Vóór nieuwjaar tienduizend Nederlanders uit Indonesië? Brits vrachtschip „NARVA" met 28 man in stormweer vergaan Massa-evacuatie begonnen <~Praatótoel DRIE SCHEPEN GESTRAND Regeringscrisis in Israel is nog niet opgelost Bestuur van internationaal bureau voor kernenergie Reactie in New York Times Prof. Geyl noemt verwijten van Indonesië absurd Joegoslavië onafhankelijk van elke militaire hulp Middelen wel onvoldoende maar gevaar is geweken Leider der communisten op Malakka capituleert niet Op de Pulitzerprijswinnaar Ray Springle overleden Betaling abonnementsgeld per giro MAANDAG 2 3 DECEMBER 195 7 het ENGELSE 1991 ton metende vraehtschip „Narva" is ïondagmorgen in een vliegende storm op de Noordzee vergaan. Het schip ging onder tijdens een poging, het in nood verkerende schip „Bosworth" te hulp te snellen. Er waren 28 opvarenden aan boord van de „Narva". Er zijn geen overlevenden gevonden. Slechts heeft het \cdcrlandse schip „Stad Utrecht" een omgeslagen reddingssloep, wat wrakhout, een olievlek en twee brandende markeringsboeien op de laatste positie van de „Narva" gevonden. Schepen van vijf landen hebben gepoogd, de „Narva" nog hulp te ver lenen. Ook vliegtuighulp werd gezonden. De met pulp geladen „Narva" was van haar koers afgegaan om de „Bosworth" uit Londen te hulp te komen, die zaterdag avond seinde dat zij in moeilijkheden was doordat de lading was gaan werken. Het dichtst bij de „Narva" was de „Leda", een Noors schip, dat de „Narva" blijkens een radiobericht gezien heeft en een boot had uitgezet. Acht vliegtuigen (uit Schotland, Ierland, Noorwegen en Denemarken) en de schepen „Trondheim", „Bruin", „Utrecht" .Hoogland" en „Helsinki" waren bij de hulpactie betrokken. De „Utrecht" vond de omgeslagen sloep in de positie 57.28 noord en 03.00 oost, dwars van de Engelse haven Peterhead. Acht man in boot De tweede stuurman en de bootsman van de „Leda" uit Bergen, Sverre Bertelsen en Simon Kausland, hebben tegenover een verslaggever van United Press het verhaal van de mislukte redding van de „Narva"- schepelingen gedaan. De 6000 ton metende „Leda" kwam een paar minuten voor mid dernacht met honderd Engelse toeristen, die kerstfeest in Noorwegen zullen vieren, in Bergen aan. Voor het grootste deel wa ren zij onkundig van de ramp met de „Narva". Reeds om 02.10 passeerde de „Narva" de „Leda", doch hier merkte men de morse- en lantaarnsignalen", die bovendien niet, duidelijk waren, niet op. Men had niet het geringste vermoeden dat het schip in ge vaar verkeerde. Kort daarna ontving de marconist echter een S.O.S.-signaal op van de „Narva", die als positie 57.28 noord en 03.00 oost opgaf. Dit was precies dezelfde positie als de „Leda" die terugkeerde. Ondanks de hoge golven, die door een wind van acht meter per seconde werden voortgejaagd, gaven acht mannen zich op om met een boot naar de „Narva" te gaan. Kort na drieën werd de reddingboot:, die plaats biedt aan 99 man, te water gelaten. De woedende golven maakten het echter onmogelijk de „Narva" dichter dan tot op twintig meter te benaderen. Alle lichten aan boord van de „Narva" brandden nog, en Bertelsen zag verschei dene mannen, ondanks de zware slagzij, aan de reling en op het voorplecht staan. De Noren in de reddingboot schreeuwden hen toe overboord te springen en te zwem men. De Engelsen schreeuwden iets terug, doch aan boord van de reddingboot kon men niet verstaan wat zij zeiden. De reddingboot voer enkele malen om de „Narva" heen, zonder dat het mogelijk bleek langszij te komen. Alle reddingboten van het Engelse schip waren verdwenen, kennelijk tegen de romp stukgeslagen toen men trachtte ze uit te zetten. Olie op zee De „Leda" voer tot een afstahd van vier honderd meter naar de „Narva" en pompte zeventien ton olie overboord om de golf slag iets te verminderen. Terwijl de red dingboot van de „Leda" in een golfdal weg zonk, verdween de „Narva" plotseling. Bootsman Kausland meent een kort en scherp geluid, gelijkend op een explosie te hebben gehoord. Dit is waarschijnlijk het sluiten van de golven boven de „Narva" geweest. Tezelfdertijd verdween het En gelse schip van het radarscherm van de „Leda". De reddingboot zocht nog een uur de plaats af waar het schip in de golven was verdwenen. Men vond noch overlevenden, noch wrakhout. Toen de „Leda" de red dingboot aan boord nam bleek het vaar- JERUZALEM (Reuter) Een zegs man die in nauw contact met- premier Ben Goerion van Israel staat heeft zon dag na een vergadering van het Israëli sche kabinet verklaard, dat Ben Goerion zijn ontslag bij de president wil indienen. De premier nam zijn besluit na een mis lukte poging om met de linkse Achdoeth Haavoda partij overeenstemming te be reiken over voorwaarden een einde te maken aan een crisis welke is veroor zaakt door het uitlekken van het voor nemen der regering een hooggeplaatst afgezant naar West-Duitsland te zenden, waarvoor de beide ministers van de Achdoeth Haavoda aansprakelijk worden gesteld. In een, later uitgegeven, officieel com muniqué wordt gezegd, dat de besprekin gen dinsdag op een buitengewone verga dering van het kabinet zullen worden voortgezet. Parlementaire waarnemers conclude ren hieruit, dat de deur nog niet volledig voor een verzoening is gesloten. De coali tiepartijen zouden vandaag bijeenkomen om de dreigende crisis af te wenden. Ben Goerions partij, de Mapai, eist hel uit treden van de Achdoeth Haavoda, uit de coalitie. De coalitie-partijen, met uitzon dering van de Mapai, zouden vandaag de eis van de Mapai bespreken. Het Jordaanse dagblad „Falastin" ver klaart dat de Arabische landen hun di plomatieke betrekkingen met West- Duitsland dienen te verbreken in geval van Westduitse wapenleveranties aan Is rael. WENEN (Reuter) De algemene di recteur van het internationale bureau voor kernenergie, Sterling Cole, heeft meegedeeld, dat er vier plaatsvervangen de algemene directeuren zijn genoemd, namelijk Paul R. Jolles (Zwitserland), W. W. Migoelin (Sovjet-Unie), Hubert de Laboulaye (Frankrijk) en Henry Selig- man (Groot-Brittannië). (UP) De Zwitser wordt hoofd van de afdeling administratie en niet-officiële be trekkingen, de Fransman van de afdeling technische zaken, de Rus van de afdeling opvoeding en informatie en de Brit van de afdeling research en isotopen. De Oostenrijkse ambassadeur in de Verenigde Staten, dr. Karl Gruber, is be noemd tot adviseur van Sterling Cole. j tuig beschadigd. Geen der acht opvarenden [was echter gewond. Nadat andere schepen op de plaats van de ramp waren aangekomen, voer de „Leda" door naar Bergen. Het luchtvaart- reddingsstation van Sola, bij Stavanger. werd gewaarschuwd. Het zoeken naar eventuele overlevenden zou hedenochtend worden voortgezet. „Narek" vlotgeslecpt Het In 1955 gebouwde 13.646 ton grote i Engelse tankschip „Narek" van de rederij Baltic Trading Corporation Ltd. te Londen is zaterdagavond omstreeks zes uur tijdens dikke mist in de Westerschelde bij Bath aan de grond gelopen. Niet minder dan zeven sleepboten uit Antwerpen, Terneu- zen en Vlissingen kwamen in de loop van de avond bij het flink omhoog gevaren schip. Zij slaagden erin de „Narek" des nachts omstreeks drie uur vlot te trekken, waarna het schip door twee sleepboten naar Antwerpen werd teruggesleept voor nader onderzoek. Enkele tientallen minuten later voer op ongeveer dezelfde plaats, nu op de schor ren bij Schaar Noord, een Zweeds schip van de Johnson Line, de „Chile", omhoog. Het schip, groot 5380 ton, was op weg naar Antwerpen. Een uur later kwam het. op eigen kracht vlot en kon zijn reis voort zetten. De slëepbQot „Scaldis", die naar Vlissingen terugkeerde na haar eerste kar wei, en in de nabijheid van het omhoog gevaren schip bleef, behoefde geen as sistentie te verlenen. „Maartje" aan de grond Zondagmiddag omstreeks drie uur is de i kustvaarder „Maartje", groot 348 ton, van de rederij W. H. James en Co. te Rotter dam, op de schorren tussen Terneuzen en Ossenisse omhoog gevaren. Uit Terneuzen zijn de sleepboten „Schelde" en „Holland" ter assistentie uitgevaren, terwijl een derde sleepboot werd klaargemaakt. De kapitein van de „Maartje" heeft echter voorlopig nog geen assistentie aangenomen. In de afgelopen nacht is de „Maartje" weer vlot gekomen. Door bemanning verlaten Zondagochtend heeft de bemanning van de Engelse kustvaarder „Bosworth" (865 ton) op 150 mijl ten oosten van Girdle Ness (Schotland) het schip verlaten, aldus is te Londen vernomen. Op pier gelopen Zondagavond om 22.55 uur is de „Empire Wansbeck", een Engels troepenschip dat een dagdienst op Hoek van Holland onder houdt, tussen de pieren van Hoek van Holland uit het roer gelopen enop de Noorderpier gevaren. Het schip, dat met verlofgangers uit Duitsland juist uit Hoek van Holland was vertrokken, zat even vast j op de pier, maar kwam door achteruit te varen vrij spoedig weer los, waarop het midden in de rivier voor anker ging. Later heeft de sleepboot „Maas" de „Empire Wansbeck" teruggesleept naar de aanleg plaats aan de Fruitkade te Hoek van Holland. Het schip is. beschadigd aan de voorsteven en de kiel. Aangezien ook de stuurinrichting van de „Empire Wansbeck" ernstig beschadigd is, zou er vandaag een ander troepentransport schip, de „Empire Parkestin" van 5576 ton, de gestrande verlofgangers ophalen. NEW YORK (UP) De Nederlandse historicus prof. P. C. A. Geyl "heeft, in een brief aan de redactie van de New York Times, vandaag verklaard, dat de „ge moedstoestand in Nederland op geen en kele wijze de wilde beschuldigingen recht vaardigt, welke Indonesië tegen Neder land geuit heeft". „Integendeel", aldus prof. Geyl. „de ma nier, waarop Nederland het verlies van zijn koloniale wereldrijk aanvaard heeft is opzienbarend. De Nederlanders hebben hun energie gericht op het herbouwen van hun land, in uitgebreide en deskundige industrialisatie, in grote landaanwinnin gen. Te suggeren, dat Nieuw Guinea vast gehouden wordt om het als een bedreiging van de Indonesische onafhankelijkheid te kunnen gebruiken is een absurditeit". „Waarom werd het behouden?" „Om te beginnen was er geen redelijk argument om het tegelijk met de rest van een voormalig imperium af te staan. De bevolking, die in een andere eeuw leeft, was en is niet in het minst beïnvloed dooi de golf van nationalisme, die meer of min der sterk over geheel Indonesië is gegaan". „De argumenten, welke door de Indone sische regering zijn aangevoerd konden maar weinig indruk maken op de Neder landers. Zij waren een te doorzichtige ca mouflage van een haatcampagne, die ge ïnstigeerd werd door de noodzaak om een wankel regiem te verstevigen. Ondanks voortdurende Indonesische provocaties, ondanks het in vele onderdelen schenden der in 1949 gesloten overeenkomst, heeft de Nederlandse regering nooit geweigerd te onderhandelen maar ze heeft ge weigerd te onderhandelen na eerst te heb ben ingestemd met de ten aanzien van Nieuw Guinea geuite eisen". Hoor en wederhoor LONDEN (Reuter) Het Britse blad The Observer heeft zondag, naar aanlei ding van een causerie van de Nederlandse journalist Goedhart voor de Home Ser vice van de B.B.C. over de „tragedie van Indonesië" geschreven, dat de Indone sische ambassade in Londen bij de B.B.C. had gevraagd of een Indonesiër het Indo nesische standpunt zou mogen uiteenzet ten. The Observer had begrepen dat het antwoord van de B.B.C. had geluid, dat de toestand voldoende was uiteengezet. Het blad is evenwel van mening dat de B.B.C. in geval van een conflict tussen twee landen geen genoegen mag nemen met een uiteenzetting van een landsman van één der betrokken landen. DJAKARTA (ANP) Nu de „Captain Cook", zoals zaterdag gemeld werd, met 1030 évacu's uit Djakarta, ver trokken is, hebben reeds meer dan 4000 Nederlanders, of bijna tien percent van de gehele Nederlandse gemeenschap in In donesië. dit land verlaten, sinds de vergel dingsactie tegen de Hollanders op 1 de cember werd ingezet. Nu nog veel meer schepen verscheide ne Indonesische havens zullen aandoen, mag verwacht worden dat voor het einde van dit jaar ongeveer 10.000 Nederland se onderdanen zullen zijn vertrokken, en dat begin van volgend jaar nog tenmin ste 20.000 anderen zullen volgen. De meeste Indische Nederlanders, die zaterdag met de „Captain Cook" hun ge boorteland verlieten zullen in de komen de vier Wjeken volop tijd hebben om te peinzen over het beginnen van een nieuw leven in een land, dat zij nimmer heb ben gezien en welks taal zij veelal nau welijks spreken. De Nederlandse employé's, die vrouwen en kinderen wegbrachten, toonden geen bewogenheid. Op grote kisten staand, wuifden zij met zakdoeken hun gezinnen na. Zij riepen hun vrouwen toe niet te hui len en moed te houden. Zij zouden hen spoedig volgen. Onder de passagiers wa ren ook enkele tientallen Nederlandse behoeftige bewoners van een tehuis voor bejaarden in Bandung. „Orontes" onderweg LONDEN (Reuter) De „Oriënt line" in Londen heeft medegedeeld, dat de 20.000 ton metende „Orontes" van deze maatschappij zaterdag opdracht heeft ge kregen Singapore aan te doen en aldaar volgens een met de Nederlandse rege ring gesloten overeenkomst zeshonderd Nederlandse évacué's op te nemen. De „Orontes" is vandaag uit Fremantle in Australië vertrokken en wordt op 27 dezer in Singapore verwacht. SINGAPORE (AFP) Vijftig Nedei> landse évacué's, onder wie 25 kinderen, die zaterdagavond met een speciaal vlieg tuig van de „Garuda" in Singapore aan kwamen, zijn aldaar in quarantaine ge steld. Hetzelfde zal geschieden met alle passagiers, die op speciale of charter vluchten uit Indonesië komen. Twee passagiers voor Indonesië SINGAPORE (AFP) De „Willem Ruys" vaart met twee passagiers een Engels echtpaar naar Indonesië. Het schip was zaterdag uit Nederland in Singapore aangekomen 'met ongeveer zestig Nederlandse passagiers aan boord. Allen zijn in Singapore gedebarkeerd. Eni gen van hen deelden aan verslaggevers mede, dat zij gehoopt hadden, dat de In donesische regering zich zou laten ver murwen en inreisvergunningen zou ver strekken bij de aankomst in Singapore. Een woordvoerder van het Indonesische consulaat zei, dat onder geen enkele om standigheid inreisvergunningen aan Ne derlanders zouden worden verstrekt. „Waterman" weer in Priok DJAKARTA (ANP) De „Waterman", die zaterdag in Singapore ruim 900 Neder landse évacué's uit Soerabaja heeft ont scheept, is vandaag in Tandjong Priok, de haven van Djarkarta, teruggekeerd om andere évacué's op te halen. Met dit schip zullen morgén meer dan 800 repatriërende Nederlanders scheep gaan. De „Sibajak", de „Grote Beer" en de „Johan van Oldenbarnevelt" worden bin nenkort in verschillende havens van Java verwacht. Het Italiaanse m.s. „Roma" zal begin januari waarschijnlijk Soerabaja en Dja karta aandoen, om évacué's af te halen. Bijna dagelijks vertrekken voorts vrou wen en kinderen van Nederlandse em ployés' van verschillende bedrijven in Dja karta en Bandoeng met van de Garuda Indonesian Airways gecharterde vliegtui gen, die hen naar Singapore overvliegen. BELGRADO (Reuter) De Joegosla vische minister van Defensie, Ivan Gosn- jak, heeft het parlement meegedeeld, dat er geen militaire hulp van andere landen zal worden gevraagd, nu Joegoslavië heeft afgezien van verdere Amerikaanse bijstand. De Amerikaanse militaire hulp zal worden vervangen door uitrusting van eigen makelij, door aankopen in het bui tenland en door de produktie van buiten landse straalvliegtuigen in licentie. Er is geen aanleiding meer voor Amerikaanse hulp door de normalisatie van de betrek kingen met Ruslanc et de andere Oosteu- ropese landen, zo zei hij. De minister bracht de Verenigde Staten dank voor de in het verleden verleende militaire hulp. De militaire uitgaven zijn voor 1958 be groot op ruim twee miljard gulden. Dit be drag is wel niet voldoende, aldus de minis ter. maar het is het maximum wat kan wor den uitgetrokken. De defensieuitgaven zul len in 1958 met ongeveer een kwart miljard gulden stijgen. BELGRADO (UP) De beide kamers van de Joegoslav'sche volksvertegenwoor diging hebben de begroting 1958 aangeno men, welke de totale uitgaven stelt op 353.089 miljoen dinar, waarvan 178.500 mil joen voor defensie. KOEALA LOEMPOER (UP) De pre mier van Malakka, Tengkoe Abdoel heeft een brief ontvangt van d^ communisti sche leider Tsjing Peng, waarin deze ver klaart te hebben ge'streefd naar een recht vaardige overeenkomst voor beëindigeng van de guerrilla tegen de regering, maar dat er geen sprake van kon zijn dat hij zich zou overgeven. Abdoel Rahman verklaarde naar aan leiding van de nieuwe brief van Peng dat de regering geen mogelijkheid ziet met Peng tot overeenstemming te komen als deze zich niet overgeeft. Duidelijk bleek uit de brief dat het doel van de Ma- lakkaanse communistische partij uiteinde lijk is de democratische regering omver te werpen en een communistische staat op te richten. De premier is onder deze omstan digheden niet bereid Peng te ontmoeten. Kleine studie Even enkele notities (wetenschappelijke) inzake fenomenologische v e r- schijningsvormen in d e c o n- stellatie van de autobe stuurder. Wij nemen tot voorbeeld het proefdiertje Cor. Wie Cor in zijn auto ziet zitten, zo achter het stuur en alleen van boven zicht baar, krijgt een indruk van een sterk, be zadigd heer met een mannelijk gelaat, een heldere oogopslag en een fijne hoed. Kortom: een man in de volle kracht en bloei van zijn leven. Cor! Men zou bij de aanblik van zijn profiel zelfs éven kunnen denken dat Cor, ons proefdiertje, in steen uitgehouwen lang geen kwaad figuur zou slaan in een dier verwarde beeldengroepen in buitenlandse parken die onveranderlijk de Sabijnse Maagdenroof voorstellen met veel spierwerk. Die indruk maakt Cor dus achter het stuur van zijn auto, waarin hij altijd zit. Altijd. Overdag en 's nachts. Want Cor loopt nimmer. Zelfs niet naar de brie venbus. Zijn onderstel (beentjes, voetjes) is dan ook reeds zichtbaar verrudimen- teerd. Wannéér hij wel eens uit zijn auto komt voor een bepaalde behoefte of nood zaak, dan heeft die actie ook iets rollerigs en tollerigs en de wetenschappelijke waar nemer zal dan ook onmiddellijk bij het proefdiertje kunnen constateren: 1. het feit dat de benen dunner, slapper en ook kor ter zijn geworden en 2. dat de pantalon er ruim en laag en rommelig omheenhangt. Van Sabijnse Maagden is geen sprake meer! Cor is, buiten de kussens, alleen nog een zitvlak. Nauwelijks heeft hij de rudi mentaire voetjes op het trottoir gezet of hij zakt van de kwieke draufganger, die hij daarnet achter zijn voorruit nog was, terug tot een vormeloos, kreukelig z i t- v l a k-o p-p o o t j es, met een aan de rug zijde geheel verfrommeld jasje aan en trekkerige, tasterige beentjes. Cor heeft iets van een heremietkreeft gekregen: een heel baasje in zijn schelp, maar een kwetsbaar onbeholpen modderaartje met een week achterlijf erbuiten. Nog twee generaties van Cor (én Wiep dus; het vrouwelijke proefdiertje) en de Corren worden een soort duikelaars met een zwaar voetstuk en ongescheiden beenrudimenten, die de biologen evenveel hoofdbrekens zullen kos ten (op den duur) als het bekkentje van de walvis. Dit dan wat Cor's uiterlijke verschij ningsvormen aangaat: met een ballpoint slaat men hem neer. Maar nu even de wezensstructuur van de geestelijke bouw van onze Cor. Zoals die (dus) tot uiting komt in de gedragingen en instincthande lingen. Cor, naast de wagen een hompelaar, verandert, onmiddellijk wanneer hij de plaats in zijn schelp weer ingenomen heeft en de starter heeft ingetrapt. Scherp als een adelaar tuurt hij vooruit. Hij heeft een sterk, ja móói profiel en het vurig oog brandt flikkerend op de weg, terwijl de kaken zo krachtig en onverveerd opeen geklemd zijn als die van een filmpiloot. Reeds verandert Cor van het twijfelach tige vetzakje, het broekemannetje, de dui kelaar, in een wilde held. Een Speler. Een Riskeerder. Een Zwenker. Een Snijder. En snelt hij, alle fijne regels van het samen spel van de weg ruw met de voetrudimen ten tredend, geweldig voort, oude moekes en dreesmennekes als muisjes terugjagend naar het trottoir, overstekende kinders als patrijzen voortdrijvend en grijsaards met stokjes happend van toorn achterlatend langs wegdek en berm. Cor, ja. Proefdier tje Cor. Hij schiet nu de grote weg (van A. naar B.) op. Hij trekt de pantalon wat losser van het zitvlak, gaat wat verzitten, trekt de rand van de hoed over de schedel en vliegt voort. En legt de afstand van Atot B„ w an t dat is een kwestie van het grootste gewicht, af in 21 minuten. En haalt in op onover zichtelijke hellingen,in uitzichtloze bochten, dobbelt met gevaarlijke kruispunten en schiet dusdanig schielijk door dorpskom men dat landbouwer en smid zich het hart vasthouden. Nog gezwegen van de dorps omroeper dus. Cor. Dezelfde Cor, die de brienvenbus te voet niet haalt, verandert in een tijger achter de voorruit en de Sabijnse Maagden rillen. Vindt gij dat niet merkwaardig? Vandaar deze kleine studie. Duif De Amerikaanse journalist en Pulitzer prijswinnaar Ray Springle is zondag in een ziekenhuis in Pittsburgh overleden. Hij bereikte de leeftijd van 71 jaar. Springle, die een blanke was, trok destijds de aan dacht door zijn schokkende artikelenreeks over de levensomstandigheden der negers in het zuiden der Verenigde Staten. Die reeks droeg de titel „Ik was dertig dagen een neger in het zuiden". Om materiaal voor zijn artikelen uit de eerste hand te verkrijgen maakte Springle zijn gelaats kleur donker en ging bij gezinnen van kleurlingen in plaatsen in het zuiden wonen. - U kunt het Uzelf gemakkelijk maken door het abonnementsgeld voor het volgende kwartaal te voldoen op onze postgirorekening no. 273107 ten name van Haarlems Dagblad. U bespaart daarmee incassokosten en vermijdt geloop aan de deur. Het te gireren bedrag is f7.65, post- abonnés f8.15. U kunt het ons gemakkelijk maken door uw giro-opdracht te verzenden vóór het eind van de maand. Wij behoeven dan geen kwitanties uit te zenden. Voor automatische girobetalingen 'het allergemakkelijkste) zijn formu lieren op aanvraag gaarne ter be schikking. In dit geval dient men wel voor voldoende saldo op de giro-rekening zorg te dragen. DE ADMINISTRATIE j xaxoca»xcoxcooco:cco^.vx<xxjooccoo<xx^cccocxxoai co

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 5