EEN WOELIGE TIJD
BUMBEL EN DE WENSHOORN
Televisite
Agenda voor
Haarlem
„In Provinciale ziekenhuizen
heerst een goede geest"
NAAIMACHINES
W. J. P. van Ham
in Haarlem overleden
Kort en bondi
4
Verbouwingen en vernieuwingen ondervinden vertraging
Van breien tot schaatsen
Onderbewuste projectie
Eenakter van Wilder
Lezingen
De radio geeft zaterdag
T elevisieprogramma
Twee E.V.Cers bedanken
als C.P.M-raadslid
van Amsterdam
Gift aan woningstichting
maakt huurverhoging
ongedaan
voorzitter van „Caecilia"
Bij Wim Bary
„Sonata da Camera", een
nieuw ensemble
Geen subsidie voor ballet
van Frangoise Sagan
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG J
VRIJDAG 31 JANUARI 1958
De K.R.O. bood de televisiekijkers don
derdagavond een afwisselend program
ma, dat minder geboeid heeft dan het ge
deelte dat de N.T.S. er aan vooraf liet
gaan. De huisvrouw, die van breiden houdt
zal met aandacht geluisterd hebben naar
wat Maria van der Eist te vertellen had
over wol, belangstellenden in reizen en
aardrijkskunde zullen de film over Ceylon
met de toelichting van mr. A. L. Hustinx
met grote interesse gevolgd hebben. De
wereldreiziger heeft getoond over prach
tig filmmateriaal te beschikken en een
vlot verteller te zijn. In Delft vieren velen
met de leden van de r.k. Studentenvere
niging „Sanctus Virgilius" fee^t ter ge
legenheid van het twaalfde lustrum. De
kijkers werden ook in de viering betrok
ken, maar in een geestelijke stemming zul
len zij niet zijn gebracht. Het cabaret van
de studenten was van behoorlijk gehalte,
al zal er maar weinig echte „aansluiting"
met het publiek zijn geweest.
De grootste aandacht ging deze avond
uit naar de reportage uit Bratislava, waar
de Europese kampioenschappen kunstrij
den op de schaats begonnen zijn. Paren
uit diverse landen verrichtten fraaie pres
taties in een stadion, waar veertienduizend
bezoekers bijeen waren.
Beeldschermer
De Canadese televisie heeft dezer dagen
een proef genomen met „onderbewuste
projectie", volgens welke men een bijna
onleesbaar snel doorgegeven boodschap
in het onderbewustzijn opneemt en ge
neigd is te doen wat de boodschap sugge
reert. Slechts één kijker bleek de bood
schap juist te hebben gelezen. De bood
schap „telefoneer nu" had men in
een programma van een half uur driehon
derdtweeënvijftig keer zeer kort op het
scherm laten verschijnen en aan de kijkers
was verzocht om de televisiemaatschappij,
de CBC, over hun reacties te vertellen.
Velen zeiden een drang te hebben gevoeld
om wat te gaan drinken en enkelen wisten
de „opgedrongen" soort drank zelfs met
name te nemen: thee, koffie, water, bier,
appelsap of wisky. Slechts één kijker had
de boodschap juist gelezen, anderen noem
de het woord telefoon. De raad van be
heer der CBC en de Amerikaanse staats
commissie voor de verbindingen hebben,
hangende een nadere bestudering van het
vraagstuk, commerciële aanwending van
„onderbewuste projectie" verboden.
Maandag 3 februari geeft de N.C.R.V.
in haar televisieprogramma een uitzending
van de eenakter „In een auto naar Tren
ton en Cambden" van Thornton Wilder.
De eenvoudige opzet van dit stuk over
een Amerikaanse familie, die op bezoek
gaat bij de getrouwde dochter, schrijft
voor, dat decor en rekwisieten beperkt
blijven tot de hoogst nodige aanduidingen.
Men ziet eerst een gedeelte van de repe
titie onder regie van Ton Lutz, daarna
wordt de éénakter in zijn geheel gespeeld.
Peter Koen heeft de cameraregie.
Eén der eerste dagen van maart zal de
A.V.R.O. beginnen met de uitzending van
een reeks van zes lezingen onder redactie
van A. Schuster, opperrabbijn van de
Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge in
Amsterdam, over ,.Dê Joodse godsdienst
door de eeuwen". De voordrachten behan
delen achtereenvolgens de Joodse gods
dienst in de bijbel, in de talmoed, in de
middeleeuwse filosofie en in de mystiek
(de kabbala), het chassidisme en de mo
derne Joods-theologische stromingen.
HILVERSUM I 402 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.23 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 9.00 Voor de vrouw. (9.35—940
Waterst.). VPRO: 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld,
caus. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Amus.-
muz. 10.55 De Familie Doorsnee, hoorsn. m. muz.
11.25 Gram. 11.40 Clavecimbelrecital. 12.00 Lichte
muz. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Hawaiian -
muz. 13.00 Nieuws. 13.15 VARA-Varia. 13.20 Dans-
muz. 13.45 Sportpraatje. 14.00 Voor de jeugd. 14.35
Sport. 14.38 Gram. 15.02 Sport. 15.05 Boekbespr.
15.25 Koorzang. 15.40 Van de wieg tot het graf.
caus. 15.55 Radio-Filh. ork. 16.35 Buitenl. week-
overz. 16.50 Lichte muziek. 17.10 Amateursprogr.
17.30 Weekjournaal. 18.00 Nieuws en comm. 18.20
Ritm. muz. 18.45 Klankbeeld herdenking waters
noodramp. 19.00 Artistieke staalkaart. VPRO:
19.30 Passepartout, caus. 19.40 Godsdienst voor-
hèen en thans, caus. 19.55 Deze week. caus. VARA:
20.00 Nieuws. 20.05 Waar gaan wij heen? 20 13 Ge-
var. progr. 21.45 Socialistisch comm. 22.00 Lichte
muz. 22.28 Labyrinth in Lan-Fang, hoorsp. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II 298 M. 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.15 Gewijde muz.
7.45 Morgengebed en liturg, kal. 8.00 Nieuws en
weerbericht. 8.15 Gram. 8.50 Voor de vrouw. 10.00
Voor de kleuters. 10.15 Gram. 10.30 Ben je zestig?
11.00 Voor de zieken. 11.45 Gram. 12.00 Middag
klok - noodklok. 12.03 Promenade orkest en sol.
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en Kath. nieuws.
13.20 platennieuws. 13.30 Dansork, 14.00 Voor de
jeugd. 14.20 Engelse les. 14.40 Boekbespr. 14.50
Gram. 14.55 Amateursprogr. 15.15 Kron. v. lette
ren en kunsten. (Plm. 15.30 Sport). 15.55 Sport.
16.00 Voor de jeugd. 16.50 Sport. 16.55 Gregoriaan
se zang. 17.25 Sport. 17.30 Lichte muz. 17.45 Pia
nospel. 18.00 Journalistiek weekoverz. 18.10 Gram.
18.15 Parlementair overz. 18.25 Meisjeskoor en sol.
18.45 Regeringsuitz.Atlantisch allerlei. Een en
ander over de 15 landen, aangesloten bij het At
lantisch Pact. 19.00 Nieuws. 19.10 Comm. 19.15
Omr.ork. en solist. 20.10 Lichtbaken, caus. 20.25
Act. 20.40 Gevar. progr. 22.35 Godsd. progr. Daar
na: Avondgebed en lit kal. 23.00 Nieuws. 23.15
Nieuws in Esperanto. 23.2224.00 Nieuwe gram
BRUSSEL 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.35 Causerie. 12.45
Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Muz. kaleidoscoop. 14.30
Journ. 15.00 Gram. 15.45 Idem. 16.45 Engelse les.
17.00 Nieuws. 17.10 Dagklapper en lit. kal. 17.20
Liturg, gezangen. 17.30 Gram. 18.00 Moderne muz.
18.30 Voor de sold. 19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 20.00
Gevar. muz. 22.00 Nieuws. 22.15 Verz. progr. 23.00
Nieuws. 23.05—24.00 Gram.
VOOR ZATERDAG
NCRV: 17.00—17.30 Voor de kinderen. VARA:
20.00 Journ. en weerber. 20.15 Pension Hommeles,
muzikaal blijspel. 21.00 Film-verz. progr. 21.25-
22.00 Weet wel wat je waagt. NTS: 22.00-22.45
Eurovisie: Rep. Italiaanse Song Festival te San
Remo.
De vergadering van de Provinciale Stalen
van Noordholland heeft donderdag tijdens
de behandeling van de begroting 1958 van
de provinciale ziekenhuizen in het bijzon
der gesproken over het ziekenhuis te
Santpoort.
De heer L. Peters (K.V.P.) kon zich
wel verenigen met de plannen tot ver
betering van de ziekenhuizen, maar de
ramingen van het college van Gedepu
teerde Staten zijn altijd te laag. Latei-
blijkt dat er veel hogere bedragen nodig
zijn. Het is niet uitgesloten dat het ramen
van een laag bedrag bewust geschiedt in
de verwachting dat de Provinciale Staten
later toch een extra-krediet zullen toe
staan.
De heer T i 1 k e m a (C.H.U.) achtte het
van belang, dat de bouw van een opname
kliniek bevorderd wordt. Dan stijgt de
kans, dat patiënten een snellere genezing
tegemoet gaan. De kosten voor vernieu
wingen en het aanbrengen van verbeterin
gen zullen veel geld vragen. Volgens spre
ker moet er naar gestreefd worden de ver-
pleegprijzen niet te verhogen, maar gelden
beschikbaar te stellen door de provincie.
De verpleegprijzen hebben reeds een hoog
peil bereikt.
De heer L a n s e r (Comm.) betreurde het
dat door bouwstoppen de noodzakelijke
verbeteringen niet zo snel tot stand komen
als wenselijk wordt geacht. Gelukkig
komen er toch vernieuwingen gereed en
hiermee moet worden doorgegaan. De
reclame-campagne om meer personeel aan
te werven heeft haar goede zijde, maar
spreker beval verhoging van het salaris
aan, waardoor zich mogelijk meer aan
staande verpleegsters zullen melden.
Dr. G r i b 1 i n g (K.V.P.) was van
mening dat met warme hartelijkheid en
genegenheid gewerkt moet worden in de
ziekenhuizen. Santpoort heeft een goede
naam gekregen dank zij de goede geest.
Daardoor is men in staat de patiënten op
te voeden tot volwaardige leden van de
maatschappij. De gebouwen dienen op peil
gehouden te worden en jammer is het, dat
oude gedeelten niet te vervangen zijn door
nieuwe. Te betreuren is het gebrek aan
personeel, waardoor vele aanvragen om
opgenomen te worden, geweigerd moeten
worden. Spreker hoopte dat vrouwen zich
zullen melden die het verlenen van steun
belangrijker vinden dan geld.
De heer Schippers (K.V.P.) vroeg
zich af of de verhouding één verpleegster
voor vier patiënten wel juist is; kan het
aantal patiënten niet opgevoerd worden.
Verder wilde hij uit budgetaire over
wegingen een aantal posten van werken,
die niet uitgevoerd zullen worden, van de
begroting schrappen.
Mevrouw mr. Stoffel s-V an Haaf-
ten (V.V.D.) merkte op, dat het aantal
aantrekkelijke vrouwelijke beroepen bij
zonder is uitgebreid, zodat de animo voor
dat van verpleegster verminderd is.
De gedeputeerde de heer Ja c. Rustige
(C.H.U.) heeft dank gezegd voor de woor
den van waardering en opgemerkt dat het
aanbrengen van verbeteringen in de zie
kenhuizen te danken is aan de medewer
king van de Provinciale Staten. Dat de
plannen niet in een zo vlot tempo zijn
uitgevoerd als aanvankelijk gedacht was,
is te betreuren, maar gebrek aan mate
riaal en personeel is oorzaak geweest dat
de uitvoering vertraging heeft ondervon
den. Dan moesten veranderingen worden
aangebracht, waarbij dikwijls grotere be
dragen nodig waren dan aanvankelijk
waren geraamd. Spreker ontraadde tot
verhoging der verpleegtarieven over te
gaan, want daardoor ontstaan tevens moei
lijkheden met instellingen, waarmee de
provincie voor de verpleging van geestes
zieken contracten heeft. De kwestie over
het bepalen van het aantal patiënten,
waarover een verpleegster de zorgen heeft,
wilde spreker aan de medici overlaten.
Dezen zijn van mening dat de verhouding
vier op één op het ogenblik de beste is.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
Twee leden van de communistische frac
tie in de Amsterdamse gemeenteraad heb
ben hun raadslidmaatschap neergelegd.
Het zijn twee functionarissen van de een
heidsvakcentrale E.V.C., de heer G. Groot
Roessink, voorzitter van de afdeling Am
sterdam van de Bond van Nederlands
Overheidspersoneel, en de heer J. Bus-
sink, bestuurslid van „De Metaal" voor
werknemers in de metaalnijverheid en aan
verwante bedrijfstakken.
De reden van dit ontslag is de reeds enige
tijd bestaande onenigheid tussen het par
tijbestuur van de C.P.N. enerzijds en een
aantal E.V.C.-functionarissen anderzijds.
De woningstichting Delfzijl heeft de be
woners van een nieuwe wijk in Delfzijl-
noord verrast met de mededeling dat een
half jaar lang een huurverhoging van
ƒ1.50 per week niet behoeft te worden be
taald. Dit is mogelijk dank zij een gift van
een onbekende. In de nieuwe wijk staan
351 huizen en de huren variëren van
9.75 tot 12.- per week.
Enige tijd geleden protesteerde een
daartoe opgerichte huurdervereniging
tegen de huurverhoging, die met ingang
van 5 januari was vastgesteld. De woning
stichting heeft de bewoners erop gewezen
dat de verhoging niet ongedaan kan wor
den gemaakt en dat men dus over een
half jaar 1.50 meer zal moeten betalen.
Alleen degenen die in minder gunstige fi
nanciële omstandigheden verkeren zullen
van de schenking profiteren.
„Wat betekent dat, mannen?", riep de kapitein streng.
Fokko en de andere mannen zwaaiden dreigend met hun wapens.
„Wij nemen bezit van het schip, jullie gaat van boord en wij zijn nu de baas!"
schreeuwde Fokko.
Wat moesten de kapitein en Bumbél doen? Ze waren machteloos tegen die oproerige
bende. Men liet een sloep neer en dwong hen beiden, daarin te gaan. 55.55
Woensdagmiddag is in het St. Elisabeth's
Gasthuis in Haarlem op zevenenvijftig-
jarige leeftijd overleden de heer W. J. P.
van Ham, directeur van een fabriek voor
plasticbeschcrmkleding in Blocmendaal en
voorzitter van het koninklijk mannenkoor
„Caecilia" in Haarlem.
De heer W. J. P. van Ham werd op 14
maart 1900 op Sumatra geboren. Na in Me-
dan een middelbare schoolopleiding te heb
ben genoten trad hij in dienst van de Ba
taafse Petroleum Maatschappij, bij welke
onderneming hij tot zijn pensioengerech
tigde leeftijd werkzaam is geweest, onder
andere als procuratiehouder in Medan en
als agent in Makassar. Gedurende de twee
de wereldoorlog verkeerde de heer Van
Van Ham onder de Japanse bezetting in
gevangenschap. Na 1945 verliet hij Indo
nesië en vestigde zich in Bloemendaal,
waar hij een fabriek voor de vervaardiging
van plasticbeschermkleding oprichtte. Hij
vervulde daar de functie van directeur. In
1954 werd de heer Van Ham aangezocht het
eerste voorzitterschap van het koninklijk
mannenkoor „Caecilia" op zich te nemen.
Hoewel hij op een bestuurdersplaats in het
verenigingsleven geen enkele ervaring
had leerde men hem bij „Caecilia" in korte
tijd kennen als een voortvarende organisa
tor. Zijn vrienden roemen de toewijding en
het talent waarmee de thans overledene
zich voor de belangen van „Caecilia" heeft
ingezet.
De begrafenis heeft plaats maandag
middag om twaalf uur op de begraafplaats
aan de Bergweg in Bloemendaal.
T v\>
De jongste der Nederlandse televisie
regisseurs in de dramatische sector is
voor vele Haarlemmers geen onbekende:
hij heeft in november 1956 de jubileum
opvoeringen van de rooms-katholieke re
derijkerskamer „Alberdingk Thijm" gere
gisseerd. De keus was toen op het spel
„Koning Midas" van Jan Naaykens ge
vallen, dat tal van kijkers is bijgebleven
als een der aardigste TV-produkties uit die
tijd. Wim Bary, die in 1947 de Toneel
school verliet, 1 eft een vrij grote erva
ring met het lekespel en het amateurto
neel. Men kon hem als assistent bij enige
stadionspelen en andere massademonstra
ties aantreffen en voor zijn televisietijd
is hij ook nog enige jaren toneeldocent aan
de Aartsbisschoppelijke kweekschool in
Hilversum geweest. Wie zich de voorstel
lingen door het Nederlands Volkstoneel
herinnert zal misschien nog weten, dat
Bary de Johannes-figuur in „Het woord"
van Kaj Munk speelde. Aan dat stuk van
protestantsen huize denkt hij nog steeds
met waardering terug en wat hem be
treft zou het ook best door de K.R.O. kun
nen worden uitgezonden, ware het niet dat
dit psychologisch nog niet te verantwoor
den zou zijn.
Wim Bary heeft ook bescheiden rollen
bij de Nederlandse Comedie, onder meer
in „De Cocktailparty" van Eliot, vertolkt.
Hij is regisseur Johan de Meester nog
steeds dankbaar voor zijn lessen, want
diens opvatting over het „under-acting"
gevoeligheid de eerste voorwaarden voor
een geslaagde uitzending vormen, zeer te
stade.
Wim Bary was door zijn microfoonvoor
drachten van korte verhalen geen onbe
kende in Hilversum, hetgeen aanleiding
werd voor de K.R.O. om hem tot deelne
ming aan de TV-regisseurscursus in 1953
uit te nodigen. Na afloop daarvan kreeg
hij een vaste werkkring bij deze omroep
aangeboden. Uiteraard begon hij met
„klein werk" zoals reportages en inter
views, maar ook liep hij enige tijd mee
als opnameleider of „floor-manager" (zo
als men dat in Bussum noemt). De erva
ringen daarbij opgedaan vindt hij zeer be
langrijk: „Je moet weten met welke pro
blemen de cameramensen en de belich
tingstechnici, de decorbouwers en de kos
tuumontwerpers te maken hebben, dat is
vfTöf goed teamwork en daarop komt
het bij TV vooral aan onontbeerlijk."
dat brak met de vaak holle woord
kunst en het grote, maar soms ook wel
eens ij dele gebaar komt hem bij de re
gie der televisiespelen, waar intimiteit en
Intussen constateert Wim Bary met vol
doening, dat er tussen televisie en toneel
meer en vruchtbare wisselwerking begint
te ontstaan. Hij wijst daarbij op het voor
beeld van Betsy Smeets, die van de To
neelschool in Maastricht komt, waar hij
zelf ook TV-toneellessen geeft. Een jong
acteur of actrice, tot nu meer of minder
afhankelijk van de mate waarin zij op de
openbare les van de Toneelschool waren
gedisponeerd om een contract te krijgen,
hebben bij de televisie gelegenheid zich
geruime tijd aan het publiek te presente
ren. Het is ook wel gebleken, dat meer
dan één toneeldirecteur zich voor zijn ta
lentenjacht ook van een televisietoestel
bedient. En waar krijgt men zoveel kan
sen in een zo grote verscheidenheid van
repertoire? Wim Bary moet elke drie
weken 'n nieuwe produktie afwisselend
groot of klein op stapel zetten, hetgeen
drie weken ingespannen arbeid betekent,
die in nauwelijks twee uren wordt „ge
consumeerd": geen wonder, dat hij de af
loop van elke opvoering als een leeg, on
bevredigend moment ervaart.
J. H. Bartman
Vier Nederlandse kunstenaars de vio
listen Willem Noske en Piet Nijland, de
gambist en cellist Carel van Leeuwen
Boomkamp en de cembalist Hans Schouw
man die reeds veel gezamenlijk op
traden, hebben sinds kort een nieuw kwar
tet gevormd onder de naam „Sonata da
Camera". Dit ensemble zal als enige 01?
dit gebied zich alleen wijden aan trio- en
kwartetsonates uit de zeventiende en acht
tiende eeuw, een partituur, die in onze da
gen in tegenstelling tot het strijkkwar
tet vrijwel wordt verwaarloosd. „So
nata da Camera" beschikt over een unieke
collectie manuscripten en oorspronkelijke
drukken, alsmede honderden fotocopieën
van de originelen uit Europese bibliothe
ken, bijeengebracht door Willem Noske.
„Sonata da Camera" zal gedurende de ko
mende maanden een cyclus van zeven uit
zendingen geven via de AVRO. Tijdens
deze cyclus zal een eerste uitvoering in de
moderne tijd worden gegeven van tot voor
kort onbekende werken, onder meer van
Corelli. Hierna volgen onder andere con
certen in Londen en Parijs en radio-op-
namen in Duitsland.
Het Franse ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen heeft zijn aan
vankelijke toezegging voor een subsidie
voor Frangoise Sagans ballet „Le rendez
vous manqué" ingetrokken. Het werk-
scenario verschilde zoveel van dat waarop
de subsidie indertijd was toegekend, dat
de inhoud geheel veranderd was, aldus
het ministerie. De produktieleiders moeten
nu de twee en een half miljoen francs
voorschot op de subsidie aan de staat terug
betalen. Michel Magne, die de muziek voor
Sagans ballet schreef, zei: „Wij hebben
het geld al uitgegeven en er is geen sprake
van dat wij het terug zullen geven". Men
herinnert zich, dat de regering naar aan
leiding van de première in Parijs in parle
ment en pers scherp over de subsidiëring
is aangevallen.
ADVERTENTIE
J. P. Rust overleden, Te Groningen is
op 65-jarige leeftijd overleden de heer J,
P. Rust, oud-directeur van hotel-restaurant
Frigge en de Luxor-bioscoop te Groningen.
De heer Rust is tweede voorzitter van de
Nederlandse Bioscoopbond en bestuurslid
van Horecaf geweest.
Vergeten. De politie te Apeldoorn
kreeg telefonisch van de politie in Bussum
een verzoek eens te gaan kijken bij de va
der van een militair, die in Bussum in
het huwelijk zou treden, maar die nog niet
was verschenen toen de bruiloftsstoet al op
het stadhuis was. Toen de Apeldoornse po.
litie bij de vadar aan de deur verscheen,
verklaarde deze dat hij het huwelijk van
zijn zoon totaal had vergeten....
Drie jaar. Tot drie jaar gevangenis
straf veroordeelde de rechtbank te Rotter
dam een 22-jarige slagersknecht en een
23-jarige hulpkok beiden uit Rotterdam,
die een groot aantal inbraken hadden ge
pleegd. Bij een daarvan maakten zij zes
tien bontmantels buit.
De „Ruys" vertrokken. Gisteren is de
..Willem Ruys", het vlaggeschip van de
Koninklijke Rotterdamsche Lloyd, uit Rot
terdam naar Indonesië vertrokken. Het to
tale aantal passagiers op deze 61ste reis uit
Rotterdam bedraagt 420 van wie 87 kinde
ren beneden de twaalf jaar. Slechts zeven
Nederlandse passagiers gaan naar Indone
sië, namelijk enige missionarissen en een
zendeling van „Jehova's Getuigen" en zijn
vrouw. De overige passagiers hebben Port
Said, Colombo of Singapore als einddoel.
Vijftien Engelsen hebben als rondreispas-
sagiers geboekt.
Bouwkas. De Kroon heeft ongegrond
verklaard een beroep van de bouwkas
„Uw Eigen Huis" te 's-Gravenhage, tegen
de beslissing van de Verzekeringskamer,
Waarbij de aan deze bouwkas verleende
ontheffing van het verbod tot het sluiten
van bouwkasovereenkomsten of het verho
gen van het bouwkapitaal yap reeds ge
sloten bouwkasovereenkomsten was inge
trokken. De Kroon heeft overwogen, dat
voorlopig op een nieuwe productie, waar
door de wachttijd bij de bouwkas tot rede
lijke grenzen beperkt zou kunnen worden
(thans 23 a 24 jaren) niet gerekend kan
worden.
Van Leer-herdenking. Op zondag S
februari zal in het raadhuis van de stad
Luzern in Zwitserland een herdenkings
bijeenkomst worden gehouden ter nage
dachtenis van de enige weken geleden
overleden heer Bernard van Leer, direc
teur van Van Leers vatenfabrieken. De bij
eenkomst is belegd door de regering van
het kanton Luzern en de stad Luzern, waar
de heer Van Leer gewoond heeft.
62. Slechts een klein incident deed zijn hart weer even
sneller kloppen. Op een avond zat hij met vrienden
in een café en een binnenkomende student begroette
hem: „Hallo, Heine!" Een jong dienstertje hoorde zijn
naam en bleef stilstaan. Ze staarde hem aan. Stame
lend vroeg ze:„Bent u de Heine, die zulke prachtige
gedichten heeft geschreven?" En toen hij haar een be
vestigend antwoord gaf sloeg het meisje bijna een
kind nog haar armen om zijn hals en riep uit:„0,
die gedichten van u!"
Het volgende ogenblik besefte ze, wat ze deed, en
met een vuurrode blos op haar wangen rende ze on
der luid gelach der aanwezige studenten weg.
Voor Heine betekende dit incident méér dan een
grappig voorval: zijn gedichten, bloeiden dus in warm-
kloppende meisjesharten, hier in dit dorre Göttin-
gen
Hij liet zich echter niet afleiden. Hij moest zich al
léén aan de rechtenstudie wijden! Hij moést een goed
jurist worden. Eenmaal moest 't zóver komen, dat hij
niet meer het genadebrood van oom Salomon behoef
de te eten
Maar het beeld van het jonge meisje, dat zijn ver
zen zo prachtig vond, liet hem niet helemaal los. Diep
in zijn hart was er het verlangen naar meer van zulke
soort reacties, naar contact met mensen, die hem be
grepen en met wie hij kon praten. Hij verlangde naar
Berlijn, waar hij vrijer kon ademen dan in Göttingen..
Vaag maakte hij plannen: in het voorjaar zou hij naar
Berlijn gaan, en wel via Magdeburg. In deze laatste
plaats woonde sinds enige tijd zijn vriend Immermann,
de vriend, die hij nog nooit persoonlijk had ontmoet,
maar die hij onderweg zou gaan opzoeken
HOOFDSTUK XIII
De lente brak aan en eindelijk schenen er enkele da
gen te zullen aanbreken, welke het leven weer de moei
te waarde maakten. Immermann had hem geschre
ven, dat hij met veel genoegen zijn komst tegemoet
zag.
Bij zijn aankomst in Magdeburg staarden de twee
mannen elkaar aan en barstten dan in lachen uit. Een
grotere tegenstelling was nauwelijks denkbaar: Heine
teer en fijngebouwd, Immermann groot en zwaar, met
brede schouders; Heine nerveus, Immermann de rust
zelve: maar ondanks deze uiterlijke verschillen, was
er een wonderlijke overeenstemming in hun beider
gedachtenwereld. Heine voelde zich onmiddellijk op
zijn gemak, terwijl hij aan Immermann's zijde door
de straten van Magdeburg wandelde. Dit was een man,
en een man. die werkelijk lééfde?
In een restaurant bestelde Immermann een voor
treffelijk maal en in de beste verstandhouding, als
broeders, die elkaar in lang niet gezien hadden, praat
ten de beide mannen. Het kwam Heine goed uit, dat
Immermann de maaltijd betaalde. Hij spaarde hier
door zijn geld, dat hij nodig had voor de reis naar Ber
lijn, welke hij voor Salomon Heine verborgen moest
houden.
Het was een heerlijk zonnige voorjaarsdag en ze ge
noten deze dag met volle teugen. Het was wonderlijk,
hoe diepgaand hun contact was.
„Als we altijd maar zo konden leven", verzuchtte
Immermann, toen ze 's avonds laat op zijn kamer za
ten.
Heine keek hem aan en antwoordde: „De lucht in
Duitsland wordt te bedompt en te warm, ik ben soms
zo bang, dat ik zal stikken."
„Wij gelijkgezinden, moeten samen stand houden",
zei Immermann.
„Goed", antwoordde Heine, „maar wat wil dat zeg
gen: gelijkgezinden? In Europa staan twee grote groe
pen tegenover elkaar: de bezittende klasse en de ar
men. De leuzen en de vertegenwoordigers dezer groe
pen wisselen echter nog dagelijks en er heerst veel
verwarring en misverstand. Het zal nog wel enige tijd
duren, voordat het feest van de werkelijke vrijheid ge
vierd kan worden, maar dat de vrijheid zal overwin
nen, daarvan ben ik overtuigd!"
Vol hartstocht keek hij Immermann aan en voegde
eraan toe: „Dan zullen we allen één zijn en samen an
dere euvels kunnen bestrijden, misschien uiteindelijk
zelfs de dood, waartegen we ons nu alléén te weer moe
ten stellen."
Hij dacht aan zijn hoofdpijnen en voelde het kloppen
bij zijn slapen, dat een nieuwe pijnaanval aankondig
de.
„In mij zul je een trouwe medestrijder vinden,
Heine!" zei Immermann op hartelijke toon.
„Dat weet ik", antwoordde deze. „Dat weet ik al lan
ge tijd!"
Het waren gelukkige dagen, welke hij bij Immer
mann doorbracht. Het enige, wat zijn geluk vergalde
was de zware hoofdpijn, die zich telkens weer deed
voelen, 's Morgens legde hij compressen van ijskoud
water op zijn hoofd, maar aan Immermann liet hij
niets merken.
In een brief aan Moses Moser, in Berlijn, die hij
op zijn komst wilde voorbereiden, schreef hij echter:
„Wees zo goed een niet al te dure kamer voor me
te huren. Zorg er alsjeblieft voor, dat die kamer niet
in de buurt van een handswerkman, die lawaaiig werk
verricht, is gelegen, of grenst aan een kamer, waarin
mensen luid spreken! Dat kan ik niet verdragen. Het
spijt me, dat ik je zoveel moeite bezorg..."
In de vier dagen, welke Heine bij zijn vriend Immer
mann doorbracht, spraken ze over hun plannen. Im
mermann had duizend-en-één ideeën in zijn hoofd:
hij wilde een Hohenstaufen-cyclus schrijven, hij was
bezig aan een Magdalena-tragedie, hij had de verta
ling uit het Engels onderhanden van Scott's Ivanhoe,
hij publiceerde artikelen in tijdschriften...
Heine voelde zich geïmponeerd. Welk een werk
kracht bezat deze man!
Vaag vertelde hij over zijn eigen plannen. Toen
Immermann echter aandrong om er méér van te we
ten te komen, zei Heine met een spottend lachje:
„Misschien ga ik een Faust schrijven, maar mijn
ideeën zijn nog heel vaag".
Immermann was vol enthousiasme. „Dat moet je
doen, Heine! Stel tegenover Goethe's Faust een mo-
dérn stuk!"
Heine dacht aan zijn rechtenstudie: hij moest deze
studie beëindigen en de tijd niet opnieuw laten voor
bijgaan... Na vier dagen bij Immermann nam hij
afscheid. „Ik moét naar Berlijn", verklaarde hij, „zo
als je weet, heb ik daar allerlei zaken af te handelen.
Men mag mij daar niet vergeten. De mensen vergeten
zo snel! Bovendien moet ik op tijd terug zijn in Göttin
gen!"
(Wordt vervolgd)
VRIJDAG 31 JANUARI
Stadsschouwburg: voor Geloof en We
tenschap: De Ned. Comedie met „Gys-
brtcht van Aemstel", 20 uur. Concertge
bouw: Muziekuitvoeringen in het kader
van het Interscholair Jeugdteornooi, 19.15
uur. Frans Halsmuseum: Muziekuitvoering
van Duo-Bresser, 20 uur.
FILMS
Cinema Palace: „Bekentenissen van de
oplichter Felix Krull", 14 jr., 19 en 21.15 u.
Frans Halstheater: „Aan de rand van de
hel", 14 jr., 19 en 21.15 uur. Lido Theater:
„De vloek van Frankenstein", 18 jr., 19 en
21.15 uur. Luxor Theater: „De trots en de
hartstocht", 14 jr., 19 en 12.15 uur. Minerva
Theater: „It 's always fair weather", 14 jr.,
20.15 uur. Rembrandt Theater: „Sunny
face", a.l., 19 en 21.15 uur. Roxy Theater:
„De vlucht van de Pijl", 14 jr., 19 en 21.15
uur. Studio Theater: „Their secret affair",
14 jr., 19 en 21.15 uur.
DIVERSEN
Centrum voor vrij geestesleven: voor
dracht door mr. M. Stibbc over: Mysteriën
van het Oosten en de ziel van het Westen,
20 uur.
ZATERDAG 1 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Toneelgroep „Theater"
met: „De prins en de showgirl", 20 uur.
TENTOONSTELLINGEN:
Galerie Espace: Expositie van tekenin
gen en aquarellen van Alechinsky 11—17
uur.
FILMS
Cinema Palace: „Bekentenissen van de
oplichter Felix Krull", 14 jr., 14, 16.15, 19
en 21.15 uur. Frans Halstheater: „Aan de
rand van de hel", 14 jr., 14.30, 19 en 21.15
uur. Lido Theater: „De vloek van Fran
kenstein", 18 jr., 14. 16.15, 9 en 21.15 uur.
Luxor Theater: „De trots en de hartstocht",
14 jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Minerva
Theater: „It's always fair weather", 14 jr.,
14.30, 19 en 21.15 uur. Rembrandt Theater:
„Sunny face", a.l., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur.
Roxy Theater: „De vlucht van de pijl", 14
jr., 14.30, 19 en 21.15 uur. Studio Theater:
„Their secret affair", 14 jr., 14.15, 19 en
21.15 uur.
DIVERSEN
Het wapen van Heemstede: De Heem-
steedse toneelvereniging „Nut en Genoe
gen" met: „De rebel", 20 uur-
