulks in verband met het
voornemen van de vennootschap om voor
haar aandelen notering aan de effecten
beurs aan te vragen. Het ligt in de bedoe
ling van het bestuur aandelen A te creëren
en deze gelijk te stellen met prioriteits
aandelen. Daarnaast kunnen aandelen B
worden uitgegeven, welke echter in han
den komen van een administratiekantoor
dat hiervoor niet-royeerbare certificaten
zal uitgeven. De vereniging effectenbe
scherming heeft op de consequenties hier
van vooraf gewezen door aandeelhouders
voor te houden dat aan een niet-royeerbaar
certificaat geen enkel stemrecht kan wor
den ontleend. Deze vereniging achtte de
statutenwijziging dan ook onaanvaardbaar
De wereldbank heeft in het derde kwar
taal van 1957 in totaal elf leningen van
tezamen 214,3 miljoen dollar verstrekt.
Dit is het hoogste driemaandelijkse to
taal, dat de bank ooit heeft verstrekt.
De bank behaalde in het derde kwar
taal een nettowinst van 10,1 miljoen dol
lar, vergeleken met 8,2 miljoen dollar
in de overeenkomstige periode van het
vorige jaar. De gezamenlijke reserves
bedragen thans 300,2 miljoen dollar.
In het derde kwartaal traden Ghana,
Ierland, Saoedi-Arabië en de Soedan
tot de Wereldbank toe. Eind september
waren 64 landen met een totaal inge
schreven kapitaal van 9.333 miljoen dol
lar aangesloten.
De directie van de n.v. Rotterdamsche
Scheepshypotheekbank te Rotterdam stelt
6 pet. pandbrieven serie A beschikbaar, in
stukken van 1.000, tot de koers van 99
percent. De lening is aflosbaar in tien ge
lijke jaarlijkse termijnen, waarvan de
eerste vervalt op 1 juli 1963. Vervroegde
gehele of gedeeltelijke aflossing is niet
toegestaan vóór 1 juli 1963. Beursnotering
te Amsterdam en Rotterdam zal worden
aangevraagd. De hypothecaire geldlenin
gen op schepen beliepen per 31 oktober
80 miljoen; de pandbrieven en schuld
bekentenissen 75 min.
op korte termijn wederom vergunning aan
te vragen, aan een nog niet bepaald aantal
werknemers ontslag te verlenen. Bij de
Koninklijke Demka Staalfabrieken te
Utrecht zijn plus minus 2000 personen
werkzaam.
Naar het A.N.P. verneemt, zijn ook moei
lijkheden gerezen bij Werkspoor n.v. te
Utrecht. Hier zit het knelpunt vooral in de
afdeling wagonbouw en de orders voor de
spoorwegen. Een Argentijnse order is reeds
enkele maanden geleden afgewerkt en is
niet opgevolgd door een tweede order1 van
die zijde, zoals aanvankelijk werd ver
wacht. Men heeft evenwel nog geen ingrij
pende maatregelen genomen.
Wel zijn bij de Utrechtse Elektro-Metaal-
industrie (E.M.I.) 50 personen ontslagen.
Bij Gispen Staalmeubelfabrieken te Cu-
lemborg zijn eveneens arbeidskrachten we
gens vermindering van de produktie afge
voerd. Vele kleinere metaalindustrieën in
de provincie Utrecht overwegen eveneens
ontslag voor een deel van het personeel.
Tijdelijke vrachtverlaging:
De North Continent Portugal Conference (South
Bond) zal aan contractanten tot nader order een
tijdelijke vrachtverlaging van 10 pet. toestaan,
met handhaving van de reeds van kracht zijnde
10 pet. onmiddellijk rabat. Verder zal een tijde-
lijke 10 pet. vrachtverlaging worden toegestaan
op buiten het contractsysteem vallende ijzerver-
l verschepingen. Deze tijdelijke vrachtverlagingen,
j die betrekking hebben op verschepingen van ha-
I veils in de Hamburg—Duinkerken-range naar
Lissabon—OportoLeixoes zullen van kracht wor
den voor verschepingen die plaate vinden met
schepen, die de lading op of na 11 november
1957 zullen aanvangen.
Goede zaken bij Riva
De algemene gang van zaken bij de n.v. Riva
te Amsterdam kan, gezien de onevenwichtigheid
in de Nederlandse economie, bevredigend wor
den genoemd, zo deelt de directie mede. De bru
to omzet daalde door de bestedingsbeperking in
geringe mate. De loonsverhogingen en de huur
verhoging deden het kostenpeil stijgen. De kos
ten voor de uitbreidingen zullen het volgend jaar
hun invloed gaan uitoefenen op- de resultaten.
Voor deze investeringen zijn voorzieningen ge
troffen. Vergroting van het kapitaal ligt niet in
het voornemen. De resultaten'van dit jaar zul
len, indien zich geen buitengewone omstandig
heden voordoen, hoewel lager dan over 1956, be
vredigend zijn.
Jubileumgeschenk Unilever
Bii het 25-jarig bestaan van de „Unilever"
heeft het personeel een cadeau toegezegd dat nu,
drie jaar later, door de voorzitter van het „Co
mité Jubileumgeschenk", dr. J. Sirks, aan de
groepsdirectie is overgedragen: een bronzen
beeld, ontworpen en uitgevoerd door de Rotter
damse beeldhouwer Willem A. Verbon en voor
stellend „man en paard", symbolisch weergevend
de inspanning, die de mens zich getroost om de
moeilijk te breidelen krachten der natuur in
goede banen te leiden, zoals de heer Sirks als
woordvoerder van het comité het uitdrukte.
Leergang jonge academici
De heer T. J. Twijnstra, voorzitter van het
Verbond van Nederlandse Werkgevers, heeft in
hotel Belvedère te Noordwijk aan Zee de leer
gang voor jonge academici geopend, die is inge
steld door het Verbond van Nederlandse Werk
gevers, het Nederlands Instituut voor Efficiency
en het Centraal Sociaal Werkgeversverbond. De
ze leergang zal 8 weken duren. Gedurende deze
tijd zullen de deelnemers zich beraden over fun
damentele vraagstukken van bedrijfsleiding.
Dividendvoorstel Albatros
Commissarissen der Albatros Superfosfaatfa-
brieken n.v. te Utrecht hebben besloten om aan
de begin december te houden algemene vergade
ring van aandeelhouders voor te stellen op de
cumulatief preferente aandelen 6 percent en op
de gewone aandelen 7 percent dividend uit te
keren (v.j. 6 pet. op de pref. en 8 pet. op de ge
wone aandelen).
Oostenrijk-Rusland
De komende dagen zullen in Moskou bespre
kingen over een nieuw Oostenrijks-Russisch
handelsverdrag beginnen. Volgens dit verdrag zal
de Sovjet-Unie jaarlijks 500.000 ton steenkool,
150.000 ton ijzererts en 50.000 ton cokes naar Oos
tenrijk exporteren in ruil voor onder andere
60.000 ton plaatijzer.
Jaarvergadering Koudijs
Od de jaarlijkse algemene vergadering van de
n.v." Koudijs' Voederfabrieken B.K. werden de
jaarstukken over het boekjaar 1956-1957 goedge
keurd en het dividend bepaald op 10 pet. Over
de gang van zaken in het thans lopende boekjaar
is de directie tevreden.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
Thans is een nota van wijziging op de
begroting van het Gemeentefonds ver
schenen, waarin wordt voorgesteld de al
gemene uitkering aan gemeenten voor 1958
te bepalen op f 757.583.400 en de reserve
over de lopende dienst vast te stellen op
89.000.000.
Uit de toelichting blijkt dat de middelen
voor de belastinguitkering worden ge
raamd op 325.609.000,— van welk bedrag
echter 7 miljoen voorlopig wordt geblok
keerd. Het voor onmiddellijke uitkering
beschikbare bedrag kan derhalve worden
gesteld op 318.609.000. De inkomsten van
de gemeenten zullen in 1958 ruim 28 mil
joen hoger zijn dan de inkomsten volgens
de oorspronkelijke raming voor 1957, welke
290.345.200 beliep.
Bij de raming van het percentage der
algemene uitkering voor 1958 dient, met
het oog op de eisen van de huidige situatie
op financiëel en economisch gebied, de
grootst mogelijke beperking in acht te
worden genomen. Toch wordt een verho
ging van het uitkeringspercentage met 3
punten voorgesteld. Het totaalbedrag van
de algemene uitkering voor 1957 tegen 145
pet. wordt geraamd op 718 miljoen. Bij
een uitkeringspercentage van 148 beloopt
het totaalbedrag van de algemene uitke
ringen voor 1958 ongeveer 742,5 miljoen, of
24,5 miljoen meer dan in 1957. Wordt ver
volgens rekening gehouden met een maxi
mum van 15 miljoen voor in 1958 toe te
kennen subjectieve verhogingen, dan be
draagt de totale vermeerdering van de ge
meentelijke inkomsten in 1958 ten op
zichte van 1957 67,5 miljoen. Deze vermeer
dering wordt voldoende geacht om de on
vermijdelijke uitgavenstijgingen, welke
zich ondanks de eis tot beperking zullen
voordoen, op te vangen. In het bijzonder
wordt gedacht aan de gevolgen van de
hoge rentestand en aan die van de loon-
compensatie voor de huurverhoging van
1 augustus 1957.
Daartegenover staat, dat de onmogelijk
heid tot omvangrijke nieuwe investeringen
tevens een matigende invloed zal uitoefe
nen op de behoeften van de gewone dienst.
Ook overigens wordt van de gemeenten
verlangd, dat zij er naar zullen streven
het uitgavenpeil in 1958 zo laag mogelijk
te houden.
ADVERTENTIE
omdat zij uit Zwitserland komen
U kunt niet zonder meer afgaan op
de goede naam die de Zwitserse
horloge-industrie over de hele we
reld verworven heeft en dus maar
klakkeloos aannemen, dat elk Zwit
sers horloge een goed horloge is.
Ook hier dekt de vlag niet altijd de
lading. Een goed horloger zal ech
ter nimmer die naam misbruiken.
Zijn naam en die van de Zwitserse
horloge-industrie zijn uw garantie.
Schenk uw vertrouwen aan:
s- i *S-ftS
Grote Houtstraat 86 - Haarlem
Speciaalzaak sinds 1883
Uit van het Centraal Bureau voor de
Statistiek afkomstige voorlopige gegevens
blijkt, dat in het derde kwartaal van het
lopende jaar by het gezamenlijke levens
verzekeringbedrijf voor een totaal-bedrag
van 924,4 miljoen aan nieuwe verzekerin
gen is afgesloten. Daarmede werd het in de
corresponderende periode van 1956 behaal
de produktie-resultaat van 794,1 miljoen
met 130,3 miljoen overtroffen, hetgeen
neerkomt op een produktie-accres van 16,4
percent, aldus deelt de voorlichtingscom
missie uit het levensverzekeringbedrijf
mede.
Het grootste gedeelte van de produktie
in het 3e kwartaal wordt door nieuwe
renteverzekeringen (dadelijk ingaande lijf
renten, oudedags-, weduwen- en wezen
pensioen, ideaal- en opvoedingsrenten en
dergelijke gevormd. Van deze soort ver
zekeringen werd voor een bedrag van
451,3 miljoen of 48,8 percent afgesloten
tegen vorig jaar 397,6 miljoen of 50,1
percent. Daarna volgen de kapitaalverze
keringen, waarvoor een produktie werd ge
noteerd van 410,9 miljoen of 44,5 percent
(vorig jaar 341,5 miljoen of 43 percent.
Het valt op, dat het pei-centueel aandeel
van de kapitaalverzekering in de totale
produktie dit jaar groter en dat van de
renteverzekering minder is geweest dan in
het 3e kwartaal 1956. Blijkbaar heeft er
voor het sluiten van kapitaalverzekeringen,
teneinde langs deze weg tot bezitsvorming
te komen, in het 3e kwartaal van dit jaar
Het vijftig man sterke personeel van de
confectiefabriek Lou de Groot n.v. te Val-
thermond (Gr.) heeft aanzegging gekregen,
dat dit bedrijf over veertien dagen wordt
opgeheven. De directie, die het pand te
Valthermond voor tien jaar heeft gehuurd,
wil nu trachten een ander bedrijf hiervoor
aan te trekken om zodoende voor het per
soneel een nieuwe werkkring te vinden.
De n.v. Algemene Industriële Mynbouw-
en Exploitatiemaatschappy (A.I.M.E.) te
Djakarta heeft over 1955 een netto verlies
geleden van rp. 1.204.329. Over 1956 is een
winst behaald van rp. 830.843. Dit wordt
in mindering gebracht op het verlies a.p.,
waarna rp. 373.486 ten laste wordt gebracht
van de algemene reserve.
De werkzaamheden op de mangaanerts-
concessie in West-Java worden belemmerd
door plaatselijke moeilijkheden, waardoor
de produktie van mei tot september 1956
geheel kwam stil te liggen. De resultaten
waren dan ook teleurstellend. Een deel van
het mangaanbedrijf werd in november
overgedragen.aan de P.T. Utami, een na
tionale Indonesische maatschappij. Of-
schqon de sanering,, die ip. .1956. werd. door-
gévöërd, als eerste gevolg heeft gehad dat
het verlies over 1955 voor een belangrijk
deel kon worden gecompenseerd, mag er
niet op worden gerekend dat het resultaat
van deze sanering reeds in 1957 volledig
tot uiting zal komen, aldus het verslag.
De depressie boven het Middellandse
Zeegebied vult nu geleidelijk op en ver
plaatst zich in oostelijke richting Gelijktij
dig verplaatste het hogedrukgebied boven
Scandinavië zich iets naar het zuiden. Als
gevolg van deze ontwikkelingen neemt de
wind in onze streken geleidelijk in kracht
af, waardoor ook de aanvoer van zachte
lucht uit midden-Europa in betekenis af
neemt. Met het naderbijkomen van het
hogedrukgebied wordt de kans op opkla
ringen groter. Door deze veranderingen
zal het temperatuurverloop een langzame
daling vertonen.
WEERRAPPORTEN
Woensdag 13 november
Zon op 7.58 uur, onder 16.54 uur.
Maan op 22.40 uur, onder 12.43 uur.
Maanstanden
14 nov. 22.59 uur laatste kwartier.
21 nov. 17.19 uur nieuwe maan.
29 nov. 07.57 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 13 november
Hoog water: 7.03 en 19.24 uur.
Laag water: 2.37 en 14.56 uur.
Temperaturen
buiten- s
cc
i
to -
U
en binnenland
heden- v?
d
morgen 7 uur. Neerslag: .So
S
o G
Ss
laatste 24
uur. '2
O
Helsinki
nevel nw
-6
0
Stockholm
mist wnw
-1
Oslo
onbewolkt windst.
-3
0
Kopenhagen
geheel bew. ono
5
0
Aberdeen
geheel bew. ozo
8
3
Londen
geheel bew. no
9
2
Amsterdam
geheel bew. no
9
0
Brussel
geheel bew. no
9
0,4
Luxemburg
geheel bew. no
7
0,4
Parijs
mist windst.
3
0
Bordeaux
mist wzw
-0
0
Grenoble
geheel bew. no
6
0
Nice
onbewolkt nnw
10
0
Berlijn
geheel bew. no
7
0,1
Frankfort
geheel bew. nno
9
0,4
München
motregen n
6
13
Zürich
motregen windst.
6
7
Genève
nevel windst.
4
0
Locarno
licht bew. ono
3
0
Wenen
regen nnw
7
21
Innsbruck
nevel windst.
6
15
Rome
nevel windst.
7
0,2
Ajaccio
onbewolkt o
7
0
Mallorca
half bew. n
7
0
Den Helder
geheel bew. ono
8
0,1
Ypenburg
geheel bew. ono
9
0,1
Vlissingen
geheel bew. ono
9
0,1
Eelde
zwaar bew. ono
8
0,1
Twente
geheel bew. ono
8
0,1
De Bilt
zwaar bew. ono
8
0,1
Eindhoven
geheel bew. o
9
0,1
Vlv. Z.-Limb. geheel bew. ono
9
0,1
44. Hoewel Zwarte Dolf zich gelukkig
mocht prijzen, dat hij in het water terecht
was gekomen, was hij toch alles behalve
goed geluimd, toen hij opdook. En zijn
gram steeg nog enkele graden, toen hij
zijn brandweerauto in de gracht zag lig
gen. „Hoe komen jullie hier?!", bulderde
hij zijn spuitgasten toe. „Kan ik dan geen
moment de hielen lichten, zonder dat jullie
in zeven sloten tegelijk rijden?!" „We wil
den u helpen, baas", gorgelde spuitgast 1.
„We wilden u opvangen en toen„Hel
pen viel Zwarte Dolf hem smalend in
de rede. „Jullie hebben me van de wal in
de sloot geholpen! Al ons materiaal in het
waterals er straks ergens brand mocht
komen, kunnen we er niet bij zijn!" „Wel
toevallig, dat u zoiets zegt, baas", merkte
spuitgast 3 op, in de verte turend. „Wat
bedoel je daarmee?!", bulderde Zwarte
Dolf, de spuitgast bij de schouders vat
tend en hem heen en weer schuddend.
„Zeg niet, dat er werkelijk ergens brand
is!!" „Weleh als u het niet wilt,
zal ik het niet zeggen", stamelde spuitgast
3 benauwd„M-maar als u omkijkt, z-zult
u zien, dat daar in de verte rook opstijgtI"
meer animo bestaan, aldus genoemde com
missie.
In de categorie volksverzekering kwam
voor een bedrag van 62,2 miljoen of 6,7
percent van het totaal aan nieuwe posten
tot stand tegen 55 miljoen of 6,9 percent
in het 3e kwartaal 1956.
Gedurende de eerste negen maanden van
dit jaar werd voor een totaal van 2795,4
miljoen aan nieuwe verzekeringen inge
schreven. In hetzelfde tijdbestek in 1956
werd voor 2565,3 miljoen gecontracteerd.
Dit betekent, dat 1957 na drie-kwart jaar
reeds een produktie-voorsprong heeft van
230,1 miljoen. Wanneer de in het 4e
kwartaal te boeken resultaten niet tegen
vallen, ziet het er naar uit, dat het levens
verzekeringsbedrijf het jaar 1957 met een
nieuw produktie-record zal kunnen af
sluiten.
Tot het curatorium der Staalstudie-
stichting Rotterdam zijn alsnog toegetreden
de burgemeester van Rotterdam, mr. G. E.
van Walsum, dr. F. W. T. Hunger, alge
meen secretaris van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Rotterdam, ir.
A. H. Ingen-Housz, president-directeur van
de Kon. Ned. Hoogovens en Staalfabrie
ken n.v., de heer C. von Lindern, direc
teur van de Nederlandse kabelfabriek n.v.,
de heren J. Fentener van Vlissingen en J.
H. Oerlemans, directeuren van de steen
kolen handelsvereniging n.v. en ir. J. van
Waes, chef chemische bedrijven van de
Staatsmijnen.
Van het curatorium der stichting is voor
zitter mr. K. P. van der Mandele, secreta
ris dr. J. F. de Meijer, 2e secretaris dr. F.
W. T. Hunger en penningmeester J. Smith.
Zoals bekend heeft de staalstudie-stich-
ting ten doel de mogelijkheden te onder
zoeken tot vestiging van een hoogoven- en
staalindustrie in de omgeving van Rotter
dam en de voorbereiding van daartoe
strekkende plannen.
Een exportcombinatie van zes Neder
landse jachtwerven, die reeds gedurende
enkele jaren schepen bouwen in opdracht
van particulieren in de Verenigde Staten,
is in moeilijkheden gekomen doordat een
Amerikaan, die als tussenpersoon optrad
bij het afsluiten van de bouwopdrachten,
onregelmatigheden moet hebben gepleegd
bij de afwikkeling van termijnbetalingen.
In ons land bestond al geruime tijd arg
waan ten opzichte van deze agent. De
voorzitter en de secretaris van de export
combinatie zijn naar Amerika gereisd om
de zaak te onderzoeken.
Gebleken is dat de Amerikaan de ter
mijnbetalingen, die de opdrachtgevers, zo
als bij de jachtbouw gebruikelijk, telkens
doen als de bouw van hun schepen bepaal
de stadia hebben bereikt, achterhield of
niet op tijd afdroeg. Tegenover de Neder
landse exportcombinatie verklaarde hij
dan het geld van de opdrachtgevers nog
niet te hebben ontvangen, terwijl dit wel
het geval was. Met deze affaire zouden
honderdduizenden guldens zijn gemoeid.
De Nederlandse en Belgische justitie
hebben maandagavond weer een inval ge
daan in de speelzaal op het grondgebied
van Baarle-Hertog-Nassau. Omstreeks
negen uur omsingelde een dertigtal Ne
derlandse politieagenten het huis waar
roulette werd gespeeld, terwijl de par
ketten van Justitie van Turnhout en Bre
da zich in de speelzaal begaven. Daar be
vonden zich ongeveer veertig spelers,
waarbij verscheidene Belgen.
Het geld en de fiches werden in beslag
genomen en de spelers werden verhoord.
De Belgen mochten naar huis terugkeren,
maar de Nederlanders werden meege
nomen naar het politiebureau te Breda
Ook de inboedel werd door de Nederland
se politie meegenomen naar Breda.
Misleiding. Uit het tweewekelijkse o:,
gaan van de Oostduitse communist',
sche partij „Neuer Weg" blijkt, dji
arbeiders van een spoorwagenfabrie'.-
in Niesky onlangs gestaakt hebbed
Volgens het blad waren zij misleid doo-
„negatieve en vijandige elementen'
Blanken. Een groep blanken poogt fe
voorkomen dat een neger-weduwe zie'-
vestigt in een plattelandsgemeente
waar alleen blanken woonden,
Yorktown in de Amerikaanse staai
Virginia. Vrijdagavond is bij haai
nieuwe huis geschoten en met stenen
gegooid. Na dat incident is zij niet
naar de woning teruggekeerd. De po.
litie heeft nog geen arresties verricht
Intiem. Koning Gustaaf Adolf van Zwe-
den heeft maandag zijn 75ste verjaar,
dag in Napels intiem gevierd met
ningin Louise en zijn vier kinderen,
koningin Ingrid van Denemarken,
prins Bertil en de hertogen Sigvar en
Karl Johann.
Uitgeleverd. De Hongaarse autoriteiten
hebben de voormalige Joegoslavische
politiechef Pavao Cekad aan Joegosla.
vië uitgeleverd. Pavao Cekad, die na
de oorlog naar Hongarije vluchtte zou
verantwoordelijk zijn voor meer dan
vijftig moorden tussen 1941 en 1944.Ook
zou hij medeplichtig zijn geweest aan
martelingen van Serven en joden. Mea
dan 220 personen zullen tegen hem ge.
tuigen, aldus de Joegoslavische pers,
Critiek. Britse dansleraren hebben critic
geoefend op prinses Margaret, omda;
de belangstelling voor conventionele
dansen zou zijn afgenomen sinds be
kend is geworden, dat de prinses veel
voelt voor „rock 'n' roll".
Ongeluk. Nabij St. Paul op het Franse
eiland Réunion, in de Indische oceaan,
zijn 25 personen om het leven geko
men, doordat een autobus van een vijf-
tig meter hoge rots stortte.
Waarschuwing. De Turkse ondergrondse
beweging op Cyprus, de Volkan, heel!
in strooibiljetten gewaarschuwd dat
voortaan voor elke Turk, die door toe
doen van de Griekse illegale organi
satie EOKA om het leven komt, vijl
Grieken zullen worden gedood. (Dezer
dagen is een Turks-Cyprische politie
agent vermoord).
Sleutel. De president van India, Rajenira
Prasad, heeft te Bombay het vijftien
de wereldcongres van vegetariërs ge
opend met een toespraak waarin hij
verklaarde dat het vegetarisme cie
sleutel vormt tot de „ontsnapping aan
de waterstofbom", omdat het geba
seerd is op eerbied voor het leven in
al zijn vormen.
Onthouders. Op voorstel van Nederland
heeft de UNO met 62 stemmen voor,
geen tegen, bij tien qnthoudingen, be
sloten de komende vijf jaar het ambt
van Hoge Commissaris voor de Vluch
telingen te laten bestaan. Acht com
munistische landen onthielden zich van
stemming, alsmede India en Birma,
Overwerkt. De Indische minister van
Verdediging, Krisjna Menon, heeft
maandag voor de aanvang van de ver
gadering van de Veiligheidsraad over
Kasjmir een instorting gehad. Menon,
die reeds eerder in februari van
dit jaar tijdens het debat over Kasjmir
een instorting had gehad, kwam la
ter toch naar de vergadering. Nadat
hij anderhalf uur had gesproken werd
de vergadering op voorstel van de
Rus Sobolev verdaagd. Volgens Indi
sche delegatieleden is Menon over
werkt.
Eenheid. De regering van Ghana zal een
wetsontwerp indienen, dat het stichten
van politieke partijen op basis van ras,
stam of godsdienst verbiedt. Volgens
de minister van voorlichting Kofi
Baako, moet het ontwerp worden ge
zien als een uiting van vastbesloten
heid der regering, om de eenheid van
Gha a te handhaven. De Ghanezen be
horen te weten, dat zij in de eerste
plaats getrouw tegenover hun land moe
ten zijn.
Aardige man. Een 32-jarige Tsjechische
misdadiger, is zaterdag ter dood ver
oordeeld wegens moord van zeven
personen en aanranding van zeventien
meisjes van zes tot twaalf jaar oud,
tussen 1951 en 1955. Waklaw Mrazek
zal binnenkort worden opgehangen, al
dus een bericht in een Praagse krant.
Hij deed ook vier pogingen tot dood
slag en pleegde 82 diefstallen. Onder
zijn vrienden en kennissen stond hij
bekend als een „vriendelijke aardige
man".
NAAR ALLE waarschijnlijkheid is Uranus
de planeet die het grootst aantal malen is
ontdekt. Wanneer hij het dichtst bij de
aarde staat komt zijn lichtkracht overeen
met die van een ster van de 6de grootte,
zodat alleen mensen met buitengewoon
scherpe ogen in staat zijn de planeet met
het ongewapende oog waar te nemen, mits
hij in een niet al te rijk met sterren be
zaaide hemelstreek staat. Toen Wilhelm
Herschel in 1781 bij toeval een nieuwe
planeet ontdekte, die later
Uranus werd gedoopt, was dit
hemellichaam al vele malen
te voren met de kijker ontdekt.
Lemonnier had hem in 1768
niet minder dan achtmaal ge
registreerd en indien hij toen
wat beter had nagedacht, zou
hij de roem hebben geoogst
die 13 jaar later aan Herschel ten deel
viel. Zo erg rouwig over de ontglipte roem
behoefde Lemonnier nu ook weer niet te
zijn, want na de ontdekking van Herschel
bleek achteraf, dat de nieuwe planeet al
sinds 1690 op verscheidene sterrenkaarten
als ster aangetekend stond. Hij was dus
al eeuwenlang waargenomen, zij het dan
steeds door kijkers.
Maar ook zonder kijker zijn met Uranus
de nodige avonturen beleefd. Reizigers
wisten te vertellen, dat Indianenstammen
van Noord-Amerika de planeet reeds ken
den, lang vóór Herschel hem had ont
dekt, een bericht dat door de ongelovige
blanken niet zó maar voor zoete koek werd
gesliktAls een blanke (met zijn onscherpe)
ogen de planeet niet kan zien, mogen we
immers op de voorhand aannemen, dat een
Indiaan minstens even zwakke ogen heeft?
Inmiddels is het ongeloof van de blanken
in dit opzicht wat geluwd, nadat gebleken
is, dat zich in eigen kring ook waarnemers
met buitengewoon scherpe ogen bevinden,
zodat ook enkele blanken er zich op kun
nen beroemen de planeet met ongewapend
oog te hebben gezien. Tot hen behoort o.a.
prof. dr. O. Thomas, die in zijn boek je
„Ilimmel und Weltall' hiervan zegt: „Ik
heb hem (Uranus) herhaaldelijk zonder di
hulp van enig instrument gezien, en hel
is mij eveneens meermalen gelukt anderen
deze planeet zonder optische hulpmiddelen
te tonen".
De 'veronderstelling, dat Uranus zo nu
en dan met het blote oog is waargenomen,
nog vóór er sterrenkijkers bestonden, is
thans weliswaar niet meet
te bewijzen, maar in verband
met deze uitlating is die
veronderstelling wel zee'
waarschijnlijk, Waaruit
weer blijkt dat we de Indianen
niet al te gauw voor op
scheppers moeten uitmaken
Deze waarschijnlijkheid wordl
nóg groternu bekend is, dat er mensen
bestaan met een soort wonder-ogen. Tot
hen behoorde een kleermaker die 100 jan'
geleden in Breslau woonde en Schön heet
te. Hij ivas in staat bij volkomen heldere
hemel de eerste en de derde maan van
Jupiter te onderscheiden, een volkomen
onmogelijke prestatie voor mensen met
normaal-goede ogen. De juistheid van deze
ongelofelijke bewering werd door de astro
noom Schumacher en de geograaf Alexan
der von Humbold onderzocht en het bleek
hun, dat Schön deze twee wachters van
Jupiter inderdaad met het ongewapende
oog kon zien. Toen Schön een hoge. leef
tijd had bereikt, beklaagde hij er zich
notabene over, dat hij beide manen niet
meer als scherpe lichtpuntjes kon onder
scheiden, maar dat hij ze „iets in de lengte
uitgerekt" zag!
Over scherpe ogen gesproken, weet
dat een normaal mens slechts 600 sterren
aan de hemel kan zien?
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
(Nadruk verboden
