Indonesië wijst Nederlanders uit yli ii is ter Maengkom: eerst werklozen OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Sjafruddin waarschuwt voor „chaotische gevolgen" &ee MORRIS before[/oc/6ui// Treinongeluk bij Londen kost 61 mensen het leven Voor de Stille Armen Onder de chaos Consulaten gesloten Opvangcentra gereed Iets kouder Gift van Prinses Wilhelmina Gaillard won vertrouwen Lading geweigerd „Genaaste bedrijven" toch onder regeringscontrole DE BEVOLKING VAN INDONESIË Het woord is aan Stoomtrein ramde wachtende elektrische trein en trof spoorwegviaduct in dichte mist Min. Mansholt en mr. Sassen in Europese commissies? Vier doden in het verkeer V erkeer songelukken 1 DIT JAAR: 1088 DODEN Lanceren van Amerikaanse aard-satelliet uitgesteld Jordanië laat Israëlisch convooi door 72e JAARGANG No 127 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks DONDERDAG 5 DECEMBER 1957 Haarlems Dagblad 302e JAARGANG No 280 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman DJAKARTA (ANP). De minister van Justitie, Gustaaf Adolf Maengkom, heeft donderdag alle werk loze Nederlanders gelast Indonesië te verlaten. Deze order treedt met ingang van vandaag, 5 december, in werking. In kringen van de immigratiedienst werd ge zegd, dat dit bevel van de minister ook van toepassing zal worden verklaard op Nederlanders, die door Indone siërs kunnen worden vervangen. Tot de Nederlanders, die Indonesië onmiddellijk nv- verlaten, zou ook be horen het personeel van de K.L.M., voorzover het niet in dienst is bij de G.I.A., de Indonesische luchtvaart maatschappij Garuda Indonesian Airways, die eigendom is van de Indonesische regering. Maengkom deelde aan de pers in Djakarta mede, dat ongeveer 50.000 Neder landers, die in Indonesië wonen, moeten worden gerepa- triëerd of uitgewezen. Hij noemde het besluit tot uitzet ting van de werkloze Nederlanders in overeenstemming met de „strijd voor de bevrijding van West-Irian". Het hoofdkantoor van dc immigratie dienst maakte bekend, dat het eerst de Ne derlanders, die financiële steun ontvangen van de Nederlandse regering, zullen wor den gerepatriëerd. Hun aantal wordt vol gens Nederlandse kringen geschat op 9000. In de tweede plaats zou de Nederlandse middenstand volgen, en in de derde fase „andere groepen van de Nederlandse ge meenschap". Maengkom zeide, dat Nederlandse des kundigen van het besluit tot uitwijzing zullen worden uitgezonderd. Volgens im migratie-ambtenaren kunnen aan Neder landers nog steeds wederinreis-visa wor den verstrekt, by voorbeeld aan hen, die hun zaken aan Indonesiërs willen over dragen. MELBOURNE (Reuter) Volgens de correspondent te Canberravan de Mel bourne Herald heeft de Australische mi nister van Immigratie Athol Townley; vandaag verklaard, dat, indien de Neder landse autoriteiten Australië zouden be naderen om een toevluchtsoord te ver schaffen aan Nederlanders wier leven of welzijn bedreigd worden, ieder geval onge twijfeld met de meeste sympathie behan deld zou worden. De correspondent zei, dat de regering diep bezorgd is over de nieuwe wending, die de campagne tegen de Nederlanders in Indonesië genomen heeft. WASHINGTON (Reuter) De Neder landse ambassadeur in de V.S., dr J. H. van Roijen, heeft dinsdag een ontmoeting gehad met de onderminister van Buiten landse Zaken, Christian Kertez. Diplomatieke waarnemers nemen aan dat het bezoek de Indonesische actie tegen de Nederlandse belangen betreft. De Indonesische regering heeft vandaag bekendgemaakt, dat zij de sluiting van alle Nederlandse consulaten in Indonesië heeft gelast. In de nota wordt de Nederlandse diplo matieke vertegenwoordiging voorts ver zocht om onmiddellijk alle activiteit op cultureel gebied, perszaken en in de mili taire sector te staken. Deze stap betekent nog niet, dat de di plomatieke betrekkingen tussen Indonesië en Nederland zijn verbroken. Nederlandse consulaten zijn gevestigd in Bandung, Semarang en Surabaia op Java in Makassar op Celebes en in Palembang en Medan op Sumatra. In de diplomatieke lijst worden drie ambtenaren genoemd als pers- en cultu rele ambtenaren Er is één marine-attaché. Hun namen zijn R. Pekelharing, J. E. Schaap, A. W. van Blommensteijn en kapi tein-luitenant ter zee J. L. Dencher. De consulaire afdeling van de Nederlandse missie in Djakarta zal niet gesloten worden. DJAKARTA (ANP) In een toespraak voor een besloten vergadering van de na tionale opbouwconferentie in Djakarta, welke mede werd bijgewoond door presi dent Sukarno en de oud-vice-president ïfatta, heeft Sjafruddin Prawiranegara, de gouverneur van de Bank Indonesia be toogd, „dat wfj de laatste tijd bij de po gingen tot het terugkrijgen van West-Irian dingen hebben gedaan, die een flagrante schending van de bepalingen van onze grondwet zijn". Als voorbeeld van schending van de grondwet noemde Sjafruddin het eigen machtig overnemen van buitenlandse be drijven in Djakarta. „Nog erger is opgetreden in Surabaia, waar de plaatselijke Nederlandse gemeen schap een soort van concentratiekampbe- staan lijdt en waar tien tabaksschuren in brand zijn gestoken." Sjafruddin zeide, dat de chaotische ge volgen van dit optreden reeds merkbaar zijn: Er was een „run" op de Nederlandse banken. Er was een volkomen chaos in de geld circulatie. De im- en export werden stilgelegd. De prijzen van rijst vlogen omhoog (in Djakarta stegen de prijzen van rijst, dat het voornaamste voedingsbestanddeel van de Indonesische bevolking uitmaakt, in veertien dagen tot 10 a 12 rupiah per kilo gram). Sjafruddin, die een vooraanstaande fi guur is uit de islamietische „Masjumi", deed aan het slot van zijn betoog een be roep op Sukarno en Hatta om hun invloed uit te oefenen, om de bevolking te over reden „naar de wet terug te keren". In antwoord op deze rede, zeide premier Djuanda Kartawidjaja, „dat de regering in het geheel niet voornemens is om de voor zieningen van de grondwet te schenden". Hij zeide de chefs van staven van land-, zee- en luchtmacht te hebben geïnstrueerd om alle acties voor de bevrijding van West-Irian te kanaliseren via het centrale comité van actie. Hij voegde er aan toe, „dat tot dusver de regering deze gedrags lijn nog steeds volgt". De bedoelde instructie was eind novem ber gegeven. Van bevoegde zijde in Den Haag ver nemen wij dat het bestaande apparaat voor de repatriëring in staat zal zyn om de Nederlanders, die uit Indonesië zullen worden uitgewezen, op te vangen. De af deling bijzondere maatschappelijke zorg van het ministerie van Maatschappelijk Werk beschikt over voldoende opvang centra en contact-pensions om de gerepa- trieerden voorlopig onder te brengen. De meeste werkloze Nederlanders in Indonesië zijn reeds onder de hoede ge steld van het ministerie van Maatschap pelijk Werk. Het centrale bureau van het ministerie in Indonesië is gevestigd te Bandung en beschikt over rayonkantoren in Djakarta, Semarang en Surabaja. Van de 9000 Nederlanders, die het eerst uit Indonesië zullen vertrekken, zijn er 6000, die door de Nederlandse regering reeds financieel gesteund worden. De overige VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van donderdagavond tot vrijdagavond, opgemaakt om 11.15 uur: Overwegend droog weer met vooral aanvankelijk op vele plaatsen mist en weinig wind. Later zwakke tot matige wind uit zuidelijke richtingen. Over het algemeen iets lagere tempera- ij turen. i Volledige weerrapporten op pagina twee. *°°TOOOXOCCCCCOOOOOOCOCCOCCOCCOCCOCCCCCCCOCOCOOCX!a DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT PAGINA's Vakbondsleden, die zijn samenge stroomd om het gebouw van de K.P.M. in Djakarta te bezetten, luisteren naar de instructies van hun leiders. (Telefoto) De stichting „Hulp aan Landgenoten in Indonesië" te 's-Gravenhage heeft van Prinses Wilhelmina een belangrijke gift ontvangen ter ondersteuning van de werk zaamheden der Stichting. PARIJS (AFP en Reuter) De re- gering-Gaillard heeft vanmorgen in de Franse Nationale Vergadering een ver- trouwensstemming over haar soberheids- wet, die in nieuwe belastingen en bezuini gingen voorziet, gewonnen. (UP) Volgens een nog niet officiële telling stemden 222 afgevaardigden voor de regering en 185 tegen. Er waren 42 ont houdingen. 3000 landgenoten zijn voor het grootste deel gepensioneerden. Het was vandaag niet bijzonder druk in het telefonisch verkeer met Indonesië, zo deelde men ons bij de P.T.T. te Den Haag mede. Het inmiddels weer herstelde tele foonverkeer met Indonesië ondervond geen bijzondere moeilijkheden en het aantal aanvragen was niet groot. Iedereen, die zulks wenst, kan een aanvrage indienen en de gesprekken worden dan normaal behan deld. SINGAPORE (Reuter) De Koninklijke Pakctvaart Maatschappij in Singapore neemt niet langer lading aan voor Indo nesië. Hierdoor worden zendingen goede ren uit Engeland, Europa en de Verenigde Staten getroffen, die in dc pakhuizen in Singapore op transport naar Indonesië Machten. Tien schepen van de K.P.M., die de dienst op Indonesië onderhielden, liggen thans in Singapore. Een woordvoerder van de maatschappij deelde mede, dat deze schepen daar zullen blijven, totdat van het hoofdkantoor in Nederland orders zullen zijn ontvangen. Het Nederlandse vrachtschip „Van Eek", van 2.800 ton, dat via Indonesische havens een dienst van Sydney naar Singapore onderhoudt, is „in afwachting van instruc ties" de haven van Darwin binnengelopen. TOKIO (Reuter) Gewoonlijk welin gelichte Japanse regeringskringen hebben bevestigd, dat Indonesië aan Japan om levering heeft gevraagd van overtollige vracht- en tankschepen, die nodig zijn voor de voortzetting van Indonesië's buiten landse handel. Een woordvoerder zeide, dat op dit verzoek niet zal worden geant woord, alvorens de Japanse premier Nobu- suke Kishi, die op het ogenblik een bui tenlandse reis maakt, weer in Japan zal zijn teruggekeerd, op 8 december aan staande. Hij voegde er echter aan toe, dat Japan gedwongen zou "kunnen zijn het verzoek af te wijzen, daar het niet betrokken wenst te worden in de huidige politieke en economische strijd tussen Nederland en Indonesië over Westelijk Nieuw-Guinea. DJAKARTA (ANP) Het Indonesische kabinet heeft vandaag besloten, dat de Nederlandse bedrijven, die de laatste dagen door het Indonesische personeel m'erdcn „overgenomen", onder de leiding van de regering zullen komen. Deze bedrijven zullen worden beheerd door een „raad van bestuur". Zy zullen derhalve onder de supervisie van de rege ring komen te staan. (Voor vervolg zie pag. 2) ca 80mil|oen Indonesiërs Chinezen Chinezen, Neüer- thans Indo- 'anders tJpjS) ste&urper 6e verantwoording Mevr. E. C. K.-B. f 5,—; mr. B. F. E. 25,—; N. N. 10,—; J. G. v. d. D. 10,—; mevr. E. C. S.-v. d. W. 10,mevr. M. d. •T.-S. f 10,—; N. J. H. 10,—; G. v. W. f 10,—; J. A. H. 10,—; E. J. S. 10,—; mej. J. F. D. v. M. 10,—; W. v. R. 5,—; H. J. K. f 5,—; P. R. 5,—; M. L. T. 5,—; E. M. 5,—; E. L.-S. 2,50; A. G. M. d. B. 2,50; Greetje H. K. 10,—; mej. N. N. 1,mr. G. W. v. D. f 5,dames G. en A. 2,50; A. M. V. O. 5,—; A. Bf 1,50; A. K. S. 10,—; H. A. W. 2,—; M. R. t 10,—; J. B. 5,—; mevr. N. N. 10,—; N. N. f 10,— N. v. HIM 25,—; Dagtotaal 247,—. In het geheel is thans bij ons blad bin nengekomen een bedrag van 3877,95. Giften kunnen worden afgegeven aan onze kantoren Grote Houtstraat 93, Rijks straatweg 2, Haarlem en' Lange Nieuw- straat 427, IJmuiden of worden overge schreven op postgiro 273107 onder ver melding „Voor de Stille Armen". Hello Als de mensen wisten in hoe oneindige mate zij elkander nodig hebben, zou de weldadigheid hun minder moeilijk vallen. ADVERTENTIE BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162 NOORSE TRUIEN éOKKEN Van onze parlementaire redacteur) Nu binnenkort de regeringen van de zes staten, die aangesloten zijn bij de Euro pese Economische Gemeenschap en bij de Gemeenschap voor Atoomenergie, in on derlinge overeenstemming de leden te be noemen hebben van de commissies voor deze beide gemeenschappen, is te verwach ten dat de Nederlandse regering voor be noeming tot lid van de commissie der Eco nomische Gemeenschap minister Mansholt kandidaat zal stellen en voor benoeming tot lid van de commissie van de Gemeen schap voor de Atoomenergie het. Eerste Kamerlid mr. E. M. J. A. Sassen, oud-mi nister van Overzeese Rijksdelen. De commissie voor de Europese Gemeen schap zal negen leden tellen. Bepaald is dat er niet meer dan twee leden van de zelfde nationaliteit in deze commissie zit ting mogen hebben. Dit komt er dus op neer, dat op zijn minst personen van de nationaliteit van vijf landen deel zullen uitmaken van deze commissie. Het voor nemen bestaat er naar te streven, dat alle zes de aangesloten landen vertegenwoor digd zullen zijn. Vandaar dat dus de kan«s zeer groot is. dat in de commissie een Ne derlander een plaats zal krijgen. De commissie van de Gemeenschap voor Atoomenergie zal slechts vijf leden tellen, elk van verschillende nationaliteit: niet temin schijnt men de mogelijkheid, dat er een Nederlander deel van zal uitmaken, vrij groot te achten. De benoemipgen zul len in de tweede helft van december ge schieden. Dan zal tevens, wanneer de com missies dus eerst zijn samengesteld, maar waarschijnlijk bij dezelfde gelegenheid, tot de benoeming worden overgegaan van de voorzitter en de twee vice-voorzitters van de commissie van de Europese Economische Gemeenschap en van de voorzitter en één vice-voorzitter van de Commissie van de Gemeenschap voor Atoomenergie. Ook voor deze benoemingen geldt, dat zij moe ten geschieden in onderlinge overeenstem ming van de regeringen der zes lidstaten: de hierbedoelde functionarissen hebben zij te benoemen uit de leden van de desbe treffende commissies. De ministers van Buitenlandse Zaken der zes regeringen zullen voor deze benoe mingen op 19 december in Parijs bijeen komen. Zij hopen dan tevens de beslissing te nemen inzake de vraagstukken van de zetel(s) der verschillende gemeenschappen. (Van onze correspondent in Londen) Een zware winterse mist boven Enge land heeft gistermiddag ten zuidoosten van Londen op het spitsuur een spoor wegongeluk veroorzaakt, waarbij 61 passa giers om het leven kwamen. Volgens de laatste gegevens werden 114 personen zwaar gewond. Het aantal lichtgewonden is nog niet bekend. Op het kruispunt by Nunhead reed een stoomtrein met bestem ming Ramsgate in op een elektrische trein naar de forensenplaats Hayes in Kent. Het puin van een spoorwegviaduct, dat ineen stortte bedolf de laatste wagon van de stoomtrein. Een derde trein, op weg van Londen naar Dartford, ontspoorde. Het ongeluk gebeurde gisteravond om kwart over zes, toen de elektrische trein in Lewisham voor een onveilig sein stond te wachten. De stoomtrein, op weg naar de kust, sneed als een ploeg door de elek trische trein. De lokomotief en de kolen wagen vlogen de hoogte in en vernielden de spoorbrug over de hoofdlijn. In beide treinen bevonden zich in totaal tweedui zend passagiers, grotendeels forensen en vrouwen, die in Londen kerstinkopen had den gedaan. De derde, eveneens volle trein, welke op het punt stond de spoorbrug te passeren kwam enkele meters voor de instortende spoorbrug tot stilstand doordat de elek trische kabels afbraken en de stroom werd afgesneden. De treinbotsing werd dooi de mist door niemand gezien en slechts door enkelen gehoord, omdat de mist het geluid afdempte. Het reddingswerk moest geschieden bij De 28-jarige boorarbeider H. Grave uit Coevorden is gisteren op het dijkje te Bolnes met zijn bx-omfiets onder een tankwagen gekomen toen hij slipte. Hij overleed ter plaatse. De 73-jarige J. Vaanholt uit Hengelo is op de rijksweg HengeloEnschedé tijdens het oversteken van de weg door een uit Enschedé komende auto aangereden en op slag gedood. De bestuurder van de auto werd licht gewond. De 25-jarige mejuffrouw J. M. Scholtens, coupeuse uit Apeldoorn, is woensdagavond terwijl zij met haar zuster in Deventer inkopen deed voor het Sint Nicolaasfeest, aangereden door een brandweerauto en om het leven gekomen. De wagen reed op de hoek EngestraatStroomarkt waarschijn lijk tegen de trottoirband, botste tegen de pui van een schoenwinkel aan de over kant, en kwam 25 meter verder tot stil stand. De beide dames kwamen op dat moment uit de winkel en werden aange reden. Mejuffrouw Scholtens overleed ter plaatse en haar zuster, mevrouw Roudijk uit Deventer, moest met verwondingen naar het Sint Joseph-ziekenhuis worden overgebracht. De 19-jarige wielrijdster M. B. is in de Petrus Dondersstraat te Eindhoven, tóen zij een geparkeerde auto passeerde, waarvan het portier plotseling geopend werd door een zevenjarig meisje, gevallen en op hetzelfde moment overreden door een haar achterop komende vrachtauto. Met zware inwendige verwondingen werd zij naar het Binnenziekenhuis overge bracht, waar zij is overleden. Bij verkeersongelukken in 1957 in ons land zijn terstond of kort daarna om het leven gekomen 1088 personen, van wie 211 kinderen. Bovendien zijn later nog ruim 400 j personen overleden. het schijnsel van sterke lampen. Het werd ook bemoeilijkt doordat zich geen open bare weg bij de plek van het ongeluk be vindt. Hekken moesten worden afgebro ken, voordat hulp kon worden geboden. Vrouwen en kinderen strompelden in een eindeloze stroom over de spoorbaan. Er was bijna geen woning in de omgeving waar geen gewonden werden opgenomen. De Londense stations Charing Cross en Canon Street werden gesloten, waardoor duizenden strandden en velen de nacht in hotels moesten doorbrengen. De laatste keer dat tijdens mist een .spoorwegongeluk gebeurde, was in de win ter van 1946, toen er bij East-Croyclon 23 reizigers omkwamen. De Britse spoor wegen hadden juist bekend gemaakt, dat m 1956 er in het geheel geen dodelijke on gelukken waren voorgekomen. Mist en ijzel hebben in Engeland overal ellende teweeg gebracht. In Londen heer ste een vex-keei-schaos. Tientallen bussen strandden. In het graafschap Essex kwa men meer dan honderd voertuigen met elkaar in botsing. Het luchtvei-keer op Londen Airpoi-t was verlamd. In de Lon dense haven werden zeventig zeeschepen opgehouden. Washington (AFP-Reuler) - In Washing ton is officieel bekendgemaakt dat de lan cering van de Amerikaanse proef-kunst- maan is uitgesteld. In de loop van heden zou men bekendmaken wanneer de raket zal worden afgeschoten. Het hoofd van het Vanguard-project, dr. Hagen, vei'klarrde dat men om een reeks kleine technische moeilijkheden te boven te kunnen te komen de vloeibare zuurstof zou hebbep moeten verwijderen. Dit en het opnieuw vullen zou verscheidene uren gevergd hebben, waarmee het reeds vermoeide bedieningspersoneel (van wie sommigen al in geen dertig uur hadden ge slapen) oververmoeid zou zijn geraakt, het geen gevaai-lijk zou zijn geweest voor het welslagen van de proef. Bovendien was de wind in het gebied van Cape Canaveral (Florida) ongunstig geworden. Voltooid MOSKOU (AFP) „Het eerste door de mens gemaakte hemellichaam1 heeft zijn loop voltooid", zo heeft een wetenschap pelijk commentator van radio Moskou woensdag in een Engelse uitzending ge zegd. Hij voegde er evenwel aan toe, dat het beter is niet over de raket van de eerste „spoetnik" te spreken voordat alle beschikbare gegevens zijn geverifieerd. AMMAN (Reuter) Jordanië zal van daag een Israëlisch konvooi toestaan door Jordaans gebied naar het gebied van de berg Scopus, een Israëlische enclave op Jordaans grondgebied is, te trekken, zo heeft een officiële woordvoerder van de Jordaanse regering in Amman medege deeld. De woordvoerder zei dat het kon vooi voorraden zal vervoeren die voor komen op een lyst, waarmee de Jordaanse regering na besprekingen met de secre taris-generaal van de UNO, Dag Hammar- skjoeld, akkoord is gegaan. Premier Ben Goerion van Israël heeft te Jeruzalem bekendgemaakt dat hy met Hammar- skjoeld, over een aantal kwesties overeen stemming heeft bereikt, waaronder die van de konvooien naar de berg Scopus. Te Amman is van gewoonlyk welingelichte zyde vernomen dat Jordanië Israël toe stemming heeft verleend twee maal in de maand een konvooi naar de enclave te zenden. Het volgende konvooi zal ook ben zine mogen vervoeren. De Jordaanse regering had gewenst, dat Hammarskjoeld het gebied van de berg Scopus zou bezoeken, om zich van de toe stand ter plaatse op de hoogte te stellen. Deze wens werd echter niet ingewilligd. Hoewel de toestand in Indonesië er sedert het begin van deze onheilsweek niet minder chaotisch op is geworden, lijkt hij geleidelijk wel een wat overzichtelijker kar-akter te krijgen. Er begint namelijk een duidelijker onderscheid te komen tussen die groep van Indonesiërs, die zich door volstrekt onverantwoordelijke leiders tot een staat van revolutionaire hysterie heb ben laten opzwepen, en de groep van hen, die weliswaar bereid zijn, deel te nemen of hun goedkeuring te hechten aan elke actie tegen de Nederlandse staat of Neder landse belangen, maar die althans nog niet zó „mataklap" zijn dat zij daarvoor des noods ook hun eigen land willen ruïneren. Tot eerstgenoemde groep behoort zonder enige twijfel Maengkom, de minister van „Justitie" (er is alle reden om dat woord in dit geval tussen aanhalingstekens te plaatsen), die de rechtvaax-digheid blijkbaar meent te kunnen dienen door de in zijn land wonende Nederlanders te straffen voor de houding van de Nederlandse re gering en voor Indonesië's onvoldoende meerderheid in de Verenigde Naties; en dit nog wel ondanks het feit, dat juist vele van d i e Nederlanders het Indonesische standpunt inzake Nieuw Guinea hebben verdedigd en gesteund! Maar als leider van die groep Indo nesische haatpredikers moet president Su karno zelf worden genoemd, want, al heeft hij niet pex-soonlijk de bevelen uitgevaar digd, waardoor de Nederlanders in het bijzonder op Java aan een terreur van hitleriaanse onmenselijkheid worden on derworpen, zijn ophitsende demagogie is stellig een der vooi-naamste oorzaken van die wantoestand. Het is dan ook geenszins verwonderlijk, dat, terwijl verschillende Indonesische ministers en andere vooraan staande personen gisteren waarschuwingen hebben laten horen tegen een extremisme, dat Indonesië in het eigen vlees snijdt, de stem van Sukarno daai'bij heeft ontbroken. O f de president is blind voor de gevaren, f hij ziet in dat extremisme politieke voordelen, die hij onder alle omstandig heden zwaarder wil laten wegen. Gezien Sukarno's reeds langdurige flirt met het communisme, gezien het feit dat de communisten bij de jongste verkiezin gen hebben getoond op het grootste deel van Java praktisch de lakens te kunnen uitdelen, en tenslotte gezien de zoveel fellere actie tegen Nederlanders en Neder landse bedrijven op Java dan eldei-s in de archipel, lijkt de conclusie gewettigd dat de leiding van die actie voornamelijk in communistische handen is en dat Sukarno daarbij welwillend toekijkt. De pogingen van leden der communistisch-geleide vak verenigingen om Nedei-landse bedrijven en banken in handen te krijgen pogingen, die klaarblijkelijk los staan van (ook wel aanwezige) officiële nationalisatieplannen, wijzen in dezelfde richting. Als men daar bij bedenkt hoe belachelijk gering het ver band is tussen dit alles en de soevereiniteit over westelijk Nieuw Guinea, moet men wel aannemen dat de linkse extremisten op Java, verzekerd van de sympathie van de president, de uitslag van de UNO- stemming slechts hebben beschouwd als een signaal voor het ontketenen van een actie, die met of zonder Nieuw Guinea geheel in hun lijn lag. De aanslag op Sukarno heeft daarbij waarschijnlijk moe ten dienen om het publiek in een zodanige opschudding te brengen, dat het alles zou tolereren, zelfs dingen die het met zijn menselijke gevoelens anders niet in over eenstemming zou kunnen brengen. En er zou zelfs reden kunnen zijn voor de vraag of Sukarno, die op zo „miraculeuze" wijze geheel ongedeerd ontkwam aan een aan slag, die 10 doden en meer dan 150 gewon den kostte, daar zelf wel volkomen door verrast was. „Miraculeuze" ontsnappingen aan gevaren, die politieke voordelen mee brengen, zijn soms minder miraculeus dan ze lijken. De stemmen, die in Indonesië zijn op gegaan om tot kalmte en i-edelijkheid te manen (in de eerste plaats die van de onverdacht-nationalistische mr. Sjafrudin Prawiranegara), komen voornamelijk uit het kamp, waarin men het ook in vele andere opzichten niet met de president eens is, het kamp dat vooral door de op vattingen van de buitengewesten wordt beheerst. Al deze verschijnselen wijzen in één richting: de strijd, die op het ogenblik onder het mom van „actie voor Nieuw Guinea" wordt gestreden, is in wezen een strijd tussen communisten en democraten en ook een strijd tussen unitaristen en federalisten. Maar helaas wordt die strijd uitgevoch ten ten koste van het welzijn en de be langen van tienduizenden Nederlanders, die er part noch deel aan hebben. Simon Koster I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1