Haarlem's Dagblad | 1957 | 19 november 1957 | pagina 6

Horen en zien

KLINGDECOR

r

PRIMMETJE

EEN WOELIGE TIJD

VAN NIEL

Agenda voor
Haarlem

„Cycloop" maakt de in nood
verkerende „Westropa" vast

N.V. DE HOUTWERF

Vanmorgen vroeg onderweg naar Cherbourg

1IILWER ar

Kort en bondig

DINSDAG 19 NOVEMBER 1957

4

-Radio

AANKO^)lGtNGEN EN
NABESCHOUWINGEN

Onverwacht hoogtepunt

Clemens non Papa

De radio geeft woensdag

T elevisie pro gramma

WEDLOOP TUSSEN VIER SLEEPBOTEN

Nieuwe „Waterland"
in Amsterdam

Pas veroordeelde etherpiraat
opnieuw gesnapt

Hij opereerde nu even
over de Duitse grens

Duitsers bleven weg van
Haagse conferentie

Granaat ontdekt in dak
van schoolgebouw

m Jaren later.

voor een goed
geschenk

Kapitein-arts krijgt
geen ontslag

Kamerlid stelt vragen over
het vliegongeluk te Bussum

Wijziging telefoonnummers
in het net Castricum

ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG

De NCRV heeft de nieuwe week ingezet
met een programma dat matig begon, al
lengs echter iets beter werd en dat ein
digde met twintig minuten televisie van
de beste soort.

In „Attentie" bewees Peter van Cam-
pen opnieuw over uitstekende ideeën te
beschikken, die hij echter met geen mo
gelijkheid kon uitwerken. Reeds eerder
uitten wij een aantal bezwaren tegen dit
programmaatje dat steeds veelbelovend
begint maar dat nooit tot een werkelijk
goed einde komt Gisteravond behandelde
Peter van Campen achtereenvolgens een
schriftelijke verkeerscursus, de nadelen
van de Nedei-landse verpakkingsmetho
den, het werk van de Eerste Nederlandse
Hulpcentrale en de nationale puzzelrage.
Onderwerpen die dus zeker belangstelling
genieten. Het voor de camera voeren van
de diverse medewerkers gebeurde echter
zo stuntelig dat zelfs de goedwillende
„slachtoffers" er met de beste wil van de
wereld niet meer van konden maken dan
een dor en droog geheel.

In het volgende programma-onderdeel
had regisseur Rob Mariouw Smit zich ge
heel uitgeleefd bij een demonstratie van
een aantal verenigingen, die bij het Ne
derlands Christelijk Gymnastiek Verbond
zijn aangesloten. Met behulp van een
groot aantal camera's en een ronduit
voortreffelijke belichting slaagde hij erin
de diverse oefeningen steeds weer uit een
andere hoek te laten zien, waardoor een
kijkspel ontstond dat voortdurend bleef
boeien. Het enige nadeel van deze uit
zending was misschien het geringe con
trast tussen de in grijze turnpakjes ge
stoken meisjes en de wat vale achter
grond. Het grote voordeel: het ontbreken
van commentaar.

De NCRV-avond kreeg een onverwacht
hoogtepunt in het optreden van het Mo
dern Jazz Quartet, het wereldberoemde
ensemble dat, kennelijk in het geheel niet
van de wijs gebracht door dit studio-op-
treden, losjesweg twintig minuten vol
speelde met muziek zó melodieus dat het
wat ons betrof de gehele avond had kun
nen voortduren.

Beeldschermer

In de eerste helft van de zestiende eeuw,
van 1523 tot 1534, stond paus Clemens VII
aan het hoofd van de roomskatholieke
kerk. In die tijd leefde ook de toonkunste
naar Clemens, van wiens levensomstan
digheden wij niet veel weten. Hij moet een
beroemd man geweest zijn tijdens zijn
leven, ten minste even bekend als de hier
voor genoemde paus, want men achtte het
zelfs nodig ter onderscheiding aan zijn
naam „Non Papa" toe te voegen, dat wil
zeggen „niet de paus". Wij weten inder
daad niet veel van deze componist, wiens
naam echter op talrijke meesterwerken,
bewaard in eeuwenoude archieven en
bibliotheken, voorkomt. Clemens non Papa
is waarschijnlijk omstreeks 1557 gestorven.
Es is een motet bekend, dat in 1558 ge
drukt werd en dat heette: „In mortem
Clementis non Papae".

De N.C.R.V. heeft maandagavond de
geniale componist herdacht met een uit
zending van een programma, gewijd aan
enkele van zijn werken. In hoofdzaak had
den zij op de Advent betrekking. Het motet
„Vox in Rama audita est" bezong even
wel de kindermoord te Betlehem. In dit
programma waren eveneens een paar zo
genaamde Souterliederen met de Advents-
gedachte als inhoud opgenomen. Deze
Souterliederen zijn volksliederen, die door
Clemens werden bewerkt en van een reli
gieuze tekst voorzien.

De uitvoering van al deze composities
was toevertrouwd aan het N.C.R.V.-Vocaal
Ensemble, dat onder leiding van Marinus
Voorberg de verrukkelijk schone muziek
prachtig vertolkte, een paar keren met in
strumentale medewerking van het Neder
lands Muziekcollege, dat door Jan Boeke
gedirigeerd werd. Met de toelichtende tekst
van prof. dr. K. Ph. Bernet Kempers heeft
deze herdenkingsuitzending voortreffelijk
de aandacht gevestigd op te weinig ge
kende vocale schatten uit lang vervlogen
eeuwen, uit een tijdperk waarop de Ne
derlanders, onder wie deze Clemens non
Papa, letterlijk de toon aangaven in
Europa.

Golfbreker

HILVERSUM I 402 M. 7.00—24.00 NCRV.

NCRV: 7.00 Nieuws en SOS-ber. 7.10 Gewijde
muz. 7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en
weerber. 8.15 Gram. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Voor de vrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Promenade ork.
en solist. 10.30 Morgendienst. 11.00 Gram. 11.10
Rare dingen op de Leeuwenburg, hoorsp. 12.25
Gram. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lichte
muz. 12.53 Gram. en act. 13.00 Nieuws. 13.15 Met
PIT op pad. 13.20 Strijkorkest en sol. 13.45 Don
Pasquale, opera (gr.). 15.30 Metropole ork. 16.00
Voor de jeugd. 17.20 Préludium. 17.40 Beursber.
17.45 Gram. 18.00 Koorzang. 18.20 Spectrum v. h.
Christ, organisatie- en verenigingsleven. 18.30
R.V.U.: Onverwachte gasten aan het firmament,
door dr. H. Groot, Derde lezing: Novae. 19.00
Nieuws en weerber. 19.10 Op de man af. 19.15
Gram. 19.30 Buitenl. overz. 19.50 Gram. 19.55 Het
is vast en zeker, causerie. 20.00 Radiokrant. 20.20
Omr.ork. en solist 21.20 Kerk en Staat in de
Middeleeuwen, caus. 21.40 Kamermuz. 22.05 Film
beschouwing. 22.15 Koor en instr. ensemble. 23.00
Nieuws. 23.15 Sportuitsl. 23.20 Gram. 23.55-24.00
Dagsluiting.

HILVERSUM II 298 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.

10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA.

VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 De ontbijtclub. 9.00 Voor de vrouw.
VPRO: 10.00 Schoolradio. VARA: 10.20 Gram.
11.00 Gevar. progr. 12.00 Lichte muz. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Voor het platteland. 12.38
Instr. trio. 13.00 Nieuws. 13.15 Tentoonstellings
agenda. 13.20 Orgelspel en zang. 13.50 Medische
kron. 14.00 Pianorecital. 14.30 Voor de jeugd. 16.30
Gram. 17.15 Gram. 17.25 Lichte muz. 17.50 Rege-
ringsuitz.: Rijksdelen overzee: Jeugduitz.: Men
sen in Suriname's zuiden, door C. Butner. 18.00
Nieuws en comm. 18.20 Pianoduo. 18.40 Act. 18.50
Gram. 19.00 Voor de kinderen. 19.10 Midden in
de wereld, midden in de kerk, toespr. 19.25 VARA-
Varia. VPRO: 19.30 Voor de jeugd. VARA: 20.00
Nieuws. 20.05 Comm. 20.15 II Finto Stanislao,
opera. 21.50 Valt Sint Nicolaas onder de krijgs
tucht?, caus. 21.55 Voordat ik het vergeet, hoor-
sel. 22.55 Zone-schaaktoernooi. 23.00 Nieuws. 23.15
Strijkork. en sol. 23.50—24.00 Nieuws in Esperanto.
BRUSSEL 324 M.

12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. (Om
12 55 Koersen). 13.00 Nieuws. 13.11 Gram. 14.00
Schoolradio. 16.00 Koersen. 16.02 Koorzang. 16.20
Gram. 16.30 Ork.conc. 17.00 Nieuws. 17.10 Kamer
muz. 17.50 Boekbespr. 18.00 Lekenmoraal en -filo
sofie. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Gram. 20.00 Hoorsp. 21.15 Gram. 21.30 Ork.conc.
22.00 Nieuws. 22.11 Kamermuz. 22.55—2300 Nieuws.

VOOR WOENSDAG

NTS: 14.25—16.10 Eurovisie: Interland voetbal-
wedstr. DuitslandZweden te Hamburg. VARA:
17 00—17.50 Voor de kinderen. NCRV: Donadieu,

TV-spel. 21.50—22.00 Dagsluiting.

Van een speciale verslaggever)

FEL KLONK GISTERAVOND de noodmelding van Scheveningen Radio door de
aether, dat de Nederlandse kustvaarder „Westropa" om tien minuten voor negen Ne
derlandse tijd in het Engels Kanaal in ernstige moeilijkheden was geraakt Nadat
drie uur tevoren machineschade was ontstaan, was de „Westropa" nu stuurloos op
drift geslagen op slechts vijftien mijl ten noorden van het Britse Kanaaleiland Guern
sey. De kapitein van de in Rotterdam thuishorende kustvaarder vroeg dringend
om sleepboothulp via Scheveningen Radio, maar meende het voorlopig nog buiten een
reddingboot te kunnen stellen. Het schip dreef langs de eilanden in noordoostelijke
richting bij windkracht 4 tot 5. Niet minder dan vier sleepboten hadden inmiddels
de jacht ingezet en snelden uit Franse en Engelse havens te hulp. Vanmorgen was
het de IJmuidense sleepboot „Cycloop" van N.V. Bureau Wijsmuller, die aan de rede
rij H. Boon in Rotterdam kon melden, dat de „Westropa" door haar was vastgemaakt
en naar Cherbourg werd gesleept.

Onmiddellijk na de eerste berichten van
de kapitein van de 426 ton grote „West
ropa" onderweg met plaatijzer aan
Scheveningen Radio werd door dit kust-
station op de noodgolf een bericht aan alle
schepen uitgezonden, waarin werd ver
zocht de Nederlandse kustvaarder hulp te
verlenen. De verbinding tussen de sleep
boten en de „Westropa" was echter zeer
moeilijk, daar de radio-installatie aan
boord van de kustvaarder gedeeltelijk was
uitgevallen. De slepers boden de kapitein
van de „Westropa" via Scheveningen
Radio hun diensten aan.

Uit Falmouth meldde de kapitein van de
Britse zeesleepboot „Englishman", dat hij
onderweg was. Afstand ruim honderd mijl.
De Franse sleepboot „Abeille 10", een snel
schip, verliet Cherbourg en moest slechts
vijftig mijl afleggen naar de positie van
de „Westropa".

Ook de Liberaanse sleepboot „National
Fortune" zette koers naar de Nederlander.

Ook de „Cycloop"

Inmiddels werd bij N.V. Bureau Wijs
muller te IJmuiden hard gewerkt om de
sleepboot „Cycloop", die bij de berging
van het Italiaanse schip „Iano" op Wight
aan de slag was, naar de „Westropa" te
dirigeren. Radioverbinding was spoedig
tot stand gekomen en om half tien was de
sleepdraad reeds verboeid.

De „Cycloop", onder bevel van kapitein
Jan de Koe, moest ruim zeventig mijl af
leggen.

Uit mededelingen aan de rederij Boon
bleek, dat de „Westropa" twee uitgelopen
schroeflagers had. De heer Boon zag be
slist geen gevaar voor een stranding. Hij
adviseerde de kapitein voor anker te
gaan, maar dit bleek niet mogelijk te zijn.
De ronddrijvende coaster was intussen in
een van de vaarroutes in het Kanaal te
recht gekomen. De windkracht nam toe
tot vijf.

De vier sleepboten lieten zich niet meer
horen.

Noodverkeer beëindigd

Vannacht om half een kwam als eerste
de „Cycloop" weer in de lucht. Marconist
Dubbeldam gaf aan Scheveningen Radio
door, dat de Wijsmuller-sleper tussen vier
en vijf uur vanmorgen bij de „Westropa"
kon zijn. Daar de kapitein van de kust
vaarder het niet nodig oordeelde, dat een
reddingboot langszij kwam, werd het nood
verkeer door Scheveningen Radio om twee
uur vannacht opgeheven.

Door het ontbreken van de radiover
bindingen was het voor de Franse en Britse
sleepboten moeilijk de positie van de
„Westropa" te peilen. Daar de „Cycloop"
in het radioverkeer tussen de coaster en
Scheveningen Radio bemiddelde was de
IJmuidense sleper telkens op de hoogte van

de positie van de „Westropa" en kon er
scherp worden genavigeerd. De kortst mo
gelijke afstand werd aldus gevaren

Vastgemaakt

In de drukte van al het scheepvaartver
keer in het Kanaal werd het vanmorgen
vroeg voor de sleepboten toch nog een gro
te zoekpartij in het Kanaal. De „Abeille 10"
was dicht in de buurt, maar ontdekte de
met twee rode vuren drijvende kustvaar
der niet.

Het was marconist Dubbeldam, die om
half zeven vanmorgen het tot stand
brengen van de verbinding op 49.45 noor
derbreedte en 3 westerlengte aan de maat
schappij te IJmuiden meldde. De „West
ropa" werd vastgemaakt op „Lloyds Open
Form" en vanmorgen was de „Cycloop"
met het schip onderweg naar de Franse
haven Cherbourg. Van de „Cycloop" bevond
zich bootsman Wijnand van Rooy aan
boord van de „Westropa". Hij stapte in
volle zee over om de bemanning van de
kustvaarder aanwijzingen te geven bij het
vastmaken van de sleepdraad.

ADVERTENTIE

De PLASTICBEKLEDINGSPLAAT
voor toonbanken, tafels, bars enz. enz.

Kampersingel 20-24 - Tel. [phone]

Maandag heeft de Koninklijke Holland-
sche Lloyd het 6872 brt. metende nieuwe
motorschip „Waterland" aan relaties in de
Amsterdamse haven getoond. Met dit schip
is het nieuwbouwprogramma van déze
maatschappij, waarmee in 1950 werd be
gonnen, voltooid. Sindsdien zijn afgeleverd
de „Gaasterland", de „Graveland", de
„Eemland", de „Kennemerland", de „Mont-
ferland", de „Zaanland" en de „Water
land".

Dit laatste schip is gebouwd door Blohm
en Voss te Hamburg. De lengte bedraagt
156,582 meter, de breedte 19,698 meter en
de holte 9,144 meter. De waterverplaatsing
is 15.832 ton. De voortstuwingsinstallatie,
een zevencylinder tweetakt dieselmotor,
geeft het schip een senlheid van 17 knoop.
Er is akkomodotie voor twaalf passagiers.

De Enschedese politie is weer op jacht
geweest naar clandestiene radiozenders.
Zij peilde de „Zwarte Kraai" en „Eski
mo", welks eigenaars de grond waar
schijnlijk te warm onder de voeten was
geworden en die daarom de wijk hadden
genomen naar het Duitse grensgebied. In
Gronau namen de politiemannen een
Duitse rechercheur in de arm en deze
deed een inval in het huis, waar men een
zender had gepeild. Inderdaad werd daar
een zendinstallatie aangetroffen van een
19-jarige betonarbeider uit Enschede. De
ze jongeman was pas een week geleden
door de Almelose rechtbank wegens clan
destien zenden tot drie maanden gevange
nisstraf, waarvan een maand voorwaar
delijk veroordeeld. De Gronause politie
heeft de jongeman en diens vriend, een
eveneens 19-jarige jongen uit Enschede,
die uit de woning in Gronau de uitzendin
gen verzorgde, opgesloten. Zij zullen naar
Nederland worden overgebracht.

De Nederlands-Duitse besprekingen,
die gistermiddag in de Treveszaal te Den
Haag zouden beginnen, zyn op het laatste
ogenblik op" verzoek van de Duitse dele
gatie uitgesteld tot vandaag. Omtrent de
oorzaak van dit uitstel tastte men giste
ren in de Nederlandse delegatie nog in het
duister. Maar de Duitse delegatieleider,
prof. dr. E. Kaufmann, gaf de verzeke
ring, dat er geen politieke kink in de ka
bel was gekomen. Het ging hier slechts
om „zuiver technische moeilijkheden",
die men niet heeft kunnen voorzien. Over
de aard van de moeilijkheden wenste de
Duitse delegatieleider zich verder niet uit
te laten.

De voltallige Nederlandse delegatie
heeft gistermiddag in de Treveszaal ge
duldig op de komst van de Duitsers zit
ten wachten.

Om tien minuten over drie het over
leg zou om drie uur beginnen belde
prof. Kaufmann op met het dringende
verzoek, de besprekingen een dag uit te
stellen. Er bleef de Nederlandse delegatie
niets anders over dan onverrichter zake
naar huis terug te keren.

In politieke kringen in Den Haag ver
onderstelde men, dat er moeilijkheden
waren gerezen in verband met de aan
prof. Kaufmann meegegeven instruc
ties. De Duitse delegatie heeft gistermid
dag vrijwel onafgebroken in contact met
Bonn gestaan.

De Duitse delegatie is vanochtend pre
cies op tijd in de Treveszaal gearriveerd.
De besprekingen zijn van wal gestoken en
in Duitse kringen toonde men zich van
daag veel optimistischer over de moge
lijke vorderingen. Het plotselinge uitstel
heeft het overleg, naar het schijnt, meer
goed dan kwaad gedaan.

In het dak van een schoolgebouw te
Huizen heeft men een onontplofte gra
naat van flink kaliber ontdekt, toen en
kele werklieden op de zolder van het ge
bouw bezig waren met herstelwerkzaam
heden. De Mijnopruimingsdienst heeft het
projectiel verwijderd. Waarschijnlijk is
het projectiel tijdens een beschieting in
de laatste oorlog het gebouw binnenge
drongen. Niemand had dit echter ooit op
gemerkt.

Owat schrok die Donnavo, toen hij omkeek en opeens het gezicht van Primmetje
zagmaar een Primmetje, die nu geen dwergje meer was, maar 'n stevige knaapl
„Zo, ik zie dat je me herkent!", lachte Primmetje. „Voel je er soms iets voor, me in
'n zak mee te nemen?"

Maar daar voelde Donnavo niets voorDe schrik sloeg hem in zijn benen, en toen
keerde hij zich om en vluchtte als een haas het dorp uit! En niemand heeft hem daar
ooit meer teruggezien. 65-66

EINDE

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

Vraag deskundig advies aan de juwelier-horloger

wanneer het geringe bedrag, dat u
meer betaalde, allang in het ver
geetboek is geraakt, zal het juiste
advies, dat u kreeg en de goede
keus, die u deed, u nog steeds bij
blijven. Als er sprake is van een
goed horloge (en dat spreekt van
zelf) benut dan het voordeel, dat
VAN NIEL u biedt in kwaliteit,
advies en ook in prijs.

Grote Houtstraat 86 - Haarlem
Speciaalzaak sinds 1883

Het Ambtenarengerecht, rechtspreken
de in militaire ambtenarenzaken, heeft
het beroep van de kapitein der landmacht
J. J. L. T. uit Utrecht, tegen het feit dat
het door hem gevraagde ontslag was ge
weigerd, ongegrond verklaard.

De kapitein-arts had op 1 april 1955 een
verbintenis voor tien jaar aangegaan om
als beroepsofficier te dienen. Toen nader
hand de militaire dienst hem geen bevre
diging schonk, had hij de minister van
Ooriog zijn ontslag aangeboden onder ver
melding, dat hij de bonus van 15.000 gul
den, welke hij bij het sluiten van zijn ver
bintenis had ontvangen met de daarvoor
gestelde 25 percent schadevergoeding aan
het rijk zou terugbetalen. Dit ontslag was
hem echter geweigerd, tegen welk be
sluit hij in beroep was gekomen. Hef
Ambtenarengerecht heeft 'echter het be
roep verworpen.

Het Tweede Kamerlid de heer Visch
(K.V.P.) heeft de minister van Oorlog
naar aanleiding van het neerstorten van
een straaljager op een kazerne te Bussum
gevraagd, hoe de bepalingen luiden voor
het vliegen van militaire vliegtuigen bo
ven bebouwde kommen en of deze bepa
lingen ook van toepassing zijn op militai
re vliegtuigen van een bevriende natie,
welke met voorkennis der regering dienst-
vluchten boven Nederlands grondgebied
uitvoeren. Voorts vraagt de heer Visch
de minister een uitvoerige uiteenzetting
te geven over het vliegtuigongeval te
Bussum.

In de nacht van 30 november op 1 de
cember zullen de drie-cijferige telefoon
nummers van het net Castricum worden
gewijzigd in vier-cijferige door voor het
bestaande nummer het cijfer 2 te plaatsen.
Nummer 200 wordt bijvoorbeeld 2200.

2. „Men moet zijijn verstand gebruiken en véél geld zien
te verdienen," zei de moeder op ernstige, peinzen
de toon. „De hele wereld heeft geld nodig, elke koning,
elke keizer. Wie geld heeft kan heersen. De bankiers
zijn de machtigste mensen ter wereld."

Het klonk merkwaardig in de mond van zijn moe
der, maar Harry wist, waarop ze doelde: op oom
Salomon in Hamburg. Zodra diens naam werd ge
noemd, voelde Harry iets van angstige eerbied.

Nog nooit had hij zijn oom ontmoet. Maar wat voor
man moest dat zijn, wiens geld koningen en keizers
nodig hadden..!

En terwijl Harry dit bepeinsde, zag hij niet keizer
Napoleon door de allee in de Hofgarten rijden, doch
zijn oom, Salomon Heine. En ook hém durfden de
politiemannen geen boete op te leggen

Hij wist, dat de broer van zijn vader mede-eigenaar
was van het bankiershuis Heckscher en Co. Hoeveel
geld hij bezat, zou niemand kunnen zeggen. Maar 't
moeten miljoenen zijn! Hoe vaak zou men daarvan niet
5 Taler boete kunnen betalen..

Er was een harde blik in zijn moeders ogen, toen
ze eraan toevoegde: „Zet je dwaze dromerijen uit je
hoofd, Harry! Denk liever aan oom Salomon! Keizer
zul je nooit kunnen worden, maar wél bankier!

Bij deze woorden voelde Harry zich ineenkrimpen.
Hij begreep maar al te goed, wat ze bedoelde. „Word
bankier, Harry, zoals oom Salomon, en wordt heerser
in de wereldDat wilde voor hem

HOOFDSTUK II

De weg naar dit soort wereldheerschappij begon in
een hobbelende reiskoets, waarin Harry met zijn va
der van Düsseldorf naar Frankrijk reisde. In Frank
fort zou zijn vader op de jaarbeiJrs Nanking-stof in
kopen, en hij Harry zou leerling worden bij
een wereldbeheerser-in-het-klein, de bankier M. B.
Rindskopf, die ook zijn vaders zaken behandelde.

Harry was thans 18 jaar oud. Hij was een bleke
jongeman, met weinig zelfvertrouwen. Verlegen van
aard, moest hij een paar maal slikken, voordat hij
begon te spreken. Niemand zou 't deze verlegen jongen
aanzien, dat hij van een grootse toekomst droomde.

Men arriveerde in Frankfort. Hier zou dus de eerste

stap worden gezet op weg naar de wereld-heerschap-
pij. Naast hem fluisterdezijn vader hem opgewonden
toe: „O, dit is pas een stad, Harry! Meer dan 50.000
mensen, tweemaal zóveel als in Düsseldorf! Deze stad
bloeit. En waarom? Omdat hier de beurs is, omdat
Rothschild hier is en omdat hier al sinds driehonderd
jaar jaarbeurzen worden gehouden."

Hij klakte met zijn tong en voegde eraan toe: „Har
ry, dit wordt nu jouw stad. Ik hoop, dat ik tevreden
over je zal kunnen zijn."

Ze wandelden over de jaarbeurs en bekeken stand
na stand. Samson Heine kocht goederen in, alsof hij
de hele wereld van stoffen moest voorzien. Hij vergat
de laatste brief zijn zijn broer, die hem tot voorzich
tigheid maande. Hij voelde zich een groot handels
man. Als een kenner betastte hij de stoffen en uit
gebreid onderhield hij zich in vaktermen met de koop
lieden.

„Ik wil alleen het zéér bijzondere, alléén de aller
beste kwaliteit!" Hij lette niet op de prijzen en bemerkte
niet, dat men elkaar achter zijn rug knipoogjes gaf.
Hij voelde zich een groot man in een grote bloeiende
stad, hij was tenslotte de broer van Salomon Heine
van het bankiershuis Heckscher en Co., die Rothschild
in Frankfurt goed kende

De volgende morgen was de hemel echter niet meer
blauw, doch grauwgrijs. Samson Heine was moe en
sprak weinig. Er was een verdrietige trek om zijn
mond.

„Rindskopf is een goede vriend van me," zei hij
tot zijn zoon. „Hij is vrijgevig en heeft een ruime
kijk. Een man van de toekomst! Hij doet veel vooi
zijn medemensen. Ik hoop, dat hij het aardig zal vin
den de zoon van een zakenvriend te kunnen opleiden
Je zult in hem een uitstekende leraar vinden, wat
het bankwezen betreft. Van Manchester- en Nanking-
stoffen begrijpt hij echter niet veel." Hij zuchtte even
en vervolgde: „Je weet, Harry, dat mijn broer Salo
mon mij soms zorgen geeft. Hij heeft geen "gevoel
voor mijn groots opgezette plannen."

De jongen trommelde met zijn fijne bleke vingers
ongeduldig op het tafelblad. Er was ongeduld in hem
om zo spoedig mogelijk dit hoofdkwartier van wereld
heersers te betreden, om er bij één van de veldheren,

.J

de bankier Rindskopf de grondbeginselen van het geld
wezen te leren.

Zijn vader hertelde hem nog allerlei, terwijl ze
door de stad wandelden. Harry verwachtte dat het
doel van hun tocht een groot huis aan een van de
brede boulevards zou zijn, of één van die paleisachti
ge gebouwen aan de rand van het mooie park. Zo
moest het gebouw eruit zien van waaruit de verbin
dingen liepen met Londen, Parijs, New York, Shang
hai, Lissabon en Rome, de grote wereldsteden, de
centra van wereldmacht...

Zijn vader sloeg echter de hoek van een straat om
en een nauw, bedompt straatje met oude huizen lag
voor hen. De huizen schenen voorover te vallen van
ouderdom. Drukdoende mannen liepen haastig langs
hen heen. Hier en daar stonden ze in groepjes bijeen
en gesticuleerden met heftige gebaren. Uit de ven
sters hingen vrouwen en meisjes, die met elkaar con
verseerden.

Harry keek zijn vader verschrikt aan.

Hij begreep er niets van. Zijn vader liep snel ver
der en groette hier en daar bekenden. Even later
merkte hij op: „Hier horen we thuis, Harry! Kijk,
de Synagoge is daar ook, als een soort kenteken.
Maar je weet, ik ben een vrijdenker!" Zijn vader bab
belde opgewekt door. Hij merkte niets van de ont
steltenis van zijn zoon. Deze besefte, dat de nauwe
straten, waardoor ze voortwandelden, eens tot het
Ghetto behoorden. Afgezonderd van de vrije stad
Frankfort, samengeperst in deze overbevolkte stra
ten leefden hier de Joden. Nergens was een park,
nergens zon, lucht en wind, er was niets dan benauw
de bedomptheid. En deze gemeenschap werd niet al
leen door een poort, welke 's avonds gesloten werd,
afgezonderd van de wereld, doch door allerlei voor
schriften: niemand van de mensen, die hier leefden,
mocht bijvoorbeeld na acht uur 's avonds nog in de
straten van Frankfort gezien worden. Men riskeerde
hiermee gevangenisstraf. En ook nu, nadat de Franse
Keizer de stad had veroverd en de Joden gelijke bur
gerrechten had gegeven, hing hier nog de bedomptheid
van vroeger jaren, als een brandlucht, die men ook
niet snel verdrijven kan.

(Wordt vervolgd)

C

Toen ook al. Dezer dagen was het 175
jaar geleden dat voor het eerst een lucht
ballon werd opgelaten. Dat gebeurde in
Avignon in Frankrijk. Er gingen geen men
sen, maar dieren mee naar boven, name
lijk een haan, een eend en een schaap. De
Haagse ballonclub heeft deze eerste bal
lonvaart herdacht tijdens een bijeenkomst
in de Rolzaal.

Gezantschap te Laos. De regeringen
van het Konnkrijk der Nederlanden en van
het Koninkrijk Laos hebben in gemeen
schappelijk overleg besloten tot het aan
knopen van diplomatieke betrekkingen, al
dus deelt het ministerie van Buitenlandse
Zaken mede. Binnenkort is de benoeming
te verwachten van dr. J. H. Zeeman, Ne
derlands ambassadeur te Bangkok, tot Ne
derlands gezant bij het Laotiaanse hof.

Winkeldievegge. „Bent u van plan
geweest een eigen zaak te beginnen. De
hoeveelheden goederen, die de politie bij
u thuis in beslag heeft genomen zijn ge
woon onvoorstelbaar", zei de Haagse poli
tierechter tegen een 50-jarige huisvrouw
uit Gouda, die terechtstond omdat zij her
haaldelijk diefstallen op grote schaal had
gepleegd in warenhuizen in Den Haag. De
politierechter veroordeelde haar tot een
voorwaardelijke gevangenisstraf van zes
weken en van een boete van honderd gul
den.

Twee gevallen van lepra. De opgave
in de staatscourant van het aantal aangege
ven gevallen van besmettelijke ziekten
over de week van 3 tot en met 9 november
bevat onder meer twee gevallen van lepra,
voorgekomen in de provincie Overijsel.
Volgens de geneeskundige hoofdinspectie
in Den Haag betreft het twee mensen, die
onlangs uit Indonesië in Nederland zijn
aangekomen.

Verduistering. De politie te Apel
doorn heeft een 39-jarige boekhouder aan.
gehouden, die ervan verdacht wordt gelden
te hebben verduisterd te nadele van zijn
werkgever. Een accountantsonderzoek heeft
uitgewezen, dat de man in een tijdsver
loop van vier jaar ongeveer f30.000 zou
hebben verduisterd.

Herdenking. In Sappemeer is her
dacht dat honderd jaar geleden de Neder
landse aardappelkweker Geert Veenhui-
zen werd geboren. Hij was de eerste cul
tuurchef van het centraal veenkoloniaal
proefveld te Sappemeer. In 1903 was meer
dan de helft van de in de veenkoloniën
verbouwde aardappelen afkomstig van de
kweekstammen van Veenhuizen. In 1910
waren alle in de veenkoloniën verbouwde
rassen kweekprodukten van deze aardap
pelkweker, die meer dan tachtig aardap
pelrassen heeft gekweekt.

DINSDAG 19 NOVEMBER
Minerva Theater: Toneelgezelschap Jo-
han Kaart met „Potasch en Perlemoer in
textiel", 20.15 uur.

FILMS

Cinema Palace: „Kleren maken de man",
a.l., 19 en 21.15 uur. Frans Halstheater:
„Handelaren in meisjes", 18 j„ 19 en 21.15
uur. Lidotheater: „Eiland in de zon", 14 j.,
18.45 en 21.15 uur. Luxortheater: „My gun
is quick", 18 j., 19 en 21.15 uur. Minerva-
theater: zie boven. Rembrandttheater:
„Monpti", 18 j., 19 en 21.15 uur. Roxy-
theater: „Fortuinjagers in de gele bergen",
14 j., 19 en 21.15 uur. Studiotheater: „De
droom van een bakvis", a.l., 19 en 21.15 u.

DIVERSEN
Brinkmann: Studievereniging „Voor
Psychical Research", dr. W. Schuurmans
Stekhoven over: „Parapsychologie en para
geneeskunst", 20 uur.

WOENSDAG 20 NOVEMBER
Stadsschouwburg: Charlotte Kohier in
„Yvette" van Guy de Maupassant, 20 uur.
Concertgebouw: Concert door het Haar
lems Operakoor o.l.v. Bep Ogterop, 20 uur.
Frans Halsmuseum: Concert te geven door
„Die Haerlemsche Musyckcamer", dirigent
André Kaart, 20.15 uur.

TENTOONSTELLINGEN
Huis van Looy: Reprodukties naar wer
ken van klassieke moderne meesters, 10—
12.30 uur en van 13.3017 uur. Galerie
Espace: Schilderijen en gouaches van Jules
Chapon, 1117 uur.

FILMS

Cinema Palace: „Kleren maken de man",
a.l., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans Hals
theater: „Handelaren in meisjes", 18 jaar,
14.30, 19 en 21.15 uur. Lidotheater: „Eiland
in de zon", 14 j., 13.45, 16.15, 18.45 en 21.15
uur. Luxortheater: „My gun is quick", 18
jaar, 14, 19 en 21.15 uur. Minervatheater:
Pablito Calvo in: „Marcellino, brood en
wijn", a.l., 20.15 uur. Rembrandttheater:
„Monpti", 18 j., 14, 16.45, 19 en 21.15 uur.
Roxytheater: „Fortuinjagers in de gele
bergen", 14 j., 14.30, 19 en 21.15 uur. Studio
theater: „De droom van een bakvis", a.l.,
14, 16.15, 19 en 21.15 uur.

DIVERSEN
De Leeuwerik, Kruisstraat 30. Het Haar
lems toneelgezelschap „De cirkel" houdt
eerste bijeenkomst, 20 uur. Begijnhofkapel:
Lezing namens de Adventkerk te Haar
lem, onderwerp: „God.... en het midden-
Oosten", 20 uur.