Horen en zien
EEN WOELIGE TIJD
Agenda voor
Haarlem
2ëB
BUMBELENDEWENSHOORN
Kort en bondig
DONDERDAG 2 JANUARI 1958
te/evtste
AANKONDIGINGEN EN
NABESCHOUWlMG^"
Leuk voorprogramma
Europa rond
De radio geeft vrijdag
Sier ow M te (njtenl
Curiositeit
Werd nieuw, bleef oud
Functie voor Paul de
Waart bij N.R.U.
Straaljager bij Volkel
neergestort; piloot
omgekomen
Trein ontspoord in
Maastricht
Wissel werd te vroeg
verzet
Kerkelijk Nieuws
Verzending van zeepost
Visser haalde een beeld
van een vrouw op
Wim Kan nu in Amsterdam
Kerkrade heeft een
nieuwe burgemeester
Record-staalproduktie van
EGKS-landen in 1957.
Lintjesregen in Engeland
V.
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG
Faillissementen
||w|li g§||| N J|
De ongeveer zes kwartieren, die op
oudejaarsavond aan het Eurovisiepro
gramma voorafgingen, werden door de
N.T.S. enigszins a l'improviste op een bui
tengewoon gelukkige, onderhoudende
maar helemaal niet opdringerige manier
gevuld. Siebe van der Zee wandelde
als een kalme, welwillende gastheer in
de oude, vertrouwde Irenestudio rond, met
een bedaard-geestig babbeltje voor de
vuist weg allerlei medewerkers introduce
rend, die doorgaans achter de schermen
blijven, zoals één der drie „weermannen"
bijvoorbeeld, die zich anders alleen met
hand en geruisloos lippenstift „weren".
Cameralieden, redacteuren en commen
tators van de journaaldienst vertelden in
ongedwongen interviews met eerlijke
nuchterheid pikante details uit hun dage
lijkse praktijk ter inleiding en afwisseling
van de jaaroverzichten in filmfragmenten
op het gebied van binnenland, buitenland,
sport, kunst en ruimtevaart. De kwaliteit
van die reportageflitsen was niet altijd
even sterk en men zat vergeefs te wach
ten op een paar glimpen humor, die in de
bioscoop de omstandigheden zo plezierig
verzachten, maar daar stond tegenover
dat men tot het besef werd gebracht, dat
er zich heel wat meer tussen hemel en
aarde heeft afgespeeld dan men zich zelfs
in momenten van toegespitste meditatie
herinnert. Dat men zich geen ogenblik be
hoefde te vervelen, zonder nu erg veel te
missen als men af en toe eens niet keek
om ook even van de gezelligheid van het
familieleven te proeven, was mede te
danken aan het optreden van enkele popu
laire artiesten, zoals de vocalisten Mieke
Telkamp, Corry Brokken en Rita Reys,
aan de verrukkelijk dwaze Johnny Kraai-
kamp, aan de zelfs voor het oog van de
camera ondoorgrondelijke manipulaties
van grootmeester-goochelaar Fred Kaps
en aan de drie Jacksons, wier accordeon-
muziek op anderhalf miljoen zwarte schij
ven is vastgelegd.Men moet er van hou
den, maar het werd allemaal zo joyeus ge
presenteerd, dat men niet de indruk had
dat het met alle geweld hoefde.
Tenslotte kreeg men en daarvoor alle
hulde, want dat was een pri met ge
voel voor de spanning der actualiteit toe
gepast idee een vluchtig inzicht in aller
hande technische apparatuur, die gereed
stond om Nederland in te schakelen bij
de revue der vrije volken.
ADVERTENTIE
Nederland heeft met de aan trouwe
cabaretbezoekers van jaren her bekende
parodie op de stomme film anno 1912 door
Albert Mol en Conny Stuart, ditkeer met
de voortreffelijke assistentie van Harry
de Groot als tingeltangelpianist lang
geen slecht figuur geslagen in het ge
zamenlijke oudejaarsprogramma van alle
bij de Eurovisie aangesloten t.v.-organi-
saties. En kijk, Wim Sonneveld wilde
toch niet helemaal verstek laten gaan en
kwam achteraf nog even in het beeld,
vermomd als de boer die kiespijn heeft
in een stukje verbindende film, waarin de
wereld geruststellend werd getoond dat
ook in 1958 bloembollenvelden, windmo
lens en kaasdragers ons toeristisch han
delsmerk zullen vormen..
Natuurlijk kon men niet verwachten, dat
een dergelijk internationaal amusements
programma voor een avond, waarop de
mens bij allerhande meer of minder aro
matische genotmiddelen troost zoekt voor
het besef der vergankelijkheid, door spe
ciale kunstzinnigheid zou uitblinken. Toch
zal voor velen de operazang van het tem-
peramentrijke fenomeen Maria Meneghi-
ni Callas uit Rome het hoogtepunt zijn
geweest van wat overigens het karakter
ADVERTENTIE
STOFZUIGERS
Gunstige betalingsvoorwaarden
HARTENDORP
Gen. Cronjéstr. 43, Haarlem, Tel. 52760
HILVERSUM I 402 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 12.00 AVRO. 16.00 VARA.
19.30 VPRO. 21.00 VARA. 22.40 VPRO.
23.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymti. 7.20 Gram. 8.18
De ontbijtclub. 9.00 Voor de vrouw. 9.35 Waterst.
9.40 Kamerkoor. VPRO: 10.00 Avonturen met kin
deren, caus. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20
Kamermuz. 10.35 Voor de zieken. 11.05 Voor de
kleuters. 11.20 Plantaardig en mineraal. AVRO:
12.00 Lichte muziek. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Sport en prognose. 12.50 Pianorecital. 13.00
Nieuws. 13.15 Meded. en gram. 13.25 Orgelspel.
13.40 Lichte muziek. 13.55 Beursber. 14.00 Kamer
muz.. (14.2014.40 Voordr.). VARA: 16.00 Orgel
en zang. 16.30 Muzikale caus. 17.10 Voor de jeugd.
17.50 Lichte muziek. 17.55 Act. 18.00 Nieuws. 18.15
Pol. caus. 18.25 Dansmuz. 18.50 De puntjes op de
i, caus. 19.00 Voor de kinderen. 19.10 Musette-ork.
VPRO: 19.30 Mir hahn en neue Oberket, cantate.
19.45 Unesco in Nederland. 19.50 VPRO-nieuws.
20.00 Nieuws. 20.05 Boekbespr. 20.15 Kamerkoor.
20.3 5 Menselijke verhoudingen in de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal, report. 20.45
Mensen in het gezin, caus. VARA: 21.00 Muzikaal
kolderjournaal. 21.20 De lange weg, documentair
progr. 21.45 Gram. 22.00 Lichte muz. 22.25 Buitenl.
weekoverz. VPRO: 22.40 Zorg om de mens, caus.
VARA: 2300 Nieuws. 23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II 298 M. 7.00—24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en SOS-ber. 7.10 Gewijde
muz. 7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en
weerber. 8.15 Gram. 8.30 Conc.ork. en solist. 9.00
Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35 Omr.ork.
en solist. 10.20 Gram. 10.30 Morgendienst. 11.00
Gram. 11.30 De jeugd op eigen wieken, hoorspel.
12.00 Clavecimbedrecital. 12.20 Gram. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Gram. 12.53 Gram. of act.
13.00 Nieuws. 13.15 Lichte muz. 13.40 Gram. 14.05
Radio Philharm. ork. en solist. 15.15 Voordr. 15.35
Blaasork. 16.00 Tuinb.praatje. 16.15 Gram. 16.25
Cello en piano. 17.00 Voordr. 17.20 Laat-Middel-
eeuwse muziek. 17.40 Beursber. 17.45 Gram. 18.00
Orkestconcert. 18.20 Stemmen van overzee. 18.35
Voor de jeugd. 19.00 Nieuws en weerber. 19.10 Op
de man af. 19.15 Regeringsuitz.De statistiek van
de maand, door prof. dr. Ph. J. Idenburg. 19.25
Gram. 20.00 Radiokrant. 20.20 Gram. 20.30 De
jeugd op eigen wieken, hoorsp. 21.00 Das Land
des Lachelns, operette. 22.30 Gram. 22.45 Avond
overdenking. 23.00 Nieuws. 23.15 Boekbespreking.
23.35—24.00 Gram.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. (Om
12.55 Koersen. 13.00 Nieuws. 13.11 en 14.00 Gram.
15.00 L'amour aux trois oranges, opera. (Om 16.00
Koersen). 17.00 Nieuws. 17.10 Gram. 17.45 Duitse
les. 18.00 Vlaamse liederen. 18.10 Gram. 18.25
Idem. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Gram. 19.45 Kinderweelde, kron. 20.00 Ork.conc.
21.00 Kunstkaleidoscoop. 21.15 Gram. 22.00 Nieuws.
22.15 Jazzmuziek. 22.45 Gram. 22.55—23.00 Nieuws.
droeg van een ouderwetse revue. Ook
Frankrijk had gepoogd een artistiek be
langwekkende bijdrage te leveren, maar
daar beging men de vergissing te menen
dat men in tien minuten drie wonderen
zou kunnen aanstichten. Niemand minder
dan Yvette Chauviré verscheen daartoe
op het tapijt met de pizzicatopolka van
Delibes in de niet zo erg mooie choreo
grafie van Serge Lifar, waarvan door on
gevoelig camerawerk weinig overbleef.
Marcel Marceau bracht even de sprake
loze sensatie van het poëtisch-clowneske
in verfijnde volmaaktheid, maar de Frères
Jacques (nu evenals de vorigen optredend
bij wijze van geanimeerd schilderij) kan
men toch beter in levenden lijve tegenover
zich zien.
Het was een begrijpelijk besluit van de
algemene produktieleider en samenstel
ler Francis Essex om zoveel mogelijk het
gesproken woord, dat immers de mensen
verdeeld houdt en voor elkaar onbereik
baar maakt, juist bij deze gelegenheid om
zowel praktische als idealistische redenen
te weren. Maar daardoor dreigde een
zekere gelijksoortigheid of het compromis
der middelmatigheid, welke gevaren door
het flitsende van de uitzendingen nog net
bezworen werden. Het heeft weinig zin om
in een critische bespreking van onderde
len te vervallen. Men zou kunnen opmer
ken, dat Duitsland wel veel maar geen
eigen geluid liet horen en dat de Belgen
met klaterende slordigheid feestelijke
levensvreugde probeerden te suggereren,
dat de Zwitsers door sublieme „fotogra
fie" een ijsshow dubbel en dwars het aan
zien waard maakten, dat bij het blijkbaar
onsterfelijke walsen in de Weense Staats-
opera gelukkig de mannen in ere zijn her
steld en dat men in Kopenhagen nog steeds
met de ouderwetse duivelskunstenaars
virtuositeit een meeslepende indruk hoopt
te wekken. Het zwakste onderdeel kwam
uit Luxemburg met een onduidelijke pan
tomimische schets voor twee heren en een
lieftallige ontdooiende ijskoningin.
Maar om dergelijke kleinigheden ging
het niet. Het voornaamste doel is bereikt:
in het eerste Europese schakelprogramma
werd een prachtig bewijs geleverd van
dienstbaarheid van de moderne techniek
aan de geest van vrede en vriendschap
door verbondenheid. Het mag met enige
voldoening van passend chauvinisme ge
zegd worden, dat de Nederlandse omroep-
ster Karin Kraaykamp daaraan bij de ge
meenschappelijke finale in Londen met
charmante welsprekendheid uitdrukking
gaf. Tien landen hebben de Westeuropese
eenheid treffend gedemonstreerd in een
netwerk van ingewikkeld^'fnaar bijha
feilloos functionerende verbindingen van
beeld en geluid, inderdaad zoals com
mentator Piet te Nuyl jr. opmerkte
alsof zij één hechte en onverbrekelijke
organisatie vormden. Zo moest men „Rond
Europa in vijfenzeventig minuten" bezien,
niet in de eerste plaats als een gezamen
lijk amusement, maar als een program
ma in de op de toekomst gerichte zin van
dat woord. Een goed besluit werd aldus
een prachtig voorteken.
Alleen al uit het oogpunt van curiosi
teit was het aangenaam kennis te maken
met de eersteling van de Franse toneel
schrijver Marcel Achard „Mag ik met u
meespelen?", dat woensdagavond in het
AVRO-programma werd uitgezonden. Het
is vaak een geestige en gevoelige komedie,
die haar charme ontleent aan de sfeer van
Commedia dell' Arte, wat weemoedig
soms en een tikje tragisch, wat praterig
ook, maar zeer wel genietbaar. Het is
maar een spel van vier personen. Regis
seur Ton Lensink kon zich dus volledig
concentreren op de detaillering, waaraan
hij kennelijk niet voorbij was gegaan. Hij
had alle gelegenheid de situaties tegen el
kaar af te wegen en ze te voorzien van een
beeld, dat zelfs de nuances als lichte scha
duwen kon raken. Hij deed d vt wel eens te
bewust. Dan w»rd het spel wat theatraal
en kreeg het een opzettelijk karakter,
waardoor de illusie werd verstoord. Maar
over het algemeen kon men een goed afge
wogen vertoning savoureren met veel ar
tisticiteit door de regisseur „gedaan" en
door de medespelenden: Marijke Hoving,
Bernard Droog, Herbert Joeks en Hans
Culeman met talent op het scherm ge
bracht. De decors van Peter Zwart droe
gen niet weinig bij tot het oproepen van
een wereld, waarin realiteit en droom el
kaar hoofs partij gaven. Vooraf ging de
twaalfde aflevering van de onderhouden
de serie onder de intrigerende titel „Lui
paard op schoot."
Beeldschermer
Zowel programmasamenstellers als
luisteraars herademen opgelucht nu zij al
le gelegenheidswerk bij de jaarwisseling
hebben overleefd en over kunnen gaan tot
de orde van de omroepdag. Wat is het toch
een heksentoer om een voor de oudejaars
avond passend programma te maken
als men geen Wim Kan ter beschikking
heeft. En wat is het toch gevaarlijk om
vooraf de aandacht op een uitzending te
richten wanneer men niet niet zeker van
zijn zaak is. Want de met enig gerei om
ringde parodie op „Dit is uw leven" ook
ringde parodie op „Dit is uw leven" in
René Sleeswijks radiorevue „Op 't nip
pertje" viel bitter tegen. Welke beden
kingen men tegen „Dit is uw leven" ook
kan aanvoeren, het staat als een paal bo
ven water, dat het een uitstekend voorbe
reid en uitgevoerd programma is. Zoiets
kan men alleen parodiëren wanneer de
persiflage op het niveau van het model
blijft. Dat was hier lang niet het geval.
Ook de rest van de revue kende geen uit
schieters, maar Walden en Muyselaar zijn
vaklui genoeg om er altijd nog wel wat
van te maken. Dat lukte zelfs een Ko van
Dijk en een Conny Stuart niet met een bijr-
zonder vervelend en negatief jaarover
zicht van Alexander Pola. Tussen de revue
en deze „Polagenda" zorgde de Franse
chansonnier Henri Salvador voor het eni
ge amusement met gehalte op deze oude
jaarsavond van Hilversum II.
Daar tegenover handhaafde de VARA
haar goede reputatie op het gebied van de
verantwoorde ontspanningsprogramma's
met de traditionele „Bruiloft van Kloris en
Roosje", waarvoor de tekst werd geleverd
door Arie Pleysier en S. de Vries jr. De
laatste had deze radiofantasie voorzien
van een bijzonder levendige achtergrond
met een stem uit de bruiloftsgasten, die
zich geanimeerd gedroegen. De Nieuw
jaarswens van Thomasvaer en Pieternel
was pittig en slagvaardig, werd door
Louis de Bree maar vooral door Mien van
Kerckhoven-Kling voortreffelijk gezegd:
met vaart en verve, met overtuiging zon
der ook maar een ogenblik opzettelijk en
geforceerd te klinken. De muzikale bewer
king van Benedict. Silberman van de aar
dige oorspronkelijke muziek deed het
eveneens goed. Men had het wat de klein
kunst betreft daarbij best kunnen laten.
Helaas vond de programmaleiding het
blijkbaar nog niet mooi genoeg en moest
er ook nog een cabaret onder de titel „Een
koffertje klein zeer" komen. Op een spora
dische uitzondering na bleek dat koffertje
slechts een grote partij meligheid te bevat
ten, die men beter op een minder gunstig
uur aan de man had kunnen brengen, als
dat tenminste al onontbeerlijk was.
Golfbreker
Met ingang van 1 april 1958 is Paul de
Waart, sinds 1953 hoofdredacteur van „Het
Centrum" te Utrecht, benoemd tot hoofd
van het historisch archief van de Neder
landse Radio Unie.
Dinsdagmiddag is een straaljager van
het type F 84 F (Thunderstreak) bij de
vliegbasis Volkel neergestort. De vlieger,
de 25-jarige ongehuwde luitenant-vlieger
J. Venekamp uit Groningen kwam daarbij
om het leven.
De vlieger raakte in moeilijkheden toen
hij op de basis wilde landen. Zes kilometer
voor de landingsbaan, bij Mill, stortte het
toestel neer.
Volgens mededelingen van de Lucht
machtvoorlichtingsdienst heeft de piloot
nog van zijn schietstoel gebruik gemaakt,
doch het was reeds te laat.
Gisteravond is in Maastricht een trein
stel, dat om 20.01 uur naar Amsterdam
moest vertrekken tijdens het rangeren
ontspoord doordat een wissel ontijdig ver
zet werd. Een mast van de elektrische
bovenleiding knapte af en het treinstel
werd beschadigd. Enkele reizigers, die
reeds in de trein zaten, konden overstap
pen in de exprestrein Maastricht-Amster
dam, die om 21.00 uur vertrok. De treinen
naar en van Roermond en Heerlen onder
vonden vertraging aangezien slechts één
spoor gebruikt kon worden.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Ederveen (toez.) en te Rid
derkerk (wijkgemeente Slikkerveer) J. Nol-
tes te Ernst.
Bedankt voor Uithuizen (toez.) A. W.
Kranenburg te Tange-Alteveer.
Geref. Kerken
Beroepen te Murmerwoude en te Noor
den-Zevenhoven N. H. Heiner, kand. te
Ter Aarte Groningen-Weft (vac. dr. L. van
der Zanden) H. D. Bakker te Tholen; te
Appingedam (vac. A. J, Janssens) H. Rieze-
bos te Hijlaard.
Aangenomen naar Uithuizermeeden H.
Alting te Wijckel.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te Steenwijk J. M. Visser te
Dokkum en S. Wijnsma te Broek op Lan-
gendijk.
Bedankt voor Opperdoes M. Drayer te
Drachten.
Baptisten Gemeenten
Beroepen te Rotterdam en omstreken als
evangelisatiepredikant R. Reiling te Rot
terdam-Zuid.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen te Beverwijk H. D. van Herk-
sen te Hilversum.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Amsterdam-Centrum H. van
Gilst te Dirksland.
'Mét'dé volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De datat waarop, de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan achter de naam van het
schip vermeld.
Australië: s.s. „Arcadia", 9 jan.; Canada:
s.s. „Kloosterdijk" 8 jan. en m.s. „American
Archer" 11 jan.; Chili via New York 8 jan.;
Ned. Antillen: m.s. „Themis" 9 jan.; Nieuw
Zeeland via Engeland 11 jan.; Suriname:
m.s. „Mentor" 8 jan.; Unie van Zuid-Afrika
en Z.W. Afrika: m.s. „Oranjefontein" 8 jan.
en m.s. „Stilling Castle" 11 jan.; Brits-Oost
Afrika: s.s. „Ferdinand de Lesseps" 11 jan.
Inlichtingen betreffende de verzendings
data van postpakketten geven de post
kantoren.
De schipper van de Urker vissersboot
UK 118 haalde tijdens de visvangst op de
Noordzee in zijn net een beeld van een
vrouw op. Het beeld is 60 centimeter hoog.
Waarschijnlijk is het een boegbeeld, waar
van de ouderdom wordt geschat op onge
veer tweehonderd jaar.
Het houten beeld is in het bezit ge
komen van het oudheidkundig museum
voor het Zuiderzeegebied in de Noordoost
polder. Het verkeert nog in uitstekende
staat. Het stelt een vrouwenfiguur voor
van het hoofd tot de heup.
Toen Bumbel zijn gereedschap had weggezet en hij de deur binnenliep, kwam hem
al 'n heerlijke geur tegemoet, die hem 't water langs de tanden deed lopen.
Want de boerin, die heel goed wist dat mannen en jongens, die werken, ook goéd
moeten eten, had 'n geweldige stapel knappend-bruine pannekoeken gebakken. Die
stonden nu te dampen op 'n grote schaal.
Nou, ze hoefde niet te vragen, of Bumbel trek had! 6-7
Het laatste cabaretprogramma van Wim j
Kan, „Engelen en Spoken", heeft woens
dagavond ook zijn Amsterdamse première
beleefd. In het Nieuwe de la Martheater
bracht de uitverkochte zaal Wim Kan aan
het slot een ovatie. Hij had niet zoals in
het programma vermeld stond „een uurtje
gespookt", maar na de pauze anderhalf
uur lang onafgebroken het publiek in de
zaal van de ene in de andere lach doen
schieten. Voor de pauze volgden in snel
tempo Corry Vonk en de „zeven engeltjes"
elkaar met korte nummers op en Cilly
Wang, die tijdens de opvoeringen in Am
sterdam als gaste optreedt, oogstte bijzon
der veel succes.
Tot burgemeester van Kerkrade is met
ingang van 16 januari benoemd drs. Th. J.
M. Gijsèn, thans burgemeester van Horst
(L.). De heer Gijsen werd op 13 juli 1914
in Sittard geboren. Hij begon zijn ambte
lijke loopbaan als ambtenaar ter gemeente
secretarie te Geleen. Op 1 februari 1945
werd hij benoemd tot waarnemend burge
meester van Stein, op 1 februari 1947 tot
burgemeester van Nieuwenhagen. Sinds
1 maart 1953 is de heer Gijsen burgemees
ter van Horst.
Van 1950 tot 1954 had hij zitting in de
Provinciale Staten van Limburg voor de
K.V.P. Hij wordt in Kerkrade de opvol
ger van mr. C. J. G. Becht, de nieuwe
burgemeester van Tilburg. Hij is voorzitter
van de r.k. Limburgse Bond van Muziek
gezelschappen.
Kolenprodukfie echter gedaald
De staalproduktie der zes landen van de
Europese Gemeenschap voor Kolen en
Staal heeft in 1957 een record bereikt van
60 miljoen ton tegen 42 miljoen in 1952 en
en 5.6,7 miljoen ton in 1956. De Hoge Auto
riteit deelde méde, dat het tempo' van de
stijging der totale staalproduktie in de
EGKS de afgelopen twee jaar groter is ge
weest dan in de Verenige Staten, Enge
land of de Sovjet-Unie.
De kolenprodukfie der EGKS is echter
in vergelijking met 1956 gedaald met 1
miljoen ton tot 248 miljoen ton. Het te
kort aan mijnwerkers in sommige mijnen
en de concurrentie van de Amerikaanse
koleninvoer worden genoemd als de voor
naamste oorzaken voor de daling.
LONDEN (Reuter) Koningin Elizabeth
van Engeland heeft ter gelegenheid van
nieuwjaar circa 2200 van haar onderdanen
onderscheidingen verleend.
De lijst is zeer gevarieerd: van veld
maarschalk Sir John Harding, de onlangs
afgetreden gouverneur van Cyprus die
baron wordt tot Hogan „Kid" Bassey, de
Nigeriaanse wereldkampioen boksen licht
gewicht. Voorts komen op de lijst van
personen die zich onderscheiden hebben
op het gebied van de politiek, de weten
schap, de sport, de kunsten en het open
bare leven onder andere de namen voor
van de automagnaat en filantroop Lord
Huffield, de bekende advocaat Sir Norman
Birkett en de bioloog dr. Julian Huxley,
een broer van de schrijver Aldous Huxley.
37. De kranten schreven: Karl Ludwig Sand is lid van
een studentenorganisatie en de spionnen snuffelden
na, wat er achter stak. Sand bekende het openlijk:
„De vrijheid, anders niets!"
De jongeman werd ter dood veroordeeld en onder
de studenten fluisterde men:„Men gaat de vrijheid
onthoofden." In mei van dat jaar werd hij terechtge
steld.
En opnieuw brachten de kranten sensatie-nieuws:
Op de student Sand volgde de apotheker Löning, die
een mislukte aanslag pleegde op de Nassausche rege
ringspresident Karl von Ibell. Deze werd slechts ge
wond, maar de dader werd na een langdurig proces
ook terechtgesteld. De Duitse landsregeringen, die
to dusver aarzelden gevolg te geven aan Metternich's
instructies, beving een panische angst. De grote klop
jacht tégen de vrijheid begon in de Duitse landen in
1819. Op een ministerscongres in Karlsbad werd be
sloten om aan de rebellerende universiteiten curato
ren en spionnen aan te stellen, die alle professoren en
studenten in het oog moesten houden en voor handha
ving van orde en discipline moesten zorgen. En werd
een strenge censuur ingevoerd voor alles wat van de
drukpers kwam. Een fijn net van spionage werd over
het land gespannen. Men nam zich in acht in gesprek
ken met huurlieden, zelfs met zijn eigen vrouw
Het giste en borrelde aan de universiteiten. De mazen
van het net werden nog kleiner gemaakt. De kranten
meldden: Professor Ernst Moritz Arndt, in Bonn, is
gearresteerd. De sfeer werd benauwend. Deze arresta
tie moest een voorbeeld zijn. Ernst Mortiz Arndt was
de dichter van de vrijheidsstrijd en werd door de stu
denten aanbeden. Schreef hij niet studentenliederen,
waarin de vrijheid werd bezongen? Tenslotte werd
professor Arndt weer vrijgelaten, maar opdat hij zich
geen al te grote illusies over die vrijheid maakte, werd
er twee maanden later al weer een huiszoeking bij
hem gedaan
In augustus van dat woelige jaar kwam Harry Heine
naar Bonn.
Het was koud, Harry huiverde. Hij hield zijn handen
diep in zijn zakken. Thans was hij geen aspirant-we
reldveroveraar meer, doch slechts een toeschouwer
van het wereldgebeuren. Een toeschouwer voelde hij
zich, terwijl hij door de straten van Bonn slenterde.
Hij was allerminst zeker van zichzelf. Hij zou zo da
delijk voor een speciale commissie moeten verschij
nen, aangezien hij geen einddiploma gymnasium kon
overleggen.
Dat, wat hij in Düsseldorf had kunnen inhalen, was
slechts weinig. Professoren, wier namen hij nauwe
lijks kende, ondervroegen hem. De voorzitter van de
commissie zei: „We zullen eerst uw wiskundekennis
aan een proef onderwerpen, meneer Heine!"
Harry schrok. Wiskunde....! Daarvan wist hij
even weinig als van donker Afrik- Hij zag de bleke,
onbewogen gezichten voor zich en opeens herinnerde
hij zich zijn voornemen om niet wéér te kapituleren.
Hij antwoordde: „Ik verzoek u vriendelijk de mathe
matiek aan mijn oom Salomon Heine, die bankier in
Hamburg is, over te laten. Hij heeft me al aan een
proef onderworpen, waarbij ik jammerlijk te kort
bent geschoten."
De bleke onbewogen gezichten tegenover hem ke
ken verrast op. Er scheen opeens leven in te komen.
Men glimlachte en fluisterde. Men scheen er begrip voor
te hebben. En men ging over tot de andere vakken,
liarry voelde zijn moed stijgen.
Weliswaar ging het Latijn allesbehalve vlot,
zodat de professor hem met een ernstige frons gade
sloeg, maar bij geschiedenis wist hij het antwoord op
bijna alle vragen en bovendien scheen men zijn visie
op verschillende problemen opmerkelijk te vinden.
Tenslotte moest hij in de moedertaal een opstel ma
ken over:, „de gronden, waarop het bij de keuze van
een bepaalde studierichting in wezen aankomt."
Allemensen! In zijn bank zittend, kauwde Harry op
zijn penhouder. Welke gronden waren er voor hem?
Hij had de ambitie een groot man te worden, aanvan
kelijk had hij een Napoleon van het geld willen wor
den, maar in ieder geval wilde hij een onafhankelijk,
vrij mens worden, een man, die men niet zonder meer
voorbij ging, hij wilde dat er van zijn naam een zeke
re glans afstraaldeTotdus ver had hij echter jam
merlijk gefaald.
En deze professoren en studenten? Wat wilden zij
anders dan hun naam, hun reputatie vestigen? En hoe-
velen verdienden 't werkelijk?
Er kwam een spottende uitdrukking op zijn gezicht.
Hij zou in zijn opstel de mensen geen stroop om de
mond smeren. Hij zou openhartig neerschrijven, wat
volgens hem „in wezen de gronden waren voor het kie
zen van een bepaalde studie", Hij zou aantonen dat
ook aan de edelmoedigheid der rabbi's, de imposante
waardigheid van rijke bankiers en de liefde van rijke
meisjes dezelfde ambities ten grondslag lagen
Toen hij tenslotte het universiteitsgebouw verliet,
had er geen idee van, hoe men op zijn opstel zou rea
geren. Maar in ieder geval was hij openhartig voor
zijn mening uitgekomen. Het lot zou thans over hem
beschikken
Zoals destijds in Frankfort, wandelde hij ook hier
door de bochtige straten in de richting van de rivier,
de Rijn.
„Harry!" hoorde hij opeens iemand zijn naam roe
pen. Hij draaide zich verbaasd om en zag een magere
jongeman op zich afkomen. Op het magere lichaam
zat een opvallend rond hoofd met ogen, die van en
thousiasme straalden. De jongeman glimlachte. „Dat
ik jou hier weerzie! Studeer je hier?"
„Nog niet, ik weet namelijk nog niet, of ik toege
laten word."
„Och wat!" riep de ander uit. „Het voornaamste
is, dat jij hier bent, Harry, en met ons voor de vrij
heid zult vechten! Ik heb een belangrijke zaak onder
handen, belangrijk zowel voor de universteit als voor
de vrijheid. Je moet meekomen!"
Harry keek de ander vragend aan. Hij voelde een
zeker wantrouwen en zei langzaam: „Hoe heet je ook
weer? Je naam is me ontschoten."
„Neunzehn", was het antwoord. „Herinner je je
niet? We zaten in Düsseldorf bij elkaar in de klas".
De jongeman pakte Heine bij de arm en drong aan:
„We hebben een groots plan, je moet van de partij
zijn. Je zult er enthousiast voor zijn, ik kén je!"
Harry Heine trok de wenkbrauwen op. Hij hield
niet van dit soort opgedrongen vertrouwelijkheid. Hij
deed een poging om zich terug te trekken, maar Neun
zehn liet hem niet gaan. Hij fluisterde hem toe: „Ik
schrijf voor de „Düsseldorfer Zeitung", zeg 't echter
aan niemand!"
(Wordt vervolgd)
Prof. B. van der Plaats. Te Maas
tricht is overleden prof. dr. B. J. van dei-
Plaats, oud-hoogleraar in de radiologie aan
de universiteit van Batavia. Hij is 69 jaar
oud geworden. Na zijn studie te Utrecht
werd hij in 1924 tot arts bevorderd, tege
lijk met zijn vrouw. In 1928 vertrok hij
naar Batavia waar hij belast werd met de
supervisie over alle röntgen-inrichtingen
in de Indonesische archipel. Verder heeft
hij in belangrijke mate meegeholpen aan
de tuberculosebestrijding in Indonesië.
Nieuwe directeuren. Met ingang van 1
januari zijn benoemd tot directeur van de
Nederlandse Heidemaatschappij ir. B. Pol
derman, ir. E. Wijnbergen en ir. A. Franke,
Van de directie maken reeds deel uit ir. H.
J. A. Hendriks, president-directeur en ir.
J. A. Eshuis.
25.000. Op de laatste dag van 1957 za
gen de Rotterdamsche havenautoriteiten
hun verwachting, dat er dat jaar 25.000
schepen de Nieuwe Waterweg zouden bin
nenvaren, beantwoord. Het Israëlische
schip „Kedma" passeerde als 25.000ste de
Berghaven te Hoek van Holland.
De rechtbank te Haarlem heeft in staat
van faillissement verklaard: G. A. Riet
veld, Schollevaerlaan 7 te Heemstede.
Rechter-commissaris: mr. N. Smits en cu
rator: mr. A. Th. E. Kastein, advocaat en
procureur te Amsterdam, Keizersgracht
606.
Wegens het verbindend worden van de
enige uitdelingslijst is geëindigd het fail
lissement van J. C. Hoed, schilder, hande
lende onder de naam Schildersbedrijf „Ja-
corij", Burgwal 96, te Haarlem. Rechter-
commssaris was mr. N. Smits en curator:
mr. J. G. Bettink, advocaat en procureur,
Staten Bolwerk 26 te Haarlem.
Bij. vonnis van de rechtbank is, na ge
daan verzet, vernietigd het vonnis dier
rechtbank, waarbij de Handelsvennoot
schap onder firma Peerdeman Zaanlandse
Radio, gevestigd te Zaandam, Gedempte
Gracht 83 en haar vennoten: W. Lubbes,
radiomonteur, wonende te Zaandam, Lan-
gestraat 23, J. J. G. Peerdeman, winkelier
wonende Westzijde 378 te Zaandam, in
staat in faillissement zijn verklaard, met
benoeming van mr. W. N. Felhoen Kraal,
advicaat en procureur te Wormerveer,
Zaanweg 66, tot curator.
ADVERTENTIE
W(i wensen al onze klanten en
toekomstige klanten een goed 1958.
Aan uw materiële welstand kunt u zelf veel
doen door uw kosten voor autorijden zo laag
mogelijk te houden.
Vraag eens inlichtingen, waarom die voor
RENAULT zowel bij aanschaf als onderhóud
zo laag zijn.
GARAGE DEN HOU1
DONDERDAG 2 JANUARI.
FILMS:
Cinema Palace: „De familie Trapp", a.i.
19 en 21.15 uur. Frans Halstheater: „Gein
tjes met geesten", a.l., 19 en 21.15 uur.
Lido Theater: „Een koning in New York",
a.l., 19 en 21.15 uur. Luxor Theater: „De
twaalf gezworenen", 14 jaar, 19 en 21.15 u.
Minerva Theater: „Happy ever after", a.l.,
20.15 uur. Rembrandt Theater: „Een echte
Parisienne", 18 jaar, 19 en 21.15 uur. Roxy
Theater: „The tall T", 14 jaar, 19 en 21.15
uur. Studio Theater: „Bundie of joy", a.l,,
19 en 21.15 uur.
VRIJDAG 3 JANUARI
Stadsschouwburg: Nieuw Nederlands
Toneelgeschap met „Hedda Gabler", 20 u.
TENTOONSTELLINGEN:
Huis Van Looy: Tentoonstelling van wer
ken van leden van het genootschap „Kunst
zij ons doel", 10 tot 12.30 en 13.30 tot 17 u.
Galerie Espace: Expositie van schilderijen
en gouaches van André Balint, 11 tot 17 u.
FILMS:
Cinema Palace: „De familie Trapp", a.h,
14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans Halsthea-
tel: „De bandelozen", 18 jaar, 14.30, 19 en
21.15 uur. Lido Theater: „Spektakel om
Jolanthe", 18 jaar, 14, 16.15, 19 en 21.15 u.
Luxor Theater: „De twaalf gezworenen",
14 jaar, 14, 19 en 21.15, uur. Minerva Thea
ter: „Puntje en Anton", a.l., 14.30 uur. „De
hemelbestormer", 14 jaar, 20.15 uur. Rem
brandt Theater: „Een echte Parisienne", 18
jaar, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Roxy Thea.
ter: „De gevangene der Apachen", 14 jaar,
14.30, 19 en 21.15 urn*. Studio Theater:
„Oog om oog", 18 jaar, 14.15, 19 en 21.15 u.
DIVERSEN:
Brinkman, Houtplein: Dr. W. K. H.
Feuilletau de Bruijn spreekt voor de Na
tionale Partij over „De crisis in Indonesië",
20 uur.