Onder craquelé van verdeeldheid groeit Arabisch nationalisme GENIET PANTER ROBIJN Russin weigerde te scheiden van haar Britse echtgenoot als tienduizenden verwende sigarenrokers nu ook voor slechts 22 ct. van een „dure" sigaar „Kwade jonge mannen" zoeken in hun wrok naar buiten een bezielend element voor de vernieuwingsdrang 19 „Al umma al Arabia wordt uit vernedering geboren Franse politie zette Gary Davis weer het land uit Relletjes in Zuid-Tirol Machinefabriek ontslaat dertig man Westelijke pogingen om een Sovjetveto te voorkomen Kasjmir-resolutie wordt nog meer gematigd Britse expeditie nadert de zuidpool met slakkegang* Nachtspiegelpoets leidde tot doodslagpoging Nergens hebben de negers het zo goed als in V.S. Nu gedoemd als een paria te leven Drijvers werden prooien Lugubere jachtpartij van SS-jodenmoordenaars DAG 29 NOVEMBER 1957 noodzakelijk en onafwendbaar zal blijken om tot betere verdeling der natuurlijke rijkdommen (olie) te komen, die de eco nomische ondergrond voor gezonder po litieker ontwikkeling moet vormen. Het Westen kan proberen die ontwikkeling te vertragen, het kan daarentegen ook be seffen, dat de tijd voorbij is, waarin het de politiek van het Nabije Oosten kon dic teren, dat het in de huidige periode slechts zijn gerechtvaardigde belangen kan po gen te beschermen. Nu de Russische en tree in het Nabije Oosten is gemaakt, moet men zich afvragen, of die belangen niet het beste kunnen worden beschermd door met geduldig pogen en redelijke bijstand het Arabisch nationalisme tot welwillen de neutraliteit te brengen. PARIJS (UP) Gary Davis, de man, die zichzelf tot wereldburger nummer één uitriep, is voorgoed uit Frankrijk uitgewe zen. De nu al 36-jarige in de Verenigde Staten geboren oud-oorlogsvlieger Gary Davis moet vóór de tweede december Frankrijk verlaten en hem staat een ge vangenisstraf van zes maanden tot drie jaren te wachten, mocht hij hierheen ooit nog terugkeren. Davis weigerde te zeggen naar welk land hij nu weer zal gaan. Het afgelopen weekeinde is Gary voor de hoofdzetel van de NAVO in het Paleis van Chaillot gearresteerd, toen hij daar stembiljetten uitdeelde voor een wereld referendum. De eerste vraag bij dat referendum was: „Moet het volk van de wereld op directe wijze bij referendum geraad pleegd worden over belangrijke wereld kwesties?" Davis zegt op die vraag: „ja". Hij kreeg voor dit feit een voorwaarde lijke gevangenisstraf. Davis is op het ogenblik bezig met het schrijven van een boek over zijn ervaringen sedert hij negen jaren geleden in Parijs afstand deed van zijn Amerikaanse paspoort om de „eerste wereldburger" te worden. Bij die gele genheid werd hij door een juichende me nigte omgeven. (Van onze reisredacteur) Het was in Cairo, een jaar geleden. De Suez-campagne was net voorbij, de schoenen van de Egyptische officieren glommen weer in de zon, een groepje correspondenten stond in de bar van het Carlton Hotel te luisteren naar een Egyptenaar, die hun de grondbeginselen van het Arabisch nationalisme wilde uiteenzetten. Hij was een gezette man die een gele das om de hals en een whiskey-soda in de rechterhand droeg, een wat verlepte „playboy". Maar zijn trouwe spaniel-ogen glinsterden, want hij verkeerde in een staat van grote patriottische opwinding. „Eén wens heb ik nog maar", fluisterde hij hees, „ik wil in een donkere nacht over de Israëlische grens sluipen en in het duister wachten tot een jood langs komt. Dan zal ik opspringen en hem grijpen en dan.... dan zal ik hem opeten. Opeten, versta je me! Hij keek stralend in het rond, want in het Arabisch is het woord al haast de daad. Toen zei iemand: „Wat let je? Meld je bij de zelfmoordcommando's". En daarop zakte onze patriot terug op zijn barkruk, hief mismoedig de handen en zei: „Ik heb een zwak hart." Hoe kan men het Arabisch nationalisme :rieus nemen, wanneer het zo op de ':chspieren werkt, wanneer pers en radio ■der uur plannen en dromen uitspuwen, die krakend ineenstorten zo gauw zij aan ,1c werkelijkheid worden getoetst? Wie ntkomt dan aan de verleiding het he bbelijk te maken en de Arabieren tegen 'kaar uit te spelen? Welnu, voor het toe wen aan die verleiding, hetgeen het 'Vesten zo vaak heeft gedaan, wordt van daag de rekening gepresenteerd in de on oplosbaar lijkende moeilijkheden, waar voor het zich thans in het Nabije Oosten geplaatst ziet. Want het is niet tijdig tot het besef gekomen, dat de politieke, reli gieuze, dynastieke en economische tegen stellingen in de Arabische wereld slechts een craquelé aan de oppervlakte vormen, dat daaronder in het reusachtig gebied tussen Bagdad en Casablanca een, zij het vaak nog onuitgesproken gevoel van saamhorigheid groeit, dat voornamelijk uit vernedering is geboren en dat maar liever niet verder -vernederd zou moeten worden. Voor 65 miljoen Arabieren in het Nabije Oosten en Noord-Afrika beginnen de woor den „Al umma al Arabia", de Arabische natie, gestalte aan te nemen. De moeder van dat begrip is het heimwee naar het glorieus Arabisch verleden der grote ka liefen, de vader is de verbittering om eeuwen van Turkse, Britse of Franse on derdrukking, de woede over het breken der Britse beloften uit de eerste wereld oorlog, dat leidde tot de kunstmatige ver deling van „groter Syrië" en erger nog: tot de vestiging van de joodse staat Is rael in het Arabische hartland. Dit gevoel van gezamenlijk vernederd en bedrogen te zijn, overbrugt met verrassend gemak alle raciale verschillen binnen de Arabi sche wereld, het wordt geschraagd hoe wel vel minder dan men algemeen aan neemt —door de gezamenlijk beleden Islam, het spreekt evenzeer tot de Egyp tische „fellah" als tot de Algerijnse rebel ADVERTENTIE en de christelijke intellectueel in Syrië of Jordanië. Ware het nu, dat dit hevig nationalisme zich uitsluitend grondde op de bittere her innering aan vreemde onderdrukking, dan zou men hoewel Israel er een blijvend souvenir aan zou zijn misschien nog een geleidelijk afsterven ervan kunnen ver wachten. Maar aan die verbittering naar buiten paart zich een even sterke, naar binnen gekeerde. De Arabische landen zijn ver ten achter gebleven. De met anachro nistische tradities overbelaste islam heeft het door de koloniale overheersing toch al geremde natuurlijk ontwikkelingspro ces zwaar gestagneerd, de gevestigde be langen van min of meer absolute monarchieën en feodale landeigenaren drukten als lood op de analfabete, in on voorstelbare armoe levende, massa's. Fundamentele scheidslijn Het is op dit stuk dat de fundamentele scheidslijn tussen de Arabische leiders zich voordoet. Aan de ene kant staan de gevestigde belangen, de monarchen en grootgrondbezitters, Arabische nationa listen op hun manier, mogelijk omdat zij er in geloven, maar zeker ook omdat zij gaarne zien dat het volk een andere kant uitkijk, terwijl zij hun zakken vullen. Voor een werkelijke Arabische integratie voe len zij niets, want dan zou het snel met hen zijn gedaan. Voor een verdeel- en heerspolitiek zijn zij. derhalve de aange wezen bondgenoten. Tegenover hen staan jde modernisten, „kwade jonge mannen", Egypte's Gamal Abdel Nasser, Syrië's Akran Hoerany, die aan hun nationalisme een furieuze maatschappelijke vernieuwingsdrang pa ren, waarvoor zij overigens nog steeds op zoek zijn naar een passende wereldbe schouwing. Zal dat de marxistische zijn' Het ziet nauwelijks naar uit. Noch de kleine boeren, noch de arbeiders zijn voor een klassenstrijd tegen de feodale belan gen ver genoeg. De Nassers, de Hoeranys en hun boze jonge effendi's komen uit de kleine bourgeoisie, zijn puriteinse officie ren of ontevreden intellectuelen, die be zems door Augiasstallen willen halen. Zij hebben hun licht-fascistische tendenzen van niemand vreemd. Maar een ding kan men hen niet verwijten: persoonlijke win zucht. Corruptieschandalen zijn in het nieuwe Egypte zo goed als niet voorgeko men. Nassers puritanisme heeft het vijf jaar ongeschonden uitgehouden, Hoerany heeft zijn landerijen onder zijn pachters verdeeld. Vervelend, maar... a,5KCOOO!XCCXXXCCODCCOCCO<XCCOCCOODOOOCOSOOOOOCC>3000 Deze opname werd gemaakt in Bolzano, I de hoofdstad van Alto Adige (Italiaans g Zuid-Tirol), tijdens het optreden van g de Italiaanse politie met gummistokken 8 tegen een demonstratie van de Ita- liaanse neo-fascistische partij (M.S.I.) g voor het hoofdkwartier van de Zuid- R tiroolse Volkspartij (S.V.P.), die vorige g wee/c een massale betoging heeft ge- 8 houden ter ondersteuning van de eis 8 'ot onafhankelijkheid van de Zuidtiro- 8 'ers. De menigte, die de neo-fascisten op B de been hadden gebracht probeerde in 8 k breken in de kantoren van de Duits- 8 'uiige krant „Dolomiten", het orgaan g der Zuidtirolers. Onbekenden hebben 8 vorige week de graftombe van de R Italiaanse senator Ettore Tolomei te g Montagne Di Egna, bij Bolzano, opge- 8 olazen. Tolomei, die in 1952 overleed, g Publiceerde enige werken waarin wordt g betoogd dat Alto Adige niet aan Oos- 8 'enryk maar aan Italië behoort. Ge- 8 durende de oorlog werd zijn bibliotheek R j door de nazi's in beslag genomen. g ■'■'■''^Kcccocooocooooooooooocoooocoooocoooocooooccooooo©^ Nu weet ik wel, dat u Gamal Abdel Nas ser vermoedelijk een bijzonder vervelende man vindt. Hij chanteert- het Westen, koopt Russische wapens, nationaliseert het Suezkanaal, bedreigt Israel, probeert bevriende Arabische monarchieën van de troon te stoten, stuurt geweren naar Al gerije en is echt een demagogische dicta tor, helemaal geen democaat. Akkoord. Maar het is nuttig hierbij te bedenken, dat de man aan het hoofd staat van een land waar driekwart van de bevolking an alfabeet is en een groot deel aan inge wandsziekten lijdt, waar het jaarinkomen van de meerderheid onder de zestig gul den ligt, waar in de woestijn geen land meer te winnen is om de bevolking, die met 375.000 zielen per jaar toeneemt, te voeden, waar zelfs de hooggeroemde Aswan-dam, wanneer hij al ooit wordt ge bouwd, slechts de daling in de levensstan daard zal kunnen vertragen! Had Nasser zich dan niet beter kunnen bezighouden met het op gang brengen van zijn gestagneerde land, instede zich in de wereldpolitiek te mengen en het Westen voor de voeten te lopen? Hij heeft het, men moet hem dit nageven, aanvankelijk geprobeerd. Maar het Westen heeft aan zijn aanbiedingen voor noodzakelijke eco nomische steun, politieke verplichtingen gekoppeld, die in het klimaat van het Arabisch nationalisme onaanvaardbaar waren. Zijn interne vernieuwingsprogram slaagde er niet in Egypte's eigen traag heid te overwinnen, stuitte zelfs op con servatieve weerstanden. Een bezielend element was nodig: het Arabisch nationa lisme lag voor de hand. U blijft Gamal Abdel Nasser desondanks een vervelende man vinden? Dat neemt niet weg, dat het nieuwe Arabisch natio nalisme, waarvan hij de onomstreden voorman is, op weg is, of wij het leuk vinden of niet. Het neemt evenmin weg, dat Arabische integratie, in de vorm van regionale unies of federaties tenslotte De directie van de machinefabriek-en metaalgieterij Bosch n.v. te Nijverdal heeft wegens een interne reorganisatie be sloten ongeveer dertig man ontslag aan te zeggen. Het betreft hier zowel leden van het technisch als van het administratief personeel. gens Russische begrippen welgesteld om dat ze o.a. een cape van sabelbont, een bontjas en waardevolle juwelen van haar moeder had geërfd. Zij leefde gelukkig met haar Engelse echtgenoot gedurende het jaar voordat hij Rusland moest ver laten. Toen hij naar Engeland terugkeer de verzocht hij haar, trouw te blijven wat er ook met haar gebeuren mocht. Zij be loofde dat. Via de diplomatieke Britse post stuurde zij hem later al haar kost baarheden toe. Acht jaar lang bleef zij in een gevangenis, 300 kilometer buiten Moskou. Haar werd de vrijheid beloofd als ze zou toestemmen in een echtschei ding. Zij weigerde hardnekkig op deze vorm van omkoperij in te gaan. Twee jaar geleden, toen zij vrij gelaten werd, tracht te zij inlichtingen te krijgen over haar echtgenoot. Natasja leeft thans in arme lijke omstandigheden. Door het geven van Russische lessen aan Engelsen en Ame rikanen, die haar soms kleren geven, houdt zij zich staande. Normaal werk wordt haar geweigerd omdat de autori teiten zeggen, dat haar Britse echtgenoot haar moet onderhouden. De enige arbeid die haar wordt aangeboden, was stenen sjouwen op een bouwwerk. Aangezien zij officieel geen werk heeft, kan zij ook geen kamer te huur krijgen. Tegen een zwarte prijs heeft ze nu ergens bij een Russische familie een hokje gehuurd, dat door platen board afgescheiden is van een kamer. Als ze naar een andere woning zoekt, moet ze opgeven dat ze acht jaar gevangenisstraf heeft ondergaan. Ieder een is dan huiverig haar onderdak te ver schaffen. Het enige dat zij wil is een Rus sische uitreis-visum als Brits onderdane. Ze kan in Engeland in haar eigen onder houd voorzien en zal niet op financiële steun zijn aangewezen. Zo eindigde Rhona Churchill's schokken de verhaal, dat een wrange aanklacht vormt tegen het Sovjet-regiem. LONDEN (UP). - De hoofdgroep van de Britse trans-arctische expeditie heeft de twee eerste dagen van haar tocht van 3.200 kilometer over het Zuidpoolcontinent 32 kilometer afgelegd. Volgens een telegram, dat gisteren op het hoofdkwartier van de expeditie in Londen werd ontvangen, on dervond de hoofdgroep die onder bevel staat van dr. Vivian Fuchs, enige moeilijk heden bij het oversteken van spleten in de ijsvelden, maar dat haar vooruitgang bevredigend was. Fuchs en zijn groep ho pen na Kerstmis contact te maken met een Nieuwzeelandse expeditie, die geleid wordt door de overwinnaar van de Mount Eve rest, Sir Edmund Hillary, in de buurt van de zuidpool. ADVERTENTIE Ook Uw sigarenwinkelier heeft Panter Robijn in voorraad Het Arabisch nationalisme.furieuze strijdlust of verbijsterde ontgoocheling Tegen de 59-jarige A. M. uit Groningen heeft de officier van Justitie bij de recht bank te Groningen een jaar en zes maan den gevangenisstraf met aftrek geëist we gens poging tot doodslag. Verdachte had een medebewoner van een logement in de Raamstraat te Groningen, een zekere Van der W. met een hamer enkele tikken op het hoofd gegeven, terwijl het slacht offer in bed lag. De verdachte wilde name lijk wraak nemen voor een poets, die Van der W. hem had gebakken. Van der W. had, toen M. nogal laat en rumoerig thuis was gekomen, een nachtspiegel leeg ge gooid boven zijn hoofd. De raadsvrouwe, mevrouw mr. Smilde Nienhuis vond, dat hier enkel sprake kon zijn van poging tot mishandeling en vroeg een lichtere straf. Uitspraak wordt over veertien dagen gedaan. NEW YORK (Reuter). - De Verenigde Staten en Groot-Brittannië zijn het er in de Veiligheidsraad over eens geworden dat de speciale vertegenwoordiger van de UNO, die naar India en Pakistan zal wor den gestuurd, eerder moet trachten tot een vreedzame regeling te komen van het ge schil tussen India en Pakistan over Kasjmir dan te proberen, dat er een demilitarisatie van Kasjmir tot stand komt. De Sovjet- Unie heeft met een veto gedreigd als de ontwerpresolutie, waarin verzocht wordt dr. Frank Graham namens de UNO naar India en Pakistan te zenden om te onder handelen over de demilitarisatie van Kasj mir, wordt ingediend. De Zweed Gunnar Jarring, die dit jaar in India en Pakistan een onderzoek heeft ingesteld, heeft amendementen op de ont werpresolutie ingediend, waarin niet ge sproken wordt van „demilitarisatie". De Pakistaanse minister van Buitenlandse Zaken. Firoz Khan Noon, en de minister van Defensie van India, Krisjna Menon, verklaarden beiden in de Veiligheidsraad dat zij meer tijd willen hebben om de Zweedse amendementen te bestuderen. De bijeenkomst van de Veiligheidsraad werd daarna verdaagd tot maandag. Nehroe gegriefd NIEUW DELHI (Reuter). - Premier Nehroe heeft donderdag in de Indische volksvertegenwoordiging verklaard dat hij zich „gegriefd'' gevoelt door het standpunt van de Britse vertegenwoordiger in de Veiligheidsraad. Hij zei dit naar aanleiding van de eis, door enkele volksvertegen woordigers gesteld, dat India, vanwege de Britse houding inzake de geschillen van India met Pakistan en Portugal om het bezit van respectievelijk Kasjmir en Goa, zijn betrekkingen met Groot-Brittannië zou moeten verbreken. In antwoord op de eis zei Nehroe: „Het feit, dat India deel uitmaakt van het Britse gemenebest, be ïnvloedt zijn politiek niet. De hedendaagse wereld heeft meer en niet minder behoefte aan banden, zoals die tussen India en Groot-Brittannië". Louis Armstrong: RIO DE JANEIRO (U.P.). Louis Armstrong, de beroemde jazztropettist, heeft in Rio de Janeiro zijn mening over het rassenvraagstuk gegeven in zijn kleedkamer, even voordat hij „opging". „Ik ben overal in de wereld geweest", al dus Armstrong, en ik heb geen enkele plaats gezien waar de neger het zo goed heeft als in de V. S. en dat geldt óók voor het zuiden". Dat is een mening, die Armstrong niet vandaag of gisteren gevormd heeft. Zijn eerste internationale tournee maakte hij in 1932 en sindsdien heeft hij alle zes conti nenten bezocht. „Ik ben in negerclubs in de Zuidelijke V. S. geweest waar alle leden millionairs zijn. Nergens anders ter wereld heb ik een club van negermillionairs gezien. Buiten de V. S. vind je de negers in de goot". In Europa, Afrika en Zuid-Amerika pre dikt men wel gelijkheid en verbroedering der rassen, maar de praktijk is er anders. „In Amerika hebben we negers in allerlei hoge functies, maar in andere landen krij gen ze alleen het vuile werk te doen. Ik heb in de V. S. gespeeld in zalen, die hele maal uitverkocht waren aan negers. Hier (Zuid-Amerika) is een neger blij, als hij een van de goedkoopste plaatsen kan beta len". „Hoe kun je verwachten, dat de rassen verbroederen als alle blanken rijk zijn en alle negers arm. De rijke en de arme ont moeten elkaar eenvoudig niet". C. Oost overleden. De voorzitter van de Centrale van Rijkspersoneel, de heer C. Oost, is te zijnen huize in Den Haag in de leeftijd van 44 jaar overleden. De heer Oost was hoofdambtenaar op het ministe rie van Marine. (Van onze correspondent in Londen) De kwestie van de tijdens en kort na de oorlog in de Sovjet Unie door Britse onderdanen met Russische vrouwen aan gegane huwelijken is reeds jarenlang on oplosbaar en wordt in feite als afgedaan beschouwd. De meeste betrokkenen heb ben de hoop dat zij nog ooit herenigd kun nen worden opgegeven. Een aantal hun ner is in de Sovjet-Unie of in Engeland opnieuw in het huwelijk getreden. Kroes.jtsjev heeft zich in deze even onver murwbaar getoond als destijds Stalin. Huwelijken met personen uit de westelij ke wereld blijven als regel verboden. Maar er is een Russische vrouw, die on danks de als gevolg van de gedwongen scheiding ontstane ellende blijft geloven in de mogelijkheid van hereniging. Zij is Natasja Whitehead, de echtgenote van de heer Clifford Whitehead, vroeger code ambtenaar aan de Britse ambassade in Moskou, met wie zij in 1945 getrouwd is. Zij heeft haar treurige levensgeschiede nis sinds het vertrek van haar man thans verteld aan Rhona Churchill, redactrice van het Londense dagblad „Daily mail", die juist van een vierweeks verblijf in de Sovjet-Unie naar Londen is teruggekeerd en die deze tragedie uitvoerig beschrijft. Natasja was niet bevreesd, de bijzonder heden over haar leven te vertellen omdat haar lot niet erger kan worden dan het tot nu toe reeds geweest is, zei ze. Zij is thans 37 jaar en gedoemd als een door iedereen angstvallig ontziene lepralijdster te bestaan, ten eerste wegens haar Engel se achternaam en ten tweede door het feit dat zij door haar weigering om haar man op te geven, in 1948 werd ge arresteerd en tot acht jaar dwangarbeid veroordeeld. Clifford Whitehead is opnieuw getrouwd en heeft twee kinderen. Hij staat daar door thans volkomen machteloos. Volgens hem zou iedereen in zijn omstandigheden gehandeld hebben zoals hij deed. Natasja was bovendien van de nieuwe situatie op de hoogte. Whitehead heeft alles gedaan om haar uit Rusland te krijgen, maar het was tevergeefs. Natasja zeide tot Rho na Churchill dat zij haar laatste hoop was. Indien haar pogingen zouden falen, zei Natasja, dan zou zij een einde maken aan haar leven. Rhona Churchill gelooft inder daad dat zij dit zal doen. Toen de intel ligente en zeer ontwikkelde Natasja op 25 jarige leeftijd met Clifford Whitehead trouwde, was zij een buitengewoon knap pe verschijning. Zij is de dochter van een hoogleraar 'n de anthropologic. Haar moe der was een van de meest vooraanstaan de vrouwelijke chirurgen. Natasja was vol- alle met kenmerken van een ktvaliteits - sigaar! licht van smaak en kleur. heerlijk aroma, krijtwitte brand, afgesneden punt I Iedere sigaar apart verpakt in cellofaan. de doos en kistverpakklng exclusief en zeer gedistingeerd. HAGEN (UP) In het proces tegen Paul Thomanek, een ss-officier, wie moord op meer dan 100 in een concentratiekamp gevangen joden ten laste is gelegd, heb ben vandaag twee exgevangenen getuigd. Zij verklaarden dat Thomanek tijdens een jachtpartij een jood in koelen bloede had neergeschoten, omdat er geen wild was. De beide getuigen, een chirurg en een zakenman, waren uit Israel, hun nieuwe vaderland naar Hagen gekomen om te gen Thomanek te getuigen. Zij verklaar den dat tijdens een jachtpartij, gearran geerd ter ere van Fritz Redel, een ss-lui- tenant, die chef van de gestapo in Tarno- pol was, joden uit de drie kampen, die Thomanek commandeerde, als drijvers werden gebruikt. Toen na verloop van tijd bleek dat er geen wild was, werd de jacht op de joden geopend. De chirurg (dr. Samuel Reichenbach, oud 49 jaar) verklaarde dat er geen spra ke was van een ongeluk, toen Thomanek een jood neerschoot. Er werden tijdens die jachtpartij verschillendene joden neer geschoten. Thomanek ontkende. Op de dag van de jacht was hij weggeweest. Hij had, toen hij 's avonds in het kamp terugkeerde, Re- del gevraagd of hij iets geschoten had. „Alleen 'n jood", zou Redel toen geant woord hebben. Gisteren hadden drie andere getuigen, voor het proces overgekomen uit de Ver- enige Staten, verklaard dat Thomanek al tijd had staan toekijken wanneer gevan genen doodgeschoten of opgehangen wer den.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 23